Pharmacopoea Gandavensis nobilissimi Senatus jussu renovata

71쪽

testinorum Haemorrhagla s, Inflammationes & EXUlcerationes visa sunt proauxisse. Non mirum igitur aliquos dari, qui hanc Pulpam omnino e Medicina eXulem Volunt: a ii interim prudenter adhibitatam, in Morbis pituitosis , magnis encomtis extollunt laudatur in Enematibus in Apoplexia serosa, & grani octava pars aliis pulveribus immixta omni trihorio vel quadriliorio exhibita in Alor bis Chronicis egregium Alterans & Emmenagogum dicitur. COLOMBO , seu COLOMBA Radix. De Columbo ortes. Licet haec radix jam a triginta annis in Anglia in usu esse caepe rit , ad quam plantam pertineat hactenus tamen ignoramUS. CELER PERCIVM Itineratorum fide dignorum testimonio fretus amrmat Asiae proprie indigenam esse; hinc primum in urbem Colombo dictam in insula Ceylon sitam; dein in totam Indiam translatam fuisse. Assertur nobis in taleolas secta , quae semipollicis, pollicis, imo trium pollicum diametrum habent, &, a quarta pollicis parte ad duos pollices, Varipe longitudinis sunt: coloris est extus cineret, fusci,

subnigricantis intus plus minus rusescentis odorem habet, dum non nimis Vetusta est, leViter aromaticum; saporem ingratum, in tense amarum, pertinacem & leviter stimulantem. Rus Vires aqua,& melius spiritu vini reetificato extrahuntur. Multae vires huic radici adscribuntur secundum CELEBERRIMI PERCIVA L experimenta antis plica est & praecipue degenerem θί putridam Bilem corrigit hinc in Cholera morbo, Colida Biliosa , aliisque morbis a Bile excitatis, etiam non excusso fomite, summum os remedium. Laudatur dein in Von tu Gravidarum , in Diarrhaea a dentitione, in Alvi fluxu & dyssenteria. Praesertur praeterea Cortici Peruviano aliisque roborantibus in languido Ventriculo & in Vomitu Habituali a laxitate aut irritabilitate Stomachi cumque calorem & circulum sensibiliter non intendat etiam in Phthisi pulmonari & Febro hectica ad roboranda digestionis Organa ctim

Optim0 Gentu scribitur adhiberi. Dosis grana Viginti, dragim

72쪽

dimidia, dragina integra, in putruere Vel infuso, pluries de die:

etiam omni trihorio in Cholera morbo.

A CLUsΙo etiam Drahena vocata est in honorem D cIsCID ΚΕ , qui eam anno 1581. in Angliam primus attulerat. Est radix Plantae, quae L 1 AEo icti stenta scapis radicatis, C. BAUAmo perus odoratus Perilanus dicitur , & in ΝOVa Hispania, Regno Peruviano aliisque novi orbis locis crescit. Nodosa est; fibris hinc inde etiam nodosis obsita; unum alterumve pollicem longa; dimi- dium circiter pollicem crassa ; extus coloris subfusco rubescentis, intus albicantis: odorem habet proprium , debilem aromaticum; saporem calidum, amarum, subadstringentem, cui tenuis & suavis

aerimonia adjuncta est. Vires Aqua, melius Spiritu Vini rectificato

extrahuntur.

Alexiteria, Sudorisera, Stomachica haec radix est, & magni usus in Febribus, ubi exstimulanda Natura & erigendae Vires. Laudatur in peste aliisque morbis contagiosis tamquam utilissimum Diaphoreticum , ubi scilicet vagum adhuc Aliasma est. Quae ei adscribuntur antillelminticae & sebrifugae vires minus probatae sunt. CORALLINA Osscinarum. nem0S Forma Plantam aemulatur e Muscorum genere: hinc a TO NE FORTIO aliisque Bolanicis Vegetabilium classi adscripta fuit: tamen, quidquid adhuc nuper contra conatus fuerit CL. PALLAS , Videtur Polyporum fabricam & habitaculum esse ; adeoque ad Regnum Animale pertinere. Ut ad nos adfertur fragmenta ramosa sunt, geniculata , quibus foliola exigua & tenerrima pinnatim adhaerent; coloris grisei, albicantis, subviridescentis; odoris dum recens estpjscosi, stetidi, ingrati; saporis falsi; dum bene lota est, insipidi:

73쪽

sub dente concretam terream prodit Substantiam : cum omnibus Acidis effervescit, & Absorbentem Naturam exhibet: Calcinatione sit Calx Vi . In Oceano Europaeo & Mari Mediterraneo rupibus & conchis sub Aqua accrescit. Viribus a Corallis non distinguenda videtur A mihelmintiose enim non satis probatae sunt.

