Cratinus et Eupolis

31쪽

' --. ταυτα κατακλωσε ποιήμασιν.

Huius imaginis, qua orationis volubilitas it masculus vigor AEnniim comparatur, iubem exemplorum videsis apud missoberliclitum ad moratii carmina V. i. I. Suidas V. ωδεκακρουν. στομα Cratini verba haud dubio ex scholiasta ad Aristophanis quites V. 23. hausit, viatiose vero descripsit In primo versu scribendo et distribuendo secutus sum Touptum Emendati. in ciuid. III. p. 56.), M vertit God οὐ vhat a fow of oriis heres ideoquc secundum versum et tertii dimidiam

partem recte pro singulari expositione sentcntine in versu primo iniversim expressae habuit et praeterea Vorsum laudat ex Aristophanis Pac v. 23 , unde dicendi rati nem in Primo versu probat:

Emendati ad Suid. I. P. II In Versu secundo καναχουσι restitui e Suida . 'Aφελεια. o ius scite monet t. c. poetam nostrum non sine gratia athisisse ad sontem ἐννμικρουνον, qui a te vocatus est Καλλιροη Suid an vero lapsum esse, eum Λωδεκακρουνον hunc sontem appellatum contendat,

egregie vidit eursius ). Verba Suidae haec sunt r ωδεκακρουνος, κρην' Ἀθηνxσιν ἐν Θοουκυδίδης 'εινεὶ

κρουνον Cratinus cum augere conaretur suam gloriam,

ioci causa haud dubie auxit quoque tuborum numerum,

32쪽

quorum imagine itsus erat, ut summam laudem in se

referret nunquam tamen exstitit sons Athenis, praeteros Cratini, qui δωδεκακρουνος nominatus sit. Ad mensuram huius frumenti quod attinet, non offendunt anapaesti passim obvii, quos monente e manno comicus trimeter, praeter ultimum pedem obiaque admittit. Tamen restare videtur difficultas quaedam in vera tertio, in quo, cum quartus es anapaestus sit, vocabulum finitur prima brevium syllabarum; nam Hermannus Epit docis metr. g. 46. statui . non fieri posse, ubi vel interpunctio personaeve mutatio a sum in ea syllaba fieri postularet, atque eiusmodi versus non dubium videri, quin corrupti putandi sint. Quam quam non litigarim cum viro egregio de posteriori Iege, quam etiam poetae comici observasi videntur, cum duae personae inter se colloquentes et in quarto pede in primam brevium syllabarum sese excipientes versum aliquatenus dirimant pausamque iusto maiorin efficiant, sicut est in Aristoph. Vesp. 369 tamen non video, quid obstet, quo minus legem priorem paulatim restringamus versusque multos Aristophanis, ab omni corruptionis

suspicione liberos, inter sanos numeremus; uno enim versum quendam, in quo quartus es secundum legem supra descriptam anapaestus est, recitante, tam arcte possunt duae huius versus partes pronunciando coniungi, ut vix durities quaedam vel pausa oriatur, cuiusmodi est noster: 'Πισσὰς ἐν φαρυγγι τι αν ποι/tu σοι;

et ille Aristophanis in Pace 217.

Ἐλέγετ α ιιιμ ευθυς' ἐξαπατωμεθα. os ibid. 2I3. Totum Cratini fragmentum pulcram continet imaginem admirabilis in eloquentia ubertatis et locupletis

simae dicendi copiae, quam Cratinus ipse, qui uiua

33쪽

fabulae Psines persona erat primaria, in se audacter transfert atque gloriatur, non posse ullum poetam, qui secum in certamen descenderin ulla de victoria spe

gaudere. c.

on m περ κω πινδίας poetam nostrum commemorat hoc Modo μονε - ματῖνος ποιητικώτατος κατα--σκων, vis P - πλου χαρακτῆρα. Designatur hisce testimoniis sententiarum gravitas, poetiei sermonis magnia Mentia et tragicae poesis spiritus, quem Noster ab Aeschylo expressisse videtur. Idem testatur Aristophanes, qui phantasmatum in eopiam dicendi atque audaciam in quitibus describit his verbis v. 23. :εἶτα Ἀραπινον διεμνημένος, - πολλῆ ψευσας πότ' δια τῶν φεχῶν πεδί- ερρει καὶ της στασεως παρ

