장음표시 사용
351쪽
1N LIBERI. CAPUT III. g. U. Vt
culum immineret, intra suos fines bello persequi, SQ nisi consulio prius p pulo Romano. Non ergo Germani jus habebant deditionem postulandi ; led populo Romano punire causarem jus erat, ' planc ut Carthaginenses Romanis responderunt. ψ Ego non , prisato, publicove musidio Saguntum oppugum tum sit, qu et nubitu censeo; sed ut rem Dre, ais injuria : uostra enim haec qicesio, atque anima ero in civem nostri tu es, nostro, an suo fecerit arbitrio , vobiscum una δὴ satis es, licueritne per fiaus feri. s. ' Desendit M. Tullius Cicero factum & Octavit, & Decimi Bruti . qui privato conlisio in Antonium arma ceperant. Atqui , etiam si constaret meritum hostilia Antonium, ' Senatus , populique Romani judicium exspectari debuit, FH an e republica esset dissimulare factum , an ulcisci : ad pacis venire conditiones, an ad arma procurrere. ' Nam jure suo . quod saepe cum damni periculo conjunctum est , uti nemo cogitur. Tum Vero etiam, hoste iudicato Antonio . permittenda Senatui, & populo Romano deliberatio fuit, ' per quos potissimum bellum id geri vellet. Sic ρ Cassio auxilia ex foedere petenti respondere Rhodii, missuros se , si Senatus iuberet.
6. Moniti hoc exemplo, & plura occurrent, meminerimus non omnia 'probare, quae a quamvis praeclarae famae auctoribus dicuntur : ' saepe enim tempori, Lepe affectibus serviunt & aptant Sy τω Λιτρω σάθμ-ν Quare danda eis opera iiii in his rebus desecato utamur judicio , nec quae excusari na, gis, quam laudari pollunt, temere in exemplum rapiamus, in quo perniciose errari solet. 7. Cum vero dictium sit, ' bellum publicum geri non debere, nisi eo auctore , qui summam potestatem habeat: ' & ad huius rei, ' & ad quaestionis illius, quae est de bello lemni intellectum , ' atque adeo ad alia multa, neces Iarium erit, ' quae sit summa illa potestas, quique eam habeant, ii telligere ; coque magis , quia nostro saeculo viri eruditi , ' quisque ex usu magis rerum praesentium, quam ex vero illud argumentum exsequuti,' rem per se haud expeditam multo impeditiorem reddiderunt. VI. I. ' Facultas ergo monalis civitatem gubernandi , ' quae potestatis civilis vocabulo nuncupari solet, a Thucydide ς ' tribus rebus describitur.
cum civitatem, ' quae vere civitas sit, vocat αυτοδεω , α τελη ss
so Nisi eo αἰ o petim populo Romano J Ut A. Cornelius Cossus Dictator inventis inter hostes
cimis, unus & Vetit is . Iis. c. I 3. extremo e 14. Q M. Arim comitius trib. mii. c. p. I sis Iunis deprehensis , thid. cap. 2s. si O curuariu et J simile est te . non causa. Potuissent hoe Romani respondere Germanis , saccisarciri dedi pustulassent . non Pani Romanis: nam Romani non laeesserant Hannibalem . ut Germani caesarem; sed Hannibal priuata libidine lolaverat ire illis oppusnando Saguntum. Iure igitur poscebatur. Responsio autem prenorum erat mera cavillatio. s Oppugnatione duxti vii violatum equidem fuerat foedus , idque, contra sententiam Auctoris nostri . monehimuq in raad Lib. II cup. XVI. 6 3;. Verum, quum id negarent Paetii quamdiu id quaerebatur . merito dicebant. suam esse quaestionem. R animadversio nem , sponte, an ipsorum iussu Deisset. I. B. sa ΛΛ ὸ ν publiea J Utrum ἡ republica.sa Τω stir ω-J Lapidi lineam, vel amussim . ut inali mensores , quum lapidem itineae deherent aptare. s u ruaru J Ut eommodum erat illit principibus , quibus favebant. ss Suis sexihus a Legibus, quas ipsi austerant, non quas victor rex . aut t3rannus , aut alius populus imposuit. Iudicibus litium forensum . quos ipsa civitas legit, aut sortita est. Praesidi hus senatus, ct Iudicum , quos ipsi creassent. G avo
352쪽
5. ' VII De Belgo tussio, G privator, de summo Imperio. 1 3' sis urentem legibus , ' iudiciis , ' magis, alibus. ' Aristoteles tres facit
partes in administranda republica, consultationem ' de rebus communibus,' curam legendorum magiis lituum , ' & judicia : ' ad primam autem pariem' refert deliberationem de bello, pace , Dederibus faciendis, ac di sibi vendis , ' de legibus ; ' addit de morte, exilio, publicatione, ' & repetundis , si hoc cli, ut ego interpretor , ' judicia publica , ' cum prius judiciorum nomine. privata intellexisset. Dionysius h Italicarnassensis tria maxime notat, ' jus ma- ρgiis aluum creandorum, i jus legum condendarum, & tollendarum, ' jui decernendi de bello , ac pace. . ς ' Alibi addit quartum, judicia : Rursuin ' ali- c Lib. Lhi adjicit curationem sacrorum , ' & convocationem comitiorum. 