Aphorismi Hippocratis graecè et latinè vnà cum Galeni commentariis Nicolao Leoniceno Vincentino interprete. Necnon Ioan. Signoreti, ... Excerpta aphoristica, cum symbola. Accesserunt adnotamenta marginalia ..

21쪽

honitatis attingunt , periculosi , si in extrems constiterint: neque enim postunt in eodem permanere, neque quiestere Cism vero non quie- seant, neque possunt proficere in melius, rεliquum est ut decidant in deterius . His de cauis, Iis , bonum habitum statim soluere expedit, vecorpus rurseus nutriri intipiat. Neque compreosiones ad extremum duceri,periculoseum enim: lsed qualis natura fuerit eius qui debet perfr-. ire, ad hoc ducere conuenit. Sic is euacuationes iqua ad exfremsem deducunt periculasa. Et rursos rεfctionἐs,cum extrema με rin f,ρενieulosa Illum qui antecedit sermonem esse de eorum quae euacuantur qualitate docuimus.In hoc autem & sequentibus vult de quantitate docere : & ab immoderata repletione atque euacuatione initium sumit, in hoc quoque aphorismo proposito, sicuti in alio praecedente, quoddam exemplum supponens , M ad hoc,ut consueuit, suum sermonem dirigenS. Exemplum autem ipsi est exercitat rem bonus habitus. ocat autem bonum ha- - lbitum eXercitatorum , illorum scilicet quo- l rum hoc est totius v1tae institutum, ais duo l operam dare exercitationibus, ut alios dei i- lciant,quales sunt athletae. Qui enim simplia

citer bonus habitus nominatur,quem pluri- mi agricola: habeat, in fodienda terra, me- l tendi,

22쪽

'Comment. Liber I. 41etendis segetibus,& aliis ruralibus laboribus

occupati, ad immodicam repletionem non attingit. Athletarum autem bonus habitus, non mediocrem hanc culpam habet, quod student tumoris molem cqrpori adiicere', scuti etiam humorum multitudinem Hi enim apparatus quidam sunt totius corporis nutriti onis,& nisi ipsi praesto sint fieti non potest ut corpora ad tumorem immodicum perducantur. Quare necessarium est huiusce. iii odi dispositionem esse periculosam. Cum enim vasa cibis ac potibus fuerint supra modum repleta,periculum est ne disrumpantur, aut calor nativus stranguletur aut extinguatur: sicuti & nonnulli athletae, qui ad immodicam venerunt repletionem,eadem eX causa subita morte interierut .Qm autem ad naturae opera utilis est bonus corporis habitus, nulli tali periculo obnoxius est, quia nu quam ad extremam peruenit repletionem: quare neque ipsum soluere oportet, sicuti athletarum , cum ad eXtremum peruenit. Hunc enim soluere oportet, haudquaquam morantes , sed anticipantes solutione periculum.Causam verb ob quam soluere oporteat,talem ipse subiecit, dicens, Neque enim Iossunt in eodem permanere , neque quiescere. Nam cum semper natura coitionem , ali-

23쪽

11 Gal. in Aphor. Hipp.

menti distributione:M, sanguinis generati Ο-nem, adiectionein , agglutinationem, atque assimilationem oper tur, quando nihil adit ei solidis corporis partibus potest, neque Venae amplius habent conceptaculum, in quod alimentum distributii in recipiatur, neces ario periculum imminet aut diruptionis alicuius vasis, aut mortis repentinae. Vt igitur corpus rursus habeat locum quo nutriatur, . bonum habitum oportet sine mora soluere- Eius autem solutio est evacuatio , Ut liquet. Et hanc quoque oportet non vltra modum facere: cum sit immodica evacuatio non minus immoderata repletione pericillosa. t Intentio autem quantitatis euacuationis, non solum humorem respicit superabundantem , sed & naturam,id est , vires hominis qui debet euacuari. Alij enim minus,alij

magis perserunt cvacuationes .Haec quidem

ab ipso de bono habitu athletarum dicha

fuere: quae ipsa per seipsa possunt conduce- re iis qui tale vitae institutum elegerunt sunt Medicis veluti ere emplum sermonis postea subiungendi : Inquit enim : Sic

euacuaticines qua ad ex/remum deducunt , perieulos. Et ruris resectiones eum extrem.

