장음표시 사용
521쪽
nem saevi Iam ι ' cum tamen ipse fateatur, totum populum regi subditum esse. Ego facile intelligo , ' quo pluris est 67 id , quod conservatur, eo
majorem esse sis aequitatem, ' quae ' adversus legis verba exceptionem pom Tigat : attamen indiscriminatim ' damnare aut singulos , aut partem populi .et. Siniat minorem, ' quae ultimo necessitatis praesidio sic utatur , ut interim 69 &πλι , a. communis boni respectum non deserat, vix ausim. Nam David , ' ' qui δη extra pauca facta testimonium habet ' vitae semiadum leges exactae , armatos circum se primum quadringentos, deinde plures aliquanto habuit :
' quo nisi ad vim arcendam, si inferretur ρ Sed cmul illud novandum est, non factum id a Davide, ' nisi poliquam & Jonathanis indicio, & pluri-
hus aliis certissimis argumentis compererat, Saulem vitae suae imminere.' Deinde vero nec urbes invadit, nec pugnandi captat occasiones: ' sed i tebras quaerit, modo in locis deviis, ' modo apud populos externos , ' &7s hac religione ut popularibus suis nunquam noceat. s. ' Simile videri potest: ' factum Maccabaeorum ;' nam quod quidam haec arma eo titulo defendunt, quasi Antiochus non rex, sed invasor fuerit, Vanum puto: cum nusquain in omni historia Maccabaei, & qui e xum partes sequebantur, ' Antiochum alio, quam regis nomine compellant ; & merito sane, cum jampridem ' Macedonum imperia agnovissent H hraei, ' in quorum jus Antiochus successerat. Nam quod lex vetat, ' ali nigenam populo praefici, ' de Voluntaria electione intelligendum est, non de eo, quod temporum necessitate adductus populus facere cogebatur. Quod vero aiunt alii , ' usos Maccabaeos jure populi, 7 cui οἰ υνο εμiα. deber tur , ne id quidem firmum. Nam Judaei primum ' a Nabuchodonosore devicti jure belli, ' ex eodem jure successoribus Chaldaeorum 73 Medis, &Persis paruerant: quorum v totum imperium ad Macedonas devenit. Hinc 1 ms. Judaei Tacito vocantur , Dum Abbrios penes , Medosque, Persas oriens ς ε fisit, vilis via pars seresentium. Nec quicquam ab Alexandro, ejulque se cetaribus 7 stipulati sunt ; sed sine ulla conditione in eorum ditionem
G κω T a I. o Totum imperium ad Macedonis d venis 3 I U-ι libro XXXVI. Primus Xerxes Rex μν- furtim δε as damnis. postea eum ipsi Persis indiιionem alexandri magni venere, diuque in pol sat. Macedonici imperii fu reli Syria regno tu M. A Demetria cum descivissent . amisitia R
πιιmorum petita , primi omnitim ex orientalibus I Fertatem receperunt , facile tune Romanis de alieno
G a o N o V I I. 67 Id. quod e servatur J Quod scit. eonserva ri non possiet in stricta legis observatione. 61 Aquitatem, quae 3 Per quam licet eam egem aliuuando non observare. 69 D eommianis boni J Ut non turbet nitro tranquillitatem publicam, & tantummodo sese tueatur ι non infestet, neque ad simul turbandum trahat alios.
o Extra paviea J Quibus Iapsus est, & Π
7i me religione ' Perpetua, ct vigili cura. 7a Cui αυσο,οιαία J Quem Deus liberum , ct sui iuris esse voluisset. τοῦ itidis, Perses J Non potest excusari .
quod Tacitus, & Auctor ajunt. Itidaeos medit erisse , nisi de uno Dario Aledo, tujus mentio apud Danielem , intelligatur. Nam in Assyriis a Nino ad Sardanapalum . Medis ab Albaee ad Astyagen non paruerent Iudaei : sed destructo primo Assyriorum imperio , S contracto Μedi- eo , aliud Assyriorum , vel chaldaeorum imperium natum est per Nabuchodonosorem eodem temP re . quo in alia parte orientis regnahant Μedi. Huic posteriori Assyriorum regno armis victi ae .eelsere Iudaei ; inde ad Persas sub Cyro transiere. 74 Aine quiequum sipulati J Nihil exceperunt, quum ei se dederent. G R O
522쪽
g. VII. De bello Alditorim in superiores. 3 3 venerunt, ' sicut ante sub ditione Darii fuerant. Quod si x Iudaei inter
dum ' ritus suos, & leges palam exercere permissi sunt , id fuit ex regu in beneficio jus precarium , non ex lege aliqua imperio addita. ' Nihil ergo est quod Maccabaeos tueatur, praeter summum , certissimumque periculum et ' quamdiu scilicet intra sui defendendi terminos ita se continuerunt, ut in loca devia exemplo Davidis secederent, quaerendae securitati ; ' nec arma expedirent, nisi ultro oppugnati. s. Illa interim cautio tenenda est, ' etiam in tali periculo personae regis parcendum : quod qui laetium a Davide putant, Is non ex ossicii n cellitate , ' sed ex sublimiore proposito , kk ' falluntur. Ipse enim David aperte dixit, insontem neminem esse posse, qui manus regi inferret. Nimirum , sciebat ' scriptum in lege : - Diis , id est, judicibus su nimis , noumaledices, U principi in populo tuo nou maledices. In qua lege mentio facta specialis eminentium potestatum . ' ostendit aliquid praecipi speciale. Quare optatus V Mileuitanus de hoc Davidis facto loquens, F Obstabat, ait, plena disinorum memoria mandatorum. Et verba Davidi haec tribuuit: Volebam hostem vincere , sed prius es diυiua praecepta se are. 7. At ' falsa maledicta ne in privatum quidem licet jacere : ' in regem ergo Veris quoque abstinendum quia, ut ait scriptor problematum,
