Index rhetoricus et oratorius, scholis & institutioni tenerioris aetatis accomodatus. Cui adjiciuntur formulae oratoriae, et index poeticus, operâ & studio Thomae Farnabii

발행: 1659년

분량: 222페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

, μοι η μυ' ου , πλου του θ κρειάλων, χηιπμώτε me ἴ ob νειας 'ai. Quem crispo de rotundo sane agmine complexus est Salustius in Caralinaria praefatione , Divrtiarum ct forma gloria fluxa atque fragilis ect d virtim clarnae ternaque habetur. in Iugurthina prolixior.

Praelara facies, magna divitia, ad hoc,vis corpo-νu , ct alia hujuscemodi brevi dilabuntur e at in sensi egregia facinora , sicut anima , immortalia sunt. Foctremo corporis ct fortunae bonorum , uvini tum, sic sinu ect d Omniaqtie orta occidunt, ct auos a senescunt e animin incorrupt- , aternu ,s rector humani generis , alit atθxe habet cunct ,

εμ xu. aegre illum ambulare judicans , qui pedem semper ponit in alieno vestigio , nec sibi metas praestituit, nec se intra alieni ingenii pomoerii terminavit a sed liberius, pro more

82쪽

ct Imitatione. 79mo 8c patrio vagatus, ita lusit, Gliena voco qua parentes pepererunt, ct quae fortuna largit eris , dic. yenerosiu e FZ parentes laudas. Di- meses r nou credo fortunae. Magis sa dinumero. Validus LE ' a ritudine fatigabitur. Pernix e F 'abibit in senectutem. formosus e LF y expecta pauli per , ct non erit. QAt enim bonis artibus doctus edi adprime e fi erudit sis , ct quantum licet homini, sapiens ct boni confultus es E ρ tandem aliquando ipsiιm virum laudas. Hoc enim nec a patre hereditarium e G, nec casu pendulum,nec asuffragio anniculum , nec a corpore caducum , nec ab

atate mutabile. Quamvis hic, ut de alibi, Senecam ob oculos de in mente habuisse mihi e X a Epist. 7 Proleptico artificio videtur. Ratio ergo perfecta proprium hominis bonum eΠ, caetera illi eum animalibuε satisque communia sunt, Ualet ' ct leones. formosita e E p ct pavones. velox e F y ct equi. non dico , in bis omnibus υincitur. Non quaro quid in se maximum habeati sed quid suum. Corpuη habet P. ct arbores. habet impetum re motum voluntarium Z re bestiae , di vermes . hebet vocem'

sed quanto clariorem canes , acutiorem aquilae, fraυiorem tauri, dulciorem mobilioremque La sci-',ia st Suid in homine proprium 8 2 qtio. haec recta er consummata felicitatem hominis impleset. A quo exemplari non admodum discedit Boethius. b Sujd enim y pecuniamne congerere co-b De eon-Waberis ' sed eripies habenti. Dignitatibu4 fulgere malis 2 danti supplicabis o ct qui praeire c aeteros hο- a' more cupis , poscendi humilitate υiles es. Ῥοtentiamne desidera ' subjectorum in iis obnoxius, . periculis subjacebis. Gloriam fetis 'i sed per aspera quaeque vim ctus , securus essa desipis. Voluptariam istam degas ' sed quis non Dernat atqtie abh-ciat bilissimae fragilissimaque rei corporis servitium rjam vero qui bona prae se corporu ferunt, quam exigua, quam fragili poss ione nituntur ' Num enim

elephantos mole, tauros robore , superare poteriisti, ' num tigres velocitate praeibitis ρ Formae vero

83쪽

1o De RrmElarum Usurum mutabilitate futaeior 3 ReLpicite cetium , firmitudinem, celeritatem o ct desiniquando vilia mirari. Videte denique hos sa1ecutum Μinucium Felicem. Rex es e tam irnes, quam timeris, ct quamlibet ss multo coatu seipatus,ad ιriculum ramen solus es. Diυes erfedfortunae male creditur , ct mamno viatico breve iter non instruitur sed oneratur. Fascibus 9 puris gloriaruo vanus error hominis , ct inanis itus dignitatis, fulgere purpura , mente sordesce lilitate generoqu3 es o parentes tuos lauaevi domnes tamen pari forte nascimur; sua virtute di-

singuimur. Quorsum haec omnia 3 certe , ut i telligatur etiam gravibus viris,lc in altum eloquentiae provectis Imitationem praeluxisse curasus sui Helicen de Cynosuram. Non itaque pudori, nec taedio esse debet tener ae aetati, cui in stituendae haec qualiacunque, inserviunt, τοῖς νε- κως γHοπι μενους majorum virtutes intue-xi animisque ad virtutem hanc accendi. Praeclara

illa vox est, & viro summo digna, si cui datur

eam vere de se protrivisie, Libera per vacuum posui vestitia princepi, Non aliena meo prosit pede. Verum enimvero in secundis, aut etiam tertiis stare aliquid est. Si negatur Iovis non imi tabile fulmen vibrare 3 proximos tamon illi honores , etsi proximos longo post intervallo , & manubias secundas tractare Palladi luceat , iuvetque sequi patrem, licet non passibuσ

