장음표시 사용
341쪽
186 LIBER II. si laxitas ab extensione fluxit, vel adsectis calfacie tibus,si quidcm laxitatis a paralysi origo est , id est frigore aut destillatione serosa. Atque in hac quoque specie a destillatione repositioni praeponenda est purgatio phlegmagoga α deiectoria re vomi toria sicuti phlebotomia plet hora: adhibenda. Α-
stringentium tantum, sunt exempli gratia electaria,vel mollia verdura. Illorum materia est ex conseruis rad. symphyti,acori Vulgaris rosarum, caruis cytoniorum nucum iuglandium an . ad 3 j quibus addatur pulueris mastichis rasurae eboris cornu ceruini, boli armetiar & terra: fgillat. guna mi arabi c. an uesi .cum syr. myrtino vel de granat. acidis. His adcii potest conserua cori. citri, ZinZiberis & enuata cal. p. roris marini florum salutae&stoechados veeuadat optata astringens simul &calfaciens. Et ciaria dura ex eodem puluere addita nucem osch. maci cinnam ctino excepto saccharo aqua melissae disto luto eomparentur. Dosis fit matutina utrius
que generis vel speciei electariorum ad 3 iij eum cochlearibus ducibus vini austeri superbibemiis. Haec vero sunt topica admouenda ut solus litusque unguenta & emplastra hypogastrio,&immittenda, ut iniectiones per pudendum &clysteres in inte
sinum. Constent autem decocto astringente & cxsiccante,ut laxata vincula in naturalem contrahantatur figuram & magnitudinem. Exemplo est hoc
V.rad. symphyti maior. & acori vulgar.an. lbgsoliorum symphyti caudae equinae lapsi barbati,sanguinalis,bursae pastoris, summitatum lentisci oleastri sumach rusti an . m. j. cori. malorum granatorum nucum cupressi balaustiorum gallarum viri- / dium, i
342쪽
DE STERI L. MUL. IDIO P. 28 Ichum,rosarum rubearum an . p.j. coquamur in aqua
ferrata & vino tortivo post finitam coctionem addito.Huic decocto misceantur calida ut solia saluq absinth. verbent primulae veris,poli) montani summitates lauri, hederae lauendulae S roris marini,stores stoechados utriusq; si adsit paralyseos suspicio, mox a fotu unguentum comitissae vel emplastruincontra rupturam aut simile hypogastrio imponatur. Auditi suspieione paralyseos emplastrum demastiche, vel pro matrice. Sicuti eidem balnea naturalia ut sulphurea& bituminosa valde profuit. Pessaria denique in totam ceruicem pudendi inserantur ex lana praedictorum puluere farcha & linteolo obducta,cuius longitudo xij extremoru digitorum & crassitudo pudendi atque ceruicis magnutudini respondeat. Atque haec quidem de remedio rum genere forma & usu. Ea autem in xv. vel xx. dies sunt producenda, eodem semper mulieris desubitu in latus alterutrum , ut& femorum altero alteri incumbente & cruribus extensis e vi compressa ceruice dc pudendo nou relabatur collum matricis. De procidentia Vieri.
DEscensus grauioris, id est procidentiae siue
praecipitationis uteri: ii deni sunt scopi, selli cet ut reponatur uterus,& suo loco contineatur. 1llius remedia sunt complura ad apparatum corporis pertinentia, ut phlebotomia ratione plet horae, di purgatio cochymiae siue pituitosae maioriae , Sevomitio:tum corporis decubitus ante expositus, ut pudendum eiusque ceruix restituendo utero quam
amplissime pateat, intestini x vesicae inanitio, ne
343쪽
288 . LIBER II. intrusus inter utramque partem Vterus tumore dicompressionc foras retrudatur. Tum uteri pudendisve lenitio Sc lubricatio per malactica ut oleum amygdal. dulcium, lirinum, cheyrinum, ias mininubutyrum vel decoctum quatuor emollientium , se minis lini florum chamanaacli & meliloti.Tandem emollitus uterus,abstersoque prius madore oleo so, blanda manu chirurgi vel obstetricis impellentis reponetur, aut agitatione coxarum sublatarum,asti mul eris de scala per pedes luspensione. Confirmatur uterus in sua sede constrictis & co tractis vinculis eius laxioribus & appendicibus pecremedia interna externaque modo exposita: Ex quibus pestaria etiam fiant ex lana linteolo inuoluta & acaciae hypocystidos aut aluminis dissolutoriun liquore, insuccata: quorum extremitati foetor aliquis addatur: sicuti naribus odorata contine-
Similis est lanae hapsus ex vino tortivo calente pudendo appositus, fotusque pectinis ex posca per spongiam,deligatio brachiorum arctissima: appositio maiorum cucurbitar. & cum multa flamma sub mammis in ilibus lumbis, sumtus scelidus per cannam aut tubulum vitatis naribus clam subminius. Conuenit denique supino decubitu mulieris labo latis, cruribus productis sbique inuicem innii emibus. Quod si repositus uterus lapius relabatur , aut pret humiditate redundante, aut ruptione vinculorum, tum cohibendus est in suo loco, pessariis in eius sinum conditis ex subere,aut buxo bene politis:
aut argento,aurove,intus cauis,ceraque alba obdu-
. ctis.Ite perissemate Hippocratico cu subligaculo.
