장음표시 사용
251쪽
uiarum incidet. proiit in v I vorum sectione facild observare est. Harum diastola ex eo orirer, dia . .n. qu&l sanguis ex venarum ostiis ventriculos cordis eo tempore, quo constringuntur, A. aut sanguine repleti sunt, subae nequeat; sed ab insequente protrusus dictas aurisculas venarum orificiis tanquam ejus diversoria appositas intrare debeat. d. 1 l. Communis opinio est auricularum systolen fieri eo, quod languis eκ illis in evacuatos cordis ventriculos ab insequente protrudatur, adeoque ipsae ob inanitionem concidant: vem,m aliud pland indicat illarum structura: si int enim compositae ex variis fibrarum carnosarum fasciculis, ita sitis, ut parte crassiori, magisque carn G, hine , vena, inde a ventriculo correspondente oriri videantur parte tenuiori se quasi caud1 in fundum auriculae, sive conum sensim desinant: adeo, ut verosimile sit spiritus, sanguine ex ventriculis expulso, statim irruere indictos fasciculos, eosque more musculorum contrahentes cruorem ex auriculis projicere in ventriculos.
Et profecto nisi ita fiat, haud concipio quomodo quaedam animalia, tam diei,ut -- pd vidimus; corpus sium naturali sit tioni contrarium, V .g. homo in capite, canuin dorso, sustentarent sine notabili incommodo; cum in hoc situ sanguis, ahsque . auricularum constrictione admodum difficile intraret cordis cavitates. Ex cognitione pulsos auricularum alicui scrupulus oriri potest, utrum scilicet ilis Ie sub dat1 pulsus definitione contineatur λ R. posse quidem diei contineri, si aurisculae statuantur cordis partes, neque vis fiat in eo an perpulsum cordis in definiti ne intelligatur totius. an partis tantum: hocque supposito pulsus cordis erit duplex, alter praeciρue ejus molis, alter solummodo auricularum. Interim Authores in descriptione pulsus attendere non solent ad pulsum auricularum; quia scilicet auriculae partes non adeo notabiles sunt, neque illarum pulsus sese exterius manifestat. Quod si neutrum placeat,poterit descriptio pulsus fieri
trimembris, scilicet e motus cordis, vel auricularum ejus el arteriarum,constans,
γ,pm eis. Circa pulsum cordis, & arteriarum notandum restat, quod uterque, applicata , ω III. altera manu cordiS regioni, altera arteriae, sentiatur moraliter eodem tempore Qortori νtim eX quo manifestoseo uitur; cor ferire pectus in sua systole; cujus tamen contrarium sint. tuo fieri debere quis facile apprehenderet, quandoquidem ventriculi cordis, per con- eodem rem . strictionem coangustantur, adeoque eorum latera videntur longius recedere a pe-pore. ctore. Hoc phaenomenon multa torsit doctorum virorum ingenia, iisque extorsit varias opiniones, ac sententias ; quarum ego quondam existimavi Guasdam probam q--. biliores, donec tandem quasi sponte mihi obviavit ipsa veritas: quippd alia de causa circa anatomiam cordis occupatus, flexi ad hoc,quod utraque vena, cava scilicet,& pulmonaria, respective ventriculo inseratur a parte posteriori, sive dorsum spectant utraque vero arteria, Pulmonaria ,& amia, a parte anteriori, & quidem valde propd invicem , ex qua siluatione clare percepi sanguinem in cordis constrictione 1 reliquis ejus partibus propelli versus partent anteriorem, cui nominatae arteriae inseruntur. Cum autem pars anterior sit maxim deminens, & pectori proxima, sequitur eandem, Ac verosi militer totam cordis molem , utpotd penduli, dicto sanguinis impulsu versiis anteriora vibrari. causis piaL Patet ex ante dictis, praecipuam pulsus causam esse cordis,&arteriarum constri ιρι. ctionem, spiritusque dictam constrictionem efficientes:quihus adiungi possunt si n-guinis motus intestinus quo mediante quaedam particulae sanguinis hbras cordis i ritan,& spiritus ad promptiorem influxum determinant, item sanguinis fluiditas,
ipsae particulae irritativae, &c. Firi, - - Causa finalis, si ve usus naturalis pulsas , est sanguinem deserre in orbem , prout dictum est capite tertio hujus tractatus. Usus autem, quem indicis, ut simul a praestat, in praxi describetur.
252쪽
Tract. IV. cap. VII. de Sanguificatione. 2I
SAnguificatio Graecis Haematosis est conversio Muti in fanga nem .