CORALLINA CORSICA, seu LIMITHOCORTHON. De Corsicaen-

Est Ilusci species, quae, cum vegetabilis omnibus notis Videatur , & nullas Corallii proprietates possideat, proprie Corallinae

nomen non meretur. Praecipue in Μari Corsico conchis accrescit: unde V SCH1Us eam Corallinam tenuisioliam c0nchae adnatam appellat. Invenitur in masulas conglomerata, quae pollicis circiter altitudinem habent, & constant foliis capillaribus non ramificatis, sed in apice bifurcatis, vel in tres quatuorve filamenta divisis: folia haec attactu mollia sunt, sub dente fibrosa, tenacia; coloris eX rubro fusci, Veluti Castanearum: caeterum ejusdem odoris & saporis ad Corallina Ossacinarum. Hic a paucis annis nota est ; verum in Insula Corsica adversus Vermes a saeculis in usu: hinc a Graecis hanc Insulam inhabitantibus Limithocorth0n, seu Herba contra Hermes appellata est. Et reVera

omnibus hactenus cognitis Antihelminticis facile palmam praeripit: selicissimo enim, & sine turbis, intra spatium viginti quatuor lio' Tarum Intestinorum Vermes, praecipue Lumbricos, expellit. EXbbbetur dragmae Unius, duarum, uncise dimidiae in Aqua ebulliente per noctis spatium infusum, Melle vel Saccharo edulcoratum, aut

praedictarum quantitatum dimidium in pulvere. Medici Galli, pro more totius gentis, soliti aliorum inventis aliquid propriae SagacitaUS addere, & pillulam, ut vocant, deaurare, ut Chocolatam &

74쪽

6o PHARMAC OP in ΑEnemata Antivenerea, panes etiam biseuetos Antillelminticos ex hac Herba conficiunt. RALLIA; sive CORALLA ALBUM & RUBRUM. IVit en 1 60d

raaLΤrUneo, ramis , corticis specie arbusculam soliis orbatam ita aemulatur, ut omnes Νaturae observatores inter vegetabilia longo tempore locum concesserint, vel tamquam FrUticem Alarinum Petrificatum respexerint: constat tamen Polyporum etiam productum& habitaculum esse. Huic arbusculae radiX nulla est, sed arcte rupium aliorumque corporum superficiei sub aqua accrescit: trunci diameter raro pollicem excedit: ViX tota ad pedis altitudinem ex crescit: inodora est & insipida: omni dote Terra Calcarea est.

Corallum rubrum, quod communius & praecipue in usu , invenitur praeprimis in Alari Mediterraneo. Principium Martiale, a quo magnam virtutem exspectabant creduli Scriptores , necdum probatum est: sola mansit vis Absorbens: cumque multum absit, ut hac dote reliqua Absorbentia praecelleret, Lapidariis & Curiosis, quibus integrae Arbusculae & magna frusta curae sunt, minora etiam fragmenta , quae ad Octicinas nostras pro usu medico transmittere solent, relinquamus; nisi illa quis in Pulvere Dentrificio vellet

retinere.

CORIANDRI Semen. Koriander aad. c ΝU CERVL Hareshoorn. Rasura inodora est & insipida : Coctionis ope in Aqua sere tres quartae partes convertuntur in Gelatinam demulcentem, ana lepticam, quae in Μorbis Acutis , & ubicumque adest Diathesis ad Putredinem, noxia est: nam si paulisper digeritur in calore simili, qui in Ventriculo humano est , statim saetida fit & aeris. Prodest hinc Acido in primis Viis laborantibus.

