Works; from the text of Heyne and Wagner

발행: 1855년

분량: 539페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

511쪽

AENEIDOS LIB. XII. 381

Vix ea quum lacrimas euli Juturna profudit. Terque quaterque manu peetus PereUSSit honestum. Non lacrimis hoc tempus,' ait Salvi ni Juno : accelera, et fratrem, si qui modus, eripe morti; A ut tu bella cie conceptumque exeut foedus. Auctor ego audendi. Sic exhortata reliquis Incertam, et tristi inlatam vulnere mentis. Interea reges, ingenti mole Latinus Quadrijugo vehitur curru, cui tempora ireum Avi at bis sex radii fulgentia cingunt, Solis avi specimen bigis itavi nus in albis, Dina manu lato crispans hastilia erro. Hinc pater neas, Romanae Stirpis origo, Sidereo flagrans clipeo et coelestibus armis, Et juxta Ascanius, magnae spe altera Romae, Procedunt castris, puraque ita VeSte Saeerdos Saetigeri fetum suis, intonsamque bidentem Attulit, ammovitque pecus sagrantibus aris. Illi ad surgentem conversi lumina Solem Dant fruges manibus salsas, et tempora ferro Summa notant pecudum, paterisque altaria libant.

Tum pius Eneas triet sic ense preeatur :

'Est nunc Sol testis et haec mihi Terra voeanti, Quam propter tantos potui perferre labores, Et Pater omnipotens, et tu Saturnia di mo, Jam melior, jam diva, precor, tuque melyte MaVors, Cuncta tuo qui bella, pater, sub numine torqueS; FonteSque Fluviosque voeo, quaeque AEtlieris alti Religio, et quae caeruleo sunt numina ponto. Cesserit Ausonio si sors victoria Turno, Convenit, Evandri victos discedere ad vi bem; Cedet Iulus agris ne post arma ulla rebelleSAEneadae referent, ferrove hae regna laeeSSent. Si nostrum annuerit nobis Victoria Mariem,- Ut potius reor, et potius di numine firment Non ego ne Teucris Italos parere jubebo, Nec mihi regna peto paribus se legibus ambae Invictae gentes aeterna in foedera mittant. Sacra deosque dabon socer arma Latinus habeto; Imperium Solemne soceri mihi moenia Teucri Constituunt, vi bique dabit Lavinia nomen. Sic prior ne n sequitur sic deinde Latinus Suspiciens coelum tenditque ad sidera dextram: 'Haec eadem, Enea Terram Mare, Sidera, uMO, Latonaeque genus duplex, Janumque bifrontem,

Vimque deum infernam et duri saeraria Ditis

512쪽

382 P. VIRGILII MARO ASAudiat haec sinitor, qui studera fulmine sancit;

Tango aras medios ignes et numina testori: Nulla dies pacem hanc Italis, ne foedera rumpet, Quo re eumque eadent nee me Vis ulla volentem Averiet non, si tellurem effundat in indas, Diluvio miscens, coelumque in Tartara solvat:

Ut sceptrum hoc dextra deptrum nam sorte gerebat)Nunquam fronde levi fundet virgulta neque umbras, Quum semel in silvis imo de stirpe recisum

Matre caret, posuitque comas et braehia ferro Olim arbos nunc artificis manus aere decoro

Inclusit, patribusque dedit gestare Latinis. Talibus inter se firmabant foedera dietis

Conspectu in medio procerum Tum rite sacratas In flammam jugulant pecudes, et viseera vivis Eripi mi, cumulantque oneratis laneibus aras.

At vor Rutulis impar ea pugna videri

Jamdudum, et vario misceri pectora motu Tum magis, ut propius cernunt non viribus aequis. Adjuvat incessu facito progressu et aram Suppliciter venerans demisso lumine Turnus, Tabentesque genae, et juvenali in corpore Pallor. Quum Simul a Juturna soror crebrescor vidit Sermonem, et vulgi variare labantia corda: In medias acies, formam assimulata Camerii Cui genus a proavis ingens, clarumque paternae Nomen erat virtutis, et ipse acerrimus armiS- In medias dat sese acies, haud neseia rerum, Rumoresque serit varios, ac talia latur: Non pudet o Rutuli, pro cunctis talibus unam Objectare animam 3 numerone, an viribus aequi Non sumus 3 En, Omnes et Troes et reades, hi Sunt, Fatalisque manus, insensa Etruria Tumo. Vix hostem, alterni si congrediamur habemus. Ille quidem ad superos, quorum se devovet aris, Suecedet ama, vivusque per Ora seretur NOS, Patria amissa dominis parere sul ei bisCogemur, qui nunc lenti consedimus arvis.

