장음표시 사용
541쪽
Neque raudum sacrum iudicari J o Quasi scit. Samuel id proposuerit, ut populo con- ,, stet quid Rex iacturus est, non quid fa- , , cere deberet. Nam expressis verbis iis r ,, gitim quo scilicet vicini utebantur vo- , , cavit, quod proinde nudum factum non ,, indicat. Sed factum , quod essectum aliquem timis hahet J A L e. impunitatem. Nam hunc esse ,, ctum juris gentium esse, ait, ut effectum, , aliquando pariat externum ad instar illius o primitivi juris , prot f. 4 I.; ubi speciatimis hoc exemplum affert, ne magistratui viis resistere liceat, cum ex hypothesi Auel , ,ris jn re naturae id fieri possit. Vid. supra I. B' a. At diximus, verum jus Regum A Orientis ibi exponi; talem autem Regemri sibi optabant Isiaelitae. Ideo additur J ,, Imo non ideo additur ,ri quasi iure gentium demum impunitas haec ,. regibus sit concessa ; sed ideo Deus eosis non exaudit, quia regem cum tali pote-- state , qua vicini utebantur , petiere. Sic ergo ius hoc vocatur, quomodo pratoritis reddere dicitur , etiam cum tuique decre-nu J ,, Sane, subditi de injuria queri nonia potuerunt, quia in facta Regis compro- , , miserunt. Caeterum in eo disserunt Rex ,ri & judex, quod ille conveniri non possit, , a subditis propter injurias privatas , hie se possit.
I v noso sedere J Auctor h. f. ex novo co I dice probat, Christum, & Apostolos commendasse hominibus ne relistant magistratibus injusta jubentibus. Intelligi obruit a sua disciplisae sectatoris tu
in. deberi J Servator non respondet ad quaestionem : an Principi injuriam facientiis ressere liceat 8 sed au Caesari tributa d beantur ' Cum igitur ait. Caesari danda sint, qua Casuris sint, id de tributis sal. is rem intelligendum est, quae Caesar jure aia subditis exigere potuit. Argumentum igiis tur hoc ad priorem quaestionem plane non
, concludit. Caeterum suppositum Auctoris. quasi lex,, Evangelii majorem Obedientiam erga plin. , . cipem inculcet, examinavimus in Dissere.
eis Dbditorum late deseribens ) - Haeci, officia fluunt ex ipso jure natum ; neque , , hactenus aliquid addit Apostolus, praeteris unicum illud , quod perfectionis, & viri
is lis est , ut scit. non tantum metu Poeme ,
is sed & propter conscientiam parere Magi- ,, stratui debeant. Non resytenui necessitatem I ,, Imo ex hisis verbis id non sequitur. Potius ex ratione, is quam Apostolus allegat, quod potestateri fungatur tuo bono, in concludi posset, ces, , sare illam obedientiae, & patientiae ratio. nem, sit non tuo bono tangatur, sed Do
Sed qua ex ipso sensu incit uno i manat 3,, i. e. ex conscientia, & animi puritate. Neque hominibus tantum J ., I. e. Regibus, , , in quos omne jus suum imperii, & judi-
Seu Us Deo uac obligas J , Quia Deus pa
cta vult servari, ea praecipue, quae juriari executionem respiciuntiuuod Deus ordiuem illum i verandi, parenda approbavit J, Reetius , quia paren- , , tes ideo imperantes eligunt, ut hi legem, , Dei exequantur. stuare potesates pultica eo loco uobir habeu-
M Quia leges naturae , ejusque Auctoris exe-
fra erim facimtu , quibus auctoritatem noram impertii r 3 Quod faciendi quisse alii jus dat , ejus ipse auctor censetur.
ut Od his ordo θοuo nosro inservias I,, Tendit enim ad defensionem juiis nostri, is quae si auxilio totius civitatis. Atqui dicat ahquis, iniurias pati titiae nous J A Respondet Auctor, utile esse quoadis finem imperii universalem, qui est tran- quillitas publica, sub qua etiam compri,, henditur privata : neque finem illum uniis versalem tolli, etsi in hunc, vel illum se privatum injurii sint imperantes. Ratio rari tionis haec est , quia privatorum non esto judicium, quid ad finem universalem peris ri tineat ; intuitu subditorum enim semper se bonum eli quicquid Rectori placet, mo-
, , do civitatem non evertat. Omne enim aris,, bitrium ejus est; subditis autem nil nisi , , obsequii gloria est relicta. Vere magis, quam ua sensum A soli e e. απ te J. Imo ad sensum Apoltoli quoque
is apposite haec dicuntur; is enim non tano tum de jure loquitur, nec de sola obliga. M tione non resistendi; sed & virtutis. &ri periectionum regulas inculcat, & mercedem a
542쪽
is dem promittit iis, qui patientiam exercent, is & privatas injurias, nedum publicas, p, Oienter serunt. Utilitas igitur in eo como sistit, quod ista patientia non lit sua ca- ritura mercede; quod evidentissime appa- , , ret ex collatione cum effato Petri. Viae in
is ira n. 6.stini es tranquillitas pistica 3 is De hoc fine se universali civitatis late egit B. Parens in
D qua re sngulorum comprehenditur Iri Nam publica tranquillitas subsistere nonis rotest, nisi singulis quoque bene sitiuuin plerumque Me bonum per potesates publicas consequamur J - lus enim privata vi,, agendi plurima incommoda habet; nam r. , si sus, uti in bello apparet . paria cum ,, laedente pericula subit: a. ob rem minuis mam, si alter resistit, utriusque vita in is discrimine posta est . 3. Laedentes multum, , irae, & vindictae, utpote judices quasi in is propria causa, tribuere solent &c. At imporantis felicitas in subuitorum felicit te Guylkfit 3 - Dum ergo horum felicitatem se curat Imperans , suam Procurat. et Iuter minus stequentia I si Adeoque quae se finem illum universalem , i. e. tranquill se talem publicam non tollunt.. Ouod plerumque accidis, respicere Iis uexis enim est regula; regula autem statuitur ,, juxta id, quod plerumque acciditi in Hebat Theophrasus J δε Cujus senten-ri tiam refert Pomponius m L. 3. delag.,&se Paulus in L. 6. Is de Leg. A D. L. 4. I. M s l. Io. l. I 2. eou. Aris. 3. pol. II. 2mmisail. D. 2 2. UZI4- . . Catonis 3 ,, In disputatione illa de abroga se da lege Oppia , apud Liv. 34. c. 3.
sum J ,, Regula enim generalis manet, etiais aliquando patiatur exceptionem.
