장음표시 사용
171쪽
nuces holertias angetat, nune exteriores partes bsulente. - - -
Ια his ergo morbis majus . vel minor discrimen pro maxima pari pendet a loco, versus quem per febrim deponitur materia inflammatoria ;de qua re videantur illa . quae in Commentariis sy3. de exitu febris
in alium morbum dicta. fuerunt. - - '. -
Tria erso in morbis aeutis inflammatoriis consideranda sunt. Febris acuta continua, Inflammatio, & organum, cujus iunctiones. per instat reationem illud occupantem , laesae sunt ἔ seduloque attendendum , quousque generalis febrium . insammationis curatio ante tradita his moris bis conveniat , de quid praetera in singulis requiratur. Recensentur autem morbi illi acuti inflammatorii, a capite incipiendo, deinde versus alias eartes deseendendo; unde phrenitis primum locum ob tinet, ultimum uteri inflammatio : quibus deinde inflammationes iunctuis rarum , & exteriorum partium corporis in morbillis, di variolis junguntur. Interim tamen in sequentibus idem ille ordo non semper servatur. De Comate aenim antea inter symptomata febrilia dictum state de Cato autem , cum levis a poplexia sit , melius post traditam a poplexiae hist riam dicetur. Cum autem haemomoen praegregam toties phthisis sequatur, de illa in eapitulo de Phthisi agetur. Μammarum autem inflamin tio eum raro contingat nisi puerperis, vel lactantibus, de illa inter pueris perii morbos dicetur. Lienis inflammatio ex hepatitidis historia uelle inistelligi poterit, uti ad , 918. monetur. Sic etiam me senterii inflammatio eadem requirit, quae in intestinorum inflammatione habentuer unde etiam hauriri possunt illa , quae ad dysenteriam, ileum , volvulum, tenesmum, haemorrnoides, spetiant, quatenus nempe omnes hi morbi inflammationi ortum debent . talica autem biliosa ex hepathidis historia inprimis c gnosci poterit. Illa vero, quae ad ureterum . di vescae inflammatione pertinent, partim ex nephritidis historia, partim ex illis, quae de calculo Postea dicentur, hauriri emerunt . in uteri inflammatione pariter pecu. ari capitulo non agi ur in his Aphorismis, verum inter morbos puerα perii de hae quaedam dici poterunt, cum puerperis frequentissimus sit hic morbus. Iuncturarum inflammatio ex illis, quae de rheumatismo, & po. dagra dicentur, pariter intellisi poterit. Cum autem junioribus frequens sit variolarum morbus, de illis post morbos infantum dicetur. De mor. billis non habetur singulare capitulum , sorte quia ex illis, quae de exam
thematibus librilibus dicta sierant, haberi piauna illa , quae ad hexu
172쪽
S. 77 I. I serox, & perpetuum delirium a Cerebro primario
it , affecto cum febre acuta continua oritur , vocatur Phrenitis Vera . r
. Si a malo aliunde in Cerebrum delato in febre , inflammatione &c. Phrenitis Symplomatica, παραφρων , desipientia, dicitur. i
Μens Graecis dicebatur, & ν' - pro sapientia Graeei passim usurpanti
-ὼν- ι . Uidetur enim usu apud Medicos veteres obtinuisse, ut paristis affectae nomini adderent terminationem itis, quando inflammatorium imprimis ejusdem partis morbum designare volebant , uti paret in hepati- itide, nephritide &e. Illius ergo partis corporeae, unde humana sapientia pe det, morbum phrenitidem dixerunt; quam & ideo Pliaras sint, reeensenx signa lethalia in hoe morbo ab Hippocrate memorata, vocavit sapientiae aegris. rudinem. Cum autem & maniaci, & melancholici insaniant, optime phr nitidem ab his morbis distinxit Celsus sis J, dicens: Deipiam ab insania, pris namque huius ipsius partem