장음표시 사용
551쪽
Tit. XXXV. De purgat. Vulgari. 739
expressus in verbis statim reserendis Hincmarus Rheniensis pio Lothario , ibi: Hoc exam nando tua eis eo quartis ira quam Lini iii , ct aus D diuus statim itidiati artis, ortiis Aspitiis , aut usque ad purgationem costi artis iacii. o examinabis . Censebantur autem conuicti , qui aquis superferebantur, eo quod aqua videretur eos respuere, a que ae sertum de manubrio elapsum , ut dieit ut in adiuratione aquae sancti Dunstant apud littetum sti a , ubi etiam lire verba leguntur,
quibus rogatur Deus aquis insundere eam virtutem . ibi: Io Innos mei a re lae , ctitas examia tio agereris , aq- in se reciperent, ct in profuse
dum pe/t herem cons os iacitem eximinis a se ν pertirent , in ae reiicerent , nec pateren γ ν eripere corpus , quoa as honora son Iasis e ctia iis , temtis
in qu ratis astitiatis . ct iri hune consitisse sed quia cater 'nioe eis ruris, pondere Oreat popria fa saviuia in aquis. Hatie purgationem ut licitam probat Hincinarus in v c. de uitio rio, interr gas. s. sed male, ut probat Theophilus D fct. 3.cv. r. quas tinctilis 3. His ilippositi statio praesentis assertionis , qua re videlicet fio bibeatur usus purgationis vulgaris , prouenit ex xo, quia modus huius purgationis alienus est ab usu patium Ecclesiae, continetque tentationem Dei , a quo postulat ut miraculum absque necessitate, cum plura alia me-esia velitatis exquirendae, de innocentiae tuendae suppetant , praestigiisque , de magiae det locum :υnde teus , qui adigebatur ab imperatore Mi. et ele Conineno , ut purgaretur per globum ignitum , id saeere recusauit dicens, si non esse praestigiatorem: de cum adhue vigeretur a Me- . tropolita , respondit, ut ipse saeia inclutus stoli manus illi ignito serto imponeret. Refert Geot gius Logotet. A c on. consam M. Quare in hae purgatione contineri superstilio item , de Dei tentationem , doeent Theologicum Praeceptore An
d 'ar. 6. q. ne . i. Lessius Eb. i. .e i hia . cap. s. se . i. Sanel ea lib. I. in Decalog. cap. 34. m. t r. saytus in clavit ita. . cap. . Auctot Mallei mal escar. p. 3. q. t . de Deus tentari non ilibet, nee miraculum ab eo peti. unde in Coneilio sa legust ira caninm fuit ean. s. co iam
cenasti temeraria praesti prione in ignem prisciani ideoque Georum est stis una hominis intria Aione, ne tiberi fat. Et iam ineertissimum est hoe iii
dieitim lite enim voeabat sapienter C notentis M. τ .l agens de milite adulteri j ac sato , qui
purgate se voluerat contactu stiri eande itis,&combustus fuerat : aitque, cauterium militis nullum certam praebere argumentum,cum per examinationem serti eandentis occulto Dei. iudieio multos videamus nocentes liberatos , multos innocentes saepe damnatos r unde refert auctor
Mallei dae. quae . t . in Ine , samosam malefi- . eam plovorantem ad purgationem setti eandentis , cum adiudieata esset ad illud pet tres dumtaxat passus gestandum, pet sex passus gestasse
indemnem, de ad vite ius gestandum se obiit,lisse , cum iamen certo esset noxia. Alia similia exempla reserunt Caesarius lis. io. d. Misattitis, cap. 3s. Betouius o 33. .m n. a'. Cogelmus ii L aei via, ca al. m. 3 s. Dubrauius lis. t. s. Eishmia. Accedit, nam hoe iudicium i
dolet titus Gentil:eos, apud quos similes put-gationes in usu elant. Quate Strabo lib. 1. 16- naph. te siti saeri seu los Deae Feroniae nudis psdibus prunas accentas inambulaste , & pet aquam& sulphur purgationem ab eis sactain te serunt Apuleiu, lib. t i. de asino aines , Ouidius de art/amanae, ibi :D Mniam qua laser a s , licta u. , ιο
tium Casel. lib. i. r. cap. I. Recia ergo tot canonibus Eeelesia prohibuit usum huius purgationis vulgaris.
Nee obstat dubitandi ratio supra adducta: nam s.
purgatio.de qua agitur in cap. s. praescripta Dissolvi- ad explorandum adulterium , eum ellet a Deo xva D si
ipso indicta , erat certa , & per stabile , di iuge γ' η'
miraculum in tali euentu : circa usum autem purgationis, de qua agimus , nulla txtat diuina institutio , aut uniuersalis Ecele si approbatio , ut
qui illum populum specialibus legibii, gubernate voluit: unde talis lex hodie suseitati nequit , ex traditis in eap. transvia , δε consis. Nee obstant exempla piorum vitotum supra te ina; nam eis verum sit. Deum aliquando patrocinatum esse innocentiae , tamen tune ita tulit beta piaestum ad innoeentis liberationem , quia speetali instinctii propulerat ad usurpationem huius medii , ut veritas eluceret, R ealumnia leuinc, tetur; unge regulatitet iudicium hoe illicitum est. sed stipi, traditae assertioni obstat textus m 9.cam 1 . conor. Mu t. sib Rabano , qui extat Ex o,irv
ptis mititia e vias caleas , si ne θι cini bmian M. Ex quibus expressὸ deducit ut . purgatimnem per ignem iactis canonibus esse permissam. Pro euius eationis expositione Alcendum est, rusum purgationis vulgaris per duellum , aut per ignem olim apud valias nationis receptum, iri
aliquibus Conei liis prouincialibus sutile toler tum , vsque diana per Coelestinum, innocentium,& Honorium in praesenti titulo relatos omninosuit prohibitum iudieium put alionis vulgaris.
unde textus in a. can. 2 . accipiendus est iuxta usum antiquum Eeelesae Gallicana.Vnde Gratia- nux in Le.pres tertim, & Rautium lux in . 7. e. r. de ruili, miserunt ea uerba: Suredus NM et me res se expinget, quia iam eo tempore prohibita erat putetatio hae e vulgatis: quo modo etiam exponen di sunt textiis in cap. i aepingat anonis prout illuni
transetiosi ex Concilio Tributiens. Concilium Salegust. e . . O a . Concit. Laieian. sub Alexandio ril.
