장음표시 사용
101쪽
Praeoccupauerit, solutu difficilis , continguaegrum, qui ita se habeat,interire. Quare iecurius pronuntiandum est,ubi ex somno iam so aliqua aduenit, lethalem esse notam: cum vero prodest, non lethalem. Quod vero ex somnis aliquae accidant laesione ipse etiam
in libris quos Epidem ios inscripsit, ostendit his verbis: Inter hos multi erant ' graui op-re rabo- pressi somno,& delirantesinonnulli vero ex
Si ambos dixerimus aphorismos, & hunc scilicet & antecedentem, inuicem iungi, totus sermo talis utique fiet : In quo somno morbus laborem facit,mortale.Si vero somnus iuuat, non mortale ; ubi igitur somnus delirium sedat, bonum : ut quoddam veluti exemplum particulare subiungat sermoni antecedenti uniuersialiter dicto , tanquam si ita dixisset : Vbi igitur dolorem somnus sedat,bonum.Vbi igitur febrem somnus sedat, bonum. Vbi igitur inflammationem sedat somnus, bonum. Sed satis fult ei tantum pe
riculosiorem morbgm nominare.Nam Veri
tas sermonunt uniuersiilium,ex huiuscem
102쪽
Comment. Liber II. III. ΥΠ γ, Wκνπνίη, αμφο προ P
Somnw, atque vigilia, virumque si modum . eae serit, malum. Nonnulli ex Medicinae professoribus existimarunt vigiliam modum eXcedentem malum essedi signum,& causam: non tamen. somnum : hunc enim semper bonum esse S signum, & causam , ,& nunquam fieri som-irum modum eNcedentem : plurimos vero decipi, arbitrates initium dispositioncmque comatis, somnum esse longum. Verum hi a nobis discentes, quod nondum coma nomi natur, nisi difficilem habuerit expergefactio 'nem, concedant i eche somnum longum nominari, quando solum tempore excesserit
modum naturae conuenientem, & nondum
habuerit dissicilem expergefactionem. Fit autem huiuscemodi somnus resii gerato primo sensitiuo , hoc est cerebro ipso , quae refrigeratio cum sortis fuerit, mista quidem humiditati,facit lethargicas passiones: cum siccitate vero , eas quae Graeco vocabulo, id est congelationes nominantur. Sic & vigiliae fiunt quidem propter calorem primae partis sensitiuae , sed vel ex sola intemperatura, vel etiam ex humoris bilios
103쪽
abundantia. Horum vero talium omni cim demonstrationes in nostris sulit scriptae tractatibus, nunc autem sufficiat sola eortam capita tetigisse. Sicuti autem quidam fuere qui somnum semper fieri moὸeratum enissimarunt,& nunquam eXtra modum existere : sic nonnulli rursus aiunt vigiliam nunquam esse moderatam,sed hoc nomen solam immoderantiam significare, obliti eius quae in usia vitae seruatur conlaetudinis,quoniam& mala nonnunquam mediocria dici missmagnorum comparatione. Sic igitur audire oportet vigiliam mediocrem, ac si significet paruam. . IV.
Non satieta , non fames , neque aliud quam. quod modum natura excuserit, bonum. Rursus hic aphorismus , sicut & alter qui antecedit, quod in una materia veisatur, idem apparet omnino. Nam , cum sanitas commoderatio quaedam sit , necessie est Omnes immoderantias, quae plurimum a modo recςsserunt, iam aegritudines esse ; quae. vero nondum id plurimum obtinent, aegritudinum generationem ostendere.
104쪽
Non eius quae fit ex motionibus immoderantiae nomen est lassii tudo , sed eius m aduenit in corporibus animalium dis*δlitionis. Neque enim lassitudinum meminit, quae ex talibus accidunt motionibus , sed quae sponte contingunt. Cum igitur absque motu huiusmodi leuenerit dispositio : non simpliciter lassitudo, sed lassitudo spontanea nominatur. Sed cum tres sint lassitudines, quemadmodum in libris de sanitate tiιenda declarauimus, prima quae ulcerum, secunda quae tensionis , tertia quae inflammationis rensum habet,quae ex istis componitu: prima quidem ex vitiatis humoribus ortum habet,secunda ex plenitudine,tertia ex viri Dque simul coniunctis. Sic enim a nobis est demonstratum in ea, quae de salubribuου casese sis inscribitur,tractatione.Quare non temere dictum est , spontaneas lassitudines mor-
105쪽
suicunque dolentes parte aliqua cortopo I Omnino dolorem non sntium , ita mas
disposition es ipsas in quibus dolemus Z in 'in libro Epide Morum, quod in Cranone antiqui dolores frigidi, noui autem calidia haudquaquam doloris calidos fit idosve, sed dispositiones ex qui-Dus fiant, ita nominans. Et hoc in loco ieitur eodem modo dolores. ipsses dispositio snominauit, quaecumque clim dolore fieri 1unt natura aptae:quemadmodum spelas, Inflammationem, & vulnus, & fractionem atque rupturam, & conuulsionem, & quodcunque tale aliquid et quod si adsit, & ab agro is non sentiatur , mentem indicat
aegrotare: Siue autem mentem,sive animum Gixeris, nihil in praesentia refert.
tente reficere oportet: qua verὸ breui, bre
Quae enim paveo tempore extenuata sunt corPora, ob humorum & spirituum euacuationem,
106쪽
, Honem, non ex solidorum colliquatione id Pupessa sunt: quae vero longo tempore ex tenuantur, iis carnes contabescunt, graciles, etiam redduntur ' aliae partes per quas con-t coctio in animalibus, & distributio, & san- tigitur, i guificatio atque nutritio perficitur : quare οργομα. tantum non poterit concoqui alimentum, . . quanto indiget corpus. Quam ob causam i talia corpora longiori tepore reficere Oportet,atque paulatim, quod lentd nominauit. . In quibus autem ili humores & spiritus sunt evacuati,in iis celeriter,cumulate & affatim licet reficere, cum fiduciam nobis praestet solidarum partium robur. In fine autem
aphorismi duplex scriptura inuenitur , &idem utraque significat, siue bravi casu abi titio, siue όreui adverbialiter scriptum sit. VIII.