aggrediar, quae σ acuta, . in febre est. Graeci appellant. Ut autem distingueret phrenitidem a delirio, de quo 'oo. i inter symptomata febrilia actum fuit, notavit, interdum quidem in accesis' sione aegros desipere, & loqui aliena , sed levato accessionis impetu menini tem redire. Hrenitis vero tum demum est, cum con3inua demenara esse inm pit; aut cum aeger, quammis adhue sapiat, tamen quasdam vanas imagines li accipite perfecta es, ubi meas iliis imaginibus addicta V. Notatum autem fuit in Commentariis g. 7oo. , ubi illa interna cerebri ldispositio , delirit eausa , tam valida est, ut aequi polleat, vel & superet illas mutationes sensorii eommunis, quae ab objectis externis in sensuum organa agentibus fiunt, sequi judicium , & animi affectus saepe validissimos, atque tunc adesse ferox delirium , dum sibi, aliisve nocere tentant aegri. i Perpetuum ergo delirium cum febre acuta continua adest in phenitidei verar illudque delirium plerumque ferox esse solet, ob validam mutati nem sensorii communis. Non semper tamen illa ferocia adest, uti in Com. mentariis 7oo. probatum pariter fuit; dum nempo ideae a tali morbosal mutatione sensbrii eommunis natae non habent sibi iunctum illud placens, . vel displicens, unde animi assectus excitantur, sed adlaphorae sunt. Darii enim tales phrenitides, & pessimas quidem, in quibus aegri obscure delirant, absque ulla ferocia, ex Hippocrate,&Galeno ibidem demonstratum fuit. Alai cιὶ Salmas. Epist. pag. 79.
173쪽
Alierum . quod in Phrenitide vera notandum est, cerebrum In hoe morbo primario aries uni esse; id est, morbi eausam in alio eorporis loco natam,& inde in cerebrum delatam fuisse, sed in ipso cerebro, vel membranis illud involventibus, a primo initio morbi adsuisse, licet per febris imp tum augeri possit praesens jam in cerebro vitium. Ueram enim, δc exquis stam phrenitidem tunc tantum dixerunt Veteres Medici, quum cerebrum ipsum primario affectum est. Sic Galenus o dixit: Phrenitis squidem exquiasta, edi nos permisa alteri mocto , Ila hiis sava locum , in quo princeps animae pars remet, prehendente. Et alibi sp l . Flama bilis, s in cerebrum, ipsusquennembranas se frma veris , phrenitides incit . Priusquam auum se frmaverit. per Usarum venas diffluens, non puerenitides, sed in febrium vioribus debria. ebit. Quamvis autem hodie novimus, ab aliis etiam causis phrenitidem produci ; & non semper a flava bile ; demonstrant tamen loca allegata, Galenum in illa opinione suisse, quod in phrenitide vera cerebrum , ejus vemembranae primario affecta sint, uti etiam alibi s J diserte aeonuit, diacens: neque enim po consenstim in eo morbo cerebriam incitur , sed propria, edi primaria sectione s κατ' ἰDωνὰ ουν - ἔ ερω-ά α, J laborat. Idem di habet Caelius Aurelianus sqJ , qui Graecorum Medicorum , prout in varias sectas abjerant, sententias diligenter collegit, sequentia ex A sclepiade notans; Prenitis es corpuscularum satio, sue Girino in cerebri membranis frequentresne consensu, eum alienatione, o febribus. Ubi vero illud, quod jam in eerebro, ejusve membranis haerens phreis nitidem saeit, prius in alio loeo corporis natum, vel tollectum suit, &morbum iacit turbando functiones illarum partium, quibus inhaeret; dei de per m meασιν, liberata parte prius affecta , ad cerebrum, ejusve mem. hranas delatum feeit serox , & perpetuum delirium cum febre acuta conistinua , vocabitur talis morbus quidem phrenitis ; verum quia cerebruin non primario affectum suit, sed secundario tantum, non