Ex iis, quae de transitu chyli, ac motu sanguinis, tam intestino, qudim eIris ramus culari dicta sunt, satis constat chylum in vena subclavia sanguini commixtum , cum eo ulterius serri ad dextrum cordis ventriculum , indeque per pulmones ad sinistrum, &c. atque in illo transitu a particulis sanguinis multifario concuti, agitari, & perscindi. ac proinde ejus particulas multiplicem subire mutationem, sicut aliae variis ramusculis expandantur, aliae a se invicem divellatitur, ae subtilisentur, aliae hanc, aliae illam induant figuram; prout nimirum hoc, vel illo modo praeviε reΠ-suerant dispositae, aura iterationem sortiorem, debiliorem ve, eamque tempore A longiori, aut breviori passae sunt: in simili autem particularum mutatione ipsa eoru sistit sanguificatio. - . Hinc patet, sanguificationem fieri in omni corporis parte, quam una cum . - . sanguine chylus perfluit; magis tamen in corde , & potissimum in ventriculo eius simistro, ubi major est sanguinis rarescentia , sortiorque illius particularum agitatio. Patet etiam, praecipuam sanguificationis causam esse ipsum sanguinem praeexi- Ej- se .stentem. consideratum scilicet cum suis particulis spirituosis, aereis, dcc. contrisbuere tamen ipsas partes solidas, & potissimum cor, in quantum videlicet, per e usconstrictionem motus circularis sanguinis, aliorumque humorum ipsi commixtorum perficitur, Et intestinus promovetur non est dubium. Quia tamen parteS crassores a subtilioribus, & maxime 1 spiritibus, motum suum acceperimi, hinc sanguificatio illis tanquam causae-primariae adscribi potest . . Sanguiseatio in embryone praecessit chylificationem: etenim prima sanguinis materia a matre immediatd provenit, venticulo ad chylificationem adhuc plane 'μ ρ inepto : Clim vero decursu temporis meatus ad uteri ea vitatem fierent latiores , 'D . . crassioresque alimenti particulas admitterent, etiam ipse ventriculus, aliaque chylificationis instrumenta confirmata sunt; ut proinde alimentum Ore assumptino . primo saltem leviter, deinde pro rei exigentia sortii salterare, atque ad ianguificationem praeparare potuerint. Ad intelligendum quomodo sanguis primum in embryone fuerit productus sine alio sanguine ibidem praeexistente, advertere oportet materiam in prima generatione a matre subminiitratam vulgari nostro chylo fuisse multo puriorem, di per . sectius elaboratam , adeoque minori negotio verti potui me in sanguinem : eandem inruper suiise impraegnatam particulis sementati v is, tam cum alimento, quam ex . , , aere suppeditatis, quae una cum spiritu genitali impegerunt in particulas crassi res, & mHMIs actinas, illasque paulatim expandendo, attenuando, ac dissolvendo, formam sanguinis, licet tardius, induxerunt. . . Rubedo sanguinis pro magna parte procedere videtur ab alimentorum particu- dolis salinis, ac sulphureis, seu oleosis exaltatis. Cuius non leve indicium est, quod se Z- m lixivium ex cineribus vulgari modo paratum notabiliter rubeat , in quo praeter
aquam , vix allud, quam sal, & sulphur reperibile est : & lac squod sulphure abnn- dare probat butyri inflammabilitas si coquatur cum sale lixivioso, colorem pland sanguineum contrahat: quod similiter decoctum ex aqua, sulphure viaigari, & Ω-le tartari ad consectionem lactis sulphuris paratum, rubescat: quod cervisi . s. Iab. H. E e e & quae-
253쪽
Ec quaedam alia diuturniori coctione ruborem contrahentia, iisdem principiis se
., tota. Ad intensiorem sanguinis rubes nem multum quoque Contribuunt particulae ni- is mutatis trosae, quae beneficio respirationis ex aere in famuinis massam jugiten trasmittun- Uangurae t : siquissem color illa coccineus, magisque splendens, quo passim sanguis arte-xiosus a venosis distinguitur, in pulmonibus jugitec alitur, ac renovatur Sanguis insuper ecorpore eductus, eundem colorem diutius retinet, dum magis libero aeri exponitur. Vide ea . . primi trinarsis, de sanguine: & cap. VII secundi era, Eat str, de usureolrmimis Μodus, quo tam haec materia nitrosiae, quam illae saIina, ac sus urea ruborem producit, non vitabitur captu difficilis, si cum nisernis.Philosophis supponamus, . dictum calorem procedere , celeriori globulorum aethereoruπpromtione 2 enim vero, dubium non est, quin particulae ejusmodi materiae hinc illinc in corpora resistentia impingentes, frequenter in motum rotationis rapiantur, quem deindegi hulis cireumstantibus hand difficulter commrant ent.. Rubedinem autem hoc modo seciIε excitari posse ampsus confirmatur ex eci se quod vitrum, etiam centum Iibrarum carax, pecunicam unciam spirithys nitri ra- νηί -- refacti omnino repletum appareat materia rubescente. Hac enim inpens rarefactio m i rimis non videtur melius concipi . . qu m per hoc, quod particulae spiritus nitri ripidae , ' -- di oblongae rotentui circae proprium cenirnm, atque ubi ante iuxta se mutuo placid8 reptabant, jam singulae serε illius spatii circulum desideraun, cujus diametet ipsi in longitudine aequalis est ia
HinC ulterios colligimus cur partiensae salinae, ac sulphureae asimentorum , ω nullam speciem rubeclinis in ehyta exhibeant, si una reflectamus chyllscationem is stomacho fieri per particulas actitas motu quodam blandi oria Gmpta incidentes, nec consequenter adeo impetume, ac confuse Commo enim, aut parte in-
t tapoita dissol ventes, quin particulae salinae, acsulphureae, terrestribus, Ac aquo-ss maneant immixtae, & unitae, quae proinde globulos aethereos firma famez nux serire valent: contrarium vera, fieri in sanguificatrine, ubi dictae particulam vehementer agitan T, a a tam in se mutuo, quam in aliasim pelluntur, ab iisque vicissim concuti nntur , attenuantur, di luuntur, Ac Sizut particulae salinae,. ac sulphureae emerganD,. atque ab aliis segregentur, aut saltem extimaae, & 1uperficiales. evadant.
