Pharmacopoea Gandavensis nobilissimi Senatus jussu renovata

41쪽

rum plantarum classem denuo relegata , ad usus Medicos sere non amplius' adhibeatur.

BEΝZOINUM. Ben Oin. Concretum hoc integre resinosum, quod & Asa dulcis vocatur, adsertur nobis in massis, quae juncei textus , involucri sui , impressionem in superficie exhibent, & constant Granis , seu La crymis flavescentibus, rutilantibus, aut albicantibus: Optimum est quod ain datoides dicitur: quia moleculis albicantibus veluti disse sectas Amygdalas resert. Substantiam exhibet aridam, duram, fragilem saporem praebet primo subdulcem, dein leviter resinosum, pinguem, aromaticum; odorem, praecipue dum inter digitos confringitur, aut accenditur, gratissimum, fragrantissimum. Calore liqua tur: totum solvitur Spiritu Vini Rectis datissimo vires suas odoratas Aquae calidae largitur, & post aliquod tempus in ea Salem suum essentialem , qUi sub nomine Flortim Neri Nini xenit, deponit :Sal hic, refrigerata Aqua , abit in Crystallos Acus reserentes: melius , & ad decimam partem Bengoini ponderis, obtinetur Sublimatione ordinaria methodo instituta: dotes habet ab omnium aliarum Substantiarum Salibus essentialibus diversas , & solvitur tam Aqua, quam Spiritu Vini. Vide in Chem. FLOREs BEN ZOIΝΙ. Bengoinum secundum aliquos fuit in pauca quantitate ex inciso Geumine sexennis Arboris, quae in utraque India crescit, & Imcoljs Des V, LINN Eo laurus soliis enervis, obverse Oa atis, ut imque acutiS, integris, annuis dicitur: alii hane Substantiam ab aliis Arboribus repetunt ut non mirum sit aliquos etiam dari, qui jgnotam hactenus Arborem esse sustinent.

42쪽

BERBERIS Fructus. De Hrugi Dan Barberisse. BETON ICAE Folth. De Bladeren i an genreine Betonie. BETULAE Succus. Het Sap et an den Berkenboom. Arbor haec profunde incisa , vel per rata circa veris initium summam copiam fundit Succi subdulcis, quem aliqui in Aledicinam adversus Scorbutum, & Μorbos culaneos introduXerunt: praescribitur ex altiori Arboris parte depromptus, per aliquas septimanas, Omni matutino tempore, ad uncias quatuor Vel seX evidenter diureticus est; ut etiam Diabetem scribatur excitasse. Saltem prae ferri videtur debere decocto ligni vel corticis ejusdem Arboris , quod nostrates ad eosdem sere usus adhibent BEZOAR Lapis. Ne oarseem Hoc nomine insigniuntur Lapides , seu calculota concretiones in ventriculo Animalium, quae de caprarum genere dicuntur, in- Ventiae r duo potissimum in ossicinis prostant: orientalis & occidem talis: id commune habent, quod figurae sint Mariae ; ordinario ad rotundam accedentis: quod nullum praebeant odorem , aut saporem: quod constent lamellis concentricis, separabilibus, & quod in utriusque centro communiter corpus aliqUod heterogenerim; ut lana, paleae, corticis frustulum &c. quod efformationis basis est,

lateatia

Orientalis, pretiosior, compactus , variae magnirudinis est: ordi narii Vix drachmam dimidiam , vel drachmam pondere aequantrarissimi, & ingentis pretii sunt , qui ovi columbini, Vel majori adhuc Volumine gaudent: superficiem habet laeVem, politam, splendentem, colorem ex viridi nigricantem desumitur ex annosiori Capra BeZOardica, Vel capricerva, ga ella dicta , in Persia & India orientali

43쪽

Occidentalis in genere major est, figurae magis dirueris supersi ciem habet magis inaequalem, nec politam , nec splendentem lamellis conlicit crassioribus, quae texturam habent minus compadiam; mollior, magis friabilis est: colorem habet cinereum plus minus di lutum , cui saepius aliquid Viroris , aut nigredinis admixtum est. Obtinetur ex Capra Per ina secUndum plures ex vario Bruto

rum genere.