dicenda erit phreis nitis vera, sed symptomatica . In utroque tamen casu eadem pars assecta est , similis materia morbi , inflammatoria nempe et tota diversias inter phrenitidem veram , & symptomaticam tantum in eo consistit , quod in symptomatica illud , quod cerebrum turbat . prius in alia parte haeserit, postea ad cerebrum delatum . Cum enim hic de morbis inflammatoriis, acuta febre stipatis, sermo tantum si, non agitur de talibus causis, quae in aliis locis eorporis haerentes cerebrum turbare valent, δc mira deliria,& ferocissima quidem , producere , licet maneant in pristina sede hae causae , neque ad cerebrum ipsum , vel ejus membranas per metastasin deferantur; de qua re videantur illa, quae in Commentariis S 7oi. dicta fuerunt. Probatum enim ibi suit, sordes ei rea praecordia collectas omnes cerebri iunctiones turbare posse ; sie tamen , ut excussis his sordibus reis deat illico functionum cerebri integritas r unde merito concludebatur,
so Comment. r. in Lib I. Prorrhetleor. Hippocr. Charier. Tom. VIII. ρὶ Comment. a. in Lib. I. Epidem. Charier. Tom IX. pag. yi De loeis affect. Lib. V. cap. 4. Charier. min. via. pu. 89. qὶ Mutor. Nabor. Lib. 1. in Praelat. pag. 2. '
174쪽
hullam topIcam causam in eerebro adfuisse illo tempore , dum ejus sunctiones turbatae erant, sed omnium illorum malorum causam , & iam tem in aliis, & longe dissitis locis haesisse. Neceritia autem est Mee distinctio inter phrenitidem veram S: sympto. matteam , quia in curatione utriusque hujus mali magna saepe diversitas requititur, uti postea ad 8. 78 a. dicetur. Solet autem quandoque &vel & desipientia, vorari phrenitis talis symptomattea. verum minus Pr prie, eum hoe nomine & delirium, quod non perpetuum est, sed in viagore tantum librium adest , dixerint veteres , uti ex pluribus laeis G ι- rJ pater, atque etiam ita Commentariis β. ω. monitum fuit. Utἐjam varia deliriorum genera stat , pro vario gradu morbosae cerebri disipositionis, sic di idem in phrenitide verum este faelle patet . uti etiam Gaatinus monuit, dicens . Quippo pMenisici quidam να rebus sub aspectum
cadentibus dignoscendis nibu emanus a naturali intellectus iudieis aberraur e alii contra cogitatione quidem saliuntur minime, sensi s tamen difformisis motin
3ure μην praeterea qui sensus semia, cogitationis viris LMrauti Exemplis autem tam in aliis hominibus, quam in seipso, modo di ita confirmant.
s. 77a. A Ntecedunt Veram , calor, dolorque internus capitis Ix ingens, & inflammatorius: sanguinis copia nimia; dispositio inflmmatoria : rubor oculorum , faciet: somni tarboIenti; desipientia levis: adolescentia: calidorum usus: insolatio: vigiliae; ira: moeror: protervia, seu ferocitas z oblivio subitanea a siccitas
totius, maxime cerebri; collectio nomotum.
Agendum iam erit de illis, quae utramque phrenitidem , tam veram, quam symptomaticam, antecedunt. Cum enim adeo perieulosum si h malum, & tam diffieulter curabile, ubi invaluerit, omni ope attendendum est, ut cognseatur, an illud jure metuendum sit, seque hoc eognito illico applieari possint essicacissima remedia, quibus phrenitis sutura caveri, vel natet jam ineipiens tolli illi eo possit. Novimus autem. phrenitidem instare,s praegressae fuerint tales caulae . quae inflammationi produeendae aptae sint , inprimis in capite , vel eandem aliis in locis natam versus caput determinanti uti etiam, si in febribus aeutis appareant signa laesionis funis Hionum cerebri. omnia autem haee iam secram expendenda erant.
