장음표시 사용
341쪽
lsa H. de Cocceii conmi. ad H. Motii L. I. c. II. f. X.,, ganda fide . quot cum militias ejusque is cura vix subsistere potest. Qui cleri Bouorem usu sperarent J A Quia se ibi tota ratio cessabat; neque enim docendiis officium ipsis injunctum est. Q Aut magistratus attitissms , aras vitinera
bellica J A Neutrum enim absque vi exerce. M tur, a qua abhorret ecclesia. Semlaxes curas administret J ,, Quod im,, primis in praesenti rerum statu cavere oportet. Thuanus lib. XXIII. ait: muri legiis bus prudenter a majoribus prosipectum es. H ue Iacris aiulicti , Politisci obnoxii , ,, sum nam rerum ira Gallia teneant. Ea deis causa olim Dauni Dymanis Belionaeorumis Episcopo, ac naucia Cancellatris , ademta Agilla a Johamre, γod tu Cardinalium, , collegium a optatus obtis dominis semire se non posset. Ob eandem causam Joannem Balvam , Thonuvn Volsona Cardiua-- les a Lud. XL, N Hem . VIII. A igi
,, Furin rege male multasor ese , quod per eos magnas calamitares regnis utriusque i pomis latas, tonstaria r inuetum Senatum , qui merito omnis eisitis prudentia esiciua voemio debet. id dii inter cavere , apud quem se sacris initiati nullam reipubliea partem a , , singunt.
la Religi in chret. para. a. p. n. 448. pr. Tunc aenoscebam Imperatorem caeli 3 si cui , , magis obtemperandum est, quam Impera- ,, tori terrae. . Quassareuiue semoceusium cruentara . ae Iusas ocimtis 3 - Adeoque Christiani gerebanti, bella , quae necessariam defensionem in- ,, serebant. Luo facto emiseroemias tibi, F ha te Desis nostro uou exhibemus 3 ri Unde proverbium: ,, Mer Gint viret rem is , Hin auth deven
- tini haec vox fuit apud Ens . in vis. Const. A L. I e 6. Idque ΗOrmisdas quidam abne is gare Christianismum iussus . regerebat regiis apud Theodor. Hs. sol. L. f. c 38. Metiosos habeutes eos 3 ,. Imo non tan tum, , excusatos habentes , sed & maxime lauri dantes.
Belli partitio in publicum, & privatum. Summi imperii explicatio.
I. BEEi Hessio in publicum, est privatum.
II. Non omne bellam privatum , post iudicia constituta , illicitum esse jure naturali, defenditur ; additis
m. Ac ne jure quidem Dangelico , eum solutione objectioni m.
IV. Belli publici aetasio in solemne , U
minus solemne. U. An bellum sit publicum, quod g risur mictoritate magistratus summa in potesatem non habentis U'quando.
H. In quibus rebus consi at potestis
VII. Quis potestas fit semina,
UIII. Refellitur sententia , pta statisit, summam potesatem sempera' esse penes populum: ες solarentur argim
IX. Refellitur sententia , φω satui semper muruam si femoriem regis,
X. Ad ver avi sententiam recte intellia gendam adhibentur carisiones : prima es de distingi euda vocum in litudine in re dissari :XI. Secunda de distinguendo jure , Uruodo habendi jus. . Osevditur, quaedam impraria summa haberi pleue, tu es alienabiliser et XIII. uuaeatam non plene et XIV. Quaedam non summa plene, id es alienabiliter, haberi. XV. A ruitur aevi disinctis ex disci Lmine dandi tutoris tu remis.
342쪽
De Bello pullico, privatos de semimo Imperio. 163
XIV. Summam potesatem non tolli pro- XIX. Alia quoqtie exempla stadam male missione etiam Hia , Fod nec um huc trahi.turalis , nec dicini si juris. XX. Vera exempla. XVII. Summum imperium dividi iuream XXI. Summam potesatein habere possedum per partes subqemυμ, aut po- qui inaequali faeaere teneatur : cumtentiales. solutione obffectionum :XUBI. Male tremen hoc colligi ex eo . XXII. B qui tributum pendat rquod reges acta quaedam sua nisi a XXIII. Et qui fetidi lege teneamr. etu aliquo probentur, rata esse XXIV. Distinctio juris, V exercitiis cunt
I. I. ' O Elli prima, maximeque necessaria partitio haec est, ' quod bellum II ' aliud est privatum, ' aliud publicum, ' aliud mixtum. Publi - 2. h. .