BeZoar praecipue Orientalis, eum ingentis pretii sit, tam raro genuinus occurrit, Ut aliqui AUthore8, omnes, qui ad nos asseruntur , arte factos esse, contendant: hinc in detegendis & describendis hujus Lapidis genuini notis characteristicis admodum scrupulosi fuerunt. Varia a Variis in hunc finem citantur criteria plura fallacia sunt: optimum, & unicum quod iratis hactenus non videtur potuisse imitari, sequens censetur: chartae pauxillo cerusse obductpe Begoar affricatur: si genuinus, inductae sub affrictu Lineae lutere fiunt, vel ex luteo Viridescentes; si artificialis, color non mutatur. Nomen & medicus usus Arabicae originis sunt. Superstitiosi hujus sectae Medici, qui artem , ex solis Naturae legibus & fideli

observatione petendam, tot ridiculis figmentis deturparunt, Utrum que , praecipue tamen Orientalem, laUdaVerunt tamquam eXcellen tissimum analepticum, cardiacum remedium; summe anHi in determinanda paucorum granorum dos , tamquam sacram Anchoram omni morbo maligno opposuerunt , & pro Antidoto universali, utpote, quod aueta Diaphoresi Venenum per cutis poros propellere aptum esset, commendaVerunt: sed ut paucis verbis omnium

Medicorum, qui praejudicata opinione liberi , justo examine in stituto, suum Naturae, suum Medicamento tribuerunt, sententiam complectar, omnis Virtus fabulis suffulta est , & non solum observata, sed & perspeeta hujus Lapidis Νatura ejus inertiam testa

tur: ut Calculus humanus etenim concrementum terretim , morbosum est, quod ipsum Animal, o quo desumitur, digerere nequit,& in quod humores nostri nihil possunt: ita ut post tantam Fa

44쪽

mam non alia virtus ei relicta sit, quam acida absorbendi; in quem finem, si quis experiri amat, ad drachmas etiam, sine aliis noxis quam quae ab omnibus terreis timentur potest exhiberi BISAIALVA, vide ALTHAEA. BISTORTAE Radii. De IVortet Dan LIeristong of Slangen ruid.

Es Substantia levis, solida, Diabilis, splendens coloris fusci , vel nigri; saporis pauci, subamari; odoris, praesertim dum incalescit, igne liquatur, Vel accenditur ingrati , fortis. bituminosi, velut Picis. Mari mortuo, seu lacui asphalliti supernatans invenitur, & eruitur e terrae Visceribus nonnihil adhuc molle I lentum in pluribus Ag pti partibus, sed raro ad nos transfertur. Ei substituta in Oiscinis prostat alia Substantia bitruminosa odoris fortioris , sed ejusdem omnino indolis , quae e Gallia , Germania &Helvetia ut plurimum adfertur. AEgyptiis ad condienda cadavera in usu apud nos Theriacam olim ingrediebatur Oleum inde paratum scelidissimum in ulceribus pulmonum laudatur. BOLUS. Bolunplures Terrae sub hoc nomine prostant: omnes Bulares & quae natalis loci sigillum impressiim serunt, Sigillatae dicuntur : omnes argillae sunt, ad attactum molles, puingues: ore assumptae linguae adhaerent cum adstrictionis sensu, & tandem liquescunt: aquae sese facile immiscent, sed in ea non solvuntur ; nam sibi relictae illico subsident. Praecipvse sunt sequentes BoLUS ARMENA. Amrenische Bolus. .

Genuina reliquis minus glabra & mollis est, coloris vividi rubri: cum acidis non effervescit: ei in Oiscinis passim substituitur

45쪽

3IBOLUS GALLICA. Transche dolus. Magis mollis & pinguis , colorem habet pallido-rubrum, eum venis albis & faxis interspersis leviter cum Acidis effervescit :reperitur in Gallia, Italia & Germania.

