Works; from the text of Heyne and Wagner

251쪽

AENEIDOS LIB. v. 175 Aurea purpuream subnectit fibula vestem Nec non fili gii comites et laetus Iulus Incedunt Ipse ante alios putet terrimus omnes Inser se socium Eneas, atque agmina jungit: Qualis ubi hibernam Lyciam Xanthique fluenta Deserit, ac Delum maternam invisit Apollo, Instauratque choros, mixtique altaria circum

Cretesque Dryopesque fremunt pictique Agathyrsi: Ipse uis Pithi graditu , molliquu fluentem Fronde premit crinem fingens, atque implicat auro; Tela sonant humeris Haud illo segnior ibat

Eneas ; tantum egregio decus enitet ore. Postquam altos ventum in montes atque invia lustra, Ecce serae, saxi dejectae vertice Caprae Decurrere jugis alia de parte patentes Transmittim evi su campos atque agmina ervi Pulverissenta fuga glomerant, montesque relinquunt.

At puer Ascanius mediis in vallibus aeri Gaudet equo jamque hos cursu, jam praeterit illos, Spumantemque dari pecora inter inertia votis Optat aprum, aut fulvum deseendere monte leonem.

Interea magno miseeri vi mure e Bhium

Indipis insequitur commixta grandine nimbuS. Et Tyrii comites passim, et Trojana juventuS, Dardaniusque nepos Veneris, diversa per agroSTecta metu petiere ruunt de montibus amnes. Spollineam Dido dux et Trojanus eandem Deveniunt trima et Tellus et pronuba Juno Dant signum fulsere ignos, et conscius aether Connubiis summoque ulularunt vertice Nymphae. Illo dies primus leti primusque malorum Causa fuit Neque enim specie amave moVetur, Neo jam furtivum Dido meditatur amorem Conjugium Oeat hoc praetexit nomine eulpam. Extemplo Libyae magnas it Fama per 'beS, Fama, malum, quo non aliud velocius ullum: Mobilitate viget, viresque aequirit eundo ParVa metu primon O sese attollit in avi as, Ingrediturque solo, et caput inter nubila condit. Illam Terra parens, ira irritata deortina, Extremam, ut perhibent, Coeo Enceladoque Sororem Progenuit, pedibus celerem et pernicibus alis Monstrum horrendum, ingens, cui quot sunt corpore plumae, Tot in es oculi subter murabile dictu, Tot linguae, totidem ora sonant, tot subrigit aures. Nocte volat coeli medio terraeque per umbram

252쪽

17 P. VIRGILII MARONIS Stridens, nste diale declinat lumina somno. Luce sedet custos aut summi culmine eeti, Turribus aut altis, et magnas territat urbes, Tam fiet pravique tenaX, quam nuneia Veri. Hae tum multiplici populos sermone replebat Gaudens, et pariter faeta atque insecta canebat:

Venisse Enean, Trojano a Sanguine retum,

Cui se pulchra viro dignetur jungere Dido

Nun hiemem inter se luxu, quam longa, OVere, Regnorum immemores turpique cupidine aptos. Haec passim dea foeda virum diffundit in ora. Protinus ad regem vi sus detorquet Iarban, Incenditque animum dietis, atque aggerat iras. Hic Hammone satus, rapta Garamantide Nympha, Templa Jovi centum haut immania regnis,

Centum aras posuit; vigilemque aeraverat ignem Excubias divum aeternas, pleridumque ruore Pingue solum, et variis florentia limina sertis.

Isque amens animi, et rumore a Censu amaro,

Dicitur ante aras, media inter numina diVum, Multa Jovem manibus supplex Orasse Supini S:

Iupiter omnipotens, cui nunc Maurusia pietis Gens epulata toris Lenaeum libat honorem, Aspidis hae 3 an te, genitor, quum ulmina torqueS, Nequidquam horremus 3 caedique in nubibus ignes

