장음표시 사용
421쪽
g.im in sumia misit cut Jusi inu Imperatorem
.ecum, qui Romam reversus , Raveuuat ad Regem contendit, ut ite carisa legationis ait eum referret; Rex vero, mus rem ex ejus voto
'it timorestis Gerus Romautis, adeo tit mur poteylarem Iniam duritia tu eum exercerem, s
hili querela adseris Clerus Regem Ahciliari vhi militer, obtinueritque prosuntino beneficis , tit clerici ritis curam Papa : U s ab eo restras gi non polisit, tunc tu foro seculari cormveuiantur : uti hoc privilegium es apud Ua11iod. variar lib. 8. epist. 24. Taceo alia. De Francis quoque. Jeu Germavis Imrp., qtiomodo in Pontifices Romaum judicium , potestatemque exercuerint, eras deposuerim , cou-Ifittierint , in eos a11 auo et terint, hisoria Irofana pariter . ses ecclesiastica abunde restatur; seu ea prolixiora sunt, quam pro hist-ttito. Leges Caroli M., aliorum de omisi iure emesaylico , piae Cupistilaria dicuntur , r. libris exhihel Leunci. de Legib. ant. Alio. rum plurima nynu Goldalium, id alibi e
lium II. Papam ω- arint, pro reforma tiove morum universalis eccosae , tu capite , fur memisis plurimram cosia Drum, ac emem flatione criminum gravisi orum, interiorum, continuortina . ac incorrigibilis vi , mriversalem eccisam merxautium; qua serisse ipsa verba, refert d. l. In quam rem qriam gra- miser Moguntium . Tretirensis Archica meellarii in Confessu Declarati diseruerint, oiae Steid. lib. I. p. 2 o. 9 seqq. Sabin. de Electi Carol. v. Summis item luter mutiscios Theologis Iurisconsultis, ac Politicis, improhatam esse Pontificis, cis Clericorum potesatem , prolixum est recensere. Quorumdam ecclesiae Do-clartim eam improtiantium senteistia tu stylim Corpus Cano uicum relata , se' autea algexatastini. Petrus de Ferrariis Jetus in prael. Pap. in forni. Libelli. pro A L consess F. plenam, de omnimodam duri H in princ. ita ait: In tantum excrevit appetitus jurisdietionum, quod nedum laici , sed & summi sacerdotes. 6e clerici sunt tali morbo, ac vitio penitus insecti; Vides enim , quod ipse Papa, qui deberet tanQuam verus Vicarius vestigin se-
Cocceii commentarius qui Iesu Christi , possidere, & armata manu
detinere nititur jurisdictionem in tertis, ci vitatibus , de villis, S locis , quae sunt na turaliter , & a mundi creatione , R Christi ordinatione Imperii Romani. Ιmo ipse Papa in ipsum Imperatorem nititur superioritatem habere ; quod N B. ridiculum es dicere, atque abominabile audire, ede. Idem Nic. Boer. Decis 69. n. a. & I. censet, ac alior alinas ἰN inprimis Albericum te uitem, a mannis viris se audiris . eum Politisci donata jecu- Liris diceretur potesαι, vocem de caelo arid tam : Hodie seminatum est in ecclesia Dei venenum aspidum. Nou jam de gesi fide , scit de sententia eorum se uor , qui hoc vel retuleritur, vel fuxerunt. Imo e a surae Iuno querela isa, V tores, quibus harac arroga mtiam Romanam execrati, deteVlasi impotri pii , Archiepiscopus S dista ensis apua Avent. de Annal Boj. l. . sol. 42o. , U Dpiscopiu Tn lensi aDI Fund. l. 7. f. 44O. , nee imu Abbas Urspergentis chron. in gestis philipp. f. 23 q. Plures enarrantur a Matth. Dre t. in Millen. sexto , liti de martyr. 6c testib. verit. Auscribo sententia is Caritualis Mazarmi , quum refert Ptiol. de reb. Gall. lib. io. in fin. Nulli Ponti i jus in Reges, sed paternum amorem esse debere. Et Senatus ilici, quam exhihet idem priol. d. tracti lib. 6. Non polye per bipartitam silem rugi , ae Romano mutisci parari.
paci . U bono publico humani generis
poni ptiset. Sed mitto ea , sest verba Ialtem
praedicti Ferrariensis, d. l. p. m. 244 ,susj eio : Bene, & sancte faceret Papa, si totam corporalem jurisdictionem in manibus Imperatoris remitteret: nec aliter unquam Reg-publ. , ct maxime italia quiescet : nec uluterius de Papatu tale schisma, quale fuit ,& est . ullo tempore amplius accideret; cie ex hoc status universus Clericorum magis redderetur Deo , ac populo devotus: & ipse Papa cum cardinalibus viveret quietius , ac Deo devotius, ct populo acceptius , & gra.