552쪽
xandro III. p. 3. desimonia , cap. 3. in illis verbis :Pra examinariora ignis , O M. illud tamen notandum duxi, surgationem hane niti candeniis
plerumque iniungi set uis , di monachis ; quia illi ob eonditionem . isti veth ob statum petduellum purgari non poterant. Nee in fietati potest , olim Ecclesiam , etiam in rebus saetatioribus ignis iudicio viam fuisse, veluti in teliquiis
veti, agnoscendis. Conei lium Caesaraugust. 2.can. 3. ibi: Startiti Maa S nodus, it reliquia tia inpatis unque Iriis de A rei ora ha es inti nra , βου-rint notata, Asiaee oribus, in qtiorum Eccles, νι- peritin ιν , pontificibus p Uentara lane probemur. Quem canonem late exponunt Barcit ius an no 196. Ferrandus in d quisit. rei'. lib. a. p. 3. p. I. 'ras evr. quo etiam iudicio usus sitit B. Dominicus in dyssuri itim Albis Utauo ae leti dum ageretur se reeipiendo ossicio Romano, relicto breuiatio Moearauae, ut te serunt Baronius Uno Ioso. naia. 71. Iulianus Petit in arios falarim io 86. mm. 6cio. 3e etiam in Hispania mos erat deeidendi lites pet iuramentum praestitum inreelesia sanciolum Vincentii , Sabinae , 5e Christeres t in urbe Abulens, Se in eluitate Burgens, in Ecclesia s. Ag ubae, ut testit Yepes rom. I.
lo rima aere. similis consuetudo invaluerat M diolani, ut constat ex D. August. tom. a. epist. 37
MΛhia enim notissima es finesitas lota , et hi A. FASeis Horensis ea pus conuit m es, quo totai τι pergerent, quia hine nolis furtinis , f, hi potes, quid id in eorum alistis disinittis Meris no
mae vigentis ad sepulet, rum Sancto tum Procissi& Martiniani , tectis est D. Cregorius homi . 32. in Etia . R de sepulchro S. Pancratii item Romae agit Gregotius Turon. δε gloria Mint time . 3 3. videndus Tamayo a Salarar. iom. s. m. 6ν. ais 17. O i. .
rixati fuerint homines , & percusserit alter proximum suum lapide, vel l pugno , & ille mortuus non fuerit, sed iacuerit in lecto ; si surrexerit, ic ambulauerit foris super baculum Lum, b innocens erit qui percusserit ι ita tamen , ut opera eius de impensas in medicos restituat.
a o Mai. J Ita etiam legitur in ptima collecti
C. ne , b iis. ae durens dio, cap. i. & uerba haec reperiuntur in cap. I i. Exodi , tersu 18. O i'. de pro huius in liptionis illustratione tepetenda sunt quae adduxi in cap. i. d. adulteri s.
b Drae L J Id est immunis , de libet , poena moltis, quia hoe ingleio, quod percussus post acceptam plagam solis ambula uetit, praesumitur mollem eius non ex pereullione , sed aliunde vita uenisse, ut exponit Cornelius , Lapide in dies.
LIcei chm homo mortuus est , aut membro mutilatus , poena talio sit, tam ex lege Moy si relata in a. eap. 1i. Exodi, Genesi cap. s. diem c. quim ex lege duodecim Tabulatiam,vt auctoritati. bux , de exempli, illustrat Be)etlincti heseo et istis. Philippus Cametarius rem. i. horin. cccs. p. 99
tua est, propter damnum aeceptum, quia nulla parte eorporis mutilatus est , sed tantum damnum accepit, de quia in lecto iacuit, operas amitit, ac impensat in medicos Leit, tenetur qui damnum dedit tam ad operas , quam ad impensas in medicos factas praestandas. vlpianus A l. fa OA. in e , ctim fQue ui ; Ae L qua actione , g. u Aruit. ubi proposta quaestione tuto tis, qui maledicenti puero ingenuo filio similia L soro a eale ieeruicem petetisserat, ut oculus pene pei tanderetur, postquam doeuit non alia actione sutorem te. neti, quam Aquiliae legis, subiungit: sicia acti .pa em consequuturum, quod ex veris fudi se 'Opso mitiarum o tam si hasiturus , O pendiis. qua 'o eius curatione fecerit. Et Gaius A i. Hati, L. a. hi, μὰ a iseriam , ait : Cum I Lia homo u eo pus ex eo, quod delictum e sumte eris, lusu sis νῶι , Ddo computat mercedes messicis praestias, cra resis i pendia, qtia in curarione facta H ,pra ora operas, quibus eam , a a cariturus est , oh iv qtibuisti ili, esse ΤΛ .lustinianiri in s. i. husis, obligar. a eae quas adlicto,ibi: Ob his Mem tu uis Meno qtiis uinta aureorum pana consi aliis ; suos tua et , nocitamque ei esse a caris, quam
553쪽
Titui. XXXVI. De iniuriis.' s I
f. uar veris p o mi fia quam ita iis mus es , ct post a quis alima dies in parie . o aqua paeniteat. v
lusti ini Mancinus δε ιν stili is is collas. cap. gr. Pe trus Pithetia iis ι ora. Iuum Missa c. tit. 1. Et quo modo operae exilii ianaae sint , explicant Couar. lib. 3. Par. tap. i. Petriis Gregotius ti . . partis. iis.', cap. a. de eoo gesti a Balbola in prasenti.
