장음표시 사용
91쪽
magnitudini noXae respondere. Sed qualit iis quidem indicia superius diximus , ubi ita 'lum aphorismu exposuimus,cuius principiu est , Inperturbationib- vεntris. Qui antitatis vero nullum tale habemus indicium.Ob hae igitur c usam nobis dedit Hippocrates de eadem quantitate iudicandi viam ex facili--tate tolerantiae.Nam si humor supzerexced ι evacuetur, tunc ipsum seipso aegrotum fieri leuiorem,& melius tolerare est necessarium: quod si aliquod etiam ex iis,quae sunt secundum naturam,excernatur, distbliti ac dissili rari aegri vires,& quandam sentire afflictio
nem .Quare non tam ad unguem quantitate eorum,quae euacuantur, oportet eXamiliare,.sed duas , quae dictae sunt , notas : si qualia oportet euacuantur,& si Acile tolerat .Quod autem postea ab ipso subiungitur, Atque ubi inquese animi d frictionem expedit cur ore:
recte quidem ab ipso dictum est , sed adii ei
oportuit usus signa. QuJa vero ipse praetermisit: nos, quandoquidcm ipsa experientia,& ratione videmur inuenisse , dispositiones, in quibus expedit usque ad animi desechionem euaeuare , dicemus. Et primum usque ad quam animi desectionem dictum ab ipso Gerit,distinguere oportet.Neque enim tale si dici animi defectust, qui expauescentibus
92쪽
Hi quando aegris venae sectionem , vel tale ' Alibi
auxilium aliquod, solent accidere neque Ve- Lgi ur. ro 'utim in ore ventriculi humores morda- ρ. l ces,qui vel prius in ipso coaceruati fuerunt, mones, vel in ipso remedij usu ad eundem defluXe- vel us- runt, causam dederint animi de semionis. So- .lent enim tunc quoque pati animi desectionem: non tamen huiusmodi animi defectio est sussiciens mentitia euacuationis , quae
Donunquam antequam Oporteat contingit:
sicuti cum febricitantes pleriq; , velint et surgendum,vel residenda, animo de certint: ob quam catasam decumbentibus ipsis secamus Venam. Ea igitur animi defectio, quae fit ratione euacuationis, nunc ab Hippocr. dicta est,es e mensium euacuationis,& in maximis inflammationibus, & in ardentissimis febribus , & vehementissimis doloribus. Oporte
autem sicuti& ipse inquit viribtis integris
atque valentibus tantam moliri euacuario-riem, & nos saepius huiuscemodi euacuationes prodesse plurimum , experientia didicimus. Nam dc in ardentissimis febribus si viaque ad animi defeetionem sanguis Qttatur. 'statim totius cGrporis habitus refrigeratur,& febris e Ytinguitur,&plurimis etiam aluus citatur, B sudores emanant, &quida eorum
CX his sanitati sunt Prorsus restituti, alij ad auct
93쪽
tuti plurimum vehementiam aegritud1nis Contra- absciderunt. In maximis vero doloribus nul-rium ait tum maius inueni remedium , quam usque ad ad animi desectionem euacuare , adhibita Glauc. distinctione, an mittere sanguinom, an piar- . 4. gare oporteret usque ad animi defectionem, quemadmodum in libro de se DommotistrauimuS.