Etsi rasio Deis 3 Quae voluit pro picereri non tantum securitati lingulorum, seu p si blicae magis. . Manet tameia ratio in sua generalitate u isse Quae ideo potestates constitutas supponi L, ut civibus in genete bene sit. . .
Cui specia 'ia subjici fas Ut J Etli igitur quo
rundam privatorum utilitates turbentur , ma net tamen utilitatis publicae ratio. D emm satius, quam Die norma vivere dA Adeoque tota ratio Auetoris eo redit. ma-- jus malum esse sine summa potestate vum Vere, quam vivere sub potestate utut inju.
sta: adeoque utilius esse hiulc quoque pa se rere, quam nulli. Nos modo diximus, po- is testates introductas esse honi publici cau- ia; quid vero publice bonum sit , arbi-ri trium esse imperantis non tingulorum. bari ne, finis universalis illius ordinis in Prin- ipe supereth. etsi potestate sua in quibus -- dam actibus privatis abutatur. Seneca apposse ad hoυie rem J mihi vioα,, tur minus apposite locus ille ad hanc rem allegari, ut ex inspectione ipsa apparet. Locum V hie habere debet Uc. J,i Auctoris confirmat suam sententiam auctoritatibus, & ex Thucydide, Livio, Platone, Xeno- phonte Sc. reseri, tranquillitatem publicam praeferendam esse taluti privatorum.
Apitii Thuo idem sententiaJ Thucydides
de Mil. Pelop. L 2 p. m. II 4. Aude Sen. L. x. de Gem. 4. Veliri. Paterc. 2. 3. Cic. m. . mi Herm. 44. Plin. 7. c. 18. Cic. I. o c. c. as. V l. r. de M. c. 7. Arrio. 6. b. 436. Tei . in uot. b.
Praecipi tim hatici dubie Vi ordo illa J ., Uu' s,, jus finis universalis est tranquillitas pubi Is vero eum ni ta resistendi licentia rem Aktere non poteyi J ,, Imo hoc argumentum
is non concludit. Nam x. verum non est, re
is sistendi licentiam consistere non polle cum , illo ordine imperandi & parendis apte is enim Auctor ait, resistere principi licereis si ea lege delatum est imperium, via. 3. i4.: vel si in discrimine vitae ponatur pra- vatus . vid. S. T. Potest ergo consistere or-- do ille cum licentia resistendi. era ratio, cur resistere Principi non liceat 2. naecis est , quia singuli omne arbitrium in Urinis cipem transtulerunt , adeoque judicare deis ejus actibus non possu L . 6Dd etiam Oras j - Quia arbitrium, an is duri sint, an non, penes subdit Os non eli. Propter eonscientiam 3 ,, Quia patientia tuari non est caritura mercede. Vid. supra u.
V me cedit colis gratia apnd Deum J ,, Α- ,, deoque ex hoc loco apparet, Apostolosis loqui de virtute , & de persectionis regu-- lis, S pretemiis; commendant illi patienis ritiam, S in vicem hujus persectionis meris is cedem promittunt adeoque de jure nonis resistendi plane non loquuntur. UId. Iur.' 'idem ad riges quoque reserendum I A lm
is mala haec est comparatio. So Dus parere,. tenetur Domino, quia hic jus uuae, ML et a n*cis
543쪽
36; murici vi Cocceii Commentarius
si necis in seritum habet; Populus autem p , , rei ex sua voluntate, & dispositione. Πυμ resistere non potest , quia Dominus jureri suo utitur vitam ipsi auferendo; hie resi-- stere ex alia ratione non potest, quia alia ,, bitrium suum in Principem transtulit. Non minus subditorum, quam servorum os ficium respicit J A Utrumque verum est; sedis ex diversa principiis, uti modo vidimus. Ome iniuriarum patiemiam secum serat Iis Imo haec patientia sequitur ex subjectio is ne. Dum enim ponulus jus suum , suum, , que arbitrium in principem confert, ejus si non est de injuria quera. Sina de parentibur J ,, Comparatio haec se nihil probat. Parentibus resistere non licet, is si forte durius castigant liberos. At si vitae se periculum imminet liberis, vel memb mis tum mutilatio, omnino resistere parenti- hus possunt; ad parentes enim saltem tinet educandi jus , ct facultas de actioni bus liberorum disponendi: in vitam a A tem, & membra eorum nullum jus ha. ,, benti Secus ac in principe. Amra parentem , si aqMur es : s non , --ras J A Similia vide apud Demosheu. ep. 3. in f de toleranda injuria parentum. Vid. ,, Te . in not. h. sit. V. ν. Iram patris ferre 3 o Historiam narrat a ,, siamta s. r. 33. Te . h. Ferenda regum ingenia 3 , Obsequio mittiis gari imperia, ait Alexander apud Crert. 8. 8., & Seneca de ira c. s. Di ilis γο- , , que, eg indomita uatura blandientem 5
AUCTOR porro probat obligationem non resistendi ex martyrum constantia; verum haec exempla non jus probant, sed illud , si Probatur, confirmant. Obligationem de non resistendo probavimus ex eo, quod populus omne suum ius , adeoque & judicium de modo imperandi in Principem transtulerit: idque verum esse, Martyrum exempla testantur.
I Optima legis interpres I,, Intelligit legemis Novi foederis. Nam mores veterum chri- stianorum non exiguum momentum hbbereri debent ad interpretandum ea , quae Obis scura sunt in sacris literis. Vid. pria. i. s i. Caeterum inpius distum est, in novo scendere non de jure hominum inter se, necis de legibus agi: sed de perfectione. 'Pumii saepe honiores J is Ut Tiberius , Ne-
ro , Caligula &c. Obteum aditi audis reipristica J ri Ut eamri a tyrannide liberarent. Niamqttam tamen eorum conatibus J ., Quia , , juxta virtutum regulas perfectius esse cre- , , diderunt, injurias quaslibet sene , quamri eaS vindicare.