CALOR, DOLOR NE INTERNUS CAPITIS INαENS, ET INFLAΜΜAT
Rius. Ubi de signis inflammationis agebatur L sga. demonstratum fuit, dolo. rem punctorium, ob fibras minimas vasculoriam distentorum rupturae prori. mas, di calorem maiorem adeste in omni inflammatione, una eum libet. &pulsationis sensu. Et ex his inprimis signis de praesentia inflammationis interan et judicamus, cum reliqua signa, ut tumor, rubedo, durities &e. tantum inipartibus
175쪽
partibus externis eo oris inflammatis videri possint. Ubἰ ergo in libro
acuta dolor ingens, & eontinuus eapitis adest, cum sensu magni caloris, di pulsationis, novimus inflammationem metuendam esse in cerori meninis gibus , quam inflammationem proximam causam esse phrenitidis verae postea ad S, 776. demonstrabitur. Cerebri enim corticem, lieet inflammatum, non dolere, admodum verosimile videtur ex illis , quae in vulnerum eapitis historia dicta suerunt. Constitit enim tune, fungos cerebri ligari, abscindi, et i potuisse absaue dolore. Adeoque ὸolor ille internus capi.tis a vasis per cerebri membranas dispersis sanguine inflammatoria densitate immeabili distentis, nasti videtur. Unde etiam Galenus t pertinacis eapitis dolorIs causam in cerebri meningibus positit. Verum quidem est, non omnem capitis dolorem in febribus aeutis inflammationem meningum cerebri designare, nam & per conseasum , aliis partibus corporis affectis, eapitis dolor nascitur; uti v. g. dum corrupta bilis circa praecordia haeret, quod antea iam saepius dictum fuit , & a Galano ω pariter monitum . Verum calor, 3c reliqua inflammationis internae capitis signa , faelle deo monstrant, eui causae dolor ille capitis debeatur. Unde & optime Traiatianus letii J phreniticos distinxii ab illis , qui ob sympatyam partium delirant de qua re videamur dicta ad s. 7o I. , quod in phrenitide caput suealidius. Patet hine ratio , qua re Hippocrates capitis dolores intensos, & conti aeuos , cum sebre damnaverit tanquam exitiosos κὶ , atque eosdem in morbis acutis, nisi salutaris narium haemorrhagia superveniret, Phrenitiadem praenuntiare monuerit γ . SANGUINis COPIA NIΜIA. Demonstratum suit in Commentariis to , a sola nimia sanguinis copia arteriarum, tam sanguiferarum, quam lymphatitarum , dilatationem fieri, inflammationem produci, & plura alia, quae inde pendent, mala. Simul autem ibidem probatum fuit, eneephali
functiones inprimis a plet hora turbari. Quae omnia plurimum augentur, dum per librilem calorem rarefactus sanguis vasa, quibus continezur, ma. gis adhuc distendit: adeoque patet, quare pleihora inter an Lecedentes phre.
nitidem causas merito numeretur.
Dispos ITIO INFLAMΜATORIA . Haec dicitur adesse, quando hominea ex propria temperie in morbos inflammatorios vereunt. In illis autem hoe obtinet inprimis, quibus vasa robusta , dc contrassi , humores densi sunt,& aeriores, & celerius moti . Pulsus his hominibus maiores, & erebriores esse solent , corpus graeile , agile, robustum , calidum. Duris laboribus uotidie exercitata corpora hane dispositionem aequirunt. Confirmatur haeci agnosis, si antea morbis acutis inflammatoriis laboraverint. RUBOR OCULORUM, FACIE l. Designat enim sanguinem majori copia, di impetu ad capuοdeserti, adeoque & vasa magis distendi. Per faciem quia
176쪽
quidem externae earotidis rami pro maxima parte sanguinem distribuunt, sed ad oculos , Se per internae carotidis ramulos sanguis sertur. Unde ex hoe signo novimus internas capitis partes similiter astici. Ob hane eausam ruis e faeiei, & oculorum inter signa suturae haemorrhagiae g-γ4I. numerata suerunt.
