Physiologia medicinalis

71쪽

1 ISTORIA PHYSIOLOGIAE. 53 EMPEDOCLES a. 48ο. ao Chr. n. , qui inter Scholae Pythagoricae magistros plurimum emi

nuit, quatuor elementorum inventor creditur:

. . a.

1gn I S, cter, terra et a q u a, Varia Pros Ortione unita, omnia Constituunt universae natu-rcte corPora; iunguntur haec per amicitiam et dissolvuntur iterum per inimicitiam. Respondent elementis his qualitatos peculiares : Calidum, frigidum, siccum et humidum, a quibus corpora sUam aCCipiunt indolem, Sunt-qUe 1 unctiones Vitae, temperamenta, sanitaS et morbi ab iisdem repotonda qualitatibus. Principiis istis G a 1 o n u s suam superstruXit Postea theoriam, quae ad recenti Ora Usque dominabatur temPOPI.ΗFRAcLITUS Ephesius γat. a. 5ο2. R. Chr. n. elementorum hanc doctrinam ad simplex reducere principium conabatur , ignem Pro Primo rerum principio habens; id autem principium per varios condensationis gradus in aerem, aquam et terram VerSum est; ignis idem omnem Penetrat materiem, eStque motus perpetui causa. Contrariam etiam tenuit de elementorum relatione sententiam; heterogenea seu inimica semet attrahunt, et repellunt semet amica seu homogenea. Anima humana est pars animaomund 1 , quam medio aeris adspirati adsumimus; habet indolem igneam, estque eo intelligent Ior, quo plus ad ignem accedit, si amittit intolligentem naturam, ubi per humores animales 1nquinatur; Oboritur somnus , ubi canales sensi fori clauduntur , let commercium animao nostrae cum mundi anima cohibetur. 'ANAx AGGRAs a. 48ο. a. Chr. n.) animale COP-Ρus e X aqua, igne et terra componi, Perque uni

mam mundi vivificari tradidit ; pro motuum

72쪽

INGRESSUS.

causa ipsam constituit αnimam, quam to stante Aristotele immortalem esse primus docuit; Praestantiam autem intelligentis hominis animae a sola repetiit membrorum et organorum Perfectione. Embryo e Solo evolvitur masculo semine, nihilque aliud confert mater, quam id, quod locum, ubi eVOIVatur, concedat. DEMoc RITUS Abderites eodem floruit tem-vore, corpusculorum theoriam plUrimum Pro sequens : figura, ordo et Positus atomorum corvorum determinant Vires et quaelitates; anima

ost indivisibilis, habet figuram globosam, est

naturae aethereae et igneae, et constituit causam motus, Vim Cogitantem et sentientem; agunt res externae in Sensus nostros per Corporea sua effluVia, quae Per animam corpori nostro adsimilantur; aeris respirandi necessitas in eo ponitur, quod spirituosas in se contineat Particulas, quaψ recessum animae a corpore impediunt. Foetus nutritur Per OS, unde ne onatus ubera Protinus Sugit, Si quidem uteri papil-Ias prius jam suxerit.

et Maxime autem merebatur de medicina, verusque ejuq disciplinae fundator fuit H1PPOCRATES Cous seu II. n. a. 46O. a. Chr. n.). Rejecta quippe philosophorum de rebus occultis speculatione , ipsam naturam , experientia duce, explorandam conStituit; unde observationes tum

suas, tum majorum Suorum collegit, atqUo insignem experientiae Vercte exstrUXit thesaurum.

