Rhetorum collegii porcensis inclytae academiae lovaniensis orationes in tres partes secundum tria causarum seu orationum genera distributae. Sub Nicolao Vernulaeo collegii porcensis, & publico eloquentiæ professore. Accessit orationum sacrarum volume

발행: 1649년

분량: 857페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

I ou ANIENSIS,

ORATIO.

Eceptum est apud' oratores illos e schola Gordium

politos. Ornati mi Domini , Iuvenes bene amore ora-- .

'ν α tr , ut cum gravem aliquam dicendi torum. provinciam . cui impares. sese arbitrantur , susceperunt , nuncupatis mox votis oratio nem aliquam vel Ciceronis floribus conspersam, vel Isocratis suavitate iucundam, vel Demosthenis robore nervisque invictam , cum ad aures audientium deliniendas, tum ad animos vi quadam percellendos a Deo ter optimo, maximo concedi Precentur.. Quam quidem consuetudinem ho dierna die libenter apud vos.& ex hoe loco ad dicendum ornati stimo persecutus fuissem , si illum cui vocem hanc promptae voluntatis, dcli unansiectum concitatae pietatis consecravi, ullo pomlitae orationis officio potius quam decora famu- Iantis affectus modestia delectari . putavissem . Dicendum est de beatissimi gloriosissimique Ni' p ι,.b iocolai laudibus, cuius vitam cum humilitatis sta- ς bili erit, modestia conformarat, virginitas decO- rarit, si fucatos pictae cuiusdam eloquentiae colo res adhibuero. non placebo ; si fulminantis dictionis tonitrua vibra uero, parum agere decoce videbor, qui tanti Diui virtutem omni eloquentia maiorem augere vel illustrare saltem oratione contendam. Non, non faciam, neque unquam accensa face solem vobis ostendam , sed protens tantum digito demonstrabo ; solem , inquam, illum Sanctorum Nicolaum , electum ab Voto,i. E. δ

142쪽

contiliatio.

cum excusa

rione.

Io 1 Rhet. Portens

sanctum a puero, iuvenum gloriam, senum reverentiam, sacerdotum honorem , Pontificu splendorem. Date vos mihi veniam AUDITORES, si titillancibus verbis vestris aurib. non ad blandiar; non vult Ni eo laus , qui nos suae pueritiae virtute delectabit. Ignoscite si non admotis eloquentiae machinis vestros animos oppugnem Sprohibet Nicolaus , qui nos adoIescentiae sua splendore attonitos percellit: excusare , si tanto

sub onere defie iam , di his laudibus nequaquam spar existam; in ea usa est Nicolai vita, quam ad

L . mirari licet, exornare dicendo nemo potest. In-.ρyrm qu 'cipiamus igitur a puero puerum ipsum cognosce r m 4 ἔς rein primas pueritiae cunas evolvamus. Christe bono i quid assecuturum dicendo me sperem aut quomodo laudationis huius navim in portu sistam, cuius vela cum vix explicarim, tenerae huius aetatis virtutibus tanquam scopulis quibus- daria deterreor Z Nam contineo vocem quin at toni ius exclamem : Domine pervenisti eum in benedictionibus dulcedinis. Fuit Nicolaus hic noster gemituum filius de orationum , quem cum pater producere per atatem , mater concipere per stetilitatem non posset , utriusque sanctita. 'ti , dum assiduis precibus divinae maiestatis Beni-

Puer Hu gnitatem sollicitant, benignissimus Deus illumia rigra tia indulsit. Vere, vere quemcunque elegerit Domi divinitm ibnus, hic sanctus erit. Vixdum communem hanc ivraim. auram spiritumque vitae teneris faucibus respirabat: vixdum e matris sinu in ubera eius atque oscula pedibus manibusq; reptabat, illum Deus singulari sanctitatis privilegio donavit . &coelestium gratiarum thesauris replevit; Etenim cum illum primo natum ut lavaretur in ba Ineum degustentatio