i quae Aristotelis nomen praeserunt : ο κακορρῶν τον , i. --ὐλφ'
ui rectori maledicit, R in civitatem es injurius. Quod si vote laedendus non est, ' manu certe multo minus : unde & poenitentia tactum ς Davidem legu
est , quod in fine , omissis quibusdain, sei
sus plane eorruptus ab Auctore nostro . prae ni mio sortὸ studia mussae suae serviendi. Ita ha hent Graeca: mkν γαν αἰ-ω πρ ι του σον ἰν δεχην os χρόνω την AM,' I enturam enim
aliquando 1 si Regi sciliret peream , ab eo , quid tu illi imperium. I. B. a se ebritatem es injuri- J Iulianus Μisopo-g0 te. 6 γαρ ἱι 3 Ροι φοθεροὶ ωα τους αργο παε,
pi ε: iιa ue qui in principem injuriosuι δε rit , is ex animi libidine eon Ieaverit laxes. Pag. 3 a. B. Edit. Sponh. s Non satis adcurate veristitur hie loeus. Id vult Imperator : μι--ner Lexes propter Imperanter a quibus selliret auctoritatem, & vim omnem habent i te tur in ipsum Imperantem injurim es , mulsa --daciata Leges eonculcabit. Sic , ut cuivis patet . laeus ad rem nihil laeiti I. B. JGRO NOVII. s Non ex o si uret irae J Eximia alimina innocentiae studio . ut abstineret etiam illa vi. qua iure uti poterat, ut non modo ad legem justus esset, sed & intra legem , ut Seneca I quitur a. de ira 27.
hv Non ita saliuntar. Dieemus in Notis G1llicia ad hune locum. I. B.
νησας τον ὐπὸ του Θιου καταταθέντα θαμλrὐsis an morereris, qui ei maledicere ausu es , quem
Deus in regni sede eonstituis 3 c Ant. Iud. Lib. VII. cap. II. f. a. Veriim ibi qui loquitur . non est subin, sed frater ejus Abisais, TMeruise
' Obstabat plena divinorum memoria mandat
eriore non omittere debuit Auctor hae verba, ωοι τοι 'ara τοῦ Θεοῦ λωιλatae eram que , qui a Deo Reae eonsiliartis est. In lueo altero verso eius etiam malὸ omittit haee. ικὸσω Maὼ πιχειρονο- MAOs . quae illem signifieant , obstantque adeo. quominus de omnibus in universum Regihus loeus intelligi queat. Quamvis E Doctissimus SALMAsius, Reis. ad MLιο . pag. ιεῖ. in versione illius loci omittat illa verba : quae tamen in Graeeo ponit ; quas stili-eet voce seu Regis continerentur. Sed prius
523쪽
legimus. ' quod vestem ejus violasset : tantam intelligebat personae istius esse sanctitudinem l nec immerito ; nam cum sunυnum imperium non possit non multorum odiis patere, ' securitas fungentis peculiariter fuit munienda. od Romani etiam ' in Tribunis plebis . constituerunt, ut σσυλοι, id est, inviolabiles essent. Inter Essenorum dicta erat, ' reges sanctos esse, IEad. habendos : & insigne illud apud φ Homerum r
- , Nam pro populi pastore timebat,
-- - Ne quid ei accideret. t T. Nec immerito , ut apud ε ' Curtium est , regium nomen gentes , qt sub regibus si sit, pro Deo colunt. φ Artabanus Persa : κms δὲ dira Fas ιραω, M
Nobis tuter leges multas, easqite bonas , haec optima es , regem colendum , U V- asso, anatim , ut Dei Gincta sospitantis efigiem Plutarchus Agide : ς ω 9.mjε,
pori manus inferre. 8. 7έ Illa quaestio gravior , an quantum DaVidi, an quantum Macca-
ditionem omnium, qui administrationem reipublica aegrediuntur, ut ea , MAE maxime pertinent ad falutem communem , Dum quadam fui insidia Uiacere cogantur. Vide ea de re Liviae verba ad Au
sostomue, i. ad Tim. . Si quis ovem jugulet . ab eo grexem imminui : at i quis passorem de medio fustulerit , ab eo totum gregem di pari: δε- Mea libro priore de clementia cap III. Somnum in noctu is excubiis muuiuut : Litera obseeli , cireum seque d fendunι : iucurrentibus perieulis se opponunι. Non hie solae ratione populu . inhia, que eonfensin . Fc proterendi , amantique reses, se suaque Iactandi . quocumque desidera et erit imperantis sirui. Nee hae vilitis fui G ι dementia, pro uno capite tu millia excipere fem
vum . ae mutiis mortibus uuam animam redimere,
nonnunquαm suis , H invalidi. Duemadmotam tum euum animo deseritu quod ipsum late ibi exsequitur se hae immensa multitudo inrius an mae ciseumdata irim stiratu retitur , illisu ratione sectitur . pressura I. , ae fractura viri. Dis , nisi ensilio su tineretur. Suam itaque incolumis lem amant , m. Adde quae infra , lib. ILCap. l. 6. IX.
