Works; from the text of Heyne and Wagner

201쪽

AENEIDOS LIB. II. 133

Certa sequi quae sit rebus ortuna, Videtis :EXeeSSere Omnes, adytis arisque relictis, Di, quibus imperium lio Steterat suecurritis urbi

Incensae moriamur et in media arma ruamuS. Una salus victis nullam Sperare Salutem.'

Sic animis uvenum furor additus. Inde lupi ceu

Baptores atra in nebula, quos improba ventris Exegit caecos rabies, ea fustique relicti Faucibus exspectant siduis per tela, per hostes Vadimus haud dubiam in mortem, mediaeque tenemus

Urbis iter nox atra cava circumvolat umbra.

Quis cladem illius noetis, quis funera fando EXplicet ahit possit adrimis aequare labore 3

Urbs antiqua ruit, multos dominata per anno :Ρlamma perque Vias sternuntur inertia passim Corpora, perque domos, et religiosa deorum

Limina. Ne soli poenas dant sanguine Teucri; Quondam otiam vietis redit in praecordia Virtus, Victoresque adimi Danai Crudelis ubique

Luctus, ubique pavor, et tu ima mortis imago. Primus se, Danaum magna omitante enterVR, Androgeius offert nobis, socia agmina redenSInscius, atque ultro Verbis compellat amicis : Festinate, viri non quae tam Sera morat

Segnities 3 alii rapiunt incensa seruntque

Pergama: Vos celsis nunc primum a navibus itis γ' Dixit et extemplo-neque enim responsa dabantur Fida satis-sensit medios delapsus in hostes. Obstupuit, retroque pedem eum Voce repreSSit. Improvisum aspris veluti qui sentibus anguem Pressit humi nissens, repidusque repente refugit Attollentem iras, et caerula colla fumentem: Haud secus Androgeius visu tremesaetus abibat. Irruimus, densis et circumfundimur armi ;Ignarosque loci passim et sormidine captos Sternimus Aspu at primo fortuna labori. Atque hic suecessu exsultans animisque Coroebus, O socii, qua prima, inquit, 'fortuna salutis Monstrat iter, quaque ostendit se dextra, Sequiumur: Mutemus clipeos Danaumque insignia nobis Aptemus Dolus, an virtus, quis in hoste requirat Arma dabunt ipsi. Sic fatus, deinde comantem Androgei galeam clipeique insigne deeorum Induitur, laterique Argivum aeuommodat enSem. Hoc Rhipeus, hoo ipse Dymas, omnisque uVentUSLaeta sedit spoliis se quisque restentibu armat.

204쪽

P. VIRGILΠ MARONIA Vadimus immixti Danais haud numine nostro, Multaque per caecam congressi proelia noetem Conserimus multo Danaum clemittimus Oreo. Diffugiunt alii ad navos, et litora cursu Fida petunt pars ing0titem formidine turpi Scandunt 1 rursus equum, et nota condunttia in alvo. Meu nihil invitis a quom quam fidere divisi Ecce trahebatur passis Priameia virgo Crinibus a templo Cassandra adytisque Minervae, Ad coelum tendens ardentia lumina rustra, Lumina,-nam teneras arcebant vineula palmas. Non tulit hane speciem suriata mente Coroebus, Et ses medium injecit periturus in agmen. Consequimur cuncti, et densis nexu rimus armis. Hic primum ex alto debiliri culinino telis Nostrorum Obruimur, oriturque miserrima caedes Armorum saeto et Graiarum errore jubarum. Tum Danai gemitu asiluo erepta virginis ira Undique collecti invadunt, acerrimus MaX, Et gemini Atridae, Dolopumque exercitus Omnis:

205쪽

AENEIDOS LIB. ΙΙ. 135

Adversi rupto ceu quondam turbine venti Confligi uis, Zephyrusque Notusque, et laetus Eois

Ein us equis stridum silvae, saevitque tridenti Spumeus atque imo Nereus ciet sequora mado. Ille etiam, si quos obseura nocte per umbram

Fudimus insidiis, totaque agitavimus urbe, Apparent primi elipeos mentitaque tela

Agnoscunt, atque Ora Sono discordia signant. Ilicet obruimur numero : primusque Coroebus

Penelo dextra divae armipotentis ad aram Procumbit cadit et Rhipeus, justissimus unus Qui uit in Teucris, et servantissimus aequi: Dis aliter visum Pereunt Hypanisque DymaSque, Confixi a sociis ; nec te tua plin ima, Panthu, Labentem pietas, nec Apollinis infula texit.