Cl quis aperuerit cisternam , & soderit , & non operuerit eam, cecideritque bos, vel asinus in ea, dominus cisternae reddet pretium iumentorum. Quod autem mortuus est, ipsius eriti
a T Tem. J ita etiam legitur in ptima eollectio-I ne , id docto est. do damno dato , cap. . ia- est in eodem eapite Exodi, ubi teperitur textus hie, qui summa talione nititur ; nam ad dam. num testite iendum non sollim tenetiit qui degit. vetum A: qui Oeeasionem damni praebuit, i. qui occidis, s ih. ad tu. A UI. Praesens tamen sententia aeeipi debet iuxta distinctionem , quam tradit Paulus in ι. qua foueri 28. g. ad 92. ADA. his verbi, i siri foveas omoram , creti timve capi narium caci a faciant, si in hiner sua feceruns, e M adisiaci ad tuis, fari ιὸ ae Ditis, DIE A Ditis clua is ai si iri aliis tri , ui s. i solant, forum, non rene min. Subiicit etiam Paulus in L . quod si is , qui foueas fecit, protereunti denunclauerit petieulum , & adhue ausis suetit transire. ex culpa non tenetur, qui ueas positi s quia praeteriens sitie temetitati imputate debet, ut in non dissimili eisu Chii burnius Flae , dicebat a clamat. s. ibi: stianium a uos, quia nec pes δε
Sibos alienus bouem alterius vi nerauerit, & ille mortuus fuerit, vendent bouem vivum , &diuident pretium , cadauer autem mortuum intcr se dispertient. Si autem sciebat, quod bos cornupeta esset ab heri , A nudiustertius , 5c custodiuit cum dominus suus, reddet bouem, & cadauer integrum accipiet.
a YT . J Ita etiam legitur in prima eollecti
cmn quainpes pauperi m fecissei, eatim mori dam. num is me irati , ae si sertivis dedisset, nempe noxa aedentio, iel ν taendo Doci adi rei abcses, nisi is te eussi ciolas. Et Romani ab eo acceperunt: quare vlpianus in l. i. g. si quadrupes p periem, ait: Si quadro a pinus , iam scis . di sis, ta l. se ii. Tastilinum aliis a senuit. Quae lex voluit, aut aari id , quod uoeuit, id est animal, quod noxam eommisit , aut aestimationem nox et oi iternam latio postulat. quod stetit in nox ali actione damnato permittitur aut litis aestimationem suis tate . aut ipsum hominem noxae debete , eum videtiposset iniquum seruorum ne uitias ultra ipso tum eor pota sominis esse damnosas , s. i. As i. de his. m i ita pari ratione de quadrupedibus placuit, ales. l. i. s. s quadrupes pauperi me ad quem titulum si ea in t lexius in ι. O Heganter p. s. s. g. l. d. o. I ri aridis. crimin. l. Iulianus 9 3. glans, .aa his. l. ait 'arre I. utili. s. a. damno
554쪽
Item SI laeserit quispiam agrum , ves vineam, A dimiserit iumentum suum , ut pancatur aliena , quidquid optimum habuerit in agro suo , vel vinea , pro damni
a T Tem. J Ita etiam legit ut in prima collectio-
Ine , fus hoc tit. cap. s. de texius hic repetitur in ipso ea 22. Exodi , , bi legitur : Si 'ferit quif- viam agrum , tel tis se , o dimiseris iamimu Drum , vi Mysarum a Dra , quid tita optimo hau νit is agroses , vel linea, pro damni aes mari e re sirint. Rarmundus autem vi praesentem textum connimem reddet et iuri Caesareo , posuit sto damno, esimari em restitori , iuxta legem .sumam , cod. ad leg. Aquil. quomodo tamen hoca amnum aestimetiit , exponit Oteio δε pasinis
Item. Iegressus ignis inuenerit spicas, & prehendit aceruos frugum, siue stantes sc- getes in agris , reddet damnum qui ignem succendit. NOTAE.
a Tnis. J Etiam ita legit ut iii prima eollectio.
Ine , seb hoc tis. cap. 6. de tepetitur hie textus is cap. aa. Exodi, ubi legitur hinas, non sticas, ut in praesenti. Quam lectionem probant Cornelius . Lapide ibi, s. de ita iubet lex haec. ut si quis negligentia sua igni se excitato malὸ aduigilarit, nee cauerit , ne proserperet , itaque ictum si , ut ignis spinas , quae segetem sepiebant . atque exinde ipsam segetem eortipuetit,
I Neendium committitur dolo , culpa, aut e se. De incendio dolo , aut eulpa commisso egi in cap. excom nicarem, ri rapsorisin. De ii cendio easi admisso agitur in praesenti, de iis betur , ut damni aestimatio restituatur. Consonant Paulus xx s. sint. th. δε ἱnt nain is , ibi: Fontitia incena a , qtia casti menti sin/,sis, tel imcuria ignem supponotis au θυι Licini a os . - Δnt , si ex eo fura , mel tis a , mei olim , ter Asera arbores concremeritaν , datam a-ntim asiamatione sint aris. Vlpianus lib. 8. Δ ege. Hoc omstic apud patiatorem legum Mosai: ibi: Sed ei, Di non dara opera incena tim fecerit, plerumque θ-κssit in , nis in lara , ct dicati a negligentia, et Iasiti a fuit. Paulus ita. si viami de parnis , apud eundem patiatorem , ibi : Foratii a enim me regia ad forum νemitte a sent, G ais tim licini P tiat M. In legibus uvisigoth. in ι. oti. iis a. lis.f. ita legitur : un m appostiae is stitas , D lii, Er ιν talis , ad coquendo cum, mel frigus arcem. λ , s ignis longius ad visa, alienam νω - , δε--m , vineam incendose, non avitim , Isa dam-ntim prasine senetur. Explieant, & illustrant Selaetem. a. dicis a M. Pitheus in collau. Deum Is
SI quis domum , vel aream cuiuscunque incenderit voluntari Ε, sublata, vel in
censa omnia restituat, dc tres annos poeniteat.
a T O temiali. J Ita etiam legit ut in primal eollectione , j. hoc tis. ω'sit L de ex eodem libro cit tui textus hie a Burchaido lib. 1 p.
