장음표시 사용
151쪽
robur in mollitiem convertitur, per te senectutila virtus in luxuriae languorem tranSDrmatur. Quam multi saepe sunt adolescentes modesti, ve- Iecundi , sanctitate quadam integri 3 at ubi rede- gustaverunt impendEntes , dissis luti, luxuriosi fiunt. Quam multi natura mites sunt & conti in
nentes at ubi illos invasisti , & in animos per i
fauces eorum' intravisti, efferati fiunt, ac crude- iles. Tu oculos aut impudicitiam, aut crudelita. tem inflectis ; tu linguam obscoenis verbis armas, tu manus armis instruis, tu animum stet Grum Omnium cogitatione reples. o omnium flagitiorum vere mater ebrietaς perfectus vir erar t Noe, per ebrietatem nudatus in tabernaculo suo Q.
procubuit. Permanserat Loth illaesus inter Sodomitas facinorosissimo se per ebrietatem gemino se conscelerauit incestu Mille philist eis fortior Sampson erat: per ebrietatem mer tricio palpo' linter hostium manus est revinctus. Temulentus ierat Holofernes ; una mulier, una vidua Iuditheti caput a ceruice resecuit. Conuiuabantur filii Iob, Ac comportabant, ecce tandem ruina domus O pressi fuerunt. Finem nunquam inveniam,ssi persequi singula contendam. Si dicam de Philagensibus, quos temulentia timidos & imbecilles e L .fecit. Si Tyrinthios & Argivos producam , qu rinter pocula pugnaces distrenui , in eampis do proeliis fortiter fugitivi fuerunt. Si' Arietorum meminero, qui in dies singulos inebriari epularique soliti , Celtarum effecti sunt vectigales . . Si Alexandrum Magnum exhibeam, qui Clytum charissimum sibi ac fideli stirnum inter epulas, transladit, & intellectoe fa in ore moru voluid , certe debuit. Nimirum quem tot itinera, tot Pra laa, tot hyemes , per quas iu Et a temporum, loccrum que dissicultates transsierat tot flumina eris noto cadentia, tot maria tutum dimiserunt, ii rem perantia bibendii, dc ille Herculaneus ac fata'
152쪽
Orationes. ustis Se yphus sepelivit. Sed obstupestite Se altius Gnsibus imprimite quod dicam, & quod olim, cum diceret qui refert Augustinus, is minas &infantes congregari praecepit. Erat Cyrillus qui. dam civis praeclarissimus, de ab omnibus fere dilectus, cum die quadam sese nimio potuin gurgitasset. ut ebrius dc amens esset, matrem praegnantem nequiter oppressit, sororem violare voluit, patrem occidit, sorores alias duas ad mortem Vulneravit O quam vere dixisti beatissime Chrysostome, ubi tietas, ibi diabolus. Vere, vere Bie non homo. sed daemon quidam erat, quem in talem tam atrocem, tam horrendam stragem ebrietas armavit. Quid de illis dicam, quos ita de mentis ae judicii statu deturbat ebrietas, ut suas animas ae se lotos daemoni consecrent ac de- VOVean .imo etiam vendant 7 quid illos hie sta- ruam, qui surgentes a potulis furente libidine in masculos, in bestias turpitudinem suam effundunt Z quid' eorum recordabor . qui posteaquam sese ingurgita erunt in mutua virinera ruunt, de ebrii misere miseriorem animam exhalant 3 NO- Io recordari tantae turpitudinis, & jam pudet, ad
Tantorum scelerum commemorationem 'non tatis erubescere, videte nunc A V DI TORE S, an non ei iam, quod postremum dicendum erat, re Γgionem ae fidem ebrietas labefacter. neque enim sine ratione celeberrimus Ecclesiae Antistes Ambrosius ebrietatem, perfidiae matrem appellat. Quid est obsecro, quod Israelitas relicto Deo tam amante tam munifico ad vituli adorationem adduxit 3 si patrum, auctoritati credamus, ebrietas. Qid est quod Baltazar illum Rege imi Baby- Ioniae concitavit, ud inter pocula sacris e Iudaeo-xum templo vasis impiissime nefandissimeque abia teretur ρ Nimirum monstrum hoc tam horren Eum ebrietas. Ita subdolus, versutusque Daemon. Gulum suum, ebrietate condit bc de cultu suo
