Dominici Georgii Interpretatio veteris monumenti in agro Lanuvino detecti et in aedes capitolinas nuper inlati in quo effigies Archigalli Antistitis magnae Deum matris exprimitur. Ad Marchionem Alexandrum Gregorium Capponium Sacri palatii apostolici

발행: 1737년

분량: 39페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

32 INTERPRETATIO VETERII MONUMENTI Habes modo, cur Galli , & Archigalli sagris se in .

cesserent, cur cultris brachia serirent. Prudentius item adversus Symmachum, versibus a nobis supra

allatis, ubi de Gallis spadonibus, testimonia protulimus , hoe idem de furiosis Gallis eaea responsa reddentibus designavit. In vetustis porro lapidibus

exempla supersunt-Archigallorum vaticinatione nam apud Gruterum pag. xxx. a. leSitur :ANTONIANUS. PONTIFEX. PERPETUUSIN. HONOREM. DOMUS. DIVINAE &e. EX . VATICINATIONE . PVSONI. IULIANI ARCHIGALLI &c.

Hic autem lapis , ex eonsulibus ibidem adnotatis eXaratus est A.D. 18 . Dio Cassius demum scribit rAppio Claudis , C. Norsano Coss. nempe A. V. 7 Io cella Romuli, quum in ea Pontifices serum fecissent, ια- eendio assumpta eLT: Hatua Virtutis , quae ante portam quandam Hasat, in faciem decidit et ae quidem Matris Deum coκκενTr, irasci populo Dimam dixerunt

lacrumque ejus esse ad mare deportandum: id quum fieret , Dea quum adhue a mari asesset, a terra in id progressa eR: ae abfuando isi morata , vix tandem re it . Mos etiam titit, ut hoc insuper adnotemus, Bel- Ionae sacerdotibus seminis, masculisque, lacertos bipenne serire, de dum sanguis efflueret, vaticinari.

Tibullus: '. se magna sacerdos ΕΗ mihi dimino vaticinata sono .

32쪽

me tibi Belgona motu ect agitata, nee aerem Flammam , nonWamans versera torta timet. Ipsa si νENNE suos cadit violeata LACERTOS

Sanguineque essus spargit inulta Deam . Statque Iatus praefixa veru, Hatque saucia pectus ,

Hine Iuvenalis: sed ut rAMATI cus ae Iro Pereulses , Ba ιιONA , tuo DIVINAT , o ingens omen habes , inquit, magni clarique triumphi. Idem: Ecce furentis Benone, Matrisque Deum ehorus intrat &c. De Bellonae sacerdotibus serentibus, haec tradit Laoctantius: Alia sunt sacra Virtutis, quam eandem

Belisnam vocant; in quisus SACERDOTes , nou alieno , sed suo cRuo κε sacrificant. Sectis namque humeris, er utraque manu dictrictos gladios exerentes, currunt , eruntur, insaniunt. Vetus quoque inscriptio Gr teriana pag. cccxiiI. I. habet:

CAECILIO. APOLLINARI FANATICO . DE . AEDE . BELLONAE

hanc attulit inscriptionem, monet , fanaticor quoque dictos sacerdotes , qui circa fana versabantur , & responsa reddebant, quod comprobat ex leg. I. g. Idem Vimiaaus Digest. de AEdilit. edict. Idem rivianus ait c legis verba Iunt quamvis aliquando quis eirea fanabaecatussi, o responsa reddiderit, tamens nune hoc non faciat , nuuum rutium esse.

33쪽

XIX.