513쪽

AENEIDOS LIB. XLI. 383Τalibus indensa est juvenum sententia dictis Jam magis atque magi Serpitque per agmina murmur. Ipsi Laurentes mutati ipsique Latini: Qui sibi jam requiem pugnae rebusque Salutem Sperabant, nune arma Volunt, foedusque preeantu Inlaetum, et tirni sortem miserantur iniquam. His aliud majus Juturna adjungit, et alto Dat Signiim coelo quo non praesentius ullum Turbavit mentes Italas, monstroque sesellis. Namque volans rubra fulvus Jovis ales in aethra Litoreas agitabat aves turbamque Onantem Agminis aligeri subito quum lapsus ad madas Cycnum excellentem pedibus rapit improbus uneis. rexere animos Itali, unetaeque Volueres Convertunt clamore fugam, mirabile ViSu, AEtheraque obsevi an pennis, hostemqUe per am'aSFacta nube premunt donec vi victis, et ipso Pondere defecit, praedamque ex unguibus aleSProjecit fluvio penitusque in nubila fugit. Tum vero augurium Rutuli clamore salutant, Expediuntque manu ; primusque Obamnila augur, Hoc erat, hoe votis,' inquit quod saepe petivi: Accipio, agnoseoque deos me, me due serrum Corripite, O miseri, quos improbus advena bello Territas, invalidas ut aves et litora vestra Vi populat Potes ille fugam, penitusque profundo Vola dabit Vos unanimi densate catervaSEt regem vobis pugna defendite raptum. Dixit, et adversos telum contorsit in hostes Prochirrens sonitum dat stridula cornus, et auras Certa secat Simul hoc, simul ingens clamor, et omnes Turbati cunei, calefactaque corda tumultu. Hasta volans, ut sorte novem pulcherrima fratrum Corpora constiterant contra, quos fida crearat Una tot Arcadio conjux Tyrrhena Gylipo, Horum imum ad medium, teritur qua sutilis alvo Balteus, et laterum juncturas fibula mordet, Egregium sorma juvenem et fulgentibus armis, Transadigit costas, fulvaque effundit arena. At fratres, animosa phalanx aecenSaque luetu, Pars gladios stringunt manibus, pars missile serrum Corripiunt, caedique ruunt Quos agmina eontra Procurrunt Lavi entum : in densi rursus inundant Troes Agyllinique et pictis Arcades armis. Si omnes amor unus habet decernere erro.

Diripuere aeras cit toto turbida coelo

514쪽

P. VIRGILII MAROIAS

Tempestas telorum, a serreus ingruit imber; Craterasque socosque serunt Fugit ipse Latinus

Pulsatos reserens insecto foedere divos. In renant alii cum us, aut corpora saltu Subjiciunt in equos, et strictis ensibus adsunt. MeSSapUS regem, regiSque inSigne gerentem, Tyrrhenum Aulesten, avidus confundere indus, Adverso proterret equo ruit ille recedens, Et miser oppositis a tergo involvitur aris In caput in iii humeros servidus advolat hasta MeSSaPUS, telo lue Orantem multa trabali Desuper altus equo graviter serit, atque iter satur: Hoe liabet hae naelior magnis data vietinia divis. Coneurrunt Itali, spoliantque ccidentia membra. Obvius ambustiana torrem Corynaeetis ab ara

Corripit, et venienti Ebuso plagam lue serenti Oecupat os flammis olli ingens biiuba reluXit,

515쪽

AENEIDOS LIB. XII. 385

Nidoromque ambusta dedit super ipse secutus Caesariem laeva turbati corripit hostis, Impressoque genu nitens terrae applicat ipsum

Si rigido latus onso oris Podalirius Alsum

Pastorem, primaque aete Per tela ruentem, EnSe Sequens nudo superimminet ille securi Adversi frontem mediam mentumque redueta Di icit, sit sparso late rigat arma ruore. Olli dura quies oculos et erreus Urget Somnus in aeternam clauduntur lumina noetem. At pius neas dextram tendebat inermem Nudato capite, atque suo clamore Oeabat:

'Quo ruitis 3 quaeve ista repens discordia surgit pinoohib0t iras' iesum jam indus, et Omnes