Tertia parade eversone religionis c,
153쪽
Repetitis Π Rhet . Porcens. semper aliquid addit ebrietati, ut verissimum sit, quod verissime Sapiens amrmavit : Vinum& muliere saporitare faciunt etiam sapientes. EX- perientissimi morum Indicorum pro certo co 'fir mant, nullam esse paulo celebriorem compotationem, nullas vigilias stitas, quin peculiari superstitionis&sa erilegii genere imbuantur, huiusque sceleris observata tanta calliditas est, ut non aliteriam antiquum suum errorem tueantur, quam per solemnium compotationum occasionem. Quanquam quem prosequi sine horrore sermonem non possiam, abrumpo : & vos, AUDITORES ,eXtre' , ma hac oratione compello. Amare monstrum
illud possetis, quod tanta pernicie corpus vestium infestat ὶ bene renuitis. Illam pestem morum,dcomnis honestatis expugnatricem amplecti velletis ξ satis est, exhorruistis, non vultis. Illum fidei hostem, religionis eversorem, illud, illud portentum, quod abducit a Deo,&apostatare prudentes facit, ore vestro , stomacho. exciperetis ξ rectissi- . me statuitis; nunquam, nunquam sint Bacchana- πορπεφi q. lia. sint orgia, sint Cybelia, sint Lupercalia, PIO-fecto nullum est peccandi tempus rivolitent, bacchentur, insaniant, qui perire volunt, certe qui honesti sunt, nunquam ad insanam illam libertatem & liberam insaniam descendent. Sonet in auribus perpetuo vox illa Sapientis : Noli esse
in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum . Sonet iterum in auribus vox illa, sed alia Sapientis minitantis : Vae, vae, qui potentes estis ad bibendum vinum . & viri fortes ad miseendam ebrietatem. Nempe est hoc emcacis. smum antidotum, tragicos exitus ebriosorum per horrescere, δι increpantis Dei tubam seriatis auribus audire, venturum aliquando iudicium an ita Osuo repraesentare. Dicam cum Hierony
mo & concludam, dissicile imo impossibile est, ut
154쪽
l Grationes, Isspraesentibus quis & futuris fruatur bonis , ut hic mentem & illic impleat, di de delitiis transeat ad delitias, DIXI.
scriptus. MAiestatem aliquam & Augustam Regii
Nominis Celsitudinem styli ossicio desi-'gnare, facundiaque tanquam pu blico Prae-μ 1' ' Conae Μonarchae alicuius virtutes in illustri hominum omnium Theatro ad sempiternam Po- seritatis memoriam commendare . si qui starduum esse non putet, is omnium recte sentientium iudicio & temerarius, de impudens & stultus est existimandus. Nam si ita comparatum est, Similitudo ut fulgentissimum solem intuentes caecutiamus , dum ipsa oeulorum acies nimia claritate perstringitur ; Zc de Divina Maiestate cogitantes, animo confundamur , dum ipsa intelligendi vis susceptae considerationis sublimi late percellitur; profecto fieri non potest, quin debilitari nimio quodam pondere conatum suum is intelligat, qui Regis alicuius ac vere laudari Regis gloriosum Nomen ac virtutem saeculo suo suspieiendam sylo suo subiicere contendit : Quid enim obse- . . cro sunt Reges aliud , quam Dii quidam in ter- mris & Hominum Arbitri hominibus omnibus 'maiores. Deo solo minores Θ In his Divina illa
Maiestas quendam suae sublimitatis radium
155쪽
