장음표시 사용
171쪽
Impleat haud unquam morituri carminis ausisi misiarum Phases s Non te, non fortia besso
Facta, velexcebos canerem virtutis honores,
: Phabeosnamque ista modos, Musellabores Exsuperant , iami acernissubvecimtriumphin Attonito pulsanrsuperi Capitolia cali i
Calleolum caturneri ni tibi serta cohortes therea, Divinumi faυor respondet oυantiram pro D mundo, Laus uno argitur ore fi alieolum Hominums simul, Me cura fatigat Auior ut nostro viυm Longevm in orbe Delirium humani generis, nostraci voluptas Sarmatia , Decus is Laus 9 Lex una Polonii,
Prasidiums tuis. Vigeatsub iure Tribunal Hispralustra tum, tua celsior insonet Apris Iustitia , s facilis vincat Clementia mentes . nustas favor Dextra, dum militat omnis Pro Te Rege potus, dum Te tua f inclyta belu gusta Mavor Dextra, dum militat omnis
Tartarin es Mosus formidatus, propinquu Turm timet. Attas tuumprudentia Regnum Hscit, o Superi date iam, iate vota, vovem sTonga SI GISM ID US moderetursaeuis narcha Vreat, ese humanos ex ressa mente Iabores Vi Matio Aternos inimpostfata triumpse.
172쪽
Rhet. Porcens. Exordiam fabula poeti
ORATIO. in Laudem D. ANNAE, Collegii
. π Haeton, ille SolisFilius, ut ingeniosissimi Poe- tae labulantur, ornatissimi & Humanissimi' AUDITORES, cum ad sui Patris regiam olimaecessisset,& in radiantem multiplici splendore
vultum ejus coniicere oculos voluisset, protinus constituit purpureaque veste, quod divinum ejus ferre lumen non posset, faciem suam conteAir, donec ,---- Genitor circum caput omne micantes
Deposuit radios, propim, accedere iussit.
plicatio. Idem vero evenire mihi hodie animadve I to Nam dum accedere ad Diuae Annae laudationem, quam ex Rhetorum ossicio suscepi contendo,animumq;&stylum erumpentem admoveo subducto quasi animo haerere cogor, quod & nimia es aritas oculos δευοιatis pes stringat. & argumenti magnitudo animum peris pιν apost se cellar. Tu igitur sanctissima Patrona nostra, ne ca- ω. ligantibus tantum oculis te hodie aspiciam, depo- ne parum permicantes illas aeternitatis tuae radios, & propius me, tuos, ad pedes laudationis huius corollam depositurum, accedere permitte. Non ignoro mortalis nequaquam ingenii eme divinam ., virtutum tuarum magnitudinem attingere, atquecbηὸilia,si idcirco, qu0d verecundae dictionis est, earum tan- audii. m. turn modo flores aliquos delibabo. vos vero, Ornatistimi ecHumanissimi AUDITORES.s,ut opinor, i
173쪽
Grationes. tantarum virtutum fragrantia excitati admovere ad eas animum desideratis, dum oratione praeceindo, sequimini me fauore. Pietatis est Divolum laude a prompto gestientique animo audire, humanitatis . dicentibus benigne fauere. Saeculorum omnium memoriam dum ab ipsis mundi incunabulis animo eomplector,&ad prisciatui aetates cogitatione' recurro videor mihi minum tum Truentium animi sensus intueri , & Vsermones audire. Cogithhant ii Ii , & moesto pud se animo te voluebant. Ita ne spe longa semper atteremur 3 duro iugo semper fatigabimur plibertatem anxii semper exspectabimus Si nasciturus est aliquando nobis Seruator , quaenam illam digno utero mater pio ducet ' Si futura est eius aliqua mater , quaenam illam parietura mulier invenietur 3 An esse Dei mater aliqua potest, quae Dea non sit Z an vero Deam gigner mulier ulla potest, quae conditionem humanam excedens non ipsa sit Dea 3 Quanquam invenier Ipse 11bi matrem Deus , quae si Dea non sit, proximae tamen ad divinitatem accedet; inveniet sibi auiam Deus, quae ersi futura mulier sit, nariturae tamen dignitate . & conditionis excellen tia mulieres omnes longe superabit. Ita illi cogitabant, ita die effant. Et sane invenit tandem aliquando & praeparauitauiam sibi Divina Μa Aiestas ; invenit Annam quae incredibili sanctitate circumdata DEI matrem , coeli terraquGreginam stupentibus terris omnibus generaret. Quemadmodulii Utem , ut ille Theologorum Phoenix Aquinas ait , ita in Genetricem suam infinitos , coelestium gratiarum thesauros effundit , ita omnem bonitatis suae oceanu in in illam ri perfecti derivavit, ita sapientiam suam , providentiam, m ἔφη mnipotentiam circa illam pene exhausit, ut me. itolio rem sermare, digniorem praestantioremq; pro fς Issa