In aeutis morbis raro , ct in principiis, medicinis purgantibu vii, is hoc cum pramo ratione faciendum. Paul b antea dictum erat, Contecta me- dicari, is mouere, non cruda, nequε in principiis si non rurgeant, plurimum vero nin turis - gent.Nunc autem,quod circa principia acutarum aegritudinum tantum aliquando contingit purgare utiliter, nos docet ΙHippocrates. Nam in longis morbis semper ΟΡΘrtetiexpectare coctionem , in acutis vero , ciam turgent, etiam ab initio possumus uti medicamentis purgantibus , & hoc ipsum cum multa cautione & praemeditatione facere. Vnde mihi vissetur recte Hippocrates adiecisse, Et hoe cum promeritationa facere. Sive inita
94쪽
enim per hoc verbum diligentem intelligat examinationem , siue aegroti praeparamentum , siue recti iudicij expectationem , siue horum aliquid , siue omnia unius vocabuli significatione comprehendantur': quantum it circum spe s circa huiusmodi pui gationes,manifestat. Neque enim periculum munimum , in morbo acuto male via purgante medicamento, cum omnia id generis sint Potentia calida, febris vero,quatenus febris est, & sui ratione, non modo non calefacientibus atque exsiccantibus, sed contrariis , hoc est, humectantibus & refrigera tibus egeat. Non igitur ob igneami febris caliditatem , purgationem adhibemus hanc enim scimus sui ratione nocituram in sed Propter humores illam efficientes. ctiare maiorem oportet ex noxiorum humorum euacuatione fieri utilitatem , quam id quod necessario consequitur ex purgantibus me dicamentis detrimentum. Est autem maior uti litas , si absque molestia omnis infestans ac molestans humor sit euaeuatus. Vt vero hoc fiat, primo oportet considerare., n-- quid aeger idonee se habeat ad huiusmodi Purgationem. Nam quicumque multa cruditate laborant, vel qui tenaces ac crastisscibos assumpserunt sicuti etiam quibus hypochon
95쪽
Calἰda hypochondria disteta atque inflata sunt : aut lis supra modum t calida atque ignea existunt,
vi rua & hoc ipso in loco aliqua est viscerum inflammatio: omnes ij haudquaquam sunt apti ad purgationes. Haec itaque abesse Oportet, & humores, quam maxime fieri potest , esse l. fluXui paratos, hoc est tenues,&.nullum len- :torem participantes,& aperta esse foramina, per quae debet purgatio neri, & nullam habere obstructionem. Nam & nos ista antea paramus, cum quempiam sumus purgaturi.
Et hoc est quod ab ipso Hippocrate dicitur
in illo aphorismo: Corpora ubi quis purgμre velit poportei fluida tere. Veritin in acutis morbis;circa principia statim, circa primiam videlicet diem,vel non vltra secundum, si si mus usuri purgantibus medicamentis,qua loturgent, non datur facultas ista praeparandi, nisi quis forte arripiat occasionem proPinandi melicratum, in quo decoctum sit ali-
. quid hyssopi,vel origani,vel tragorigani,vel thymi, vel pulegij, nue quid huiusmodi vim
habens humores extenuandi. Quare non sine ratione dixit,raro circa principia moγborum acutorum nobis venire in usum purga..tiones: quoniam fere non turgent humores
molestates in principiis: neque etiam si quid istorum adsit, satis est ad purgaridum
96쪽
si qualia oportet purfuri, purgentur, con-fri, o facio ferum i si conira, assiculter. Non est dubium, huneaphorismum in iulo contineri, in quo dicebatur : In perturba- rami,m ventru θυο mitibin stontinusqua, sea oportet purgari purgentur , wρnfert, ct Grile totirant : si vινὸ non . eonIra. Verum 1 quia in hac libri parte de purgationibus Medico factis loquebatur,& omnes ferC ne celsarias distinctiones commemoravit1 non 'piguit ipsum hunc quoque adiungere aphori inium in quo nihil noui edocetur, sed ad memoriam reuocantur ea quae prius in alia. libri parte enunciauerat de spontinis euacuationibus: ut hoc etiam in loco totus sermo de pulsationibus esset absolutus.