'a Lb. IX. a. ' At si quis recte partiri velit , facile quae huc spectant reperiet om- c. i , nia ; ita ut nihil aut deiit, aut redundet. ' Nam qui civitatem regit, cani partim per se, partim per alios regit. Per se autem versatur , aut F7 circa universalia, aut circa singularia M' Circa universalia versatur condendo i ges , s casque tollendo, ' tam circa sacra 9 ' quatenus eorum cura ad civitatem pertinet ), quam circa profana. Ars circa lKec ' Aristoteli αρχmκτονική DN ' architectatis. Singularia, circa qu.c versetur, sunt ' aut directe publica , vi ' aut privata quidem , sed quatenus ad publicum ordinantur. Di recte publica sunt actiones ut pacis, belli, sciderum iaciendorum ; ' aut res , ut Co vectigalia , ' & si quae his sunt similia : ' in quibus comprehenditur 'ci dominium eminens , quod'civitas habet in cives , & res civium ' ad usum publicum. Ais circa haec I Aristoteli nomine generis re ιλια, ἡ, . ' id est f ἔ- civilis, & εουλει τι. - . consultatrix. ' Privata sunt res controverse inter sit gulos, ' quas publica auctoritate dirimi publicae quietis interest. Ars circa haec eidem g Aristoteli judicialis. ' Qitae per alterum expediuntur, g Ita ea expediuntur ' aut per niagistriatus , ' aut per alios curatores, ' in quibus sunt & legati. ' His ergo in rebus consistit potestas civilis i. cc) Summa autem illa dicitur, cujus actus alterius juri non subsunt, ' ita ut alterius voluntatis humanae arbitrio irriti possint red di. Alterius cum dico , ipsinia excludo, qui summa potestate utitur 1, ' cui voluntatem mutare licet, in ' ut & succelibrem , qui eodem jure utitur,
k Magistrati,in J Posset etiam verti Vectit risus, quomodo accepit Thucrdidis Scholial es.
Est enim vox anceps.l δει legum eoudeudarum, tollaudarem . u
nere , eriminalibus, vel capitalibus. rea uni Persalia I Universum eorpus reipublicae, sum iam rempublicam. x Tasque tollando J Abrotando. si e modi in rei publicae impediant , & praesens usus, neccilitas ite aliud requirat. 9 teum eorum cura ad ei sentem J Nouscilicet ad Deerdotes, & ipsos euratores, & ministros sacrorum. ι Veii alia 3 Commereia , an non , upera. 6 a Dominium eminens J Sic dictum . iit disi institatur 1 dominio privato cuiusque civis in res
6a Aut tum in Urasus I 'M,Ortinis. comitia, ordinatio officiorum. 63 Custis uehu J illa superius dicta sie in manibus habere, atque adminiitrare, ut quod in illis agas . iubeas , constituas , a lumine possiti infirmari, &rescindi. Nehelitis de iure imp. p. 3 32. ee confer. PupENDOR F. De Iare Not.
353쪽
ae proinde eandem habet potestatem, non aliam. Haec ergo summa pol λς quod subjectit in habeat, videamus. Subjectum aliud cst commune, aliud proprium : ' ut visus subjectum commune est corpus, proprium ocultique' ita suntinete potestatis subjectit in commune est civitas, 'quam persectum coetum elle, supra diximus. a. ' Excludimus ergo populos , qui in alterius populi ditionem coii-eesserinit, ' quales erant provinciae Romanorum et hi cniin populi ' non per se civitas sunt, ut nunc quidem eam vocem sumimus, ' sed membra minus digna magnae civitatis , ' quomodo servi membra sunt familiae. Rursum accidit, ' ut plurium populorum idem sit caput , qui tamen populi singuli persectum coetum constituum: neque enim ut in naturali corpore non potest caput tu num esse plurium corporum, ' ita in morali quoque corpore ; ' ' nam ibi eadem si persona divetia ratione consilerata caput p te is esse plurium. ac distinctorum corporum. dd Cujus rei certum indicium esse potest , ' quod extinctii domo regnatrice imperituri ad quemque populum seorsim revertitur. Sic etiam accidere potest, ' ut v plures civitates arctissimo inter se s indere colligentur , ce & faciant m/ςημα quoddam, ut Straho U non lino loco loquitur, neque tamen singulta dei inant statum perseelae civitatis retineru : quod tum ab aliis , tum ab Aristotele , etiam not
3. ' Subjectum ergo commune summae potestatis esto civitas, ita, ut jam diximus, intellecta. Subjectum proprium cst persona 'una, pluresve, ' pro cujusque gentis legibus, ac moribus : η , apud Galcuum libro sexto de placitis Hippocratis, & Platonis.' VIII. I. Atque hoc loco primum rejicienda cst ' eorum opinio, qui ubique, & sine exceptione summam potestatem esse volunt populi, ' ita
64 μοι si eatim 2 Penes quem sit , in quo
relideat, ae eonsistat ; quod vocant subjectum ἰα- παρξεως . sve inhaesionis. Membra minui digna a viliora. 66 Persona diversa ratione eo derata I Ut Imperator Romana- domanteus, alibi Rex , alibi archi dux , alibi Dux . alibi comes. 67 Prures civitates J Ut olim XI I. Aehaeorum populi, iustiar. 34, I. ut hodie VII. Belgii eona sociati ei vitates. clx Qιi ubique, ere sue exoptione summam ρ testatem me volunt populi J Status controversiae prorsiis invidiose proponitur, adeo ut auctor non effugiat reprehentionem , qua ipse culpat alios
num. s. eos magis ex usu praebentium renim, quam ex vem hoc Numentum exequi : neque
enim quisquam . opinor . dixit, ubique & lii: ec xceptione summam potestatem esse populi, ut ei reges , quoties imperio tuo male utuntur, &mercere,& punire lictat. Et si quis dixit, nequaquam ei Rhseribimus. Sed haec est quaelio:
An populus habens imperium legitimum ruta
Regem, vel Senatum , vel Rem p. per conventus ordinum, sive comitia regi solitam si major, Ω melior pars censeat eam sormam reximinis esse per eiosam puta Regem patam degeneravi stein tyrannum . senatum in paucos dominos, coismitia in eonsulam turbam seditiosortim hominum possit istam mutare. R auctores mali puta Reges. aut paucos e senatu, aut comitiorum turbatore' ) iure punire 3 ut Romani secerunt expulso Tarquinio : ut Atheniisses impurio P puli ad Quadringentos translator Sc iisdem postea Quadringentis, ut & Trigintaviris. eum tyrannica impotentia uterentur . exilio, aut morte pia nitis . Iuli. s, 3. ut Veientes Rege eteato apud Livium s. I. ut denique Hebraei abrogato iudicum magistratu, ct creato rege.