Compositae leges mihi us conem rere soli; Me sinite, atque auferte metus. Ego foedera saxo Firma manua Turnum jam debent hae mihi sacra. Has inter vostes, media inter talia Verba, Ecce, viro stridens alis allapsa sagitta est, Incertum, qua pulsa manu, quo turbine adacta Quis tantam Rutulis laudem, casusne deuSne,

Attuleris. iressa est insignis gloria saeti;

Nec sese Eneae aetavit vulnere quisquam. Turnus, ut nean cedentem ex agmine vidit Turbatosque duces, subita spe fervidus ardet; Poscit equos atque arma simul, saltuque Superbus Emicat in currum, et manibus molitur habenas. Multa virum volitans dat sortia corpora leto Semin000 volvit multos, aut agmina curru

Proterit, aut raptas fugientibus ingerit hastas. Qualis apud gelidi quum flumina conditus Hebri

Sanguineus Mavors clipeo increpat, atque in entes Bella movens immittit quos illi sequore aperto Ante notos Zephyrumque volant gemit ultima pulsu Thraea pedum circumque atrae Formidinis Ora, Iraeque, Insidiaeque dei comitatus, aguntur. Talis equos alaee media inter proelia Tu nus Fumantes sudore quatit, miserabile caeSis Hostibus insultans spargit rapida ungula roreSSanguineos, miXtaque cruor caleatur arena. que Jamque noci Sthenelumque dedit Thamyrimqtie, holum-Hune congressus et hunc illum eminus eminus ambo Imbrasidas, Glaucum atque Laden, quos Imbrasus ipse Nutrierat Lycia, paribusque ornaVerat armiS, Vel consere manum, vel equo praevertere VentOS. Parte alia media Eumedes in proelia sertur,

516쪽

380 P. VIRGILII MARONIS

Antiqui proles bello praeclara Dolonis,

Nomine avum reserens, animo manibusque parentem: Qui quondam, castra ut Danaum peculator adiret, Ausus Pelidae pretium sibi poSeere e rus.

Illum Tydides alio pro talibus ausis Assecis pretio nec equis aspirat Achillis. Hune procul ut campo Turnus prospexit aperto, Anto levi adulo longum per inane eeUtUS, Sistit quos bijuges, et curru desilit, atque Semianimi lapsoque supervenit et pede Ollo, Impresso dextrae ueronem extorquet, et alto Fulgentem fingit jugulon atque haec insuper addit: 'En agros et, quam bello Trojane, petisti,

Hesperiam metire acens : hae praemia, qui me Ferro ausi tentare, serunt: Sic moenia condunt. Huic comitem Asbuten conjecta cuspide mittit, Chloriaque Sybarimque Daretaque Thersilochumque, Et sternaeis equi lapsum cervice Thymoeten. Ac velut Edoni Boreae quum spiritus alto InSonat Egaeo, sequitia que ad litora fluetus, Qua venti incubuere, fugam dant nubila coelo: Sic Turno, quaeumque viam Seeat aginina cedunt, Conversaeque ruunt alioso fert impetus ipsum, Et cristam adverso curru quatit aura volantem. Non tulit instantem Phegeus animisque rementem es Objecit sese ad currum, et spumantia frenis Ora citatorum dextra detorsit equorum. Dum trahitur, pendetque jugis, hune his retectum Lanee eonSequitur, rumpitque infixa bilidem Loricam, et summum deguStat Iahiere OrpUS. Ille tamen clipeo objecto conversu in hoStem Ibat, et auxilium ducto mucrone petebat: Quum rota praeeipitem et procursu constitus axis Impulit, effunditque Solon Turnusque Seeutus Imam inter galeam summi thoracis et oras Abstulit ense caput truncumque reliquit arenae. Atque a dum an iis victor dat funera Turnus, Interea Enean Mnestheus fidus Achates

Ascaniusque comes castris Statuere ruentum,

Alturnos longa nitentem cuspide greSSUS. Saevit, et in si acta luetatur arundine ebim Eripere, auxilioque viam, quae Proxima, POScit: Ense secent lato vultius, elique lati bram Rescindant penitus, seseque in bella remittant. Jamque aderat Phoebo ante alios dilis tus Iapis Iasides : aeri quondam cui captu amore

517쪽

AENEIDOS LIB. XII.