ἐφορει τὰ δρος - τὰς πλπιανους καὶ τους ἐχθρους

ne λυμ-ος. Est hie loeus valde admirabilis et onserendus cum illo Hoxati Carm. IV. 2.Μonte decurem velut amnis, Imbres Quem super notas aluere ripas, Fe et, immensusque ruiti prosundo Pindarus ore; nam aq=-em, quam Iuvenalis ci v. s. vocat, iacendi co iam ad utrumque poetam referre omnino licet. Respicit Mistophane haud dubie ipsum Criitini locum, quem supra e Suida descripsimus, ubi ipse suo ingenio tribuit illam magniloquentiam, quam Scholiastes την με- ροληπορίαν vocat, atque os profundum cuius rei co

34쪽

traiiam signisi i nem ubere videtur sc tam στομα ap. Pindarum Nem. I ,35. , quod torrentis instar magno. cum impetu ruens inania adversa secum vi atque dirimit. Cf. Schol ad Aristoph. Equites i. c. ano vero maguam laudem non ironice ab ristophane translatam esse in Cratinum, vel ob aliam causam, quae placet

35쪽

earmina suerint ex eius dramatis excerpta, an seolla inter epulas decantanda ab eo composita; nulla enim de hac re certa exstant testimonia veterum Ego lateor, pri rem tententiam posteriore plus putababilitatis apud shabere Antiqua in moedia, praesertim Cratini temporibus, argumena um duxit et ex rebus publicis et x gravissimorum civitatis virorum vita privata haustum et satis idoneum, suo delectationem largam sibi in quocunque coetu Athenienses comparare possent; tum non credibile est, poetam comteum scolia oo Sse, Praesertim cum veteres auctores de tali conatu ne verbum

quidem tradant. neque probat quidquam Aristophanis interpres, qui Cratinum μελων πο μὴν vocat, quia μέλη de quovis carmine lyrico, in eoinoedia non alieno, dici possunt agni momenti sunt verba Scholiastae ad Aristophanis Nubes 367. αλλα μῆρινην μυρρινη ρορ κλαδον κατέχοντες ἐδον τω λισχρολου, σπιρ α μηρον μετὰ

χειρι ποιεῖσθαι την inpetrat σιν or τε γαρ δοντες ἐν τοῖς συμιποσιοις α παλαια τ ος παραδοσεως κλω- δαφνης ἐμυρρινης λαβοντες αβουσιν Iam si tragoediarum Aeschri partes in sympossis, recitabantur, quid obstat, M. minus idem de Cratino statuamus Denique ex ipsis Cratini verbis in Aristophane landatis colligere possct mihi videor, depromta ea esse ex comoedia, in euius antico quodam ob deteriorem in moribus conditionem magistratum inuneribus corruptum et omnia, suae civitatis sunt, Vendentem acerbe aggreditur; ideoque deam quandam finxit, quae Σειρῶ appellatur vocabulum a Cratino haud dubie fictum simillimo enim modo idem fecit Vocabulum Λεξεδ απὶ του δέχεσθαι δῶρα cf. Hesych. s. v. ubi alia eiusmodi exstant, et . D. ad nndem .

36쪽

Γορ M, Dasi dicas De Muneraria, quam minis laudibus affecit et inter alia συκοπεδιλον vocat mae vox itidem facta est a Cratino ad denotandas συκοφαντιας, quae uno temporis exemebantur. Ficulneos calce' habere significat primum ipsam sycophantiam et deinde mollitiem, infirmitatem et gradum suspensum, quem tarde moliuntur sycophantae Amor συκοπέαλε fuit κρατινουριελους πη secundum Schol ad Aristoph. q. 526. et quidem ex comoedia quadam, de altero cantico εκτονες ευπαλαμων 3ινων omnis dubitatio tollitur testimonio scholiastae ad Eq. 52 ., qui diserte monet, desumtum Sse Cratin sabula, quae υρωνιδες inscribebatur Metro λαμος proprie epitheton est personae alicuius, quae ingeniosam manum habet ad artem qualemcunque actia tandam. Zonar ex. I. p. or dicit: υπαλαμων μνων αντῖτο εο διακεχειριομένων ita enim legendum et restituenduli, est ex Scholiassae loco pro vulgari lectione διακεχωρὶσμένων p. Zonarem - συντεταγμένων. ἐκτονες dicuntur .mnis generis artifices. Schol ad L . τέκτονες παντες οἱ τεχνιταε. maec obiter. In laudibus de Cratino enumerandis Versum supra . Aristophanis Pace mi allatum, in quo σοφος appeta latur poeta noster, in ectoris mentem revocamus et huic aliud Aristophanis testimonium e Ranis 357. an nectimus, quod maximi est momenti Chorus sacris Cereris

