장음표시 사용
21쪽
IN CATILINAM ORATIO PRIMA Tnudam atque inanem reliquerunt, quo tandem animo hoo tibi serendum putas 3 Servi mehercule mei Si me isto pacto
metuerent, ut te metuunt omne Cive tui, domum meam
relinquendam putarem tu tibi urbem non arbitraris 3 et, si me meis civibus injuria SuSpectum tam graviter atque
OssenSum viderem, Curer m RSPectu civium quam infestis oculis omnium Conspici mallem: tia, quum conscientia Seelerum tuorum agnoSea Odium omnium justum et jamdiu tibi debitum, dubitas, quorum mente SensuS O Ul-ΠernS, eorum Speetum PraeSentiamque vitaret Si tota 10rentes timerent atque odissent tui ne eos ulla ratione Placare POSSOS ut Pinor, ab eorum Culi aliquo concederes: nunc te patria, qua Communi OSt paren Omnium nostrum,
odit a metuitis jam diu nihil te judicat nisi de parricidio
suo cogitare hujus tu neque auctoritatem Verebere Θ 15 judicium Sequerct ne vim pertimeSoes Quae tecum, Catilina, Sio agit et quodam modo tacita loquitur: Nullum jam aliquot annis facinus exstitit nisi per te, nullum sagitium Sine te tibi uni multorum civium neces, tibi vexatio direptioque sociorum impunita fuit no libera tu non solum 20
ad negligendas leges et quaeStiones, Verum etiam ad OVO tenda perfringendasque valuisti. Superiora illa, quamquam serenda non fuerUnt, tamen, Ut potui, tuli nunc Vero me totam esse in metu Propter unum te, quidquid increpuserit Catilinam timeri, nullum videri contra me consilium 25 iniri posse, quod a tuo scelere abhorreat, non Si serendum. Quam ob rem discedo atque hunc mini timorem eripes Si VerVS, ne opprimar; Sin salsus, ut tandem aliquando timere deSinam.
VIII. Haec si tecum, ut diaei, patria loquatur, ΠΟΠΠ 30 impetrare debeat, etiam si vim adhibero non possit 3 Quid, quod tu te ipse in ustodiam dedisti quod vitandae suSpicionis causa ad M' Lepidum se habitar vello dixisti γA quo non receptus etiam ad me Venire usus es atque Ut domi meae te RSServarem rogasti. Quum a me quoque id 35TOSPonSum tulisses, me nullo modo posso iisdem parietibus
22쪽
8 IN CATILINAM ORATIO PRIMA. tuto OSSe tecum, qui magno in periculo essem, quod iisdem moenibu contineremur, ad Q. Metellum praetorem venisti. A quo repudiam ad Sodalem tuum, Viriam Ptimum, M. Metellum demigrasti, quem tu vidolicet et ad custodiendum diligentissimum et ad suspicandum sagacissimum et ad vindicandum sortissimum soro puta Sti. Sed quam longo Videtur a careere atque a Vinculis abeSSo debere, qui se ipso jam dignum custodia judicarit 3 Qua quum ita his, Catilina, dubitas, si mori aequo I animo non potes, abire in aliqua terra et vitam istam, multis suppliciis uStis debitisque reptam, fugae solitudiniquo mandaro 3 Roser' inquis ad senatum; V id enim PoStulas, et Si lii Ordo sibi placoro decreverit 1 iro in caesilium, obtemperaturum te OSSO dicis Non reseram, Id id quod abhorret a meis moribus, of tamen faciam ut intolligas, quid hi de to Sentiant. Egredere OX Urbo Catilina, libera rem publicam metu, in XSilium, Si hanc Vouem OX- Spectas, proficiscere. Quid est, Catilina 3 Ecquid attendis, equid animadvertis horum Silentium Patiuntur, tacent. 20 Quid exspoetas auctoritatem loquentium, quorum Voluntalem laetiorum perspicis 3 At si hoc idem huic adolescenti optimo, P. Sestio, Si sortissimo viro M. Marcollo dixissem, jam mihi consuli hoc ipso in templo uro optimo Senatu vim Ct manu intulisSos. 25 to autem, Catilina, quum quieScunt, Probant, qUUm Pn tiuntur, OCernunt, quia taeent, Clamant neque hi solum, quorum tibi auotoritas si videlico cara, vita vilissima, sed otium illi qui tos Romani honestissimi atque optimi viri, ceterique tartissimi Cives, qui Stant Circum Senatum, quorum o frequentiam videre ut studio Perspicere ei voces paulo ante xaudire potuisti Quorum ego vix abs to jam diu manus ac tela contino , a Cil ad queam ut te haed, iam tridum vastare studes, relinquontum usque redi' ius PimSi quantur.