voluit elucere, ut populorum veneratio iam tum Q in terris per eos sibi repraesentaret, quod in Coelo adoraret. A Deo ipsi sunt beneficio, gubernant auXilio , incolumes persistunt fauore : Vnde si sancti sint, Deo que, quantum fas est , si nilli mi, , praestantissi inum ac pulcherrimum Dei munus existunt. Atque hine est, SIGIS MUNDE REICINVICTISSIME, quod dum ego has styli primi tias Maiestat i Tuae consecrare, atque eam ipsa in lΜaiestatem Tuam in dictionis nostrae argumen-t tum trahere verecundo conatu praesumo, cone aliar animo, perstringat, confundat. Concutit animum argumenti difficultas, perstringit Maie- . statis obieliae radius, confundit Virtutis inusita altae sublimitas. Ita fit, ut te amare de admirari po Galsimus , de te loqui aut scribere non possit mus , quod amor dc admiratio silentio quodam arcano gaudeant , locutio vero &scriptio eum silentio
esse non possint, ae cum ornatu prodire gestiant. Vincam tamen me ipsum dc Amori loquelam , &. Admirationi scriptionem addam , ut non ignora re aut celare Reipublicae nostrae felicitatem vi ldear, quae te Regem complexa tam integrum tam pium, tam omni virtute adornatum, nihil te maius exoptari Neque vero in hoc officio vocem ullam metus extorquebit, aut adulatio quicquaim suggeret; quippe hane odisti , ille vero a te incuti non potest tuis,. quos ama v. De Rege loqui volo, non de Tyranno, de parente, non de Domino : Quo fit, ut iam animo paulatim timor omnis abscedat, & conatus orationem , etsi Regiae. dignitati non parem, certe Humanitati Regii Parentis gratam exordiri praesumat. Permitte igi. tur SIGISMUNDE REL , ut a Cliente Subditoque tuo, qui triumphalem Gloriae Tuae curru sequi non sine plausu concupiscit; lauderis : pemitte , inquam . ut inter tot virtutis tuae Praecones etiam balbutiente Eloquentia hist re ali- WV SP quid:
156쪽
quid possῖm , & vocem edere, qui vitam tuae Maiestatis obsequio consecravi atque ea ursane VO-cem quam Pietas, Beneficentia ,& insignis fortitudo tua etiam a mutis pectoribus suo quodammodo iure reposcere videtur. V beatum illumae salutarem Polonis diem,quo te tua Virtus non Lais ab . I - .am hientem ultro praetentaviti vix est , ut par--int et um ambitione regnum sit scelix , vix ut omni- tot silicibus placeat ac gratus esse pessit , qui sese ingerit , tantei. Nimirum quaerendi sunt Reges, non accipiendi ,& ibi plus Maiestatis esse debet ubi plus est Virtutis, non ubi plus cupidae voluntatis. Ae sane ita fas est existimare, eos a Deo Reges esse , non qui sol licito hominum in stragantium calculo sese insinuant , sed qui virtutis fama noti quae-auntur, adeoque Reges esse merentur , qui Reges esse nolunt. Ea fuit virtus tua SIGISMVNDE REX, quae Fortunam nostram fecit. Anxia erant multorum Regni Procerum studia, ut Stephano Regi saeculorum omnium memoria dignissimo successorem & Regno Dominum da- aeni.Multi ad pirabant virtute, meritis, fauore:
nonnulli potentia, aliqui etiam ambiis pqης M' Collisi Ληυι die ut o ; & ille e Tartaria sua quidvis esse vo-H.. , οluisset, ut Rex esset: Nihil cuiusquam Virtuti pisti, detractum velim, nihil Caesari Rudolpho, nihil Maximiliano Archiduet , nihil Alexandro Farnesio, nihil aliis Principibus quorum singulares
Virtutes, Procerum aliquorum calculos mereri potuerunt: debebatur tamen, debebatur Virtuti Tuae SIGISMVNDEIioe Regnum , & eandidatus ille animi tui vigor, eum Comitiis non interesses, deliberantium animis obuersabatur. Equidem tum apud Invictissimum Ioannem III. Suecorum Regem parentem tuum agebas , sed eressca oelecticentis virtutis tuae fama, singularem de tua in- onis prvierdote spem conceptam apud Polonos euulgabat .famiti m.
157쪽
Iig Rhet. portansgellonica, ex qua Illustrissimam Catharinam.