555쪽
Honorius Iss.' Episcopo fiononiensi
OLim scribentibus nobis venerabili fratri nostro Episcopo Mutinens , ut acce
dens personaliter Florentiam, Potestatem, Consiliarios, & populum ciuitatis moneret efiicaciter, dc in luccret ad satisfaciendum de damnis, A iniuriis irrogatis venerabili fratri nostro Episcopo, dc Ecclesiis V Fesulan. dc si necesse foret, cen iuris ecclesiasticis coarctaret: idem Mutinensis mandatum nostrum quoad monitionem diligentius executus, datis induciis , contra testes lite non ' contestata processerat: Quare nos reuocato processu Commune Florent. quia ψ banniuerat cundem Episcopum Fesulanum contra Deum, re Ecclesiae libertatem , propter iniuriam banni in expensas, dc damna tali occa sione secuta , taxatione iuramento praemisso in mille libris usualis monetae praedicto Episcopo Fesulanensi sententialiter duximus condcinnandum.. NOTAE.a T TO-- IIIJ In hae sexta collectione,
II Se in quinta , sub Me tirtiis c p. mico, tant lim legit ut Bonomens, E f.vo e sed inserit timnem de literam huiu, i exili, restituo ex v ghellio ιom. 3. Sicula sacra , fol. 3ii. In resulana Ecclesia casus huius textus ita contigit. Ilde- piandus patria Lucens, . eon sietatu, suit in Episeopum Festilanum ab Honorio Ill. qui praesul dum suam e tot ditetur Eeeles et administra tionem, a tepublica Florentina non modδ grauibus litibus implicitus , sed propemodum oppressus , Florentinis impellentibus exul exossit. Sed eum ad Honotium Episcopus prouocasset, Primum eius eausae eognitio Mi iuncias Episcopo demandata est , postea nouis dissicultatibulemergentibus, in pta senti resetipsi idem Honorius ; Ze anno undecimo sui Pontificatus ait tam sei ipsit epistolam de hae te Episcopo Florentino , quam ex regestro eiusdem Potitiscis desumptam iestro: s Grave valde gerimus , de indignum , quod cives Florentini venerab. sta- tiem nositum Episcopum se lanum in Episeo palis dignitatis iniuriam, de Apostolieae Sed is contemptum exulate eompellunt . bonis Episcopii sui. de Eeelesarum eiusdem, reuerentia diuina . de nostri postposia occupatis. Et quidem
si amor , quem ad ei uitatem habemus, motum nostii animi non cohiberet, iam fecissemus eos. poena docente , eognoscere quantum doleamus
de grauaminibus . de iniuriis ab eisdem ipsi Epincopo ii togatis. sed nee tu in iis exeunte negligentiam tuam potes, qui ciues ipsos , tum pro alii te animatum suarum , quatum tibi est solicitudo eo mi ira; tum pro eompassione ipsus Epineopi debere, ab igi ut ii, huiusmodi testenasse. Lieet igitur causa huiusmodi venetabili f. nostro Episeopo rauentino , & eollegis eius iamdudum si erit ab Apostolio Sede eommissa ; quia tamen proptet ei uium ipsorum diffugia nondum est proeessus habitus in eadem . ipsam ad examen nostrum duximus reuocandam ; ideoque mandamus tibi , quatenus Potestati , Consiliariis, Ad populo eiusdem ei uitatis iniungas , ut in Kalendis sebtuaiij proximis , quas eis terminum petemptotium assignamus, pel ptocurat res idoneos . de suffcientes compareant coram rara sonet r. ivi Moerae. Tom .v.
nobis , eidem Episcopo super inuasonen est timctione , ac detentione bonorum Episeopii sui, de Eecte satum eius exhibituri , quod ordo poposcetat rationis ι aut compos turi , si fieri poterit , eum eodem : denuntiando eisdem , quod etsi non suis etentet ad defendendum & ad comis ponendum litatisumpserint aa terminum supradictum , nos nihilominus in negotio ipso quantum suadebit ratio proce semus. Datum Laterari. deeimo Kalendas Ianuarii, Pont. n. anno vii de
cimo. J Anno vet4 i 118. inter Florentinos li- deprandumque lite composia . Gregorius t X. anno primo sui Pontis eatus , ad diuturnius pa cis stabilimemum , Eeelesiam sanctae Maiiae in Campo plotentiae resulano Episeo po ait tabuit, edita sequenti bulla , quam tametsi etiam Ammi,
ratus Iunior asserat ad ea talogum resulanorum Episcoporum , nos tamen hie scribendain eura uimus: s Controuersia , quae inter te , & ciues plotenti nos subolia suerat , nostra prouisione sopita, quia vidimus , quod ex eo habitatione Fesulani Episcopi maior inter eum, de Commune Florentinum poterat eo neordia prouenire , dema tot Episeopam, sesulani secuti ias. & viilitas procurati, Eeclesiam sanctae Mariae de Campo eum pertinentiis suis tibi prouidimus conserendam. Vt igitur haec nostra prouiso perpetuam obtineat firmitatem . praefatam Ecclesiam eum pet tinentiis suis de stat tum nostrotum consilio trubi , de succeisotibus tuis perpetuo iure e nee gimus libetam , de exerastam , non obstante quod in litetis venetib. se attis nosto Epistori plorentini, re publieo instrumento, quibus suum supet hoe expressit assensum , nihil de Capitulieontinebatur MIensu . eum nos eius supplendum dii et imus in hae parte desectum. Nulli ergo omnino hominum liceat hane nostrae concessionis paginam insting re , vel ei ausu temeratio con traire : si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei , & beatorum Petti . se pauli Apostolorum se nouetit in eorsurum. Datum Laictan. r. id. Ianuar. Pontis nostri anno. i. Jb F alarii. J resula petuetusta ciuitas italiae
est in prouincia Eliuii e , cuius meminerunt si
556쪽
s 44 In Librum V. Decretalium,
gressiim refert vehellius tom. 3. Iraria Iacrafol. x x. Haber Eeelesiam Cathedralem , ptimi, Ecelesiae seculis a sancto Romulo constitactam eius primo Episeopo e Lite non eoissata. J Contra dicta supiὶ ia
d Aamici,at. J idest exulauerat; nam ban. nus aceipitur pto exilio, vi probaui in cap. I.f. pra , ae purgau. can c. & in praesenti notauit Ci
e Min iis h. J Iniuria enim grauis aestimatur eum soli ecclesiastici praescriptio contemnitiat , eap. non placuit a s. prasione τι ibi t mapia his Llictim satianai in Eulun has ,. alia
quam potesatem , cui obsequenti manet nec s/-. non autharitas imperanu . Et quemadmodum cu-tialibus iniuria it togata non ipsos dumtaxat tan
git , sed ad Regiae dignitatis offensam spectat.