fuerint , periculosa. In quo sermone toto summa sententiae haec est, quod neque eua

cuiro

24쪽

Commeret. Liber L . ets

tuare,neque replere supra modum oporteat reuius rei documento esse potest bonus ha- bitus athletarum , qui alioqui inculpabilis existens ut qui & bonis abundet humoribus,& vires habeat robustas j hoc solum malum perniaximum gerit, quod ad extremam venit repletionem et quapropter statim eum soluere oportet. Et sicutia ursus qui sunt tali natura praediti, non sunt ad extremam euacuationem perducendi: sic & qui alia quavis

egent evacuatione , non sunt supra modum euacuandi.Nam ut in uniuersum dixerimus, in omni euacuatione vires aegroti oportet attendere: & donec tolerat, & nondum laborat , tentandum est humorem eXupeis rantem educere : cum vero dissoluutitur vires , etiamsi restent superfluitates , cauere oportet earum euacuationem. QDd autem.

ait, Et rursu. refectrones si in extremo consi- rarint, periculosa: si quis debeat sermonem hunc ad exemplum retribuere, ne sit decurtatus, de ultima dictus repletione videbitur , quam iubeat caueri, & non usque adeo refici corpora , ut ad extremam ' veniant repletionem. Si vero sermonis figuram attenderis , ut nonnulli expositores se-- cere : de eadem re bis ipsum dicere , sed aliter atque aliter, cogitabis. Cum igitur ita.

B dixerit,

25쪽

. dixerit, Sic is euacuationes qua ad mum perducunt , periculosa : ex hoc ipsis solum putabis praecipere, sugiendas esse immodicas euacuatio .es, quoniam sint admo-Hum periculosae.Cum vero subiungens dixerit, Et rursus reseritiones,eum in extremo confiterins . perimus i ob hoc vetare putabis immodicas euacuationes: quoniam & refe-niones consequentes, haudquaquam securae existunt,cum sit natura iam facta imbecillis, de neq; iam possit sufficienter coquere, neque distribuere alimentum , neque assimilare. Verum si quis ita sermonem acceperit, altera doctrinae pars de superflua repletione relinquetur, & frustra exemplum de bono exercitatorum habitu erit allatum. Quid εquod & hoc ipsum verbum , rursum, in tota adiectum oratione , sententiam quam dixi mus videtur manifestare, cum ita dicat: Ee

Uin refectiones eum in extremo ronesiserint,

periculose. Vt enim qui de altera re sermonem faciat, ita verbum rursem apposuit. I V. ΑΙ λεπταμ η . κεν ciει δίωτει , - τοῖσι

26쪽

Comment. Liber I.

yἰβ3m renuta atque exqui ου, in marba. quidem semper,in acutis vero, in quibuεnm conuenit, periculosin. Et rursus,qui ad ex-riremum deuenit tenuitatis , grauis est. Namor repletiones qua ad exrremum deueniun. graues sunt.. Cum in superiori aphorismo de qualibet

immodica repletione atque euacuatione locutus fiterit, in hoc de aegrotantium victu sermonem habet, praecipiens nobis , in morbis longis semper victum cauere tenuem , in acutis vero non semper. Plurimi -enim horum victum tenuem exigere viden

tur : quidam vero eorum etiam illum qui ad extremum tenuitatis deuenit. Esset autem victus tenuis in extremo quidem , qui per solam inediam vel melleratum , usque ad crisim , siue iudicationem procedit. Te nuis vero , qui per pauca, aut parum num trientia edulia, quale est piissanae succus. Eius autem rerminus est virium exolutio, quarum gratia nutrimus. In sanis quidem corporibus semper oportet robur seruare naturae , vel augere alimentis, non dem liri. Et est quidem augere potens , alimen-xum quod plenum vocatur: conseruam V rQ, quod modicum existit: quod vero comminuit , tenue. Hoc igitur semper fugero. I I . vortet:

27쪽

oportet: aliorum vero utrolibet, ut praesentia exigunt , uti. In aegrotantibus autem