25 IX. Quamquam quid loquor I ut ulla os frangat 3 ita ut unquam fucorrigus fumi ullum fugam meditore lu
23쪽
IN CA TILINAM ORATIO PRIMA talos duint etsi video, Si mea Oee perterritus ire in exsilium animum induxeris, quanta tempeSta invidiae nobis, si minus in praesens tempuS, recenti memori Scelerum tuorum, ut in poSteritatem impendeat. Sed est tanti, dum modo ista sit privata calamitas et a rei publicae periculis sejungatur. Sed tu ut vitiis tui commoveare, ut legum poenas pertimeSeas, ut temporibu rei publicae cedas, non est postulandum. Neque enim is es, Catilina, ut te aut pudor unquam a turpitudine aut metus a periculo aut ratio 10 furore revoeaVerit. Quam ob rem, ut saepe jam diXi, proficiScere, ne, Si mihi inimico, ut praediea S, tuo conflare vis invidiam aeocta perge in XSilium vi serum SermoneS hominum, si id soceris, vix molem istius invidiae, Si in e silium jussu ConSulis OriS, Sustinebo. Sin autem Servire 15mone laudi et gloriae mavis, egredere cum importuna Celeratorum munu Consero ad Manlium concita perditos cives Secerno te a bonis inser patria bellum exsulta impio atrocinio, ut a me non jeolii ad alienos, Sed invitatus ad tuos Sse videaris m 20 Quamquam quid ego te invitem, a quo jum Solum CSSO praemissos, qui tibi ad Forum Aurelium praestolarentur armati 3 cui sciam pactam et constitutam cum Manlio diemqn quo etiam aquilam illam argenteam, quam tibi a tuis
omnibus perniolosam OSA Confido a funeStam futuram, cui 25 domi tune aerarium Soelerum tuorum constitutum fuit, Sciam esse praemissumi Tu ut illa diutius carere poSSis, quam Venerari ad aedem pro ieiSeen solebas, a Cujus altaribus saepe istam impiam doXforam ad necem CiVium
transtulisti 3 30 X. Ibis tandem aliquando quo te a m pridem ista tua
Cupiditu i enat a furiosa rapiebat Neque enim tibi hae res asser dolorem, sed quandam incredibilem Volup- fatum Ad hano to amentiam natura peperit, VoluntIS exereuit, fortuna Servavit. Nunquam tu non modo otium 35 Sed no bellum quidem nisi nefarium conoupisti Naetu OS
24쪽
10 IN CΛTILINAM ORATIO PRIMΛ. x perditis atque ab omni non modo fortuna, Verum etiam spe derelictis conflatam improborum manum. -- Hi tu qua laetitia perfruere I, quibus gaudiis Oxsultabis quanta in voluptate baechabere, quiam in tanto numero tuorum neque audio virum bonum quemquam neque
vidobi. Ad iujus vitae studium meditati illi sunt qui
seruntur labores tui, acere humi non solum ad obsidendum Stuprum, Verum etiam ad facinia obeundum, vigilare non solum insidiantem Somno maritorum, Verum etiam boniS 10 otiosorum. Habes, ubi Stente illam tuam praeclaram patientiam famis, frigoris, inopiae rerum omnium, quibuSto brevi tempore confectum SentieS. Tantum pro ei tum, quum te a consulatu reppuli, ut exsul potius tentare quam ConSae VeXare rem publieam OSSeS, atque Ut id, quod est 15 abs te Seelerato Suscopium, latrocinium potius quam bellum
XI. Nune ut a me, patre Cola Seril ti, quandam ProPQ justam patriae querimoniam deteSter ac deprecer, Percipite, quaeso, diligenter quae dicam, et a ponitus nimis vestris 20 mentibusque mandate. Etenim Si meeum patria, quae mihi vita mea multo Si Carior, Si Cuncta Italia, si omnis respublica sic loquatur: M. Tulli, quid agi. Tune eum, quem OSS hOStem comperiSti, quem ducem belli futurum VideS, quem MXSpectari imperatorem in castris hostium
25 Sentis, uetorem CeleriS, Principem Conjurationis, VocatOrem Servorum et Civium Perditorum exire Patiere, Ut ab tonon miSSUS X urbe, Sed immissus in urbem esse videatur Nonne hune in vincula duci, non ad mortem a Pi non Um-
in supplicio mactari imperabis Quid tandem to impedit γz0 0snu majorum At persaepe otiam privati in hac republica perniciosos divos morio multarunt. An logos, quae de civium Romanorum supplicio rogata sunt At uim quam in hac urbe, qui a re publiea desecurunt, civium jura. tenuerunt An invidiam , steritatis imos Praeclarampo vero populo Romano resors gratiam, qui te hominum Perte cognitum, nulla commundation majorum tam mature ad