75쪽

Rasura sub eXtractione Gelatinae mollis coctione reddita , sic eata denuo & in pulverem redacta vocatur Cornu Cervi philo ophice praeparatin: dum Cornu pars, Vel Rasura Calcinationi sub jicitur gelatinosum principium resolvitur in fumum foetentem &remanet Terra iners, absorbens: Vocatur tum Cornu Cervi risu n. Laudatur tamquam Exsiccan S , Dein licens , Acidum Absorbens superiorum saeculorum somnia sunt, & iis facile Aledicina carere potest.

Est corter Arboris in Regno Peruviano, praecipue in monti bus Oppido LoXae Vicinis, crescentis Vulgo Gannaperis RAJOArb0r sebi fuga perali iana, & L1NNAEO Ciuchona Ominalis dicitur. ejus delineationem & Historiam naturalem CEL. DE LA CONDAM Tad Societatem Regiam Scientiarum Parisiensem transmisit , ut eXactis anni 1738. Qusdem Societatis Videri potest. CorteX Peruvianus adsertur nobis in frustis digitum circiter longis , Unam alteramve lineam crassis: horum quaedam in tubulos conVoluta sunt; quaedam plana, Vel magni circuli segmenta: hsee ex Arboris trunco; illa e ramis decerpta & praeferenda dicuntur. Extus scaber est, fuscus, non raro Alusco cinereo obductus; intus laeVis, saVUS, serrugineus, Cinnamomum sere colore penaUlanS Odoris est leviter aromatici, mucidi, non ingrati; saporis amari, aUsteri, adstringentis, aromatici: aridus est, & quamvis firmae texturae sit,

dentibus facile comminui potest: dum diffringitur fractura exhibet particulas splendentes. Vires extrahuntur tam Aqua quam Spiritu Vini Restificato: consistunt enim in principio gummeo-resinoso ἰduae hae Substantipe tam intime sibi adhaerent, ut utraque, & qui dem Omnis Corticis vis, infusione satis protracta in Aqua frigidaeAtrahi possit; probante hoc affertum Sale, falso dicto, Essentiali

CO MITIS DE LA GKRΑYΕ infusum hoc cum genuino Cortice paratum coloris aurantii est. Ut omnes virtutes retineat, nec nimium

76쪽

evaporari nec ebullire potest; alioquin Resinosa pars separatur, &p rtim quidem decomponitur. 'Cortex PeruVianus adulteratur adjectis aliis Corticibus eum externis dotibus aemulantibus: fraus e qualitatibus genuino supra adscriptis detegi debet. Qui essicaciorem Corticis partem sibi comparare VolUnt, seponant Pulverem, qui primus sub contusione prodit: is enim utpote lignota partis inessicacior est , & pro conficiendo Extracto servari potest.

Hoc remedium, cujus eXimiae Vires Indis jam ab anno Igoo. notae erant, in Europam non pervenit nisi anno 16 9. Scribunt aliqui Indigenas ejus ecticaciam vindictae ergo Inimicis & Oppressoribus suis studiosissime celasse. Coa111 1ssA DE CINCHON PrOregis Peruviani Regni Uxor prima Europaea est , quam hoc Remedio anno 1638. curatam legimus. Admirata illa excellentiam in pulVerem redactum passim Hispanis aegris, quos eo curandos sperabat,

distribuit hinc Ptimis cimitissae didius est, & illico multiplicatis

Observationibus Febrifugum, cui nullum par in Europa eXisteret, sese exhibuit. Non diu ergo fugit solitam Jesultarum perspicaciam :optimi hi Patres copiam pulveris CARDINALI DE LUGos transmiserunt, in cujus primum Palatio, dein in Jesultarum Collegio Romano dispensabatur hine pulvis Patrum; pumis ye futticus; &pumis Cardinalis de Lugos appellatus est, & sub tantis nominibus sensim per omnem Europam caepit innotescere. Incomparabile Remedium ea alacritate tamen , qua merebatur, ab omnibus Aledicis non susceptum fuit: aliqui enim noVa quae que e Osi, ut in maxime salutaribus teste Variolarum Insitione solet eVenire, sine praevio examine rejecerunt; dum alii falsa Febrium & remedii idest obcaecati falsis inde diductis ratiociniis contendebant periculosum prorsus esse Remedium. Nec defuerunt

qui inesseaciae accusarent secit enim plerumque justae dosiis &eahibendi methedi ignorantia, ut Febris Vel Π0n abigeretur, Vel