Iliaci cineres, et flamma extrema meorum, Testor in Oeensu Vestro ne tela nec ullaSVitavisse vices Danaum et si sata fuissent, Ut adorem, meruisse manu. Divellimur inde :Iphitus e Pelias mecum quorum Iphitus aevo Jam gravior, Pelias et vulnere tardus Ulixi Protitius ad sedes Priami clamore vocati.

Hic ver ingentem pugnam, e cetera nuSquam

Bella forent, nulli tota morerentvi in Urbe, Sio Martem indomitum, Danaosque ad tecta ruentes Cernimus, Obsessumque aeta testudine limen. Haerent parietibus scalae, postesque sub ipsos

Nituntur gradibus, clipeosque ad tela sinistris Protecti objiciunt, prensant fastigia dextris.

Dardanidae contra turres a tecta domorum Culmina convellunt his se, quando estima cernunt, Extrema jam in morte parant defendere telis, Auratasque trabes, veterum decora alta parentum, Devolvivit alii strictis mucronibus imas Obsedere sorex has servant agmine denSO. Instaurati animi, regis succurrere tectiS, Auxilioque levare viros, vimque addere Victis. Timen erat, caecaeque ores, et perciuS USUS

Tectorum inter se Priami, postesque relicti A tergo infelix qua se, dum regna manebant, Saepius Andromache erre incomitata solebat Ad foeeros, et avo puerum Astyanaeta trahebat. Evado ad si mi fastigia culmusis, Inde Tela manu miseri aetabant irrita Teucri. Turrim in praeeipiti stantem summisque sub astra Eductam tectis,'inde omnis Troja Videri,

206쪽

130 P. VIRGILII MARONIS Et Danaum solitae naves, et Achaia castra, Aggressi erro cireum, quo summa labantes Junetvi as tabulata dabant, convellimus altis Sedibus, impulimusque ea lapsa repente ruinam Cum sonitu trahit, et Danaum super agmina late Inoidit ast alli subeunt nee sma, nec ullum

H estibulum ante ipsum primoque in limine Pyrrhus

Exsultat, telis et luee eo seu aliena: Qualis ubi in hiscem coluber, mala gramina paStHS, Frigida sub terra tumidum quem bruma tegebat, Nunc positis novus exuvus nitidusque juventa, Lubrica convolvit sublato poetore terga Arduus ad solem, et linguis micat ore trisuleis. Una ingens Periphas et equorum agitator Achillis Armiger Automedon, una omni Scyria pubes Succedunt tecto, et ammas ad culmina jactant. Ipse inter primos correpta dura bipenni Limina perrumpit, postesque a cardine vellit AEratos ciamque excisa trabe firma cavavit Robora, et ingentem lato dedit ore senestram. Apparet domus intus, et atria longa patescunt; Apparent Priami et veterum penetralia regum Armatosque vident stantes in limine primo. at domus interior gemitu miseroque tumultu Miscetur penitusque cavae plangoribus sedes I semineis ululant serit aurea sidera clamor. Tum pavidae tectis matres ingentibus errant, Amplexaeque tenent postes, atque Oscula figunt. Instat vi patria Pyrelius; nec claustra, neque ipSi Custodes sufferre valent. labat ariet crebro Janua, et emoti procumbunt cardine post . Fit via vi ruminuat aditus, primosque trucidant Immissi Danai, et late loca milite complent. Non sic, aggeribus ruptis quiana Spumeus amniSExiit, oppositasque evicit gurgite moles,

Fertur in arva furens cumulo, camposque Per omnes

Cum stabulis armenta trahit Vidi ipse urentem Caede Neoptolemum, geminosque in limine AtridasQVidi Heuut,am centumque nurus, Priamumque Per ari Sanguine sodanterii, tuos ipse Sacraverat ignes.

