Works; from the text of Heyne and Wagner

221쪽

AENEIDOS LIB. III.

Sanguinis et saeri pateras : animamque epulero Condimus, et magna Supremum VOC CiemuS.

Indo ubi prima fides pelago, placataque Venti Dant maria, et lenis crepitans Oeat auster in altum, Deducunt socii naves, et litora complent. Provehimur portu, terraeque urbeSque ree dunt. Sacra mari colitvi medio gratissima tellus Nereidum matri et Neptuno AEgaeo Quam pius Areitenens, Oras et litora circum Errantem, Gyaro celsa Myconoque reV Xit, Immotamque coli dedit, et contemnere VentoS. Huc seror haec sessos tuto laeidissima portu Accipit. Egressi veneramur Apollinis Urbem. Rex Anius, rex idem hominum Phoebique sacerdOS, Vittis ot saera redimitus tempora lauro Oecurrit veterem Anchisen agnoseit amistum. Jungimus hospitio dextras, et tecta Subimus. Templa de saxo venerabar struet VetuSto : Da propriam, Thymbrae0, domum da moenia sesSiS, Et genus, et mansuram urbem Serva altera Trojae

Pergama reliquias Danaum atquo immitis A elarissil uem sequimur 3 quove ire jubest ubi ponere sedes 3

Da, Pater nugm iam atque animis illabere nostris.' 'Vix ea fatus eram fremere Omnia visa repente, Liminaque laurusque dei totusque moveri Mons circum, et mugire adytis cortina recluSis. Submissi petimus ferram, et vox serim ad aures : Dardanidae duri, quae vos a stirpe parentum Prima tulit tellus, adem vos ubere laeto Aeeipiet reduces Antiquam Xquiuite matrem. Hi domus nes cunctis dominabitur oris, Et nati natorum, et qui nascentur ab illis.'Hae Phoebus mixtoque ingens exorta tumultu

222쪽

Ρ. VIRGILII MARONIA

Laetitia, et cuncti, quae sint ea moenia, quaerunt; quo Phoebus vocet errantes, jubeatque reverti. Tum genitor, Veterum Volvens monumenta Virorum, audite, o proceres, ait, it spes discite vestraS.

Creta Jovis magni medio acet insula ponto, Mons Idaeus ubi et gentis cunabula nostrae:

Contum vi bes habitant magnas, uberrima regna. Maximus unde pater, si rite audita recordor, Teucrus Rhculeas primum est advectus ad oras, Optavitque locum regno. Nondum Ilium et arces Pergameae steterant habitabant vallibus imis. Hinc mater cultrix Cybelae, Corybantia lue aera, Idaeumque nemus 'in sida silentia aeris, Et tua et currum dominae subiere leones. JErgo agite, et divum ducunt qua jussa, Sequamur: Placemus ventos, et Gnosia regna Petam US. Nec longo distant cursu modo dupiter adsit, Tertia lux ollassem Cretaeis sistet in Oris.' Sie litus, meritos aris aetavit honores,

Taurum optuno, taurum tibi, pultate Apollo. Nigram Ilium pecudem, Zephyris elidibus albam.

223쪽

AENEIDOS LIB. III.

Fama volat, pulsum regnis cessisse paternis Idomenea ducem, desertaque litora Cretae HOSte vacare domos, sedesque adstare relictas.

Linquimus Ortygiae portus, pelagoque VolamUS, Bacchatamque jugis Naxon viridemque Donusam,

Olearon, niveamque Paron, parSRSqU Per aequor

Cycladas, et crebris legimus freta concisa terris.

Nauticus exoritur vario certamine elamor Hortantur socii, Cretam proavOSque petamUS. Prosequitur Surgens a puppi Ventu eunteS, Et tandem antiquis Curtitum allabimur oris. Ergo avidus muros Optatae molior urbis, Pergameamque Oeo, et laetam cognomine gentem Hortor amare Oeos, arcemque attollere tectis.

Jamque sere sicco subductae litore puppes; Connubiis arvisque novis operata juventus Jura domosque dabam subito quum tabida membris, Corrupto coeli traetu, miserandaque venit Arboribusque satisque lues, et letifer annUS. Linquebant dulces animas, aut aegra trahebatis Corpora tum steriles exurere Sirius agro ;Arebant herbae, et vietum sege aegra negabat. Rursus ad oraclum Ortygiae Phoebumque remenSo Hortatur pater ire mari, veniamque preeari: Quam sessis finem rebus erat, unde laborum Tentare auxilium jubeat, quo vertere CurSuS. 'Nox erat, et terris animalia somnus habebat:

Effigies saerae divum Phrygiique penateS,

Quos mecum a Troja messiis lite ex ignibus urbis Extuleram, visi ante oculos adstare jacentis In somnis, multo manifesti lumine, qua Se Plena per insertas fundebat luna senestras Tum si affari, et curas his demere dictis:

Quod tibi d0lato Ortygiam dicturus Apollo St,

224쪽

152 P. VIRGILII MARONISHic canit, et tua nos en ultro ad limina mittit. Nos te, Darciania inuensa, tuaque arma Secuti, Nos tumidum sub te perinensi classibus aequor, Idem venturos tollemus in aStra nepoteS,

Imperiumque urbi dabimus Tu moenia magnis Magna para, longumque fugae ne linque laborem. Mutandae sedes Non haec tibi litora suasit Delius, aut Cretae jussit considere, Apollo. Est locus, Hesperiam Graii cognomine metuit:

Terra antiqua poten armiS, atque ubere glebae G notri coluere viri nune ama, minoreSItaliam dixisse ducis de nomine gentem. Hae nobis propriae sedes hinc Dardanus Ortus, Iasiusque pater, genus a quo principe noStrum.

Surge age, et hae laetus longaevo dicta parenti Haud dubitanda reseri Corythum terrasque requirat Ausonias Dictaea negat tibi Jupiter arva. 'Talibus attonitus visis ae Oee deorum,-Nee sopor illud erat; sed coram agnOSeere Vitatus, Velatasque comas, praesentiaque Ora videbar Tum gelidus toto manabat Oi re Sudor:- Corripio e stratis orpus tendoque Supinas Ad coelum eum voce manus, et munera libo Intemerata socis Perseet laetus honore Anehisen adio certum remque ordine pando. Agnovit prolem ambiguam geminosque ParenteS,

Seque novo veterum deceptum errore locorum.

Tum memorat: mate, Iliadis exordite satis, Sola mihi talos casus Cassandra canebat. Nunc repeto, hae generi portendere dubita nostro, Et saepe Hosporiam, saepe Itala regna Oeare. Sed quis ad Hesperia venturos litora eueros Credere, aut quem tum vatos Cassandra moveret pCedamus Plici bo, ut moniti meliora Sequamur.' Si ait ut cuia uti dicto paremus VanteS. Hanc quoque deserimus sedem paucisque relictis

Vella damus, va tuinque cava trabe curri ritu aequor.

H ,stquam altum tenuere rates, nec jam amplius ullar Apparent torrae, e Dium multitiae et undique pontus: Tum mihi aeriali iis supra caput adstitit imber. Nootum hiemei luo serens et inhorruit unda tenebris. Continuo venti volvunt mare, magna lue Surgunt

Equora dispersi aetamur gurgito asto. Involvor diem nimbi, et nox humida e dum Abstulit ingeminant abruptis nubibus ignes.

Excuti niur cui su et caedis erramus in undis.

225쪽

AENEIDOS LIB. III.

Ipso diem noctemque negat discernere oelo, Ne meminisse vis media Palinurus in unda. Tres adeo incerto esstea caligine soles Erramus pelago, totidem sine sidere noetes. Quarto terra diu primum se attollere tandem Visa aperire procul monteS, ne Volvere fumum. Vela cadunt remis insurgimus haud mora, nautae Adnixi torquent spumas, et eaerula Verrunt. Servatum ex undis Strophadum me litora primum

Accipiunt, Stropliades Graio stant nomine dictae Insidae Ionio in magno, quas dira Celaeno Harpyiaeque colunt aliae, Phineia postquam

Clausa domus, mensaSque metu liquere prior S. Tristius haud sis monstrum, nee saevior ullRΡostis et Dra deum Stygiis sese extulit undis. Virginei volucrum vultus, o dissima ventris

Proluvies, Deaeque manus, et pallida semper Ora fame. Mue ubi dolati portus intravimus, e eLaeta boum passim campis armenta videmus Caprigenumque peius nullo custode per herbaS. Irruimus ferro, et divos ipsumque OeamuSIn partem praedamque Jovem. Tum litore curvo Exstruimusque toros, dapibusque epulamur opimiS.

At subita horrifico lapsu de montibus adsunt Harpyiae, et magnis quatiunt clangoribus alas, Diripiuntque dapes, contactuque omnia foedant

Immundo tum vox dirum dira inter odorem. Rursum in secessu longo sub rupe eaVain, Arboribus clausi circum atque horrentibus umbris,