37쪽

Videntur multi hunc locum perperam intellexisse. υροφαγος est epitheton Dionysi, quo non solum Ariastophanes sed etiam sophocles in Tyro usus est. Cf. Schol ad Ran. l. c. Aristarchi discipuli Bacchnin hoc modo dictum esse contendunt propter boves illis, qui iudithyrambis victoriam reportarint, dono oblatos cf. Phot. Lex. αυροφαγος Schol ad Aristoph. l. c.): quorum

opinio iam a veteribus refutata esse videtur. Porro

que epitheton ad Cratinum relatum est, quod vini amans fuit, neque quod mater eius Bacchi Moschophagi sacris initiata habetur Suid. v. αυροφαγος Schol. l. α), sed declaratur potius hoc epitheto insignis Cratini character, magna dicendi gravitas, qua sublimitatem, quatenus in

Comoediam quadraret, referre conatus est. Comoedia

ad Baechum quasi ad fontem recurrit, eumque huius artis praesidem et vicarium saepissime declarat. αυρο- φόνος est epitheton non a comicis ironice, sed a tragicis poetis Baccho tributum, quod propter certas causas iri interiore Graecorum religione latentes in sum translatum est. Simili modo Iuno αἰγοφαγος Mesych. S. V. αἰγο- φαγος Pausan Lacon. c. 5.), Iuppiter αδγοφωγος apud

Nicandrum dicebatur, ni animalia illa singulis diis,

ad quos pertinebunt, immolabantur. Significationem devorandi in his vocabulis aliquatenus evanuisse demonstratur loco estodi, 'r Io4, ubi δωροφαγος dicunturri, qui dona accipiunt, nulla singulari significatione a bibita Sicuti ad Bacchum eiusque sisera comoedia per tinet, sic illi, qui haec sacra in dei honorem exercent, Bacchi sacerdotes omnino possunt appellari. Cratinus autem ad tale gloriae fastigium ascendit, ut ipse Aristo phanes non dubitaret, quin ipsius dei nomen in ilium transferret. etapboram a Bacchi sacris desumtum Ariastophanes, addito vocabulo Λελέσθη quo τελεταὶ dei paulo inserius v. 363. diserte declarantur, egregie se

38쪽

rvavit. Notum est, Dionysi simulacrum in theatro eoli eatum ouas eiusque sacerdotem sedem propriam ha

huisse Sinoi ad Aristo . Raria Io.ὶ quam Aristophanes a Cratinum transfert, quum dicit in quitibus . M3. ον χρην - θεῶ ν 'in ον παρατρυιουσιν pra terea versibus Aristophanis in anis, quos disputationi

inseruimus, si locum totum accuratius perpendis, magna inest vis et gravitas, sententiisque Cratini severitatis plenis opponiintur aliorum vilia et scurrilia interia. Ex his omnibus luculenter patet, Cratinum maxime dignum esse, qui comoediae Aeschyliu nominetur, non solum propter sermonis sublimitatem, sed etiam, quod primu certam atque iustam artis formam in comoediam transtulerit. Res est satis mota, tragoediam ab unici actoris angustiis proseolam lentis successibus crevisse et ad florem pervenisse Cratinus autem, cum primi Atticae comoediae scriptores magis ridendo et ludis ad iustas sabula parum accurate relatis coram populo commat et tela inuecta in aequales misissent, idoneum person Tum numerum constituti, sebulisque amplificationem et ornatrum, tribuit Comoedia istur, ut scite monuerunt viri docti, dignitatem nacta est diminuto actorum, , inero, ut tragoedia ampliato; mansit tamen in ea vetus indoles artis, ut viginti quatuor choreulis gauderet, tr foedia plerumque quindecim conteola esset. In omo diae origine, de qua uberius agere alienum est a nostro

conlisio, has disputatio undamentum habet tam extum ut firmum, vix aliquid addi debeat. Dubium autemesae nequit, quin totus racenae comicae apparatu Cratin i ovis partim inventus sit, partim ab Amphylo tragoediae tutore, mutuo sumtus, cui ille vi poetiua simiusimus perhibetur Cratino florente conticescit nomen. τροφλα, et similia, quae in primos et rudes comoediaoductores reseruntur; neque nimiam laudem in eum a