vi loquitur Friderieus ita. I. cons t. Mo s. th.33. cap. I. ita & offensa clericorum ad Christultipettinet , ut exprimitur id. s. Caphtii. cap. 98. ideoque eo easu poenam anathematis statuit s)nodus Constantinopolitana telata in cap. ac fin
IN nostra , dc fratrum nostrorum praesentia proposuistis , quod ciues Brixie n. pro
testationibus damnorum illatorum ad inuicem , quae propter multas ciuiles di ncordias incurrerant, plurimum aggravati, statutum editum de non petendo, vel recipiendo in posterum restaurationes huiusmodi a Communi generaliter approbarunt , & firmarunt etiam iuramento. Et infra Cum igitur aliud sit damnorum restauratio , quam satisfactio expensarum; dc ideo iuramento exhibito super damnorum articulo , intelligi non debeat, quod factum expensarum fuerit comprehensum: mandamus quatenus iuramento non obstante praedic auctoritate nostra provideas , quod dictum C ommune pro bono concordiae ad expensarum satisfactionem aliquid contribuat, iuxta tuae discretionis arbitrium a te, sicut expedierit, moderandum.
a Ruritas IX. J Non exprimitue eui prae Illato Pontifex reset ibat ; elegi tamen potest reseribere Episeopo Brixiens ι de qua dic ces egi in cap. tua . A protinae. Decernit autem Glegotius in praesenti , post sedata, dissen- sones eluites inter ciues Bri,ienses , & milites eiusdem ciuitatis , ut reserunt Hostiensis, di Innoeentius in praesen ἱ , populem Brixiensem posse repetere expensas, etsi tutamento promiserit damna illata octasone huiusaeogi din
sensionum non repetiturum s & magna eum ratione , nam ctat iuramentum noti extendatur
ad ea , de quibus actum , vel emitatum non suit , eap. sumtatiastis , de lineiών. α in pt pria . & stricta interpretatione appellatione damnorum non veniant expensae , L 3. g. d. δε--m inst is i ideo eis populus Brixietis, tutamento promisisset se non repetiturum damna occasone diseordiarum accepta , rQE tamen potest
' Idem. SI culpa tua datum est damnum , vel iniuria irrogata , seu aliis irrogantibus
opem sorte tulisti, aut haec imperitia tua , siue negligentia euenerunt , iure super his satisfacere te oportet, nec ignorantia te excusat , si scire debuisti ex facto tuo iniuriam verisimiliter posse contingere , vel iacturam. Quod si animalia tua nocuisse proponas , nihilominus ad satisfactionem teneris , nisi ea dando pasiass damnum , velis liberare te ipsum : quod tamen ad liberationem non proficit, si sera animalia, vel quae consueuerunt nocere , fuissent ue & quam debueras, non curasti diligentiam adhibere. SanE licEt qui occasionem damni dat, damnum videatur dedisse di secus est tamen in illo dicendum , qui ut non accideret, de con
tingentibus nihil omisit. NOTAE.
557쪽
Titui. XXXVI. De in i uriis s s
. a I Dem. J Gregorius videlicat Nonus, qui prae-4s senium edidit constitutionem motu proprio, ex diu.t sis iuri, ciuilis si incipiis. Et in primis docet circa damnum datum, teneti evira qui cui pa sua damnum dedit, iussit dari, consensit , imperite egit, aut neglexit : quod etiam passim docetur in ιittito 1 u. Aquit. Et si et quodlibet damnum datum peeuliati lege vitigi eati possit, ueluti Aquilia. ae vi publica , & de si eat iis ι tamen extra ordinem damnum datum vindieari posse,cOl. ligitur eae l. i. f. i. f.9. ι. peniat. o tit. Ade incendio , ct νuma , t. s. s. i. f. de Φc. p .f. tigii. I. a. .inbo .fini. cas ι. saeta i6. 3 eisnu , 1. de ρα-nis. vi autem damnum datum vindicet ut , iniuria saetititi esse a bet, idest vel dolo , ves eulpa. Patet etiam tam late verbum inimia, ut & qui eulpa te Dissima damnum dedit , iniuria dedisse dicatur, DI. in lue f..id i . Aquii. igitur culpa in praesenti non solum supti iam negligentiam designat, quae prope dolum est; verum & laeuitia, & imperitia , & infimitas in eulpa ponunt ut, s quis ac sectauerit id, in quo intelligit, vel intelligere de bet imperii iam, aut infirmitatem suam esse alii peliculorum fututam . i. s. s. i. ct est. i. 8. i. i. Ladiet. Aquilia Linicita 6. I scuti, de Uic. Inisi Pto- sequitur Gregotius Osuiu , in quo quis damnum dedit, non corpore suo , sed per animalia proptia:& tune docet , pCsse dominum silui , vel quadrupedis , per quem damnum datum est, aestimationem damni lolvete , vel noxam date, hoe est seruum , vel animal , quod damnum dedit, iuxta legem a. & pet totum titulum J. d. ne tibiis. itiqua pat te obseruandi sunt textus se l.s forens i .