G R O N O v I I. 6 In quaestio Era. J Auctor quaestionem, an Iictat Christianis pro religione adversus superio res in ultimo discrimine bellare . ita traetat, ut negantem partem probare, atque ita tot heroum , qu frum armis a Deo prosperatis libertatem conseientiae ita Belgio . Germania, Gallia debemus, caulam damnare videatur. Cui sententiae subscribere non possumus: nec quae pro ea proseruntur, tanti putamus, ut iis nos induci patiamur. Crueem subire suos his iussit Christus, prius blatth. X , 78. Quod tempus I Iarcus quoque VIII. 34. Ω Gein IX, 23. respiciivit. Iterum Matth. XVI, 24. quod Lue .XlV . et . id nihil aliud est, quam divinas eastigationes patienter , & sine murmure , cumque consessione peccat rum . Ω horrore iustissimae Dei adversus peccata irae excipere. Et tam dictum est superiorum supremis, regibusque regum , quam humillimo, Se despiciuissimo mortalium. Quemadmodum igitur hoc non impedit, quo minus reges, & ma gistratuq relistant malitiae privatorum, Κ hostium. atque illos supplieio ametant, hos bello pros quantur : ita neque impedit privatos, quominus illi ultimae saevitiae malorum principum , Κ m gistratuum repugnent. Oh religionem autem si omnino in superiores arma sumere non licet, neque lieebit ipsis superioribus arana sumere adversus alios pariter luperiores ob religionis diversitatem bellum m ventes. Praebeamus igitur . si Diis placet , nos impune Iaeerandos. & subiugandos Tureis Μa-hometismum imperantihus. Et condemnem uxcunstantinum, quod defendendi a perseeutione chriscia-
524쪽
3. VII. De bello Atiliumum in si pertines. 34sbaeis licuit, ' liceat & Christianis , quorum magister crucem subire toties jubens , ' exactiorem patientiam Videtur requirere. Certe ubi superiores Ob
Christianismi gratia arma sumsit in affinem suum,ge collegam Imperatorem Licinium : quo nomine
tota Eeclesia eum temper laudavit . & obnoxiam se illi professa est. Nee potest hie dari ratio , quare magis liceat superioribus in subjectos per
religionis caulam saevire, quam per aliam quamcumque impotentiam. Immo per illam mimis licet, quia loliis Deus καρδι 1γω, pri est , R imperium in considentias liabet. Porro qui religionem petit saevitia , idem petit hona. petit vitam . petit conjugem, & liberos. Si ergo liret in gravissimo . & certi ssimo discrimine resistere superiorihus ob bona, conjugem , liberos , vitam defendendam. ut concellit Alietur 9 : quoniam eaedem caulae cum causa religionis sunt perpetuo conjunctae; etiam in ultimo , Κ certillinio discrimine ob religionem, si non per religionem , certe per illas alteras causas resistere licet superiori intolerabili saevitia praetextu religionis S vitam involanti.
Christi. Ω Apostolorum . ct primorum Christianoruin exempla nihil iuvant, quia illa vem santur in ecclesia constituenda , nos in ecclesia
constituta. Illam quum linguli , Ω humillimi homines ita Deo placitum in eam colligerentur , non oportui infamem fuisse rebellionibus :nunc postqtiam illud erimen ecclesia effugit diu Patiendo , non oportet eam beneficium Dei i comparabile , praesertim si vires ad illud tutandum dedit, per ignaviam amittere. Quod Christus per humilitatem , per patientiam se, ae suos ad tempus praebendo tanquam
oves ad lanienam, vicit potestates mundi, ac tenebrarum , miraculum est non minus , quam linguarum domini : quam sanandi infirmos, exiscitandi mortuus, liberandi energumenos, ct alia supra humani m modum. Ut ergo nunc in il tenda , discendaque religione Christiana non exspectandum , d nae eadem miracula Deus nobis repraesentet: s. d ordinariis studiorum viis , &eon sileta disciplina urendum est i ita nec in defendenda veritate agnita . R Iibertate conseienistiae manibus inlinuatis sedemtum illis , quibus Delis non modo pro laeis, sed etiam pro aris vires, & opes dedit , nec operienda miracula ,
quae Deus se quoque dat. sed illis, qui xiis ,& instrumentis, & labore , euraque cuivis rei propria utuntur. Hebraeos sub Pharaone caedes, Κ contumelias, ct injusta opera cum servilibu verberihus tolerare voluit Deus usque in adventum mosis. Noluit eosilem pugna AEgyptium vincere e Rubrum mare manlata sua peragere . R ultionem exsequi iussit : ad idem eductis in terram promissam per arma adversus religionis oppressores adsuit. Neque hoc infirmat martyria. Immo genus est martyrii in sartisto. & solo proposito defendendi luccm. euangelii concessam GCcumbere quamvis armatum. Quod si quando ab inermibus , & mera patientia , martyrium
exeipi vult; id non magis moratur allios. quia se, ut potant, a vi tueantur: quam quod quondam naufragio, pestilentia, alios morbo evocat. id non prohibet alios, quominus medicinis. &omni probata via ad salutem gratantur : quod quosdam sub iniquo iudice probos, ς innocenistes finit opprimi; id nihil vetat, ne alii suam innocentiam judicio defendant. Neque vero non interest privatus, paucive . an populus ob religionem infestetur et nam illi suo salo oeeidunt, populus etiam posteritatis.