cum bellum est, ' quod auctore eo geritur qui jurisdictionem habet: 'privatum, quod aliter : . ' mixtum , quod una ex parte est publicum, ex altera privatum. Sed de privato, quod antiquius, primum Videamus. a. Bellum aliquod privatum licite geri, quantum jus natum attinet, fatis apparere, arbitror, ' ex iis , quae supra diximus . cum ostensum est , ut quis injuriam etiam vi a se arceat, ' juri naturali non repugnare. Sed se te putet aliquis , id saltem ' post constituta y judicia publim non licere i 'quanquam enim judicia publica non a natura , sed a facto sunt humano, cum tumen multo sit honestius, & ad quietem hominum conducibilius, ' ab eo cujus nihil intersit rem cognosci, quam homines singulos ' nimium sepe amantes sui, si quod jus putant id manu exsequi, ' tam laudabili instituto obsequendum, ipsa dictat aequitas, & ratio naturalis. Paulus Φ JC. ' Nou b L. . es si vidis concedendum quod per mari arum piissice past feri , ne occasio sit Rmajoris tumulaeus faciendi. Hinc es, inquit Rex Theodoricus, ρ quod ' i c. s. t. gum repmta es sacra reverentia, tit 7 nihil manu, nihil proprio ageretur im- IV. I ar. pulsus quid enim a bellica confusione pax tranquilla distat, si per vim litigia terminantur Z - ' Et viis vocant leges, quoties quis id, quod deberi sibi putat, uou ia. D. j.u
G o T I T. te respublieas constitritas , cap. I. b. a. n. 1.3 Itidicia publiea 3 Ex quo persolue piablicae a Rex D. Viein J Evitilem vide in Edicto Iecta sunt, quibus solis datum ut ius admini- eap. X. K CXXIv. strarent , Ω rerum eapitalium vindices essent.' - - - Εst autem inter iudieia picti ira insidne de vi MG N O V 2 I. vi xrmata. g. g. IV. de pubi. I- ni rurisdiationem J Abntitur voeabulo . ct 4 Ab eo, eQtu nihil J Cujus ipsius res non agi- id ita accipit generaliter, ut st imperium com- tur , ut possit hona fide medius, R neutrarum
prehendat. Sm. de elem. I, I. qu. nati es -- partium esse , nec propriae causae respectu cor-ει- excidi, quias transportari. quibus liberta em Tumpatur. dari, quibria eripi, &c. quae ruam .rhes, quae s Nimium saepe amantes J PMularias apud Gr reiantur , mea iurisdictio est. Cic. a. agr. 36. ωι xori Marianz. 3. in Iulian. p. 96. το eoαιο, πι iub vestrium jus , juri iesiemem, pol statem . sem nι. GEU. cat. I. neque enim cuiquam mort εζα , nationes , provincias , terrarum denique o Ihim injuviae suae parvae videntur.
ym sub Maretis. Alioqiii ct jurisdictio aliquando ε uod 1us puta ι J In qua opinione sepius d sine potestate gladii est. eipiuntur.
343쪽
II. I. Certe ' quin restricta multum sit ea, quae ante judicia constituta fuerat licentia, dubitari non potest. ' Est tamen ubi locum nunc quoque ha beat . ' nimirum s ubi cessat judicium : ' nam lex vetans sine iudicio suum consequi. ' intelligi commode debet, ubi copia est judicii. Cessat autem judicium ' momentanee, aut continue. h ' Momentanee cessat, ubi expectari judex non potest sine certo periculo, aut damno , ' Continue vero, aut jure, aut laeto. Jure, si quis versetur in Q ' locis non occupatis, ' ut mari, si . sibi ἡ. litudine, insulis vacuis , ' ' & si qua alia sunt loca, in quibus nulla est ei Dio. leo. vitas : facto, ' si subditi judicem non audiant, 'aut G judex aperte cognitionem reiecerit. a. Quod diximus, etiam post judicia constituta naturali iuri non repugnare omne bellum privatum, ' etiam ex lege Judaeis data intelligi potest ;ubi se per Mosen Deus loquitur. Exod. XXII, 2. Si in fossione deprehensa fur ita prircutiatur , ut moria γ , ne reus caedis eso percussor r ni jam die tisi erit, tunc enim reus caesiis erit. Omnino enim videtur haec lex, tam a
curate distinguens , ' non solum impunitatem inducere, ' sed jus etiam naturale explicare ; ' neque fundari in peculiari aliquo δε mandato divino,' sed in communi aequitate : unde alias etiam gentes id sequutas , videmus.. xi rix Notum est illud XII. Tabularum, β haud dubie R ex veteri jure Attico pr a ni al. sectum t ' Si nox furtum faxis, si im aliquis occisit, jure casu esto. ' Sic in- sons omnium, quos novimus, populorum legibus judicatur , qui adversus aggretarem armis vitam periclitantem defenderit: qui tam manifestus consei, Ius testimonium praebet , ' nihil in eo esse, quod naturali juri adversetur. III. I. ' De jure divino voluntario persectiore. Euangelico scilicet, 'plus est difficultatis. Quin Deus, ' cui plus juris est in vitam nostram, 'quam nobis ipsis, ' potuerit a nobis patientiam eo usque exigere , ut etiam privatim in periculum adducti, occidi deberemus potius, quam occidere, ego non dubito. ' An autem voluerit nos co usque obstringere , id est quod . a. i. e. inquirimus. Solent pro affirmante sententia adferri duo loca , ς quae supra
II. g. vili. adduximus, ad quaestionem generalem : θ ασις ηναι πω πο-
la Octaviani initia adulatores aulae : neeelsitudiisne reipubl. . in qua nullus tune legibus locus, ad arma eivilia actum. Tacit. I. ann. 9.s Momentanee J Ad temnus . aut perpetuo. to Loen non ac pasti J uuae nemo in ditionem suam uindicavit.