354쪽
f. VIII. De Bero publico , U priuato sta si milio Imperio. Ips
ut ei reges , quoties imperio suo male utuntur, & coercere , A punire liceat : ' quae sententia cy quot malis causam dederit, & dare etiam num possit, penitus animis recepta, nemo sapiens non videt. gg Nos his argumentis eam resutamus. 70 ' Licet homini cuique se iii privatam servitutein . mcui velit addicere lih ' ut & ex lege ' Hebraea , & 7 Romana - appa- XXI. c.
ret. ' Quidni ergo populo sui juris liceat se uni cuipiam , aut pluribus ita addicere , ' ut regendi sui jus in eum plane transcribat, nulla ejus juris parte retenta Z ' Neque dixeris p minime id praesumi : non enim jam quaerimus, quid in dubio praesumendum sit ; η sed quid jure fieri pollit. ' Frustra quoque asseruntur incommoda, quae hinc sequantur, utit sequi possint ; nam 73
qualemcumque formam gubernationis animo finxeris, nunquam incommodis, aut periculis carebis. ς Aut haec cum ictas sunt habenda , ' sttit illa cum his amittentia si ut, ait comoedia. 2. Sicut autem multa sunt vivendi genera, alterum altero praei finitus ,
ὁ: cuique liberum est ex tot generibus id eligere , quod ipsi placet: ' ita &populus eligere potest qualem vult gubernationis formam, neque ex praestat tia hujus , aut illius forniae , ' qua de re diversa diversorum sunt judicia, P sed ex voluntate jus metiendum est.
P . . .. et Litate seu metire tam est a A Ca rolo Quinto imperatore eodem tempore Augusta civitas petiit. ne senatus v. nis iliae placita valerent . niti assensilent curiarum magi uri : N rimberga plane contrarium. s pro Cureso curato Auctor debebat dieere Sisi ii triari imperatorem: ab illo enim haee petita fuisse . uitior iei tradiderunt ; ut, post A G L N S E i. i U M . t hservavit I. Ni est. vertim, Tom. Il. Conuir. γ mptice. seu Diis. De is solati s Rom. Geon. Impse
G κ o N o v I l. 69 suu malo J Seditionibus, coniurationibus, tumulti huς , bellis intestinis. Quali vero opinio hominum, non debete se indigna pati ab eo, qui juris fruendi causa ciuistitutus est, & non ipsa iniquitas principum, & magistratuum, istis malis causam dederit. Vide I. Rcg. 18, 17. &I8. Responsio ad argumenta G, otii. o Liret homiat euique J Liret privato se in servitutem addicere ; Ergo & populo. Resp. I. conceditur totum. Ergo , qui hoc fecerunt, ser
Ubi xutem illi 7 Non Germani : nam eligunt hodie Caesarem. Non qui sub principibuq. aut liberis Germania ei itatibus ; nam hae lauda r
galia Prineipes habent ii Caesare . non ut domino mancipiorum , sed ut repraesentante populum Germanicum in universum ii impii ian . euius eaput est conititutus. Non Galli : constituerunt
enim ipsi Reges, mero ei. Caroli. Hugonis C peti posteros comitiis, & thera electione. Non Hispani : nam connulsiis. & pactis ipsi quoque receperunt Austriaeam domum. Non ulli alii Europae populi, nisi Moseliorum, Turcarum . Tartarorum tyrannide pressi. Ergo millia hoe disputatur in Europa. Sed ar umendatur porro : Si potest populus se addidere in servitutem, amisit omne jus se in libertatem , aut securitatem vindicandi : Atqui cte. Ergo. Re p. Negatur inaior : nam ne servi quidem id amiseruiit. Athenis servus erudeliter habitus sine culpa sua poterat dominum in jus
vocare, & per judicem cogere, ut se venderet. Eoniae quid releripserit Autorium Pius . notum cst eu 9. 2. Instit. de his, qui fui . mel alieni iuris Aut. Ubi tale remedium iuris civilis cessat, remedium naturale appetere non prohibetur, quod est aut suo, aut vis contra vim.
i R manu J Si quis major XX. annis ad ps tium participandum se venundari passus esset. a Minime. id J Non esse ei edibile quemquam populum liue descensurum. 77 Diostmetimque J Sive monarchiam , sive
aristocratiam , sive democratiam , sive ex omnis bus, aut duabus mixtam.
geb De vero statu huius quaestionis, & quid
ei rea eam statuendum fit , ut extrema, in quae plerique Au tires incidunt, vitentur, dix mus in Notis Gallieis. vide & qu e dudum scripsimus ad PUFENDOR F. De Iuri A M. U Glanc Lib. VII. cap. VI. s. s. Nol. 2. I. B.