Praeterea s Christi exemplum , ct injuriarum patientia , non tollit jus helli gerendi omne in
universum adversiis quosvis aggressores ψ ne quidem tollit ius belli gerendi adversus sit periore in ultimo diserimine ob religionem. Ratio est . quia Christus non tantum injurias a superiori hus pertulit, sed etiam a vilissiima faece Iudaeorum: neque tantum ob religionem, sed etiam ob illorum invidiam, & malitiam. Deinde non dicit;
Si superior ob religisnem tibi alapam in adsera m
xilia duxerit; non dicit : adii tui et eladium a versvi superii res religismis causa ; sed simpliciter . S sine exuptione : Si quis duxerit : Qui tollit. Quae ergo responsio est ad hzec loca pro lario tecto servando iure belli cujuscumque ν eadem est Re pro servando iure helli in superiores, & in tolerandam laevitiam religionis ergo. Christus sugam concedit. inquit : agnosco :ultra fugam nihil : hoc hic Iego ἔ apud Euan. gelistam neminem. II. Si praecise nihil extra fugam. nequidem ut pecunia redimant libertΣ-tem religionis . & conscientiae , itaque rem illicitam secere tot saeculis , sapiuntqite hodie miseri Graeci, & aliae nationes Christianae sub Turis eteo imperio , qui tributo persecutionem evadunt. Quod si hoc durum est adfirmare, fatendum est, illud temere pronuntiatum esse. Ill. Quin imo. uuia fugam concedit , non requirit meram , Ω latam patientiam : sed per lineedochen speciei concedit honestas rationes subtersu eudi x hoe genus Urianuidis, 'itamdiu non planum , ac lia quidum est, placuiue Deo , ut morte nostra teis stimui illim veritati demus. IV. Quia fugam conoeesit , olfendit certe suum eXemplum non vomis re nos ad omnes omnino eventus patientiae, quam
ipse praestitit ; noluit enim fugere. v. Fugam eoncessit illis , quibus nihil patebat praeter Diaxam : quales erant primi eius discipuli virium
inopes. His igitur sugam concedendυ non vetuit alios suo bono uti. Quanto melius sacerent t3rannidis patroni , si christi exemplum proponerent persecutoribus, &imperantibus religione mi noluit ille vi in formanis da & propaganda ecclesia uti: noluit ignes, S: gladios adhibere . eum facile potuisset. Itaque exemplum christi magis obligat principes ad non saeviendum ob religionem , quam subjectos ad imia
525쪽
η Muturi ob religionem mortem intentant Christianis, ' Christus ' lagam concedit, *y' his scilieet , ' quos ossicii necessitudo nulli loco alligat : il ' ultra sub r. Petr. gani nihil, ε Petrus vero Christum , ait , cum pateretur, nobis reliquit Ie: iii.' exemplum, quod sequamur ; qui cum peccato vacaret, & doli omnis immu
as. 16. nis ellet, convitia convitiis non reposuit , neque inter patiendum mina
tus est, 'sed rem permisit juste judicanti. Idem gratias agendas Deo, ait,' & gaudendum Christianis, si tanquam Christiani plenis subdantiir. ' Et
hac maxime patientia invaluisse Christianam religionem, legimus. 9. Quare Christianis veteribus , qui recentes ab Apostolorunt, & apostoli eorum virorum disciplina , ' eorum praescripta & intelligebant melius ,& persectius implebant, ' sui nam injuriam fieri puto ab iis, qui quo mi
nus ipsi se defenderent in certissimo mortis periculo , vires putant illis, non animum defuisse. Imprudens certe, & impudens fuisset Tertullianus , ς ς apud Imperatores , qui cjus rei ignari elle non poterant, ita confi-' denter ausus effet mentiri : Si enim bobies ε' apertos , non tauram vindices occultos agere vellemus, deesset nobis π vis numerorum. V copiarum Z Plures,inui, a Mauri, By Marcomanui, inserie Parthi , υel quantaecunque uvitta tamen loci. V suorum finium gentes, guam totius orbis 8 Externi stimus, ῆς vestra omnia implevimus, imbes, insulis , castella, municipia , 7 conciliabula, castra ipsa , tribus , 7'. demi tu, N palatium , senatum, forum e sola υobis reliquimus templa. Cui bello non idonei, uou prompti fuissemus, etiam copiis impares,
tandiim ejus patientiam omnem , quae magna parte miraculosa est Loeus Petri tot verithus solatia continet illis η orum constantia , & martyrio . Deum velle amplificare gloriam suam, certo constat; quia illis lub.luLit omnem externam opem defendendae vive. & eostem ad hanc ipsam patientiam praesenti numine, & S. Spiritus extraordιnaria ope eonfirmat. Sunt autem viae, quibus utitur Deus ad amplieandam gloriam suam , multae . Nee scritura , cum unam earum laudat , alias tollit.