SOMNI TURBULENTI. Si una eum signis praecedentibus, quae inflammatoriam sanguinis dispositionem, ejusque majorem determinationem ver sis caput, de lignant, oriatur molestissimus ille affectus , quem coma vigil vide I, o 3. voeare solent Mediei quando nempe ipso in somni limine cum verrore mox evigilant aegri, vel si obdormiverint, horrendis in m. niis turbanturi novimus, jam aifiei eerebrum ob impeditum liberum tranis situm sanguinis per vasa, adeoque brevi frenitidem, & alia pessima mala exspecta , esse, uti alia occasione ad s. 731. dictum fuit. Unde etiam Hippocrates set J somnos profundos, non turbulentos, pro firmae judicatio. nis signis habuit; contra vero turbulentos somnos damnavit. DESIPIENTIA LEvis . Quando in aegris idearum Ortus non respondet externis causis, sed internae terebri dispositioni , tunc delirium adesse diei. tur, uti I. oo. patuit: atque ibidem dictum fuit. varios deliri talis gradus esse posse. Levis autem desipientia dicitur, eum illas ideas ab interna, &morbosa cerebri dispositione natas non comitatur judicium, neque sequuntur validi animi affectus, tune enim ratiocinio & adstantium persuasione adhue deleri possunt natae hae ideae . Interim tamen, si pergant eaedem causae agere , sicile patet , seroe is, & perpetui delirii justum metum esse.
Praeterea in Commentariis L 7oo. monitum fiat, quandoque levem tantum desipim etiam apparere, licet eausae sensorium commune mutantes satis validae fuerint . . ales erant illae tremulae, & obscurae dispientiae , quas Hippocrates valde phreni tuas iure voeavit, ut ibidem dictum suit. A DoLEsCENTiA . Aetatis florem morbis acutis inflammatoriis maxime obnoxium esse, omnia medicorum observata testantur et ubi vero jam ita senium versunt homines, minus his morbis conflictantur, sed chronicis, di pertinaeissimis quidem , potius affliguntur. Non autem adolescentibus tantum, sed Sc adultis in summo vigore aetatis, similes morbi freque nister eontingere lent. Unde dixit Hippocrates a P in anna decimo quarto, que ad quadragesimum secundum natura corporis morborum omuis geueris serirax fν. Et alibi tb , aetatum varios morbos recensens , juvenibus sanis guinis sputum , tabem , febrim acutam , aliosque morbos contingere mo. nuit; iuvenilem vero aetatem praetergressis., una cum aliis mordiis acutis inflammatoriis, phrenitides fieri dixit. CALi Do RuΜ usus . Toties hoc tristibus exemplis constitit, dum optimae
spei juvenu, vinis generosis, vel & spiritibus sermentatis liberalius haustis, in morbos acutissimos inflammatorios inciderunt, & p renitici perierunt. Exemplis quibusdam ex mnoerate & Galeno allegatis illud constitit in Com. mentatiis
177쪽
mentariis . . , ubi de sinpularibus librium eausis agebatu . Innume. ros fere casus Historia Μedi ea habet, quibus idem confirmatur. iINSOLA Tio . In primis si non bene tecto capite aestivi solis radiis h mines diu exponuntur; tune enim se calescere post uni capitis integumenota , & ipsa calvaria , ut sanguis a nimio calore eoagulari jam incipiat, unde pessima. S saepe subito lethalis phrenitis nascitur. Verum quidem est, molestum talem caloris gradum cavere homines quantum possunt temper, in. grato sensu moniti; tamen per aperta loca iter faeientes aestivis sub ardo. xibus quandoque haee pati cogunturr unde faepe integri exercitus ingentem stragem patiuntur. Nihil magis perieulosum , quam s solis radiis exposisto capite quis dormiat. Nemini hi nos me res, sanissimos certe robustissimos, intra bi hortum se periiste; dum foeni acervo incumbentes, nudo rapite meridiano soli exposito . obdormivissent. A sociis enim experoesam titubabant, incondita quaedam obmurmurabant, & paullo post moriebantur ambo. Neque hoc mirum videbitur, si attendatur, lignum, lapides, meis talia 3ce. lolis aestivi radiis exposita , se ea lescere posse, ut Iadientis mais num laedant. Ita Manasses maritus Iudit, , dum in diebus messis hordea. ceae instaret super alligantes manipulos , mortuus legitur e , venis enim aestus super eaput eius. Vici LiAE. Nimiis vigiliis alteri solida minima inprimis cerebri, dum nulla interposita quiete pergunt omnes cerebri sunctiones; dimati tenuissi. mam sanguinis parrem , adeoque reliquum incrassari , antea vidimus ad