77쪽

abacta novo impetu rediret. Accessit his omnibus, & odium auxit Remedii primis illis temporibus caritas , & hinc nata Sophisticatio : ita ut ob omnes has causas mirari non oporteat perpaucos tum fuisse, quibus justa foret Remedii existimatio ; eorumque prae conia Osorum numero & machinationibus adeo fuisse sus data, ut corio humano ludere videretur quicumque Corticem praescriberet, & ut omnia mala, quae deinceps Hominibus, etiam longo tempore post assumptum id Remedium acciderent, ei plerumque

innocuo adscriberentur. Per plures ergo annos tam rarus ejus

usus fuit, ut PQ1NUs eruditus alioquin Vir & numerosae praxeos in Epistola, vegissima prima Septembris anni 166 I. data, se numquam hactenus aegris suis hoc Remedium fateatur Ghibuisse. Perstitit in toto suo vigore hoc Praejudicium , donec anno I 682. LUDOVICUs XIV. regia liberalitate Arcanum, Febrifugum Angli um dictum , ab EQUITE TALBOT emeret, & publici juris fieri juberet Hoc cum miras Μorborum Curationes peregisset, & non constaret nisi magna dosi boni Corticis Pert iani, omnium fere Aledicorum

oculos aperuit. Indies hinc ad nostra usque tempora ejus Fama creVit, tantique jam usus est, Ut mancam omnino ante detectum Νovum orbem, praecipue in curandis Febribus, fuisse Medicinam liceat asserere.

En summatim hujus Corticis vires 1' Febres intermittentes quascumque & continuas ex illis factas omnesque Morbos periodice recurrentes specifico &, adhibitis cautelis, tutissimo sopit. Ut id essciat felicius pulvis ejus subtilissimus sine addito , quidquid aliqui imaginati sint, quam quodUis aliud ejus priae ratum adhibetur. Iuxta Experimenta CELEBERRIMI HOME promptius & certius agit, si declinante multum paroxisino; aut immediate post eum propinetur, quam omni alio Morbi tempore. 2', Princeps Tonictim est & Stomachicum: hinc genus nervosum optime roborando ΜOrbis Spas modicis, Hystericis, Hypocondi iacis sine labe ViscerUm, dc quibuscumque Assecti0nibus a laxitate & debiliore viscerum actione

78쪽

pendentibus selicissime & radicitus medetur. 39 Λntisopticum est potentissimum. EX Pringlianis EXperimenti8 earnem Iaoy diutius .a putredine arcet, qUam Sal Marinus : quin ejus Decocto restituta est caro putrida, & fibris reddita firmitas: hinc etiam omnium Observatorum testimonio nisui humorum in putredinem a quacumque causa nato optime resistit, & dum in magna dosi introsumitur & extus applicatur mirabiles edit in curanda Gangraena effectus in his casibus agit mortuum a ViVo separando excitata

bona suppuratione, quae ubi requiritur perpetuus ejus effectus est ; ut in Variolis, non rite procedente Suppurationis stadio. etiam Anchora sit. Non incongruum erit notasse sub usu hujus Remedii, in quemcumque finem adhibitum fuerit, Alvum aliquando stipari; plerumque veluti a purgante moveri, Aledicosque Anglos, dum hos essedius n0cere judicant, ei in priori casu Rheum, in posteriori Opium addere. COSTI ORIENTALIS Radix. De mortet Dan Osindische, eert iis Arabsche C lus. CRANIUΜ HUMANUΜ. Het De Leneel et an den Mensich. Habitum est a plerisque tamquam specificum adversus Epilepsiam,& omnes sere Pulveres compositos, qui contra horrendum hunc morbum in Pharmacopaeis prostant, cum Socia & Virium aemula Alcis ungula ingreditur. Auctores & Fautores hujus deliramenti somniaverant hanc effcaciam a Spiritibus Cranio inhaerentibus pendere : adeoque statuebant desumendum esse non ex Homine Morbo aliquo demortuo , sed ex sano , violenta morte, Ut Sus pendio, Armis &e. perempto addebant aliqui non humato nec deerant, qui praestantiores vires ab Ossibus triquetris, quam ab

omni alia Cranii parte, expectabant. Omnia haec luxuriantis & Hypothesibus indulgentis Ingenii Figmenta sunt, quae facile evertuntur, modo observatio accesserit. Constat