Same deuique rationi eoutrariatur, ut G ricatus eximatur seculari potesati, eamque ipse in at: cum vicaria potesas ure maior esse possis, nec alia . quam principalis , N c-- mittens. Servator ipse , cuiuι vicario uomiseo cium sumn Clericatias gerit, s eclas ma
422쪽
stmmi im in Rege; : Au ergo plus pol Italis es. potes m vicaria , quam in principali ρ Imo semper fatilo pro perit Servatis,ue obferum suu=n secularibus misceretur : nec tiltra docendi, hortandique fure , ad vim , U genui, seu privanuli quenquam, nedum Priameipes iuribtis secularibus, potesatem exced
ret. Cum adultera adduceΥetur , iudicare πο-
Init , Ied hυrtando ne amplius peccaret, dia misi. 2uoties disciputi potestatem aliquam petiertiat, eos acriter increpando repulit ;a regno sim sollicite semper omne imperium , ac violentiam omnem Iegregavit. Ita enim stolis dixit : Reges terrae imperant; vos autem non sic. Eu omnem poteyliatem rexiam, qua tu suom. . eg vi coercendo eooylit , ab ο cio Moysesormn reuitus remotam, mque imperium praecipua pars est, alii ius, imperitim furni ut erre posse directo opposition is eo prohibitum. desse Pilato Sercator hoc indio probat: Remum Jutim nin esse uiuudauram . quod illia fauin-Drum vi , ac manu non defendiatur. stua eadem ratio es , crin Pennis gladio in M. ses Chri=ιm eapientes Hiim , tam graviter reprehenderit. Duo igiων tyla, imperium , edinosolorum ossicium . directo iuvicem oryOsta sunt : V ita ab horum oscio peritus re Iecla sis , imperium , coactio. stuod se ergo cio Chrisi Vicariis ejus succedit, um p
tes eo imperium , zel coercitio , nedum 1 metistia araserendi imperii muttiveri. quae ipse Sertiator a Itio oscio toties expresse removit, at e prohibuit. Cum enim mcinius gerat Dices ibim committeutas , l. t 6. ff. de durisdict. , coucipi nequis, qui tu Vicario ousicio plui potesatis esse posis, quiam in esus maudiautis s cum nemo plus iuris concedat, quam
ipse baset : Mitum qui potuias vicaria toto suo geuere alia, te diverssa ese possi a p
tesara committeute , directique ei opposita scum delegantis , U delegati mitem si mi
nsitionem Petrux qtioqtie luculentre exhibet I. Petr. V, a, bis verbis : Pascite gregem Dei . & inspectionem non cum necessitate, sed cum libertate exercete , non lucri, sed affectus causa. Non ut praedominantes propriis . sed ut existentes exemplar gregis. It Mum ergo hie ab incio pascendi gregis domi uatio , imperium expresse removetur; hορ m moestate parendi , seu coactione , sitici in voluntatis Odfectu consimitur : id
quod vetustiores , meliores Cavones ipsqnNrte inculcarunt. c. I. & pass. dist. 43. Haec cum certa iam , ismuolaque Ibit, ut integra Iroute 1 regari nequcorat , quis credas
Pontificem in re tanta iis Imperatori esse reuua usum fuisse ratiouabus adeo trauis, ac letabus in c. 6. X. de Major. & obed. M taxinanitu quicqua=ia fugi m 8 Uti ctim I. ex eo, quod Deis fecerit duo tu nisaria magna , solem, ac iuvam , infert, Papam Rege esse Inperiorem. Vel Il. id prohat ex eo, quoit Deus Ieremiae. uou vero sacerdotim in AEuathοι, ut in d c. 6. perperam reseretur a xu : Ecce, constitui te super gentes , ®na, ut evellas, & dissipes , aedifices , &plantes &c.: cum certum fit, hune Prophetam iuvem , id eum sacerdotiiu sub imperio R/gis sugse , intuquani vero potesatem in regna. butye, vel exercitisse. Loquitur vero meu- lenter de vi prophetica , qua Ieronio tales dissoquiones praedixit, nou fecit. Item ill . ex verbis sareis : Diis non det ahes. 2principi populi tui non maledices. Deos enim sacerdotes elei tiit, nominari ante Primcipra , eoque , ait, superiores esse. Tale est IV. quod alietat, spiritualia potiora esse secularibus : Ita vero qtithhet dimagiser. cnjus 6i praecepta pietatis inon care , or mlhtu Regibin major , ῆς superiore esset. Non vero hic quaeritur , qua potes aspotior Id, seu cui illa competas; Regi, an Innutro Τ Equidem in sty i Biritualia nullius
h lamni potet is es ; atqne adeo fimi a qua-ritur , γa potior. In eortim admini alimne vero Regis simuma es poteylas, Papa mi-vserianu. Imris es V. quod in c. 8. x. eod. ex visone 4. aurmalium apud Ezechielem C. I. infert: Pontificem in Φ. Patriarchas iurisdictiouem bisere. Nee solidim V I. potestatem hane inde probas , quoii Servator Petro dixit ἐν pasce oves meus. Nam cum ese suas oves asserat, iueas ius, se' potessiarem non babet pastor, sed dominis: in rem asteritti neminu qtti qui juris, potesarisque , nedum summum ius competit. Subditi itaque Ruis quidem suus. IMoves nou sunt pastoi is. seu ci' aliud longe es pascere gregem , aliud imperare . N c
gere 2 pascere oves , ut hil aliud eqs , quam pabula , seti alimenta mibus prahere ; id etiam superiora inferior , minor maiori, extraneus extraneo potes . is vi HI Hris , ni iamque potesatem , nedum suntinam , in eum habeat p
423쪽
2 Hemisi ae Cocceii Commentarius
quoque doctum ,-pium Regi barbaro hae animae pisula dare, at nou imperio tu eumnsi potey Pascendi ergo vox nihil cum im perio commune halet , ne nasumtimur An D M. Bou Τ' Ι'et ipse egregie , eg iam traditu convenientis e docet praedicto I. Petri V , a. pascite gregem Dei , non ut praedo minantes propriis, sed ut exilientes exem. plar gregis : quibus a pascendi numere Onaue
Allegat quoque VII. locum ex Matth. I 6. Mi praecedit cons o Petrio Tu es Christus , filius Dei ; cui respondet christus : Tu es Petrus, ct super hac Petra fundabo Ecclellam
super Petro , arit super praedicta ejus eωρ ne Τ Vestiuit, super Petro. Imrreudum diam .EMesiis Dei fundamentum ese Petrum, esse hominem , ese peccaurem : cum constet stiuis mentum , Sy lapidιm antilarem uer ius rassa tinice esse Christian. Filium Dei sadeoque hanc Petri confessionem , uou Petrum: sed est quam vanast i Vta succusso Petri , du-κtim ab aliis demtan ratinis es : εαρ omnino ου ola tri ree certi loci uisopatum , cui juccesserint alii, puginat cum ejus incio , Noe, si mari sor Ite &c. Nec dici potes, cur Romani potius, qtiam alii , vel cur Petropoliata, qtiam Patito succeserint it sed hae atiis. Idem infert ex verbis sequentibus : Quicquid ligaveris in terra. erit ligatum in coelo; δ' per hane ligasionem, vel obligarionem, intel-Iui vult stimnium Imperium etiam in Reges
terra. Cum vero Serzator idem quoque omnibus , quos misis, dixerit: Quicquid ligaveris Sc. Jequeretur , curvis Diacouo us lig-di , ita Raegibus imperandi potesatem competere. Vertim ligatio illa nihil Imperii infers,ne m Imperii a erendi potestas e sed Lumtio es obligatio ex delicto, Jeu peccaso ι quod uti Iinu dicitur qualido remittitur . ita ligari quando non remittitur , sed retinetur. Utrumque fit per declarationem sacerdotis. Atque hae vel inde patent, quia quod aptia Matth.