Clementis Consistitionibus J o De quibus
de qui faucibus ejus exprimendis pamsi ricam exrecent J. . Notat enim Gronovius - α commodum in exercitatione luctae pe- ,, riisse , validissimo palaestrita, specie exer-
, , censu, guttur ejus Comprimente eousque, is donec expirareti Vide tamen Nov. sinu. M I. c. f. stras tamen Imperagore vix quisquam suis
sceleratior 3 ri Et tamen Tertullianus com- ,, mendat Chri litanos, quod his liberatoribus o civitatis se non adjunxerint. mutantim oppresserat a se Sueton. in D
Plautiauum pra sectum praetorio J A cui filii is sui Balliani filiam desponsaverat. Gushberi.
Arma sumseras in Bria Pescemiam Niger J, ui in Syriaco exercitu Imperator fuit proclamatus , & quem Severus tribus is magnis praeliis vicit : is Antiochiae , quo is fugerat, interfectus est. Gurebertex. d. l.
., Britanniae praefectus, quem antea sibi jun- ,, Xerat collegam: & cui pollea & Caesaream si dignitatem, & titulum Augulti denegavit ;M urule bellum ortum, ubi periit Albinus. is Dio Calf viae Calais ad vim. mr . II 47. Sed horuni quoque sacrum Chri Vlianis diu pluuii J Adeo illicitum esse Plincipi r , , sitiere, putabanti
Aoidium C sitim J o praesidem Asiae , qui
is a Faustina conjuge inductus, cum putaretis imperatorem a Quadis occisum esse, imis perium arripuit; sed post tres menses , SA dies sex, intersectus fuit Dio Ctis via. se Calvis M anu. niti M. *I24. uuam M. Auzυvim negligentia perderet I, , Cum tamen nullus Imperatorum sapientia , si iustitia, modestia, beneficentia, & do et i- , , narum studio eum aequaverit. Curaberi iu
544쪽
M tu M. Autou. p. 23 I. Exemplum benigniri tatis insigne est, quod literas apud GDis sium inventas abolere jusserit, ne cosere-ὐ tur invitus aliquem odisse. Diov. Cass. Dissiis Calais d. l.* Ami rosiis J - Qui missus erat a praesecto,, ptaetorio Mediolanum cum insignibus nari lularibus ad regendam Insubriam , Ligruis tiam, & Tmiliam Calvis. ad anu. m. d. II 8. Mortuo Auxentio. Mediolanensi Episcopo, ipse ad sedandam emotionem accurlensis ab omnibus eligitur Episcopus. Cattiis uu
Non Abi tantum, sed e gregi suo J -
Nam ad instinctum matris sustinae, haeresi Arriana insectae . Mediolani catholicos , is quos potuit , sedibus suis ejecit. Cures
Anil resiιι Maximi copiis adversus Imperatorem re Arrianum, se Ecclesia gravem, titi voluit J , , Valentinianus junior Arrianos , , sedibus suis restituit, capitali supplicio con' stituto si quis id impedire vellet. Auxemo tius Mediolanum venit recepturus Eccle- iam; Ambrosius resistebat de sensus a pori puto. & Imperator coactus Ambrosio Εω clesiam habere permisit, audito inprimisse nuntio de morte Gratiani : postea varias Ambrosio insidias struxit, sed frustra, M is ximus praefectus Britanniae, victo Eugenio is Scotorum Rege , imperium interim sibi M sumsit, Gratianum vincit , & interficit ,
is minabaturque se in Italiam cum exercitu ,, venturum Ambrosius ablegatus ad pa- , cem conciliandam, re inlaeta redit; Na. ximus Italiam occupat, at a Theodosio , cujus auxilium Valentinianus implorave- ,, rat, vincitur , & interficitur. Camis ad , a. m. 4332. 36. U 3
An S. VI. Racuti hic Auctor Scriptores , qui justes stendi Principi injusta iubenti privatis negant: at magi rations ruferioribus concedunti inter quos sunt Hottomannus, Petrus Martyr , Danaeus, Paraeus, Iunius Brutus &α via. μοι. Θ' Obrecht. in πω. h. Sed nihil ineptius est hac sententia. Nam magi artis inferiores aeque sunt privati : & imperium , quod exercent, non proprio iure, sed tanquam ossiciales principis habent nec plus agere possunt, quam ipsis concessum est &c.; non autem iis est concessum, ut contra eum insurgant, a quo caulam habent.
tiam Amt in dici inicis 3 - Vera ratio est,
quod magistratus extra fines ossicii ipsis deis lati meri privati sint: adeoque nec majo- , i rem relistendi facultatem habeant, quam se ipsi privati. Tesmarus egregium hanc in ,, rem allegat locum Advocati cujusdam apud , , Ilorti ederum, L. I. c. v. Unu Eegi nichi,, damar, dasa metue Berreas arare eive Gr*- eu syn ι i in thre obrigheu ais elueri Uuter - Gemale, horet aras . rch Gebam- , , res oenissu Hariptes. ntii e . a merueria Nemen i en vis Gint durre Mittet Gy-
Mut publica per a J o Quia osscium ju- is ris dicendi ipsis a Principe concessum est. Privati sunt I , , Extra scit. ossicii fines , is qui in jure dicundo subditis, non in f
, , cultate resiliendi imperanti, & tali impri, , ranti, a quo omne jus suum habent, i consistunt. Ut quicquid contra volt vitalem imperantisfaciant J Non enim sunt publicae personaeis nisi intra fines ab imperante ipsis praescri- is pios; in reliquis privati sunt. Unde JCtiis Romani optime statuerunt, nec subditos se parere debere urigit hiatui, qui supra ju- is risdictionem suam jus dicere velit, L f.F.
., de jurisu. quia hactenus privatus est. Ordinem nou dari, vis cram relatione ad aliquid prinium J Bene hoc explicat G u. quem vid. h.
Ac nisi dilanitur J - Auctor hic, & in se sequentibus late probat id . de quo nemo is dubitat: scilicet, magistratum inferiorem
,, causam a rege habere , ejusque imperiori parere , adeoque hactenus eum privatum M esse.
Minores Deos Boi non concusAse J , , Videis Theogoniam Hesiodi, ubi recenset, quem si admodum Dii illi minores conjutaverintis in Jovem, cui gigantes Briareus , Cottus, , , ct Gyges adstiterunt. Unde ii md J., Apud Seu. Th ys. v. 6I2.