344쪽
Haec quidem recentis procidoniae x relaxatione curatio in quadraginta dieS proroganda e1t: mutatis unoquoque triduo eiusdem generis remediis. Interi in vero mulier alatur cibis cuchymis calicis que:& quiete utatur animi & corporis, rarisque de facilibus ventris subductionibus per clysteres vel per bolum ex castia, si natura isti muneri desit: ne la xatis vicinis partibus uterus relabatur. Possit tameinteri in luxurians uteri humiditas, lotione lixi iiij in quo nitrum aut faex vini usta, dissoluta sit, asperso subinde plumbi puluere absorberi. Vetusta autem tumidaque procidentia e restigeratione aerisque externi commercio, reponenda
est, discusso prius frigore flatibusque dissipatis pecto pica calida siccaque dc digerentia, ut litum ex oleo laurino nardino costino muscatellino, de spica ipost solum ex lana decocto simili linbuta , ut foliorum origani, calamethi, pulegij, artemisiae, matricari , sabinae, florum chamarmeli in tribus partibus aquae & una vini. Postremo gangraenosus uterus praecidatur , sine quo mulier incolumis diuatius vivat.
De peruersione 'eri. PEruersio siue Auersio, Declinatio, Inclinatio
& obliquitas, tertius est moti e sua sede uteri organicus morbustisque multiplex,dextrorsum, si niltrorsum & ad latera, ut ad ilia & ad inguina,anistrorsum & retrorsum , ut ad vesicam & intestinum idque inaequaliter. Tametsi ad utranque partem aequaliter aliquando fiat. Perversionis uteri autores sunt duo morbi vinculorum Sappendicum ipsius,antea propositi comit
345쪽
uulsio scilicet & paralysis. Illa a repletione est e sanguine , vel menstruo in vasis & cotyledonibus obstructis suppreta: vel inuitato& deducto vi aliqua
externa iisdem vinculis illata,vt per praecipitem c sum in coxas e gravem hypogastri j contusionem ictumque & violentam extensionem , ut per ac- duum partum, grauiditatem molestam, & maioris alicuius oneris sublationem gestationemque. Haraa fluxione aquosae pituitae, aut immoderata perfria geratione prouenit.
gna diagnostica. EX signis diagnosticis: alia respiciunt causas p
ralyseos & conuulsionis:alia sunt specieru peruersionis propria. Illa sunt quod in conuulsione ad eam uterus regionem accedit ex qua Orta sunt,quae tenduntur vincula & appendices: Idque cum dolore & tumore si ad alteram tantum: vel sine tumores ad utramque partem aequaliter trahatur. In paralys autem uterus ad sanain partem contorquetur sine dolore sed cum tumore, otiantibus scilicet antagonistis utpote resolutis, & trahentibus ad se v-terum sanis vinculis.
Propria sunt peruersonis conuulsiuae signa, illius quidem quae fit ad ite, dolor tumorque partis eius. Eadem sunt eius quae fit ad inguen , sed dolor aliquando ferox ut mentem quoque commoueat: tumorque tantus, ut indiscussus suppuret atque rumpatur subsequente ulcere diuturno I fistuloso apud Hippocratem 48.aphor.sect. f. Concurrit denique vicini semoris stupor torporque, refrigeratio &ambulandi standique impotentia. AEqualem vero utriusque inguinis conuulsionem, utriusque cruria
346쪽
DE sTERI L. ΜVL. IDIO P. 1 9t torpor,difficilis motus,aut nullus cum acet bissimo dolore consequitur.
