Observationes criticae in comoediam graecam selectae

61쪽

est, ad se admitti homines plebej0s. hane seaenam non ex Autolyco sumptam esse, quod idcirco credibile videri possit, quod initio illius fabulae tria tuguria nescio quis monstrabat, ubi Lyco, Rhodia, Autolycus vivebant, Suum quisque habens lupanar fg. 5) certissime probat Aristophanis versus, illud enim neminem mihi non esse conceSSurum Spero, Μουσαν προαγωγον Eupolidi ab Aristophane tributam esse propter προμνησιρίαν ab illo nuper in scaena exhibitam. Demus igitur atque lena ex illa ante 422 acta fabula sumpta sunt. num Vero hallucinor, cum haec inter se jungam, cum de cupidis Demiamatoribus dictum audiam ouδέποτ' ἴσχει γ' η θυρα fg. 9), cum Rhodiam, feminam abjectam et pauperem lenam illam fuisse coniciam, cujus DemuS αἰλαται etην χην q)3 mihi talis concentus, qualem hic inter omnia testimonia existere videmus, Amicis, fgm. ine. 26, Vesp. l. l. inter se junctis, summum veritatis dogumentum videtur, quod vix eo firmaretur, si et facilem et dulcem subirem laborem, probandi, quam egregie cum natura et partium studio Eupolidis talis fabula consentiret, quam bene inimicitias inter Eupolidem Aristophanemque exortas inde repeti liceret, et quae similia me praetermissurum esse pro brevitatis et causae profecto satis intricatae claritate pollicitus sum. Amicos igitur docuit Eupolis ante Vespas post Equites, siquidem Aristophane jam inimico utebatur, i. e. aut Dionysiis 424 aut Lenaeis 423. idem tempus et reliquae jam notae didas M

yst) Bis etiam illam lenam significari arbitror in incertis fragmentis 39: γυνη μέλπιναν δερριν-et 62: παρα τηδεδὶ συ τὸ σοβάδι κατογάγους

62쪽

51liae commendant, et flos Autolyci Demique, quorum alter apud Xenophontem valde tenellus est, sine dubio

m OX marcescens. accuratius Vero definire nondum pos-

Sumus, antequam contemplati simus Imbelles. Tale argumentum, quale ille titulus significat ') non doceri potuisse, nisi ipso belli tempore, per Se Summam veri speciam habet, i. e. ante 421. at deerant adhuc omnia, quibus accuratiora fulcirentur '). atque Vereor, ne ariolatio etiam prudentibus videri possit, quod persona aliqua c0gnita tempus quoque clare putarim indicari. personam enim cognosci jubet fragment. 4. Miποτε θρε θω παρα Περσοφονη

hoc enim Demi, nobis jam supra cogniti, pater l0quitur, Pyrilampes, ille enim unus Atheniensium rarissimas illas aves aluit 'i, quas sine dubio a Persis domum induxerat,

yy) Alter Ἀνδρογυνια mollitiem etiam exagitatam esse, quod prope abest a consilio fabulae, probat, at summam fuisse, exhiberi homius in pugna ignavos, in cena sortissimos et Melanthii mentio et chori verba ex epirrhemato monstrant 6) ea enim parte chorus de se suaque natura atque indole loquitur, quod

et in Aristophanis paene una quaque tabula et in Eupolidis Capris si in et Adulatoribus I apparet. δ') Nihili esse M. 2 Meinehius vidit, nec Pisandri ad Spar-

tolum expeditione confido 1 cum emendatione Hanovi exercit. orit. 80 sq.), ceterum ex hac tabula sine dubio sumptum fg. ino. 85: Dνου γνάθος : τοπος της Λακω ικῆς, αμα δἐ εἰς Πολυφαγον. η'ὶ Antiphon πιρι ταων apud Athen. IX, 397 F. qui, qu0d plus triginta annos ante orationem illam Demum pavones aluis8B dicit, fallitur aut verum non dicit; Demus, adulescentulus ea. 422, Vix natus eo tempore erat.