numerum I a. l. 6o3.; uti etiam humoribus ab eadem ea usa majorem aeriamoniam eone iliari. Verum aucta sanguinis spissitudo eum aerimonia e
mite pessimis inflammationibus producendis aptissima est , uti constat ex illis , quae in historia inflammationis dicta sunt . Simul etiam constitie ex dictis ad g. o 8. pervigilium in febribus pro causa sua plerumque habere levissimae inflammationis cerebri prima initia. Adeoque vigiliae nocebunt , ut fpnum laturae phrenitidis, & ut eausa hune morbum producere valens. Unde & Hippocrates id I dixit Avigilia com uso aut δεινiam malum. IRA . Quae non sine ratione brevis furor dicta fuit; summa enim ira excandescens homo nihil disseri a furibundo phreniti cor ingens enim aestus aeeenditur , pulsus plenus eeler validus fir , truces, & scintillantes prominent oculi sanguine saepe suffusi, facies torva, & vultuosa apparet,
quaevis periculosa spernit iratus, sibi, aliisque nocens quam saepissime. L Nunc fata suppos, ferveseis savias, ct Seintillant oculi e dirisque, Dessique , quod ipse 'Non sani hominin non sanus iuret Orestes ce . Cuni ergo adeo per iram turbentur cerebri sunmones, motus humorum longe reddatur citatior, omni aque signa doceant, sanguinem majora copia,&impetu
178쪽
inprimis oculorum feeitas, & silualor interiora ea pilis smiliter assecta esse indieant, cum ea lidis internae rami per illos distribuantur. Patet hine ratio, quare contractas, strigosas , saucium partes in acutis, uti etiam iaegri , postquam hiaverint, dissiculter os claudere possunt, deliria conten dere, atque inde phreniticos factos perniciose habere dixit Hippomaias bi; omnia enim haec ariditatem harum partium demonstrant . Uti etiam, i quare vocem clangosam , & oculos sordidos , & pulverulentos insaniam sportendere monuerit ali hi si I. lomnia autem illa fgna, quae phrenitidem veram praecedunt, pulcherari me collegit Galenus , fassus se illa ex antiquioribus Μedicis hausisse.
Sic autem habet e Nam interdum vigilias praecedere, sis etiam somκω m nisessis pbantasmatibus turbatus , uι er clament nonnulli, exiliant', videre U I interdum vera irrationalis aeredit oblivio, aet laboranιes aliqui, quum ma- ltellam petierint, me re tamen negligant , aut quum lotium emittunt , matellam lipsam prodere haudquaquam meminerint ,' vel m ori cum tumultu, aut temeritate fresponisanr, praesertim tibi aliquis autea fuit moderatur. At hi omnes exiguo ωruntur potu, m respiratio magna, mra es, oe pussus minorer, mag0qus nervosos habent I nonnunquam occiput dolor infessat. Quum vero Iam proxime ad phrenitidem accedunt, oculos habeat vehementer squalidos , ex altero ipso- lrum acris lacr)ma esuritur , ac deinde limas habent, er venas ipsorum jam lguine plenas, m sanguis Aliat e naribvx . Quo tempore neque iam plane, My lmentis compotes respondent, floccos avellunt , se eas carpunt &e. Quid id eam de lingua aspera, auditu σuandoque lebetiori, tum quod interdum moesi iaceant vix reis dentes, vel quum pars quaedam dolorificum patiatur affectum, etiamsi υebemεntius aliquis eam tangat, ipse haudquamquam sentiant Z lAlteram vero omnis fere morbus acutus cum febri: dolor Iateris non pleuriticis, cum levi perturbatione animi: Inflammatio Pleurae, . pulmonis, diaphragmatis, quae pessima: hanc praesagit lingua nigra, alvus suppressa, urina retenta, foeces albae s hae lethales ubique ), urina pallida, decolor, tenuis, , ferocitas, rubor, urina cum
suspenti nigro, vigiliae , signa instantis insammationis in capite.