Matrem luam pullulatas , iterum polonico Regno redderetur, quod ab ea tantum potentiae de virtutum omnium incrementum acceperat. Ita
una electione bis foetices facti sumus , ut de Regem sceptro digitissimum nullo ambitu haberemus. dc Iagello cum reductis quasi veteris aevi lauspiciis reciperemus : quin imo ad hanc Delici- statem ea accessio ficta fuit, ut dignum Stephano lsuccessorem videremus videor audire advenienti tum tibi applaudentium clamores, quibus nonia in voces, quam animos tibi effundebant, de ii cet quadam mentes tristit a cladis obiectae spe fictaculo occuparentur, tanta tamen viso te Rege exorta fuit omnium serenitas , ut doloris argumentum in laetitia trophaeum erigerent, non aliterquam exoriens sol pluvio iam nostris caligi. lnem in clarissimum serenissimumq; die in comis mutat. Adeo non sine munere quodam divino lRex esse videbaris , quem nemo satis cito seDominum habiturum putabat. Neque tamen in te corporis dignitatem . vel capitis de oris maiestatem admirabantur, quam hodie adhuc tanquam miraculum susciprunt. sed virtutem, quae festinatis quibusdam insignibus sese prodebat, luseipiebant. At vero ubi eam non videre tantum , sed senti re contingit, quanta fuit omnium in te animorum effusio ' quantae preces pro regia incolamitate factae 3 quam grati iucundique de benignis
simo animo tuo ubique habiti celebratique ser- mones ij ppe virtutum prima tuarum Beni ignitas Cloia entiaque Poloniam universam re crea Vit, cum iis , qui Maximiliano Archiduci contra te adli e serant, rerum potius non tantum pepercisti , sed eos etiam praeter eorum : ac D mnium aliorum spem ac expectationem beneficiis cumulast: , dignitatibus adornasti. Dicam vere,
158쪽
Ora lamet. II' te & illos vicisti : te quidem eum animum re
celsum, ne insolesceret, cohibuisti; illos vero, cum id quod nunquam spera
gno devictoria praece Isum, ne insolesceret, colit.
vissent, dedisti. Voluisti hoc beneficio potiusquam alio duriori remedio Polonorum ingenia
eSperiri; nec ignorabas, quam novum imperium inchoantibus utilis sit Clementiae fama. cum nihl sit, quod magis Principem Gentibus commendet. quam Clementia, illa Maiestatis ornamentum, Di vinitatis imago A moris fomentum. Sciebas in libero Regno liberas debere esse mentes ;&si forsitan excesserant, restabat tuae Virtut ma teria, ut praesens eorum animos vinceres & vincires, quos absens non habueras. Non erat ita reor, nisi ingens eorum moeror cum te Regem videb nt, qui alium voluissent; at ubi tua illos Benignitas superavit, Beneficentia convicit, Humanitas complexa est, non alium voluissent. Ita plane te Regem animorum eorum tua Benevo lentia feci sti. qui antea Rexeras coporum electione. Qua Dquam nec subditos tantum Polonos Probatis tuos hac virtute conciliasti, verum etiam eos, clementig, quos habere hostes potui sies, qui ubi tuae Virtutis radios clarissima in luce viderunt. & suavissimam Naturae tuae praedicationem audiverunt, amicum habere voluerunt, quem fecisse hostem potuisisent. Non unum aliquem nomino, testes iunci quotquot Poloniae vicissunt Prinei pes ac Reges.' testis vero vel inprimis Augusta AustriacorumDomus , cuius Amorem ita tum tui regni initio
meruisti ; ut non satis se foeticem putaret, nisi amicitiam quid dico amicitiam λ) nisi amnitatem tecum strictissimo vineulo iniret. Discat nunc Orbis non armorum fulmine fieri Reges, sed . amore, i non amorem potentia compara re sed Benignitate, Evenit prosecto, ut MSIGIS MUNDUS Regnum obtineret, qui eae-
159쪽
