장음표시 사용
11쪽
rax fuit scin me erga gentes. Si igitur gentium Apostolus erat: namque s in actis ad ipsum dicit Dei Vade, quia ad gentes Ion-pinquas mittam te et quid ei negotii cum Hebraeis fuit' aut ιιιν etiam ad eos epistolam scripsit maxima suspicio illa cepit augmenta , majoremque conjecturae speciem ex eo est assecuta, quod Apostolum Paulum non latuerit, Iud eos, eum ipsi insensi essent eo quod desectionem a lege doceret, uti verba Iacob sonant aegre verbis elus locum daturos fidemque habituros esse. Quae omnia aurei oris Rhetor Chus omina c. uberius persequitur. Verum Apostoli Paula esseis quidem Graeco idiomate exaratam, non solum maxima pars Veterum Doctorum, sed etiam nostri Theologi ferme omnes statuunt. Vid. B. IValtherii ina Bibl. pag. I 84 seq. D. Gerbam
dis, Piscator in Comment in hanc epistolam Protegom qui ferias hae de re etiam diligentissime scripturis fecit Theologus Philologus seculi nostri celeberrimus Dn. D. Sebast. Schmidius nComment super Epistol ad Hebraeos in Prolesom.
Sectio II. Textim Anal sin proponens Grammaticam.
'I, σου o Derivationem hujus vocabuli Angelus ipse expressit Matth.
seq. Gerb. Exeg. ol. 6. derivationem petendam esse affirmamus, ut inre sit abbreviatum ex inopi , quam vocem οι LXX semper, quantum nobis memoria suggerit, per 'lae; reddunt. Ain igitur ex scriptione ejus cum insensissimi Christi hostes Iudaei quando enim nomen Iesu scribunt, non scribunt yza prae 4rrer , sed, sinapii- citer, idque per summum scelus, ut sic maledictione lanathemate obliquo illum feriant, alludendo ad id quod legituris. IX. II. subintelligendo a mu', εξαλειέΘώ, deleatur nomen ejus, prout tape solent vel apprecationes, vel imprecationesin affectare designare per allusiones similes Vid. Spanhemii Dub. Evang. P.Lpag. id omitiani, minus recte agunt Possumus etiam hoc loco
12쪽
ex Gabrielis etymo Matth. l. c. corrigere opinionem Ossandri, qui x et reddi debere SALVANDUM potius quam SALVATOREM
voluit. illud Zach. IX. 9. huc non quadrat, re Iudaeis patrocinatur. Si enim salvatus non tamen ab aliena virtutes, sed suomet brachio salvatus fuit. Tandem etiam inter doctos disceptari coepit, an audita prolatione nomini JEsu , caput detegendum sitit Vide B Danhaueri Hodosophiam Christianam Phaenom. IlX, Hypomn. . qui ex Philip p. II. Io assirmativam tuetur sententiam, sic tamen ut moneat p. m. Nomen Iesu in in cuisu non es obiectum terminationis , vel obiectum revectipam ipsius cuti uis sed id , quo audito nos ferimur in agnitionem s cultum ipsius Personae. Admiratio autem subit animum, quare nonnulli Calviniani seu Reformati, qui tamen Principi tuo, imoin amico familiari hunc honorem exhibent, audito IESU nomine caput aperire detrectent. Quae inculta morum genera in sociis nomine Ecclesiae Anglicanae,
kloneis argumentis castigavit Iob Duresius Ecelesiae Anglicanae fres-0ιeν Reg. Majest usa ris, in historia rituum Ecclesiae Anglicanae cap.ry fol. O9 seq. qui lectu hac in parte dignus est. Est vero IESUS sanctissimi Salvatoris nostri nomen proprium Phoc enim se pium Apocal. XXII. v. Is instignit sicuti CHRISTUS appellativum est. Quae duo propterea ita iii sacris conjunguntur literis, ut frequentius illud huic praemittatur : Christus Jesus autem non nisi tredecies fere
Rom. I. II. 28. II X. i. a. XVI. . . Cor. I. a. q. OdV.is. XVI. et .mal. II. q. s. inveniatur.