'inm/ Μodo dicta, magis veritati congruae v sdebuntuT i Ilix, qum expersentia docuit, n3 in sanguinem non rubescere, nisi secundiIm qirasdam suas particulast, 2mur fatis ρο--μβερον. tebid, si d corpore eductus aqu' tepid1 frequenter abluatur et particulis enim rube M in , stentibus hoc facto in aquam resumpti&, magna pars ipsius massae coIore albicante conspicua supererit. Vide east. VIII. primi mactato. manto ιν- inantum temporis perfectae sanguificationi impendi debeat, noπvidetur deter ore sanguis Imnabile; cam non constet, qualis ad eam requiratur particularum di Glutio, nec 'aesciatur. quousque dicta solutio hori ves illo tempore promoveatu . Interim tum ex celeri. mutatione cibi in ventriculo, tum ex vehementi sanguinis motu, conjicem licet,. chylum eidem non diu manere permixtum sine notabili mutatione, ac dii sitio
ne ad. naturam sanguinis. tendente ..
254쪽
E liratis duabus prioribus, superest tertia concoctioprincipalis, Graecis Η
ἀ-ε dicta, quae dekribi potest: naruriais etr diras alimenti in Juidam βο- minis subsantiam. Haec tamens on Ieseo proprid ruitur concoctio, cum exiguam indueat sibilantiar mutationem. ' - - Di viditur m Nutritionem, & Moerionem. Acoetio est naturatis rransitus aliis Aee menti in suidum hominis subsantiam,qua quantitarem majorem acquMir.- via. νius: est naturalis parrium surdarum augmentatio. 'Nutritio est naturalis transitus aBmenti in solidam bom n s substantiam qua νesaurantur partes, quae defluxerant. Vel: est naturatis partium subst-tiae deper-
Non apparet quidem absurda Io rio , si dicamus etiam nutriri sanguinemis, dum ex criylo nos iter ad vecto Testauratur pars illius , sed haec communiret recepta non est. Unde & ego hic agam de sola accretione , nutritione modo de. Accetetici se ipsam satis manifestat . N iremem quoque indesinenter fieri, ex Unde est eo colligimus, quod, abltracto Per ali ot dies alimento , torum corpus attenue- 4ur. tur : hoc enim non ali 1 Tatione Contingit , quam quia non sit restauratio subiastantiae deperditae r & consequenter in statu naturali , adhibito , ut decet . alimento , non extenuatur corpus, quoniam sit ejusmodi restauratio, ac proinde nu
Negari quidem non potest, quin dicta ematiatio pro magna parte debearer per ditioni sanguinis, qui, titpote nuidus, atque in motu continuo, longe facillus defluit, quum substantia solida ,cujusq- desectu fibrosis partium staminibus minus olentis, totum corpus magis contrahitur: quod tamen etiam deperdatur substantia istida fatis patet exeo, quod animalia emaciata Cito recuperent sanguinis c piam, non amem nisi longo tempore tractis molem camis, quodque nonnunquarria, torosa corpora paucum possit deant sanguinem; quae in pecudibus observantur facilis Ratio quoque dictat : quod sangu4s, aliaque materia Iimida solidas partes per- Uis p y .fuens , aut saltem lambens, facile aliquid secum rapiat de illarum substantia ; quodque eaedem partes per Continuum , aut saltem admodom frequentem motum In lanctionibus tam animalibus, quam naturalibus, contra se invicem attexantur: quia videmus instrumenta artificialia, quantam vis dura, frequenti uteri,
Generalis materia nutritisnis , & accretionis est massa sanguinis, secundor . mcle Varias suas partes; non vern tantum aliquis humor simplex, ct homogeneus . Si - -Τ quidem plurimae corporis partes s ut sunt os, nemis, membrana, caro, dic. inte se consideratae plurimum differunt quoad substantiam ', sed unaquaeque parS -- tritur , & accrescit per materiam sibi aliquatenus consermem ergo cum par- tes nutriendae variae Dunt, multumque diverta , etiam Variam esse oportet nutritionis materiam , quam varietatem nullibi, quam in tota sanguinis massa rein
Dico materiam nutriti uam proximam intelligo debere esse aliquatenus Conin Proba risormem Parti nutriendae quia ii omnes partes nutrirentur lino, eodemque hum
255쪽
mo Tract. IV. Cap. 'LI. de Aceratione, M.