ducore ne dicam excogitare non posset , ne in avi
174쪽
sibi praeparanda id este sit, ut excellentio emma tri stiae matrem praeparare non posset quippe
tanta naturae dignitate , tanta diuinarum gratiarum copia, tam admiranda conditionia selicitateia . praestare illam caeteris omnibus omnium aetatum,
g si mattonis voluit ,. ut uniae soli Mariae filiae suae M' e ederet. Et vero quid excellentius ad dignita- '' te messe potest , quam Dei Matris matrem' esse quid dignius ad excellentiam quam divinae Μaiestatis auiam esset quid admirabilius ad vitae conditionem, quam Dei filium , nepotem suum appellare λ Cogitare quidquid vultis, Zc animo
quantamcunque dignitatem comprehenditore. Si dicatis , non potuisse nisi eκ λfaria, nasci D um, hoc dico , non potuit nisi ex Anna Μaria procreari: Si dicatis illlam terminum Omnipotentiae divinae quodammodo fuisse. hoc dico, fuit In Anna opus admirandum , & divinae providentiae M omne singulare prorsus exemplum. Quod si: illam in- virtuter Io 1uens oculis , etiam cum viveret, potuissetis, runt coniungerat in se, quae coniungi in aliis non possunt dignitatem cum abiectione , excellentiam, cum humilitate, praestantiam cum simplicitare, summam gloriam cum summa modestia. Eius vitam ira omnes admirabantur ut eum imitari vellentiassequi non possent. Videbant in ea hinc frugalitatis violas, inde verecundiae rotas ; ce nebant hinc pacis olivam , illinc affectuum su- obliqua,
ne dant m ne Pacis Olivam , Illinc arrectuum ru-
riae palmam, illinc virentium desideriorum hederam. Haec est illa, inquiebant omnes quae non sumptuosam magnificentiam , sed humilem seu galitatem amat haec est illa , quae non fastuo. Lam superbiam , sed verecundam modestiam praese fert, hae e est illa , quae non contentiosam viram , sed amicissimam pacem, & pacificam eum omnibus amicitiam desiderat: haec est illa, quae a iactuum suorum impetum non sequitur, sed
175쪽
Orationes.. 137 reprimi si non levitate effertur, sed eonstantiam, seipsam sistit, non in hae e terrena obstipo capite di animo, sed in illa caelestia & aeterna bona eonsurgit. Talis cum esset sui apudtomnes desiderium relinquebat, sui in omnium animis amorem im primebat, suae vitae exemplum apud Omnes pro- ponebat. Talis, inquam, cum esset, primam, qNμ reparandae salutis spem mortalibus omnibus ap ς' - μ' pQrtavit. Quod si mihi verbo uno liceat, quie- - rρβου 'quid in sanctissima Anna admiramur, complecti, imit ipsa caeterorum omnium, quae vereri illo aevo laudem aliquam promoue Iunt, matronarum compendium, & virtutum omnium quoddam saerarium. Vnde quemadmodum Helenam suam Isiustratio formaturus Zeuxis puleherrimas quinque ex toto persimilc. Agrigentinarum e horo puellas se legit , quarum iurgularem dc admirandam venustatem sua in imagine exprimeret ; ita magnus ille rerum Arbiter Deus Sanctissim re omnes animulat vi matrona ut Annam unam numeris Omnibus absolutam pro- dueeret, sibi preposuit,& omnia earum ornamenta, Omnem morum gravitatem, Omnem virtutum
dignitatem in hanc unam transtulisse videtur. Quis ne stit in Anna Samuelis matre patientem modestiam, & modestam patientiam fuisse 'At in Anna patrona nostra modestiae laus cum pati metae rineis aliaν laude certavit. Quis non extollit in Anna Tobiae matronadmatre plenissimam tenerrimo affectu benignit, Onna. rem At in Anna nostra omnem amorem benignitas sibi conciliau t. Quis non depraedicat Annam Phanuelis filiam, cuius singularis animi sanctita si V μ' .narum Deum intueri &lecti meruit 3 At lixe q'Anna nostra ea fuit animi' sanctitate, ut Dei ma-riem genuerit, bc Deum natum, nepotulum suum strinmo ae incredibili amore saepius amplexata fuerit. Opponite mihi si se acet Sarae sincerita- Dem&amore In .. vince v na nostra, qua nihil un-