Xρι- Ide est ac Hebraeu π Messas seu UNCTUS,quia oleo
laetitiae Spir. S.)unctus est prae consortita Ps. XLV. 8 cons. Aet. IV. a .X. 3. Luc.IV. 18. Ungens divinitas,uncta huna anitas.oleum unctionis
Spiritus S est. Unde Christi professio totius Trinitatis confessio est.
Bol M. de Spir. S. Con Iren Lo. c. g. Praeclare de hoc nomine Augustinus tract. . in Johannem ἰ Messias, inquit, Hebraice, Laιiane unctus Graece Christis es. Ab unctione enim dicitur Christia. cbarisma unctio es Graece. Ergo Christin unctus est singulari,ae unctus , praecipue unctii, unde omnes Chrisiani vuntur. Din Ps. 4 . om. 8. Hoc nomen, quod appellatur Christis , unctionu
13쪽
ν tu=, homo eνa r sed ita homo erat, ut Deiu esset, ita Deus erat, ut om esse non dedignaretur Veru homo, verus Deus, in nullo DLIax, in nullo famin, quia ubique Perax ; ubique veritas Deus, ergo homo , T ideo uncti Deus, quia homo Deus, factu es Christis. Ab hoc CHRISTO nos propter participatam unctionem de ejus plenitudine Ioh. I. 16. licet κατα το τρον Eph. IV. . non ut ille
unctus est immense, ilia η μετ' Ioh ll I. ro. quia ipsum tanquam caput nostrum per baptismum fidem induimus vi ipse pro
nobis crucifixus est, conr. I. Cor. I. ia. Christiani appellamur. XI. 6. XXVI. 28. LPetr. IV. I 6. Quanquam enim inde ab Abra. hamo omnes credentes fuerunt Christiani, ut scribit Eusebii lib. L H,si Eccl. cap. t. Tertull. in Apologet attamen tunc Antiochiae incipiebat esse communisci tutus in Ecelesia, tanquam perenni fonte sumpto vocabulo, ut verba habent Eusebii lib. a. cap. 3. Gentilibus, non quidem omnibus Taciti enim recte pronunciat in Annalibus i. XV. c. 4 . . dicebantur Chrestiani quemadmodum ipse quoque Christus, brs. ut videmus ex illo Suetonii in T. Claudio c. XX Judaeoi, impulsore Chresto, assidue umultuantes Roma expulit Error hic ignorantiae adscribendus, quam ipsis etiam Tertullian in Apo4 log cap. 3 objicita Perperam, inquiens, Chresiansu pronunciata a vobιs, nam nec nomini notitia est penes vos. Vid. Summe Reverendi Domini Praesidis tract. de Persecut pag. m. q. Comment iuJ istinum MartPrώm pag. m. 27. B.Dn Durrit differt. de Chysiano pag. 72. Reliqua nomina, quibus spurca Ethnicorum lingua plendorem Christianum commaculabat , hic praeterimus: legi possunt apud B. Gerhardum in annot ad Acta pag. 479. MagnifDn. Praemdem, Praeceptorem ter quaterque devenerandum in tract de Calum misPaganortim in Christianos primaeuos, sinuam Arndtium Lexic. Antiq. Eccles in Christiani. id plura de hoc nomine apud Dorseh. Pcyta . . I. g. . pag. 7 . eq. Si. IV. g. 3.p. Isa seq. Heri est Adverbium Homerus hymn. in Mercur. Oεε γενομην, ἀπαλοὶ λ ποδες c. Pro eode dicitur etiam εχ9li apud Theoer Ioll. 2. I. Multi ex Graecis Patribus, ut Ambrosi lib. V. de fide cap. a. Maximus homil. 3. de Paschate. Anshelmus . l. Bernhard
in F est S. Martini το sibi accipiunt pro omni praeterito adeo
14쪽
que omnem aeternitatem v ante, ut vocari solet, atque hine divinitatem Christi adstruunt. καὶ Cum haec particula varias in . Codie obtineat significationes , saepissime cardo totius controversiae ab unius particulae Miterae genuina expositione dependeat, ut illud Ebraeorum etiam hic locum invenire possit non esse stilicet et unam in lege divina literam, a qua non maeni dependeant montes scire hujus particulae varias significationes nobis perquam conducere judicamus. Est particula α adversativa, Matth. XXI. o. respondens ait i ego abeo P Domine, Ut sed non abiit. Vid. Hat panii P. IV. Notar sol roo ad Matth. XVI. 39. β Comparatira Oh-V. II. Pater operatur,4 ego operor Cons. Gerhardi armo .