355쪽
1 6 L I B E R I. CAPUT III. g. VIII.
3. ' ecque vero non multae exstare possitnt cauta , cur populus jus totum impenandi : se abdicet, aliique inadat, puta, ' quia i in in periculum vitae adductum, alia lege, qui se defendat, reperire non potest : ' aut quia Is inopia pressiis aliter h.ibere non potest copiam , unde se sustentet. Nam ii Campani olim neces state subacti q populo Romano se subjecerunt in hunc modum : 76 Populi in ' Campumum, tirbemqtie Captiam , agrin, delubra Deum , ' divina , ita uanaei e omnia , tu vestram P. C. ditisuem de Anim : & quidam populi, cum V Romanorum ditioni subjicere se vellent. 77 ' ne recepti quidem sunt; quod narrat . ' Appianus: ' quid obstat quominus & uni homini pr potenti populus aliquis eundem ad modum dedere se possit 73 Apud Virgilium legimuS . - Nec cum se sub leges pacis iniqua
Accidere etiam potest, ' ut paterfamilias latifundia possidens neminem
alia lege in suas terras habitantem recipere velit : aut ut quis magnam servorum copiam habens cos manumittat, sub imperii serendi, & cenius pendendi legibus : quae suis exemplis non carent. De servis Germanorum apud Tacitum cit : ' Suam quisque sedem, si os penates regit. Fruineuti iniarim domitis, aut pecoris , aut vesss, ut colono, injungit. V servus haereuris paret.
q. Adde quodi sicut Aristoteles dixit, ' quosdam homines natura cis servos, id cit, ad servitutem aptos: ita Se populi quidam eo sunt ingenio, ut regi, quam regere norint rectius ; quod de se senilise Cappadoces Videntur, qui oblatae a Romanis libertati vitam sub rege praetulerunt, ' neganteS Vivere se sine rege polle. Sic Philostratus , s vita Apollonii, ' itultum else , ait,
Thraces, Musos, Getas in libertatem vindicare, qua non gaudeant. . Neque Vcro non aliquos movere potctunt exempla gentium, quae per saecula plurima ' sub imperio plane regio satis feliciter vixerunt. i V
tum . quo Auctor noster facit J innuere voluit. apita GHeem olim licuisse quoque singulis seipsos vendere , emendavimus quoad numerum caritis . ex Furiam Jauisur os tu risimam p.r . U. Amis. Scris & ille male hue aptatur , ait ad GEllium observavit Grouo Ditiι , qui heie siet. Auctor noster adfert ipse alium itieum haudduhium , Lia II. v. an n. I. B. G κ o T I I.
356쪽
t Urbes sub Eumene . ait ' Livius , nullius libem civitatis sortunam cum sua mutatam voluisse. Lit & interdum is civitatis status, xi ut videatur nisi sub libero unius imperio salvus esse non posse ; quod de Romana, ' qualis crat Caesaris Augulti aetate, Q multis prudentibus visum est. His ergo, sit libusque de causis accidere non potest tantum, sed & solet, ' ut se homines subjiciunt imperio alterius, ac potestati ; quod & ' Cicero . notat Offici
6. 8 Jam vero ' bello justo , ut ante diximus, sicut acquiri potest d minium privatum , ' ita & dominium civile, sive ius regendi non aliunde pendens. Neque Vero haec tantum ' pro unius imperio, ubi id receptum est , conservando, dicha censeri debent : nam idem jus, ' eademque ratio est 33 procerum, qui plebe exclusa civitatem regunt. in ' Quid, quod nutu
gorae regnum erat, venisse, narrat Isocrates. Pag.
tino rege etiar. Idem histor. I. I. atque omnem
sto aequiritur dominium privatum , etiam dominium civile non Miunde pendens. Atqui . Ergo. Resp. conreditur iterum totum; & certe plus uret in populos helio Rha hos, quam qui cre
Si hello justo aequiritur dominium aliunde non Pendens , populus nullum jus habet hello vi ctorem. utcumque tyrannus sit, puniendi. At-qui. Ergo. Resp. Neratur maior : nam ' in privato is minio , etsi id a nullo pendeat . tamen quia expedit , ne quis re sua male utatur . eoercetiar do minus. ut die iam est de servis, ut prodigo interdicitur administratione honorum 1 ut stitiosi in tutela sunt agnatorum, & gentilium. Sed inquit, magistratus in rebus privatorum habet dominium emineus . non populus in bonis
Resp. I. Omnes boni prineipes eonfessi sunt , Idem illud dominium eminens esse populo in ho- Ra principum . Traianux, Hadrianus, Antonini. Resp. a. Ambiguitas est is voce dominium ,
quasi dominium si ius utendi . abutendi , sine
cuiusquam intercessione. Id salsum est in homianibus sub dominium venientibus , etiam iure gentium , non eivili tantum. Nam Se dominorum, ae servorum est societas : & servi lacti sunt, ut servarentur, non oeciderentur in heu lo capti. sie igitur populi, qui bello aequisiti sine alia pactione se dederunt a hoe tamen spectarunt, & tacite sunt pacti. ut duriore quidem conditione, & libertate amissa, salvi tamen essent, ae viverent. Si ne hoe quidem licet per victorem Tyrannum, superest illis ut vitam suam
quoquo modo defendant. sa Non oliviris 3 superiorem neminem , Me que nec popuIum agnoscens.