228쪽

154 P. VIRGILII MARONIS Instruimus mensas, arisque reponimus ignem:

Rursum ex diverso coeli caecisque latebris Turba sonans praedam pedibus circumvolat meis, Polluit ore dapes Sociis fune, arma CapeSSant, Edico, et dira bellum cum gente gerendum :Haud secus ae jussi saetunt, tectosque per herbam Disponunt enses, et Scuta latentia condunt. Ergo, ubi delapsae sonitum per uora dedere Litora, dat signum specilla Misenus ab alta Ero cavo. Invadunt socii, et nova proelia tentant, Obscenas pelagi erro cedare Olueres. Sed neque vim plumis hillam, ne Vuhaera tergo Accipiunt celerique fuga sub sidera lapsae Semesam praedam e veStigia foeda relinqui mi. Una in praecelsa conoedit rupe Celaeno, Infelix vates, rumpitque hane pectore Oeem : Bellum etiam pro caede boum Stratisque juveneiS, Laomedontiadae, bellumne inserre paratis,

Et patrio Harpyias insontes pellere regno 3 Aeeipit ergo animis atque haec mea figite dicta: Quae Phoebo pater omnipotens, mihi Plioebus Apollo

Praedixi vobis vi arum ego maXima Pando. Italiam cursu petitisu ventisque vocatis Ibitis Italiam, portusque intraro licebit. Sed non ant datam cingetis motibus Urbem, Quam vos dira sames nostr:Dque ii vi a caedis

Ambesas subigat malis abSuinere menSIS.'

'Dixit et in silvam pennis ablata refugit. At sociis subita gelidus sormidine sanguis Doriguis cecidere animi nee jam amplius armiS, Sed votis precibusque jubent exposcere Paeem,

Sive deae, seu sint dirpe Obscenaeque VoluereS.

Et pater Anchises passis de litore patinis

Numina magna voeat, meritosque indicit honores : I i, prohibete minas di talem avertite UaSum,

Et pladidi sorvate piosi Tum litore sunem

Deripere, excussosque jubet hixaromidentes. Tendunt vela noti serimur spumantibus undis,

Qua cursum Ventusque guberluitorque Oeabant.

Jam medio apparet hietu nemorosa Zacynthos, Dulichiumque Sameque, et Neritos ardua saxis. Effugimus scolnilos Ithacae, Laertia regna, Et torram altri em saevi exsecramur Ulixi. Mox et Leucat: nimbosa Cacumina molitis,

Et formidatus nautis aperitur Apollo. Hunc petimus sessi, et parvί Succedimus 'bi:

229쪽

AENEIDOS LIB. III.

Andorat prora aetturi Stant litore puppes. 'Ergo insperata tandem tellure potiti, Lustramvi que Jovi, Otisque inuendimus aras Actiaqu0 Iliadis celebramus litora ludis. Exercent patrias oleo labente palaestras Nudati socii. Iuvat evasisse tot urbes

Argolicas, mediosque fugam tenuisse per hostes. Interea magnum sol circumvolvitur nnum, Et glacialis hionis aquilonibus asperat undaS. aere cavo clipeum, magni gestamen Abantis, Postibus adversis figo, et rem carmine Signo:

AENEAS HAEC DE DANAIS VICTORIBUS ARMA. Linquere tum portus jubeo, et considere transtris. Certatim socii seriunt mare, et aequora Verrunt. Protenus aerias haeacum abscondimu MeeS,

Litora tu Epiri legimus, portuque SubimuSChaonio, et celsam Buthroti accedimus in bem

230쪽

mi inorodibilis rerum ama Oecupat aureS, Priamid0 Helenum Graia regnare Per urbeS,

Conjugio Eadidae Pyrrhi sceptrisque potitum

Et patrio Andromacho iterum esSisse marito. obstupui miroque incensum poetus amore Compellare virum, et enSu cognoscere tantOS.

Progredior portu classe et litora linquens; Solomnes quum sorte dapses et tristia dona, Ante urbsem in luco, salsi Simoentis ad uadam. Libabat cineri Andromache, manesque Oeabat Hectoroum ad tumulum, viridi qu0m cespite ilianem, Et geminas, causam lacrimis, aeraVerat aruS. Ut me conspexit venientem, et Troia tremn Arma amens vidit, magnis exterrita monstris Doriguit visu in modion calor ossa reliquit; Labitur, os longo vix tandem tempore satur: Verane te acies, verus milii nuncius affers, Nato do Θ vivisnes aut si hi alina restessit, Hedior ubi sit' dixit, lacrimas tuo studii, et omnem Implevit clamor loeum. Vix pauo surenti Sulla toto, et raris turbatus ovibus hi se : Vivo equidem, vitamque Xtrema per Omnia duco. No dubita nam vera VideS. Heu quis te casus dejectam conjuge tanto Ex eis it 3 aut qua digna satis fortuna revisit 3 Hoetoris Andromaehe Pyrrii in connulli servas γ' D dedit vultum, et domissa Oee locuta est: O solix una anto alias rinnient Virgo, Hostilem ad timuitum Troja sub DuPnibus altis JuSSa mori, quae sortitus non pertulit ullos,

Ne vietoris heri tetigit captiva cubile l