143쪽

Oγationes. aliquem & gestientis infantiae exultationem 3 nimis parum id fuisset, stetit in balneo, & qui nondum per aetatem figere passus didicerat, firmitatis suae praesegitim & sanctitatis futurae signum fixis in

balneo pedibus confirmatoque eorpore demon stravit. O pulcherrimum naturae prodigium t om iraculum sed admirandum i Credo iam dum infantulus medio in balneo consistens, caeteris, qui adstabant, haerentibus de attonitis caelum intuens,

et i

s non voce, fa Item affectu dicebat: Spes mea ab u- , Iberibsu matris meae, in te confirmatus sum ex utero. Ni

mirum qui stetit in vitae principio pergratiam, non erat in Vitae decuri casurus a gratia. Nimirum qui ab uberibus matris suae sanctitatis donum acceperat. non poterat quin esset in vita Lanctorum Omnium miraculum. Et quemadmodum ita surgen- Similitatem ab oriente solem videmus, ut postea lux eius Non augeatur, sed in plures atque adeo in omnes mundi partes diffundatur; ita quam recens natus sanctitatis lucem a Deo sortitus erat Nicolaus, re tinuit & conservavit in vita, di qualis pueritia talis adolescentia qualis iuventus talis senectu si pius fuit, duntaxat autem radii illi virtutis eximiae in orbem universum postea sunt diffusi, qui angustiis paternae domus, natalisque provinciae limitibus nequaquam continebantur. Non poterat cre scere in adolescentia, qui summus erat in pueritia. Lam a tem- Non poterat sanctior evadere, decurrente vita; qui ρὸrantia invita ineunte sanctitatis apicem attigerat. Obsecro Dero. quantus erat ille puer, qui cum de temperantia nihil adhue audivisset, iam temperantiam colebat; abstinentiae nomen nondum intelle Xerat, eciam tamen abstinens erat; jejunii rationem nondum perceperat, dc iam mercurii Venerisque diebus. quibus semel , idque vesperi duntaxat nutricis lac sugebat, jejunio corpus suum macerabat

144쪽

neumatio. O te felicem l 5 te beatam quaecunque tandem exstitisti) tanti pueri nutricem l Dic, amabo, quaxo di sir, h, tibi mens tum erat, cum sanctissimum illum pue- 'ς tum Mereurii venerisque diebus mane ad ubera tua invitabas, ille recusabat 3 VInis tuis involutum ν retro admovebas, ille reluctabatur, risu,.

blanditiis&osculis sollieitabas, ille manibus ac

Lain a nomine.

hil ipse sumebat, cum ad ubera paulo post rursum' invitatus, nihil Mesiderabat. Quis erat autem tibi tum animus & sensus, eum expleto integri diei jejunio me uiate jam nocte puer exultans ad ubera recurrebat ὶ Quanto gaudio gestiebas, o nutri Si quanta admiratione defigebaris, cum in au di iam hanc pueri consuetudinem parentibus enarrabas l' Quas non lacrymas ipsi parentes suo gaudio permiscebant cum quod stupentes audierant in filio cernebant quod ignorabant pene senes, ab infantulo filiolo suo discebanz Non sun TNec pueri, AVDITORES, quae homines ipsi non possunt, vincebatur hic Natura : non sunt haec viri .. quae in puero adhuc tam tenello' contingebant.. Immo tamen sunt pueri, sed pueri ante aetatem virilis, sunt hominis, sed hominis sine virtute per gratiam divini'. Profecto singulari prorsus non hominis alicuiuς dicam, sed ipsius Dei judicio pro Q videntiaque factum fuit, ut tam admirabilis hic puer, quo maiorem nulla post aetas aspexit. Nicolaus, id est, populi victor, appellaretur. Vicit populos Nicolaus, sed se ipsum vicit prius: Vicit po pulos splendore virtutis . vicit seipsum macerati O- . ne earnis : alii ipsum admirabantur & extollebant,. ipse seipsu deprimebat. Sufficere posiet sola Nicolpueritia. sanctitate delibuta, divinitate plena, ut νj us admiratione perculsi aliquLex ejus sy lendore . scire

145쪽

orationen.