83 Pνουνum, qai J In Aristoeratia mera , ut hodie Venetiis.
cis aliqui aut inopes , aut externi. tum sorminae, & adoletientes a deliberationibus publicis ardentur, non est ullum ius populo in acta Primeipis. Resp. Argumentiam non video quid eoneludat. Prava enim est Oollectio. Nam non est eadem ratio istorem , quae populi. Istis diffiditur, egenis , Ω externis, tanquam appetentibus rerum n varum e mulieribus. & adolescentibus, tanquam imperitis rei gerendae. Noe de populo diei nompotest. Deinde quod ponitur . ordinarium est :quod eolligitur . extra ordinem , Ω in magnis eas hus sit : quibus ne quidem egeni, externi , mulieres, si quid opis adferre possent, exclud rentur. Sentencla igitur argumenti haee est :si inopes , externi , mulieres, adolestentes ordia narie areentur a tractanda Rep., populus omnis, aut maior, meliorque pars consentiena , etiam in ultima nectilitate . Ω manifesta tirannide areetur a coercendo Tyranno. Atqui cte. Ergo. Sie apparet argumenti huius vanitas. Immo ea pentis αἴλ14ια, D precipitantia. Non agit ut heie de iure ederoendi TFranni, quod etiam Auctor non omnino Populo denegat. ut patet ex cap. seq. q. II. Verum, ut probet, non repugnare naturae, & seopo Societatis civilis talem
a yPs. I. XLII, e. s. . c. . c.
357쪽
178 LIBER L CAPUT III. g. VIII.
la respublica adeo reperta est popularis, iii qua non aliqui aut valde ino pes , aut externi, tum Vero & foeminae , & adolestentes a deliberationibus pii blicis arceantur ρ7. Iam vero & populi quidam alios sub se populos habent, nona Lis lib. minus addictos stibi , quam si regibus parerent : unde illa interrogatio,
R fhie populus Collatintis in sui potesare 2 ' & Campani cum se Romanis dedidissent
ιανο νῖν, qui populus sui re di ius in summam Potestatem plane transeripserit; postquam de R tibi. R de Procerum Re,pti blieae Asiore ιi, id adseruit . addit iam , in ipse Rebus oberi Demoerarieti non paucos esse, qui speetem quamdam exhiheant Populi, non minus su hiem otiii ἡ patribu, imilias & civibus composito , quam universi, & singuli cives in Regno Monarchae , in Republiea Aristoerattea senatui sie evanestit salua illa ratiocinatio . quam Em- ditissimus Critieus non vetitus est adfingere Viro
Summo , in quo iudicium cum omnigena erudiatione certabat. Piget eetera expendere . in quibus perpetua sere est ignoratio elanchi , Se quas
8s Iani meo re pepuli 3 si populi habuerunt
non minu1 sihi addictos populos, quam Regibus .& ab illis sunt dono dati aliis Regibus, non estius ulli populo Regem potestate male utentem
Resp. Nulla prorsus hue est collectio: Populi isti imperantes , sive bene, sive male usi sunt suo iure nihil iuvant TFrannum. Si bene, ipsi statuerunt Me suum omelum esse , & ni facerent , populos eos id aliquando non toleraturos , ut Romani. Liv. 8 . ar. Ω sic damnarunt tyrannidem.
si male, idem ius suit subjectis populis eontra populum Tyrannum , quod contra Tyrannum regem: & si iure isto non sunt usi . defuerunt
sententiae seripturae saetae, x auctorum Grae- eorum, Latinorumque aut explicant ius rogum
aut mores. Neutra res tollit ius populi. si ius. & eoncessa legibus, primo populus regi non amplius potest dare , quam ipse habet. Non autem populus habet ius se ipsum exstinguendi . aut in eorpus suum iniuste seviendi. Ergo neque Regibus dare hoe potuit. Deinde potestas major Regilius data est ad eonservationem ipssius.& populi, non ad perniciem. Quae igitur ad pernitiem vergit , non est ius regum. Si mores , fgnificant reges suo iure abuti quo ab su nullum maius ius aequiritur , sed quod habuerunt, perdunt. signifieant & illud : propter eximium illud ius, multa regibus etiam iniusta concedi multa ferre . mulia eondonare populos , quia aut abhorrent ipsi a seditionibus , aut rationem se vindieandi non uident. Non dicunt , nunquam , nullo easu , ne post ultima quidem tyrannio erudelitatis exempla ius eri populo se liberandi. Ubi dieitur e supra populam ese regem, postitam δε ita. mera ludiqeatio est. Nam ct consules supra populum Romanum , x Athenienses erant Rh Arehontibus t neutria
tamen omnia in populos illos lieuerunt. cum Christiis dieit : Retri tontium domi, fur eis et nihil aliud dieit, quam esse eos superiores gradu . Ω dienitate. Hae apparet ex eontextu : Pro nuntiabat enim haee verba in eontentione disci pulorum , quis eorum maximus esset , non ut aliis imperaret . sed ut priore loco sederet :dexteram enim. & laevam Domini in regno eius uindieahant Zebedaei filii. Deinde demonstrat hoc oppositum : Vos otitem non se : qtitu frtim maximus pernae sis, ae mmonu ; quoil nihil aliud est , quam primus, & postremus.