Ipse Suas artes, sua munera, laetus Apollo

Augurium citharamque dabat celeresque sagittas. Ille ut depositi proferret sata parentis, Scire potestates herbarum usumque medendi Maluit, et mutas agitare inglorius artes. Stabat acerba fremens, ingentem nixus in hastam, AEnens, magno juvenum et maerentis Iuli Concursu, lacrimis immobilis Ille retorto

Paeonium in morem Senior uestinetus amictu,

Multa manu medica Phoebiquo potentibus herbis Nequidquam trepidat, nequidquam spicula dextra Sollicitat, prensatque tenaci forcipe sereum. Nulla viam fortuna regit nihil auetor Apollo

Subvenit; et saevus campis magis a magis horror Crebrescit, propiusque malum est. Iam pulvere coelum Stare vident subeuntque equites, et spieula castris Densa cadunt mediis. It tristis ad aethora clamor Bellantum juvenum, et duro sub Marte cadentum. Hi Vonus, indigno nati concussa dolore, Dictamnum genetrix Cretaea carpit ab Ida, Puberibus caulem soliis et flore comantem Purpureo non illa seris incognita capris Gramina, quum tergo volucres haesere sagittae. Hoc Venus, Obsem O faciem cireumdata nimbo, Detulit hoc fusum labris splendentibus amnem Inficit, occulte medicanso spargitque Salubres

Ambrosiae sucos, et Odoriseram Panaeeam.

Fovit ea vulnus lympha longaevus Iapis Ignorans subitoque omnis de corpore fugit Quippe dolori omnis stetit imo vulnere SanguiS.

Jamque Seeuta manum, nullo cogente Sagitta

Excidit, atque novae rediere in pristina Vires.

518쪽

388 P. VIRGILII MARONIS

Orma citi properate vir, quid statis 3 V Iapis

Conclamat, primusque animos aeuendit in hostem. Non haec humanis opibus, non arte magistra Proveniunt, neque te, Enea, mea deXtera servat; Major agit deus, atque opera ad majora remittit. Ille avidus pugnae suras incluserat auro Hinc atque hinc oditque moras, haStamque eoruSeat.

Postquam habilis lateri clipeus loricaque tergo est,

Asoanium usi e reum complectitur armis, Summaque per galeam delibans oscula satur: Misce, puer, Virtutem e me Verumque laborem Fortunam X aliis Nunc temo dextura bello Ddsensum dabit, et magna inter praemia ducet. Tu facito, mox quum matura adoleverit aetas, Si memor, et te, animo repetentem exempla tuorum, Et pater Eneas, et avunculus excitet Hector.

Haec ubi dicta dedit, portis sese extulit ingens,

Te u immane manu quatiens simul agmine denso Antheusque Mnestheusque ruunt omnisque relictis Turba fluit castris Tum caeco pulvere campuSMiseetur, pulsuque pedum tremit excita tellus. Vidit ab adverso venientes aggere TurnUS, Videre Ausonii, gelidusque per ima ueurrit Ossa tremor Prima ante omne Juturna Latinos Audiit agnovitque sonum, et tremesaeta refugit. Ille volat, campoque atrum rapit agmen aperto :Qualis ubi ad terras abrupto sidere nimbus It mare per medium miseris, heu, praeseia longe Horrescunt corda agricolis dabit ille ruinas Arboribus, stragemque Satis ruet omnia late; Ante volant, sonitumque serunt ad litora venti; Talis in adversos duetor Rhoetejus hostes Agmen agit densi cuneis se quisque coactis Agglomerant. Ferit ense gravem Thymbraeus Osirim, Arelletium Mnestheus, Epulonsem Obtruncat Achates, Usontemque Gyasu cadit ipse Tolumnius augur,

Pirimus in adversos telum qui torserat hostes. Tollitur in Gum clamor, versique ieiSSim Pulverubuit suga Itutuli dant terga per agros. Ipse neque aversos dignatur sternore morti; Nee pede congressos aequo, ne tela serentes Insequitur: solum densa in caligine Turnum Vestigat lustrans, solum in certamina POSeit.

HO concussa metu mentem Juturna virago

Aurigam Turni modi inter lora Metiscum Excutit, et longo lapsum temone relinquit:

519쪽

AENEIDO LIB. XII. 389

Ipsa subit, manibusque undantes flectit habenas, Cuneta gerens, Voeemque et corpus et arma Metisci. Nigra velut magnas domini quum divitis aedes Pervolat et pennis alta atria lustrat hirundo, Pabula parva legens nidisque loquaeibus Aeas Et nunc porticibus aeuis, nune humida circum Stagna sonat similis medio Juturna per hostes Fertur equis, rapidoque Volans obit omnia curru Jamque hie germanum, jamque hic ostentat ovantem Ne conferre manum patitura volat avia longe. Haud minus Eneas tortos legit Obvius orbes, Vestigat tu virum, et disjeeta per agmina magna Voce vocat Quoties oculo conjeeit in hostem, Alipedumque fugam cursu tentavit equorum Mersos toties currus Juturna retorsit.