eilatii Iam comparare nobis optaremus ; ad oleia sti sit it scentiam tamen eius,& iuventutem . si lubet, sed OMMςΠiNtς strictim percurramus Nihil hic esse nimium potest, ubi nulla satietas reperitur ; nihil taedium

aut fastidium ex eliabit . ubi admirationem continua voluptas produxit. Quaeritis igitur qualis adolescens Nicolaus extiterit Z Omnino qualis puer, sanctus & divinus; quem adolescentes cum

ianctum appellarent, virtutum omnium eXem

p Iar esse fatebantur; eum divinum admirarentur Laina μ- non hominem , sed quendam in terris Deum eripientia dicebant. Nullum erat sapientiae genus, quod in- G Dina. genii magnitudine non superaret, nulla erat sane mentis doctrina quam non admirabili iudicio penerraret; subtilissimus in rebus arduis, prudenti isimus in dubiis , fortissimus in pericu- Cimisit riosis. Illi artes omnes & scientiae familiares e caden .rant , illi docti omnes id sapientes adolescenti Distributio se

palmam concedebant. Agite vero, quomodo tandem tantam ad scientiam adolescens tam cito pervenit Z Nimirum quae res alios ad ignorantiae& inscitiae scopulos ruptis quasi venis impellunt, hae Nicolaum a b incaepto cursu non retaris darunt. Non illum eae tus hominum inutilium' a Iabore ad otium revocabant ; non convivia ad μιμηλ hilaritatem, non spectacula ad voluptatem , non qn rues ludi ai delectationem, non labores ad quietem: postremo ieiuniis,precibus, lucubrationibus , dc Incrementu, vigiliis quibus alii deterrentur, di exanimantur, ipse confirmabatur, erescebar, animabatur. Ecce an non illum, plusquam virum animadvertistis :Videte ramen virum. Profecto si a virtute virum Territo Acin appellamus 3 nescio an virum aliquem, ad virtu-aviriliataretem ipsam Nicolaum appellem. Iudicate vos ipsi Dubitat . AUDITORES, quaero enim illud a vobis, homi- communi nisne esse putatis Oceano legem imponere , &cario, Ventis imperare 3 Cum aliquando in AEgyptum

sanctissimus Nicolaus nauigaret, eciam quasi ci-Σ s tatis

146쪽

talis in pugnam ventis, gravissima tempestas excitata esset, in mari fulmina ab astris . ab imo fluctus dimicarent, omnia obscura nocte naufragium minitarentur ξ ille praemissis in coelum praecibus mari,ut quiesceret: ventis, ut cessarent

imperavit. Quid hie dicetis P Si vitum appelle- stis , illi tanquam cuidam in terris Deo venti obseeundabant, maria obediebant; fulmina &im Disiunctio, bres obtemperabant. Cei te pluiquam vir est, cuius legem elementa audiunt, plusquam vir est, cui natura patere non recusat An non illi tune rursum obtemperavit, cum e palaestina in Lyciam abiens nulla pene voce concitatam in Oceano medio tempestatem sedauit 3 An non illum , it Ium non natura sed mors ipsa , divina quadam virtute potentem agnovit, cum AI e Xandriae mulli, plures alibi vita functi manus eius san cti Ismae signo, quasi quodam caelesti plectro percussi

ad vitam communemque lucem redierunt 3 Annon illi necessitas ipsa se submisit, cum eo ante templum Hierosolymitanum noctu orante elausae ante & obseratae fores subito patuerunt ὶ ο sanctissimum hominem, cur paruisse laetantur eis H. Iementa l o divinum coelestemque virum, euius cis ot ρ legem Iibenter aeeipit Natura , necessitas ipsa non recusati O immortalem Nicolaum , cui mors quod abripuit , ut coacta restituiti & non talem ecclesia tam sanctum , tam admirabilem, tam divinum Antistitem optavisset λ quid dic optavisset : Non optavit tantum , sed etiam qua de coelo demissum complexa . virtutum omnium exemplar coluit, & in omni necessitate Patronum observavit. Non quaerebat Nico Iaus honores,sed Nicolaum honores sequebantur: latere humilitas eius cupiebat ; sed latebras virtus eius nesciebat. Bone Deus quanta vis est non fictae sanctitatist Scio vos non oriore ro A; tim

Ignorare , dicam

tamen. Quaerebant Myrrhenses Antistitem : quid

dein

147쪽

Oratrones. IOTHeinde Zeonvenerant vicini praesules, ut de Anii. Creat-nitis electione consultarent, ecce divina vox mo, Antistite Dei. ut qui primus cuius quidem nomen esset Ni .. Irrhin. .