,,8t hoc effatum non rertinet ad illum Or-
- dinem, de quo Aueloti sermo est ; sed Z a 3 voluit Di
545쪽
Hem iri de Cocceii commentarius
voluit eo indigitare Tragicus, omne reg- ,, num Deo subjectum esse. Ut supereminenti . i. e. sve ulla excepti
3 m 3 o Quia omne jus suum, & arbitrium,
Praeter ea, q- Deus directe imperat I , , , Nam his aliquid contrarium facere nos nulla ratione posse, vidimus supra f. I. u. 2. Torquans missis a rege I se Tanquam offi- cialibus. qui omne jus ex concessione im- ,, perantis habent : adeoque saltem inita tari nes ipiis praescriptos. Demn Past,s omnem auimamJis Au Rom. XIII, o. r.Vseq. 3. Du. IIL I. Etiam magi'atus inferiores inclisis J Nul. Iam enim animam excepit. Ubi tot fuere reges, disiui, hun inque νε-ris comtemtores J,, Adeoque qui injurias in-- juriis quotidie cumulabant. II imihi s ptarimi Gree pii, ed D, in Jri Adeoque qui Regum delicta detestaban
se fuissent, si licitum id este putassent. Nise F qui a Deo See. marruatum speciis
acceperant i in Huc pertinet exemplum Ao- , , dis, qui interfecit Eglonem Regem Moa.
sub regno graviore regnum este, paulo M ante dixit n. a. Solita oeneratione est prosequratus Et imis versus est cum Saule in t algala, ubi Saulo adoravit I. Sam. XV. 3 a Raeligionis quoque publica saltis nunquam non a regis se c. ybitrio pependit I ,. Poste. M rioribus scilicet temporibus, pia rimis sub
ri tur plus parendum Deo, quam hominibus ' maremta in eumrque potesate id futurum eratJ Senius argumenti admodum odscuti hic, esse videtur Iagistratum Hebraeorum non restitisse regi, & Synedrio de statu reli se gionis publico pro arbitrio disponentibus:
is neque allegari posse, Magylauemn Deo sese fidelem Dre promisi je, adeoque jus ei suisse regem vi hujus promissi impediendi ;
promillionem enim hanc tantum valereri quatenus res cit in eius potestate : non
autem in ejus potet late suilse, resilareo Regi. Deiecta, unquam legimus 3 is Nam Ius de religione statuendi est pars imperii si' igitur simul acta lallorum deorum publica is auctoritate recepta sunt, privati ea deji-
Si quid aliquando factum es vi contra roges J o Adeoque jus non ex exemplis defi-o niendum est : inprimis Cum ea exemplari ultoribus vix caruerint. Ita Darius apud D Justu. II. 1 F. auia ad niticinem pertinet. M iam non suam . sed exempli. communem- qtte omnium Regum es causam , quam, , uegligere illi V indecorum , V periculosenu se ι & Tacitus his. I. 44. de Vitellio p , , niente Galbae intersectores , nori honoreri Galba id factum, sed tradito principibus,, more , munimentum in rastus , ultiouem, , tu riserium. Baiilius Porphyrogennetus -- , , fit ad Chos roen postulatum ut dedereturis sibi Bardas Sclerus . qui domino contrariari cepisset arma, ue tu Iemet ipstim pemia , , sum exemplum salueret. Zo F. iu Bas. Por M. Traiani J Apud Joh. Zonar. m est. Tra, ς,, ann. 2. Atque hoc dictum allegarunt leg is ti Scolorum contra mariam Reginam S -- the apud Euchan. rer. Scol. L. Eo. p. m.
729. Te . h. Sed vertim principem gereret J Nam si is tus revera fuit popularis . & Caesiares a se ministrabant saltem rempublicam : unde le-- gibus subiecti contra leges rei publicae agm
re non potuerunt. Vid. supra c. I. g. 8. N. Io. Adeoque exemplum hoc ad reges , ,, qui proprio iure imperium tenent , nonis pertinet.
urei proinde subesset senatus, populique judicio I ,. Quia nuda administratio ei concessa se fuit. Nam posterioribus demum tempor , , bus principes verum imperium regium u- , , surpare. & populum omne jus suum in so, , contuli isse, asserere coeperunt. Vid. d. c. si s 8. n 1 o. M. Autonii J Eadem hic ratio est , quae,. in Trajano. Nam ct hic Imperator cave- , ,hat. ne quid regium ostentare: Via stip. - s. u. I. in f idem tamen Antoninus
is solum Deum Principis judicem esse, dixit. Vid. sup c. 3. f. 8. u. Io. A D. F. VII AUCTOR postquam supposuit sacultatemri resistendi Superiori iure gentium esse sub-- latam emipit vitae periculum. Idque l. is quia Dei leges casum necessitatis excipiunt. is et . Quia primi in societatem coeuntes . ouitan
546쪽
- hane legem statuerunt ne resisteretur, nonis videntur sibi onus hoc imponere voluisse, , .mori potius, quam ullo casu resistere im. M peranti . n 2. Et si vero I. Deus probave- rit legem illam gentium de non resisten- , , do , probasse eam tamen videri ut huma- nam, eὶ humano modo. u. I. Addit 4. pluri tibus id permitti a regii imperii assertori. A bus; unde quaerit, cur non & singulis in ,, extremo discrimine constitutis. n. 4. idque is probat q. eXemplo Davidis, & Maccabaeo-o rum, N. 4. N S. Monet tamen 6. parcen-ri dum esse personae Regis. u. 6. U T. De. nique & . concludit. per legem Evange-- lii omne jus resistendi sublatum esse S, , Christianis, praeter sugam . nullum aliud. , defensionis remedium relictum esse. n. 8. usque ad fuem. , Multa hic monenda occurrunt. Nam suisse pra jam demonstravimus , jus necessariae is defentionis nunquam competere subditis, si live singulis, sue pluribus, si injuriae sunt, . privatae. Sane, leges naturae , aut divinae. nullibi casum necessitatis excipiunt. Ex ,. inani autem, & vaga illa conjectura. quidis primi coeuntes in societatem quaesiti deo hoc casu responsuri essent, nullum jus ori- , , ri potest. Davidis exemplum contrarium se prohat I Antiochus autem ipsum statum po-ὐ puli evertit: indeque justa in hunc fuere,, arma. Vid. t r. n. Sed & verum non est, singulos in civio lateS coeuntes hunc casum necessariae de- ,, sensionis excepisse; quia omne judicium,
,, adeoque & judicium fle justitia huius in
juriae . in Principem transtulerunt. porro is verum non est, Deum potestates civiles, se adeoque & legem de non resistendo. ap-- probasse humano modo, i. e. excepto casuo extremae necessitati . Denique verum nonis est. Evangelium aliquid praecipere per m sedum legis, quae homines inter se obliget, , sed & verum non est , lege demum Evan-- gelii ius resistendi in cari necessitatis suisse blatum esse : quae omnia nunc plenius ex ,, minabimus.