25쪽
IM CATILINAM ORATIO PRIMA Hsummum imperium per omne honorum gradus extulit, si propter invidiam aut alicujus periculi metum salutem civium tuorum negligis. Sed Si quis est invidiae metus, num S Vehementius Severitatis a sortitudinis invidia quam inertiae a nequitiae PertimeScenda 8 An quum bello vastabitur Italia vexabuntur urbes, Oeta ardebunt, tum te non existimas invidiae incendio conflagraturum γ' XII. His ego sanctissimis rei publicae vocibus et eorum hominum, qui hoc idem Sentiunt, mentibus Pauca reSpondebo. Ego si hoc optimum lautia judicarem, patres ConScripti 10 Catilinam morte multari, unius usuram horae gladiatori isti ad vivendum non dedissem. Etenim si summi viri et clarissimi cives Saturnini et Graccliorum et Flacci et superiorum
Complurium Sanguine non modo Seio ContaminarUnt, Sed etiam honestarunt, certe Verendum mihi non erat, ne quid 15
hoc parricida civium intersecto invidiae mihi in posteritatem redundaret. Quod Si ea mihi maxime impenderet, tamen hoc animo semper fui, ut invidiam virtute partam gloriam, non invidiam Putarem. Quamquam nonnulli Sunt in hoc ordine, qui aut ea quae 20 imminent non videant, aut ea quae vident dissimulent: qui spem Catilinae mollibus sententiis luerunt Conjurationemquct naSeentem non credendo CorroboruVeriant quorum uotoritatem eout multi, non Solum improbi, Verum
etiam imperiti, Si in uno animadvertissem, crudeliter et 25 regie factum esse dicerent. Nunc intelligo, Si iste, quo
intendit, in Manliana astra servenerit, neminem tum L stultum fore qui non videat conjurationem 'SSe laetam, neminem tam improbum qui non fateatur Hoc autem uno
intersecto intelligo anae rei publicae testem paulisper 30 TOPrimi non in perpetuum comprimi posse. Quod si soojeceris secumque uos eduxerit et eodem ceter, undique Collecto naufragos ggregaverit, XStinguetur atque delebitur non modo haec tam adulta rei publiea peStiS, Verum
etiam stirps a Semen malorum omnium. 35XIII. Etenim jam diu patres conscripti, in his Periculis
26쪽
12 IN CATILINAM ORATIO PRIMA conjurationis insidiisque versamur, Sed neSei quo pacto omnium celerum ac veteris sua oris et audaciae maturitas in nostri conSulatus tempus erupit. Quod Si ex tanto latrocinio isto unus tolletur, videbimur sorta SSe ad breve quoddam
tempUS cura et metu OSSe relevati Periculum autem reSidebit et erit inclusum penitus in veni atque in visceribus rei publicae. Ut Saepe homine aegri morbo gravi, qUUmaestu ebrique jactantur, Si aquam gelidum biberunt, primo
relevari videntur, deinde multo gravius vehementiusque 10 asiliciantur, sic hic morbus, qui S in re Publica, olei alias iStius poena, vehementita vivi reliqui ingraveSCet. Quare secedant improbi, Oeemunt ei bonis, unum in locum Congregentur muro denique, id quod saepe jam dixi, dis ornantur a nobis desinant insidiari domi suae consuli, 15 cireumstare tribunal praetoris urbani, obsidere cum gladiis
Curiam, malleolos et laee ad inflammandam urbem comparare: Si denique inscriptum in fronte niUS CUJUS luq, i id de re publica sontias Polliceor vobis hoe Patres Conscripti, tantam in nobis consulibus oro diligentiam, tantam 2 in vobis auctoritatem, tantam in quitibus Romanis virtutem, tantam in omnibus bonis consensionem, ut Catilinae Prosectione omnia patefacta, liUStrata, oppressa, vindicata
Hisco ominibus, Catilina, Cum summa rei publicae saluto, 25 Cum lian POSto nolerniei Cum tuo Corum CXitio, qui Se tecum omni Scolere Parricidioque junxerunt, proficiscere ad impi- Uin bellum a notarium. Tum tu, Juppiter, qui iisdem qui bus lineo urbs auspiciis a Romulo CS ConStitutuS, quom
Statorem hujus urbis rei quo imperii vox nominamus, hunc 30 et hujus socios a tuis stris cetorisque templis, a tectis urbis ne moenibus, a vita fortunisque civium arcebis, C homines bonorum.nimicos, hostes patriae, latrones Italiae, Colorum foedere inter o no nefaria sociotate conjunctos, aeternis suppilatis vivos mortuosque mactabis.