cap. LXXvI sol. Is 18. a. b. γ partieula emporis est Marc. I. a a se tum respondit Iesus Cons. Matth. IX. . quomodo etiam praesertim in libris historicis 3 pro I time, accipitur Jos. IV. ἐῖ- Postquam Sacerdotes venerunt in siccum UIT id est, tune rever se sunt aquae. Vid. v. I. seq. δὰ Rationativum est Gal. IV. 7. quod si filius, igitur etiam haeres Dei per Christum e uti Ebrae' orum s. XIIX. 4 . alibi. Conc eram ad I Cor. XII. 26. Col. LQs H Intensivum samphaticum est, latentem quandam vim afferens Orationi, & vehementem exprimens affectum Ioli. XVII. as pater juste inin mundus te non cognovit pluribus exemplis adducendis non immorabor, ne nimis prolixus sim. Hoc in loco sensu obtinet copulativu. Σωρον Hodie, Atticis T ρον audit, imo&T ρα Aristopb. Nub 'Oιαν δικρο τοί κόρεσι δώσω Mi is en midi in ute
di 2Banitia ubetistii Deducitur ex dies, sic ut odio sit
quasi hoc die. Non autem de die artificiali tantum dicitur sedi
adhibetur de toto die naturali, noctem cum die artificiali compreis hendente Matth. 7. 13. Ιολὼ γἀ --ον ἡ κατ' ἔναρδι αυτον. Ubi certe nox eum diem artificialem, quo Iesus pilato sistebatur, antegressa intelligitur, quae pars erat diei naturalis, Iudaeis a vespera praecedente inchoati, musque rursus ad vesperam continuati. Et Marc. I . o expresse fit mentio noctis; ψεροντή κώ--ν. Germani tamen distinguunt,& de die artificiali
hesiit, de nocte hsime adhibent. Proprie adverbiali sensu usurpatura
15쪽
tu .ui Matili g, II. Mare. 4, 3 o. quam plurimi, in Ioel, alii
Nonnunquam tamen articulo ceminini generis vestitum , nomiis Oli adjectivo sensu, cum nomine η- ρας, Act. Ο, 26 Rom. XI. g. Interdum etiam nomine dissimulato, ut χυτὸ Matth. II .F. 23, 28. I s. a. Cor. Is Matth. 27 8. Quin larticulu, interdum dissimulatur, ut 'Am eως ἡρορον a. Cor. . Is pro δως τὸ σημ ρον. Iuvenitur etiam neutro, Π v ον, hodiernus dies, sub audit , aut simili Vid. Erasmi Schmidii Annot in . T. quidem ad eap. VI. Matthaei vers. 3O pag. IJ . Ubi notamus, injuste agere altatum,quando contra Frantium pag. 89 locum hune ita exponit, ut, heri de tempore paulo ante elapso, hodie de praeis senti, de in secula de futuro exponat, hoc sensu Christus non ita pridem cepit, est tamen nunc , futurus erit in seculum. Et ut liui expositioni colorem quaerat, accommodat huc locum Exod. IV.ao. Non eloquens sum ab heri es nudiuitertiuae. Verum ibi sermo non est de tempore proxime praecedente, sed de tempore multis iam annis elapso Confirmat hanc expositionem locus a. Sam. m. I . ubi phrasis illa latius sumitur, quam de tempore proZime praecedente, adeoque nulla nos cogit necessitas deserendi acceptionem de tempore longe praecedente praesertim eum Sociniana hac expositione elegans illa gradatio, quae in verbis Mosis continetur, exspiraret. Vide Hack- fani Notar Philolog. P. I. pag. 93. P. II pag. 3as seq. ' ἀυτο i 'Aὐτο modo Demonstrativum , modo Relativum
pronomen estri ut, apud Latinos m. mando autem articulus ei praefigitur signrficat ut hoc loco, d alibIia,sim. 'lac particula haec apud Graecos pro περὶ de usurpatur, ut via
dere est Act. a. v. s. David enim dicit 'E; ἀυτον, hoc est ut Syrua exponit, de eo, aph. s. 32. χροερ υῆ - Ἐκκλησιάν, hoe est, ut Syrus reddu de Christo,s de Ecclesia ipsiuι. Hoe loco va. let D. Vid. Mapuia Lexicon Graec Latin pag. ψ P.