re simplici, vel ex sanguine promiscuo, non apparet, qua virtute hic verteretur in carnem, illic in os, &c. neque quomodo materia alibilis sine dicta consermitate . Penetrare intimam partis Mutriendae substantiam. E contrario haud difficulter concipitur in ipsa massa sanguinea contineri multas admodum distrepantes particulas, quarum aliae huic, aliae isti, aliae aliis parci - bus sunt conformes ; ac proportionatae. Ut vero intelligatur,qua ratione di versae sanguinis particulae cedant inter partes sibi consor mes, supponendum est, praeter communem viam circulatIonis, Osdam esse poros in arteriis s& verosi militer etiam in quibusdam venis maxime in illis, quas ob tenuitatem capillares vocant, tantum aliquibus sanguinis particulis transitum concedentes; per quos dum reliquus sanguis ad alia vasa transmigrat, particu inlae magis conformes ob transi tum iaciliorent minusque impeditum divertantur, ae ordo id
-renisae' Si vero dictae particulae copiosius apponantur , quam ali ae ante sunt deperditae,
σνirio, Mi fit Aecretio, sim mini)s tantum Nutritio. Neque hic necessariam existimo aliam mu-
feran . tationem,quam, ut particulae sanguinis aliis sibi proportionatis conjungantur,atque hine illinc partium, quas nutrire debent, interstitis accomodentur. Nec refert, quod massa sanguinea,ex qua materia alibilis subministratur sit fluida, ac rubedine tincta, partes vero nutriendae sint solidae, dc plerumque albescen- Fluiduaa res: nam quantum ad fluiditatem, illa consistit in certo motu particularum, &quisdem in tali, quo frequenter mutant respectum ad se invicem sicut illae, quae jam is sunt superiores, mox fiant inferiores, latera leS, dcc. Proinde particulae, qua cum sero aliisque continuo motae corpus fluidum constituebant, eaedem ab iis sejunctae, ac juxta se invicem aliquatenus quiescentcs, solidi rationem obtinent. Pro pleniori hujus rei intelligentia notandum est, quod sanguinis fluiditas non dependeat a singulis ejus particulis, sed sere a solo sero, spiritu, &. materia aurea: unde his ad certam quantitatem evaporatis, remanet corpus solidum. Neque ad huius constitutionem requiritur, ut auferantur omnes partes fluidae: nam sicile impeditur plurium illarum motus per hoc, quod reliquis partibuS irretiantur, atque is eatenus tollitur earundem fluiditas. Itaque sicut compositum ex magna aquaς copia ,& parva respecti ve quantitate calcis, terrae figulinae, fragmentorum lapidum ,α .exhiberet speciem corporis fluidi ; ita pariter illam exhibet massa sanguinea ex variis partibus solidis majori fluidarum copiae intermixtis. Et sicuti partes solidae ex praefato composito cum pauca aqua eauctae constituerent corpus solidum, &.quidem multiplex, ac variunia; prout nimirum cum aqua educeretur calκ, vel terra aliud ve solidum , eaque, vel lingula seorsum, vel cum aliis, paucioribus, aut Pluribus, hac illi ve proportione , vel positione commixta; ita iaci id concipitur, quod particulae solidae etiam cum quibusdam fluidis e massa sanauinea eductae, pro varia earundem natura, ac commixtione constituant partes si das admodum diversias ut sunt Caro, os, Membra
.. , Porro licet nulla pars massae sanguineae videatur inepta ad nutritionem,nisi scir-2- ώ;his id nimis volatilis, yidetur tamen ad eandem magis proprie, ac propinquisis disposi- ,. in ilia, quae vulgo dicitur serosa melius gelatinoia) qualisque in massa sanguinis is ... e corpore educta persistit fluida minusque colorata,reliquum enim constat particulis era moribus, α materia tingente; quarum illae non possunt, tam bene penetra re; haec, ut alibi dictum est, iisdem particulis crassioribus magis intricatur. Deinde Lympha, quae a partium nutritione refluit, non differt ab hac massa gelatinosa, nisi qu id sit magis aquea: ni proinde non dubitem, quin sit eadem illa massia pluribus particulis alibi libus , ac solidioribus partium solidarum nutritioni impensis
256쪽
Tris. IV. Cap. VIII. de Accretione, M. Σ2I