Terrificant animos, et inania murmura miscenta Femina, quae nostris errans in finibus urbem Exiguam preti posuit, cui litus arandum, Cui tu loci loges dedimus, connubia noStra Repulit, a dominum Enean in regna relepit. Et nunc ille Paris, cum semivire comitatu, Maeonia mentum mitra crinemque madentem Subnixus, rapto potituri nos munera templiSQuippe tuis ei innis, famamque Ovemus inanem. V Talibus orantem dietis, arasque tenentem, Audiit omnipotens, oculos tuo ad moenia torsit Regia et oblitos famae molioris amantes. Tum si Mercurium alloquitur ne talia mandat: Nade age, nate voea Zoi,hyros et Liliore Pennis: Dardaniumque duoena, i uria Carthagine qui nunc Exspectat, satisque datas non respicit urbes. Alloquere, et celeres deser o di et Per auraS.

Non illimi nobis genetrix puli horrima talem Promisit, Graiumque ideo bis vindieat armis: Sed fore, qui gravidam imperiis bullo pio rementem Italiam regeret, genus alto a sanguine Teucri

253쪽

AENEIDOS LIB. IV.

Proderet, ac totum sub seges mitteret orbem. Si nulla adeondit tantarum glori rerum, Nec Super ipse sua molitur laude laborem: eanione pater Romanas invidet arces ΘQuid strui, aut qua spo, nimio in gente moratur 3 Nec prolem Ausoniam et Lavinia respicit arva ΘNaviget haec summa est hic nostri nuneius esto. Dixerat. Illo patris magni parere parabat Imperio' et primum podibris talaria nectit

'ea, quae sublimem alis, SiVe aequora Supra,

Seu terram, rapido pariter cum flamine portant. Tum iugam capit hae animas ille evocat Oreo

Pallentes, alias sub Tartara tristia mittit; Dat Somnos adimit tuo, et lumina morte reSignat: Illa retus agit ventos, et tu bida tranat Nubila. Jamquo volans apicem et latera ardua cernit Atlantis duri coelum qui vertice fuleis, Atlantis, cinctum assidue cui nubibus atris Piniserum caput et sento pulsatur et imbri; X humoros infusa tegit tum flumina mento Praeeipitant sonis, o glaeie riget horrida barba.

254쪽

178 P. VIRGILII MARONISHie primum paribus nitens Cyllenius alis Constitit hinc toto praeeeps se orpore ad undas Misit avi similis, quae e re uni litora, ireum Piscosos seopulos, humilis volat aequora juxta. Haud aliter terras inter coelumque Olabat, Litus arenosum Libyae ventosque secabat Materno veniens ab avo Cyllenia proles.

Ut primum alatis tetigit magalia plantis,

Enean fundantem arces a feeta noVantem

Conspicit atque illi stellatus iaspide ulva

Ensis erat, Tyrioque ardebatim te laena, Demissa ex humeris dives quae munera Dido Foderat, et senui telas disereverat auro. Continuo invadit Tu nunc Carthaginis altae Fumdamenta loeas, pi deliramque uxorius urbem Exstruis 3 heu regni rerumque oblite tuarum

Ipso quin tibi me claro domittit Olympo

Regnator, coelum et terras qui numine torquet; Ips hae sorro jubet celeres mandata per aura

Quid struis 3 aut qua spe Libyeis teris otia terris 3

Si tu nulla movet tantarum gloria rerum, Nec super ipse tua moliris haud laborem, ASennium vi gentem, dispos heredis Iuli Respicea cui regnum Italiae Romanaque telliis Debentur. Tali Cyllenius ore loeutus Mortales visus medio sermione reliquit, Et procul in tenuem ex oculis evanuit auram. At pro Eneas aspectu obmutuit amenS, A rreetaeque horrore comae, et vox saucibus haesit. Ardet abire fuga, di deosque relinquere terraS, Attonitus tanto monitu imperioque deorum. Heu, quid agat 3 quo nunc roginam ambire vi ontem Audeat astati quae prima exordia sumat 3 Atque animum nunc huc celerem, nunc dividit illud In partesque alait varias, perque omnia VerSat. Haec alternanti potior sententia visa est: Mnesthea Sergestimique voeat sortemque Serestum Classem aptent taciti, sociosque ad litora cogant; Arma parent, et, quae sit rebus causa novandis Dissimulent sus interea quando optima Dido Nesciat, et tantos rumpi non laeret amores, Tentaturum aditus, et quae mollissima sancti Tempora, quis rebus dexter modus eius omnes Imperio laeti parent, ne jussa sae Ssunt.