Prima itaque dc praecipua probi atque legitumi Imitatoris cura sit, Rerum, ac Sensus: proxima , Verborum 8c Coloris. ut enus , quem imitandum suscepimus , primo a1 9 consilia, di altam vegetae mentis vim intelligamus 8, haec Probe concocta acri meditatione in animi nostri venas trajiciamus , ut corpus ipsum orationis,

quae speculum animi est , solidum 8c succi plenum estormetur, argumentorum ossibus firmum , sententiarum medulla distcntum , motuum nervis validum. Deinde, ut circa carnis

cutisque

84쪽

θ Imitatione. 1 Isuiisque colores versemur, vocum, figurarum, phrasium, formularii. Eiusmodi orat o non intra labra natans, sed in penitissimi cordis penetralibus nata, vivet, spirabit, movebit, aget, rapietque auditores quo volet. Atq; haec omnia, auamvis intimis animi praecordiis adamantinoylo insculpi necesse fuerar, quoniam tamen labilis res est memoria & fluxa , quae onerata fatiscit, reserta confunditur ; ex usu erit illam sublevare; ic ea, quae nobis legentibus, audientibus,aut meditantibus placuerunt,dignaq; adnotatu visi sunt, Librorum fidei concredere, uti supra monuimus pag. 6s. &c. Indicis Rhetorici.

Adventitiis tamen his subsidiis ita uti , ne sensus ipsos, ne formulas eodem habitu , quo admissa sunt, quasi per vomitum , quod infirmi stomachi indicium est, regeramus : Verum, tum adjiciendo,tum detrahendo,qua Varie concinnando qua artificiose invertendo, ita immutarerit ex ingenii nostri fonte, fornace,offcina;

non ex memoriae lacu, aerario, taberna videan

tur deprompta : Μentis agitatione, Commentationis igne ea omnia,quantumvis varia,&dis. similia,ita conflare,miscere,assimilare,ut & ipsis Artificibus foetum hunc nostrae mentis inge nuum potius approbemus, quam accersitas bracteas, aut emenalcata analecta prodamus. Foris

mulas itaque subjeci ipsis autorum unde sum piae sunt verbis dimensas , ut aliquid relinqv rem Oratoriae candidato , in quo exerceret sestyli acies, laboraret ingenii acumen ἔ tanquam si placeat exemplum istud. Apud A. Geli. o nec se A. Gel. non AElianum . invenio ; tauod neophrastio'

verba in Oreopago facturita deIurbatus verecun- b AE ian.

dia obticuerit, quodque idem hoc Democtheni apud V ἔ, i Philippum 'gem verba facienti evenerit. Quod ' ς' hunc in modum dilatari poterit. Auod Theophrasto Oratori parum vehement , cujus tamen ex ore mesie dulcior uebar oratio ; quod Demosthe

D s fulminia V

85쪽

fulminis auditorum animos percestenti , contigit fertur ut hic Philippι regu majestate exanimarus, iste verecundia ut creditur) deturbatus in ipsi

oration A limine repente riticuerit o adem ne mihmotio Rhetori atque in hac dicendi arma, mim

versato acciderer prorsus ιxtimescerem, ni m. animarer rei is sui, de qua di citurua sum, dignitas,nis me confirmaret graciosorum juvenum , qAMnctus sum , coronae notissma benignitas. Iube, me res, ut inter virios pudoro Scyllam , ct impudentia Char bim, in e uam ct praetextatae hujus aetatu sorem Derecundiam per medium fretum, qua virtuto via est , pleni, pro virium mearum diario modulo gloriae velia feram. Vos itaque orandi

siti s rocinii hujus literarii commiliIones mei, eum in ipsius argumenti Destra hac at are dignis imigratiam Jum pr o c ndore,quem in pratoribus vesris snclusum , huc asseri u , ut fragili oujus oratronis mea naviculae , sene scientia saburra , sine judicii clavo, sne arto velti timide suitanti, lenis faυentiae vestra aura aspirans, eam decurso feliciter)haiario in optatum portum deducat. QuaS vero formulas ex lectione in adversaria dc commentarios referre placet, id, si ita videtur, facere ex mente dc methodo subsequentis tabellae lic hit. Supra Naturae fundamina, Artisque structuram . inter Exercitationis subsidia , ad Et quentiae fastigium erigendum, validissimi adaminiculi vim dc viam occupat Imitatio. Alcujus persectionem, studiose & cum fructu legenti , audienti , commentanti observanda vi

86쪽

tameata

Petendi attentionem dc benevolentiam. Narrandi.