Heu, quid agat Vario nequidquam fluctuat aestu,

Diversa quo vocant animum in Ontraria eiu ae.

Huic Messapus, uti laeva duo forte gerebat Lenta levis cursu, praefixa hastilia ferro, Horum unum certo contorquens dirigit diu. Substitit neas, e se collegit in arma, Poplite subsidens : apicem tamen incita summum Hasta tulit, summasque exeuSsit vertie eristaS. Tum vero assurgunt irae insidiisque subactus, Diversos ubi sensit equos eurrumque referri, Multa Jovem et laesi testatur foederis aras; dam tandem invadit medios, et Marte secundo Terribilis saevam nullo discrimine caedem Suscitat irarumque omnes efffundit habenas. Quis mihi nune tot acerba deus, quis carmine eaedeSDiversas obitumque ducum, quos sequore toto Inque vicem nunc Turnus agit, nune Trojus heros, Expodiati tanton' placuit concurrere motu, Jupiter, aeterna gentes in pace suturast Eneas Rutulum Sucronem ea prima ruenteSPugna loco statuit Teucros haud multa moratus Excipit in latus, et, qua sata celerrima, rudum Transadigit costas et rates peetori enSem. Tumus equo dejectum Amycum, fratremque Diorem, CongreSsus pedes, hune venientem cuspide longa, Hune mucrone serit curruque abscisa duorum Suspendit capita, et rorantia Sanguine Ortat. Illo Talon Tanaimque nee fortemque Cethegum, Tre uno Ongressu, et maestum mittit Onyten, Nomen Echionium, matrisque genus Peridiae

Hie ratres Lydia missos et Apollinis agriS,

520쪽

390 P. VIRGILII MARONIS Et juvenem exosum nequidquam bella Menoeten Arcada piscosae cui circum flumina Lernae Ars fuerat, pauperque domu ne nota potentum Limina conductaque pater tellure Serebat.

Ac velut immissi diversis partibus ignes Arentem in silvam et virgulta sonantia lauro Aut ubi decursu rapido de montibus altis

Dant sonitum spirulosi amnes, et in aequora Urrunt, Quisque suum populatus iter: non Segnius ambo AEneas Turnusque ruunt per proelia nune nunc Fluctuat ira in usa rumpuntur nescia inciΡeetora nunc totis in vulnera viribus tu . Murranum hic, atavos et avorum antiqua sonantem Nomina, per regeSque aetum genu Omne Latinos,

Praecipitem scopulo atque ingentis turbine saxi Excutit, essunditque solo : hune lora et juga subter

Provolvere rotae : crebro super ungula pulSuIncita nee domini memorum proculeat equorum

ille ruenti Hyllo, animisque immane frementi Occurrit, telumque aurata ad tempora torquet: Olli per galeam fixo stetit hasta cerebro. Dextera neu tua te, Graium sortissime Cretheu, Eripuit Tu non nec di texere Cupeneum 2Enea veniente sui dedit obvia serro

Pectora, nec misero clipei mora profuit aerei. Te quoque Laurentes Viderunt, Eole, eampi oppetere, et late terram consternere tergo Occidis, Argivae quem non potuere phalanges Sternere, nec Priami regnorum eversor Achilles:

Hic tibi mortis orant metae domus alta sub Ida;

Lyrnessi domus alta solo Laurente Sepialerum. Totae adeo conversae acies, Omnesque Latini, Omnes Dardanidae Mnestheus, acerque SereStus,

Et Messapus equum domitor, et soriis Asylas,

Tuscorumque phalanx Evandrique Arcades alae: Pro se quisque viri summa nituntur opum Vi. Ne mora, nec requies vasto certamine tendunt.

Hic mentem Enea genetrix puleherrima misit, Iret ut ad muros, urbique adverteret agmen ocius, et subita turbaret chide Latinos. Ille ut vestigans diversa per agnaina vi ImmHuc atque hue aetes circumtulit, aspicit urbem Immimum tanti belli, atque impune quietam. Continuo pugnae a condit majoris imago: Mn0sthea Sergestumque voeat sortemque Serestum, Duetores, tumulumque capit, quo cetera Teucrum

SEARCH

MENU NAVIGATION