장음표시 사용
121쪽
tis principium, frigus postea non solum motu repugnat, sed insuper cum destruit, sicut patet in animalibus, quae spirituum calidorum beneficio mouentur, sed statim ac ipsi spiritus deficiunt,4 eorum sedes frigoteoccupatur, animalia obeunt, immobilia fiunt Campani laterram frigidissimam esse asserit, neq; enim fingi potest unde tantum frigoris in absentia solis emanet, nisii ab illa, ut prim frigido: Non , quidem potest ab aqua effundi, nec ab aere, Ut probat idem Campamlla, quare consequens est, ut tellus, quae tenebras frigida effundit, it sedes frigoris, si enim sedes caloris est Sol, qui lucem, calorem effundit, inuenienda est sedes frigoris in Mundo, nec est dicendum absentiam Solis illud emcere, quia quod abest non operatur, ubi non est, sed ubi est, ubi autem est semper calefacit, ubi non est non frigefacit. Sed aliud ipsi inimicum in ipsius absentia vires frigefaciendi liberas habet, frigefacit. Hoc autem quid est nisi tellus
SI terra statuatur inter sidera,in antiquum Heraclidis, O Ioth Cori errorem incurritur, qui teste Plutarcho, ante O1phei ierat. Stellas scilicet esse tot Mundos, Iunam precipue, sicut ex maculis, quae in suo
corpore cernuntur, argumentabatur Democritus,e 'Anaχagoras, alterum
esse globum huius nostri similitudinem habentem, ex aqua. terra concretum,&alijs hominibus,&animalibus habitabilena opinio, quae propter inconuenientia, & absurda, quae parit, etiam inter gentes habita iit haeretica.
ASSERTI CLXXXIX. PRoponitur huiusmodi sententia,ut iocosa Neque est Pythagoreis
insolitum Philosophari ad usum legum, immo pleraque Omnia apud illos talia sunt. Non est etiam eiusdem nouum fabulari de rebus maximis Aranoteles de illis loquens primo de anima ex. yti Tanaquain contingens sit secundum Pythagoricas fabulas, quamlibet animam quodlibet corpus ingredi. Plutarchus in lib.deplacitis Philosophorum habet, quod Pyrhagorici sentiunt, Lunam a maioribus, pulcherioribus an, malibus quinquies decies nostrorum qualitatem continentibus inhabitari, neque ullum excrementum eijcientibus Macula illas esse Operitatem montium, rupturaS Vallium, ut nostra in terra consipicitur. Quis non videt haec omnia esse fabulosa Quaerit autem idem Campanella cum magno Peripato, an haec isti dicunt, quia ea viderint, aut sic fingunt ' Si viderunt, non certe videntiat, nisi aliquo instrumento,
quod quale fuerit, non est compenum poteratque esse deceptio bli'
122쪽
rumque illud esse potest , si viderunt arbores ibi natas, cur non etiam homines deambulantes maxime quantos scribit Plutarchus Si fingunt, nihil prohibuit fingi etiam sphinges,& Minotauros. Sed haec non sunt Philosophica. Erit vero Pnilosophicum, si res ad rarum,& densum reducatur, ut nos in principio diximus, sic enim nihil novabitur,vi ad nulla miracula dubitatorum resolutio erit referenda , has enim qualitates in Coelo videmus, dum partes peruias &non peruias conspicimus,& ex istis ea redditur quaesiti ratio, quae nullum relinquat impossibile. Quod autem ipsa Luna hominibus,&aliis animalibus non sit habitabilis, vel ex imagine antepo fila satis patet. Si circulatio terrae in horis 24 sit millium milliariorum, vel 22. millium pene, Ut minime ponunt, eueniret , ut tellus in hora una esticeret quati mille milliaria,&in uno minuto quasi sexdecim milliaria , tunc Oporteret,Vt quando bombarda emittit pilas tanto impetu ab Or- tu in occasum, as longe magis procul impellere, quam quando ex Occasu in ortum, quoniam tellus, quousque solet pila impelli ad situm bombard , subito Occurrit,& sit obuiam pilς, quod falsum est.