Qui mi Faginta illi thalami, si es tanta nepotiun, Barbarie postes auro spolii Sque I Perbi, Procubuere tenent Danai qua deficit ignis. Forsitan et Priami fueriti qui sata, requiri . Urbis uti capta casum convulsa pie vidit

207쪽

AENEIDOS LIB. ΙΙ. 137

Limina tectorum, et medium in penetralibus thostem, Arma diu senior desueta trementibus aevo Circumdat nequidquam humeris, et inutile serrum Cingitur, a densos sertu moriturus in hostes. AEdibus in mediis, nudoque Sub aetheri nXe, Ingens ara suit, intaque Veterrima lauaeus,

Incumbens arae atque umbra compleXa penateS.

Hic Hecuba et natae nequidquam altaria e reum, Praecipites atra ceu tempestate Olumbae, Condensae et divum amplexae simi daera Sedebant. Ipsum mitem similis Priamum juvenalibus armis Ut vidit, 'Quae mons tam diua, miseri'ime ConjuX,

Impulit his ingi telis 3 aut quo ruis γ' inquit. Non tali auxilio, ne defensoribus istis

TempUS eget; non Si pSe meus nune afforet Hector. Huc tandem concede hae ara tuebitur OmneS,

Aut moriere simul. Sic ore effata recepit Ad sese, et saera longaevium in sede locavit. Ecce autem elapsus Pyrrhi de caede Polites, Unus natorum Priami, per tela, per hostes Porticibus longis fugit, et vacua atria lustrat Saucius Ilium ardens insesso vulnere Pyrrhus Insequitur, jam jamque manu tenet, et premit hasta. Ut tandem ante oculos evasit et Ora parentum, Concidit, a multo vitam cum Sanguine fudit. Hic Priamus, quanquam in media jam morte tenetvi Non tamen abstimuit, ne voci iraeque pepercit. At tibi pro delere, exclamat, iro talibus QSiS, Di, si qua est coelo pietas, quae talia vi et, Persolvant grates dignas, et praemia reddant Debita, qui nati Oram me cernere letum Fodisti, et patrios scedasti funere vestus.

At non ille, satum quo te mentiris, Achilles Talis in host fuit Hamon sed vi a fidemque

Supplicis erubuit, corpuSque XSangue epulero Reddidit Hectoreum, meque in mea regna remisit.'

Sio satus senior, telumque imbelle sine ictu Conjecit rauco quod protinu per repulSum, Et summo clipei nequidquam umbone pependit. Cui Pyrrhus Heseres ergo haec, et nuncius ibis

Pelidae genitori illi mea tristia facta

Degeneremque Neoptolemum narrare memento.

Nime morere.' MO dicens, altaria ad ipsa trementem Traxi sit in multo lapsantem sanguine nati, Implicuitque comam laeva, dextraque OruSCum

Extulit ad lateri capulo tenus abdidit ensem.

208쪽

P. VIRGILII MAROIris

Hae e finis Priami satorum; hi exitus illum

Sorte tulit, Trojam incensam et prolapsa videntem Pergama, tot quondam populis terrisque Superbum Regnatorem Asiae. Iacet ingens litore truncus,

Avulsumque humeris caput, et sine nomine OrP . at me tum primunt saevus circlinistetit horror:

Obstupui subiit cari genitoris imago, IIt regem aequaevim crudeli vulnere vidi Vitam exhalantemn subiit deserta Creusa, Et dir0pta domus, et parvi casus Iuli.