Constabilivit taliter praesagiendi artem, generales curandi rogulas et doctrinam de morbis popularibus. Anatomicae quidem Hippocratis cognitiones, Ut scripta eius testantur, minimo perfectae erant: discrimen enim inter arterias at venas haud novit, Unde sanguinis circuitum

73쪽

ΗIsTORIA PHYSIOLOGIAE.

verum intelligere non poterat; nervorum originos, terminum et officia non perspexit, et Confudit eos saepe cum tendinibus ac ligamentis; cerebrum habuit pro corpore Spongioso et glanduloso , humores universi corporis attrahente. Statuit cum Empedocle elementa quatuor, quae Varia proportione unita primo humores Cardinales - sanguinem, mucum, bilem et atram bilem - et reliquas dein constituunt a Cformant corporis partes. ViVisi Catur Corpus , ex his materiis conditum, per Vitale principium, Seu enorm On, quod a calore innato dependet, Perque res externas ad reactiones concitatur; Ubi principium vitale evaporat, mors Sequitur, recedunt Corporis elementa, et accedunt ad se

mutuo sibi similia.

Ab Salutarem Hippocratis viam ejus jam si-1ii THESSALUS ot DRAco dereliquerunt, a Philo-

Sophorum sectis obcaeca ei; unde optimi senis doctrina vagis opinionibus defaedata mox fuerat. Enatatum est, cum historia naturalis, α- natomia et quaevis naturales scientiae coli magis coepissent, Dogmaticorum schola, quae

philosophiam Platonis plurimum Sequebatur. Fanaticus autem PLATO ' a. 348. a. Chr. n. philosophicum condidit systema, mysticis propositionibus et poeticis flosculis refertum, ne ipsi quidem ingeniosissimo suo discipulo, ARISTOTELI perspicuum. Scho Iam Pythagoricam so cutus PLATO , scientiam omnem ab id eis intol-1eptus, non Vero a reb Us ipsis, in sensus inci dontibus , deducendam docuit , siquidem rea istae fortuitae essent et mutabiles. Elementa composita sunt e materia informi, quam anima mundi divina, remoto spiritu malo, sic coordi-uavit , ut varia uulcerentur trigona, quorum

74쪽

INGRESSUS.

numerus elementorum determinat naturam olfguram : sic 'temen ris figura ignis est Pyrari midalis, aeris Hecaedra etc. Daemonia, quactari divinam accedUnt naturam, animalium Condunt corpora, et tribuunt iis particulam sUi, quae animam constituit; est autem haec duplex,

Tationalis et physica, estque haec, desideriis tantum et aversionibus agitata , priori, quae ad libertatem tendit, opposita. Coaluit corpus nostrum e subtilissimis elementaribus trigonis, ignis pyramidalibus figuris similibus, quae daemon ad sapientem supremae rationis scopum construxit. Residet anima in medulla et cere-Bro ; vita consistit in igne et pneumate, et alitur ille per calorem sanguinis ; ignis idem cibos resolvit et digorit, unitur cum nutritiis humo-xibus, abit in spiritum volatilem ot distribuitur Per universum corPuS. Visus est Sensus praecipuus; videmus autem tunc, usi di manans ex Oculis Iux cum Iumino diei, sibi adfini unitur, inque solidum coaΙescit corpus ; absente luco di urna ex eo non videmus , quod Proprium oculorum lumen effluat, Sibi que adfine non inveniat; arcent palpebrae luminis diSpendium ; cum corpus sit oppost trim objectis et oculus speculum sit convoXum , inVerse Videmus, et decussantur radii. Sonus oritur ab aeris Commotione , qua ocerobro, sanguini et animae communicatur, et oritur inde motus, in cerebro incipiens , in quo hepar usque Propagatus, quo audimus; velox aeris commotio altum, et tarda gravem em citionum. Saporem Percipimus , ubi particulae sapidae a subtilibus linguae Venulis recipiuntur ot in cor deferuntur. odores nascuntur, ubi e- 1 ementum unum in aliud transit, quod sub liquefactione , fermentatione et evaporatione , dum aqua in aerem transit, et vicissim muta-