176쪽
dapientia. Humanitate Figura qu4
quam mansuetius fuit. Producite Rebeccae mansuetudinem; vincet iterum Anna nostra, qua nihil unquam mansuetius est visum. Date quamcunque vultis in aliis quibuscunque virtutem, illam in hac Anna nostra designabo, &cum singulas in sangulas ostenderitis, in hae una simul omnes commonstrabo. Patisne religionem 3 erat Annae
religiosissima, & ad D EVM per religionem ira
tendebat, ut in Deo fixa videretur. Patisne sapientiam 3 Erat Anna sapientissima,&omnes vitae suae rationes ita per sapientiam ordinabat, ut Dea potius quam mulier in terris crederetur. Datisne humanitatenis Erat anna humanissima. dc per humilitatem ita omnibus placebat ut cum ea iucundissima vita putaretur. QTanquam quanta, ob
secro, illae ge debuit, quae singularibus, & prope divinis expressa olim figuris prisci aut mortalibus innotuit Fuit ipla radix illa lessea, ex qua virga, virgo nimirum Deipara, est egressa. &e virha fias
Chtistus ascendit. Fuit terra illa sancta, quam Moyses contingere nisi solutis pedum calceamentis non poterat, e X qua rubus ille mediis in fiam. mis in combustus Dei para virgo pullulavit. Fuit coelum illud ex quo electa ut sol processit, it in quo pulchra ut luna apparuit. Atque ut figurarum istarum tenebras amoveamus, fuit ipsa, quae non umbratilem aliquam dc ligneam, sed veram
DEI arcam Dei matrem novem .mensibus non
tecto, sed utero castissimo concIusit. Unde si gloriari jui epotest Obededon, quod quoniam sua
in domo Dei arcam receperat, divina quadam νhenedictione rerum omnium prosperitatem ac felicitatem est consecutus, qui non tandem coe .
Iestium charissima tum imbres divinitus e coelo missi in Sanctissi in amata Annam redundaverunt quae non plena persectaque felicitas, non dico Dominum ejus, quanquam domum etiam, sessi
177쪽
animum eius, ae totam ipsem occupavit 3 Glorie Ibam a tur Hecuba , quod Hectorem fortissimum H ρὸν eo arcem filium habuerit ; Glorietur Olympias , rationem. quod Alexandrum nomine neque magnum&Orbis domitorem in lucem produxerit ; maior Iamen est Annae laus&maior gloria, quod ex eius utero caeli terraeque regina , Dei ac hominis Ge- Filia laus is nitrix communem hanc auram aspellerit. Quae matrem dι profecto si fuit nardus quaedam pretiosissima , r;uatur. inardi huius pixis Anna extitit: si fuit praestantissima quaedam Margarita, Margaritae huius concha Anna extitit ; si fuit pulcherrimus flos quidam floris huius ramus Anna extitit; si fuit gema quaedam fulgentissima,gemmae huius annulus Anna eXtitit. Ita quamcunque gloriam filiae attribuamus, in gloriae societatem mater venit; quicunq; mattis est honor , hune a filia mater potissimum
desumit. Quanta vero ea Annae gloria est , quod ρηθ' 'Dei matris magistra fuit quod illi eum Iacte modestiam propinarit Z quod illius mores suo in sinuo 'formaverit Θ quod eius actionibus ac desideriis sua in domo modum praescripserit ξ Quae beneficia
eum a matre Anna. Diva illa Dei Genitrix accepellit, non potuit non matri omnem gratiam, omnem excellentiam, omnem virtutum abundantiam im- Pararam
petrare. Sed quoniam cum haec dico, nihil dicen μν vostro. dum relinquo, & omnem,quae quidem esse potest ph n. gloriam attingo tuum est, o Sanctissima Anna .pa trona nostra debitum tibi de exhibitum hodie Promptae pietatis cultum gratum habere. Hanc autem, quam ad pedes tuos humillimae orationis corollam depono , pietatis nostiae pignus libenter admitte, Vovemus ec dedicamus, DIXI.