Tλὶ Est aceus ativus pluralis; descendens ab articulo praepota
Αδείνας' Est Aecusativus pluralis cujus nomen maulare est
16쪽
ri. s. p. Et in plurali, se ἀιωνα, in aeternum , Marc. 3. a'. Et pluraliter in Rom. I. as. II. Munis Matilia I sy ο εο ενισμός, συντέlitimi ἀιῶνος Πν Lutherri vis En in tacit. Tametsi etiam posset tempus, Min specie tempus durationis mundi, inistelligi. Quandoquidem post hanc, Πελειαν ζ aν , nullum porro tempus erit, sed aeternitas. Apoc. X. s. Et cognata est significatio sequens de seculo. Sic Luc. ao 3 .in alibi passim. Hoc enim III significat I. Cor. II. 7. ν σοφίαν εgh γλώe ξν ὀ Θερ -
των ι--, ante secula coni. I Cor. X. Ir. IV. In speciem Hieronymin ad finem 26. cap. Ezechielis annotare scribitur, τον ἀιύνα notare seculum LXX annis definitum. Verum Hieronymus, si re
iste ipsius textum intueamur, id proprie ibi non assirmat. Hate videlicet ejus sunt verba 'Aiαὶ unum seculum significat. - Munt autem, unum seculum, humanae tempus tat tarptua ima annorum numero supputari, Psalmissa dicente : Dies uenorum in ipsi septuaginta annici in autem in potentatibm, octoginta anni Ne Ps XC, D. Unde patet, nihil diversi heic tradere doctissimum Patrem a receptissimo illo significati, quo O ἀιων etiam significat vitam homini vel
te in vitae hominis. Herodoti Calliori τελεύῆσαι τον ἀιύνα, finire
vitam seu tempus vitae sed solum id observare, quod ordinarium
humanae aetatis tempus o. annorum numero a quibusdam circumis
scribatur . Cognata significatione etiam animam notat ut Eurip. Philoctete, Cuti Stephanus allegat 'Ammμ σε αιύνα; Essiavit animam. Vid. Uram Schmidii Anno t. in N. T. pag. 98. seq. c694. seq. Hoc loco usurpatur de absoluta aeternitate, significatque eam, quae appellatur ternita apost, quae scilicet mundi finem cogitatur secutura. Dicimus, cogitatur, quia nos non possumus aetern talem aliter concipere, quam cum quodam praeteriti, praesentis resuturi perpetua successione, quamvis ipsa in iein formaliter considerata omnem temporis successionem excludat. Ita futura vita, quae intermina est, & principium habens fine caret, vocatur οάιων
17쪽
' distinctionibuta divisionibusphilosophico Theologicis Iob. οηγado
Ex praecedenti Vocum minis Gram n alica ac philolog eabare textus nostri plenior paraphrasis pro sensi literati institui potest. IESUS CHRis Itis in quem Ductores eari, qui locuti sunt vobis sermonem Dei, crediderunt heri jd est , ptimo mundi die, in quo χΘis heri non potuit esse nisi alternitas minis tempore praesent ni insecuta tempore futuro idem id est, immutabilis est veritatis. Proptereaq; etiam ii des vestra semper ii ain eum manere debet neque variis Sc peregrinis doctrinis circurnierri debet iso Observandum hic
subjectum praedicatum subjectum sancti hujus Aphorismi est 'E ι