Itidicem non atidians J Si per rebellionem , seditionem . dissidium intestinum sit iustitium. a Iadex verte 4 Quo praetextu Caesar invasit piratas. Vell6. a, 42. 3 Impunitarem in rere 3 Exeusare, ς con vere , si uuis tale sererit quippiam . sed prorsus ius dare saetendi. a 4 Μ Διο disiis. J De qualibus supra a , a. G R O-
344쪽
ue ΙΙΙ. De Bella publico , privato ; U de Animo Diperio.
Rom. XII. , I9. εαυτους ὀκδεκοῶτες , ἀγαπηται , ubi Latina versio habet, ' uouvos destiadentes , charissivi. . Tertius autem locus est in illis Christi verbis ad Petrii in t Repone gladium turam tu vagiuam Haut qui rianque acceperint . Mauh. ela iuum, gladio peribunt. ' Addunt his nonnulli Christi exemplum, qui pro XXVI, set. inimicis sit mortuus . Rom. V , 8. IO. a. ' Neque desunt inter Christianos veteres, qui bella quidem publica non improbaverint, sed defensionem privatam putarint vetitam. Ambrosii lo in pro bello supra ρ attulimus. Augustini multo etiam plura sunt, & clario- ε ωρ. ra , omnibus nota. At idem Ambrosius dixit : ς B ideo fortasse Petro duos pr erit, g gladios ostierenti, Satis, dicis 3 quasi licuerit usque ad Gangelitim, ne sit hi lege i. ' aequitatis eruditio, in Evangelio )7 ' veritatis. Idem alibi . : Christa in Lucran, nus etiamsi in latronem armatum incidat, ferientem ' referire non potes ; ue y adum Ahuem defendit, pietatem mutaminet. ς Augustinus vero: Lerem quidem III. e. 3. nou reprehendo, quae tales clatrones, & alios invalores violentos permittit interfici , sed ' quomodo Uos , qui interficiunt, defendam , non invenio. ' Et alibi: b. De occidendis hominitas ne ab eis quisquam occidatur, non mihi placet reus. f
in , iis forte fit ' miles , aut publica Ductione teneatur , ut non pro se hoc pabbrfaciat, sed pro aliis , ' accepta legitima potesare. Atque idem sensisse g Bali-- r. lium, ex secunda ipsius ad Amphilochium epistola in satis apparet. '
3. ' Sed opm,sita sententia sicut receptior est , ita verior nobis videtur. ' ' ut talis patientia non sit in Obligatione ; jubemur enim in Evangelio se s s. proximum amare juxta nos ipsos, ' non prae nobis ipsis : imo ubi par malum imminet, non vetamur ς nobis potius, quam aliis consulere, ut supra b ostendinius auctoritate Pauli beneficentiae regulam explicantis. ' Instet forte h
aliquis , & dicat: etiamsi meum bonum pracserre possim bono proximi, hoc ζT,.
tamen locum non habere in δ' honis inaequalibus; quare vitam meam mihi potius deserendam , quam invasor permittatur incidere in perpetuam damnationem. Sed responderi potest, ' saepe etiam eum, qui impctitur, 30 Opus habere icinpore ad poenitentiam , aut probabiliter ita existimare ; ' & ipsi quoque aggrei lori ante mortem posse ad poenitentiam spatium superesse. ' Dein
de morali judicio non videri aestimandum illud periculum, iis quod ipsum se quis conjiciat , & unde se potest eximere. C
taminem, calatum a Gratiano e. ulti causa XIII.
e Nobis potiati, quam aliis eo Heri J cis δε,- ι de Amieitia r i vel potius Petrus Irefensi , i libet ille . a Viris Doctis vindieatur. J Sane
nullus aliqua praecepto. - allatia ratione teneriar statem animis proximi perdatione animae suae, avit corporis ejus tiberasionem , e tra spem perpetuis si latis, propria eorporis interitu procurare. GRO No v II.
as Otias si erit J Interpretatur antehae ct ait istum diem , dum stant Μoysia extimoniae , li- mille ι uune autem postquam Euangelium amnuntiari coepit, sisti illam gladii. cauillatur iuvheahulo Satis, quod & significat, Non plas, S,
is O tutis pari ηιia J Ut nemo lene itur , aut neeesse habeat pati, se indefensum oecidi. is Bonis inisquriam J ut patientis honum est servare vitam fragilem, ς mortalem aggressi non perire inter peecandum , ct se mim praesenti vita etiam spem suturae, atque aeteram perdere. ao Optis halere 3 Non ue se affectum lentire , ut repente vitam dimittere possit , eum spe s
345쪽
1gs L I B E R I CAPUT III. 3. LII.