Hoe admisso nulla manet difficultas, eur substantia plurimarum partium loIida- Cm amoeriun vix rubescat, non obstante quod conficiatur, ac nutriatur sanguinricum etiam Iarimne ι γ- pars illa aetati nuta vix appareat tincta rubore. Deinde etiamsi particulas crassiores node. nutrire velis, etiam illae colore rubro, ut alibi ostensum est,spoliantur lotione. Imo reor essem. Iam vis admitteremus nutrire materiam tingentem, male inserremus partes soli - Ο.s debere rubelcere; quia contingere potest . ut plures particulae simul commixtae ruborem producant, qui in nulla illarum seorsim reperiebatur : sicuti ex duabus infusionibus limpidis, gallarum scilicet. & vitrioli, exurgit atramentum Proinde dicendum est, quod particulae quatenus rubrae, vel non apponantur parti nutriendae; vel illi appositae, colore rubro ob variam commixtionem, & motus desectum
spolientur. Verum enim vero, praedicta non ita intelligo, ae si nullam omnino materiae mutationem in ipsa nutritione admittam: dixi namque eam hinc inde accommodari partium intersi itis, quatenus scilicet particularum ramositates abraduntur, intris cantur, &c. eaque ratione dictis interstitiis omnino appropriantur. Materia nutritionis, & accretionis ordinarie defertur ad partem nutriendam 'ceu per arterias. ut attenta san uinis circulatione satis constare arbitror: videtur ta- m ne/ promen hepar pro magna parte nutriri, & accrescere per sanguinem mediante vena nutritisn . portae ad ejus substantiam delatumr etenim arteria: hepatis, pro ratione molis, sunt valde paucae, & sanguini d trunco venae portae latiore, ae magis recto in ramulos angustiores magisque divaricatos transeunti via minus libera est, ut proinde particulae his, vel illis poris lateralibus consormes, eosdem levi negotio 1ubire posse videantur.
. In aliis autem venis, liquores ἡ contra ex viis difficilioribus in Deiliores jug tertranseunt, ut non appareat ratio, cur iaci id versi s partium interstitia lateraliter
Eκ dictis patet causam efficientem nutritionis,ci accretionis esse sanguinis pro- ς. mpul nem, eaque omnia, quae ipsum propellunt. φησινomnλccrescunt autem partes corporis nostri quousque sese a materia adveniente pa- Ac mistiuntur expandi: in prima enim accretione , pulsu adhuc valde debili, particulae q- Η- . non nisi laxd conjunguntur, confirmatis deinde viribus, per sortiorem sanguinis appulsum novarumque particularum intromissionem firmius compinguntur ad se invicem, atque ita partes fiunt solidiores ac duriores, donec tandem, materiae advenienti loco denegato, accretio omnino desinat: unde ossa, & partes aliae, quae ex natura iacile indurescunt, citi eis attingunt ultimum accretionis terminum. Haec collata cum dictis de conformatione partium evadent clariora. . Plures homines jugiter usque ad persectam aetatem incrassescunt, adeoque crescunt in latitudine, manente eadem longitudine moraliter, quam habuerunt ab anno vigesimo, aut aetate paulo provectiori: quaecrescentia potissimum consistit in is
aucto copia pinguedinis: licet enim musculi illis sint valdd torosi, hi passim longδcitiusexpandi desinunt; cellulae vero ad imis, seu vesiculae, quae pinguedinem recipiunt, admodum amplis sunt,&expansu faciles . . . Non crescunt autem tales homines notabiliter in longitudinem; quia in neutro hujus termino reperiuntur partes in posteriori aetate notabiliter eκpansibiles nempe ossa membranae, ac cutis: pinguedo autem, crescens in plantis pedum , exiguaec
piae et , quae scilicet suffieiat ad lubricandos musculorum tendine . minia vero, tam par)superior humeri, quam inferior capitis consat carne, &Pinguedine notabili, hinc etiam illae in longitudinem extenduntur, atque ad invicem accedunt; indeque homines multa onusti pinguedine, ut plurimum brevis colli lant: nempe quoties illud non habuerint antea longius ordinario. Hinc facile colligitur sis homines valde pingues dica rura esse in periculo mortis
257쪽
αα a Trin. LV. Cap. VIII de Aceretisne, M.