Proponendi ec partiendi. . Continua di. et Transeundi. Abrumpendi. Confirmandi. Exempla citandi. Testimonia sitandi. l objiciendi Z: Consuland

/ Rogandi 5c Petendi. Gratias Agendi 8c Debendi. Opem offerendi Zc Pollicendi. Laudandi. Vituperandi. Corrigendi. Hortandi, Suadendi,& Consuledi . Exclamandi. Querendi , dc Dete o standi. a Μonendi. Excusandi. Deliberandi.

Illudendi. -

Μate 8c bene precandi. Consolandi. Moderandi dc Dijudicandi. r similitudines.

l Allegoriae.

et ornamenta 3c I Imagines. Firmamenta Acutiora dicta. sententiae. t Exempla. Verba rara, nova, aut novo Iensa

usurpata.

3 Dicti

ones

87쪽

24 ordiendi

Lib. 2. de

ordiendi foranista

D EMM omnibus probe consideratu , tum dens inquit in . ntonim apud ciceronem, iae querprimum est dicendum, postremo soleo cogu are,qm utar exordio. Ham s quando id prιmum rnveni. re volui, nullum mibi occurrιt , nis aut exile , aut

nugatorium, aut vulgare, atque commune. Principia autem dicendi semper cum accurata, O acu.ta, ct instructa sentent in , arque verbu, tum vera causarum propria esse debent. Trima en enim quas cognitio ct commendatio orationis in princi pio qua continuo eum νι audit, permulcere axque allicere debet , ct c. mOX. pareat em non esse communes, nec in ad as caus f posse transferri; sed penitus ex ea causa , quae rμm agatur . σο-ruioe. Omne autem principium , aut rei rottus,

quae agitur. An scationem habere debebit , aut aditum ad causam, ct communitionem S aut quoddam ornamentum ct dignitatem. Sed oportet ut aedibus ac templo vestibtila o aditus 3 sic eausis principia pro rebus 9 rerum portione praeponere. 11putat suintilianus contra quam censuit λτeronu ntonius , praecipiens. 2 ec ideo tamen eos probaverim , inquit, qui scribendum quoque prooemium noυsime putant. am ut conferri materram omnem oportex, ct quid quoquo loco Dum, constare debet, anre quam dicere aut serue re ordiamur 3 ita incipiendum ab iis quae prima, funx, cte. Sed poct veteres dicendi musros in ostraque lingua , ct prater ea quae nos supra diximus, p. 22. erc. de virtutibuε, viriti o legibin Emordit, videatur Cauonus, i. 6. Elog. c. 7. Vallade νω l. 8. V ius l. 3. ivstit. Orar. c. a. θ ,s tae, dium ferre psu , Exordiorum formulae vari ex Deis desumpta a Melchiare de Cerda in Campisaeloquentiae. ec non alia per omnia genera Opartes orationis a Vernulas allata , ut 9 ab Erasmo , b. de cvia 9 conscribendi, epistolu. Nequa

tamen sα qua sequun Ar rejicienda protinuo

88쪽

formula. sunt, ut quae , ex princeptu di exemplo in praefatione modo praemissu, in hanc ves illam seἡtentiam facile tran4ferrι possint. Roscius histrio nobilissimus, qui propter ar- Cie. r. clatis suae praestantiam Sc venustatem a necutus & Val.

erat, ut in quo quisque artificio excelleret, is in suo genere Roscius diceretur: quo spectante, gestum agere in scena videbatur esse homi- , nis impudentis : ille , inquam discipultis Hortensii, inagiller Ciceronis, ille propter probitatem indignus , propter artem solus scena ad eoque immortalitate dignus judicatus , ille utacunque exercitatissimus , nunquam tamen nisi gestus Sc actionem accurate meditatus se dabat in publicum Si Porcius Latro, Declamatoriae virtutis uni- Sen. praef. cum exemplum, cum Pro reo in Hispania Rusti 4.co Porcio propinquo tuo dicerct, usque eo fue-Ut Ii

rit confusus, ut a soloecismo inciperet 3 nec an-c.s Ni . rea potuerit confirmari, tectum ac parietes de in O siderans , quam impetravit ut judicium ex foro '' in basilicam trans serretur : quam toto me animo consternari putat i53 qui ω--i-i Equidem in me ipso experior saepissime , ut Crassus a exalbescam in principiis dicendi, dc tota mente Miloiε atque omnibus artubus contremiscam. Adole scentulus vero sic in initio accusationis exanimatus sum ut hoc summum beneficium Q Ma-Εimo debuerim, quod continuo concilium dimiserit, simul ac me fractum ac debilitatum metu viderit. Cicero manumisit Erotem servumλquod iu- Plui. dicium quoddam gravissimum in diem post PQPb. ixum fuisse dilatum nunciasset. Athenesius cum cogeretur de gloria disserere coram Philone scujus jam aures cognoverat MDemosthenicae Eloquentiae inustas calamistris,M Atticae dictionis puritate delicate politas) il- Ium somniavit absentem, ne tanti viri cogitatio

medium sibi dictionis filum intercidcret. Sic ego hodie divina Endymionis virSula, dcc. .