39쪽

cumulare nolns videm ii, si eius ingenii ine esso si di larvas seu Personas ab Aeschylo prolatus Horat A. poet. 275 sqq. omnoediae adaptandi inventum iniuuia nus. Earum enim. iaminiculo licuit demum ipsos ae, . quales ad vivi vultus similitudinem personatos in scenam Inducere ridendosque praehere, ita ut illa audaei et potentissimos rei publicae viros insectandi studium, si artem spectamus atque iustum adoriendi consilium, in Cratino quasi fundamentum, habere, persectionem apud Aristophanem accepisse videatur. Quemadmodum de illis, quae supra, recensurinus, sic etiam de metrica arte atque de varietate, qua mutris est usus, optime meritus est noster poteta Hephacst Enchirid. 46 6 4 , a. d. Gaia. ulta metra quae Miastophanem vulgo dicuntur. Cratinus clam rusurpaverat. Hephaest. l. c. 44, 3. Sches ad Aristoph. Plui. v. 478. Μetrum Cratineum, de quo uberius agit Hermannus, Hephaestio 96, 45 et Priscianus multis locis commemorant et reserunt inter metra polyschematistu negunte Hermanno in Epit. Hocis meis. I. os et aliis locis.

Hexametrix saepe usum esse Cratinum eosque cum aliis Versuum generibus miscuisse mirandum sane videtur.

Athen. IX. 385. At inveniuntur huius rei exempla potissimum in sagmentis, quae ex eius lyssibus servata exstant, in quibus Homerum, cuius hiscam maxime in lusum et clocum detorsit, in metris quoque haud dubie ludibrio habuit In collycando et distribuendo choro, quandoquidem in fabulis erat παραβασις, recessit aliquatenus a reliquorum comicorum inore; iam Scholiasta

ad Aristophanis Pacem 33. dicit ἐστρέφετο δὲ ο χορὴς

και ἐγινοντο στιχοι δ', et paulo inserius Κρατῖνος δε ἐν τῆ Πυλαια δηλοῖ τι ἔξ ἐστι ζυγὰ του χορον Cum ero

elioreularum numerus idem semper suerit, colligere licet, singulas choreularum series e regione Spectatorum col-

40쪽

Iocatas in rontem seu latitudinem non tam disrusas si tisse, ut apud reliquos comicos, sed quatuor tantum Personas exhibuisse, totumque chorum e seriebus huiusmodi se in ordinem redactum fuisse per interiores

scenae artes.

Sermo Cratini purus est ea quasi Atticae elegantiae imago inde enim factum est, ut tam multa fragmenta nobis supersint, quandoquidem laudantur a veteribus eo maxime consilio, ut ex nostri poetae magna auctoritate genuinam vocabulorum significationem testentur. ulti veterum singulas Cratini sententias imitati sunt et vario modo expresserunt Clem Alexande Strom. I. 63.3. Eupolim grammaticus nonymus vocκ δονατῶν τῆ λέξει καὶ ζηλουσα Κρατῖνον Aristophanes in primis Tha inophori usis ex Cratini comoedia, quae Ἐπιπραμενοι inscribebatur, multos versus hausit et in suam rem transtulit Clem Alex. Strom. I. 6'.). E Cratini fragmentis nunc quoque inultos loco oonferre Possemus, i hoc magni momenti esse duceremus sufficiat igitur ex Graeco simul ac Latino scriptore unam alteramve sententium

protulisse Aristophanes in quitibus leonem loquem. tem inducit his verbis i οσεις ἐμοὶ καλὴν δικ νειουμενος ταῖς εἰσφοραῖς. Apud Pollucem in onom. VII. O . eadem sex verba Cratino laudantu Aώσεις ἐμοὶ καλῆν δίκρ'

ἰπουμενος ταῖς στραφοραῖς. Loeus uterque simillimus et idem omnino, si ad Scholiastam eschyli, a Stanteio editum, espicimus, qui tu hoc loco Aristophanis pro σφοραῖς legit τριφοραῖς ad rometheum v. 365.); quae lectio a Suida v. λου- μενος et tym Μ. probatur, a Zonara aliis. s. indoes. aristoph. Equites 3 i.