oe. eoE7 .lis subitaneae, ac subjecto catarrho lataeativo, & aflactibus soporosis, ne primia
komines. tales ordinarie multum habent pinguedinis, quae vasa comprimendo humorum in
' transitum reddit diffici lam: comprimuntur autem longJ is 1lius venae, quhma teriae : unde dum in his urgetur sanguis sequens, ac praecedens in illis justo lenti progreditur, humores serosi facild rapiuntur extra viamcirculi, ac partes vicinas inundant. Sicut ob consimilem rationem cruris canini notabili tempore ligatur1 constricti partem in seriorem reperi humore seroso omnino inundatam . Proinde exi stimo eraefata mala non magis timenda esse illi, qui habitu corporis non nimiserasso, col lum brevius, quam qui illud longi eis a nativitate nactus est : eaque mala, dum obesis curti coli i accidunt, non huic, sed nimiae pinguedinis abundantiae imputanda . Concurrit haud raro aetas senilis, quae dictae obesitati conjungitii quia
vis decrepitis corpus Plerumque extenuetur. miri io Nutritio toto tempore vitae continuatur; nisi sortassis in aliquibus gravibus mo ιπσPi . bis aut aetate decrepita, quam mors admoderna brevi secutura est: siquidem quam
diu vivimus, fit aliqua substantiae partium deperditio, quae, sepositis impedimem, Iis, restaurari pote Disputant interim aliquἰ an homo nutriri possit primo instante suae existentia dc pro parte negativa concludunt, eo fundamento; quod nutritis praerequirat tu stantiae deperditionem , adeoque instans praevium: inserunt; ergo ad nutrit innem exigitur ad miniis instans secundum. Uerum qi aestio est de nomine; evidens quippe est, quod ipio instante, quo anima infunditur, quodque primum instans existemtiae humanae dicendum est, fieri possit, imo absolute fiat restauratio materiae ante siniusionem dissipatae . Unde si ad nutritionem in homine requiratur, ut fiat restauratio substantiae in ipso deperditae, tunc restauratio, quae fit primo instante ejus existentiae, nonest dicenda vera nutritio: si vero lassiciat, quod in ipso restauretur subastantia quocumque tempore deperdita hoc est,si ve ante,si ve post animationem defluxit) tum nutritio pro primo instante admitti debet. Hoc autem ultimum magis conssirme est usitatis definitionibus nutritionis, quae nihil alIud solent requirere is, quam, ut restaurentur inaturaliter) partes , quae defluxerunt . Sed haec mihi videntur evigui momenti.
opinio δε Μodo, quo accretionem, nutritionemque per i dixi, intellecto, satisconstat dishismo itas visionem humoris alibilis secundarii in quatuor species, innaminatam, rorem,cam secun ML bium, re gluten, non esse retinendam , clim satis pateat sanguinem immediate ante nutritionem in parte nutrienda non subire mutationes illas, ob quas diversi illi humores sunt excogitati, adeoque membra istius divisionis in veritate non subesse. Salsis mais Hisce, quae de nutritione, & accretione conceperam, ad finem deductis, subitreria musis memoria, me non ita pridem legisse quosdam recentiores, qui sanguinem non essetionis. materiam nutrition is , di accreti is p bare conabantur variis arrumentis; quae, licet reputarem nullius, aut caltem exigui valoris, vi κque digna refutatione,in gratiam tamen tyronum, qui nondum vera 1 sumtis discernere norunt, hic praecipuas
illorum rationes obiter enervabo. -
auum/- Dicunt primo: plures esse partes ad quas sanguis non pertingit, ut cerebrum, ODIum - ' la,nervi,ligamenta,&c. & consequenter eas non posse nutriri sanguine. R negando Nouaru antecedem; quia omnes illae partes suis gaudent vasis sanguineis,ut docet autopsia:& lieet singulae illarumpartes minimae non conspiciantur sanguinolentae, seu Ianinguine rubro conspersae, hoc facile cum illarum nutritione eκ sanguine conciliari potest, per hoc sci licet, quod a viis communibus circulationis deducantur aliqui meatus pro nutritione, qui nonnisi materiam substantiae dictarum partium jam aliquatenus, & maκime quoad colorem inimi latam, continent. Aliud. Secundo maxime obaesi paveo sanguine praediti sunt,macilenti veroplurimo sed SHyiιur. contrarium fieret si sanguis esset commune nutrimentum, ergo. N .negando mino-
258쪽
Trin. IV. tap. I. de Accretiove, M. 223
m: riam experimentum Illud conlarme est communi opinioni de materia mitriti s , iamia quam sequitut illos, aut bene bibunt, & comedunt, a nihilominiis ma- Ieriti fiant etiam magis abundare sanguine; utpote k qui non ita impenditur mitri- mis; ac Proinde contrarium evenire in obaesulis. Quod autenm in prioribus sanguis Ira ita Cedat in nutrimentum , ut plurimum Contin re puto ob maanam corpori vrrasitatem haereditarie, per Iaborem, cibum valde solidum, aut exsiccantem ,&C. o tractam; obsuam materia nutritionis non potest sese undequaquam sufficienterris tririare . Unde etiam habitus macilentotum passim observatur durus, & siccus pibaeso torram vero molIis, & humidus. Tereio : hoc secundnm arqnmentum intendunt confirmare per hi storiam ab Terrium is HIPPOCR ATEIibro 3 de morbis popularibus enarratam: cujus textiam hic transcribere placoit: imoema urr gulaeam mrebo tenebarur , cum fine cybσesset fortiter in H; floria δε ventre ejus D ebar er dolebat, oe cum edisset, ac cibι contriti essent,rempusque post fanuar. μνcibi esum accesssset, non longe postea idem hoc patiebatur : tabescebar corpus , ac largam verucup timebatur , se alimentum ipsi non confingebat a ciborum esti, ac per altum sece- - sie Loi W