97쪽
GALENI IN APHORIMOS: Hippocratis,
Interprete Nicolao Leonicetao Vincentino.
pqnitur. Inquit enim Si verosomn o 1 sucris Driheli,' ς'mmunis,quando in Prλncipias accessionum, quas annotationes vocanta
98쪽
Ocant, aegrotantes dormierint: altera pro-
Pria,ut in quibusdam morbis,quando in ali- . tuo alio tempore somnus nocet, de hac ipsum dicere est existimandum. Altera enim neque mortem, neque aliquod aliud malum significat: cum naturam temporis c'nsequatur. In principiis siquidem accessionum, α calor naturalis totus,& humores in profunctum corporis vergunt quemadmodum ipse . docuitὶ & praecipue tu quibus horror quis-Piam , vel rigor, vel sortis partium exterio- . Tum refrigeratio contingit. Et propterea, si in principiis dormierint, symptomata illis Protrahuntur, & vix febres ad consistentiam Perueniunt. Siqua vero inflammatio sit cir-Ca Yistera, merito augetur:& si humoresaliqui in ventrem confluant, non aeque atquae in aliis somnis concoquuntur, sed multo Plures fiuot, incocti permanentes. Ob hanc scilicet causam, aegrotis vigilias praecipimus tempore illo, eam quae fit per vigilias, spiritus, sanguini sive, atque caloris habitantis ita eis ad exteriora motionem Opponerues,tanquam maximum auxilium aduersus illam, quae sit in accessionum principiis,sanguinis, spiritus, & caloris naturalis ad interiora retramonem. Quare non sine rations dixerit ,
quispiam, huiuscemodUMopes hoc temp-
99쪽
re accidem CX natura accesssionis, at ex vi - l lia prohiberi. Cum vero hac priuati fuerint aegrotantes tunc damnum sentiunt manife-mas, non quia altera laesio accedat ex somno , sed quia deest illa quae ex vigilia habetur utilitas. Hic igitur sermo ostendit, nullam fieri in accessionu principiis ex somno laesionem , sed hoc ipsum tantummodo, carentiam scilicet utilitatis : alter vero sermo concedens ex somnis fieri hoc tempore laesionem, ostendit nunc Hippocratem docere de iis qui in aliis temporibus dormiunt, iaquibus magna ex parte manifesta utilitas ex somno consequitur , praesertim ubi morbo declinante adhibetur. Nam & aliquando morbo iam consistente adhibitus manifesta affert utilitatem , & quandoque in eX tremis partibus augmenti,quae ad consistentiam copulantur. Sed manifestissima omnium utilitas in declinationibus fit: & quidem somni
qui nocent, minus exitiales sunt iam consti. stente atque increscente accessione : praecipue vero in declinationibus sunt perniciosi. Nam quo tempore quodque est utilissimum, si praeter id quod nihil prodest, etiam nocer, mortem no sine ratione significat. E somno autem laesiones sunt quae sunt . utilitatibus contrariar: quod videlicet febres ab ipsis aut
100쪽
i non ditatuuntur , aut etiam exacerbantur,& quod dolores intenduntur , & fluxionesi multiplicantur,& crescunt inflammationes:
i inidam vel 5 ex ipsis inter dormiendum, delira loquuntur:& ubi expergefacti fuerint, multo tem re in delirio perseuer t. Q Ωdam t shmnus grauissimus dormientes oc-t Initimci'pat , & viX cum punguntur, eXcitantur. Haec vero omnia contingunt propter humorum prauitateni: quos, ubi calor innatus sortior quidem existit, per somnos concoquit: quando vero debilior, succumbit, & ab illis viscera aggravantur, & dictis assedi ibus homo corripitur. Ipse etenim Hippoc .vult ho- id. minem vigilantem extrinsecus esse calidiorem , dormientem veris contrario modo se
habere:id nos edocens quod etiam quibuidam aliis rerum naturalium studiosis visum est j somnum atque vigilias fieri secundum
in nati caloris motiones. Non absque rationc igitur euenit,ut cum in visceribus iste collectus , causas morbificas nequeat euincere, peraiiciem significet. Si tamen evicerit, non , pi opterea certae salutis est signiim: nisi qui DPiam , quantum ad talem asiectum attinet, aegrotum dixerit non periclitaturum,qui ta-incia ex alio possit interire. Nam siqua inflammatio aliqua ex partibus principalibus' G α praeocca