ri Princeps injuria ad necem rapit singulo . Tacitam hahens exceptionem sinuma necessitatis 3 ,. Imo necessitas nunquam jus dato contra leges naturae, etsi aliquando in so-rito soli excuset; de quo plenius L. z. c. a. f. 6. seq. U L. 3. e. II. f. r. Nun- , , quam autem excusat privatum Regi vi re-- sistentem.
is nunquam prohibuit ne quis se defendat die,, Sabbathi: indeque ex mala interpretatione, , Judaeorum abstinuerunt Hasamonaei, vii, , I. Minciab. II. v. I 6. Ioseph. antiq. I 2. I.
ideo poenam imbecillitatis dedere. vid. B. Pareus tu dep. de inst. prael. exitu sis.,, 3. f. T. Ut V in lege a tera J I. Sam. XXL v. 6.,, At bene notandum est, prohibitum non ri fuisse de sancto comedere pane, si come- is dens mundus erat. ibid. Eandem ad in exceptionem J , Nimirum is necessitatis. Nou quod Dei ius uou DJ- Deus enim , , absolutum jus in vitam hominis habet, il- , , tamque quo vult modo auferre potest. Vid. Dp. prol. f. 48.-L. F. c. et . i. 14. Ut nou eredibile sit, datar ex tam rigida voluntate Jri Ut v. g. mortem potius serre, is quam injuriam a Superiore illatam repel-- lere debeat nou tu isti s humanis magis etiam pro cedit Jo Ut in legibus ante allegatis de non, edendis panibus propositionis, de cibis veri titis &c.
Mu vego J ., Sensus hujus Dei hie a
,, est : posse Legislatores in actibus virtutis ,, sub poena capitis necessitatem agendi, vel, , non agendi imponere : adeoque potuisseis quoque eis, qui in civilem societatem co- , , , eunt. talem legem dicere, ne resistaturri principi etiam in praesentissimo vitae peruis culo &c. . at eam gentium voluntatem , non fuisse . quia si primi coeuntes in ei , , vitatem de hac re interrogarentur, respon- , suri sine dubio essent, se in tali discrimi , ne ius resistendi non voluisse auferre nisi, resistentia illa Rempublioam turbatura ec, ,set: quam sententiam statim explicabimus.
A lege etiam Minam quosdam virtutis acais tui posse praeripi J ., Nam actus virtutis aliis quando occasionem dare juri stricto , indes, que verum ius oriri, passim Auctor do
se cet. Vid. L. 3. c. an. f. a. u. I. U L. 2. , c. 3. S. II.
B eerto mortis persenla J is i. e. ut ,, eius ille perficiatur, etsi vitae periculum imo mineat. De I asiue non deserenda I , Haec lex non si ab hominibus lata, sed naturalis est,suhais diti eni in patriam contra hostes defendere,, debent, etiam cum discrimine vitae.
Sed nec tertiere ea munitas legeris condentis
suisse intelligiturJ i. e. non praesumendum
547쪽
3 68 Henrici de Cocceii Comme murius
,, esse, lege humana quae praecepta sunt, fieti debere si vitae periculum immineat. Neque Oidemur homines in se, U Hios ranitim ius accepisse J ,, Ut scit. possint eis in. junsere ut deserant omnem tutelam sui. Si, Certae morti occurranti viii μου. b. At si deis utilitate reipublicae agitur , omnino id imis jungere possunti Nisei quarentis sinuna uetessitar tu exigat JI. e. nisi resistentia illa conjuncta sit cumri maxima reipublicae perturbatione. &z. de
Inrri enim leges debent. ξeflent civissea siti imbecillitatis humana 3 o I. e. accomodariis debent ad statum hominum corruptum, ,, vel ut Auctor alibi ait, ad modum huma-
, , num: vid. L. 3. c. 23. S. s. n. unde ,, ait, Deum humanam legem probantem , eam probare ut humanam , & humano
Haec autem lex, de qua aginuu J , , Scit., , lex de non resistendo principi.
se primitin m societatem citatem civisoriant I, , Cum enim principes nullum jus habeant ni-ri si ex voluntate populi , omnino videndum, ,, quale jus in principem delatum voluerit. A qnitas iμι porro ad imperanser manat dri Quia civitas omne jus suum in Principem transfert, qui proinde eodem jure utitur, o ., quo antea civitas. Hi uero si interrogarentur J ,, An ex Vana ,ri & vaga hac conjectura jus resistendi Princiri pi deduci possit, cordatus lector judicet. An velint omnibus hoc Outis imponere 3 I. e. anne potius a lege de non resistendo prinis cipi, excipere voluerint casum , si vitae se discrimen immineat.
Nescio ara velles ni respousuri 3 Frustrari quaeritur, quid primi illi constituentes ci-
itatem responsuri essent. Si resim nequeas, nis cum maxima re Pu blica perturbatione 3 . . Hoc enim casu gentes responsuros suisse, fingit, mortem potius
M queat, nisi cum reipublicae perturbatione , is aut exitio plurium innocentium. Charisas commen arci I se Adeoque hanc se obligationem , mortem potius ferendi ,ri non ex jure naturae sociali, sed laxiori, Lis e. ex charitate deducit.