BOLUS LEΜΝΙΑ , TERRA LEΜΝΙΑ , seu TERRA SIGILLATA

Offcinarum. Lemnisihe Bulus, ge regelde Aerri. Coloris pallido incarnati est: adsertur in trochiscis comeXo planis , laevibus, Characteribus Arabicis notatis: in Aqua cum strepitu fatiscit cum Acidis leviter effervescit. Praeter hanc dantur diversae aliae terrae sigillatae varii coloris &Variis Characteribus notatae; sed omnes ejusdem indolis sunt: raro

genuinae habentur. Laudatae fuerunt longo tempore tamquam remedia adstringentia in Diarrhaea, Dysienteria, Haemorrhagiis &c. commendatae in morbis malignis, & humorum dis lutionibus: sed earum di atura prObat inertiam & ut SΡ1 M M verbis utar cur substantiis du- se biis , qUse non possimi non primis viis incommodo esse in se tanta certiorum & securiorum refrigerantium & roborantium; copia nostros aegros onerabimus 3BORAX. Γ0rax.

Es Substantia omnes dotes Salis neutri prae se serens. Prostat nobis sub Crystallis multilateris veluti Sal Gemmae & Alumen , quae colorem habent album, pellucidum: odoris est primo non ingrati, post ali alini, urinosi; saporis subdulcis, mox acris , stimulantis,

cui aliquid lixiviosi junctum est. Crystallisationis suae Aqua dimidiam ponderis partem eiu cit: in Aere non liquescit, sed eVaporata sensim Crystallisationis Aqua fatiscit in pulverem album qui ΠOVa operatione , denuo in easdem Cid stallos reduci potest : Igni exposita funditur, spumescit & tandem convertitur in vitrum durum &

46쪽

semipelluciduna, quod in Aqua ebulliente totum solvi potes solutio haec Crystallos ordinaria methodo obtinendas, & nulla qualitate ab ipsa Borace distinctas continet. Borax Vigecuplam circiter rationem Aquae pro solutione exigit: id citius calida peragitur, quam frigida: decomponitur ab Acidis vegetabilibus & mineralibus, quae sese ejus basi uniunt, & cum ea Salia constituunt omnino similia illis, quae fiunt ex eisdem Acidis Athali sos sili junctis: sub hac operatione separatur Substantia salina, par ticularis, ab Authore & Viribus sal sedativum hombergi dicta, quae dein Crystallisatione, ut & Sublimatione seorsim obtineri potest :' ut hinc pateat Boracem Alkali fossili & Sale sedativo, illi indolem

Salis neutri concilianti, constare. Origo parricularis hujus Substantiae necdum nota est: aliqui potius Artis, quam Faturae productum esse crediderunt: plures relationes conveniunt eam in India orientali ex Aquis ad Cupri 1odinas reperiundis Maporatione parari. Olim omnis Venetias ex Alexandria advehebatur; hinc Borax Veneta dicta est: jam omnis cruda, partim grisea partim obscure viridis, arenulis aliisque heterogeneis inmixta, in Hollandiam adsertur , ubi solutione, filuatione ac nova Crystallisatione purificatur. Mechanicus I chemicus Boracis usus multus: juvat etenim omnium ' Metallorum fusionem, & Terrarum vitrificationem. Raro in Medi cina adhibetur: ad drachmam dimidiam , vel scrupulos duos Emmenagogum scribitur & partum promovens Remedium ; ut ideopuli et em ad partum Pharmacopodae Edimburgensis ingrediatur: solutio aquosa laudatur ad crustas aphtosas Insanium. BORRAGIΝIS Flores. De Aloemen Dan Bernagie. BOTRYOS Folia. De Bladereti Dan Uuii erihruid.