Symplomatica autem phrenitis, quae a malo aliunde in cerebrum deis idato pendet, quemvis sere morbum acutum cum sebre sequi poterit. DG imonstratum enim fuit 8' 38 . per febrim liquidissima exprimi, reliqua incrassari, adeoque humores immeabiles fera ; unde fa illime in minimis encephali vasis obstructio , & inflammatio fieri poterunt . Praeterea dum nimis impetuoso motu febres in mortem tendit, s vide j. 39a. J pessimas inflammationes in visceribus , & subito quidem lethales , metuendas esse contritit. Uti etiam, dum deponendo materiam librilem in varia corpo tis loca febris in alium morbum desinit vide 393. .
Verumi hin Prorrhetie. Lib. I. text. II. Charier. Tom. VIII. pag. o ι Ibid. text. II. Ps. 13. λὶ De locis affectis Lib. U. eap. . Charier. Totu. VII. pag. 89.
179쪽
- Veriam praeter haec observata practica testantur, natos in variis Ioeia corporis dolores inflammatorios eum sebre aeuta, quandoque absque bonis signis evanescere,&dein perieulosissima methastasi materiam morbosam versus cerebrum derivari, sicque phrenitidem symptomaticam facere. Notabile exemplum apud Hippocratem ζι hebetur. Calet, enim tu Larissa derepente femur dextrum doluit , primo jam die sebris acuta ardens aderat. Secundo die semoris dolor quidem remisit, verum absque bonis lignis. febris enim intendebatur . non dormiebat aeger, extrema corporis frigebant &e. Tertio die semoris dolor cessavit, sed mentis alienatio . & multa jactatio aetasse. runt: quarto autem die eirca meridiem celerrime periit . Similem castim vidi in muliere, cui oborta febre continua acutissimus dolor sinistram suram oecupabat: applicuerant autem lintea spiritu vini madida parti dolenti, &post bi hortum , dolore surae evanido, delirabat pessime ; paullo post convulsa petiit seeundo morbi die. Dictum suit in Commentariis 393., in hominutius etiam sanissimis, absque ulla causa praegressa, nasci quandoque febrim, Perquam in hac, illave partee orporis excitatur subito phlegmone validissi. ma, & deposita materia illa inflammatoria desinere sebrim; eventum autem similium morborum pendere inprimis a parte affecta, quam per febrim deposita materia oeeupat. Verum semel se in locum quemdam deposita materia potest inde exire iterum , & ad alias partes corporis transferri. Sic erysipelas ab intro soras verti, & contra , in Commentariis 714. dictum fuit. In Anginae historia patebit, levari morbum , dum pectus,& collum rubelesint; perniciem certam instare, dum versus interiora denuo recurrit ille rubor, uti etiam si agina in pulmonem vertitur, sicut Hippocrates Observavit. Idem jam in pleuritide, peripneumonia , similibusque fieri poterit, ut morbi illi absque bonis sis nis levari videantur, dum interim mala metastasis cerebrum meit. Memini me quandoque talem pleuritidis epidemi eae speciem vidisse, cui morbo, nisi ab initio jam balneis pedum , epispasti eis , situ corporis erecto &c. prospiceretur, familiaris erat in phrenitidem primis etiam diebus mutatio . In primis autem illa proclivitas in phrenitidem observatur in illis morbis, in quibus inflammatoria quidem dii postio manifesta est , tamen non adeo pertinaciter parti euidam corporis inhaeret inflammatio, sed ma. gis quasi vaga, & mobilis materies morbi videtur. HUC FORTE PER TiNET
DOLOR LATERI s NON PLEURlTi Cus CUM LEVI FERTURBATIONE ANIMI,
cujus Hippocrates m meminit, dicens: eum latreis dolore, n- ramen pleuritico, turbulentis tenuibus senibus f --κ-ων----ν J bi phrenitici suus. Turbulenta autem illa tenuia lenia satis apte videntur de leni perturbatione
animi intelligi posts . Astinis huic sententiae locus etiam alibi apud Hippo. Marem n J habetur: Latmis desor , o sputis biliosis , si absque ratione eum ueris , tu furorem aguntur. Laterum enim dolores, ut pleuritiei vocari posis snt, satis aeuti, dc punctorii esse debent, inspirationem prohibentes, una eum tussili dem. 3. aegrot. s. Charier. Tom. IX. pag. 299.mὶ Coacar Praenot. N. tr. Charier. Tom. Vtil. pag. 876. . Prorrheticorum Lib. I. Charier. Tom. Vll. pag. 767. dc coae. Praenot. N. ει .