Respieio, et quae sit me ei reum copia lustro. DeSeruere omnes defessi et corpora saltu Ad terram misere aut ignibus aegra dedere. Jamque adeo super unus eram quum limina Vestae Servantem et tacitam secreta in sede latentem Tyndarida aspicion dant clara incendia lucem Erranti, Passimque eulos per cuncta serenti. Illa sibi infestos versa ob Pergama TeucrOS, Et poenas Danaum et deserti conjugis iras Praemetuens, Trojae et patria communis Erinys, Abdiderat sese, atque aris invisa Sedebat. Exarsere ignes animon subis ira cadentem Ulcisci patriam, et Scelerata Sumere poenaS:

Sollicet haec Spartam incolumis patriasque Mycenas Aspiciet, partoque ibit regina triumpho 3 Conjugiumque domumque, patres, natosque Videbit, Iliadum vi bait Phrygiis comitata ministris poeciderit ferro Priamus Troja arserit igni p

209쪽

AENEIDOS LIB. II. 139 Dardanium toties sudarit sanguino litus 3 Non ita Namque, etsi nullum memorabile nomen Feminea ita poena est nec habet victoria laudem, Exstinxisse nefas tamen et sumsisse merenteSLaudabor poenas animumque explesse juvabit Ultricis flammae, et cineres SatinSSe meorum. Talia jactabam, et vi tata mente ferebar; Quum mihi se non ante oculis tam clara, Videndam obtulit, et pura per noctem in luce refulsit Alma parens, consessa deam, qualisque videri Coelicolis et quanta solet dextraque prehenSum Continuit, roseoque haec insuper addidit ore: Nate, quis indomitas tantus dolor excitat ira 3 Quid furis p aut quonam nostri tibi cura recessit pNon prius aspicies, ubi sessum aetate parentem Liqueris Anchisen 3 superes conjuxne Creusa, Ascaniusque pueri quos omnes undique Graiae Circum errant acies, et, ni mea Cura resiStat, Jam flammae tulerint, inimicus et hauserit ensis. Non tibi Tyndaridis acies invisa Lacaenae, Culpatusve Pariso divum inclementia, divum, Has Vertit opes, sternitque a culinine Trojam. ASpiee: namque omnem, quae nune obducta tuenti Mortales hebetat visus tibi, et humidam reum Caligat, nubem eripiam tu ne qua parentis

Jussa time, neu praecepti parere reeUSa. Hic, ubi disjectas moles avulsaque miSSaxa Sides, mitatoque undantem pulvere fumum, Neptunu muros magnoque emota tridenti Fundamenta quatit, totamque ab sedibus urbem Eruit Hie Juno Scaeas saevissima portaSPrima tenet, sociumque furens a naVibu agmen Ferro eo nefa Oeat. Jam Summos arces Tritonia, respice, Pallas Insedit, nimbo ecthligens et Gorgone Saeva, Ipse Pater Danais animos viresque SecundaSSufficit ipse deos in Dardana suscitat arma. Eripe, nate, fugam, finemque impone labori. Nusquam abero, et tutum patrio te limine sistam.'Dixerat; et spissis noctis se condidit umbris. Apparent dirae acies, inimicaque Trojae Numina magna deum. Tum vero omne mihi visum considere in ignes Ilium, et ex uno verti Neptunia Troja; Ac veluti summis antiquam in montibus Ornum Quivi serro auulsam crebrisque bipennibus instant

210쪽

P. VIRGILII MARONIS

Eruere agricolae certatimn illa usque minatur. Et tremefacta comam Oneusso Vertie nutat, Vulneribus donec paulatim evieta Supremum

Congemuit, traxitque jugis avulsa ruinam. Descendo a dueente deo flammam inter et hostos Expediori dant tela locum, flammaeque reeedunt. atque ubi jam patris perventum ad limina sedis Antiquasque domoS, genitor, quem tollere in altos Optabam primum montes, primumque petebam, Abnegat excisa vitam produeere Troja, Exsiliumque pati Vos O, quibus integer aevi

Sanguis, ait, solidaeque suo stant robore vires, Vos agitate fugam. Me si Micolae voluissent ducere vitam Has mihi servassent sedes Satis ima superiliae Vidimus exeidia, et captae sul eraVimus urbi. Sic o sic positum astati di foedite connis. Ipse manu mortem inveniam : miserebitur liostis, Exuvias lue 30tes Facilis actura sepuleri. Jam pridem invisus divis et inutilis, annos

Demoror, ex quo me divum Pater atque ii ominum rex

Fulminis uillavit ventis, et contigit igni.'Talia perstabat memorans, fixusque manebat.