4. Certe Apostolorum aliqui ad ultimum usque tempus , Christo videi te , & sciente , ' videntur iter secisse armati gladio ι ' quod & alios Galilaeos e patria urbem versus properantes ob infestas latronibus vias factitasse , ex J sepho o discimus: ' qui & dc Esenis innocentissimis hominibus idem prodidit. Hinc enim factum est , ut cum diceret Christus, tale tempus imminere ut gladii comparandi causa vel vestis vendenda esset. Lucae XXU , 36. 'statim Apostoli 1esponderisit, in suo comitatu duos csse gladios; erant autem in eo comitatu nulli praeter Apostolos. Tum vero illud ipsum, ' quod dixit Christus, quanquam ' praeceptum revera non continet, sed *3 ' proverbium est, significans gravissima pericula imminere , ut clare ostendit ' oppositio primi temporis, quod tutum, ac prosperum fuerat , commate 3 S. est tamen tale,' ut sumptum appareat ex co , quod fieri solebat , quodque Apostoli licitum
s. Recte autem a Cicerone . dictim est : Glassios habere certe non liceret , s usi illis nulla pacto liceret. Illud vero , ' Ne res ite injuriam facienti, et ' non magis universale est, quam quod sequitur , ' Date omni petenti γquod tamen exceptionem admittit, ' dum ne nimium nos praegravemur: 'imo illi praecepto de dando nihil adjicitur quod vim habeat restringentem, sed ex solo sensu aequitatis adstringitur , cum praeceptum de non resistendo suam habeat adjunctam explicationem per cxemplum alapae; ' ut intelligatur tum demum praecise nos obligare , cuni ea impetimur injuria, quae aut at pa sit , aut *s alapae par : ' nam alioqui rectius fuerat dicere, Ne resisite tuis; iam facienti, sed vitam profundite potius, striam armis utamini.
endi, ' sed ulciscendi habet significationem, ut & Iudith. I, I 2. R H, I Luc. XVIII, 7. 8. XXI, 22. 2. Theis. I, 8. I. Petri II, I 4. Rom. XII 4. I. Theis ΙU, 6. Idque ipsa verborum connexio manifeste ostendit: praetas serat enim , Ne rependatis ulli malam pro malo: ' haec autem est ultionis, non defensionis descriptio. Et monitum suum sulcit Paulus Deuteronomii ς loco , 37 ' ἐ-ὶ Γλοῦ- πιι , ἐγώ ἀν-- - , ubi ita Hebraeo est rapa ), , quo lilii nem significari tum vocis proprietas indicat, ' tum ipsa loci sententia, quae defensionem intelligi non patitur.
sevi aestimante ex sese ; non ex assii insta eausa, quae vitiosam eam. avt prohahilem reddit. Judi. cium morale interpretatur rem , non esse rem cam, euius nomine voeatur. s vitium habet adiunctum. Noe igitur iudieio periculum . in quod quis ultro se coniecit , Ω ex eo se eximere potest . perieulum non putatur hac enus, ut alter illi potius, qnam shi pareere debeat. Judicio morali res non esse distimatur id, quod est . prointer adjuntium vitium. Tale significat cisero lih. o. famis. IV. Gando omni em es en nem , qui fortat se arbitrarεtis . me hane remp. non pumatine, hoe est . me iudieio morali hanc repip. , quae Iesb Caelare est, putare non esse rempublicam , sed tyrannidem.
erant. & Sadauerit sed isti omnium severissimi,& eontinentissmae disciplinae. Ioseph. Antiq. I , a. ut Homeratam J Sermo υπο- κοι & figuratus. 24 Non magis unise, fati J Sine exceptione aecipiendum. as alapae pM J In qua plus sit e tumeliae quam noxae , aut perieuli. as Non ιviendi . sed Qeiscendi J Nam iis L. utrumque senifieat . R itimi & tit ei. Unde diei deseniores' eivitatum. μεα xo. epist. III. Noe secutus est vetus interpres , eum illud de- huisset.
346쪽
S. III. De Bello publico , U privato ; U de summo Imperio. Ivj. duba . ri 6 Petro di in est , continet quidem prohibitionem Ux'R' U
di gladio , ' sed non in defensionis caussa, neque enim se opus habebat de- sendere : ' jam enim dixerat Christus de discipulis r Sinite hos abire t i itetit impleretur sermo , quem dixerat: Ex iis, quos dedisti mihi, non perdidi qtie qtiam, Dan. XVIII , 8. 9.; ' neque Chri itiin1. nam defendi nolebat. Ideo apud Joannem - hanc causam interdictioni subjicit, Au non bibam poculum, , im
quod dedit mihi Pater 8 com. U. & apud ς Matthaeuni ait, Quomodo ergo e XXVI implerentur scripturae, quae dicunt ita oportere feri ' Ulciscendi ergo animo Petrus, ut erat fervidus, non defendendi serebatur : adde quod arma sui ais bat in eos, qui nomine publicarum potestatum adventabant, quibus an ullo . casu resistere liceat, peculiaris est quaestio infra a nobis peculiariter tra Q. d. ix tanda. Quod autem adjicit Dominus , Omnes , qai gladium acceperisit, Ma- , ο dio peribunt, ' aut proverbium est, ex vulgi usu desumtum , quo significatur ' sanguinem sanguine elici, ' ideoque armorum usum periculo nunquam vacare et aut quae Origenis , Theophylacti, Titi, & EutS mii sentet tia est, indicat, ' non esse quod nos Deo praeripiamus ultionem, quam ipse suo tempore satis sit exacturus ; ' plane quo sensu in Apocalypsi dicitur XIII, Io. Qui gladio occidit, eivu gladio oecidi oportet : in hoc sta est spes, eg patientia sanctorum. Qiticum convenit Tertulliani illud r Adeo satis ido- netu -' patientiae sequester Deus - s injuriam deposeueris penes risu , ultor es ιβι damnum, resisutor es ; si dolorem , medicus es s ' si mortem , resuscitator est :quantum patientiae licet, ut Detim habeat debitorem ρ ' Simulque his Christi verbis vaticinium videtur inesse de poenis , quas a sanguinariis Judaeis erat