180쪽
. tussi sere perpetua sutile S. 8 3m adeoque non repugnat, Iaterum dolorem cum sebre etiam, absque pleuritide esse posse. Hine etiam videtur Hin Mases lol, dum hybernos morbos recenici, in eodem aphorismo&pleuriatides, & laterum dolores numerasse. Neque tantum in lateribus, sed &in aliis corporis locis leviores tales dolores inflammatorii observantur, cum maxima propensione in phrenitidem. symptomaticam. Sic testatur Dden inmus p , se febrim quandam epidemicam observasse, in qua sanguis venis eductus pleuriticorum sanguinem haud raro aemulabatur. atque sub primuin morbi insultum dolor eollum & fauces, sed levior quam in angina, Dccupabad tanta autem proclivitas in phrenesin erat in hac febre, ut quandoque sponte
sua in hane tenderet, vet. saltem a regimine paullo ealidiori, jugi in lecto dee ubi tu , & similibus certissime phrenatis accederet. Ubi notandum eli , quod uti in priori easu dolor lateris sed non pleuriticus aderat, sic & hic cictor eolli & saueium, sed levior quam in angina, observabatur. Considerandum autem, quod in pleuritide ,& similibus morbis inflamma. toriis, qui liberam respirasonem impediunt, sanguis per pulmonem difficulinter trantire possit, unde cox dextrum se commode evacuare nequit , adeoqu nec venosus sanguis a capite rediens in sinum dextrum, & auriculam poteri L propelli; unde arteriis pergentibus sanguinem versus en cephalon deserre ,
dum tamen venae eundem sanguinem reducere nequeunt, Omhia vasa sanguianea distenta manent, eo rimuntur reliqua, adeoque omnes cerebri sun i
nes turbantur. Haec est altera phrenitidis symptomaticae, pessimae quidem& plerumque .cito lethalis, species, quae a morbis inflammatoriis aliarum partium producitur: verum in tali casu phrenitis absque metastasi materiae morbosae nascitur; priores enim morbi manent, uti facile patet. Diaphrag matia autem inflammatio omnium similium mordorum acutorum, qui ph ς
nitidem symptomaticam producere solent, pessima est, uti postea patebiῖ, quando de Paraphrenitide peculiari capitulo dicetur.
Sequitur, jam . ut consideremus illa Irena, quae doceat , alios morbos in phrenitidem symptomaticam vergire, LINGUA Nica . Designat enim vel desectum tenuia lymphae sanguinis; vel majora vasa, immeabili sanguine distenta, vicina minora compria mere, unde fistulae arteriosae ex balantes, in linguae superficie positae , e rescunt, & gangraenosae fiunt. Hinc ex lingva nigra, inprimis si sicca simul fuerit, pessima humarum condicio praesagitur: de qua re videantur
illa, quae in Commentariis g. τ39. dictae sunt. Atque ideo linguam asperam, ac aridam inter pbrenitidis digna recensitit Hippocraus, uti ad seroa
monitum fuit. ΑLvus SusERΕς ., FAECES ALBAE. Notum est, per alvum, εe urinam
pellis de corpore illa, quae diutius relicta nocerent, dum ex humoribus sonis, per ipsam circulationem mutatis, & aerioribus redditis, separantur talia faeculenta ,. sive α ingestis nutrimentis actionem.ventriculi, & intestinorum,