Cymbala in Dei s

Ad alia quae in marmore scalpta sunt me consero . In superiori ejusdem parte ad oram utrinque appensi sunt duo veluti orbes , seu pelves , minori quidem forma in dextro lapidis latere, majori vero in laevo . Hae orbiculares figurae Ombala, dc Impana

sunt, ni fallor , quae in sacris Cybeles adhiberi solebant, di a Gallis pulsabantur , & quatiebantur. CYmbala apud veteres fuere semirotundi qui

dam 8c concavi pelves , qui concutiebantur, ut sonum ederent, ideoque soliis acetabuli, quae rotunda , & concava simul sunt, comparantur. Eorum materia ut plurimum ex aere sati. Bina erant, adeoque , ut sonum concinnum efficerent , invicem inter se confligebantur. Hue iacit Statius r. . . . GEN INA IERA SONANT , Idaeaque terga ,

Et moderata sonum vario spiramine saxus. Isidorus in libris Originum cymbala ita describit romsala o acetabula quaedam suar, suae percussa invicem , se tangunt, o sonum faciunt. Dicta autem e mDIa , quia eum salumatica Amul percutiuntur . Ita enim Graeci dicunt Imsala salismatica. I inc ea pulsari , quati, & sonare dicebantur . Patet autem , errare eos Omnes , qui putarunt, Imsala veterum non dissimilia fuisse ab Italorum , Hispanorumque Imbalis; qua de re adeundus Fridericus Adessus tampe, seu Lampadius in eruditis libris de Cymbalis veterum , dc praesertim de usu cymbalorum frequentistimo in sacris Magnae Matris , cui praefer Pignorium in iis Bris de Servis. Tym-

34쪽

FIGURAM ARcHIGALLI REPERENTIS sTYmpanum definiente Isidoro suit: pellis, vel

eorium ligno ex una parte extensum. Ect enim part media θmphoniae in I militudinem eribri. Dmpanum autem dictum, quod medium eR; unde is margaritum me. Hum smpanum dicitur, o ipsum, ut omphonia, ad virgulam percutitur . Interdum manibus impellebatur . Isaaeus Vositus ad Catullum scribit, tympana antiquitus construi consuevisse ex circulo, seu potius cylindro concavo ligneo, & ex pelle quae inducebatur, & insuper e circulis seu tintinnabulis aereis,

oram undique ambientibus . Ea dc minor , & majora , ex eorum varia magnitudine erant. Formam eorundem ex antiquis monumentis exhibet Pign

rius. Vide item de tympanorum forma Suidam. Nil apud veteres frequentius, ubi de Cybele mentio est, quam de tympanis a pulsati . Selemora

loca vide apud eundem Pignorium . Nos unum, aut alterum proseremus . Catullus in Galliambo: Tympanum, tubam, Cosele, tua, mater, initia, Phoedrus item eleganter GALLi Cobeles circum quaestas dueere

Asinum solebant, bastulantem sarrinas. Is cum labore o plagis esset mortuus , Detracita pene, si si fecerunt x Naaa. E Latere item marmoris ad laevam Arctigalti duo

musica instrumenta visuntur, quosum alter rectum & oblongum in summo apice tinguiam, seu i gulam habet; alterum vero in ima parte recurUum est, de litui sermam praeseseri. Utrumque instrumentum tibiam Phugiam designat, cujus usus in sa-E a cris

Tympana Iasaeiis Cybeles s

XXI.

Tibiae In iistem sietis .

35쪽

eris Magnae Deum Matris frequentissimus. Ea de re vide Casparem Bartholinum de Tibiis veterum . Phrygia tibia duplici nomine a duplici illius forma Vocabatur; nempe dextra, quae & recta; dc sinistra , quae item curva & in lexa, quod ejus codon in ima parte e cornu infleκo esset. Haec etiam lituus aliis quando dicta , quod litui instar esset. De hujusmodi tibiis praeter Gruterianum lapidem,adi eundem Barintholinum, apud quem spississima Poetarum testim

nia occurrent. Nos eorum aliquot excerpsimus, &huc transtulimus . Lucretius de ritu sacrorum Deae

Cybeles:

Umpana tenta tonant palmis, o Imbala eircum Concava , raucisonoque minatur cornua cantu , Et nugio Himuiat numero CAvA TIBI A mentes .