8. ' Ad Christi exemplum, qui pro inimicis mortuus dicitur, responderi potest, ' Christi facta omnia quidem virtutis esse plena. & quae, quoad ejus fieri potest, ' imitari laudabile sit, ' & suo praemio non cariturum
' non tamen Omnia ejusmodi esse , ' ut aut ex lege veniant, ' aut legem
faciant. Nam quod Christus pro inimicis , atque impiis est mortuus, id non fecit ex lege aliqua, ' sed ex speciali quasi pacto, & laedere inito cum Patre ; qui si id faceret, non modo suntinam ei gloriam , sed & gentem in aeternum duraturam ' promisit, Esaiae LM, Io. Alioqui esse hoc fictum quasi singulare, ' & cui vix quicquam reperiatur simile , ostendit Paulus Rom. U , 7. Et Christus nos animam nostram periculis objicere jubet, ' non pro quibusvis, ' sed pro ejusdem disciplinae consortibus , I Joan. III. I 6.9. ' Quae vero ex Christianis scriptoribus allatae sunt sententiae, ' partim videntur consilium magis, & sublimis propositi commendationem, quam districtum praeceptum continere 1, ' partim privatae sunt ipsorum, non com
munes G R O N O V I s. ag Armorum Uiam J Quale Homeri
as Pasiensia secet esεν J Sequester est , apud
quem res eontroversi possessionis deponitur. Aeeustodiae mandatur. vide ad Taeui anu. 3 4 7t. Sie facit Deum patientia sequesitum, & injuriam suam penes eum seponit, qui ob divinum praeceptum acceptra iniuria, abstinet vindicta , steam arbitrio coelesti remittit, ct committitis
347쪽
munes totius Ecclesiae. Nam in canonibus antiquissimis, ' qui Apostolici di cuntur , communione is demum privatur, ' qui in rixa primo ictu adver
sarium occiderit, H. προπέτειαν ἀυτρῶ, i ob nimium calorem. Et hanc sententiam ipse etiam Augustinus . quem in contrariam partem adduximus cprobare videtur riaest. LXXXIV. in Exodum. ΙU. I. ' Ρuhlicum bellum ' aliud est solenne ex jure gentium, aliud minus solenne. Soloniae quod hic voco, plerumque justum dici solet ' eo sensu, quo justum testamentum codicillis, ' justae nuptiae 3ο servili conti hernio opponuntur : non quod non liceat & codicillos faccre ei, qui velit, A servo sucum mulierem habere in contubernio ; ' sed quod testamentum,& nuptiae solennes 3 peculiares quosdam ex jure civili effectus habeant t' quod notari utile est ; multi enim , ' voce juiti male intellecta , ' damnari putant ut iniqua, aut illicita, bella omnia, quibus illa justi appellatio non coi venit ' Ut bellum solenne sit cx jure gentium, duo requiruntur; primum' ut geratur utrimque auctore eo , qui summam potestatem habeat in civitate di deinde, ' ut 3 ritus quidam adsint, de quibus agemus suo loco. ' Haec quia conjunctiin requiruntur , ideo alteriim sine altero non sufficit a. Bellum autem publicum minus solenne ' potest & ritibus illis care is , & geri in privatos, & auctorem habere 33 magistratum quemvis. ' Et sane si citra leges civiles res speetctur , ' videtur omnis magistratus , sicut ad tuendam plebem sibi creditam, ' ita ad exercendam jurisdictionem, si vis occurrat, jus habere belli gerendi. Sed quia ex bello tota civitas in periculum venit, ' id serme omnium populorum legibus cautum eth , ne bellum geri possit nisi auctore eo, qui summam in civitate potestatem habeati 'Exstat lex talis Platonis ultimo de legibus. ' Et in Romano jure majella
tis teneri dicitur, 1 qui injulti Principis bellum gesserit, delectumve habueriti
G a o mi ob nimitiis ealorem J Ambrositis Ithro X. in ueam : o Domine. or me cinere jubes Hadrum ui feriri me prohibes 3 ein haberi praeipis, quem elis promi 3 vis orae tit bis parara defenso, non Misis nee aria. cap. xa. )T Hulere in eois tibernis J Imo inter eives erant quaedam matrimonia non iusta, non iusti liberi Pati aetit. lih. I . tit. XIX. L. si uxor I 3. D. ad L. Iuliam de Adulteriis; sic ς libertas quaedam non iusta. Mina de vita beata . e. XX lv. Suristonitis octavio, e. XL. s Loeus Patiri Icti male heie ad dueitur, quasi in eo esset exemplum maia arimonii nisu Di , eo sensu quo intelligit Auctor i & ipse infra . in Noti ad Lib. I i. cap. V. A. Is . Murra. i. suspicatur . latere addita mei rem Aniani. sed vide ihi eximium Editorem Iuris p densis An tu ia an Uir. SCRU i. T I N G i u M. Cirea morem iuiuilam , de qua in I. 3. D. Ad Let. Iul. d. Adtiti. & alibi , varias Interpretum sententias collegit, & expe dit cis R. ut. Rie. GauνKN , Do more R