Ss a morbo cis um assumens quid non corrobo - Iratur , pluri alimεnio corp- uti segniscatur:
quod se non asummii cibum hoc accidat, scire
sportet. quod indiget euaeuatisne .
Propter breui loquium , & usum quendam dictionis , qui etiam est apud nos in multis G s ciuitati
107쪽
ciuitatibus Asiae ,hic aphorismus habuit ob- . scuritatem. Consuetum enim est nobis dicere , non assumere cibum , illos qui sunt sine appetitu: assumere autem, qui appetunt, &comedunt usque ad satietatem. icunque igitur appetentes, & abundans alimentum accipientes, non possunt robur sanitatis re
ti iuntur.Qu i vero ne quod satis quidem sit, possitnt assumere, vitiosos humores habent; quos nisi euacuaveritit, fieri non potest ut robur recuperent sanitatis .Hippoc.vei 5 non hic tantum, sed & in aliis suis commentariis , quando inuicem proportione seruata humores Omnes augentur, missione sanguinis auxiliatur. Ubi vero unus aliquis ex ipsis superabundat,illi purgatorium dat medicamen. Tanquam igitur ista sentiens , & qui saepius in suis commentariis eadem tradid rit,recte duos sequentes aphorismos subiun-
it, in quibus de eadem docet dispositione,
e qua etiam in proposito hoc docet aphorismo, inquiens: si υero non assumeti agro hoc fat,scire oportet,quod indiges euacuatione. Et ordinem quidem duorum sequentium aphorismorum, puto esse deprauatum in multis aliis exemplaribus: illa vero rectius se habent, in quibus alter seribitur prior, ille videlicet:
108쪽
delicet: Non pura corpora quanto magis nu-sries, ranto magis tides: ut totus sermo talis existat: Si vero non assumenti hoc accidat, scire oportet quod indigeat euacuaxione, non pura enim corpora quanto magis nutries,tanto magis laedes. Nos vero illum sequentes ordinem quem in plurimis exemplaribus scriptum inuentinus , sic corum s cimus expositionem. IX. TA' σωκ - , ο κου t--
Coryora fum qui iam purgare voluerit, oportet flui- Oeere. Multi quidem volunt eorpora fluida fieri, ubi per medicamenta vomitoria evacuatio est facienda,vomitum irritando: ubi vero per deiicientia , continuo aluum subducendo. Et ideo totam dispositionem utrisque illis quidem ad alui subductionem , his vero ad vomitum, faciunt habiliorem .Ego vero Hi in 'pocratem puto non millimum id,sed aliquidi aliud maius hoc in loco nos docere volitisse, quod nos longa experientia didicimus ita se habere. Si quis enim extenuet atque incidat crassbs , atque tenaces humores qui in corpore sunt, & meatus, aperiat per quos isti Mansiuit tumur, atque trahuntur a medic
109쪽
mentis, quae vim purgatoriam habent , tune purgatio in omnibus redie procedit. 1 vero istud neglexerint, & vomitus , atque ahit subduimonem procurauerint , iis dissiciles veniunt purgationes, non sine torminibus aliqua do,& quadam vertigine, fastidio multo, & malo pulsu, imbecillitate Sc d cultate.Nobis vero qui extenuante utamur vi Ru,
s de quo integrum scripsimus librum , nihil
horum contingere consueuit , sed eorum omnium quae in corpore praeter naturam continentur,sine ulla molestia, ac celerrime fiunt evacuationes.Idcirco Hippoc. dicimus1uo adiecisse sermoni: Vbi luti volueris pura gare corpora , oportet fluida facere, ac si ita dixisset: Siue per vomitus , siue per alui su ductionem purgare velis , fluidum totum corpus emciens , sic purgabis optime. Erit autem fluidum,ut diximus, omnibuS meatibus quidem reseratis, humoribus vero incisis, absteiss , atque extenuatis , si quis fuerit humor in corpore crassus ac .glutinosus.
Non pura corpora quanto plus nutries, tanas magis iaris.
110쪽
Corrumpitur enim adueniens alimentum ab humorum prauitate, corpus iam Obtu nente, ita quod ipsorum quidem quantitas augetur , qualitas vero seruatur. Hoc vero ipraecipue fit, quando VentriculuS quibusdam . humoribus vitiosis plenus extiterit, ex quibus paulo antea dictus, reualescentibus ex morbis accidit casus, non posse videlicet cmbum assumere.
Corporis refectione, antea sit habitus : pro Pterea nunc scribit mater1arum diuersitates CX quibus renutriuntur. Scriptum autem est
ab ipso & in libro de alimento sic : Quicunque indigent citissmst adtemone,humidum remedium ad recuperandas vires optimum test. Vbi autem adhuc celeriore opus est,per odoratΗm. Oportet autem non simplici- est negarer intelligere in utroque libro , vel in illo τι o : in humidum, vel hic potum, sed humida & po- alim tus , quae suapte natura apta sent nutrire LM ver eorpus.Nam si ' non ita nutriunt sicuti soli- manu. diora , seperant tamen nutriendi celeritate: script. sicuti vina lerassiora. Nam aquosa siς au- reperin