dud A quae frequenti praeuaricatione
a anis. J Ita etiam legitur in prima col-I lectione .stis hoc iit. cap. a. & apud Burebardum Lb. is. D creti , cap. is 8. Carnotens. xl. Is . Decrari, cap. I 66. & in si agmentis Concili j Toletani ineetii, quae reperiuntur ad calcem Concit. Toletani i. apud L 1sam : & licet non reperiatur textus hic in aliquo ex con-
iterantur, frequente sententia condem
ellii, Toletanis hucusque excuss , eius tamen sententia in iure certa est ι nam lieit de eodcm delicto non possit quis iterum accusati , post quam fuit semel absolutus , vel condemnatus, vi probatii in eap. ae tia, de ac sar. tamen cum postea noua praeuaricatione resapsus est in iocin dolictum, potest iterum puniit; in αδ re propteriretationem grauit is punitur, ut probaui hi cap. ada tendam , de Lora. radi sonos. in D cretal. Tom .v.
558쪽
Si quis prestrier , quod absit, quia sacerdos altissimi Dei est, vulneratus, vel qui
buslibet i ni ut iis, & contumeliis dehonestatus, euaserit , & supervixerit , tota compositio persoluatur presbytero. Si autem in articulo mortis praeuentus obierit, pretium buveri geldi tripartita partiatur diuisone: idest altari , cui ordinatus fuerat, pars una, Episcopo, in cuius dioecesi erat, altera ἱ tertia parentibus, de quibus ortus fuerat. Si vero in atrio Ecclesiae aliquid ex istis presbytero factum fuerit, supradicto modo presbytero, & pro presbytero soluatur. Sed quia vi Hilarius papa omni bus Episcopis per diuersas prouincias in epistola sua seribit, iniuria sacerdotum, &Ecclesiarum , sacrilegium est , sacrilegium in atrio factum, altari te Domino eiusdem loci persoluatur. Sacerdotes enim non sunt lacerandi, sed potius coronandi: quia de his Ecclesiasticus liber loquitur, dicens : In tota anima tua time Dominum, & sa cerdotes illius sanctifica , & ministios eius non derelinquas, & honorifica sacerdotem. Et is dorus : Hi seni in , sicut & Episcopis , dispensatio ira 3 steriorum Dei commissa est praesunt enim Ecclesae Christi , & in consecratione diuini corporis, de sanguinis eonsortes sunt Episcopis. Similiter & in doctrina populorum , & in ossicio praedicandi.
TRIA, .ns. J ita etiam legitur in prima col-I lectione , fas hoc tis. cap. a. & ex eodem
Coneilio citatui textu, hie a Bureliardo i s. s. D. creti, cap. I. Carnotensi para. o. De est , c. o. &sub nomine paleae extat apud Gratianum in cap. ames 26.i . Pas. . di repetitur in ipso Conei-lio On. . prout in praesenti transcribitur. De hoe Concilio nonnulla notaui in eisp. elolii , de thao horas. clois. verba autem in praesenti transiti inta extant iis. . Opimi. Cisoli , es. I s. & inter ea- non es Isaeii Lingoniensis Episcopi tis. a. s. l.
b Viri seu J vveri geldus , seu oi tigildus, sumitur pro pretio, quod pro compostione iudiciali persoluit ut pro homicidio . aut alio delictoriopinquis, & haeredibus i quo modo accipit ut
TExtus hie ei ponendus est iuxta eonsuetudinem prouinciae, in qua Concilium hoe celebratum fuit, videlicet Germaniae: apud veteres enim Germanos certa peeuniae summa delicta aesti. mabantur . neque homicidium motre tui lex erat:& Leinoros omnes nili laesae Maiestatis, pecunia. riam soluebant poenam , quae dicebat ut compositio. Tacitus ae misistis Germanortim , ibi : SU. cipe . iam in michias, feti panis, seu propinqui, quam amicitias meo se es, nee implacatura δε H. LM in
erim homiciatam toro armentorum , ac peco um
mero, recipis is D sectionem uniuersa δε- . Et in legibus Baiubar.ω. i. cap. ia. ita legitur: Vt meta miti mitis aio m , alvi et iram ses. ea rati e minoperiar, tu sts in nri m meis e/nsliatus fariis, adiris; eri in nos Miam imitatio it, G. Caesera tero quacunque commiserti peccara , quot he hales sitas iam , componat fecunian legem. Ideoque ste- ruentet in vetetabus legibus hae vel ba repeties,
Et lis. . Capitur. cap. i 3. i s. re a 3. ibit cri h miram pollicam poeni emiam agentem inrofecerit, sanniis nos rivi in triplo componM, O te uir meta imis perfruaris. In legibus Angliae apud Houeaenum in Hemico II. ibi : Vter. senum, id pretium redempti s sua foruar. Et pio modo culpae . de dignitate personae compositio fiebat, cap. qtii salisco M occiderit, a . qtio . . probant re trus Gregotius IV partis. tis. I 3. cap. s l. Cre. sol iux lib. 3. I. lib. I. cap. 12. seM. . Roussetius lib. 6. h . Pontis iurisci. cap. a. num. 6. & vitta ccm postionem in nonnullis delictis , quae legibus expressa erant, praeter compostionem reus fiseo si dum soluebat. Giegotius Turon e miraculis is M.re ini lib. . cap. 26. ibit Aram is Rei θω amex his, qtii affutis Drram, ause meni se , composnti se is eo debitam . quais illi fidatim tot r. is D inritiam. illustiant iligno niui I b. i ad formtilis Marcus , cap. 3. Licet cum histaretiit in Conei lio Cabilon. a. euinam persoluenda esset prenal aliati homicidii in presbyterum , Patres conci ij quaestionem ad Principem reieeerint, tanquam suptem uni .iabitrum poenae . N veniae criminum . can. 1 . ibi : De Episcopis trio , μυ t νis , O Diaconoas , o mona. bis inii, fictis q-ν ultim
559쪽
renatim a Domias Imprea Me est , ehi istim horas ciaiy 'ritum exolvinarim M. Vnde iuxta hune morem a Patribus Concilii Tributiens s deero tum est,compositionem presbyteri oceis esse diuidendam pro aequalibus portionibus inter Ecclesiam, eui inseruiebat, Episeopum diceeesanum, de eius consanguineo, sed editi Rarmundus mutan
sit hete verba aliam diuisonem saetendo. credo ob auctoritatem Gregorij Noni, qui confirmauit hane compilationem , illi standum esse. An vel δssantibus parentibus aliqua pars illis sit assignan.