63쪽

quo legatus missus erat '). Pyrilampem vero non Demum hic loqui, quod fortasse maluerit quispiam, ut totam nostram disputationem evellat, ultima verba demonstrant, ex Sophocle hie festivissime expressa; sei- licet Pericles ') διεβαλλετο ... εις τε et aec Πυριλυμπους ορνιθοτροφίας, ος Dαιρος του Περικλέους αhίαν εἶχε ταωνας υνιέναι ταις γουνω ν αἷς ὁ Περικλῆς ἐπλησίαζεν.en habes pavones, qui dormientes suscitant. de Demovero talia diei ineptum fuisse non opus est addatur.

at misellus Pyrilam pes plorat, de morte cogitat, et amittendis earissimis avicellisi cur hoc 3 quod libuit poetae, quod in fabula, quae de bello est et ejus minime cupidis helluonibus et mollibus, nihil pr0mptius, quam

ignavum hominem aut exeuntem aut, ut vel Lamachum videmus, volneratum lamentari. audi0, nec habeo, quod opponam; tamen Si demonstraVero, Vere Volneratum esse Pyrilampem, probabilius duco, illuc respexisse Eupolin, quam, quod c0micus praesaga mente vidisset, postea accidisse. jam evolve Plutarchi de genio Socratis libellum 9 ... Πυριλαμπης ὁ 'Aνet ιν ωντος αλους εν τη διωξει φρὶ Λήλιον τή ἐμων, doomista τετρωμένος. hoc me innisum fundamento confiteor, pro comperto habere, Ιmbelles aut Lenaeis 423 aut Liberalibus urbanis 422 actam e8Se. eisdem vero circumscribenda est Aurea Aetas terminis, siquidem ut Meinekius Bergkiusque viderunt in Cleonem scripta fabula p08t Equites, ante mor-

ερ) Plat. Charmid. 158 A. unde cognoscitur. Aristoph. Acharn. 63. Pyrilampem ridere; quod nescio an nondum animadversum sit. λὶ Plutarch. vit. Periel. 13.

64쪽

tem Cleonis acta est. videtur autem ex compluribus, per se non ita certis, conjunctim, nisi fallor, non Spernendis rationibus Liberalibus 422 tribuenda esse; quod certissime liceret pronuntiare, si Fritzschii conjectura, fgm. 5 respici Lachetis causam, quae mihi certe non absurda videtur, probari posset. at idem suadent alia; quin enim nisi in Aurea Aetate Cleo persona non fuerit, dubitari, opinor, nequit. recte igitur Aetnekius huc revocavit fgm. ine. 20. 21 3). at πολλα λυπων την ποδεν Cleo nisi fallor dici non poterat, nisi postquam Chalcidice a Brasida occupata Athenis amore pacis frustra omnia moliente Cleo, belli propugnator acerrimus, adeo in odia civium incurrit, ut ipse Amphipolin mitteretur. quo accedit fgm. 82 Γαληφος : παιγι Eυποδες παρα τολαριβάνειν, in Cleonem dictum esse, vidisse FritZschium, atqus Galepsum cepit eadem aestate, qua ipse occubuit ), ut probabilius videatur, in nomine urbis lusisse Eupolidem, superstite Clune, nondum capta urbe, et fortasse fingens, Γαληφον ου λαμβανειν Κλέωνα δια eto γε λαμβανειν, quam satis frigide mortuo illo, diruta urbe Galepso, pace facta. at tum sine dubio Liberabilis 422 id in Cleonem conjecit dicterium, Aurea nimirum Aetate. denique hoc explanaret, cur Aristophanes versus eosdem de pugna contra καρχαροδοντα

in Pace repeteret. in Vespis enim ita loquitur, quasi unus sit, qui audaeia tanta, tanto in patriam amore flagret, ut Cleonem aggrediatur. mox alia quidem sed

65쪽

nec minus eleganti nec minus mordaci ratione compositam in Cleonem scribit comoediam Auream Aetatem Eupolis ). victoriam reportat splendidissimam ρὶ tum Aristophanes veritus, ne prae novo et fortasse ingeniosiore carmine in oblivionem cadat Equites, mordacissima nequaquam ingeniosissima fabula, repetit sui laudationem, se scilicet primum contra Cleonem extitisse,

se illum aggressum esse ονκ ἰδιωτας ανθρωπίσκους κωμωδων ο νει γυναῖκας. non Sine magna probabilitate

igitur suspicari licet, Liberalibus 422 Aurea aetate primas tulisse Eupolin. jam vero cetera Sponte Secuntur,