x Populi quidam alios δε, δε populos has hi Jsie salamis insula Atheniensium iuris iam Inde a Philaeo, R Eur,saee Aiacis filiis , ut Platai
ch/ι pag. 83. ) Solone nos docti lane salaismi Mem Atheniensibus ademit Augustus , ut postea cephaleniam Adrianus, teste M itino pag. a64. D. M. Meph. ) Atarneus ah antiquo chi rum , teste Herodoto lib. I. cap. Iclo. ) R Samii multa in eontinente oppida tenuere , ut Suabo docet lib. XIV. pag. 639. U. Par. cog Anactorium partim ad Corinthios , partim ad Corcyrenses pertinehat , ut ratioditis seribit libro i. I. s s. m. Oxon. ) In paee eum iEt
Iis apud Livium : Denea.ta cum urbe, agroque .
Aea antim stilo. Lib. XXXVIII. e. ii. J sex oppida Italicarnasso attrihuta per Alexandrum Μagnum , memorat minitis Historiae Naturalia lib. b. e. α9. Idem libro XXXIII. e. IV. Lin- dum insulam esse , ait, Rhodiorum: tantundem de Cutino hahea libro XXXV. e. io. Testatur idem mereo Lih. LEpist. Le. t. epistola ad fratrem. Rh diis ii silem , quod Romanos contra Antioehum iuvissent . eomplures urbes dono datas, ait Ea
tropitis libro IV. cap. a. nempe carum RI Seiorum , quae rursus eis ablatae a Senatu. Utrumque est in Excerptis Pol bii. cap. g6. V 93. Non unum est in hae Nota , eeteroquia
supervacanea satis , etsi Mo υρε μυνννυονικον. I. Sa
358쪽
VIII. De Bello publico, fg γ ivato ; U de fimmio Imperio. I 'dissent, ψ facti dicuntur alienae potes Litis : h Acarnania, ut & ς Amphilochia dicuntur filisse si juris Riolorum : - Petaea , & Caunus ditionis Rhodiorum i Ρydna a s Philippo Olynthiis data. Et quae sub Spartanis
fuerant oppida , postquam corii in ditioni exemta sunt, x Eleutherolaconum nomen acceperunt. Cotyora urbs dicitur fuisse Sinopensium, apud β Xeno phontem. Nicea Idaliae adjudicata Massiliensibus apud Strabonem , & In sula 4 Pithecusae Neapolitanis. Sic Calatiam oppidum coloniae Capuens :Caudium coloniae Beneventanae adjudicata cum territoriis suis , apud i Frontinum legimus. Otho provinciae Baeticae Maurorum civitates dono dedit :quod apud m Tacitum est. ' Quae omnia convelli necesse est, si id recipimus jus regendi semper subditum esse eorum judicio, ac voluntati, qui reguntur. 8. At vero esse reges, qui populi etiam universim sumti arbitrio non subsint, ' tum sacra, tum profana historia testantur. Si dixeris, inquit Deus populum Israeliticum alloquens , ' Statuam si a me regem: & ad Samuelem : ' ' Indica eis jus regis, qtii re alimus es super eos. ' Hinc rex P unctus dicitur super populum, super hereditatem Domini, super Israelem :Salomo q rex super totum Israelem. Sic David Deo gratias agit, ' quod populum suum ipsi subjecerit. Et Christus : Reges, inquit, gentium gomi-
αισ eis, ' Notum illud Horatii : Lib. III, Od. L
Reguna timendorum in proprios freges, Negos iu ipsos imperium es Iovis. 9. ' Tres gubernandi sermas ita describit 20 Seneca Interdum populus es, quem timere debeamus : interdum si ea ciuitatis Ayciplina eji, ut plurima per senatum transigantur , yx gratis in ea timextur tari : interdum singuli,
quibus potestas populi, V in popillum data es. ' Tales sunt, quos Plutarchus
τοῖς 'ΑΘχναιοις ἐχαρι M. III. Nulla est Insula Lindis i sed haee est urbs insulae Rhodi ; ut Mmnes sciunt. Quum in toto Plinii. XXXIII, 4. haec verba' legantur : Minervae templum hahet Lindos . IN su LAE Rhodiorum , in quo Helena Domini Se. Auctis nostor videtur . dum festinaret, legisse , IN su LA Rhodiorum. I. B. J
86 Iuris . Soloniam J Ut Justin. 9 . I. IIcemrbs Variante victoria , nune Atheniensum , nunc AE tolorum, iuris h rbita uti Eod. lib. cap. S. M
aim Persarum juris. Lib. yi, I. Syriae quidem, sed juris AEDpti rivisate. g Exempta sunt 3 Per Augustum oppida mari
g8 GDιim a Calatiam. 29 Notum siud Horatii J Reges in ipsis imp Hum esse Iovis, nemo dissitetur. Nec quisquam di-Xit, in reges imperium esse popuIL Sed hoc dieitur; si reges imperio illo in proprios greges tantummodo ad maAandum utantur , greges illos non esse oves. ut semper impune se praebeant, sed ho- unives, qui sciant libi nihil esse eatius sua salii te: S: pastorem, qui pro lupo se gerat, non esse tole
M Seneea -- IO. Ari Meles 3 potellas p pulli , R in populum data est regibus : sed populi, etiam ipse populus habuit. Sic etiam imperator definit j. 6. Inst. de jur. nati gent. & civ. Populas ei, eu in eum omne turperimn tuum, D potestatem emeesu. Non igitur Tyrannieum. Sed dieit, data est. Ergo populus eam non retinuit. Certe justain dedit, & ordinarie repetere non potest. Sed etsi homini lihero . in quem potestas mihi nulla est, gladium donavero, sic ut & gladius ille exierit e mea potestate, si is eos gladio ad se, aut me perdendum niatur , cxtorquere illum et jure possum. ae debeo. yr GrutiosJ Potentes, quorum nemo tacite Π tiam negligit. sa Pisit rectus J Imperium reges habent in leges , hactenus ut Oas utiles serre , & latas. si pro cessu temporis inutiles appareant. ahrogare polia fuit , ut Agesilaus rex . qualem inferius negat invius hie deseribi, & improprie regem appella ri , quod tamen non credidit Agesilaus, qui re gem Persarum, et li iustitiae studiolus esset. se ne gavit majorem esse. Ille igitur Agesilaus cum in
359쪽
18; LIBERI. CAPUT III. f. VIII.