Colaus, mane templum ingrederetur, urbis Antisses renunciaretur. Venit ad Templum mane Ni Isim=isi non colaus, sistitur nomen inquiritur. Antistes saluta' mutaue natur, di omnium applausu consecratur. Neque ta' Nieolai momen Nicolaus hic mutatur, remanet in eo mode rei.

stia cum humilitate, neque tunc quicquam sanctissimum pectus arrogantia percellit, remanet ab sinentia, neque saepius quam semel in die et bum Oηνς P. vesperi sumit, carnesque nunquam ad mensem admittit, remanet liberalitas,&qui antea prosti- Lama tibι- tuendas tres puellas dote data liberarat, pluresPo- rasitare. Bea iuvat, di omnium factus pater, omnia sua omnibus elargitur. O sanctissime Antistes gloriosissime Nicolae, cogor te admirari, quem eloqui digne non possum; cogor tuis in laudibus humanam Peroratio per

vocem reprimere: qui humanam naturam tua virtute superasti. Te, cum fulgura corruscant, cum tonitrua terreni: eum tempestates desaeviunt, homines invocant, di in Ore nomen tuum tenetur, in

corde requiescit. A t remedio in mari nautae, in judicio innocentes, in adversitatae nil seri, opem de auxilium exspectant. Te pueri puerum jejunantem laudant, juvenes juveni divino congratulantur, virgines virginem, & virginum liberatorem extollunt. Age ergo gloria sexus omnis N aetatis Nicolare, cape hanc infantis Oratoris vocem ἱ dc qui omnes dignatus ex auxilio in terIis,

dignare patrocinio in coelia ξDIXI.

148쪽

Grationes. Egam,si meeum vestrum illum in attentione summa saxorem sensero ad laborare. Ita vero curiam - . . r . omnem instituam, ut tres ad metas de eurram, do-'' 'ceam imprimis corporibus ebrietatem nocere de inde mores evertere ac pessumdare, postremo religione omnem ae fidem labe fictare. Nolo tamen b,GO, expectetis. AVDlT ORE S ut hominem vino ple- num ae ebriosum vobis tanquam in theatro re prat sentem ; quid enam attinet oras allum foeto AK .Prem, incessus titubationem, gestus improbitatem obpatefitis quidvis loquendi temeritatem , importunas cor zmporis sordes, caeteram illuuiem oculis subiieere, qua vel auribus abhorremus 3 lateant ista in illis bacchantium hominum ingurgitationibus adeo portentosis,ut corpora instar utrium aut canalium 'imoari potius perennium potu fluant. Illud dico, plures Gnoeumenae difficiliores animi corporisque morbos ebIie' tis otia ebri ras, 5c illa immoderata potatio hominibus indu' iis QErieir, qua in quisquam unquam medicorum excogi' eo, porctavit. Hinc phrenesis periculosissima, hinc cat- mpli a. culi poena gravissima, hinc eruditas exitialis, hinc tibρὸrram viseerum inflammatio intolerabilis; hinc conere' m/rati=nemati terra cesque vapores cerebrum Obsidentes ,hinc ubeuntinio partium in corpore vitalium obstructiones ; per rum. eam lippitudo, narium eo riga, foeditus halitus ;per eam capitis distillationes, foedis creatus ac tusses, morbi articulares & a poplaxia , peream, oculorum caligo, vertigo, suffusio. Illa robur de

virtutem naturalem enervat, infirmitatem generat, mortem inducit,& ut omnia verbo uno complectar; corpus humanum foedissimam turpissio Re titio, morum humbruin eloacam de abominandam ne i gndissimorum vitiorum sentinam facit. Etenim iria ratio quemadmodum fieri videmus, ut post grandem ij simili:

diuturnamque pluviarum tempestatem qua ter .His m. ra confunditur & in lirium resoluitur, vermes in agris ac serpentes enascantur, tota ipsa terra

149쪽

tiabatis. Transitio.