nuensis praes s. viast. 7o. sed attenta integra hu4 ius eanonis nulla haesitationis occasio inanet.
Idem R. ' Cantuariensi Archiepi copo.
LI. et iuxta Apostolum arguere, re increpare debeamus 3 sc tamen debemus ex cessus corrigere singulorum , vi probemur , non quae nostra sunt, sed quae lesia Christi quae rete , de in correctione facienda videamur modestiam, de maturitatem seruare. Accepimus autem, quod b Archidiaconi ς Conuentre n. Episcopatus pro excessibus, de criminibus puniendis a clericis, de laicis poenam pecuniariam exigunti in / examinatione ignis , de aquae XXX. denarios a viro, ec muliere quaerere praesumunt: dc pro annuae exactione pecuniae personas quandoque suspendunt, de Ecclesias interdicunt : a vicariis quoque XH. 3 denarios, ut in Ecclesiis cantare permittam exi-sere non sormidant, dc alia agunt , quae canonum obuia iniat stitutis, Ec de radice cupiditatis, ec auaritiae videntur prodire. Quia igitur solicitudini nostrae incumbit pastorali prouidere diligentia, ne ab ecclesiasticis personis tuae prouinciae aliquid agatur, quod leprehensioni subiaceat, vel ecclesiasticam honestatem denigret: f. t. per A. s. p. m. quat. Archidiaconis praedicti Episcopatus ex parte nostra dc tua distri in E inhibeas , ne excellibus corrigendis, aut criminibus puniendis ἱ clericis, vel laicis poenam pecuniariam, nec pro examine ignis, vel aquae denarios amplius exigcre audeant , vel alia , quae dicta sunt , quomodolibet exercere. Si autem contra prohibitionem nostram ausu.temerario venire praesumpserint, eos omni cent. de M. celis ecclesiastica eensura percellas, de sententiam ipsam usque ad dignam satisfactionem se. cias in uiolabiliter obseruari.
a An ti,niensi. J Ita etiam legit ut in prima Oeollectione , ob iae tit.ra 3. 3c extat rex lux hie post Conei l. Latet an . pit. r. Iimonia,cV. s. prout hie transcribitur. b A thidiae i. J inibit, ex consuetudine competit in nonnullis priniinciis iurisdictio contentiosa , iuxta ira ista iri eisp. Aa hae , di os e. A
e C. em ensis. J Anglicani Regni , de qua
dioeees egi in cap. 1. de res ν t. d Laamination/. J Haee verba omisit Raymundus , quia iam eius tempore hoc examen purgationis vulgatis prohibitum erat, vi probaui in eap. 1 naltae ραν t. et a e Ecelsa. inre distini. J Clim sentemia in te dicti se iii non possit tegulariter ob cudam pecuniat iam , ut probaui in cap. a. ae vi a
s A si initia a narios. J Iuxta tradita in cap. a. ne P ael. ii tires stias.
AN Episcopi, re caeteri iudice, ee lesiastici
possint pro eriminibus poenam pecuniariam imponere , dubitant interpretes ob iusi, testimonia in hae parte inuicem eontraria. Et non posse eam imponete . videtur probari ex praesenti textu, de ex cap. pauper ri .qua AE 3 .caps insis, s o.dis. p. Prorogabia i s. s.th. de lic. orata. cap. ut clerico- νιm, L iata es sora'. Hrela. Conei l. Aurelian. a. n. s. Cabilon. sub Carolo Magno, cap. i s. & ex ea rat ne, ne ipsi in poenis irrogandis turpem ali querit quaestum consectari videantur: de quia , ut a, .lsidoria, in dies. cap. pavo , cito violati agro iustitia , nullamque tetis periimescit poenant . quam scit posse peeunia tedimete. sed contrarium prorsus verum est, videlicet spise pum , vel alium iudieciti ecclesiasti eum posse imponere poenas pecuniarias. Quae sententia proba tur ex eapultictu, , de osse. d. n. cap. s vos 13. v s. cap. cum sit nimis, s.fn . cap Uurasi, de Aristies. ad avia entiam , de ascri . cap. olim, is iniuri p. p.es G.de te. riis'. cap. teneras cibus, ε. δε-nique , issent. oc . cap. in Arahi piscoparti, da
Barbosa para. L is potes. Episcop. ast . io . Diana
diam.tib. D cap. . num.76. Salgado A prasea. P., Drt. 2. cap. 4. Ceuallos tom. . quast. 89 Valaiacus astu. 34. Cabedo a tis. 8a. Bobadilla lis 1 .po M. cap. i7. num. 99. Nee obstant textus pro con itaria sententia adducti . nam procedunt quando iudieri eeelesastici poenas pecuniarias imponunt ex avaritia , & radice cupiditatis .animo eas ii
bulsandi, sibique applieati Ji r quo easu non licet poen a pecuniarias imponete. At veth relo iustitiae , quia illa magis timetur, poenam pecuniariam imponunt locis piis applicandam , quam iuxta Conei lium Tridentinum fess. 1 de res .cap 3. rect E imponete possunt, ut probant Petrus
560쪽
Gregor. . pari itiis .cap. t. ssottia in L .c ei T ident. inses .ri essit I b Cho pinus ae νεοl. lib. i. tit. 3. num. 3O. Diana d.tras. 8. qui prosequitur expositionem Coneilii Trident.& explicat quomodo
possit Episeopus applieare dictas poenas pecuni lias locis piis. Et pro exactione ipsus mulctae non teneri iudicem ecclesasti eum auxilium brachii saecularis inuocate, probat Solotetanus supt. , nsi.