Christus, Praedicatum est, heriis hodie, idem, insecula. In quo duo afferuntur, . quid sit JEsus Christus, et quamdiu id, quod esse dicitur, sit. Nominatur in ho. N O Alo: quod vocabulum praeitantissimam ac singularitsimam excellentiam Sanetissimo Salvator tribuit. Ita enim est ut sit summo .eminentissimo modo ιυΤὸ , cquidem respectu summa immutabilitatis, perfectae Ieraeitatu, perinpetuae immortalitatu , ita essentialis, Usitae potentia, bonitatu im- me ae siti actionis aeternae. a Dicitur G: σημε As 'iστους ἀμναε quibus vocibus omnes duration di ferentiae , praeteritum, praesens futurum complectentibus, non sinitam, sed infinitam durationem, non tempus sed aeternitatem Apostolus insinuat per vi fuisse ΕΘ - α - , omnis hoc loco duration initium negat,per voculam in τοῦ α ι ἄνοις, teν nitatem parte o designati Adeoque illa vocabulorum durationem explicantium coacervatione 's D ξρον, - εις Τλ -- omnino singularissima duratio aliqua, imo mera aeternitas exprimitur. Vid hanc in rem tradi. B.D.Doris
18쪽
Iesus Christus verus est laetemus Deirg.
Usi Christianis optandum siet, aeternum latuisse Pauli Samota teni Arii Macedonii Photini & Pelagii Scoti impia dogmati, queis S. Trinitatis mysterium, gloriam Christi, hoc est divinam
ejus naturam, ac summa nobis acquisita beneficia aut impugnarunt, aut abnegarunt i tamen cum superiori secuto Laelius Ac Paustus so-
cini doctrinam eorum diu damnatam resuscitare, ac longe ateque propagare clam palamve moliti sunt Viae Zanchiis praefationo Abri de ribu Elohim, re GDinus in epistola ad Latium scintimo nostrorum est, istius furfuris scriptorum sophi imata attentis oculis perlustrare, Midoneis argumentis expugnatum ac debellatum ire. Inter alia autem argumenta, quibus a Bellarmino ieho divinutasin aeternitas Christi probatur, est illud etiam ex Heb. X'II. v. 8.Je su Christus heri s hodie, idem, in seculaci id est ut pellaraminus exponit sempc fuit, semper est, & somper erit quod in Apocalypsi cap. r. F. 4 6 8. cap. . v. 8. cap. I. saepinime reis petitur, ui erat, qui est, e quiueniuris es. Si terminos Syllogismo includere placet, formula argumentandi ita fors au concipi pos.set Qui heriin hodie,' in secula idem est, is est aeternusin immutabilis, per consequens verus Deus Christus est talis quod
patet ex Heb. XIss. v. 8 Ap c. I. v. q. a. cap. q. V. 8. cap. II. C.
I . Ergo opponit se huic argumento infaustas ille Faustus Socinus; in refutati ohe, absque autoris mγmine Raco viae primum polonice,deinde Latine edita, qua refellere conatus est, quae de Divinitate pili ii Spiritus S, Ro3e ι- Beuarminu T. I. retroversia a generalis, libror=imo, Iacobis Mehu Iesu ita peculiari libello tradunt, ita seri-hensi Tertius locus ei in epist ad Hebr. cap. p. v. 8. Atque haec de Cbristo νerba non possunt usio pacto ejus aeterni aram ignificare , ut i Drrais is parte post propter illud in secula ; imo a parte ante voce, ita, heriin hodie, iniuicant potiuae, non admodum dis exstitis, si il7σωσιδιιMem, A quo exsilit, declarest. Ἀμμι enim
19쪽
situr, non de ipsa Chris persona' ex quo sit nuηθvum si enec in posteνum esturam non autem, ut adversarii parsm consulteo mant, Christum, id est, ipsam Christi Ierso'μm fmpe fuisse. y semper esse s semper fusuram. ount cum hoc Bel- Iarininus nempe iehus illa in Toca . reperitas Qui erat, qui est,in qui venturus est. Sed iam Florum audati atque adeo confidentia, mi is verbu ad CB sum resereno, Diu nobis sateficta est, dum νespondimu ad sextum assumentum prima claι- Reip. α Prius distinguendo. Verba enim illa proprie non significare posse aeternitatem, concedimus, cum sint delumpta a te mistorum intervallis, quae nullum in aeternitate reperire poliunt locum: Vid. Reflexi m . notin Sect. I. princip. . pag. m. δ seq. m- proprie autem eis aeternitatem designari, si coniunctim omnia su mantur, asserimus. De vocibus heriis hodie, quod brevitatem sive novitatem potius, quam perpetuitatem nolent, itidem largimur, in Dropria eorum significatione, non autem in impropria nrisit