75쪽

Η1sTORIA ΡΗYSIOLOGIAE. 57tur, accidit. Somnus oboritur, ubi sentiens spiritus suo minuitur vigore , et sequitur mors cum energia ejuS penitus cessat. Animam rationalem et divinam in caput Iocarunt daemones, Et separarunt eam ab altera irrationali, quae in pectore residet, per collum;

mortalis animae prers varias occupat ParteS COr-POris : animositas et ira virilis in corde, ut-POte organo capiti viciniore, sanguinis scaturigine et venarum omnium origin , resident. Ubi damnum adfertur corpori, aut desideria animais fiunt nociva, cordis animositas venis imperat, quo Sanguis Velocius movetur et motus animae Brutatis rogulares redduntur ; contemPePantur

cordis stimuli et calores per Vicinos pulmoneS refrigerant etiam potus, qui aliqua Parte Perasperam arteriam in pulmones deferuntur, eque istis per renes eliminantur. Ea clutem animae

Brutatis pars , quae appetentia cibi et potus,

aliisquΘ corporis occupatur cupiditatibus, sapi-onti da monum consilio in mediam corporis regionem reiecta fuit. Cupiditates et animales instinctus in hepate resident ; depinguntur cogitationes animae diVinae in gΙabra tiopatis superficie, tanquam in Speculo, et sic animae bru- tali nolificantur; divinandi potestas in substantia hepatis residet, nec Participat in hac opera quidquam anima rationalis, siquid om dolirantes quoque et somniantes futuros praedicunt eventus. Uterus tanquam anImaΙ ferox rationi

haud obedit, et si ejus non satisfiat cupiditati,

Per corPUS grassatur, Variosque suscitat inordi natos motus. Lien repurgando hepati ot miligandis animi motibus inservit. Ligamenta movent ot noctunt partes; musculi autem corpus calofaciunt ot tuentur contra iniurias externas. Pulmones nocivum ignem et aerem . e corpore

76쪽

INGRESSUS.

eliminant; aqua Vero et terra in corpore retinentur et nutriunt illud.

4J Dogmaticorum Schola, Hippocrati creoliam dicta, a TΗEssALO, DRAcONE et POLYB fundata, plurimos habuit sectatores, qui varias adjecerunt opiniones , jamque Platonis, iam Pythagorae aut Zenonis Eleatis, stoicae sectae fundatoris , sequebantur principi re. Vitae

principium, quod pneum a Vocarunt, ex ignis evolvi, et ex aere in corpus transire docuerunt; animam habuerUnt pro substantia aetherea, emistions ignis cum aqua e Xorta. Elementorum thooriam hi prosecuti Ultra sunt, variasque addiderunt de humoribus cardinalibus ideas; trihuserunt donique numeris Virtutes singulares,lertio praecipue et septimo, quibus naturae gu-

hernantur actione S.

Et ita spurii enati sunt libri, qui Hippocrali 1 I. perperam adscribuntur, AUamque originem sophistis potius debent, magno tunc numero in Graeciam conssUentibus. Eminebant autem inter istos sequente S prae Cisue :DIoc LEs Carystus, qui mox post His ΡΟ Cra-lo m vixit et coluit iste anatomiam , Brutorum praecipue, magis ac ante nati et Us; Opera tamen illius anatomica, dudum jam deperdita, testante Galeno, erroribus referta erant plurimis. Sequebatur plurimum Pythagoricam si Hippocraticam scholam, et detulit septimo numero informando embryone Singularem potentiam. PRAXAGORAS Cous ca. 32 o. a. Chr. n.9 de anatome multum meruit: Ostendit cotylo dones fomino os uteri nihil aliud esse, quam Ostia Venarum uterinarum , et differre ab istis cotylo dones brutorum ; discrimen inter arterias et venas Pri-

77쪽

HISTORIA PHYSIOLOGIAE. 59mus deteXit, cum ostenderet, solos tantUm pulsare reortae ramos; credebat tamen arterias aerect eu Pneumate spirituoso , non Vero sanguine re

PleiaS ES Se. Ρneuma, quod pro animae habuit de de , e pulmonibus , qui medio venarum Cum Corde POSteriore communicant , in arterias 1erri tradidit, si statuit oundem sanguinis vaporem