re minus figebat, neque dolor aderat. Hic omnis genois pharmaca biberes fosum νει deo tim purgantia nihil opis sentiebat: ubi vero vemam ecta esset imurrmve manu aonec exsanguis redderetur, postea utilitatem precipit,s a malo liberatus est. Quomodo, inquiunt fieri Potuisse uidetractoalimento,corpus postmodum moniis fui sser nnititum ληt. Illud idem argumentum etiam contra reBquos humores tanquam materiam nutrstionis PIsse allegari; eum ipsi, aut saltem eorum materim simul eum languinae, secta vena, educantur . Interim , quia dictae opinionis fautores ignorant rationes, quibus in Communi opinione ejusmod i sanatio contingere potuit; in illorum gratiam hunc modum dissolvere conabor. Ubb Prius observandum, vocem exsan- tuis ibidem valde improprid sumi ab Hippocrarte, cum nullus propriε exsanquis vivat, mrito miniis sanitatem re perer : nnde puto per e sanguem indicia ni storia intelligi, debilem que ad Heli vium, ceam talis quali exsanguis appareat. Existimo autem maciem homini isti venisse ex eo , quod humores nimis aciesco irinito e massa sanguinea in ventriculum , ct inreflina deponerentur, qui sua vellicatione dictas parteS; absentes cibo irritabant, ac dolorem , socii nisque sensum exeitabann. Ris ejusmodi humoribns in ventriculo existentibus chylificationem , ONM. nissse vitiatam, cibumque ob parrium laritationem nimis cito fuisse expulsum , ac itimis eeleriter protrusum per intemna: unde cibus pravus,ae combusus per alvum sicadebat . Illud'autem,quod ad sanguinem deserebaturi fuisse male praeparatumὰ& iuid eurnad nutritionem unde iacta per venaefactionem revulsione materiam' vitiosam pro parte fuisse evacuaram V impeditamque ulteriorem corruptortim humornm seqneu rationem,ut deinde assumptus cibus melius coqueretur in stomachoseae melius coctus reliquum cri mem corrigeret, ejusque temperaret acrimoniam)Debuit autem homille post venae sectionem primo uti alimento pauco, ac iacisis dIpellionis; quia indubie, tam ob larga III sanguinis amissionem , quIm ob prae- viam corporixindispositionem, in ipsis languebant naturalia cistificationis instrumenta, quae cessante molesta irritatione, pravaque massae sanguinis affectione, paulatim vires recuperare potueriint, ac deinde alimentum laudabit satis copiose prae
Quario: Hannis fisex nutrimentum corporis , pars pinguior, ef glutinosior illi suartum.
muneri fore marei me actommodata: nam serum alimento commixtum issius arguri tionem impedit, uti Videre es in ulceribus leborosis, quae di illime fanantur rsed sanguis magIs unctuosus cernitur in venis,quam in arteriis, ει tamen nutritis
petius fer, deberet per has, quam per ilias, mrma.
259쪽
N. Negando majorem; nam non praecise illud, quod magis pIngue est, magis est nutritioni accommodatam, nisi sorsitan pinguedinis; sed illud, quod magis poris,
ct interstitiis partium est consorme quamvis serte aliqualis particularum ramositas conducat ad firmiorem connexionem, modo non tanta sit ut illarum transitum,& debitam applicationem impediat. Tantum quoque abest,ut serum justa quantita- ὸ te sanguini commixtum, adserat impedimentum nutritioni, quin potios ipsam massam reddat fluidiorem, magisque mobilem; & ubi ad partes nutriendas pervenerit, se ipsum hinc illinc particulis nutritiis interponendo, in causa sit, cur minus reli
quae massae intricentur , adeoque contribuat, ut quodvis proximum nutrimentum
tempore, & loco opportuno segregetur,& respective ad labi simile accedat. In ulceribus autem ichorosis plandalia ratio est e quippe in quibus particulae salinae acri res una cum sero ad partem laesam deferantur , atque 1u1 corrosi vitate materiam, qu1 mediante fieri debet consolidatio. jugiter distringant. Quinto: partes omnes nutriuntu Himento tess con in ,sed plures sunt partes inter quas, er sanguinem non intercedit similitudo uti sunt ossa, cerebrum, tendi
N. Negando minorem: intelligendo nimirum de sanguine secundelm aliquas suas particulas, quae similitudo hic sufficit: quia non dicimus hanc, vel illam par tem nutriri indisterenter quolibet sanguine, sed tantum sanguinis particulis magis eonformibus; prout satis ostendimus in principio hujus capitis: ex quo ulterior solutio sufficienter elucescit. Sexto: materia nutritionis debet esse similis materiae, ex qua partes primo conformantur; sed haec non es sanguis, ast humor quidam albugineus, ergo. Λd cujus argumenti di versas partes diverso modo responderi potest; atque Imprimis ad majorem dico, hanc similitudinem non ita rigorose accipiendam ess O, quin admittat particulas crassiores, & solidiores post primam conformationem ac cedere; ex eo scilicet, quod postmodum particulae nutriti vae majori vi propellantur inter substantiam nutriendam , eamque expandendo locum sibi accommodent. Ad minorem respondeo ; dictum humorem albugineum in prima consormatione Esanguine matris fuisse subministratum, similemque etiana num in nostro contineri tanquam partem integralem in suo toto, atque non Omnes partes secundum sitania, totam substantiam conformatas esse ex dicto humore albugineo; sed verosimiliter plurimas tantum ecundi)m prima sua stamina , seu delineamenta tubulosa ; quae deinde crassiori, & solidiori materia repleri debuerunt: nisi humorem albugineum; tam late sumas, ut eoncidat cum gelatinosa parte sanguinis de qua ante, & in qua etiam continentur particulae admodum diversae. Septimo r pars propter obfructionem, aut disruptionem nervorum, p-absi Imborans decursu temporis emaciatur: unde videtur materia nutritionis ferri per nervos, ac proinde non esse sanguinem. N. Negando sequelam: nam juxta ante dictam ad nutritionem etiam requir, tur affluxus spirituum per nervos', qui fibrarum constrictione materiam nutriti vam urgeant ad penitiores partium recessus: unde in eam allegato desectu nutritionis non ita materiae, quam causae efficientis absentiae imputari debet. Reliqua, quae hactenus meandisse, vel legisse recordor, adhuc minoris efficaciae
videntur,atque praecedentibus iacile solvi possunt; properemus ad alia.