178쪽
PANEGΥRICVS IEustrissimo Domino
Exodidiam a arduum sit, aut de re loqui aut de di eultat. Ite scribere, Illustrissime Domine, te e- argum nrt .nim quem non video . praesentem sen-O Orato t. tio ) vehementissimis & diversissimis agitatus
perturbatiο- Perturbationibus prorsus experior. Etenim ne, dum mentem excito, ut te, qua potest cogitari ne tantum, quantum es, complectatur, inardescit ipsa , & desiderio protinus ferventissimo elata non satis habet tuam gloriam admirari, nisi etiam depraedicare conetur ; at vero eum eloqui nondum satis robustae facundiae subsidio , aut chartae calami ossicio consignare laudes aliquas Ratio diss- tuas tentet, coneidit omnino, & quod aggredi amor vellet, formido detrectat. Nimirum ita comparatum est , ut excelsos Heroas laudare omnes velint, nemo=possit ; quod eorum virtus com 'munes Naturae vias supergressa Gloriam nullo ore humano praedicandam , solisque IE ternitatis
insignibus decorandam sibi comparari t. Quis
179쪽
I IOratisnes. igitur inter hos amoris & sormidinis fluctibus agam Z imo vero quid agam dum volo , & non . possum ξ dum admiror de deterreor dum detre- mcto de idem conor Imitiabor debitores illos, qui ρη pqr
Cum inopiae angustiis pressi solvendo non sunt.' ε'
obligatos sese tamen , dc solvendi voluntatem ostendunt Si enim Gloriam illam tuam, ILL ST TUSSIME DOMINE . . quam in publico loniae de Europae fere totius theatro Virtus tua applaudente se mareportar, pro dignitate eloquidi stylo cons gnare non possum, amoris & desiderii vehementissimi signum famulantis obsequii conatu declarabo. Qua in re, nee ab institu
to moreque pictorum recedam, qui cum ingentes & innumeras heroici alicuius animi dotes exprimere 3c subiicere oculis in tabula non ponsiunt,arte singulari, de coloribus ea corporis lineamenta trahunt . ex quibus animi magnitudine facilis est coniectura. Permitte igitur, IlIustri se . iDomine , ut te huius Orationis meae Argumen-Per ''gratum constituam, itaque complectar, ut bello in Psim. primis elarum , tum pace inclytum proponam. Non exprimam. fateor ingenue tuam illam mentem Pesternitatis Candidatam, aut Virtutem', ducam tamen ea lineamenta obsequiosae facundiae coloribus , ut ex iis Hellem de te Coniecturam relinquam. Debitum est hoc meae erga Illustrissi imam Dominationem tuam observantiae, quod cNisi ιμι ut mente submissa' ibenter persoluo , ita gratam futuram Humanitati tuae solutionem confido. Fa-ue, ILLUSTMSSIME DOMINE , de te dicere conanti. de ancillantem Clientis tui Eloquentiam, etsi rudem dc incultam, pro tua benignitate , dignare aspectu. Qui alienae gloriae numerosis titulis, & florentis prosapiae splendore exornare quempiam con- tondunt , cumulatas maiorum laudes , Ze vetu- Conprmcli gasiam familia nobilitatem ob antiqua prisci aevi
180쪽
ioribus per praterisione. Praeteritis Pueritia Onobilitatis. Lavi ab adolescentia se inventu
memoria In lucem redueunt, Ego vero, ILLUSTRISSIME DOMINE , Te , non tuos Maio res, tuam virtutem , non tuam Familiam ; De cus tuum, non tuum genus; tu is , inquam, te Vi tutibus, non alienis plum: s Se floribus exornandum suscepi. Non commemorentur proindCMaiores illi tui , quorum virtutem silentio venerori, Famam posteritas eo lit & admiratur et non res illorum bello paceque inciriae ab hoc demisso eloquentiae officio laudem mutuentur , quae in PEtetnitatis theatro Gloriam sempiternam invaserunt : lateat quicquid est Generis tui, a quo etsi in te magni nominis splendor detinetur, tuo tamen, non alieno fulgore splendere concupiscis. Neque etiam tua illa incunabula , in quibus infans vagi isti, aut terram , in qua puer reptasti , adulantium more Poetarum, prae- dieabo Nasci Nobilem dc Illustrem fortunae est,
bene vivere, & gloriam mereri , Virtutis : tua vero laus tota Virtutis est , nec qui equam in ea sibi Fortuna vendicat, quam semper vero Honori velificatus animo generoso contempsisti. Neque tamen est, quin Gloriosam illam Poloniam nostram exclamem , quae te protulit; Felicem, quae te virum gremio complexa magnum habet decus suum N propugnatorem. Sed ut ad Te ipsum propius accedam , dc maturescentis aevierescentes laudes attingam, equidem , quem ad magna natum patria benignissimo sinu exceperat,adolescentem , ac primo robore iam aetatis spatia superantem IndoIem aliquamdiu , dum i-Ierum Uirtuti campus. In quo excurrat, aperietur , continuit. Non tune otium magnis & heroi eis Mentibus ignotum masculam indolem suo situ torpere fecit; non animi robur langu)da voluptas emollit 3 non virilem iam ante annos fortitudinem molles blanditiae frege