27쪽
AD QUIRITES. I. TANDEM aliquando, Quirites, L. Catilinam, furentem
audacia, Scelus anhelantem, PQStem Patriae nefarie molien-tom vobis atque huic urbi ferro flammaque minitantem, ex urbe vel sejecimus vel emiSimu Vel PSum egredientem verbis prosecuti sumus. Abiit, XeeSSit, VaSit erupit. Nulla sjam pernicies a monstro illo atque prodigio moenibus ipsis intra moenia Comparabitur. Atque hunc quidem unum hujus belli domestici ducem Sine ControVOrSin Vicimus. Non enim jam inter latera nostra Sica illa versabitur; non in campo, non in foro, non in Curia, non denique intra do-10 mesticos pariete pertimeSeemus. Loco illo motus est, quum X Urbe CS expulSus Palam jam cum hoste nullo impediente bellum geremus. Sine dubio perdidimus hominem magnificeque vicimus, quum illum ex oeultis insidiis in apertum latrocinium conjecimus. Quod Vero OH 15 Cruentum Heronem, ut voluit, extulit, quod vivis nobis egreSSUS St, quod ei serrum e manibus extorsimus, quod incolume cives, quod stantem urbem reliquit, quanto tandem illum maerore esse amotum et profligatum putatis 3Jacet ille uno prostratuSque est, et e pereul Sum utque 20 abjectum QAS sentit, et retorquet oeulos roseoto Saepe ad
28쪽
14 IN CATILINAM ORATIO SECUNDA.hane Urbem, quam e Vi saueibus ereptam eSSO Iuget quae quidem laetari milii videtur, quod tantam peStem evomuerit sora Sque Projecerit. II. Ac si quis est talis, quale omne CSS Oportebat, qui in hoc ipso, in quo exsultat et triumphat oratio mea me
Vehementer CeuSet, quod iam Capitalem hostem non comprehenderim potiu quam omiSerim, non Si Sta mea culpa,
Sed temporum. Intersectum esse L. Catilinam et gravissimo supplicio assectum jam pridem oportebat, idque a me et I mo majorum o liujus imperii overitas et res publica postulabat. Sed quam multo sutSSe putatiS, qui quae ego
deserrem non Crederent, quam multos, qui etiam defenderont 3 Ac si illo sublato opelli a vobis omne periculum judicarem, jam pridem ego L. Catilinam non modo invidiael meae, Verum etiam Vitae periculo Sustulissem. Sed quum viderem no Vobis quidem omnibUS re etiam tum probata, Si illum, ut erat meritus, morte multassem, ore ut ejus socios invidia oppi OSSus ei Sequi non OSSem, rem uodeduxi, ut tum Palam Pugnare posSetis, quum hoStem aperte 2 videretiS.