89쪽

OrdkηῶCum si Simonide quaesivisset Hiero tyrannus , quid , aut qualis esset Deus , deliberandi cause sibi unum diem postulavit. Cum idem

ex eo postridie quaereret,biduum petivit. Cum sepius duplicaret numerum dierum , admiransque Hiero quaereret cur ita faceret; Quia quanto, inquit, diutius considero , tanto mihi

res videtur obscurior.

Cum Annibal Carthagine expulsus Ephesiim ad Antiochum venisset exul, proque eo, quoue jus nomen erat apud omnes In gloria , invitatus est ab hospitibus suis. lit Phormionem Peripateticum, si vellet, audiret: cumque is se non nolle dixisset, locutus esse dicitur homo copiosus aliquot horas de imperatoris ossicio, dc de omni re militari. Tum cum caeteri qui illum audierant , vehementer essent delectati,

quaerebant ab Annibale , quidnam ille ipse de illo philosopho judicaret, hic Poenus, non Optime Graece , sed tamen libere respondisse fer tur , Μultos se deliros senes saepe vidisse, sed cui magis quam Phormio deliraret, vidisse ne minem. Neque mehercule, iniuria. Quid enim aut arrogantius, aut loquacius fieri potuit quam AnnibaIi, qui tot annos de imperio cum popu-

Io Romano omnium gentium Victore certasset, Graecum hominem, qui nunquam h lsse iri,nun- ouam castra vidisset , nunquam denique mini mam partem ullius publici muneris attigIsset, praecepta de re militari dare.

Sophistae Herculis laudes recitaturo , Quis vero inquit Antalcidas , eum vituperat λ

. Si aut collegam sid quod mallem) myli liu

similem haberes , aut tu collegae tuo similis e Dses supervacanea esset oratio mea. nam dc duo honi Cos etiam me tacente Omnia e Iep. fide vestra faceretis : & mali nec mea verba auribus vestris nec consilia animo reciperetis.. Τacuissem hodie P. C.) ne quid in omnium gaudio minus laetum quod esset vobis loque rea et Niruc intes Ioga uti senatQΩ , u Iet1ceam,

90쪽

formula. ut superbus , aut obnoxius esse videar : qu rum alterum est hominis alienae libertatis obliti, alterum suae. Qui me voluistis dicere ex tempore , accipite Apul. de rudimentum post experimentum. injppe,pro- ' , ' ut mea opinio est bono periculo periculum faciam , postquam reprobata meditata sum dicturus incogitata, dcc. In rebus sublitariis venia prolixior. Scripta vita. enim pensiculatis ic examinatis 3 repentina a tem noscitis simul & ignoscitis. Pericles , quotiescunque veIba facturus in AElian .hi'. concionem prodiret, optabat, ut sibi nullum i Qςν ejusmodi verbum excideret quod populum exasperare atque irritare posset: aut quod illi contrarium esset ec cum ipsius voluntate pugnare

videretur.

Si quantum in agro locisque desertis auda. Cie. pro ei a potest, tantum in soro, atque judiciis ima Rcin

pudentia valeret, non minuS nunc causa cederet A. Caecina Sex. Abutii impudentiae, quam tum in vi facienda cessit audaciae. Verum &

Nunquam mihi de suturam Orationem , qua Liv. 3. d. exercitum meum alloquerer,credidi: non quod 3 i. scipi verba unquam potiuS quam res exercuerim,

sed quia prope a pueritia in castris habitus assuetaveram militaribus ingeniis : apud vos quemadmodum loquar , nec consilium nec oratio suppeditat : quos nee quo nomine quidem appellare debeam, scio cives quia patria vestra descivistis. an milites qui imperium auspiciumque abnui1tis , sacramenti religionem rupistis. laostes e corpora, ora, Vestitum , habitum civiumasnosco: sacta, dicta, consilia, animos hostium video. Quid enim vos, &e. Quam consuetudinem illi e X schola politi o-τusti otiratores tanquam legem servaverunt, ut in ma-aa.

gnis causis sibi 3 Diis precarentur concedi ora tionem , vel Cic. conspersam floribus ad aures

audieatium suavitate desiuiendas, vel Demosthenia

SEARCH

MENU NAVIGATION