260쪽
Tract. IV. Cap. IX. de Generatione spirituum, se. M s
De Generatione spirituum , s humorum nouasibilium.
Concoctiones secundariae, videlicet humorum, quos vocant non alibiles, & spirituum productio pro earte non minima per ipsum sanguinis motum in via circulationis peraguntur . nimirum, vel ipsi ibidem absoluid generantur, vel materia ad eorum generationem multum praedisponitur. Non apparet enim quomodii idem humores, aut spiritus ex alimentis educi possint, nisi per motum notabilem, ac diuturnum, qui in bile, succo pancreatico, aliisque pluribus propria recePtacula, ct loca sequestrationis tantii m obiter transeuntibus desideratur. E contrario haud difficile conceptu est, in ipsa cruoris massa per jugem illius motum quasdam particulas verti in bilem alias in succum pancreaticum,salivam,&C. aut saltem in materiam ita ad dictos humores accedentem , ut deinde levi negotio in ipsis receptaculis, acquiratur illorum essentia,atque persectio. I9ico,aut saltem in materia c. quoniam de quibusdam illorum dubitari potest, uir sim ante sequestrationem in ipsa massa sanguinea formaliter existant; imo remita se habere maxime verosimile est: siquidem existimare oportet ad productionem bilis, v. g. non sum cere particularum dissolutionem , & exaltationem sub quacumque tandem figura; sed insuper requiri quandam diversarum particularum conjunctionem immediatam,quae verosimilius ab aliis interfluentibus in massa sanguinea impeditur. Undδ sicuti ex infusione gallarum, 't infusione vitrioli simul commixtis fit atra mentum, quod, adjecta notabili spiritus salis marini copia, non succedit: ita probabilius ex diversis particulis, quae per poros hepatis in ductos selleos sequestrantur, fit bilis, cujus formalis producito in massa sanguinea, per aliam materiam adiunctam prohibebatur. Quin imo rem ita se habere aliquatensis probat sapor bilis amarus, nusquam in
sanguine naturaliter reperibilis r videtur enim indὰ sequi bilis amarorem, adeoque ejus formalitatem,dependere a diversarum particularum commixtione,& unione inpropriis hospitiis, ubi nimirdm ab aliis, quae sese interponendo, aut dictas particulas irretiendo concutiendove illarum connexionem impediebant , liberatae sunt . Hae ratione non tantsim bilis, sed, & lactis, aliorumque humorum magis heterogeneorum persectio concipi potest: testes vero alio insuper fundamento seminis generationem sibi vendicant ; nimirum materia seminis tortuosia illorum vascula Dermeans alteratur, immutatur, atque ad persectam seminis naturam perducitur. Non enim ejusmodi ductus ambagiosi videntur necelsarii ad solam materiae segre. gationem, quandoquidem nil tale in mammis mulierum , hepate , caeterisque partibus , in quibus fit larga humorum sequestratio, natura moliri observatur : nili sor. id contendas fieri non potuisse , tam exacta discernicula uaturalia , quibus me.
diantibus semen in ipso sanguine consectum , simplici transcribatione a reliquis hu. moribus posset separari; sed opus esse longioribus tractibus, in quibus serum, alia. que semini superflua paulatim ab eo deponantur, & in vasa lymphatica , aut Vena,
Interim supposito , ouod semen revera generetur intestibus, ibidemque magiavroprie producatur, quam passim alii humores in suis respecti ve receptacul is, debet equidem ejus materia in sanguine praeduponi, ac generationi illim ad/ptarii