FLiη. ΙΙL singulare imperium sic describit : Δευθυνως ποιέειν τὰ λυλετ facere quod quis ς '' velit, ρ ita ut alii rationem non redit. 9 Dioni quoque Prusicensi regnum
Lue datur: 'ε Pausani is Messent eis 4 opponit iaπεJγνω ' regnum p0d Op. s. testati tali, gitie ratiouem achimis reddere debeat.
. III. I. JO- Arii toteles ' reges quosdam esse, ait, cum eo jure, quod alibi ha-XlV. bet ipsa gens in te, ac sua. Sic ' postquam Romani principes imperium Vςxφ. 'ti s regium usurpare coeperunt, ' dicitur populus f in eos omne suum impprium,
A U & potestatem contulisse , ' etiam in se , ut interpretatur ii Theophilu et i, : Hinc illud di ctum 's M. Antonini Philosophi : g μmo nisi fiolus Deus λι- ita at dex principis esse potes. 26 4 Dion. l. LIIL de tali principe : ρ η-
t. p. g. map . D. πι ι Leuestrica pugna multi abiecissent scuta, quos le- 23 i , mus oportebat esse infames . non autem is sta l. QMpΡ, tus eset reip. ut tanto numero civium carciet. operam dedit, ut des maretur ,eu stri: sive legislator. creatus legislator nullas novas leges tulit, sed veteres valere iussit post Leuctricameladem, ut nihil . quod in ea factum esset eontra leges, puniri posset. Non autem haee potestas in leges dat & ius omnes leges conculeandi. Eandem potestatem in leges habet populus li-her : unde in XII. t di cuia postremtini populus I. Iru e . Et ut rogatatur lex , ita Rabrogahatur, antiquabaturque ; interdum ei Ohrogabatur , derogabaturque. Et tamen in libera rep. legum est imperium longe supra populum. Licia, lib. e. Liheri jam hine populi Rom. res pote, Fereqιe ges . armum magistratuι, imperia - qtie Deum potentiora , qvim homi m peragam. Vide diatrihen ad Senecam. Immo ad S T A T r u M. in Lib. I. situ. Cap. a. ubi hae de te suse Vir
Dbctissimos agit. I. B. ) 93 Otanes 3 Oianis dictum, quod ille protulit ad
initimin faciendam armatae irrannidi apud Ber dot. lib. 3. mirum est adserri ad explicandum ius regium. 94 stante. Dion. Patisoniae 3 Rationem non reddunt aetorum reges, quia non est magistratus ordinarius, eoram quo eo nDmine possine conveniri. Datum hoc ipsis, ut esshnt loluit impedimentis recte . R iuste saetendi : quod necessarium ineommodum liberae eivitates habent . Ω
tolerare coguntur maiorum commodorum gratia. Li ιιιι 9. 38. Tacitra 7. An n. 73. non Ut omnia subvertendi habeant licentiam. Deinde non sequitur : qui rationibus reddendis obnoxius non est , eum si palam illicita & quidem in summo gra tu faciat. non poste puniri. Nam ct Latthaginiensium in libera rep. imperatores a reddendis rationibus immunes erant ante constitutum senatum eentum senatoriam . de quo IMVtinus ly, a. Qui tamen si rempublieam invadcre voluistent, detecti, & eapti agebantur in crucem. In ipsa Ilollandia sunt eolle a quaedam . quae rationem nemini reddunt, & tamen nee reges sunt. nec, lideprehenitantur in malefieto, iudicum leverit tem effugiunt. 9S M. Auto, Di J Μ. Antoninum sanctissimum trum . & tantum tuerannorum hostem, ut palam diceret de deeemribus suis, omnes principes , qui oeeisi essent. habuisse eausas. quibus mererentur oecidi, neque quemquam facile hunum, vel Victum a Dranno , vel Oeeisum; ut seriberet :Plane iurei mei pereurus magis amari merebaturAUiditis, etiam tui : s reip. expedi ι ' et miser e . quam liberos Mares; eum quicquam dixive in favorem Tyrannorum . nimis mirum larem si dixit, sano sensu aeeipienda sunt, non ut scelerum ius sit Tyrannis. sed ut principes & reges intelligantur esse supra suos iudices. quos ipsi constituunt i aut dixit eo sensu , quo Turitru :Principatum fata dabi. Loquitur enim ad mili tes initista petentes. quos deterrere vult, ne ill putarent , quia non daretur quod injuria roicerent, sibi ius esse alium prineipem laetendi. Ait quin eum Cassius rebellaret . ipse mareus iudicem de se fecit senatum conditionem Cassio tulit, ut uterque depolitis armis senatui arhi- trium relinqueret , utrum Patres inallent impe