I 6. v. I9. & cap. 18. v. I 8. dicimr lume, idem apud Ioh. c. 2 o. v. 23. dicitur peccata
retivere e quod D. ex tenore disciplina Ecia Iassea , iudicando eum pro Bh uico , Publicano , adeoque exsorte coetus ditariis non autem juribus Disse aribus, quis terrisoriis, θ' imperiis eum exuendo. Nee Miter id explicas Varruvias in c. alma mater. De sent. ex m. in o. parti I. n. g. sed V ita declaratur Matthaei I 8. v. I s. & seq. , ubi exposito , qui
frater delinquens corrigi debeat, ut si nolit, habeti ut Ethnicus, ct publicanus, additur ectas fultis rei r Quod qui ita ligatus sit laterra, ligatus quoque esse debeat in coelo. Idque osenuit exemplum Ambrosi, qui Thes-d sium, eum Io . homines innocentes Occia
disset, tantum templi a itu risi is , Nau pumitentiam serio hortatus : Non aurem Imperio eum deturbame conatus es , Theod ret. in hiit. Eccles trip. lib. 9. c. IO. Euseb.
chron. lib. II. c. I 8. ἱ cum tamen Imperat
ri subiecti m fuisse , ex ipso iure Canuvio supra oleuimus. Neque vero ex hac ligatione executio Clericis tu terra eouceditur , sed Coe o tu allegaso loco resci vasur. MEa igiturre pascendi , ta ligauiti incio, potesas cogendi, ses secularia jura auimendi. Oseudi potes.
Contra In quoque videtur. quod es tu C. 22. & 23. dist. 63. Ubi Carolo, Noetovi primum concessa videtur potesas eligermi Pontificis. D Baronius ad ann. 7 2. urbet
erubescere debere mentientes politicos novat
res . cum Messa tibi iesunt Regibus. Verum teritim illum in d. c.Durium , eg Corruptumese, Viros doctos duumn oseudiisse constat.
Et si vero inseger esset ι Resp. I. Iu os Abi ipsi
contradicit Baronius , es contrarium ipse profitetur ad an. sq. Saepe, ait, a Regibus praesumtum est jus praeficiendi Ecclesiis Episcopos hoc seculo loquitur de amo s 9.
tum in Occidente , tum Oriente: quam imis pudentiam hominis uniat Lehm. Chron. lib. a. c. 4 I. Et Π. plurimis exemplis ofendis, dira ante Priucipes hoc ius exercitisse, d. c. 4l &lib. 3. c. 24. . ut su P. F. 23. Hlegavimus Opponimus Haronio C. 2 s. dist. 63., Mi i' si mitium Toletarium hane Principitin potesatem ex eo deducit, V probat, quod
a temporibus B. Ambrosii . 9 B. Gregorii
iam oblismerit, ni itidem supra f. 22. dix mus. IV. Opponimus Eamnio ipsum Iuvocem tium IV. Pupam , qui in c. a. I. X. de M jori tanquam inciusium supponit. Clericosolisn Imperatori subjinor fuisse , id dubitas
quis eor exemerit: cujus verba apposuimus
supr. f. 2I. V. Posto, quod Principes ius ordinandi Clericos a sede Romaua acceperint, pinnae tamen inde Baronitis infert, Clericos non esse subjectus Principum potesati. Nam tempore Gentilium Imperatorum. Chr Iliam Ius Imperio Romano Dioeuter, si te antistites suos eligebasit, me tamen ideo desisnebant esse in potesate Imperatorum Roma.
424쪽
tu competat, nou tollit summam potesatem, a qua Auge plura Mese possunt , ut tit. r. Uminius. VI. Eodem modo , Is a Clericis emcessa es , illa potessias Imperatori . ei ut si perlari concessa fuit . ut diximus d. f. et . mi Regi potaVias quoque conceditur a cismus Reaena eligeinibus, qrei tamensio eius potesa-υImri. VII. Me tit d. c. I. Imperatori, sed Carolo M. tune taurum Patricis, itis ordinandi Discopos datum dicitur ; id euim ius Patriciis alias nou competebat. scilicet per gracius ait Imperii j limia mixtis es Cam- Itis M. V primum ei Patriciatus potesas, deinde orariatio Pontificis , ac time fitura Episcoporum data fiunt, d. c. 22. demum Imperator factus ovima hie suo iure tu Italia perivile , ac in Francia potit. At a Pontifice , usque ui opis, veluti it subitis. Prnicepsa natus fiat: Dii rei ita gesa fidem demor Iisas Lelini. d. l. c. 4 o. in fin. Idque inde quowe evidens es, quod multivius Henntias m&oque qua ei tributa fuit electio Episcoporum , pergoniae officium fuerit, uouperpetuum , au haredes transsorium. Cum vero filius Cum i I. plenis e ius iuvesiendi Episcopos iure iuvessionis habuerit, per C. 3 o. Dilt. 63., eertum 6 . erim id nou M isse ex concesisve Patris, tanquam Patricis ficta,
ia iiii dignitas morte patris extiucta suit; seu iure proprio Imperii , tu quod successit.
crescires igitur Caroli M. demum ius eligeuri Pontificem ciericis Romanis, cum parte aliqua Italia, coauesserunt tisi ipsi Caum ues traii ut in d. c. 3o. Vid. Et Uidem cormeeserunt filum ius eligendi Pontificis, eoque o omnes inoey litteras reliquorum .iθι πυγ-n; se' superioritatem nunqream coucessam , quinimmo expresse reser tam , I id. Lethm. chron. lib. I. c. Σ . titit te rexistierurat.
IX. Sed set ipsum hoc jus , quod Caroliavi prinitim dederunt Claro , posea restitutimi es Ottoni in c. 23. dilL 63. Denique A fasuaues, Carolo Patricio datum es. ins ms6timui Episcopos a filo Pontifice, eum a tota bucdo ,
quin a toto putilo Romano id damna , dic tur in d. c. 22. & c. 23.