D Enique si tellus tantopere, ut volunt Copernicani distaret a centro, vicinior esset clo ex altera parte,ex altera vero longe distantior Vergo non sex signa super horizontem perpetuo, sed e tria, vel quatuor videremus. Namri illud mirum est, quomodo nunc in medio videmus utrinque sex, nam cum simus in terra sci perfici'. ionis in centro, sed distemus ab hoc per semidiametru qui continencq scio. milliaria, tamen in Purias portione Visu CClum siccamuS, quia terrae
Coelo comparata, Vt supra vidimus, est sicut punctum, ista milliaria quasi nihil sunt ad tantam magnitudinem.
Cliterum Coronidis loco acerrimi Peripatetice doctrine asserto iis circa Copernicanum systema, considerationem Ob oculos ponimus Terra, inquit ille, in centro est immobilis, quod sitit placitum, primorum sapientum,& quod naturalis ratio suadet susticienter. Ad hibet idem ad confirmationem cum ari totclerationes, quas appellat communes, Ut sunt iste, quomodocunque ponatur terra circulo mo- leri, siue circa medium, tamquam unum Astrorum , siue in medio circa axem Mundi, si terra circulo moueatur, sic mouebitur violen. tia, ted non potest moueri violentia, ergo terra circulariter non in uetur, Consequentiam sic ostendit, si non moueatur violentia, in
123쪽
uebitur . secundiam naturam, quia omnis motus , aut est secundum naturam , aut vi ,&yrster naturam, sed non potest terra moueri circulo secundum naturam, ergo oportet, Vt si circulo moueatur,moueatur prςternaturam Minor huius si confirmatur. Vnius corporis simplicis unus est motus secundum naturam, sed motus rectus deorsum est ille motus, qui convenit terrae, ergo non potest moueri circulo secundum naturam. Quod motus rectus sit ille, qui inest terra secundum naturam demonstratur, quia in simplicibus eadem est ratio totius,in partis Videmus autem partes terrae recta deorsum ferri, quare oportet dicere idem toti terrae conuenire Assumptum primi patet.
ADiungit secundam rationem ex Astronomicis acceptam,quae sic
conficitur Si terra mouetur circulo, opus est Visequatur conditionem aliorum corporum infra primam pligram circulo motorum quales sunt sphςrς Planetarum .est autem haec istorum conditio, ut oblique,&duobus motibus moueantur , altero communi, per raptum a primasphqra, altero proprio ab Occasu in Ortum. Si itaque volumus rationabiliter Philosophari, non pro libito fingere oportet etiam νterram infra octauam spheram existentem duobus moueri talibus motibus , communi ab ortu in occasum,&proprio ab occasu in ortum. Modo obseruamus hoc euenire in Planetis, ut subdeficiat octaue sphς-rae . Exempli gratia So siquando incipit ab Oriente moueti existens in primo grada Arietis, erit in tali puncto octaue sphere Altera di cum octaua sphςra oriturus non amplius est cum primo grada Arietis,&iunctus eidem signo octauae sol et e rixa in in m rei moliam proprium factus in secundo gradu, mic fit in Coelo singulis diebus, si1 ergo terra eodem motu movetur,oportet fidem contingat, quod: ipsa subde ficiat octauae sph re Tunc aut contingeret Stellas fisas non semper oriri, occidere in eisdem locis secundum HoriZOntes, ad quam etiavarietatem aliter fauet Obliquitas motus, quod tamen videbis inuaria
bile, adeo invariabile ut quod libet Astrum octauae sphere semper idem, secundum idem oriatur,& occidat eodem modo.
TErtio sic arguitur. Ad quem locum fertur secundum naturam aliquid, in eo manet secundum naturam, sed terra secuudum naturam sertur ad medium, ergo manet secundum naturam in medio.