Vim Constituere vitalem , quae arteriarum P UI Sum et musculorum suscitat subsultus. Cerebri autem dignitalom minime novit, habuitque erro ne as plurimum de animali oeconomia ideas. HEROPHILUS Praxagorae discipulus a. 3ΟO. a. Chr. n.) anatomiam, ut Galenus testatur, eo tempore maxime excoluit. Disse uit enim plurima cadavera humana, imo Celso referente et

Vivos incidit supplicio adsocios homines. Primus fuit HEROPHILUS , qui nervos pro Sensationi Shabuit organo , Et docuit, illos , qui e cerebro et medulla spinali nascuntur , voluntati subesse ;tribuit vires motus ipsis nervis , arteriis et musculis. Sedulo perquisivit cerebrum , multas quo

ojus descripsit partes , et compellavit locum, ubi

sinus durae meningis cum sinu quarto Conveniunt, torcular. Venas mesar Ricas a Iacteis vasis jam

foro distinxit; tunicam oculi liveam, os hyoidis, hepar , duodenum etc. curatius descripsit ; detexit epididymidem, ejus tamen ignoravit usum; novit uteri tunicas , et docuit uterinum os sub graviditate penitus claudi ; arteriosam advertit

venae Pulmonalis naturam et compellavit uonam arteriosam; pulsum arteriarum a cordis repetiit pulsu. Sequebatur ceterum praeceptoris sui the

Oriam quam multis auxit subtilitatibus. ERASISTRATUS Ceus ca. 3O4. a. Chr. n. J II ero philo magis ferme celebratus fuit, et habebatur tunc Pro an atomo ac theoretico summo.

78쪽

O0 INGRESSUS. Tradidit iste, DerVOS eos , qui sensationi inservi-Unt, e medullari cerebri oriri substantia, et illos, qui motui prRectunt, e meningibus nasci Praecepit; fabricam cerebri, gyro S ejus et cavitates sedule indagaVit , et comparaVit hUmanum cum Brutorum encePhalo. Observavit cum Hero- p 11 i l o vasa lactea , quae certo tempore Iacte , alio vero aere repleta Putavit; detexit valvulas

Venae caVae, quas refluXUm sanguinis in cor arcere putavit. Docuit pulmonales Venas pneum αattrahere, 1lludque arteriis comm Unicare , a C totam pulmonum functionem in eo consistere , ut aer spiritalis, qui sedes eSt animae, in CorpuS deferatur. Est autem p neuma duplo X, animale, quod In cerebro operatur, atque Vitale, quod in Corde suos exerit effectus. Idem hoc principium

cunctas regit functiones, cooperantibus tamen organorum adminiculis mechanicis. Socernitur bi-1is , cum vasa diametro decrescentia, sanguinem

recipiunt, biliosa substantia impraegnatum ; Pe vagitur digestio per ad frictum tunicarum Ventriculi ; nutritio fit per appositionem particularum novarum , QStque id negotium Pneumati artoriarum Creditum, unde pars omnis arteria et

vena providetur. Idem aeris hic spiritus semon incolit humanum , et format foetiam. Admittit quid om ERAsISTRATUS Stoicorum more sapientis providontiae in humano Corpore 1fines ; a teloo- Ioglao tamen recedit regulis, dum hilem non modo , Verum et Iienem , aliaque viscera inutilia de Iarat. Erroneam Platonis opinion om do transitu potuS in pulmones primus rejecit , ot stabilivit tracheae ab arteriis disserentiam, cunet

eam asperam arteriam CD mpellat.