doctrina non est ipsius ut hominis, sed Patris, Job. 7. v. ι . αEvangelium eiusdem est aeternum. β Posterius invertendo. Si enim doctrina Christi, quae una est ipsius' Patris, ut iam ex Evan- lista Johanne audivimus, est aeterna, ipse quoque est aeternus. Unde nobis nihil obstat, quod locus primario de doctrina Christi agat in eo enim consequitur, personam, cujus est ea doctrina, non ut aio nistri, sed ut Domini, auctoris primari , esse aeternam. Vid. Maia Tamoviu de S. Trinitate cap. 3. las . I. V. s. reo ping.
II. Deitas Filii est gloriaevi splendoris immutabilis.
M tithesin fovent hie Calpiniani quod nomen valde repudiant, M.potius Refoνmat, audire volunt vid. Massovium P. IV. atomcap i. ita ut in titillis Institutionum Calvini germanice vertarum Hrerbornae anno 1 86. dicaturri ipsum diabolum istam doctrinam
20쪽
dum utramque naturam exinanitum esse, occultatione gloriae suae, ita ut lecundum utramque naturam latre Me ipso κατ' ὀικονομία. minor factus sit Sla Vorti. m. II. Di Put. Oct. q. 67. alii ibidem citati. a qui dona infinita non naturae alterutri, sed personat ipsius in tempore concessa dicunt, ut Treuativi Sadeel apud Gὸνh. Exeges de Perbona Christi g. 28. Nos autem assit malivani hi tuemur, nixi seq. rationibus : Quia α Regnum sceptrumque ejus durat ab aeterno in aeternum, Ebr. I. 6. β Christus etiani in statu Exinanitionis communem ibi cum Patre operationem vindicat , Ioh. V. V. ejusque gloria in statu eo tanquam
unigeniti a Deo Filii visa est , Ioh. l. Objiciunt' incitim
Mediatoris , quod Christus secundum utramque naturam gessit, os disinuale inferius. Resp. hypothesin negando, cum mediatorquis esse possit etiam a pus parem, moin inferiorem, idque ipsum autoritatem Regii splendoris non imminuat, uti exempla Politica docent. Deinde Christus etiamnum est mediator, quia sacerdos in aeternum, Ebr. VII. I. 6. Advocatus apud Deum, Joh. II. I. . unde sequeretur, eum hodieque exinanitum effeci quod absiurdum. Objicium porro Grilium repetere manifesatione gloria, quam ιabui , oh. VILs . . aliquandiu abdicatam. Respondemus Quaerit Christus glorificationem sui apud Patrem 3 Ergo non gloriae manifestationem. Quaerit glorificationem reciprocam, . r. Ergo praecis non abdicatam, eum pater utique non fuerit exinanitus. Et petit tantum, quod abdicaverat eum vero glorificat ouem non secundum divinam, sed humanaria naturam petere in propatulo est.
IlI Christus etiam in V. T. fuit invocatus.
d sinitate Esu bris c. V. fol. I9.Dq. Vol et L. IV. E V. R. e. X. de adoratione, cap. XI de inpocatione Chris i ut bt dea. t Christum novum Legislatorem esse, urgent De Christo ipso utID Oρὸ chrisum inrorando nihil in V. . contineri. Hunc novum colinis di modum chrissum primo prήcepto adlaus. Sed proponimus ipsis hoc argumentum discutiendum. Cuicunque nomen summi Dei
estiveuit, ille in V. Tonvocari debuit. Atqui Christo. E. Major