dem Deus, qui modo monstrat , quid possit in infirmis, magnum illis animum adversus calamitates , & supplicia praestando; modo monstrat, quid polsit in sortibus , victoriam iliis per arma iusta largiendo. Ad exemplum illud primorum Christianorum tam speciose propositum respondet Miuom, eos non potuisse . quicquid imputent : ubi potuerint . Reisse : denique qui non secerint, non obligare nos ad imitandum. Et certe non potuerunt Homines humiles, tenues, viles . igia hile vulgus, pauci etiam . tum multa millia etisunt. si tum exteris comparentiar. dispers , Ω disjecti, sine corpore, & ooncilio, clandestinis ,
les, & inermes . nullo capite , praeter Reerdotes ex eadem vilitate lectus : ad hete nihil aliud cogitantes, quam plenitentiam pristinae vitae .s pcm, metumque sutura. exspectantes quisque se vitiarum novissimum diem . e que de eauia deserente ἰ negotia , abhorrentes a conjugiis, agerenda republica , a militia , abiieientes pecuniam , & rem familiarem. denique nihili laetentes , quorum causa tyrannos odimus , & defensionem nostri paramus : interdum improvide , ac si pliciter, quae Christus non simpliciter contem ni ausserat, Ied comparate . si haberi non possent salva eonseientia . R si ea Deus reposceret. Itaque non modo vires illis . sed L animum resiliendi defuisse , saeile eoncedo. Nec poterant, nee si potuissent, volebant . non tam quia illicitum putabant , quam ob nimiam martyrii ambitionem. Sed aliter egerunt, postquam
Imperatores faeti sunt Christiani : A: ipsi quoque publica munera administrando potentiam nacti sunt. 7 Vir numerorum I cohortium , Taestus I. histor. 6. Agric. I g. & ya.
x Conciliabula J Supra cap. a. ni m. IO.
9 Decurius J Iudicum. & equestrem ordinem. go Palatium J Domum augustam. t Etiam eviri J Apparatu , & instrumento heui.
li) Dictum christi unie pertinet ad Apostolos, ut patet ex sequentibus. Auctor ipse seresellit . quando in Adnotationibus ad hunc locum a fatth. X . a 3. verba illa solis Apostoli adcommodat, R inde fatetur, non posse argu mentum duei ad definiendam quaestionem : Ausponte sugere liceat, periculi tantum vitandi caum 3 I. B. G st o-
526쪽
S. VII. De bello senMStorum in supes lares. 34 qui tam libenter trucidantur , si non apud istam disciplinam magis occidi ita
teret , quam occidere Sequitur hic quoque magistrum suum o Cyprianus, '& aperte praedicat : Inde est, quod n mo no rum , quando apprehendtur , reluctatur e nec se adversita injustam violentiam vestram , quamvis nimius, U Fest. copiosus noster fit popidus , viciscitio . Patientes facit 3s de secutura ultione fricis itar. d Iunocentes nocentoris cedunt. Et . Lactantius : Confidimus euim ma gry jestati ejus , qui tam contemtum sui pessit ulcisci, quam seimorum Doraim νε ει- ao. bores, eg injurias. Et ideo cum tam nefanda perpetimtir , ne verbo ersidem vetueramur : ' sed Deo remittimus nitionem. Nec aliud spectavit ς Augustinus , E
cum dicit : Nihil justus praecipue cogitet ira bis rebus, uis iis bellum suscipiat, I δ'' cui belli e fas es: non enim fas es oviuibus. Ejusdem 4 est illud : Quoties xi Dist.
Imperatores 7 in m ore sunt, leges ad mendum errorem contra seritatem cou- μ'.
Δ;it, per quas 'si examinantur , U' coronantur. Idem alibi: Ita a ple- e In mat. bibus principes, V a strvis domini ferendi sunt, ut sus exercisatione relirati tiae sustineantur temporalia , serentur nerua. Quod veterum Christian Seni Him exemplo alibi s sic explicat : Neque tunc civitas Christi, quamvis M. hue pegrinaretur in terreis, haberet tam magi VHU a tua p9 Arrim ud- xxii. αα versu impios persecivores , pro temporali sali te pugnaυit i sed potius , ut obtineret aetervam , uon repugnavit. Ligabautur , incitidebantur , ceu auerer , t quebantur , tirebantΠr , lautabantur, trucidabantur , U multiplicabautur. 33 Nouerat eis pro salute pugnare , vis M salutem pro salute contemnere. IO. Nec minus egregia sunt, quae in eandem sententiam habet Cyrillus in locum Johannis de gladio Petri. Thebaea legio, nam ut acta nos docent, militibus constabat sexies mille sexcentis sexaginta sex Christi nis omnibus : Qui, cum Maximianus Caesar apud γὴ Octodurum exercitum
seripto ad Demetrianum. Eiusdem hae libri primi epistola I. Intellexiι adversarius bri milites vigilare. jam sobrios, es armatos ad pr Iium sare, vinei non posse , mori ple δ εν hoc ipso
invisos esse , quia nec mori timent, nec repugnare contra impugnantet, cum occidere innocentibus nec
stianorum. Terent. Eun. I, 2. 32.
x3 Magistrum frum J Hieronymus refert. n farium B. cypriani dicere sditum, nunquam CD priauum absque Tertulliani lectione unum diem peregisse, ac sibi trebro dixisse : Da maristrum. 4 Quamvis nimius J Numerosus , multus ad
is Des tura I Quia exploratum habemus. iniuriarum, quae nobis fiunt , Deum viudicem
15 Labores 2 Erummas , agonas, ut Herculis XII. Iahores sicuntur. In remis sunt 3 'E---ῆ' idolorum cultui dediti sunt. gη μου erat eis J Non ducebant operae pretium , non faciebant tanti vitam. ς bona sua,
ut eorum ergo arma sumerent , ac resisterent; sed spe . ae desiderio salutis aeterna hane fragilem vitam eontemnebant. De illo . Non erat , Vide 4. Ohseo. I. P. I S.
