장음표시 사용
271쪽
camphora sexqui unciam , picis semiunciam,cerae liquefactae libram, fac mixturam , ex qua candela consce,quae semel accensa nullo aeris impulsu extinguetur: imo Sc ardens,aqua projecta, haud flaimas emittere cessat Artificiales etiam fiunt ignes, qui aqua ipsa accenduntur ardent, inter quos ille ex Joamne Bap. la Porta experientiae commissus,cujus composui constat, ex certe semilibra calcis vivae, Se salis ammoniaci ana uncij duabus, olei petrcoli uncia, camphorae semi uncia, quibus mixtis fit candela, quae aquae immersa conflagrat.
Eodem modo alia resultabit spulviri pyrio tertia pars petreoli addatur eadem apposta dosi captione , Colophoniae . Rursus si sumantur utriusque picis, sulphuris i tartari vini albi partes quales, camphorosalis nitri, tetreoli medietas, calcis viveth ad pondus omnium, quorum,
ni assa fiat ovorum vitellis commixta,S per quindecim dierum spatium in fimo equino collocata, hinc extracta, ad aquae contactum incendetur Exequalibus quoque partibus nitri, sulphuris bitti-nainis i calcis aequalis mixtura fiet, quae sputo vel alterius humidi aspersione exardescet. Ex quibus quantum ad subterraneos ignes, qui recensitis foventur materiebus,conducat aqua, deducitur, quatenus in hujuscemodi miscelis subti-C li L
272쪽
ro Dominici Tottonilissimae aquae particulae terrestrium poros perva dunt, earumque dilutis vinculis aereali nitrose, ac
elastica vi praeditae, halitibus e combustibili materia affluentibus supplent; unde, ignes suboriuntur. I 1jusdem naturi putamus mirabilem illum
Rhodi insulae ignem, qui conspicuus supra saxum apparens, flammasque eructans plura per tempora patuit, marrante Plinio axin imphaeo e sit e petra flamma, quae aqua accenditur . Idque aliorum montium descriptio confirmabat . Sed supposita hujus, Maliorum ignium historia, de Rhodiani cessatione nobis erit disserendum , ad quod
Naturae mixterium explanandum Cartesius censet, e telluris intimis mineralium fodinis fere perenne Scorpusculorum effluxus emanare, qui multifariam diversorum mineralium figuras exhibeat, quorum alia ramosa, 6 bituminosa , alia angulosa, de vitriolica, S id generis aliari haec dum e terrae resiliunt intestinis, ejusdem se aptant porulis adeo ut quae rotundae sunt particulae rotundisse insinuent spatiolis, 'ua ut caeteras sileam ramosa analogis foraminulis insinuentur, ut in cribro apparent, in quo ob foraminum varietatem varia per illa trajiciuntur corpora tali ordine, ut quae a l. 2. cap. 2IO.
273쪽
quae pyramidalia sunt pyramidales aditus, Si nourotundos, quae Vero lotunda rotundos,& non pyramidales praestant. Cum autem in saxo nullo externo adhibito pabuli, tamdiu flamma duraverit, bituminis,sulphurisque particulas per telluris hiates poros lapidis spatiolis co similes appostas fuis
se, perque illius extimam superficiem in aere , ab illo nequaqua presia micare conjicere fax est, unde sese ob ramositatem allicientes, absq; aeris que continebant motu accensas , flammam diu praebuere;& doctos viros hoc decet, nihilque obscuritatis habebit si multa corpora ad invicem ob pati olorum analogiam commutari advertamus
Sic in Piro inserimus Pomum, quod non accideret, nisi ejusdem configurationis Pomi foraminuta cum illis Piri existerent, Ponaique nutritu e particula Piri spatiolis non se aptarent, ut Classis simus Marcellus Malpighi nosti Italia decus, declarat; hinc colligitur bituminis particulas pctrae porulis se accomodasse, ut flammam tamdiu prebuerint, cui ratio accedit de eo, quod Galenus refert se in maris mortui monte, quasdam observas subtiles flammas bituminosum odore emit tentes, Aristoteles, Theophrastus lapides quosdam oleo conspersos accendi, lammescere ferunt. Nec in monte puteolano quotidiana
274쪽
ad oculos nos fallit observatio,ubi sulphuris flores, fumos que flammulae in lapidibus intuentur,quorum porulos, e telluris visceribus sulphureae particulo recta transiliunt, sed haec ratio ex supradictis petenda. Quod autem bituminis, S sulphuris copia hu-atis ignis, montiumque ardentium sit causa ipsius