Obiiciunt etiam quod tempore Pipii , se' Caroli, negotia quadam belli, set paris Pontifex admisi averit: imo quod Pipintim γο- ue Regem fecerit; quod εο dicitur c. 3. CausI q. q. 6. Sed l. ultimis hoe inprimis salsum,se' impudens ese, ex bisoria ejus temporis
usas et quae docet, Francornm Proceres numuinii mustusti Pipinum Regem ab socordiam Merocingormi optasse , Ied obsitio religionem
iuramevti , qua Regi suo es ricii , ξερ evires
aeque , ac Regia auctoritatis Franci tenacissiami cultores fuerint. Hoc caput et o de aviam risue a jurejurando, quod juris spiritualis habebatur , initaxat delatum aci Pontificem. seque de eo mustiistis fuit; qui ut erat Pipino Golaadfiniti, ita facile nou niodo tu abs
lutionem consensit, sed set hortastis es Tram
cos, ut eum Regem eligererat. Atqtie ita totam rem gesam narrant Petr. Betthaulti in flor. Franci c. lib. 2. c. I. , & dean Serres Hist. Ibus l'ann. 64r. tit. Avarices. ou ap
pareit du regne de Pipin fur la sn des Rois de la premiere tace. Item Viterbiens s , SAdo ad an. 7so. Nimis ergo vanum, id si volum es , quod Pimium a Papa Regem smaum jactatur, c satis conset, ipsis Fran- corrian Proceres Reges suos elegisse. ll. Poimii sex aratiquo insistito 6 pars Seuatus Romani , Liv. lib. T. c. 29. . est Iraecipumn ment- Matin urbis Roma. D II l. ivriniis ivssi inmisntis temporis necessitatibus, extremaque Italia vasitate, ac ruina , pracipua eius m at auctoritas ; ut inhia mirumst, maximi m menti negotia ad rati3s quoque delata , eum
Devique rexerunt, Ditem jure humam .ses plurium IemArtim consuetudine , boni publici eas a Pomisci potesarem maximam , Jauim per indiri cinna etiam deponendi Misgra competree. Huic temeraria essertioni προ-nimus : I. Fals m esse, humauo stire circa perviorum . se' Principum iura aliquamrpsi potesatem e petere, ni hacteitur 6 en- sunt. Il. Jtis humanum dici non pose, quod omnibus Eu, mribus, aliisque utiniamentis c utrariastir , qtia urodo expositistitis. III. Ouod de consuetudine icitur , ei respondetur ex ipsi eanonitas in cap. Nassana 16. X. de electi Non id consuetudinem esse , sed codirupteIam; nec constietudinem esse, tuisu per contradixere Reges , id I viperatores. IV. Ita ei, quodpor indirect saltim competu ius deponendi Reges, responditur ex C. , 4. d. Reg. jur. in 6. Cum una via quid prohibetur , non debet id alia via ad mitii: Et devectis , non de retrus ita in alueretur. Sed V hactentis ofendimus , nihil magis curas
Pontificis ossicis pinuare, quam iras imperii alicui anserendi, in qνω nullam Iotesatemhahet. V. Pod Cancinibus iu dist. 63. &dist. ς6. Sc. Curici sit iis tributivi exeminrionem , se potesatem iis Principes . id παιlim in protria cowa momerii use, nec iu
425쪽
m11rici de Cocceii Commentarius
Principion praejudisium valere potest. Gutra Clericor quidem ci muri probaui s sed non pro ipsis, tu propria eas a. VI. Omnis illa potes sper excommunicationes, earumque lucr
dibilem aluotim , ut alias artes, es gravi rataceam usurpata 6 qua quam parum bouo publico conveniat, vivimus supra. Devique viL quam erronea , injusa , ae impia fit hae u urpata exemtio, multis solide demon-srat Conring. de fin. Imp. cap. IO. & cap. I9.
Falu tu illa de' douatione Cousantilii M. Notior, e vanior es, quam ut referri d heat. Doctitur integro in 'un libro Lauren- . tius valla; eam ne ridet, vervose vavitatem ni demon'ras Alciat. lib. 7. Parerg. c. 3 9. auod momordit Covarruviam . qui ri&que PrUriam causam agit ; locns aratem e cis occurrit variar. Re l. lib. 4. tom. a. cap. I 6. n. 8 p. M T. Certum igitur, immotumque es, Iub p resate civili, in omnibus territorii partibus , atque comentis fundata, etiam Clericor coim
omis r Elius terrisorii Clericor: Uta smin-ram habet potestatem pro sua parte tu onives , nee clerici usio iure inde δει ut exemti.
FACULTAs ergo moralis civitatem
gulernauli J o Per saeuitatem moralem stu- ,, ctor intelligit saeuitatem legitimam, jureis gentium approbatam , unde excludit D.
,, cultatem tyrannicam. Quae pste latis ei lis Docabulo nuu pari
Dira 3 ire. itar ea in de potestate , quaeri in civitate sun ὲna e t. Tribus rebus deteribitur J is Imperfecti est ,, haea pittitio, quia n, n cuntinetur jus bel- ,, lorun , utPote quod nulla ratione sub ju.ri diciis complehendi potest Aa itis. Thucylides hic non partes imperii de-
,, scribit, sed naturam imperii, & quamam se sit eius nota chira tarduza explicat: nimiserum suis legibus, judiciis, & migi ita. ,, tibas , vel ut uao verba dicam , suo