Imbelles enim jam unis Lenaeis 423 docta esse potest, ac profecto irrisio Pyrilampis salsissima est, cum Statim p0st pugnam, in qua vulneratus et captus est, in publicum prodierit; atque non minus certe concluditur, Amicos Dionysiis 424 doetam esse - nisi Eupolin eisdem ludis binis decertasse putes fabulis, quod certe improbabilius est. altera utra, aut Amici aut Imbelles vicit, nam ad modo reportatam Eupolidis victoriam

εεὶ De argumento falsi sunt Meinehius et Berghius, auream illam Crono regnante aetatem ab Eupolide exhibitam esse suspicati; nam frustra quaeris Eupolin inter descriptores vitae beatae Athon. VI, 268. unice verum vidit Welcherus, qui ad Runkeli lam. Eup. pg. 160 sua manu adscripsit , de statu pessimo cum irrisione tamquam aureo , cs kleine Schristen I, 337. quam viri summi admirabilem conjecturam, sive veri cognitionem, cum penes me haberem, celare viros doctos nolebam, nolo vero hic illam persequi, quod summo cum fructu fieri potest. id addam, Jovem, quem hio induxit Eupolis, Cleonem videri, ut apud Cratinum Chiron. Nemes. Pericles fuit. kὶ Quod et ex gloria sabulae et ex supra disputatis sequitur.

66쪽

55 respicit in Vespis Aristophanes. si Bergkii de Deli,dibus vera est suspicio, Imbelles; ego non possum dijudicare. De Maricante et Autolyco I jam praetereundo allata bunt documenta. D0 Pherecratis Feris hominibus vide Athen. V, 327 D. de Aristophanis Senectute supra p. 10.dsi Platonis Victoriis Cobet. Obs. in Plat. 87 quamquam haec certe non minore jure etiam 419 docta esse poteSt. Lenaeis 423 aut Liberalibus 422 etiam Teleolides fabulam docuit. Nam fm. inc. 1. Chariclem sucophantis corruptis δίκην ξενίας effugisse q), Niciam alia de causa eis argentum dedisse tradit. hoe egregie illustratur Aristoph. Agric. 1, qui idem factum spectare Videtur '). illud egregie illi tempori convenit, cum frumento ex Euboea allato civitatis causae florebant '). conjecerit fortasse quispiam, fabulam illam fuisse In fallibiles, quae ante 426, Morychi legationem scribi non poterat ')at cum spuria esset fabula, id certe dubium semperesset, num ex ea inc. 1 sumptum esset. nescio Vero an ex schol. Vesp. 1133 sequatur, Veteres criticos omnino

negasse, Infallibiles, quam haberent, ab antiquo poeta

Min Scribendum puto ob oppositionis elegantiam verba prima

73 Si Bi morio fides est Eel. XXXVI, 318) Hyperbolo id dedisse putandus erit Nicias. 'in Schol. Vesp. 735. Bergh, Com. II, 1116. 'ὶ Acharn. 887. Vesp. 506 o. schol. 1133. Pao. 1003. Plat. Querol. I. Moineh. Com. V, 30. Bergh, Com. II, 370.

67쪽

scribi potuisse, ut de aetate, non solum de origine dubitatio fuisso putanda sit. cum vero hoc, ratione non habita Pseudopherecrateis fabulis Metallensibus et Chirons ses. Mel. 3) quibus lucem afferre non p0SSum, tractari nequeat, in medio mihi haec quaestio relinquenda eSt.