loci constitutio suadet, Rhodi enim insula Pinis piceisque arboribus est suffulta, unde, tellus est igni aptissima, Min agro Mylen si quamdam humi viciniam vidimus, PADero dictam in qua absq;industria sponte nimia Liquirigiae seges enascitur, qua radicitus evulsa, ibique implantatis vinetis, tantae tacunditatis vites exurgunt, ut Liqui-rigiae succi dulcedinem aemulantes adhuc uvae jucundissima vina producant. Si vero ab aere id petitur, quasi quod hic flammae pabulum subministret, majorem rationem non video, cur in hoc, de non in alio loco alimenta suppeditet; imo si historiae credodum, faxo commoto flamma periit, aereque continua agitatione propulso pro ignis pabulo durare nequivit, flamma enim, dum in aere
sulphure vcscuntur emicant, eo vero absumpto evanescunt. Nec pro constanti habemus flammam
a propria dumtaxat lapidis materia bituminosata, foveri; ubique enirn hic lapis arderet, Oq, a pro prio
275쪽
0rologia Topograpbica Lib. III ro
prio centro explanato, flamma interiret. Cessarunt Se Siciliae, talibi ignes, qua per tot secula,
ut alia Vulcanica scrobes exarxerunt, mutat, r-san pororum situ, obstructisque meatibus, ob quos dc ignis effluvia. Est in Campania mos Gaurus nunc Tarbarus, aevi praeteritis ardens, Averno superstes, modo ignium expers, quorum vestigia latebris,ac intimis concavitatibus , quae in aliis ignivomis ser-
Nec mirum si in maris profundum aerea semimina vires suas exerant , quas per insularu radices ad tellurem transmittam; nam absque vi elastica,&marina vegetabilia , tot immensa bruta vita non fruerentur;unde diversa mixtorum compositione varii, mirique effectus aperiuntur, a quibus ignem subterraneum ibi reperiri concipere arduunon est, quamvis enim non luceat, sublatis inde ambagibus nitere potest , nec visus standum deceptioni,eo enim evidenter fallimur , sicut in igne cinere tecto lux no conspicitur,quo tamen sufflato panditur,t cinere diu foventur igniculi, uti dignorum rasura circumfuso aere defenduntur.Sic
ignis in umbra vivit, ac fonte lucis oppressus non intuetur, lucidae nanque ignis particulae distractae visus aciem fallunt, sicut calorifice tactum , ea si
276쪽
quidem in subterraneis, quae tactum ardoribus movent visum non ferientia, proportione servata cum luce, qua colorem non impertitur, inibi igne adesse denotant, quod ob putioris ignis disgregationem, it crebro est tactum' evenire consentaneum est, eorumque subtilitate sensus crastities
khebitudo culpanda venit. Quid de thermis dicendum i quorum situs subterraneis cum ignibus viciniam gerit, ubi ignem non apparetem conser-Vat, aquarumque fervidus calor illu digito ostendit, in iis certo ignea semina ad minima redacta clauduntur, nec aliquid ebullire absque igne putandum, quidquid sit de ejus simplicitate, aut miscella , quibus, lux 4 ardor magis, vel minus
Parum insuper refert, quod de balneis sulphureis nil in distillatione, evaporatione, vel precipiratione Villisius expertus sit, id enim fallax stargumentum , ut de imperceptibilibus probavi mus , nec cis sulphur, vel sal fixum contendi potest,nam sulphureus odor,i bituminosus gustui, vel olfactui,ad evidentiam patescit,nil tamen elicitur ob subtilissimas , volatilesq; particulas igne ipso per aera resolubiles.Nec facila elici et Villis ex sulphuribus salia , ncque ideo bene infert in illis non existeres, spiritumque vini activiorem lin-
277쪽
guam pungere falium, quibus pollet,virtute,quosancte sibi tegit Natura, esto eos facile elicere vane jactentur Chimici, omnia tamen mixta salibus esse praedita nulli dubium est, nec valet de calce exemplum, quod ignis activitas ab ea omnem salinam materiem segreget, lapides enim assiduo ignis cruciatu est nativo sulphure penitus spolientur,