Tibullus:

OsHrepit, edi Phogio Tisi A CUR v A sono. Ovidius:

Ante Deum Matrem coRNu risicen ADUNCotam canit.

Idem in Fastis , ubi de festo Matris Deum, die v. Aprilis apud Romanos agi solito r

Protinus INFLExo BERECYNTHIA TIBIA CORNUFlusit, edi Idaeae fessa parentis erunt. His praemittendus sorte erat Catullus, qui in Galliambo e . . smul ite: sequimiain giam ad domum Coseles Hrdigia ad nemora Deae,

. Ubi omlatum sonat mox, ubi ympana reboant, Tibicen usi canit Plux curvo grave calamo.

Idem in Epithalamio Thetidis & Pelei, de sacris Bacchi: Multi

36쪽

. Multi paucisonis Usabant eornua somsis, BARa ΑκAqua horribili mirisat risia cantu. Barbara tibia hie est Phrdigia, ut in notis ad hunc locum censet Isaacus Vossius. Tisiam porro in saeris Matris Deum , ut plurimum suisse, docent eruditi, quum apud Virgilium haec de Phrygibus sint: O vere Phogiae , neque enim Phrnes t Ite per alta Dinoma , usi adsuetis siforem dat tisia cantum.

Umpana vos suxusinia vocant Bereunthia Matris

Idaeae . . .

Apud Ovidium quoque suxea est tibia Matris Deum: Sancta Deum genitrix tinnitisus aethera puls

Vide , si lubet Plinium, qui de tibia obliqua, ac geminis tibiis apud Phryges, & de calamo laevae ac

dextra tibiae meminit.

A Gmen claudet cista undique clausa cum operculo acuminato, non longe a tibiis scalpta. Haee est cista mystica sacrorum Matris Deum . De ea cista in sacris ejusdem Matris Idaeae, ante Deae simulacrum praeserri solita Apulejus: Ferebatur , inquit , ab alio Gallo sacerdote casTA SECRETORUM apax , penitus celant opera magni scae religionis. De cista mystica in Deorum sacris, pleni sunt eruditorum libri, adeo ut pudeat, quidquam de ea nunc in medium asserre. Vulgatissimum tamen in rem hanc Clementis Alexandrini locum praeterire non possumus, ut intelligamus, quid huic cistae inesset, meritoque ethnicae religionis praestigia irrideamus e GDie autem sunt, inquit , iam eorum slicae t Opor

XXII.

37쪽

tet enim sancta eorum r elare o areana enuaeiare. An

non ea sunt sesamides o pyramides, o lana sene elaborata , tisaque multis diHiacta umbilicis , salvique ρu olli , o draco orgiam Bacchi Basseri An non mala Punica , atque etiam corda , ferulae , o hedere , opraeterea. placenta ς' papavera λ Hae sunt eorum sancta. Ex ill stri Clementis Alexandrini loco , quid cista mystica esset, jam tenemus. Verum de Gallis de Arebvallis plus aequo te distinui , & fortasse usque ad nauseam. Dabis tamen veniam antiquitati, quod de his tam

frequenter meminerit . . . L

XXIII. Cur effetaea ἰn Α Τ inquies; cur emetiem. uuae in hoc monumen-

exseulpta, archi- to Comparet, Archigalli potius esse, quam Ualudiςςμή- β censuisti Gallos sacerdotes in marmore ac tabulis exprimi potuisse non abnuo, sed quum viderim, quae nobis hae enus superfuere monumenta marmorea x vetustasque inscriptiones, ad Archigallos peritinere , in eam Veni opinionem, ut emgies, quae in nostro hoc monumento exstat, Archigalli potius, quam Gavi I. xxx. i. sit. Litterati lapides magni thesauri Gruteriani de ςςς tantum , non de Gallis meminere. In Li-gorianis item lapidibus in Ardeatino, proximo LanuVino. olim repertis, editisque dudum apud Josephum Rochum Vulpium e Societate Jesu in Veteri