At regina dolos quis saliore possit amantemq)Praesensit, motusque Xeopita rima suturos,

255쪽

AENEIDOS LIB. IV.

Omnia tuta timons Eado impia Fama furenti

Detulit armari classem, Ursumque parari.

Saevit inops animi, totamque incenS per urbem Uaestatu : qualis commotis excita aeris Thyias, ut, audito stimulant trieturio Baccho orgia noetvi nusque voeat clamore Cithaeron. Tando his AEnean compellat vocibus ultro: missimulare otiam sperasti, perfide, tantum POSSe nefas, faeitusque mea decedere terra pNec te noster amor, nec te data dextera quondam, Ne moritvi a tenet crudeli sunsero idolQuin etiam hiberno moliris sidere claSSem, Et mediis properas aquilonibus ire per altum, Crudosis 3 Quid 3 si non arva aliena domoSqUe Ignotas peteres, et Troja antiqua maneret, Troja per idosum peteretur classibus sequor Men fugis Per ego has lacrimas dextramque tuam te, Quando aliud mihi am miserae nihil ipsa reliqui,-Per connubia nostra, per incepto hymenaeOS,

Si bene quid duri merui sui aut tibi quidquam

Dulce meum: miserere domus labentis, et istam, Oro, si quis adhue precibus loeus, XV mentem.

Te propter Libycae gentes Nomadumque tyranni Odere infensi Tyrii te propter eundem

256쪽

180 P. VIRGILII MARONIS Exstinctus pudor, et, qua sola sidera adibam, Fama priori cui me moribundam deseris, hospes 3 Hoc solum nomen quoniam de conjuge reStat,

Quid moror 3 an mea Pygmalion dum moenia frater Destruat, aut captam ducat Gaetulus Iarbaset Saltem si qua mihi de te suscepta fuisset Ante fugam suboles si quis mihi parmilus aula

Ludorset AEneas, qui te tamen Ore referret, Non equidem omnino capta a deseria Viderer.

Dixerat. Illo Jovis monitis immota tenebat

Lumina, et obnixus curam Sub corde premebat. Tandem pauca resert Ego te, quae plurima sando

Enumerare Vales, nil quam Regina, negabo

Promeritam nee me meminisse pigebit Elissae, Dum memor ipse mei, dum puritus hos regit artus. Pro re pauca loquar. Neque ego hanc abscondere M to Speravi, ne finge fugam nee conjugi unquam Praetendi taedas, aut haec in foedera veni. Me si sata meis paterentin ducere vitam Auspiciis, et sponte mea componere UraS, Urbem Trojanam primum deseeSque meorum Reliquias colerema Priami tecta alta manerent, Et recidiva manu posuissem P0rgama VietiS. Sed nunc Italiam magnam Gryneus Apollo, Italiam Lyciae jussere apeSSere SorteS.

Hic amor, haec patria sest t Carthaginis arces, Phoenissam, Libycaeque aspectus detinet urbis,

Quae tandem Ausonia Teucros considere terra, Invidia si Et nos as extera quaerere regna. Me patris Aneliisse quoties humentibus umbris Nox operit terras, quoties astra ignea Surgunt, Admonet in somnis et turbida forro imago Me puer Ascanius, capitisque injuria cari, Quem regno Hesperiae fraudo et satalibus arvis. Nunc etiam interpres divum, ove missus ab PSO, Testor utrumque caput celeres mandata Per nur

Dotulit. Ilis deum manifesto in lannine vidi

Intrantem muros, vocentii a liis auribus hausi. Desino mequo tuis inuendore teque querelis Ithliam non si, ante equor.

Talia didonium jamdudum aversa tuetur, Hue illud volvens oeulos, totumque pererrat Luminilius aditis, et sic adeons ad rosatur: Noe tibi diva parens, generis nee Dardanu auctor, Persido; sed duris genuit to cautibus horrens Caucasus, IIJ reanaei pie admorunt ubera tigres.