Planta haec duplex est : Mexicana scilicet, & Vulgaris: prior omni dote praestantior ob raritatem vix hactenus adhibita est crescit

47쪽

crescit tamen jam in Hortis nostris, Ut posterior , quae ToURNE FORTIO chenopodium ambr0 mides solio situlat0 dicitur, & Hispaniae proprie incola est. Balsamicae sunt, totae odoratae; saporis subadris, aromatici: folia legentis manus inficiunt Alucilagine resinosa, qua obducta sunt. Oblivioni sensim traditae in usus medicos denuo revocatae sunt tamquam carminativum remedium adhibentur in Cardialgia & Colica fatulenta: conserva, vel infusum uncise dimidiae foliorum in libra Laetis, vel Aquae quotidie haustum laudatur in labe Viscerum purulenta , & omnibus sere Morbis Pectoris. BRYONLE ALBAE Radix. De misi tet Dan wilde Wangaei d , Ute Uitte

Inter acerrima purgantia numeratur; hinc in Hydrope aliquam famam consecuta est: recentis succus adeo acris est ut cutis brevi

erodat: tutius adhibetur infusum aquosum. Externe adhibita essicaciter discutit, ut etiam cum Sale Ammoniaco mixta ad Strumas laudetur. Fortis & ingratus odor, ut etiam virtus, eXsiccatione sensim perit: faecula sere iner8. BUFO. De Padde. FIoc Animal ab omni aevo , praecipue ejus Saliva & Humor, quem lacessitum ad certam distantiam ejicit, quemque ejus Urinam aliqui credunt, inter Venena numerata . sunt. Recentiores & magis accuratae observationes timorem hunc Videntur adimere Ut crindendum sit Animal, quod ob foedum aspectum & Veneni suspicionem horrere solemus, non alio modo, homini saltem, nocere, quam apud sensiles przeternaturales nervorum assectiones producendo.

Risibile Praejudicium Busonem exsiccatum tamquam amUlerum ad Versus Alorbos malignos & contagiosos introduxit: idem reme

dium umbilico applicatum scribitur ab aliquibus Haemorragias, prae-

48쪽

cipuo uterinas , sistere : si umquam secit, horrori indo excitato videtur adscribendum. HUJUS AnimaliS Usti cineres dethivem animalem, specificum contra Variolas, aliquibus constituunt laudantur ad Hydropem: tenuem famam debent casibus sortuitis, & certe vires non habent ab aliis cineribus diversas. BUGLOSSI Radix, Folia , Flores. De mbriel, Blaeimn en Bladereni an Osset0ng.

CACAO. Cacao, Chocolaat-NOOten. Arbor Americana Theobroma Bolanicis dicta fructum dat Cucumerem forma aemulantem , semipedem longum , tres quatuorVepollices crassum, novem aut decem costis prominentibus, ut melo-ΠeS , notatum; coloris ea proportione qua ad persedi am maturitatem accedit ex favo in coccineum abeuntis. Quilibet horum fructuum triginta circiter Nucleos , Substantia pulposa, alba , succulenta, saporis grati, acidi, inter se distinctos, continet. FIi nuclei cicao simpliciter, Nuces cica0 & etiam Avellaniae Mexicamedicuntur: sormae subrotundae sunt; Pistaciis, qUaS aemulantur, majores: sub putamine rusescente , fragili continent Medullam oleo sani extus fulvam, intus fuscam; saporis amaricantis, leniter acerbi non ingrati; odoris proprii, levis. Ebullitione in Aqua ad superficiem deponunt unam tertiam circiter sui ponderis olei albi, blandissimi, non facile rancescentis, quod in nostro climate consistentiam spissam habet: hinc Aut rum cica0 appellatur. Obtinetur etiam expressione & distillatione. Prior methodus in longe minori quantitate & tenuius largitur; posteriori obtentum ob contractum em-Pyreuma, deposita nativa dulcedine, saporis acris es , odoris sortioris & coloris rusescentiS.