Alieu- t raro quidem interdum robur corporisbi grae. maius reddere quam acceperimus, stude legitur, mus. Magna veto e X parte properamum iri απάνιον longis quidem morbis fouere vires , in acu - ει 1 ὐιό- tis vero parum debilitatas conseruare. Natrium', id si eas tales , quales accepimus, properemus est. raro in istis seruare , vel etiam augere, sempe Tquidim, addemus ad morbum . . Qua vero sint morbi nonnun- acuti qui victum exigant tenuissimum ita quam extremo , & qui tenuissimum quidem , non tamen. tamen in extremo, qui etiam tenuem, in

libro de victu acutorum I qui de ptissana a nonnulli inscribitur in plenius Hippocr. d. cuit: & nos in nostris in eundem librum expositionibus totum sermonem absoluimus. Nunc vero tantum dixisse sufficiat, quod in omnibus morbis quibus maximus vigor & iudicatio primis quatuor diebus fatura sit, modo natura sit sortior , integram inediam seruare debemus, quae est victus eXtreme tenuis. In quibus iverd non vltra primam septimanam protrahatur , sortieXistente natura , solo utendum est melicrato : qui fuerit & ipse victus tenuissimus,non tamen in extremo. Quod si naturae robori non satis fidamus , ptissanae utemur succo

Racto

28쪽

Comment. I iber I. et

Rationabiliter autem liti iuscemodi vidi has, tenuis diceretur: sicuti qui per pilisanam hordeaceam , noti est quidem tenuis exquisite, nisi omnino pauca assiumpta fuerit: non tamen propterea plenus , qualis qui fit per ua , & alicam , & pisces , atque alia huius-zemodi. Quod igitur adiectum est sermonile acutis, in quibus non conuenit, haudqua- uam dicitur propter peracutos:de his enim ipse mox inquiet: Vbi igitur morbuη pera-tcus es ct extremas labores habet, se νυ ictu etiam in extremo tenuit imo viedum est.

29쪽

ExDL runt. Ob hoc igitu renuis victμου atque admis, qua a, dum exquisiui , eo quisit paulo plenior. υ detur periculosin.

. habuis Huius initium aphorismi etiam aliter seriaptum inuenitur, hoc modo scilicet,eta ten ivictu magna ex parte t dv. peccant , qui. βλαπ- agrotant: quom ut magM uuamur. Et hanc lcripturam plerique magis altera probant,t mod hoc putantes Hippocratem voluisse dicere: autem quod in tenui victu bifariam aegri delin- delim quentes,magis laeduntur. Nam iniciis Meditiquunt , cis Ob hoc ipsum coguntur cibari, quoniam manife- renui victu ab ipsis reguntur , & hinc maius sumast, detrimentum suscipiunt, quam si victu te- . quonia nuiore non regerentur. 's Adhuc autem demises linquunt, scilicet ob virium imbecillitatem,

habent ut quae antea alimenti inopia laborauerint. imbeιil- Mihi autem videtur prior scriptura melior, im : hoe Vt quae hanc quoque complectitur,& sermo videtur nem facit generaliorem , cum de omni de mest. licto doceat, sivo volentibus, siue inuitis impres aegrotantibus accidat, adeo ut talis sit ser- cod. : Quicunque error accidit aegrotantibus Leonte. qui tenui victu reguntur,hic maius affert pe- tamen riculum, tum quia natura a tali victu debili- videtur tatur, tum quia ad eum transitus est insuetus., Confirmant antedictam scripturam ea quae

σα δε de sanis dicuntur, in quibus tenuem ait victum

30쪽

Comment. Liber I. - 29.cthm esse periculosum quoniam errores ἀμαρ- grauilis serunt: non quod propter victus te- τανουστ nuitatem cogantur delinquere. Quae vero λλονι, de aphorismo sequuntur, lunt manifesta. . VI.

Extremis morbu , extrema exquisite remedia optima seunt. Extremos morbos nominauit Hippocrates summos,vltra quos non sunt alii. Otiare

praecipit in ipsis fieri exquisitissimam uniuersam curationem, & victum ' pariter adi ' Δηλη- hiberi tenuissimum. Sunt autem omnino' morbi huiuscemodi peracuti. Vnde sequentem subiungens aphorismum , ait,