I. S. I . r. I. L. a. c. 9. f. 3. n. I. se' f. is s. u. z. coetus nimirum juris tuendi cau- , , se constitutus.
Stiis utemem legibuι J '' Hac nota non cultas gubernandi, sed jus summae pote-- statis delignatur ; in eo enim conlistit sum- ma potestas, istam honum publicum suiso legibus immediate tueri. B. Parens Auton. I. G. c. 8. S. I . V c. 9. per tot. Item c. o I 3. 14. N 9 Itidiens J V Vix enim est ut suis legibus ut ri videantur, nili & suo magistratu . ac ju-- diciis utantur, quia leges a magistratibus , llatuuntur : d. Aulom c. I s. f. 4. ubi B. is parens late hoc argumentum persequitur. Magibi alibiJ ' Recte rotius in vot. b. mO-- net, verti id poste vectigalibus, tum quia voxis graeta dubiae signiscationis est , tum quia , , judicia jam supponunt magistratum. Equi- , , dem aliquando civitatibus , quae mediateo suo jure , suisque magistratibus utuntur , , , haec facultas proprio aerario utendi conce- , , ditur, d. Aurora. c. 1 f. I. l. ; sed tunc superi rior censum aliquem exigere potest. ibid. Arsototis tres facit partes in a. ivtyli amia republiea J ' imperium , quod continetri potet talem suo jure , suisque legibus viri vendi , juxta Aribtotelem conlistit in is consultatione de rebus communibus , is in cura legendorum magistratuum . &is in judiciis : juxta Dion tim Nasicar- ,, ua sensem, in jure magistratuum creando. , , rum, in jure decernendi de bello & paceri Ula. Aiacior distinguit inter ea, quae sum. ma potestas ipsa lacit, & quae per alios ro illa versari, ait, vel circa universalia , con. se de re sc. leges , vel circa particularia ; ea- is que vel directe publica, ut foedera face. re bellum gerere , vectigalia imponere : vel privata, quo resert judicia. IIae ex. pediri , ait, aut per magistratus , aut per , , alios curatores , legatos Sc. Quae singula ., examinabimus in mox notandis. B Pareus tres partes necessarias consti- tuit imperii : aliam enim esse potestatem, , legislatoriam , aliam Iudiciariam , aliam ii is liberatoriam. Vide Iupra Prop. II., , Nos dicimus, duas saltem esse partes ci- vilis potesatis . omnemque facultatem guisse bernandi civitatem absolvi x. defensioneis jurium civitatis , 2. jure agendi omnia , ,, quae ad salutem civitatis pertinent. Ex hocis duplici fonte enim omnia jura imperii se
426쪽
,. quuntur , uti id late demonstravi in Dig. , , pr0aem. XII. S. 63 I. De rebin comm istis J V Rectius de re- , , bus , quae ad statum publicum pertinent. Curam legendorum Magis tuum J Scise interiorum : summa enim potestas omniari agere ipsa nequit; adeoque per alios quae- , dam administrare debet. O judicia J V M. privata ; nam publicari comprehendit sub rebus communibus. Aa primam antem partem J V Quae ver- ,, stitur in publicis consiliis. Refert deliberationem de bella , pace , sed , I, J ' Haec omnia enim ad statum pu-- blicum pertinent.
De I gi seu J V Sc. de iis serendis , vel
AIuit de morte se . J V Absque publico
is consilio enim nemo morte, aut exilio pu-
niri, aut bonis privari potest. D repertinuis J ' Aristoteles non de hoc
, , climine agit, sed de rationibus reposcendis: adeoque de residuis ἔ utrobique ta-M men eadem est ratio.
Iudicia publiea 3 Ex quibus cuique ex is populo paenam lege publica constitutam persequendi jus est, l. 6. l. 8. S. I. isjur. Cum prius J VJudicia privata sunt, qui- , bus actor quod sibi debetur persequitur , Io. Iussi. iur. Apud Romanos primus Tul-- lius publica judicia a privatis separavit. M Ipse quidem de criminibus ad rempubli-
, , cam pertinentibus cognovit ; in privat rum vero causis judices privatos constiis tuit, quibus leges a se latas ut regulas, , praescripsit, quas in iudiciis, & rebus deis cidendis sequerentur. Jus magistbaturam creandormis 3 ' Adeo. is que jus judiciorum. Iu deceruendi de bella, ac pace J V i. e. - jus defiendendi subditos contra vim eX- , , traneorum , ct jus bellum illud per pacemis finiendi.
Alibi addit quartum. itidieta J ' At hoc
,, sub jure legendi magistratum continetur ;,, ideo enim constituitur magistratus, ut jus,, dicat. Alibi adjicit cicationem Derorum J ' Idis jam continetur sub jure legum condenda-
is rum, de quo mox. Et convocatisium comitiorΗm J V Nam conis Vocantur comitia, ut de rebus belli , &
pacis, consultatio fiat: adeoque hoc jus sub
si jure decernendi de bello , & pace, jam
AE s qtiis recis partiri telu 3 ' Imo nulla
is priorum partitionum adeo confusa est. &, , minus rem expedit, quam haec, quae ab , Ructore proponitur , cujus compendium D modo exhibuimus. Nam qui civitatem regit, eam part per se. Divina per alios regit J ' summa pol ,, stas non Omnia per se regere potest , sed is quaedam per alios administrate solet. Circa reniversalia versatur , condeudo I ges J ' Leges enim ad omnes pertinent.
, , Quanquam id fallat in legibus particulariis is bus, L e. privilegiis.
Tam circa sacia , quam circa profana I, , Status publicus duo continet, vel jura se circa sacra . vel jura circa profana , seu se secularia : utraque pertinent ad facultatem is gubernandi civitatem , quod solide expli, cavit R. parens in disputatione de sitir unari potesate; postquam enim originem summaeo poteitatis in genere demonstravit, ita per
Prima ergo summae , V Dei Dicaria sol satis , quam modo stendimus , cura ipsi cultus divini sacris moderandis , constituendisque continetriri II enim primum ius 6 , quia vult, fagitat divivus natura amctor , se A. coli : propter qrtiod hominens ipsum coudidit, eumque secularibus, privatis juribω dotalit. D il uu ergo iuι ' mario quoque tuendum vicarii fiae potesati
instinctum voluit, qua proinde vino pol IIM eirea sarea continetur.