79쪽

Constat ergo corpus iners ineffcax esse, quod nihil ab aliis Humani Corporis ossibus diVersum habet; praeterea, dum quid assumat aeger noscit nauseosum, detestabile. Exulet ergo imposterum l&, si alicubi, in solis servetur Anthropophagorum Pharmacopaeis. CRASSULI , sive TELEPH d Folia. De Bladei in Dan Hemeseuteti

CREPITUS LUPI seu LYCOPERDON. Novis of so e Paddestoec

Est Terra Calcarea, communiter alba, nullum habens odorem nec saporem, Aquae avidissima, & hinc Linguae adhaerens, quae in plurium Montium sinu sub Pulveris vel Lapidis mollis & friabilis forma invenitur. Omnibus Acidis integre solubilis est: excepto tamen Vitriolico; quod, quamvis magnam Amnitatem cum ea hybeat , exiguam tantum ejus portionem Via directa solvere capaX est. Ex dictis liquet ob Vires Absorbentes in Iledicina usui esse posse: quin imo ob Compositum magis austerum, quod cum Acbdis ossicit aliqui Authores, in Alvi Fluxibus pertinacibus ab Acido pendentibus, omnibus aliis Absorbentibus praeserunt: monent tamen ob St3'pticum mixtum, quod inde coit, a largiori ejus usu c,

Vendum esse.

CRO S. S raan. Non est ipse Flos Plantae, quae Crocus Bolanicis dicitur, sed Pistillum intra hujus Floris Corollae terminos enatum, in tres lacinias divisum, & a reliquo Flore separatum, dein modico sic catum, quod sub Croci nomine in ossicinis prostat Adsertur in massis pressione adactis, quiae flamentis constant fulvidis, seu PO-6US aureo-purpureis. Odoris est proprii, non ingrati, fragrantis, penetrantis & leviter aeris; ut etiam diu eum tractantium Oculi

yeluti a fumo assiciantur : saporem habet calidum , subamarum ,

80쪽

acrem: stamina sicca sunt, contactu tamen pinguia videntur, &tractantis manus inficiunt. Tritu dissicilis est. Vires & color luteus extrahuntur Spiritu Vini Rectificato, Aqua& Aceto: quod solvitur nec Gummosum Videtur nec Resinosum, sed particularis naturae esse: nam Tinctura Spirituosa addita Aqua non lactescit, nec Aquea addito Spiritu grumescit. Crocus sativus Regionum Orientalium proprie incola est : hine Crocus Orsentalis dictus est; jam in variis Europae partibus colitur , & Orientali substituitur: reliquis praesertur Britannicus, dein Vastiniensis. A malevolis Alercatoribus adulteratur adjectis Florib

bus Carthanai pro eritanda Omni fraude rejiciatur , cui alba aut lutea Filamenta immixta sunt; cujus Stamina arida, gracilia , & parum odorata sunt, & cujus exigua quantitas non tingit magnam

Aquae copiam.

Crocus externe adhibetur ad discutiendum , emolliendum Iconcoquendum Tumores & Abscessus hinc Cataplasmatibus & Emplastris in hunc usum immiscetur. Interne agit, ut Opium & Vinum parca enim dosis, praeter vires cum aliis Aromatibus communes, mentem exhilarat & Vires pulchre erigit; largior inebriat, Cephalalgiam , Tremores, Risum Conuulsivum, Soporem & tandem Mortem insert. taeterum speciatim adhibetur tamquam Emmenagogum& laudatur ob Vim Sedantem & Pulinonibus praecipue amicam in

Assumentium Urinam rubro colore inficit, & Νutricum Laetingit. CRYSTALLUS MONTΑΝΑ. Nerghri laaLEst Lapis durissimus, instar Vitri pellucidus, nitidus, excolor, Adamantem splendore aemulans, inodorus , insipidus; dum perfecta consorinatio est, ita angulatus ut perpetuo Figura Prisma-