Posset autem quis dicere, serri sic partes non quia ferantur ad mediuMundi, sed ad medium suae uniuersitatis, terre scilicet ipsius Ideo hoc dubi-
124쪽
dubitat Philosophus, resoluit,quod idem est medium terrae, Num di,&quod terra fertur ad medium Mundi Oitendit autem hoc ex diuibus sursum latis. Ignis enim sursum latus non eitur ad id, quod sui est sursum, sed ad id, quod est sursum in Mando. Vnde cum peruenit illuc, quiescit nec tentat ad circumferentiam extimam progredi. Cum autem grauia sic ferantur ad med jum Mundi, ostendit quod etiaferuntur ad medium crrς. Id autem Ostendit, quia duo grauia non feruntur deorsum teque distanter Tunc enim non tenderent ad idem punctum , sed feruntur ad similes angulos, Ut in idem punctum conueniant. Ocat autem angulo similes, angulos aequales,ut ostendat, quod ferantur ad imite angulos, quia non aliter stat columna,aut paries, si non facit angulum rectum ad planum. Quod vero, quae ad rectos angulos deorsum feruntur,ad centrum concurrant, est apud Euclisedem 1 Elementoram Theorema I9.
SVbdit istoteles rationem,& euidentiam talem. Si grauia vi sursum
proiecta in eundem locum cadentia feruntur, Oportet terram non moueri. Nam si moueretur, iam anteuertisset, 4n alium locum esset descentus sed videmus quod est in eundem,ergo terra manet. Ad dii vero&rationem, qua Ostendatur non posse aliter se habere. Natura enim sic illi est comparatum; quod ita ostendit. 1 Undique natura seruntur partes eius ad medium ergo non potest terra non manere in medio defundique feruntur terrae partes ad medium,ergo non potest terra non manere in medio. Si autem necesse est eam manere, non circulo mouebitari, alii hoc non est prorsus manere. Vis itaque rationis est posita in necessitate mansionis. Si enim necesse est eam manere, non potest dari virtus mouens, quae sit potentior necessitate faciente quietem . Sicut contingit in igne, qui natura subiectus Coelo immediate, virtute ςli, cui subiacet, potentiori existente, in gyrum sertur. Et sic quod de igne dicitur, non erit errore positum, ut putat guerrocs. Ratio sitat talis Si terra natura manet in centro, non est potentior Virtus, quae eam circulo moueat, Oportet terram manere.&non mouer i circulo sed manet,& non adest potentior Vis,quae eam amansiones Oilite uoluere, ergo debet terra manere, non circulo
AFfert tandem testimonium ex hoc, quod Astronomi seruant apparentia, tamqu4m terra in medio quiciccnte. Si enim icta a non uisci
125쪽
esset media, aut inclinaret ad orta, aut ad occasum, aut ad Meridiem, aut ad mediam noctem Tunc autem magnitudines Astrorum noli semper aequales apparerent, quanto enim propinquior esset terra, tanto maiores viderentur. Addit Simplicius, Lunae Ecclyples non habituras talem figurationum ordinem, ut semper fierent secundum diam tralem ipsius ad Solem stationem .sed etiam futurum, Ut contingeret in minoribus semicirculo distantijs, quod similiter eueniret, si terra transitiuum faceret motum Tandem si circulo mouetur, aut mouetur versius occasum δε tunc inde apparebunt Astra orientia, aut Versus ortum. tianc sic circa Polos aequinoctiales, Sol, cili Planetae non Orientura diuersis Horirontis locis, ut nunc faciunt. Si moueatur circa Polo Zodiaci, idem accidit. Et insuper quomodo existentibus ςlestibus immobilibus, ut Heraclides dixit, salvabuntur erraticorum consequentia signa, dc transitiones Ait Ptolomeus, quod omni apparerent non procedentia, at semper facientia unum motum contrarium temrς, neque nube Vmquam ostenderetur transcurrens ad ortum, neque aliquod olantium, aut iactorum , preveniente semper terra Omnia sua velocitate, cum tamen faciat in tam breui tempore motionis restitutionem.
Menda hic plura irrepserunt; pullularunt, quae non emendo omnia aequus Lector condonabit.