In legem quoque humanam deduci posse ege. 3M I. e. lege praecipi posse, ut mortem potius , serat, eui jure natum , S gentrum reliis stete liceat. Rigidiam illam obligationem mortem potiuι 3 fere i J , , Quam ex lege humana deduxit. Non ex lege humana , sed divina I si modis Omnino verum est; quia lex naturae est , pacta servare : populus autem omne lusis suum , S arbitrium in principem consen. is su suo transtulit.
Non Dei praecepto , sed sponte adductos Iri Civitates , earumque imperium , ex coΠ-
sensu plurium familiarum originem cepis- , , se, alibi probavimus. Experimento in vutaeis I ,, causas , quae ,, homines in civitatem coegerint , vide iuri Prol. f. 19. ibique t. de ortum laset potesas civilis I ,, Do,, origine civilis potestatis vide Diu . prooem.
A II. f. Io6. Cons. Jup. l. I. c. I. u. a.
I mauum ordinationem J ,. Quod verum ,, est de civitatibus , & rebus publicis comis sensu constitutis ἔ ex pacto enim unuS , ,, vel plures imperant : adeoque hactenus, is imperium est ordinatio humana. Ditima ordinatio J - Divina ordinatio est , is tum quia patribussim. imperium a Deo abis initio concessum est : tum intuitu cissicii i is sius, quod consistit in suum cuique ei huenis , do, adeoque in exequenda voluntate divi- , , na. Sed & speclatim divina ordinatio apud , Iudaeos vocatur, quia speciali Dei jussu iu-- dicia constituta sunt. suia hominum satia re ni tutum Deus pro- ω:it J - Publica judicia non esse a natura, is sed a facto humano, Auctor docuit supra c. 3. f. l. π 2. At Deum hoc institutum is approbasses indeque judicia vocari ordin se tionem divinam b. it. ait. Nos plane alio sen- , , la judicia ordinationem divinam diximus.
Derti autem humianam legem probans, censetiir pro re ne humanum , set humans m
M J ,, Via. L. a. e. a. f. 6. Se n. pracea. o Auctor respondet objectioni, quod cum ,, Deus approbaverit potestatem civilem , , adeoque & legem de non resistendo Prinis cipi, sequi videatur. legem illam non esse se humanam , sed divinam. Respondet, in-
quam , per hanc approbationem leges hu- ,, manas non mutare naturum, nec fieri divi. ,, nas ; sed manere humanas , quia Deus eas ,, approbat ut humanas , ct humano modo. irae omnia gratis dicuntur. Lex enim deri ferenda potius morte postquam populus con-- sensu suo omne jus suum imperii in potesta-- tem civilem transscripsit, ex ipsa naturae rari tione sequitur, eoque divina est: Lex enimis naturae ust. pacta esse servanda.
O populo , si insigui eiμι parti itu concedat ε
548쪽
se tuendi J is Qui enim promiscue saevit in
,, totum populum , tyrannus fit, & desinit ,, esse princeps. vid. f. II. Idem quoque di- cendum de eo, qui in partem majorem saei, vit; totum enim inde laeditur. vi ta neu ipse sareasim , totum populum Regi subdistim ese 3 se indeque videatur, pru,, puto nil nisi obsequii gloriam relictam esse. ,, Haec enim subditio non impedit quo minus,, totus populus re sistere Principi possit , siri vel in totum populum, vel in ejus partem ,, prumiscue saevit , eoque populum nonis tuetur, sed destruit. Aliud autem est si sin-- gulis privatas injurias inserti mou sfuris Ut id, quod couservatur , eo maiorem esse dignitarem J is A deoque jus re- sistendi eo magis aequitati conveniens esse, M ait, si agitur de conservatione vel totius M populi, vel insigni esus partis. ma J - Tquitas scilicet. qaversus legis verba exceptionem porrigas Jo Sensus est, quod eis lex humana praecipiatis mortem potius serre , quam ullam injuriam is superioris vi repellere; eam tamen excein ,, tionem pati . si per illam telis lentiam totus populus, vel major ejus pars conservatur. Damnare aris Angulos, arat parteis Iopuli minorem J Adeoque sngulos quoque . &,, minorem populi partem jus resistendi habereis putat. non obstante lege illa humana r ra. ,, tionem dedit n. praeced. quod scit. illi, qui
, , in civitatem coeunt qualiti, num mori, , praeoptent, quam ullo casu vim superi ,, rum armis arcete, negative responsuri fuiLse sent. At satis hoc refutatum est in praeceden- ,, tibus. Diximus, jus resistendi nunquam M Competere nec singulis , nec paucis: id. is que ipso jure naturae statutum esse. Lua ultimo metisitatis praesidis 3 Adeoque ,, ubi agebatur de conservanda vita, vel sit n. gulorum . vel paucorum. Ut luterini commvnis boni respectram non
desereret J Si scilicet resistentia illa fit citra, , reipublicae perturbationem , aut absqueo exitio plurimorum innocentium.
mi extra panea facta 3 uae ad invidiam, usque recenset , & exaggerat Ba,le in ,, Dietion. voce David.
Vita secundum leges exacta I ri Vid. Eccles
γο nisi ad Dim ariendam s inferretur I, , imo t. David usus est his armatis non ad , , vim inferendam, sed ut sociis fortunae: ,, 1. Sam. XXII. v. 2. Nam et . ipse sate. batur, nefas esse personam Regia violare , Tom. I.
I. Sam. XXII. v. 7. Hine 3. legimus, is eum nunquam Vi Regi restitisse, sed fugaia sibi consuluisse. sane 4. nec intra fines,, Judaeae morabatur. sed apud Regem Moa-
- diit in Judaeam , nisi jussu divino, ibid.
v. 4. Quin s. tantum abfuit ut Saulem, is & Plebraeos pro hostibus habuerit, ut P istius defensionem urbis Ceilae susceperit, I. x xam. XXIII. v. r. seq. V v. t 2.