96 Dion J Dio resert quid Augustiis per varias,& miras artes a Patribus elicuerit, nimirum. O .nnibus ut legit,us eum solvereut ς permittere omnia suo pro arbitrio agere. si A. xi:stus Putasset iure imperii litie sibi eumpetere, non eλspe elasset decretum senatus, ei in eandem pntestatem iamdudum haberet in inauibus. & siti usurparci. Praeterea idem lenatus . qui Phineipibus tuitam potestatem dederat, Neionem male ea utentem condemnavit, ut more maiorum, id est , dira simo supplicio pnniretur. Gelon. cap. 49. 1dque
multo pluribus seeluet , s putuisset. ii) Non satis recta interpretatio. Vide omisnino Clar. Non DYit Obseri . Lib. I. cap. III. eiusdemque egregiam Orationem De Iure Sum
360쪽
s. VIIL De Besso publico, V privato ; U de si vimo Imperio. III
μη βουλοιτο μέ πρώτη e Uber es, suique, ae legum poteus, ut V quod vult, faciat: O' quod non vult, non faciat. Tale regnum iam antiquitus erat in Graecia. regnum F Inachidarum Argis : nam in Argiva Tragoedia Supplicibus Π sic populus regem affatur apud M ' aeschylum ' et gligi W
mi Luperii, V Lege Regia , quam & nos Galliee
versam, Notulisque illustratam . altera vice ei li- limus, simul cum Oratione GRO Novi I De Lege Regia, ann. 17I . I. B.
cui templum Thebis cadmus dicavit. Gratei eam Pallada dixere. Dieuntur aesthrio Inaehidae fuisse Pelasgi, id est , extorres ἔ a Syro abs. Etiam qui Laeedaemonem primi tenuere , Pelasgi erant, unde Abrahamo se cognatos dieebant Lacedaemonii in historia maecabat ea. Lib. I . cap. as. k. a . Sicut autem Argivi reges plenissima uti potestate exemplo Orientis . unde venerant: sie & reges Thebani e Phoenicibus. Apparet id ex creontis verbis apud sorhoclem , c Antilon. e. si 6. μ seqq. 68 I . εga. Relavi
ii. Vide etiam Patisan. in Asorie. e. s. Verum
Reges Argivi non ita plena utebantur potestate 3 ut patet vel ex loen Parinaniae . quem Auctor ipse adfert paulo post. num. Bq. vid. R Notam G
uomit ad ci is si verba. I. B. J
9 sis populuι J Non populus , sed peregrinae
egregie Mi ι-- eap. s. sui operis : verba illa ponuntur in personis tamiliarum peregrinarum , ad supplieum . quae rogabant in tutelam suscipi, & defendi ccntra AEgyptios elisse persequentes. at ipse rex Danaus, cui dieebantur ista rno , ait, non perfecerim hoe etiam promissum ,
iariam , nee s φη siem quia . Fatetur igitur , se non posse. Et erant istae filiae eius lem regis, qui tamen negat shi licere eas sne populi consensu suseipere. Itaque magnus error est summorum virorum Gratii K Salmo. ) ex sententia Reminarum peregrinarum , Ω suppliciter humillimeque blandientium colligere ius regni ,& quidem apud populus Graecos , qui nunquam
reges potestate abutentes tolerarunt.
Respouso ad primum,argumentum το is ασχῆ. sve principium petit. Hoe enim ipsum viaeritur, an constitutio imperantis perpetuo a voluntate eonstituentis pendeat hactenus , ut si pactis ille non stel . revocare constitutionem possit. Regimen commisit prineipi populus maxima eum potestate , fidemque dedit . quamdiu honi principis osscio fungatur. tamdiu se pari turum , & singulos pro eius salute vitam oppo sturos. Hoe semei promissum non pendet a voluntate promittentium ἰ semel se obligarunt . Se eo nexu tenentur , Ω qui non parent, aptineipe possunt puniri. Sed nee desiderare de hent , ut princeps aurae populari serviat, R in omni re desideriis populi , quandoque erroneis obsequatur. Hinc est quod Antigonus apud i/- statim et g. 3. θυς regem quaeranι , mi imperent. Quod R milius Paulus apud Livium 44, 2 a. Eterea ne gubemaverina. Et salubris prineipia est non nimis indulgere populo, exemplo Augusti Sueton. c. 4a. Et viret , qui militi extraordinariam peeuniam petenti negavit , ne quod illi
a. s. Quod nihil aliud volebat . quam se non
metuere seditiones . rebelliones . conspirationes Deum enim esse solum, qui eonstituat, & mutet imperia. Quod non excludit sactum humanum : perinde ut cum Seriptura dieit : Non es et entis , neque currentis,sed Dei moreretis. Item: Non Di plantaι , non qni rigat , sed qui aureis mensum dat. Talis est etiam sententia valentiniani : ut multa sunt dicta e flatilium principum, ae ducum , qui imperitae multitudinis deceptis voluntatibus non cesserunt. Alia est ratio in Tyranno manifesto, in quo intelligendo nemo sallitur. Is quicquid inter se, Ad populum in eonstitutione factum est, ipse irritum reddi.