Pcruersionem ad pubem comitatur hypogastrii distensio dolorque & aliquando urinae suppressio: sicuti quae ad intestinum est, impatibilis dolor ostis
SIgna prognostica sunt, quod ex qualibet peria
uersione sterilitas contrahitur, quod mensium effluxum per linum uteri, & seminis virilis in eun dem influxum siue admissionem prohibeat os uterinum stimul cum reliquo Vteri corpore auersum, quod pleraeque praegnantes dolore coxae afficianis tur, affectis ut dictum est ligamentis, quo do Iore post editum etiam foetum permanente, claudicatio oritur puerperae ex Gal. 6. de locis affect. Quod peruersionem uteri ad coxam suppuratio aliquado excipiat viciisque diuturnum dc fistulosum, quodque longioribus penicillis egeat ; Quod denique in peruersione uteri ad pubem & ad intestinum ob stetrix os uteri obseruare digito potest, non tamen in ascensu ob digiti breuitatem cum sit ceruix pudendi xij. fere digitos longa.
Communis omnium peruexsonis specierum curatio duabus constat principibus indicationibus. Una spectat morbos antecedentes, couulsionem scilicet & paralysin. Altera peruersionum pro pria est.Illa igitur duplex est, relaxatio coiiuulsionis& constrictio paralysios vinculorum & appendiis cum . Soluitur autem conuulso va atione materi ε
347쪽
radicis aristolochiae rotundar,heleia ij, gentianae, Iiorum origani calaminthar, pulegij, artemisiae, ne-Pethae, tanaceti, sabinae, florum chamaemeli, centaurij minoris. Litus & embrochatio ex oleo collino laurino muscatellino rutaceo nardino de spica , de terebinthina,petro leo,& oleo de lateribus.
Tandem vero dropaces sinapisini phoenigmi &balnea naturalia , nitrosa, sulphurosa, aluminosa, a quibus omnibus perfusionis reliquiae validissime e uocari & resolui possent. Intus quoque paralysi inprimis conferent acriores antidoti, ut mithridatium theriaca vetus,& quae ex sequenti puluere potiones coficientur cum vino,ut seminum anisi, cumini dauci sileris montani enulae campanae.
Quod si phlegmone aut abscessus ex copiosa nimis & nequaquam digesta satis fluxione vincula conuellat: huius quoque curativa methodus in aliis uteri tumoribus antea exposita est. Iam vero conuulsione & paralysi prius curatis, scopus alter isque duplex superest. Unus restituendi in suum locum uteri. Alter eius em in eodem conseruandi confirmandique. Restituitur peruersio quae ad alterutrum inguen Vel ite est , obstetricis
digito oleo lini vel simili peruncto & in orificium internu si fieri possit,penitus inserto, aut si breuior digitus est, summisso leuiter cu eode digito specillo chirurgico: a quo in sana aduersamq; conuulsioni partem impellatur:vel in aegram partem si sit paralysis. Adiuuatur quoque haec restitutio,si foris emings uteri tumor, manu obstetricis leuiter copri matur: si denique cucurbitula magna , cum multa flama sinae parti in conuisone nimiru, aut aegrae, in . t 3
348쪽
a. 94 LIBER II. Paralysii applicetur. Sit autem interim dum repo nitur uterus, resti pinatum aegrotatis corpus capit CN thorace acesiui, femoribus decussatis& pedibus ad nates reflexis,intestinum quoque & vesica a suis
Appendices denique & vincula ipsa conuulsa iniectionibus oleo sis clysteribus fotibus & malacti cis praeditis saepissime re iteratis rclaxanda: sicut ea dem resoluta & laxata nimis topicis calidis siccis que & astringentibus coerceri d bent. Confirmatur loco suo naturali uterus tum pC petuo aegrae decubitu in latus resoluto aduersu metum cucurbitularum praedictarum frequenti appo-stione: tum frictionibus & ligaturis puluinisque in
eandem aduersam partem cogentibus, tum denique menses prouocantibus: vel pulveribus ut sc-minum an is, datici, carui, silcris montani , nigellae rota anae , rad. gentianae, aristol. rotundae, enulae campanae cum hydrornelite propinandis: vel trochiscis de myrrha cum vino albo claro & tenui dissoluendis , vel tu lepis cx syrupo de quinque radicibus de artemisia cum aquis melissae hyssopi
ait emi sat sceniculi: vel denique ex antidotis calidioribus,ut theriaca & mithii datio veteri: fluxus enim mensium reliquias conuulsuae obstructionis demolitur uterumq; ab ψclinatione nolla tuetur. Perversio colli uterini ad intestinum rectu conuulsi, post eiusdem intestini & vesicae excrementorum vacuationem,uinculorum & appendicum uteri relaxationem,per topica oleo sa& malactica modo dicta, restituenda erit obstetricis digito altissime in anum demisso a quo repellatur sursum sicu
ti a supposito, olido, ingratdque.