Gllo Nova I ao X mili e tabernis 3 servorum proprie non sunt nuptiis. sed eontubernium ἡ ω nupta serva non uxoν, sed etintulernalis. M. Seneca contr. a I in euntithernium deducta servi domina est. l. 14. g. g. D. de ritu nupt. L Ia. 3 p. D. de instrua via instrum. aeg. Contubernales quoque seo rum . id est uxores. Petronitis cap. s6. Coutu
ternalis mea mihi fastum Deis. a i Hseam Moriarti J Testamento datur, Radimitur haeredita . non eo lictilis. l. a. ς pen. cod. de eodissi. Nuptiss sequitur patria potestas
348쪽
exercitum comparaverit. 7 ' Injussu populi dixerat lex Cornelia lata a L. Cornelio Sylla. In Justini aveo Codice exstat constitutio Valentiniani, & a Γι -- Valentis ; Nulli prorsu nubis insciis, atque, inc0usultis, quor&mlibet anno rem ru0υ udorum copia tr. atur. Huc peietiliet X illud Augiistini : Ordo naturabs 'As: si is a mortalium paci accommodatus hoc poscit, ut suscipieud belli auctorit is, arque cou- di Di s ' ,
3. Sicut autem omnia dicta, ' quantumvis universalia, 3s aequitatem re- jure bruti, cipiunt interpretem , ' ita & haec lex. ρ ' Nam primum, quin 36 ei. qui juris 'N' dictioni praeest, liceat per apparitores suos vi cogere paucos imparentes, aa g. Id .' quoties ad eam rem copiis maioribus opus non est, ' nec periculum immi sic calet civitati, ' dubitari nequit. Rursum , ' si ita praesens sit periculum, ut 'I . tempus non serat eum consuli, qui supremum in civicate jus habeat; hic δε' Hetiam ' necessitas exceptionem porriget. ' Hoc jure usus L. Pinarius praesit -' dio Ennae in Sicilia pr sectus, ς cum certo sciret oppidanos ad Carthaginei ses desectionem moliri, caede in eos facta, Dinam retinuit. ' Extra talem se necessitatem ad vindicandas injurias, quas Rex peri equi negligit , jus bel-i : 37 oppidanis in civitatibus dare ausus est Franciscus Uictoria : sed ejus Gad. desti tentia merito ab aliis repudiatur. et 1i
V. I. At quibus eventibus jus armoriam mOVendorum esse magistrati- lib. XIV.
bus minoribus constat, ' an bellum tale publicum sit dicendum, distentiunt φ juris interpretes. Sunt qui aiunt in. Sunt qui negant '. Sane ' si publicum au biti non aliud dicimus. quam quod fit 3 jure magistratus, ' dubium non est quin Li. , r. a. talia bella publica sint , ac proinde 3' qui in tali facti specie A. . in iitra tibus se opponunt, ' in poenas incidant contumacium ad istis supra se p u. a. in , sitos. ' Si vero publicum sumi fur in excellentiore significatu pro eo , quod Asio solemne est , ' ut sepe sumi extra controversiam cst; ' non sunt bella ista hiab. E publica, ' quia ad illius juris plenitudinem, tum AEI judicium summae po- in de ' . t testatis,
G x o T I I. g Idia si ostitii J Lib. XXII. c. LXXIV. eos tra Fatistum ei tat Gnatianus c. quid Culpatur , , causa XXI u. quaest. i. Apud Hebraeos hel sum omne , quod non speciali Dei iussu suscipitur,
vocatur n7 In mn I bellium potes latum
tis, & suinini iuris penes populum reliquerat .mAt Marciani, mustoque magis Tribotiani ae o Di nia penes unum principem ; populus nullo nu-ocro. uine inexpiabilis ira Tiberii in Pisonem, ob bellum provinciae illatum, quamvis ipse illum in Germanteum subornasset, Tacit. 7. ann. I . 3s iatatem recipitini J Hactenus pro veris admittuntur . quatenus aequum. Lonumque patitur. H. qui Dri initimi j 1' seu l. s. f. r. D. M Ulais Urat, eui rur. m. Μandata iurisdictione privatis etiam imperium, quod non est merum, videtur mandari , quia iurisdictio sine modica covrcitione nulla est. Tribuni plebis , qui veteri
m 8. ξ α jure vocaticnem non habebant, prensionem tamen scut dris habebant GP. 13, ir. rej r. v. s. 7 Oppidarii J videndum an aeeeperint impe- P. 1 r. ii summi partem. aut a prineipe aeeeperint i ri- ibid. I. t. vilegium se muniendi, ae tuendi, & suis viribus nai. hobicia aliquid copiolarum ad defensionem alendi. quem D. de admodum civitates liberie imperii Germani i. Dein ptivi adversus externos facilius serat, si sint in limite positi, quam adversiis eiusdem regni membra. 38 iure malistratus J A persona publica om-eium tuum curante pro populo.
y ui J Subjectorum. O . Iugistratibus J velut delectum habentibus,
pecunias exigentilius: & cxtera parantibus.
i Indicium funusiae J Decretum Principis . Ordinum, Populi. in Hinc L. cf. D. De rei vivireat. dicitur, eum, qui restituere jussus. Iudiei non paret , 'sitanti militari. oscio Iudicis , cogendum. Qua de re vide Viros Eruditissimos. Ω Juris periti si mos I A C. G nTH DP REDUM iri Cod. Theodos. I... vula. do ossis. i. a. milit Ω Amplis c. B v N GK sHO ΕΚ, obe .i . LII. I . I L.