Tus ARCHIGAL Lus M. D. Nec ignoramus solo sacerdotis nomine, at raro, in antiquis lapidibus, Matris Deum Diqitirso by Cooste

38쪽

FiGURAM ARCHIGALLI REFERENTIS 39

Deum sacerdotes tam viros,quam seminas venire, ut apud Gruterum', Reinesium V, & in Donianis ' , ut 'sexcentos alios veteres scriptores omittamus. Scimus : - η

etiam, imagines sacerdotum Deae Cybeles , quae pictura antiquitus effingebantur, Archigallorum plerumque suisse. Plinius de Parrhasio et Pinxit, inquit,

aemmatam , eusiculo suo inclusit. Denique clarissimus Montiauconius, statuam muliebri veste indutam , &imagunculam Deae Cybeles ante pectus praeserentem , Archigallum, non Gallum appellavit. Quidni &mihi non licuerit protomen in tabula nostra marmorea elaboratam , Archigalium , non Gallum appellare, ac simul affirmare,summo Galgorum Antissiti hoc monumentum positum suisse Quaeri etiam potest , cujus conditionis essent, qui in collegium sacerdotum Gallorum cooptabantur. Si quis homini sensus pudoris inest, honestos quidem a tam turpi sacerdotio abhorruisse, credere par est. Ex vilissima populorum faece suisse testantur Halicarnassaeus , Iuvenalis, Eusebius, & Apulejus ; quin & inscriptiones Veteres,

Archigallos , quorum nomina nobis servarunt , ex Libertorum genere extitisse demonstrant. Nunc in

tra septa me recipio. Excipe igitur, vix clarissime , Iubenti animo haec qualiacumque a me de Gallis , dc

39쪽

L Marmorea tabula, Archigalli e te . rerumque figuris imsculpta, ubi eruta 3 ct quando in Capitolinas aedes translata . pagri II. Galli dr Arehigalli ,saeerdotes Deae obeles; cur ita vocati. Eorum facies partim virilis, partim seminea. 7III. Galli ct Archigalli, Gallae, Semiviri, semimares, er Spad nos , ob exsecta virilia, dicti. Delectus dies, quosaeerdotio initiabantur, er exsecabantur . sIV. Semivirorum, O his ilibus nominibat Galli a rerumfacrarum scriptoribus appellati. I a V. Gini, mores, incesium, O ornatum feminarum Alabant. AEVI. Mitra Archigalli. ibid. VII. Num supra mitram Dehigalli. I VIII. Arebitalli eorona describitur. ibiae IX. Inaures Archigalli. HX. Archigalli monile. in XI. O dem Archigalli monile baceatum. ibid. XII. Archigallorum venes quae . 2IXIII: orbiculus circa pectus Archigalli, O ear ab iis gessotus. MXIV. Semen papaveris,ctoleae ramus in manu dextra Archigasii.wXU. Casi tim fructibus refertum . Histrum Archigalli. De bu-jusmodi flagris illustris Apuisse Deus . ibid. XVI. Gallorum horrida sag Ilatio . XVII. Galli brachia esstris , Dearibus lacerabant. ibid. XVIII. Gallorum fassa Φaticinia , ct eon a mendacia. Bellonae ouo

XIX. Ombala in Deris Matris Deum pulsata. XX. ompana in sacris obeles . XXI. mbiae in iisdem Deris. ibi LXXII. GAu Ustica . UXXIII. Cur ingies in hoe monumento exsculpta, Archigallus dicenda

Si videbitur Rilio Patri Saeri Palatii Apostolici Magistro. N. Balearius Episcopul Bbanen. VicergerenI.

Fr. Jo: Benedicti is Zuanelli Ordinis Praedicatorum Sacri Palatii Apostolici Magister. Disit jam by Corale

SEARCH

MENU NAVIGATION