so Salutem J Hujus vitae. si Pro salute J Eterna. ya οἱ taurum Veragrorum vieum appellat ca sar a. Il. Gall. I. Martenaeh hodie. in m At vero mera est sabula, quaecunque de illa Thebaea Legione dicuntur. Historia ipsa per se habet plurima indieia falsi : Κ libellus , in quo narratur , hoc titulo . PGM Agaunem sum Minorum , non est Ε u C H Ε II , Lugdimensis Episeopi, cui tribuitur ἔ ut vel ex eo patet, quod Sigisminoia . Eu uudiis Reeis. Author meis minerit , qui Rex tamen sat diu post mortem Luctarii regnavit. Haec demonstravit Clar. J o A N-N s DURO URDlgu. Dissertatione singulari, uice primum edita ann. 3696. postea Gallice, ut erat nata , Rinstet. Iros. I. B.
527쪽
compelleret Rem Diis Alsis facere, primum '3 Agaunum iter arripuerunt ,& cum eo misisset Imperator, qui eos ad sacrificandum venire juberet: ipsique se id laeuiros negassent, y4 Maximianus decimum quemque jussit interfici per apparitores, qui ' nemine repugnante facile imperium sunt
II. e Mauritius ejus legionis 'F ' primicerius, a quo Agaunum vicus Mauritii dictus est postea, narrante Eucherio Episcopo Lugdunensi, eo tempore commilitones sic allocutus legitur : Quam timui, ne quisquam, quod ammatu faciti es Decie defensionu , 'si beatissimu funeribus manus obυiam affeto etenti et ' jam mihi '7 ad hujus rei interdicEum Chrisei stri 23 parabatur exemplam , qui exemtum vagina apostoli gladium propriae vocis ruisione recondidit rdocens, majorem arniis omnibin Christianae coii ruriae esse virtutem , γ' ne qt is quam mortali operi mortalibus dexteris obsiseret , quin imo capti operis Memperenui religione compleret. Cum hoc supplicio peracto Imperator superstitiatibus eadem, quae ante, praeciperet, sic omnes respondent: Milues quidem, Caesar , tui stimus, fg ad defensionem rerpublice Romanae arma suscepitntis r nec tinquavi aut deserrores bellorum . aut proditores militiae fuimus, aut lumae formidinis meruimus subire flagitium. Tuis etiam obtemperaremus praeceptis , nisi in tuti legibus Chrisianis , do/ionum cultus , ij aras semper pollutas sanguine υitinaremus. Comperimus praecepisse te, ut aut sacrilegiis pollueres Christi nos , aut 3 de denis interfectis nos υelles terrere. Non inquiras longius latitantes: Nos omnes Chrysianos ese cognosce : habebis potesati tuae subdita omnium corpora : auctorem vero siιu1n remcientes Chri frum animas ε non tenebis. Iet. Tum Exuperius legionis signifer sic eam allocutus ibidem narratur e Tenere me , commilitones optimi, saecularium quidem bellorum signa Dicitu ι sed non ad haec arma pro co, non ad haec bella animos vesros, virtutemque compello. Aliud vobis gentis eligendum es praeliorum. Non per hos gla- δωG a o T I I. e Maviritius I De hujus martyris honoribus apud Helvetios vide Guillimauutim. Lib. I. c. is. & II. g. In veteri scripto de translatione sancti Iustini ita novam Corbeiam e Unde Iuxta
fuem chronicorum Ithb atraei ima , ere incompara- Hii ita deeima post Neronem persecutione passi man, eosiuimus : quin V prioribus persecutionibus
immanior . dum venerabilem multitudinem ma trum exlis mitteret, tuter quos etiam praeriptium
saririi Mauritii retegium . N innocenti be ruis. De Thclinis martyribus Brunsvicum transislati x, vide craaetatum Saxonicorum VII, i6. GRo No 11. 93 Maureum J Suint murice , duodecim millibus p. ab Uctoduro.
94 Maximianus I collega Diocletiani A. R.
9ς Primicerius 3 Quia singula officia Palatinaeomylures habebant rersonas, nimio rii, primi crinii, proximi , S: primatra, ct eviιa s iram ct se voeabant I o ii rejusque direbantur, quod
primum to m obtinerent . primique in laterculo. vel tabella ineerata, cui numerus officii esset iniseisias , notarentur. Alii tribunum vocant.
96 Beati Zmis J Felicissimum. & gloriosissimum
mortis genus, martyrium interpellare vi, atque impedire.
97 ad hujus rei I Ut probarem . huiusmodi
defensionem illicitam esse. 98 Parabatur exemplairi J Ovid. 9. 3let. I. eis Me exempla parati Z Taritus I s. ann. ι 3. Si vis inerueret , provisis exemptis laudina, e
99 Ne quisquam nim tuli J Leg. immortali. Iunova formidinis I rce metum quiciqua in Delmus sortibus, &fidclibus militibus indignum.
Ignat us , ut ignavia , o Meton. Tib. 66. Gal. 4s. Hatitium, ut Iustrarus 22. g. a 'Putias Duxuine I uitae non tam victimarum , quam christianorum cruore coluntur, Minaciuntur.3 De denti J Exemplo decimatorum. Non renebis J Coges manete in corpore. aut mortem refugere, ut idolis serviant.