eorum tamen spatiola exoticis ejusdem ignis particulis, aliisq; ex combustibilibus avolantibus imbuuntur aere namque exploso ab his mixtis exilia corpuscula ad inania replenda resiliunt: Sic fossilium succorum particulae continua thermam ebullitione volatili rata in tenuissimas atomos adolesciit, S referente Maranta b)videtur hoc satis clare in Bada oppido Austriae, cujus balnea , cum bonam, magnamque sulphuris copiam possideant, nihil tamen corum in aqua destillatione , aut decoctione fucibus reperitur, sensus en inti hebetudine, periculii facientibus in thermis Solis, aut ignis analysi praetermicto, nam si nihil reperiunt, non ideo minimorum subtilitatem arcentes mineralium salia abesse cosulto sanciunt,ac aquarum intima vis in salibus recodita id aperte demostrati in Insula Chio ex amenissimo sole aqua limpidissima prosiliens, visus, gustusque jucunditate
278쪽
litientes alliciens, in amentes convertes; apud Persas, Susis Civitate, nitidissimus rivus ad sitim abruendam numeris omnibus congruens , bibentium dentes eruit Arcadiar nacrin purissinue exiliunt aquς, sed irreparabilis Libithina bibentibus arma tecta confundunt, liquidoque tramite necant, unde Torquatu S
Tenete vos deli acque empie homicide Tot formulis insidiosa aquarum conditio saepe innocentes, incospicuis toxicis enecat, infamis illa Panormi Epiphaniae, arcanum virus sensibus contegens , diu perquisita, inae inditia praebuit quidem ob dimicata rationes adhuc
nil contentioni relinquitur,si telluris aquae ferventes non lucere videntur,ut enim actualem ignem cotineant ardere sufficiet, elixare dum non desunt, uti, fornaces cessante flamma, caloribus, ardentibusque fumis non apparentem ignem aperiunt atque subterranei perpetuis comperiti tur exhalare
gurgitibus , ubi passim abditus,& imperceptibilis
ignis per ora montium flammescens, vaporosus fervidis quis evincitur , in cospicuus tamen ob aquearum particularum admixtionem, quae quidem vaporibus surgentibus lucem obruunt At vero discrimen inter vaporem , fumum ani
279쪽
Drologia Topographica Lib. III Σ11
mavertere oportet, hic enim , quamvis particularum aquae expers non sit, pingues tamen lignoru, aut degenerum materierum portionem facile accensibilem continet, ut in fumis, qui statim admota flamma incenduntur perspicuum fit secus vero in vapore, in quo aque portio exuberat,nec accensioni datur locus , ut saepe vidimus ebullientibus thermis, vaporem exaltatum , ad mot flamma , non accendi, imo, accensum funiculupice confectum, qui utique vento resistit , vapori illo cedere, descito extingui, quapropter fumunia pro vapore accipere non aeque licet, quamvis Poetas deceat, inter quos Divinus Dantes id explicatic ut philosophus Horicen porta I tin de duri margini;
St, ob delfoco falla I acqua, egi argani; Uapor enim illius rivuli ignibus resistebat, eoru ardores arcens. Nec ita firmum est,& generale , balnea lucorem non edere, adsunt enim aliqua, si historiis credendum quorum accensus vapor forte salinas particulas sulphureasq; aqueis praedo minantes postidens , illico flammas prodit, ut a Du Hamel d)notatur fons prope rationOpO
280쪽
1 1 Dominici Tottonilim, cujus fumus e fonte egrediens . esto visu fugiat,adhibito ardente foco inflammatur,&apud
Frigidus es etiam fonsfupra quemsit epe Stupa jacit flammas concepto protinus igni
Tedaque consimili ratione accensa per undas Conlacet quocunque natans impellitur auris
Nimiru, quia sunt in aquapermulta vaporis Semina, de terraque necesse est funditus ipsa.
Ignis corporaper totum consurgere fontem Platonis etiam amnes ignei nil sunt, nisi thermalia flumina adurentia, quae flammarum ad instar cruptionem ad motum fluvialis aquae sub terra praeterlabuntur, quae satis sensus imperfectione ostendunt, ut quod non sensibile sit, revera esse probatur, ac ex non perceptibili ad non esse, frivolum argumentum experientia, & continua observatio satis edocet,& Platonis verba sunt e Item perpetuorum fluminum sub terra incredibiles magnitudines aquarum, tum calidarum , tum etiam
frigidarum, plurimumque ignem, ignis in
Simili ratione ignibus non lucentibus comparandus est animalium calor, ex quorum corporibus scintillas prosilitile pluribus egimus,4 de ca