Sam. XX. per tot. Imo nec ex eo tempore
se animum resistendi Principi habuit, quod
Et pluribus adiis argumentis 3 uod in-ri ter secerit sacerdotes Domini, qui panes, , & gladium Davidi dederunt. I. Sum. XXII.
per tot quod armata manu eum persecutus
is suerit. Ur i. e. XXIII. 0' XXIV. Deinde vero J o certissiano indicio, Da-
,, videm armatos illos penes se habuisse nonis animo relistendi. Sed latebras quaerit modo in locis deditis dis Fugit enim in Speluncam Ad Ollam I. Sam. XXII. v. t . & in saltum Hareth, ibid.D. s ι latitabat in monte solitudinis Ziph. , , d. I. c. XXIII. v. 14 . in colle Hachila, I. L . XXIII. v. I9. c. XXVI. O. is x , in deserto maon, ibid. v. 24 , ct in is deserto Engeddi, ibid. c. XXIV. v. 2.3-.lo apud populos exteros 3 primo enim ,, fugit ad Achim Regem Geth, I. Suniuilis N Siq; deinde ad Regem IIoab .is r. Sanimi. XXII. v. 3. ssi postea iterum is ad Regem Achis, c. XXVII. per tot. Et hae religione, ut popularibus suis utimqtiam noceat J ., Etsi contrarium persuaserit ,, Achi Philistaeorum Regi, I. Sam. c. 27. ,, per 3M. Equidem David c ab Achi, is contra Saulem bellum gerente, revertio iussus suerit, quod suspectus esset Satrapis, is de eo quaestus est, quod priuare ei contrari hostes Regas non liceret; I. Sam. 2 9. per tori , , Verum timulasse videtur David ne privar is tur tanto protectore sane , hostili animo se in Judaeam non fuisse Davidem, vel exinde ,, patet, quia durante hoc hello praedae ab se Amalecitis captae seniores Judaeorum partitiis cipes secit. r. sam. XXXI. per tot.
Simila J - tibi ultimo necessitatis praesidio cis usi Judaei r tincipi vim infercnti restiterunti,, hi diis militudinem statim demonstrabimus.
Facitim Maccisaeorum J I. Maccab. II. v. 84. seq. V per tuuiu librum Nam quia quidam hac amur eo titulo deis
549쪽
feni ut, quasi Autiochus nou Rex, sed inva- Ar fuerit, vinum puto J Veru m omnino est, ,, Antiochum verum Judaeae Regem suisse. , Nam Judaei cum ipsis Petta in ditionem, , Alexandri Magni venerunt, diuque in pori testate regni Macedonici manserunt , tanis dem vero Syriae pars facti: Iustin. l. 36. , , c. 3 ciuis. de Republ. Hebraser. c. I 6. Joris is nod. de regu succe g. e. 7. Diden de Imr. , , t l. 7. c. 8. Adeoque in eo dissi inititu- ε,, do cum exemplo Davidis non constitit: sedis in eo , quod injuria Davidi illata privatari fuerit, ea autem . quae Maccabaeis insereis batur publica. Legibus enim alienis subji- ciebantur, Religio evertebatur, promi-- scue in populum saeviebat Antiochus , I.
Maccab. c. I. c. II s quin destruere po- pulum animus ei erat. o. III. D. 39. 42. 43 : Unde Mathathias moriens filiis ,, suas commendat, ns Dindicarens Distitissam is populi. a. c. II. v. 67. c. III. f. 42. V 43. Antiochiam alio , quam Regis nomiue compellem I is Cons I. Maccab. c. I. N. 434,, seq. Sane , pace facta Regem eum agnou , , runt, eumque qua talem intra muros Sion, , , receperunt. c. 6. f ς8 I eq. Judaei terram, , eam regiones regis vocant , c. I. v. T. ,. Demetrius Rex lonathani dedit potestatem is congreganda exercitum, & fabricandi arrima, c. Io. P 6. U 8, remittit ipsi praeis stationes . v. 28. seq. Alexander , qui de , , regno cum Demetrio decertabat, eum con- , , stituit summum pontificem, quem hon is rem quoque acceptavit, in zo. se' ai. Dein is metrius eundem honorem confirmavit, plu-
, , rimaque donathani privilegia dedit, c. II. v. 27. seq. Uc. Macedonum imperia quoiastem Hebrai J,, Macedones enim imperium reriarum occu- , , parunt; cui subsuerunt udaei. De quo mox. In quorum itusuecesseras Antiochis J ,. ΗΘ storiam acquisitionis vide r. Maccab. I. Alienigenam popula proci J is Dent. XVII.
De volantaria electisne infelligendis es Iri Non de alienigenis, qui vi, vel fraude se imperium obtinuerunti Os Maccabaeos iure populi, cui αυτανσμια deberetur 3 ,, Si Γυτονομα sumitur pro civiis tale mediata , seu tali, cui legibus suis vivendi facultas concessa est , etsi alteri ci-- vitati bello subjecta sit, omnino verum is est, αυτο μιαν Judaeos habuisse. B. Pa is rem ira Autou. iur. geui. c. s. f. a. seq.is Quam cum Antiochus evertere, ac legra, , suas tam in lacris , quam profanis obtrude
re vellet; merito ei restiterunt, tanquam ,, t ranno , qui statum civitatis evertere coisis nabatur.
Egregie hanc Autonomiam Iudaeorum, , explicavit B. Parens in traia. de Auou. tur. gent c. I T. verba ejus haec sunt. Inprimis autem magni momenti hoc bene crum legibis suis vivendi luter DIAE . tant ' que maioris fuit, quo magis illi ah omulum hominum iuri huc recederent ι uiae in aliorum
potesatem bella redacti. V libertate, seu iure duo privati, in saevissimas calamitatram. Umiferiarnm Charodes ex eo denters, ta istum no tibinermusit qtiod in peregrinartim legum Ohservatiouem sub Antiocho, ae deinde sub Romanis adigereuture quia omni Distribli nil in fuit. A captivitate Nais uica rus iis non uis reditum in terram bacram . natatim suam cum potesate αι ea fui temptum decrevit Esdr. l. v. et de seq. Qtio proinde riticis cως at, nouuum sto iis stam suisse Autonomiam . seu iras libera citiuatis. Me pisti iudiJ Daritu Ssur. VI. v. 3. 2 seq. nec repraedi EmiΓbus vatum . Aggaei , NZacharia , promissum plus stit. Esdr. v.