349쪽
testatis , 'tuni alia requiruntur. Neque me movet, quod etiam in tali contei tione soleant h res auferri obsistentibus , ' ac militibus etiam concedi a.
' Nam id belli solenniis non ita proprium est , ut non alibi etiam locum habere polist . .et. Sed & illud accidere potest, ut ' in imperio late patente 3 inferiores potes tates ' belli inchoandi ' concessam habeant potestatem : quod si fit . jam sane censendum erit, bellum geri ' ex vi summae potestatis ι nam quod faciendi quis alii ius dat, ' eius ipse auctor censetur.3. Illud magis controversum , ' an ubi tale mandatum non est, sulficiat
h Res auferri obus lentibus J Iuristonsi illis In
i Inferiores potestates belli gerendi habeant pote-itatem J Vide legem Friderici Impera.oris apiid rudum Abbatem Uspergensem. f De hae Lege vide quae habet .L. Hertius . in Dissert. De s piri ritute territoriali, S. y I. conuuent. U eu Tom. u. pag. 266. V seqq. Adde exempla alia. quae ego adtuli in Vindieiis juris Societatιι Be iaca ad commercia Indicana, Gallice scriptis, cap.
1 Rei auferri J Pignora capi, mulctae, me citiones, damna inhiberi. 3 An tibi tale mandatum nou es, sul iat quoque conjectura volantetis 3 Auctor absolute negat ;non vidctur autem omnino negandum . sed di- .itinguendum inter bellum propullandum . R ins rendum : nam quin praefectus provinciae, Pr
sertim si ei subsit aliqua manus militaris. Di s lut in provinciis limitaneis . iuς habeat . si a Mnitimis praefectura ejus vi invadat tir. liue speciali
mandato . resis endi, & vi armatia vim armatam
repellendi, duhitari nequiti Sed si finitimi ei-tra hellum hostilia parent, puta te tos , aut
negotiatores . aut alia de causa apud se comm rantes innoxios vinci rit. injuriave afficiant. aut
eum hostilms sudus feriant , bellumqtie minen-inr, praefecto Provinciae oceupare illos , & ul. tro bellum inferre non videtur concessi. n. priusquam de his rebus principem, aut populum fuit in docuerit. & ab eo quid faciendum sit. mandatum aeceperit. Ratio est evidens, nam in priore casu periculum Praesens moram non patitur : ct generale mandatum cui liendae partis tibi commissae videtur etiam ineludere juς onini; licii cstarrationis , sine qua custodia praestari ncquit. Sie I.. Pinarius, quum ranens s. ubi iii priesidio l eatus erat. pacti cum Himilcone Poeno de pruditione. praesidii . claves portarum 1b eo puscerent, & quum negarentur, vim facturi essent , caelis turbulentis, anι mala, inquit Livius, ais necessario facinore oppi sum retinuit: additque, Claudium Mareellum Imperatorem nec lactum imis
probasse, de praedam Ennensium militi eoneessisse lib. 24 , 39. Sic Anicius Gallus praetor lilyri ei
bellum non decretum gessit adversus Gentium Regem. Hoc umim bellum prius perpetratum , quam coeptum Romae auditum est , inquit Dolio M. 32. & tamen nemine contradicente victor triumphaviti In altero ea sit valet illud Te, entii: uia prius confisio, quam armis experiri spientem deceι : nam nec in uno, alterove privato laeso summiim periculum adit Respublica : & pote itfieri, ut qui offenderunt. meliora di sti a vi ahis stineant, Κ rebus repetitis factum pargent, Priusquam ad bellum veniatur. Et in hac causa esse iudicabant caesarem Cato, & alii, quum eum deindendum Germanis censerent : bella enim ex heulis serendo sine auctoritate populi Romani, non provinciae securitatem , sed tuam gloriam qu
Nec vero iure videtur Austor reprehendere iudicium Ciceronis lxnaantis Oauium, Ne Brutum. quod privato consilio arma in Antoniiun cepe rant. Dicit ille quidem . Senatus. populique judi-eium eqspectari debui me : dissimulare factum , an ulcisci vellet , deinde permittendam Senatui, populoque deliberationem fuisse , per quos p tissimum id bellum geri vellent. Fixe recte . si senatus erat liber, s1 res serebat moram. si Senatus , populique iudicium interponi patiebatur Antonius. Sed , ut vere ait Vel eius , torpebus oppressa dominatione sutouit civitas. lih. I, II. Et hie inconsulto Senatu populoque moverat a ma in Brutum . Galliamque invadendo eandem viam , qua Iulius erat usus, sibi muniebat ad tyrannidem. Indignissima vero conditio est honorum . si hi adstringantur soleinnibus , nec DR sint agere quidquam, nisi rite & ordine interea dum omnia divina de hii nana perturbant mali.