257쪽

AENE OS LIB. IV.

Nam quid dissimul, aut quae me ad majora reservo ΘNum fletu ingemuit nostro 3 num lumina flexit pNum adrimas victus dedit, aut miseratus amantem est 3 Quae quibus anteferam 8 Jam jam nee maxima Juno, Nec Saturnius haec oculis pater aspicit aequis. Nusquam tuta fides ectum litore, egentem Excepi, et regni demens in parte locavi;

Amissam lasSem, socio a morte reduci.

Heu furiis incensa soror Nunc augur Apollo,

Nunc Lyciae ories, nunc et Jove missus ab ipso Interpres divum seri horrida USSa per auras. Sollicet is superis labor est ea cura quietOS Sollicitas Neque te teneo, neque dies refello. I, sequere Italiam venti pete regna per indaS. Spero equidem mediis, si quid pia numina posSunt, Supplicia hausurum seopulis, et nomine Dido Saepe Oeaturum Sequar atris ignibus absens Et, quum frigida mors anima seduxerit artus, Omnibus umbra locis adero. Dabis, improbe, poena ;Audiam, et haec manes veniet mihi fama sub imos. His medium diotis sermonem abrumpit, et auraSAEigra, fugit, seque ex Oculis avertit et aufert, Linquens multa metu cunctantem et multa parantem Dicere. Suscipiunt amulae, collapsaque membra

Marmoreo reserunt thalamo, StratiSque reponUnt,

At pius neas, quamquam lenire dolentem

Solando cupit, et dictis avertere CurRS, Multa gemens, magnoque animum labelaetus amore, Jussa tamen divum exsequitur, classemque reViSit. Tum vero Teueri ineumbunt, et litore celSas

260쪽

182 P. VIRGILII MARONIS Deducunt toto naves Natat uncta carina; Frondentesque serunt remos et robora silvis Insabricata fugae studio. Migrantes cernas, totaque e urbe ruentes; Ad volui ingentem sormies sarris acervum Quum populant, hiemis memores, feetoque reponunt: It nigrum eampi agmen, praedamque per herbas Conveetant calle angusto pars grandia trudia fobnixae rumenta humeri par agmina cogunt, Castigantque moras ; opere omni Semita servet.

Quis tibi tune Dido, cernenti talia sensus Quosve dabas gemitus quum litora servere late

Prospiueres are e Summa totumque Videres

Miseeri ant oculos tantis clamoribus aequori Improbe amor, quid non mortalia peetora cogis lIr itorum in lacrimas, iterum tentare preeando Cogitur, et supplex animos submittere amori, Ne quid inexpertum frustra moritura relinquat. 'Anna, vides tot properari litore : cireum Undique convenerea oeat jam arbasu RuraS, Puppibus et laeti nautae imposuere COTONRS. Hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perserre Soror, potero. Miserae hoc tamen unum EXSequere, Anna, mihi solam nam perfidus ille Te colere, arcanos etiam tibi credere sensus; Sola viri molles aditus et tempora noraS.I, Soror, atque hostem supplo ast ire superbum Non ego cum Danais Trojanam eXseindere gentem Aulide juravi, classemve ad Pergama miSi; Noe patris Anchisae cinerem maneSVe revelli.

Cur se dicta negat duras demittor in aures 3 Quo ruit 3 extremum hoc miserae det munus amanti: Exspeetet aditumque fugam ventosque erenteS. Non am conjugium anti tuum, quod prodidit, oro,

Nec ulultro ut Latio eareat, regnumque relinquat: Tempta inane lieto, re lutem spatiumque furori, I)um o me vietam Oeeat ortuna dolore.

Extremam hanc Oro Veniam, Iniserere Sororis

Quam mihi quum dodoris, cumulatam mori remittam. Talibus orabat tale quo miserrima lotusFortque osorique soror Sed nullis ille movetur Fletibus, aut oues ullas traetabilis aussit: Fata obstant, phididasque viri deus obstruit aures.

Au vehit annoso validam tuum robore quercum

Alpini liores nune hine nune satibus illine Eruere inter se certant i stridor, et alte