v. a. Primus omnium ureo Artaxerxes Atis
copiam iis mucessit. Esdr. cap. VII. v 2s , Sca 6. Nec asinu extat edicium ullam de ro reuem da civitate Hieroὸ mitana , ctisus si a uouconsilit in lapidibiu, I ed legibus, set iudiciis ,
supra c. s. f. H. & palis jus pubi. c. I T. Inde ergo certum initium civitatis , U reparata reipublica Iudaica, ac vaticiuii Danielu petendum efffr Jtis muniendi deinde M. hemia precibias acetigis. Nehem I. umbivi rebus quam o,nuia miri Pe cou Deviant, Hii loco reservan-. Hac vatione itaque Duri ex --
mediato servitutis fiati in libretatem , seu viriliatam civitatem , cis Rempublicam Amtouomia resistiti sum. Dilaea deluae rora eum Persi devictis in poteVlasem Macedonum immediatam moras rein dacia , A exander M. Plari grata den o Iudais Ausonomiam, V legibus suis tirania licenιiam reuuiau. teb e Iosepho lib. li Antiq. c. p. 8 . qui latitia receuget, ut permittense Pontifici Rege petere quod in erit, Aut summiam csu Mitu suis visenui libertatem p tierit. Cui cum Rex a uisset , Ponti em, pergit, usteritis rua1ῆ , ut Iudais in Bahmlonia , U Media quoque eodem iure uti liceret:
id ipsis quoque Rige n indu se , una cris imminuate Ieptinu anni, quod itidem
550쪽
Iudaei petetant legis D semanda ea a. Leviti V. v. 3. & seq. Noe se ab ipse violare Iudaeis concessum, Uexinde optimo maximo jure sentium quaesitum, eum dias in Sariam Succellor Antiochia. . per Irimmam injuriam . ac πω dis sevitiam , eripere ipsis Desiet; besium inde natum es,
quod Iudais tuitio ptia sanctis o Numinis consilio luctuosum : at et entu latum, NMyti s exitiale suis. Ems enim belli, quod emuι Assamnoninis , seu Maechabais ge-os cum Antiocho , Iucces ori s ejus, unicaea a suit edictum Antiochi , in omnis popu- ωι eisdem legibus viveret, V suas quisque r linqueret; γω efflat l. Macchab. l. v. 43.
Macchab. c. VI. v. 38. sy . cmn Regem , ac Principes ita allaquitur: Faciamus pacem cum hoc populo . eique permittamus legem suam servare, sicut & ante; non enim alia de causa in nos excandescunt, & nobiscum dimicant. quam quia legem ipsorum abolere ediximus. Hoc ergo edictum cum crudeliter exequerentur Rex . U Mim ri eius , d. c. I. v. 46. & seq. . N plurimi ItuMorum ni tu parerem, macchab. II. v. I s. seq. -υν primariorum sacerdotum Matthathias ctim suisse opposuis ; quos plurimi secrati, vi armata anima iverterunt in violatores legum, d. cap. II. F. 4r. & seq. atque ita dicuntur obtinuisse legem de manibus gentium, V de manibus
uua animi consantia , prefigatis Antioebi duci ι, U Raege mortuo , fui ipsus Antio-ehi Eupasoris expuguavit ammum , rat auctore
Lasa consentires in Judaeorum Autonomiam, legibusque suis uti usi permitteret. Macchab.
pastu, recruduit hesium scelere eorum, qui ad hines desciverant; U ωm caeso Ddaorum duce Iuda tu din locum θαter Ionathan Dux Hecyias esset , ille denuo fugato hose, pacem Demetrio extorsi , qua juri suo Judai redui. si sum. Macchab. I. c. s. infin. Joseph. lib. 13. Antiq. c. a. Sulpiti Sev. his . lacr. lib. 2. g. 129. Tum sero , quamdo iam ias hosti inter se bella eontenderem, utraque pinxerelatim tuacta πω saltem Autonomiam obtulit, sed U jus amorumi . purpurae, aliaque beneficia , N in uis prope regia r adeo ut quisque veluti licuando amicitiam Judaeorum ,
pretio non mimu , quam armis superare fi stem contenderet , ut pistri s refereur I.
Macchab. X. & Xl. Jonathane mortuo, frater ejus Simon πω modo Dux hesti, sed N Primceps terra , ct sumnus sacerdos a populo eo simitur. V a Rege 'matur i de cujus felicit
tinuavit , m tand- isomtas Regum Smia viri ι, AFamovai , plus annos 48 I. a redi tu , deurio Iudaeorum populo regnum, NAH regiam dignitatem vindicaverint. Joseph.
Ant. lib. XI. c. I9. Tandem vero cessere in potesarem Roman
rum , sinis non tantum legiis suis. sed N
area summa , ac regia potesare r more R manorum . qui Regibus devictis reguasi resitum e solebant, ea formula . ut majey a tem P. R. comiter conservarem; de quo in
l. 8. S. I. ff. de Capi & postl. S apud Cic ronem orati pro Balb. circa med. Igitur pro amicis , V sociis, seu eo aederatis Raeger si halitissierit. γω sel ex responso Auinqupatet, qui cum Hierodes apud ipsum gravis
morum criminum reus posularetur, minatra
ei es, se hacteum eo inon ut amico, pose hae habiturum pro subjecto. Joseph. l. I 6.
Herode vero mortuo , Archelatis Νλι qu dem non juceusit in sceptrum Judae , ut empositum est supra c. 11. L 3 suis tamen adhuc hobias vixerunt Iudai sub T r.ehis suis, Herodis filiis. d. c. II. f. q. Taciti Hist. lib. s. c. s. sta quam flus sis Tetra chis vel mortuis, viri relegatis . Judaea in pν vincia formam rejecta, V Bria adjtincta , quin V ius gladii ademtum ei esset s udiu mtamen apparet. Autonomiam ipsis pinum ereptam tusse. Nam V Pilum ipse provocas ad
ssis imperio Romano degentim potestasem legi- ωι suis Divendi . ad preces Regum AgrippAE, B Hersuis hi ferit, qua exιant apud e seph. lib. I9. Antiq. c. A. Verum quisuccesere Procuratorer Judaea, V Prouies Bria . cum practecturam suam ulmis avare, superbe, N e deliter in Iudaeos gesserems: mm legibus suis eos vivexe passi non sunt quis res cassam deuique dedit
sinisi mo toti hesio , quo a Romanis Respublica Dduorum cum Metropoci, se Tempisonuitis deleta suis. Rus enim helli cauom unice fuisse . quia iure sno libere sui Iudais permission a Prasitis Ronuinis non stieris o