Secunda pars a coria ruptione

morum.

iro Rhet. Porcens. quaedam esse palus videatur: ita cum abundantiori potu inebriata sunt humana corpora, N per illas vastissimas ardentium faucium cloacas commessationes: in undarunt, lutum quoddam fit ca Io, & in sentinam conversa foetores exhalat, cuIturam non admittit vermes ac serpentes vitiorum Producit. Vsque adeo non satis est subvertisse 1en sus de valetudinem submersisse, non satis est calicibus epotandis mentis aciem graviter hebetasse, rerum omnium oblivionem, memoriae mortem in vexisse, vires omnes ac robur coporis labefacta visse; sed etiam obsidet hoc monstrum atque in festat animam, inque ipso compotationes furore moribus antea sublatis contrucidat. Est vere, est ebrietas flagitiorum, omnium mater, radix crimi num, origo vitiorum , tempestas linguae, procella corporis, naufragium castitatis, amissio temporis, insania voluntaria, languor ignominiosus, turpitudo morum , dedecus virae, honestatis infamia, animae corruptela. Est . est, inquam, ebrietas voluntaria rabies, dc ultro hostis invitatus , honestatis omnis illecebra,& pudoris iniuria, perquam non peccatum facit homo, sed ipse totus est peccatum. Videtis Auditores eo iam sermonem nostrum decurrisse, ut cum ebrietatem docuerim gravissimis morbis humana corpora infestare, accedam ad mores, quos aut optimos pervertit, aut per Ver sissimos inducit. Atque ut quo contendo, perveni'am, non quae ebrietatem sequuntur commemoro. familiarium afflictiones, liberorum neglectus, creditorum fraudationes, furta latrocinia, vastitates ;non dico quam multos hodie videamus, amplissimarum familiarum opes magno parentum a mi eorumque labore comparatas, ut suae tantum γin iurgitationi satisfaciant. nee illud cesset dilu-Vium compotationum vilissimo precio divendere, di ut cum Diogene dicam Cynico, eli crapula dom

150쪽

Orationes. in domos,fundos, patrimonia evomere. Parum ensetitam etsi deplorandum vilium facultatum iam cturam facere, si non etiam morum accederet dein

trimentum.

Vides ut pallidus omnis Coena desurgat dubia cum corpus onustum Hesternis vitiis animum quoque pragra At

Au a ii humo diuina particulam ara

omnino nullum est vitium, quod in mores non Similis' ebrietas indueat: fortem, ignauum reddit; tem - dolami. Perantem lascivum facit ; prudentem fatuum nec relinquit; iustum,iniquum eonstituit. Nescit ia-

ebrietas modestia, pudorem ignorat , castitatem - ἰὸhώ- extinguat. Illa promptitudinem ad iram & quae mὸratio. relas, celerem ac repentina animi ad omnia mu h. Utiorum rationem strepitum & tumultum, facilem ad do ιὸbri Iosita udesque deductionem apportat. Illa prae moreiceps ad omnem impuritatem atque intemperan eonrumpiet. tiam ruit, naturae leges in sexu non obseruat , di in mare foeminam , in foemina marem perquirit. Vnde Divus Hieronymus; Nunquam ego , Casum,inquit,ebrium putabo. Et bene Tertullianus ebrietatem scortationis eo mitem appellat , Tut mρη Augustinus naufragium castitatis , Horatias Craterem Veneris sodalem , Apuleius lagamam Ueneris gladiatoriae ante camam. Vinum lac Ve- .neris dc incendiuum esse Poetae die unt. In hoe 'g' 'ebrietatis Iacu desideriorum impur issimorum venti Iuventutis , imo etiam senectutis extremae cymbam consurgentibus cogitationum Venerearum undis miserrime demergunt. In hae ebrietatis cloaca foedissimis luxuriae sordia Exclamatio hus modestia cum pudore suffocatur. Ο monstrum l O portentum ebrietas i 6 non amabilis,

sed abominabilis insaniat per te adolescentiae pudor in lasciviam commutatur, per te iuventutis

SEARCH

MENU NAVIGATION