528쪽
s. VII. VIII. De bello subditorium in superiores. 349. dios potetis ad regna caelesta properare. Deinde Imperatori haec nuntiari ju
bet : Non nos admersum te, Imperator , armavit ipsa, quae fretisisa es in pei im-lis , deseratio. Tenenim ecce amna , U' non resisimus, quia mori magis, quam vilicere volumus: U innocentes interire, quam noxii vivere praeoptamus. Et postea : Tela projicimus, exarmatas quidem dexteras satelles tuus, sed armatum fide catholica pectin iuveniet. I 3. Sequitur post haec laniena in non repugnantes, in cujus narrati ne haec sunt Eucherii verba : s ' Ne justi punirentur, multituso non obtintiis, cum intillum malo editur multorum esse soleat, quod multimis delinquis. In veteri martyrologio res eadem sic narratur : Caviebantur itaque posita gladiis non reclamantes ; sed V depositis ammis cervices persecutoribus, vel nitecturn
corpuε offerentes, non vel i a suorum multistidine, non armorem ν norime et
ii sunt, ut femo conarentur assercre is intiae causam e sed hoc soli vi remini erantes , se illum confiteri, qui nec reclamando ad occisionem ductus est, V tanquam agnin non aperuit os muri, ipsi quoque tanquam grex Dominicarum ovium laniari se tanquam ab irruentibus lupis pnisi sunt. I . s Valens impie, & crudeliter saeviit in eos, qui secundum sacras
literas , & Patrum traditionem si ' ό όμ.ύjuis profitebantur, quorum qua vis maxima multitudo nunquam se armis tutata est.
I S. Certe ubi patientia nobis praescribitur, saepe adduci videmus, &a Thebaeis militibus ' adductum jam audivimus Christi exemplum, ut iam p. . his imitandum, cujus patientia ad mortem se extendit. Ac qui ita animam Ii, M. perdit, ' is vere eam acquisivisse a Christo pronuntiatur. ' Diximus, suminum imperium tenentibus resisti jure non posse. ' Nunc quaedam suim , xvii, 3 i. quae lectorem monere debemus , ne putet in hanc legem delinquere eos , qui reveria non delinquunt. VIII. Primum ergo , qui principes sub populo sunt, - ' sive ab initio talem acceperunt potestatem , ' sive postea ita convenit, h ut Lacedaemone,
cheno . ex manustripto libro viri aeterna mem
6 Tο οπιωπιι, 3 Qui essent orthodoxi . non Ariani. Fides apud Nierem : Dominum Jesum Chiiqum filium Dei unigenitum, natum de patre , hoe est . de substantia patris, Deum de Deo,
lumen de lumine. Deum verum de Deo vero , natum . non Fallum. unius substantiae enm patre, quod Graeci dicunt ἰαρ-m. Fragm. R.
529쪽
si peccent in leges , ac rempublicam , ' non tantum vi repelli possunt, sed, si opus sit, puniri morte: quod Z Pausaniae regi Lacedaemoniorum contigit.' Atque hujus generis cum fuerint vetustissima per Italiam regna, mirum
non est, s ' post narrata crudelissima Μezentii facinora subjungat Virgilius : AG. VIII, 49 .
Ergo omnis furiis surrexit Euvria justis se Regem ad suppliciunt praesenti morte reposcunt.
Privatum. ' Sed minime pro derelicto habere rem censendus est, qui. 1; tractat negligentius. e. 1α ' X. Tertio, existimat Barcia s si rex regnum alienet, aut alii subjiciat, amitti ab eo regnum. Ego hic subsisto: Nam talis actus , si regnum electione, aut successoria lege deferatur , δὴ nullus est: quae autem nulla sunt, ' nullum habent juris essectum. Unde & de usufructuario, cui regem talem similem diximus , verior mihi videtur jurisconsultorum sententia , ' si , ns. ω extraneo ε jus suum cedat, nil nihil eum agere. Et quod dicitur , udi dominum proprietatis reverti usu miructum, intelligendum ' legitimo tem- M. Pore. Si tamen rex reipse etiam tradeti regnum , aut subjicere moliatur, ' quin ei resisti in hoc possi, non dubito. Aliud est enim , ut diximus , sis. imperium : aliud habendi modux, qui ne mutetur, obstare potest populus; ιium. ' iὸ enim sub imperio comprehensum non est. Quo non male aptes illud αὐ .: Senem in re non dissimili: 4 Et si parendum tu omnibus patri, ' in eo nou parendum, quo incitur ne pater sit. XI. Quarto, ait idem Barci us, amitti regnum, si rex vere hosti
v I rea oere hostiti Mimo in tostra popas exititim ferastiν J pari de canti tribunus plehis qui si, ipso iste desinere esse talem, ingeniose defendit Graechus, euiu, verba digna lectu apud Pistarctum : pag. 83 i. 83I. Iohannes bruatis in librum I v. Sententiarum dieit, non posse populum a se abdieare potestatem destituendi Priu-eipis in easu , quo ad destructionem vergeret :quod eommode explica ex his , qui Me iocodieuntur. G R O N O O I Pausania 3 Νon stili rex, sed regis Plista thi Leonida geniti tutor. Ω patruelis. Agidi potuisset dicere . de quo Pistoristis. In exilium eiecti Demaratus, Itima. a , io. Pausanias alius , ia. 4 , Α.s Furiis issis 3 Rebellione exeusanda.
s Impretum abdieamis J Ex hoe capite. aeres tus Dionysius minor apud Iustin. ai. s. & apua Actitianisa decl. αε7. Fiens ad aram deps ιον tyrannidis. io Pis derelim J Ut Henricus III. regnum Poloniae. cum audita morte fratris Caroli IX. elam Cra via se subduxisset a. C. Is 4. Itaque poloni sequent, anno alium gegem erearunt Intia r. 38. Ω 6 I.