Vires Cacao nutrientes, analepticae sunt: praecipuus harum Νω

49쪽

cum usus satis notus est: tostae scilicet cum Aromatibus & Saccharo Choccolatam constituUnt.. Bu ram ab aliquibus ad omnes usus Spermati Ceti substituitur,& ob majorem gratiam praesertur: sed cum experientiae docuerinta debili & languido ventriculo diffculter, & non sine maximis turbis, subigi, ejus cum multo Saccharo miseelam , ut solubilitas juVetur, arbitramur necessariam. CALAMINARIS Lapis. Calam)nstem. Est substantia mineralis, quie Cadmia nativa seu βgyllis a pluribus appellatur, & in Germania, Anglia & aliis Europae Regionibus. sui juris aut aliis mineralibus juncta , eruitur. Plus minus compacta & Diabilis est: videtur Ilerra esse, quae Ferrum & Zin cum continet, & pro horum diVersa proportione a gryseo ad fus cum varii est coloris ob varias rationes antequam in Officinas nostras affertur Calcinationem subit. Usus externus: in Excoriationibus & Ulceribus optimum desiccativum, & cicatricem j ans remedium est : redigi debet in pulverem

tenuissimUm. CALAMI TAE Folia. De Bladeren et an Calamini. Plures species sunt: ari ensis, m0ntana, vulgaris &c. Ultima Theriacam ingrediebatUr.

CALAMI AROMATICI, sive ACORI VERI Radix. De mortet Dan

welrie ende L sh CALENDULT Flores. De GoudbMemeri. Exsiccatione omnem odorem leviter balsamicum, quem recentes spirant &a quo vis videtur pendere, exuunt. Numerati sunt inter Alexi- Pharmaca, Expellentia, Cardiaca, Sudorisera, Uterina: hinc commendati in Pesto, Febribus exanthematicis, Mensium UPprcssione dcc.

50쪽

Famam non videntur ameruisIe r quin . imo Ob ipsas eis adscriptatas virtutes in supradictis morbis stepe nocere debent: aniculis tamen & Aledicastris praejudicii ordinario tenacibus ad eosdem morbos adhuc in usu sunt. CALX VIVA. Levende KaliuΜultis productis chemicis nomen Calcis tribuitur : eo hic loci significatur Substantia alba, Vel grysea. leVis, sicca; stiporis acris,caustici: aquae avidissima , ex Lapidibus & Terris cum Acidis esservescentibus, seu calcareis dictis, stillicienti calcinatione producta. A qua huic substantiae assusa eam penetrat cum Violentia , ebullitione & insigni calore ; eam solvit in pastam , & causticitatem ejus demit. Aqua, postquam huic operationi inseruiit, Aqua Calcis

vocatur , & Calx ita tractata appellatur extincta , quae , quamViSpartem assusae Aquae sortissime retineat, nova tamen Ignis Violentia denuo in vivam reduci potest. Extinguitur etiam sensim in Aere,& in pulverem latiscit subtilissimum: ejus humiditatem enim tam avide& copiose attrahit, ut volumen multum augeatur & pondus duplicetur. Caeterum Calx viva pluribus suis dotibus medium videtur locum tenere inter Terras absorbentes & Alkalina fixa. Chemici Calce viva utuntur, ut ad varios usus vim causticam addant Salibus Alkalinis: introsumpta Veneni effectus edit: extus Vis ejus ignea, urens, escharas inducens; hinc cum melle subacta commendatur ab aliquibus tamquam potens Cauterium adversus eumatisinum inveteratum, & adhibetur tamquam Depilatorium.

Aqua Calcis, quae scilicet recipit, quidquid statui salino proximum ea solvi potest, & in operationibus chemicis eosdem plane effectus ac Calx viva ipsa exhibet, in Arte Aledica multum jam

inclaruit exterius a Chirurgis adhibetur ad tineam , cedemata , abstergenda ulcera &c. optimum Gargarisma praebet in ulceribus

Oris gutturis: cuin oleis eXpressis Coagulum esseit ad ambusta