Potesas ergo haec Vi potestas exequeudi im minis, quod ad it ι cultum flectat: uouatitem disponendi de illa jure , uti ure de aliis
partibuι Iuris naturae , inpote qt Od ius depem det a voluntate Numinis. Hac mitem istum Di dispostioni stimanis nora Jubjacet. Duo ergo hie sunt isti ignotila : I. potesac con-Ilttueudi, V adornωιῶ in W-blica , seu crutati vita , cultum Numisiis, qua es pars p te fatis pnblica , mucernit saltim ecclesa exteruum d a. itye cultus, qui expeditur perperj-- rite ad id consecratas; cum enim res
sacra profanetur quando misietur ἄθιώ In funis : etiam perseua , per qua cultus Iacer expeditin, segregari debem ab usus I αὐ-ribus , est sacris ilevoveri. Iu hoc ergo mira , seu cuisti nulla es p totas inritis pra aliet, sed is tum m Vierium patque adeo omnium hominimi aqtiaris conditio , quia Omnes a aliter miniis au onLtum tenentur. Nic igitur crastis, ej-que em
427쪽
in i densum, nou in externo , seu p Iitio Servator cultoribus sι is a ret omnem potesatem , eosque opponit mustiti politica , quando ait e Reges terrae potestatem habent; vos autem non sic. I. e. , in rebus politiciso potesa Regum s in iure autem , ε' eultu Numinis, quem vos prostemiui . non sis: scuis eo vobis pote Lia uiam s. Matth. XX . q. Marc. X, 42. Luc XXlI, et s. Unde Uν spectu illius unum esse magiserum, patrem , V dominum , alibi tesatur. Ad cultum Numinis νονe specicit coguL
io ejim , ae doctrina, Me qua coli nequit solidoque V luterpretatio docia Diae, qua Priam de itidem potesati humana non subjacet. R Iiquorum ergo omnium inra ad potesatem politicam spectat s quo proinde pertinet vocatis missi orum , poena excommuuicatio ris ,
cra , admi iratio bouorum , quicqnia ad Iegem dioecesiuam , aut iurisdictionis spectat. Solent autem Priscipes have circa su a potesatem aliis committere , qtii Iminisces νnaximi dicuntur : tui olim de II rata comsat, eg Roma Numa Pompilius Potii emmaximum ex patri ι legit, eipto omnia sacra , publica, V privata, exscripta, exsigum laque attri v. Liv. I. c. go. λ uret. iii N. ma pom p. ide. aduit. Livitis d. l. rationem, quia videbantur plures Romuli, quam Numae similes reges fore, ipsique ituri ad bella , & ita futurum ut sacra deserantur. Unde patet a quibus, se quo iure hic 'utifex maximus Roma consummD , quod ex priviae a sua cousitusime dependeat a sum. ma γι6tate, iis qua A luimur. Praei itidem, quae ipsus in eligendo Imperiore partes su rim , atque auctoritaι , s. quaτωuι setit pars senatus ; dicitur euim d. b. a patribus lectus:
hi enim, etiam translato in Orientem υντ
rio, simul concurrebot in iure elige i. E dem modo pars quoque hujus potest alas committi poteyt iis ipsis , qni miniserium gemus, tit in Consi riu formatis. Nihil νuim impedit, quo minus diores geueris QRia in eo.
Huc quoque, veteri gemitim insituto religionis adfinitatem referuntur illa sun hria , N qua eo pertient, Liv. d. l. licet pr prie ejiu loci mn Fut. Segrinutur in salti publico iura secularia . N ih ciritatis ; qua proinde itidem ad tuitionem sunma noseri potes.uis pertinent , per supra tradita . se. cum soninus natura arbiter mi stam gloriam me. titandam, Noti mira, imu , voluntatemque stiam exequemdam secerit homines ἔ ea fuit beniguitate , ut ue quasi gratis, sed eo selicitis id peragorem , propriis quoque bovis . V itiri ι noutarunm au titiluviem , sed V mi Ooluptatem
eos cum laverit: la tum jus in rini Uam te ram . ejus e boua, tum in propriaι actiones, quibus duTe ratioue reratin utilitates ,
U jucunditates si applicare possint , eis comesseris ι de φιtθω presitae iuribus Dis ipsi homiues dispouere polyinu e cum Me ipsorum jus nihil At aliud , quam legi inia facultas devehim Dis dis vestiti. Horum ergo iuritim tristio itidem adsumi ruris hanc potesatem Numinis , quod homιui isa jura concessit, vicarium perti Dei: qu potesaismuma. cum ad expeditiorem ejuι executionem amiciersa hominum socium in plures civitaress divio fuerit, si His civitati ι, iisque, qui civit.itibus prasint, competit.
Consequens rugo es , ut qui se, ε' jura sua
communi civitatis potesate fama velit, ea in civitatem conserat, e. inque potesati summa submittas; cui proinde ius tu ea competus perius, quateuus necesarium es , aut expiari
ad securitatem, V elicitatem tim publicam
civitalis, tum privatam civium. stuarauras eorum cura ad civitatem perti--ι J '' cum res sacrae non sint a natura , , quippe quae eas liberas ad hominum usus M condidit, sed tales fiant eX dispositione , , & sacto hominum ad usus divinos dedi. , , cantium , merito quaerit B. Parens iuri Disp. de E e. Sacr. Da. a. f. 2 ., Cui se jus consecrandi eas competat Τ Et simulis his verbis respondet :Etenim is rebuι sacris tres actus disis guendi sint : votum , separatio ad usus sacros, V consecratio. l. t. per tot. T de Pollic. Priores duo actus privati sunt, U aquolibet patres. , qtii liberam rerum suarum ιι. iviseratiouem habet , quin V a filios , qui Mua adventitia extraredinaria saltem ha. bet , exerceri psi ι. d. l. 2. S. I. junct. l. fin. C. de bon. quae lib. NOV. III. c. I. f. 1. Et voto quidem persuam totum obligmiter; separasione atitem res defuit esse iubinis i tu , at sacra nondum s. d. l. a. Cousecrationis autem actus publictu es, Usummi adeo Imperii , ne traditiar iu l. 6. f. 3. si de Rer.div.4M : Sacrae res sunt hae, quae publice consecratae sunt , non private. Din l. v. princ. E eod. tit. Loca sacra ea sunt, quae publice sunt dedicata , sive in civitat.