EI--ε ι I Ubi legibus , moribusve modus Reeedendi, vel per electi uitem , vel petitutivitatem definitus. & introductus est. 1, Nullus in J Perinde habetur. δε rem re- Iinquit integram . ae si non intereessisset. 3 Risu. iis ti f. g. Bur 3 3.14 I. Si tisistim, J M. is O dirimias I cap. praecedent. S. II. nn) BeM quidem Iure novo, quo traditi σad alienationem sumetebat i sed non Iure veteri, quo cesso in Deo, extraneo facta , omnino usumis fructum tollehah vide Celeberrimi N o o D r a reximium tractatum De . Lib. II. cap X. I. A. c a om
530쪽
j. XI. - -- XU. De bello fodisolvia m superiores.li animo in ' totius populi exitium feratur; quod concedo : ' consistere enim simul non possunt voluntas imperandi, & voluntas perdendi. ' Quare qui se hostem populi totius profitetur , ' is eo ipso abdicat regnum ; sed vix videtur id accidere posse in rege me otis compote, qui uni populo imperet. Quod si pluribus populis imperet, ' accidere potest , ut unius p puli An gratiam alterum velit perditum, ' ut colonias ibi faciat. XII. ' Quinto, kr si regnum committatur . sive ex felonia in eum, cujus seudum est . ' sive ex clausula posita iii ipsa delatione imperii, ut, i si hoc, aut hoc rex faciat, subditi omni obedientiae vinculo solvantur ,
' tunc quoque rex iu privatam personam recidit.
XIII. Sexto, si rex ' partem habeat summi imperii, M partem alueteram populus, aut senatus . regi in pariem non suam involanti vis justa opponi poterit, quia eatenus imperium non habet. Quod locum habere censeo , δ' ctiamsi dictum sit, belli potestatem penes regem fore ; ' id enim de bello externo intelligendum est : 'cum alioqui quisquis imperii summi pa tem habeat, non possit non jus habere eam partem tuendi ι ' quod ubi fit, ' potest rex etiam suam imperii partem belli jure amittere. XIV. Septimo, ' si in delatione imperii dictum sit, Π ut celeto eventu resisti regi possit, ' etiamsi eo pacto pars imperii retenta censeri non possit, ' certe retenta est aliqua libertas naturalis, & exemta regio imperio.
Potest autem qui jus suum alienat, id jus pactis imminuere. XV. I. ' Vidimus de eo, qui jus imperandi habet. aut habuit. 'RNstat ut de invasore imperii videamus,' non postquam longia possessione , ' aut pacto jus nactus cst, sed quamdiu durat injuste possidendi causL 'Etis quidem dum possidet , actus imperii , quos exercet, vim habere possunt mobligandi, - ' non ex ipsius jure quod nullum est, ' sed ex eo, quod omnino probabile sit, eum *, qui jus imperandi habet, ' sive is est popu- Isi de
oplahat, populum Romanum habere unam eervi Arrasoniae Mariabaam libro VIII. 7 Si νegnum rammi salin J Ineidat in eaum Partem auream popuItis, aut fena sJ Exemia iam eommissi , ut possit reuocari a maiore donium hahes in Genuate repithliea apud Bidiarum mino . qui possessori donaverate vel existat e 'ibro XvIII. ln Bohemia tempore meneessat sus quo eontingente assensus est rex se regno apud D braυ. ) his oriae libro X. Adde aroia cessurum. Cap. praeced. n. 6. riuus institutionum moralium libro X. cap. g. ig Partem habear J Ubi diei sum est imperium
ae timuerit is Sesos his Hem de Henrico IV. in partes potentiales. I. 3 , 17.n Ut rario reeutia res, Ri regi possis 3 Exempla is Dialis die tim μὰ Hie exensantur Barne- vide apud Thi, iam historiarum C X l. in nari veldio inter crimina obiecti Issaar eueri. Grat. ratione anni Μ DC Iu , Κ lihro cXXXIII. in Apol. e. ro. anno ΜDCv. utrumque de Hungaria r apud Me,eram narratione anni sic CCXXXIX. in nrahantia. 2 Fiandria narratione anni ΜCCCC- Ο Ni sus f vim alienaι J Ut populus regi. a r P qmvis longa J Tempore. ae pactis inter ipsum . & subiectos eum iureiurando interce-LXvli f. in scedere in et regem Galliae . R Ca- dentibus . speetem iure imperantis sibi circvm-rolum Burgutulum. Adde de Polonia , quae ha- dedit, sed dum metu solo parentium se lasti- het ouerieus Saxonieorum XXIV. Ω de Η - net, atque obnoxios premit. varia Bon itis Decadis IV. libro IX. a a Muna nutitiis es 4 Livitis 3 , yy. de de-eemviris : primari ues sis abesset. Cap. 4 i. ima-GRO Novit . se aries fasces.
ar Gi bus imperandi habeιJ Et eo in praestas m em popali totius J Ut caligula , qui spoliatus est.