Si Senatus S populi iudicium exspectasset Brutus , perietat ipse & Gallia, antequam Romam quidquani renunciaretur. Erat id tempus. quovere monebat Brutum Cicero lib. 2. epist. 7. Coput autem est hoe , quod te disexcutis. me herespere, θ' nimi uiue et edim , ut ne tu EFertate, ει fr-
350쪽
44 sussciat coniectura voluntatis. ' Mihi id admittendum non videtur. ' Ne que enim hoc sufficit videre , quid 'i hoc rerum statu summam potestatera habenti, si consulatur, placiturum sit ; sed hoc magis videndum, quid ille,' ubi res moram fert, ' aut dubiam habet deliberationem, se inconsulto cupiat fieri, si ' si ea de re lex serenda sit. ' Nam ε7 ut maxime in aliquo facto particulari cessiet ii 1specta particulariter ratio, quae voluntatem sumnti impenantis movet, non tamen cessat ratio sumta universaliter , quae periculis
occurri vult : ' quod fieri non potest, si ejus rei ad se magistratus quisuque judicium trahat. . ' Non ergo iniuria a legatis suis acciantus fuit Cn. Manlius , μ quod
Pop. Rom. injustu bellum GalloGraecis intulisset : nam quanquam in AiN xxxv m. tiochi exercitu Gallorum legiones fuerant, tamen pace facta cum Antiocho, ς- Φ s. et '
' an ea injuria in Gali Graecos exsequenda esset, ' non in Cit. Manlii, sed in Pop. Rom. arbitrio esse debuit. C. Caesarem, quod bellum Germanis ii tulisset, bb ' dedi Germanis Cato voluit; credo ' non tam jus respiciens, quam quod Α' imminentis domini metu vellet urbem liberari. Nam Germani Gallos populi Romani hostes adjuverant, ' ac proinde non erat quod in
juriam sibi factam quererentur , ' si modo julta fuit populi Romani causa
in Gallos bellandi. At Caesar contentus esse debuit, Germanos Gallia mandi ta sibi provincia pepulisse, nec Germanos , praesertim cum nullum inde peri
pro ausoritate hastri debet, rem auctoritis impediar. metu. Pertinet hue agmonitio catonis ad Cn. Pompeium filium, res ata is auctore belli Africani cap. ea. Tum Pnir i e intutis cum esses, animadvertitor renis . ab artilaeibtis. H δερ- Ieratu eiDibur oppresiam, bono ue -ι N:ιerstatis ,
ne quaeso eonsuluissent reip. , qui vetuissent Pompe)um eo tempore rapere arma, qui iussissent inspectare iudicium populi Ae senatus , qui monui iniit permittendam senatui R Populo deliberationem . per quem potissimum vellet id hellum geri Non possum satis mirari, qui iumentem venire potuerit Doctissimo Gramisio , Auctorem nostrum absisti e neeare ut ait ini-1io Notae istiti fusere niaquam eo Deesurum mori tatis. ut Potems inferior hellum inchoet rquasi Auctor non diserti exeepisset in fine paratraphi praeedentis , casum , quo tempus non j je eo viti summam Potestatem ; quod Se in sevirentibus non minus elati innuiti id dudum 6h- seruauimus ad pus avo o κν. nostrum . Lib.
tius, si rem statim gerat . quam probabiliter coi ieeerit ratam. Se gratam pri oeipi suturam.
4s me re in t alti J in uno tali rasu. η si ea vi p. a si statuen sum iit quid in per- Petuum urunibus ille suis velit beete. V m maxime iis 3 Etsi sorte , ut nuue est .
dissimulaturiun prineipem. Ne minus moraturum putare possimus . quod in perpetuum valere de beat , ob prasentem fructum. immo senius est: quamvis in hoc vel illo casu nullum sorte iniseommodum , aut periculum re vera deprehendatur, susscit, quod ut plurimum . Se in unive su in maximum suturum sit incnmmodum. & p
riculum . si lieeat potestati inferiori , ubi m-que illa eontalium iudicaverit. inchoare bellum ineonsuli, Summa potestate. Vide infra , Lib. II. cap. XvI, 5. et s. n. I. I. B. J g cu. Manlius J Lm. ι. 38.4s. Flor. a , II. y Immineηιis domini J casaris . qui ei iam tum viam tibi ad irrannidem moliri videbatur. hh) Noti ideo cusarem dedi m manis, v Iuit Uuto : sed quΛd adversus fidem datam Grem uos pr.elio laeessivisset , eorumque legat retineri iussisset ; ut refert PLUTARCHUs 44x Histor leo vetere Latino Tumvsso Gemino, vit
ros, antequam Caesar primum ponte Rhenum tra
iiceret , eum victoria seria biennio post de T miris relata, R de qua ipse agit. Leg. Gust VI, s. Plura in Notis Gallicis dicemus. I. L.