Quem quidem ego hoStem, QuiriteS, quam Vehementorsoris esse timendum putem, licet hinc intelligatis, quod
etiam moleste sero, quod ex urbe Parum comitatus exierit. Utinam ille omnes Secum copias suas illuxisset Ton-25 ilium mihi duxit, quom amare in PraeteXta COOPOrat, Publicium et Munatium, quorum aes alienum contractum in popina nullum rei publica motum asserro poterat reliquit quos viros quanto aere alieno, quam Valente S, Uam ΠΟ-
a III. Itaque ogo illum exercitum pino Gallicanis legionibus i L hoc delectu, quom in agro Piceno o Gallico .stus habuit, et his copiis, quae t nobis quotidie com-
Parantur, magno opere contemno, collectum Ox Sonibus d
sporalis, o agresti luxuria, ex rusticis decoctoribus, x iis, a qui vadimonia deserere quam illum exercitum maluerunt: quibus ego non modo Si autem exorcitus nostri, verum utiam
29쪽
I CATILINAM ORATIO SECUNDA. 15s edictum praetoris Stendero, Concidentes HoS, quo Video volitare in foro, quo Stare ad curiam, quo etiam in Senatum venire, qui nitent unguentiS, qui fulgent purpura, mallem
secum suos milites eduxiSSet qui Si hic permanent, momentote non tam Xercitum illum eSSe nobi quam hos, qui eXercitum deseruerUnt, pertimeScendos. Atque hoc etiam
sunt timendi magis, quod quid cogitent me Scire sentiunt, neque tamen permoventur. Video, cui Sit Apulia attributa, quis habeat Etruriam, qui agrum Picenum, qui Gallieum, quis sibi has urbana insidias caedis atque incendiorum 10 depoposcerit. Omnia Superiori noctis consilia ad me delata esse Sentiunt patefeci in senatu hesterno dio Catilina ipse pertimuit, profugit. Hi quid exspectanti No illi
vehementer errant, Si illam meam Pristinam lenitatem pedipetuam Sperant laturam. 15ΙV. Quod exspectavi, jam Sum RSSeeutUS, ut VOS OmneS laetam SSe aperte Conjurationem montra rem publieam
videretis nisi vero Si quis est, qui Catilinae similes cum Catilina sentire non putet Non est jam lenitati locus;
severitatem res ipsa sagitat. Unum etiam nunc concedam 20 CXenns proficiSeantur, ne patiantur desiderio sui Catilinati miserum tabescere. Demonstrabo iter Aurelia vix prosectus est; si accelerare volent, ad OSPeram ConSO JUentUIR fortunatam rem publicam, Si quidem an Sentinam
bis jecorit Uno meliorcule Catilina exhausto, relevat 25 mihi et recreata res publica videtur Quid enirn mali aut
Sceleris fingi aut cogitari potest, quod non ille conceperit 3 Quis tota Italia veneficus, quis gladiator, qui latro, utSSicariUS, qui parricida, qui testamentoriam Subjector, qUis CircumSeriptor, qui ganeo, qui nepos, qui adulter, quae 30 mulier infamis, quis Corruptor juventutis, qui CorrUPtUS, qui perditus inveniri potest, qui se cum Catilina non a miliarissimo vixisse fateatur 2 Quae caedes per hoSC annOS Sine illo acta est, quod nefarium stuprum non per illum γJam Vero quae tanta unquam in ullo homine juventutis 35 illecebra fuit, quanta in illo 3 qui alios amabat ipse tu 2
30쪽
10 IN CATILINAM ORATIO SECUNDA.pissime, aliorum amori flagitiosissime serviebat, aliis Ductum libidinum, aliis mortem parentum non modo impellendo, Verum etiam adjuVand Pollicebatur. Nunc ero quam Subito non Solum ex urbe, Verum etiam ex agri ingentem numerum perditorum hominum Collegerat Nemo non
modo Romae, sed ne ullo quidem in angulo totius Italiae oppreSSUS aere alieno fuit, quem non ad hoc incredibile Sceleris foedus adsciverit. V. Atque ut jus divorsa studia in Missimili ration ol Porspicere possitis, nemo S in ludo gladiatorio paulo ad facinus audacior, qui e non intimum Catilinae, nemo in
scaena levior et nequior, qui S non ejUSdem Prope Sodalem suiSSe commemoret. Atque idem tamen, Stiaprorum et Sceleriam Xercitatione SSuelaetus frigor et sume ac siti ot1 vigiliis perserendis sortis ab isti Praedicabatur, quum industriae subsidia atque instrumenta virtutis in libidine audaciaque OnSumerentur.
Hunc vero Si Secuti erunt ut Comites, Si ex Urbe Oxiorint desperatorum hominum lagitioSi greges, oeno beatoS, 20 o rem publicam fortunatam, o Praeclaram laudoin con Sulatus mei Non enim jam sunt mediocres hominum libidines, non humanae a toleranda audaciae nihil cogitant nisi Caedes, nisi incendia, nisi rapina S. Patrimonia Sua Pro- sudoriant, ortuna otia obligaverunt, re eo jam ridem, 2 siclos nuper deficere coepit cudem tamen illa, quae erat in abundantia, libido manet. Quod si in vino lintea comiS-Satione Solum et Seoria quaererent, essent illi quidem deSiberandi, Sod amo essent serendi. Hoc vero quis erre
possit, inertes homines sortissimis viris insidiari, stultissimosa prudentissimis, ebriosos sobriis, dormientes vigilantibusqqui nocubantes in conviviis, complexi mulieres impudicas, vino languidi, conserti cibo, Soriis redimiti, unguontis obliti, debilitati stupris, eructant sermonibus Suis caedum bonorum iri illas urbis incondia.
25 Quibus ego confido imponitore satum aliquod Ot Poenam jam diu improbitati, nequitiac scolori, libidini dubitana nut