428쪽
vitate snt, sive in agro. Est enim actus, quo
totatu em unde nou totum in Iacris proliacis, seu ε' privatis requiritin auctoritaesumma potesatis civilis si adeo in s quis Wis sum , sua Abi a σν itare sacrum c&UL tuerit, tu Dertim non fat, Ad maneat profanum . iat dictum in j. 8. de Rer. Div. &in l. 6. g. 3. E. eod. tit. Atque id eridenter δε- ωι l. 9. S. I. T. eod. titi ibi: Sciendum est, locum publicum tum sacrum fieri posse , cum Princeps eum dedicavit, vel NR de. dicandi potestatem fecit. Ut nihil aues adsersetur textus tu S. 8.eod. titi , ubi sacra res dicuretur, qua per Pontifices rite Deo consecrata sum. Et quod initus eanu , lal . i. TempIa lacerdotum rite dicata manu. Denim isti ipsi semi, qu bras Princepi dedieandi saevitarem dedis. ω Livius lib. I. cap. go. praelare docete Repem
Pontificem secisse , eiqtio sacra omnia res pta, exfgnataque auri isse e. Atque hiue additur in d. l. 9. f. I. vel dedicandi potestatem secit. Princeps enim Imperirem omne exercet, ποn per se , Ied per alios . seu mllariam miniseris : atque adeo, tui profana
per Magistrari- , seu incia Iecularia , itas cra per sacerdotes . seu incia Ecclesiasica exemeentur. Qua ratione om- πιι pussicum, quia ius summi Imperii es, dicitur eousi ero insa- eris , in Iacerdotibus , iri Magistratibus . l. s.f. a. T de Iust. & Jure. Hinc nihilomistis tamen se' ipsemet Rex Numa plurima sacra Ohisisse, dicitur, Liv. d. c. zo. Iraostio Repistica consecratio facta nou fuit, ns iussiι
populi a Consule, via Imperatore, praemite Ponti e Maximo , prasiante carmen Delato
capite , AIex. ah Alex. Genies. dier. lib. 6. cap. I 4. tibi addit : Injussu populi , juxta divinas traditiones, consecrari aedem , ter ram , agrum , sanciri nil poterat. Deinde , etiam in templi consectatione jussum Senatus , ct majorem partem Tribunorum plebis intervenire oportuisse : idque ad populum i tum . & a plebe scitum fuisse, refert d. cap. I princ. Adeo Omme hoc ius perpetuo a potesate summa civili pependis, res eiis do. Iegasione exercitium fueris penes Pontifices , adeo in quadam sacra non potuerim nisi
per Ponti es exerceri r uti in Repistica H Praeorum omnia per sacerdotes ad Me conse
reatos fieri necese suis : quod-ipsin a Principe Reipublicis , Legislatore Mose ita
Minuc recis Dero ait inomia de I. B. 2. . c. 6-s z. , Κ sequmitur paἄm ejus uterpretes, Res sacras revera non eripi usibus humanis. Inio inbus humanis erepta sint ple-
Ianas , qua in s humariis inservisint. --
. o. r. a. H. eod. tit. , quia res nullius απο-πι- ibi rebus , qua in patriminio ne Iiro Iunt, ut paret ex princ. Inae eod. titi. clariis ex l. T. princ. H eod. tit. , ridis
dicitur, quod divini iuris est, id nullius inhonis esse : ira Doris , id es in commodis . Im in ι humaaras, arg. l. 49. F. d. V X Recte ergo dicitur non , esse nrallitis . sed mitius in Bovis . 9 Io. de Rer. Div. d. L I.
Reg. Iur. I. 99. F. f. de Legat. I. Certi iam igitur es. miuer quidem iras
Architectans j, Leges enim sunt basis, stis fundamentam reipublicae , cui tota resseru, ,hlica superstruitur.
Aut diredis piastica 3 is Quae non nisi iure,, maiestatis fieri possunt e atque ideo nee se jure directo a majestate separari , nec in ,, alios transferri possunt. L E. Pari rurmhl. e. 21. f. s. Useq. Aut privata quidem , sed quarerem ad mis cum ord/uantur 3 ,- Quo resert iudicia , quae quidem privatorum latrem caulas deci. dunt , attamen Oh publicam utilitatem introducta senti Am pacis , helli. sitaretim 3 se Imo has , actiones non semper per se peragit Impe-Drans, sed per alios. .
Aut rer, tis Dinigritia BD. I is Sine quibus is bellum geri nequitiasq1ω bissent ilia I Quo peninent
,, omnia regalia. sive majora, sive minora; , , de quibus Viae E . Par. Ius puri. c. aci.
In qui 1 mmprehenditur Fg dominiam eminens J De dominio hoc eminenti integram,
429쪽
a sommiel de Coereii Commenta ius
& prolixam dissertationem scripsit me ter de
dominio eminente ad Got. l. I. c. I. At si
dicendum quod res est, non nisi improprie , ct abusive hoc nomine imperium designatur. Imperium enim . & dominium in sensu proprio maxime invicem disserunti Nam I. M. minium est domini causa : imperium p puli , ac civitatis. a. Dominus abuti re sua potest, eoque nemini injuriam facit, L. ar. e. Maml. id autem pugnat cum sacrosancti Imperii rationibus, ac finibus. Et si igitur non cumreamur. dominii vocem latiori , ct im-roprio sensu etiam pro Imperio accipi posse, t quandoque solere, nec si ita accipiatur
magnopere nomini repugnamus; tamen cum cx verborum significatu res explicentur , Sconsequentiae inserantur : nihil proclivius . 2d & nihil, in re tanta inprimis, peric losus est, quam nativi sensus consuetudines educi,ict insensibiliter quoque ad erroneas conclusiones , atque a iusti Imperii finibus ad dominii fines deflectere. Specimen ipse Grotius in L. a. c. 6. B . dedit in regnis, de quorum ipse proprietate , usufructu , patrimonio disputat; & profana haec privati juris nomina rei sanctissimae, non significam dae, sed corrumpendae pessimo abusu adjungit : ut istis locis videbimus. Vid. indicem voce dominium emissem, & speciatis instas. 12. Tutius itaque omnino est, rem suo nomine , Imperii scilicet, exprimere ; id enim genuino uis, ac proprietate omnem potestatum magi stratus complectitur. L. 21 F. F. U.
Auctor ius natura , quatenus in qualii, tale morali perfecta ad aliquid juste haben- , , dum, vel agendum Consistit, facultatem ,, appellavit supra l. I. c. 1. i. 4. Eamque , , dividit in vulgararu, set eminenum , d. c. I. f. , atque hanc posteriorem facultatem
,, Auctor igitur per dominium eminens se nihil aliud intelligit , quam ius com ramis ursi competeus in parier, res partium,
O NE Mui commvnu causa , d. s. q. . velis uti hic explicat , dominitim , quod civitas is histi m cives, set res eiurum, ad nsumis publiciam. Unde duo necessario Auctor re quirit, I. utilitatem publicam; a. ut s uniis jus aufertur , repatat in fiat ex publico. M l. t. c. I 4. g. 7.-8. l. 3. e. m. f. 7. Bisa. Ex quibus apparet ι dominium emi,. nens Grotio esse veram partem legitimi im- , , perii : Rdooque euM hactenus censu mis non mereri ; at verum tamen est, tutius, , esse a voce dominii ob abusum abstinere... Vide supra I. I. c. I. S. 6.