5J ARISTOTELES Stagirites n. a. 384. a. Chron.) , Peri Pateticae sectae fundator , Plurima in historia naturali ot anatomia iam antae

79쪽

HISTORIA PHYSIOLOGIAE. 6 imo moratos in Venit natura E scrutatores. Vir ingenIOSiSSImUS , necessariis a suo discipulo A I o-X andro Macedonum rege) pro Visus adminicu- II S, quaSVis naturae Scientias singulari coluit inclustrIa. Anatomen Brutorum maXime tractavit, nec Constat, utrum humanum unquam secvorit corpUs. Nervorum functiones quidem non nO- 1 Pr LmUS tremen eorum inventor creditur ; ho-V1t discr1men inter arterias et venas, credidit tamen illas spiritu repletas, lictS que solas Sanguinem continores; trihuit a ortae nomen; Cor humanum

hones haud novit, cum illi cava adsignaret tria tantum; admisit dari comm Unicationsem inter

arteriam asperam et Cor. Cereti rum tanquam corpus exsangue et Ii UmidUm, Cranii Caveam explens , consideraVit ; ΠOVit tamen ventriculos et cerebellum ; docuit cerebrum eo osse destinatum, ut natura sua frigida cordis contemperet Calores. Ureteres Primus rite exposuit ;pulmones instar Spongiae habuit, quae refrige rationi inserviat Ot aerem ad Cor deducat. Tostes pro Organis declaravit, qUcte graVitato sua sanguinem remorentur, et caStitati inserviant ,

Unde anImalia, quae iis carent magis libidinosae putavit. PΙus autem meruit ARIsTOTELEs de anatomiatomparativa : o Stendit differentias hominis a simia ceteriSque animalibus; descriptiones anatomicas balaenae et elephantis tales dedit, ut C ΑΜ- PER I adhuc tulerint ad Probationem ; Ventriculos corniger oriam qu 'tu OP OPtime deseripsit, et pri. mus ruminationem eXPlicuit. Historiam natura Iem plurimis auxit inventionibus, et muItos olus

aevi correxit errores. Admiratione deniquo cligna sunt observata, quae Ureturae is scrutator Circa generat Ionem mammatium , Piscium

av1um , amphibiorum et insectorum collegit.

80쪽

INGREsSUs. Physicum Ar i s t o t e lis systema a tho orire Platonis abhorret Plurimum: Distingui do belmatoria a forma; illa ΡαSSiVa est, et requirit formales causas , ut e XiStere possit et rem aliquam constituere. Vis est Prin Cisium motus aut mutationis , et constituit una rerum naturam. Ele montorum theoriam , Omissa tamen figurarum Platonicarum fabula , sequebatur. Componitur corpus partibus similaribus , quae solae tantum mutabiles sunt et SenSationes producere Valent; portinent huc membranae , tendines , Vasa et . et ipsum etiam cor, quod Sedes eSt Sensationum. Sensus operantur Per Certa media: Visus adfici tur a lumine, quod Corpus non est, Verum Pel- Iucidis corporibus motum communicat , eaque vigil, ilia et colorata reddit; sonus eSt aeris motus, qui corporum glabrorum Concus S Ione nasc1tur' sapor oritur contactu immediato, estque ob

4octum ejus humor; Odor miXtum habest modi

um ex aqua et aere; Sen Sationis medium est ca ro si possidet homo SenSationem Suht111s31mam, unde et sagacissimum eSt anImal. Somnus est offoctus interruptae energicte OrganI SenSOPII; oritur autem energiae SuspreSSio Per alimentorum vapores, qui in frigidum adscendunt coro-Drum , ac condenSati ibidem in cor dec1dunt. Anima naturam habet immateriaIem , et operatur Dor media, quae igni, aeri aut aether1 sunt s1- milia. Solus Sanguis CorPUS an Imale nutr1t , ondo per totum diffunditur COPPUS. Semen v1r1- Io sutitilissimum est ac nobilissimum fluidum corporis totius , et Continet Partes spiraluosas ,

aethereas ac Stellarum elementum , unde et primam largitur energiam, qua embryo formatur. Sanguis menstruuS Semen ConStItUIt m Uliebre , Quod per aetheream Spermatis virilis naturam

eoagulatur, vivificatur, ac in embryonem forma