349쪽
Conseruabitur in suo loco beneficio supposito xij . digitos longi quod ex galbano & cera mixtis constet: vel ex lana castorei succo aceto dissoluti imbuta & linteolo obducta subditaque : tum tu pudendi per spongiam ex vino odorato & DLfitu grato quo uterus ad locum suum alliciatur qualis est Ziueta ceruici intimae illita. At in paralysi topica illa omnia per quamcunque peruersionis speciem calida siccaque& astringentia sunt administranda. Perversio denique eiusdem colli uterini ad pu . bem conuulsi post eandem vinculorum & appendicum emollitionem, per topica modo exposita vel astringentia calida siccaque in paralysi, dirigitur digito obstetricis : vel si breuiores sint,specillo chirurgico quod digitis clam & leuiter in ipsum collum immittatur, a quo deorsum deprimatur,&insupera manu hypogastrium comprimente. Tum demum ibidem continebitur pessario & odorato
altisti me intromisso & ligatura hypogastrij cuin puluino. Haec quidem est singularis& propria peruersionum cuiusque speciei therapia , remediis topicis, repositionis & confirmationis gratia, constans, dc quae ad multos dies Vt XX, aut xxx, aut XXXX, continuari dcbet, donec probe obfirmatis appendicibus & vinculis quae affecta fuerat conuulsione, aut paralysi aut extensione violenta, uterus a recidiva declinatione tutus sit. De morbis costi urerint.
EX quatuor uteri diuersis magisque compositis
350쪽
1s6 LIBER II. res & communes, necnon curationem prosequuti sumus. Iam secundae partis morbi curandi quoquo instant.Illa vexo est collum uteri,alias internum v
teri orificium meatus scilicet sinui muliebri S cer uici pudendi utrinque continuus dc perbrevis in sar pollicis unius & ore duplici constans:vno versus ceruicem pudendi vergente, quod glandi virili& rictui catuli recens nati persimile est: altero versus uteri sinuto & cauitatem directo &perangusto
in virginibus, sterilibus & eiscetis,in quibus specilli chirurgici aut acus acumen vix admittat, maximὸ vero in praegnantibus per primos conceptus dies donec membranae scilicet scelum sustinentes edit stat ad arcendum geniturae effluxum, auraeque iri gidioris influxum; paucis tamen post conceptunx dicbus libidinis & coitus incedio reseratur, se me que trans rimi virile,unde super elatio, sicuti r eo tamen quibusdam mulieribus grauidis menses emittit. Est igitur externi oris usus , seminis mens sque emissio,interni vero in mulieribus non praegnantibus neque virginibus seminis virilis cunamuliebri commixti in capacitatem victi admissior mulieres enim non praegnantes, suum duplici via
semen excernunt ;partim per cornua uteri in olus ipsius cauitatem, partim per vasorum spermaticorum riuulos in medium uteri collum apertos: pra gnantes autem & virgines per unum uteri collum,
non etiam per cornua eius utrumque, urenstruum
nempe sanguinem & semen exigunt, alioqui enim
effuso in uterum moraque corrupto, per totu grauiditatis tempus semine, saeuissima suffocationis symptomata excitarentur. Meatus hic sue collum uteri, siue os eiusdem interius, morbis obsidetur