Ad usum publicum J - Ηactenus ergo nihilis iniqui significatur per dominium eminens. si At vox dominii huic sensui repugnat. I.l6 cistus , consultatrix J - Qua si jus, . luges condendi, & tollendi, non itidem, , , & magis ad artem civilem, seu consuli
Privata suiu res mure rese J A Imo ius se constituendi magistratus , ct judicia , προ- tinet ad jura publica . & referri solet in.
ter regalia majora, B. Par. ius pubi. c. 2I,
, , 3. 3 Etsi objectum judiciorum sint res sin- ,, gulorum: nam ct legum objectum sunt, , res fingulorum Privatae
Par publica anctoritate dirimi , pistiea quietu inreres J Singularia privata enim , , ante descripsit, quae privata quidem sunt, si sed in publicum ordinantur. ina per attemum expediuntur J ,, Distinxitis Auctor inter ea , quae imperans per segmo rit, & quae per alios. At dictum est, nec ri bella geri, nec leges condi per impera , , tem, sed per Duces, ct consiliarios, atri nomine principis. Atque hoc sensu iudicia is quoque per alium expediuntur , sed no-- mine Principis. Aim per magistrastis I , Atqui diremtionem, , rerum controversarum inter singulos antea
se retulit inter ea, quae imperans per se re. - git; adeo sibi non constat. Aut per aridis curatores J o Atque bella, , quoque Per curatores tales geruntur ; &,, tamen ea Auctor retulit ad publica , quae in Imperantes per se agunt.
In quibus sum0legati J, , Legationes enimis non per Principem, sed per ejus ministrosis expediuntur.
Bu ergo in rebus comi t eicilis poteytas Jri Dixi jam, vitiosam , Se confusam essu hancis partitionem: Neque civilem potesatem ab. , solvi distinctione in ea , quae vel ipse g is rit, vel per alios; Sed ad duplicem regu-
, , tam omnia jura summae potestatis referri se posse , demonstr ivi in Dissert. Proam. AUI. cap. 6. Se i. 4.
A v c T o R hic tra etat quaestionem, quam
donam vere sit summa potestas i Naturali ratione tra ita se habet :
430쪽
yumma potesar vel omui I iubamet, vel pluribus , ves imi Aristol. 3. pol 7. Joseph. c. Ap p l. a. Pruribtis vel ut corpori inhaeret, vel ut Augulis: Illis in ivbnu es iit toto conpore , haec tota in I xtilis per sinis; Inde plures mouaroba emntem regri esse posivit.
Diximus f. praeced. . summam potestatem
natura cohaerere toti humano generi, eoque
diviso singulis populis. His jam variis modis
ea potest.ιs inhaerere potest, quos politici Doctores fere omnes ad tria capita reserunt: indeque omnem reipublicae statum vel popularem , vel aristocraticum , vel monarchicum statuunt. I id. inf. F. 8. N. 8.At merito haec opinio resellitur, quia innumerae pollunt esse variationes; adeoque dicimus. summam potestatem vel l. inhaerere Omnibus, ut in statu populari: atque hic status naturalis est; civitas enim talis idem jus habet, quod antea totum humanum genus
habui: Vel II. pluribus, quod varie fieri potest; aliquando enim vel inhaeret pluribustis corpori, uti in 1tatu Aristocratico . ubi singuli non habent potestatem, ne quidem pro parte, sed totum demum corpus tanquam unum spectatum; quod alibi demonstrabitur lenius Non magis ergo uni procerum inperet summa potelias, quam uni membrorum principis; sed in toto copore residet. Per corpus autem intelligimus societatem plirium personarum in unum corpus imperii
causa collectatum: vel ut Ingruis . uti liduo, vel tres sunt Laelares ; quod in imperio Romano contigisse, ex codice Juliinianaeo apparet. Hic summa potestas penes singulos in solidum residet, adeoque revera tres sunt summae potestates ; de cujus rei essectu in propositione sequenti agetur. vel li I. rmi , sive ille Dax , sive Rex. sive Imperator v catur & hic itatus dicitur Monaichicus. De mixtura status infra agntur. ΡRopo si Tio II- Sunima potesas dupliciti r istinui potest, i. qua omni I aliis es superior: a. quia nulla
acta es superior, etsi par sis: illa omnia suσsure facere potot 'iaec uon potedii, seu uecqui nam site illa.
Diximus in praecedenti propositione , summam potestatem aliquando pluribus inhaerere,
nes unumquemque summam potestatem esse in solidum. Initate aliquis pollet, hoc modo non esse summam potestatem , quae ab alio impediri pollet. At notandum omnino
est , sitimum duplici sensu sumi polle I. pro
tali potestate, quae omnibus aliis superior est, adeoque quae omnem paritatem excludit:& hoc sentia non nisi unus humat cha esse pOtest, & hic omnia suo jure solus facit, nec ab ullo alio impediri potest . quia nec parem , nec superiorem habet II. Pro tali potestate qua nulla est superior, etsi par sit; hic Monarcha nihil facere potest altero contradicen. te : nam utrique quidem summa potestas aequaliter competit , & ex asse quia individuum quid est imperium , adeoque ubi est , est in solidum ; eodem modo uti servitus, quae sita natura individua est , in singulis est in soli. dum. Adeo ut unicuique jus condendi leges , jus gerendi bella &c. in solidum competat) ;
sed exercitium per concursum alterius impe- ditur. Adeo ut invito altero nihil agere ponsit; quia alias alter, cum aequale jus haheat , contrarium statuere posset: Se sic duo jura aequalia colliderent. Accedit, quod inpari causa melior sit conditio prohibentis. Atque haec distinctio etiam in aliis materiis obtinet; sic enim verba primus, vel proximus, itidem duplici sensu sumi possunt: x. pro eo , qui omnibus aliis prior , vel proximior est: a. quo nihil aliud est prius, vel proximius, etsi plures aeque primi. ct aeque proximi adsint. Adeoque posteriori sensu phares primi, vel proximI dari possunt. Proinlusi duo metam simul attingant , Praemium, quod primo promissum est, utrique debetur. Legatum proximo haeredi relictum ad omnes per inet, qui in eodem gradu sunt L. a. f. 4.
F. Dciet. V legit. Atque hoc sensu imperium
Occidentis, & Orientis, non duo imperia , nec duae Monarchiae fuere; sed unum imperium , cujus administratio saltem fuit dr- visa inter duos. Nam leges communi nomine latae . & promulgatae suere. Unde Roma utriusqne regni urbs vocatur, teste Symma cho apud prudentium. Add. Sigori. de Imperi
Hinc etiam duae verae summae potestates esse possunt, etsi inaequaliter: Uti id olim obtinuit in Caesaribus, quos Augusti adoptare solebant. Augusti enim omnia seli, Caesares nil nisi eorum consensu facere potuerunt, adeoque. in concursu Augusti praeterebantur.