C AlWmiaram & audaciam temere litigantium condemnando in expensis, & alio multiplici remedio sanctio h Imperiali, compescit. Quoniam igitur sacris insti
tutis consonare dignoscitur , praecipimus, ut de caetero in ' causis pecuniariis victus victori in expensis condemnetur, nisi sententia pro ' absente feratur.
teram. N. 3.cap. a. non tamen reperitur textus hie
in ipso Cone illo Tutonensi , ut iam notauit Ant. August. in prasent . De Concilio Turonensi nonnulla notaui in cap. mia opistis .. di prasenu.b IM H A. J Relati in i properandum , s. autem , cod. de tauu A, l. . ct 3 .cod.des Q. O 5-ritim expensis. e Pritinia A. J H e rectὸ de lueunt Faehineus
Id. r. controu. cap. 41. Balboa in cap. signi cari, raris II. num. 29. de Mept. in causis elimitialibus regularit et victum non esse condemnandiam in exispensis : pio qua sementia saeti disertus textus in ι. non uno, et, C .d b. Em titiam expensis o .bi Imperator agnoscit dis elimen , quod versitur intret eausas ciuiles , vel eliminales , his verbis: VA Llara non mos init, pro caerimnia viam purnam Lai Iussus . si ιι iam ; pro pecuniaria trao usa, postpumptus, considerara quantitare posti ino M. et ei m/ὰθ hinois inter sto , condemnasionem pro usimatiora itiditi, fauis his. Nee conWatilina probatur ex generalitate , qua utitur Imperatot in ι γ oandum, g e al ιν ινa,Coa.de iaci ci se iram licet in principio ipsus textus imperator ageret tam de ea uiis ei uilibu , , quam et iminalibus qboad statuendum tempus , in ira quod iis finiri debebat: tamen dum ad expensas soluendas descendit, tantum agit de eatis, civilibus. Nee etiam obstat textus,ntis .c v. aecusat , ibi: Non solum extra o in Ulmatiam Aach poniendi sunt , jed etiam sumptis, quos in eam rem, es elisa ipsam iter ad Lim et ea iscere ni , pendere cogunttir. Nam ibi agit Imperator de accusatore coniumaee . non verδ de eo , qui
victu, fuit in iudicio et iminali.d 'o absente. J Consonat textus in dies. ργο
perandum , 3. svi aurem, Coa. de Daici s. Et ratio. ni consonum est hoe; nam iniquum videtur, ut absens S contumax. qui alioquin non auditur ni s restis, expenss , Lδε--M , coae de ina c. ex pensas a praesente repetat. Deinde quia imperator in AZZ. i. proprian Mm, β. e autem, Vult eum in poenam contumaciat obligatum esse ad expensas, uas reus praesens secit: ergo impli eat, de absurum est dicere, reum praesentem condemnandum
esse in expetis, ips actori absenti. Quate tectὸ Alexander lil. in pta lenti a generali obli atione victi soluendi expensas victoli, excepit ealum, in quo sententia pio absente Lia est.
Goad poenam temete litigantis non sempetunum , idemque ius obseruatum repetit unolim enim in ipso ingressu litis , tam actor , quam reus pecuniam deponebant in aede sacra, ut victus, ct qui condemnatus euasilet, illa pecunia must retur , qui vel 5 obtinuisset, pecuniam suam re eti-peraret: quae pecunia a loco saeto , ubi depon Dat ut, & quia proptet aerarii rationem , & Laetorum publicorum multitudinum in rebus diuini eonsumebatur , dicebatur saeramentum. Varro
issis Undiciis, ac su amoris alienos D H ; feci castris , meitatu, si is inserenuis petebar. Quem ita exponit Budeus aia Pana cta, in ι.dis. s. d. orig. Αν. Ρι. i . Quod etiam ipsiam expendit inti di μὰ tine. Qui enim contendebant, inuicem se prouocabant sacramento quadragenario,vel quin liragenatio, iuxta diuet statem causarum , in hune modum t Si male peris , quinquaginta asses daresponde, 3 Et actor spondebat. Deinde interrogabat: Si male te defendis, di sine causa litigas , totidem promittis 3 st rem itidem respon icbat. Cicero iis ιν arione 'o Roscio , cst 'o Cici ad allustiaque eleganter tacta pagina apud nostium Vulpa tum , Sapientia cap. a. infra. Dicebatur Getaidi en tum, quia pecuinia promissa statim apud aedem sa turni deponebatur isdorus ii sis θ.cap. 4 in ne , Festus diosa Sacra rerum. Vnde is , qui viniacebat , suos nummos reserebat: nummi velo illiti, qui nee libuerat apud aerarium saturni manebant vario lib. . d. lingua Larisa. Hi ne exponitur ii stinianticin primip. Insit. G tana temete tiruam ita , ubi ait poena pecuniatia olim detectitos fuisse perperam litigantes: quae suit, quae pro litebatur per dictam sponsionem , vel alia maior , si sub maiori eo tendere volebant , veluti tertiae, quintae, vel decimae partis litis , s. i. ubi Theophilus , eod. tit. Hae autem maior poena non deis ponebatur in area Pontis eum , quia solis litigantibus