Haec sunt, quae ad fastos comicos illius aetatis poteram afferre. prorsus vere lubricas aliquot conjecturas, veluti Raspii de Eupolidis Urbibus consulto praetermisi. eis enim traetandis ultra temporum fines a me mihi propositos, fieri non poterat, quin eXcederem. Apertum est, hac via non cognosci posse, nisi eos p0etas, qui rem publicam et personas aliunde notas attigerint; alii ex tenebris erui nequeunt, veluti Pherecrates, quem saepius per hoc tempus docuisse certissimum est, aut Crates, quem aliquotiens intra annos 430-26 chorum accepisse Verisimile est. alii paene nomina modo aut tituli videntur, velut Myrtilus, Philonides, Callistr tus; quibus accedunt paullo nobiliores Phrynichus, Ami-psias, Callias. neque omnes didascalias eorum poetarum notas esse, quos tetigimus, aut constat, aut verisimile est; quod tamen de Aristophane et Eupolide affirm verim. historia quidem comoediae poscit, ut et illi respiciantur et illustrentur; hic eos respicere nolui, atque nisi fallor debui. manca et lacera scientia nostra maxime in comoedia est, et quisquis eam adit augendam aut illustrandam, scit atque ne obliviscatur caveat, se aliquo modo Sisyphi volvere saxum. utinam tamen his disquisitionibus id aliquam partem demonstratum sit, non dignam esse hane literarum Graecarum partem,

68쪽

quae non solum n0n colatur sed cum fruetu coli omnino n0n p08se pronuntietur, neque adeo Sisypheum esse laborem, ut dicere iterum possit Lucilius: Orsat Saxum sudans nitendo neque froficit hilum.

69쪽

latus sum Udatricus Fridericus Wicardus de Wilamowitz-Mollendorsi a. d. XI kal. Jan. MDCCCXLIX patre Arnoldo libero barone matre Uda i rica e gente de Calbo parentibus, adhuc superstitibus, in fundo paterno

Marcovico sito in ea provinciae Pognaniensis parte, quae antiquitus Criavia audit. fidei adscriptus Sum evangelicae. elementa primum per optimam matrem dein per quosdam theologiae candidatos domi doctus puer tredecim annorum scholae Portensi, literarum bonarum altrici inclutae, traditus sum. quo selicius evenire mihi non poterat. ibi in dies auctus solu8que artium liberalium amor, mox natum philologiae studium: pientissimo gratissimoque animo numquam desinam colere cum Portae disciplinam mores instituta per saecula tradita, tum virorum eorum memoriam, qui me n0n solum docebant regebantque, sed etiam studia mea et omnibus, quae mihi prodesge possent, auxiliis juvabant, et usu et consuetudine, ante omnia exemplo suo, quod mihi semper ante oculos versabitur luculentum, mirifico incitabantet, ne in avia aberrarent, servabant. satis erit nominasse Kobersteinium Steinhartum D. Volchmannum imprimis vero

Corasenum, ingenii mei qualiscumque lautorem candidissimum et Peterum, cujus in familia filii loco habitus sum.

70쪽

cui has studiorum meorum primitias sacras esse volui. Porta

sub autumnum anni MDCCCLXVII Bonnam me contuli indisciplinam Ottonis Jahni viri incomparabilis, quem mihi

favisse semper summa mihi erit gloria, cujus augustum exemplar utinam non solum admirari sed etiam imitari didicerim. praeter Jahnium me docuerunt Bernays Dieg Gilde-meister R. Kehulsi L. Hiller J. Schmidi Springer Usener. Jahni Usenerique benivolentia laetum est, ut per annum seminarii philologici sodalis essem ordinarius. concesseruntque Bernaysius ut Aristoteleis, Hillerus ut Pindaricis, Gildρ- meiaterus ut Vedicis, Kehuleius ut archaelogicis, Springerus ut vasarianis exercitationibus interessem. quibus Omnibus quantum debeam, me nullo modo fugit; in perpetuum me sibi devinxere cum singulari fructu, quem ex eorum legiiOnibus cepi, tum insigni benivolentia, qua me lavere numquam destiterunt, Bernaygius et Kehuleius. neque minore pietate mihi colendi sunt, qui inde ab anni proximi hieme me docuerunt Berotinenses Bonitet Curtius Haupt Κirehhos Trendelenburg Friedericha. quibus non indignum me fore discipulum spero, non ingratum Spondeo.