aio Porcens. electus potissimo Nobilitatis suffragio erat, & -- istriaci non repellerentur, a quibus Regno Reginam, Regi uxorem accepimus. Et si dicere cum omine liceat. Delieiter s I G I S Μ V NDE & ΜΑ- Lam a eon. XIΜILIANE. pro Regno concurristis, ut nimii iuge prima. rum tu Rex esses, hie ex familia sua Illustrissima Reginam daret. Dedit, vidimus accepimus sere-Zmia e/h u ntam in Annam Austria cum Caroli Archiduei, - . filiam. O decus mulierum i 6 Regina Reginarum 2 δ' ἄρ' ' egrat illa arx quaedam pietatis, Sanctitatis Delubrum, virtutis Domicilium: adeo non ipsa a regioseeptro, sed ab ipsa sceptrum decoris ac lendoris plurimum accepit. Foelix Regina, quae pio Regi ;Delix Rex, qui Reginae tam piae junctus; ut cum ipse sis Polonorum De litium, ipse fuerit Amor Polonorum. Quid dicam An hanc cadum nobis in. vidisse 3 Ad hane terram indignam sussie Certe
vixit, cum vitam ei immortalem optaremus; e e lte occidit, cum ne unquam moreretur, precaba-ilmur: ita occumbere cum ea Pietas, perire Benignitas, mori Humanitas videbatur. Indoluisti SI
GIS MUNDE REX, R ejus latum ingenti perculsa dolore Respublica nostra tecum luxit, perpetuo Iuctura, nisi in tuo atque ejus filio Srincipe Vladis lao recrearetur, in quo cum paternam ac vere Regiam Maiestatem omni virtute decoratam cer-mit, tum maternam Piptatem Humanitatemque
Lavi a eon- admiratur & amat. Ita in filio matrem habemus. irae secunda Sed non potuit tamen, non potuit Mors contra Egina. ctam cum Austi iacis amicitiam dirimere, quae os finitatem sustulerat: corroboratus est altera assinitate Amor, & concedente Summo Religionisi Romana: Antistite in demortuae sororis locu sorori , altera successit,&poloniae Diademate exornata lu'ctum omnem detersit. Favere nunc Coelum, non .
invidere polonis jam dica. In sorore sororem habemus, nec tanta misisse Regina videmur, quam post
160쪽
brevem discessum recepisse. Eadem Pietas, ea- .dem Benignitas, eadem Humanitas est, ut omnino omnis Virtus innata Austriacis videatur, in quorum familia nasti neminem dividemus, qui non ad regnorum adiministrationem, ad sceptra,. .se,. . ad Diademata emis quibusdam fatis a Deo destia L. L, Detur. Scio adhuc esse in omnium pectoribus, Ialitiam illam ingentem quae tum non Poloniam tantum, sed universum terrarum Orbem perua-lsit, eum primum Reipubl. nostrae Regina velut ydus quoddam illuxi t. Quantus tunc erat splendor comitantium Serenissimorum Archi ducum aeginae fratrum, atque ejus potissimum Ferdinandi II. cujus hodie purpuraim fastigio Romani Imperii resplendet i Quantus tum eXeipientium Proeerum favor 3 quam admirabilis cum magni ficentissimo apparatu cone ursus e Turcia, Moseo via, Persia, Tartaria, Italia, Germania, GaIlia Ze Hispania Legatorum: Ita in nostrae Delicitatis societatem venire pro vinciae omnes videbantur, ut cum una Delix esset Polonia. Delix 'Qtotus Urbis judicaretur. Hodie sane CONSTANTIAE RE GI N Ab auspiciis constans est Poloniae foetet citas. Ne vero tuae illius benignitatis vesti-gia omnia. SIGISMVNDE REX, persequi non
videar, patere id a me diei neminem unquam In - . .
tuam Maiestatem injuriosum fuisse, qui tuae Cle 'si 'U mentiae suavitatem non senserit : vel enim beni ' 'gne indulsisti, vel patienter tolerasti : utrumque Clementiae est opus; nec minus indulget, qui cum ulcisci potest, patienter fert, quam quio se sensam benigne remittit. Senserunt non illi tantum, qui Maximiliani partes aliquando sunt se-e uti, sed tuus ille in Suecia Patruus, tui Agnati,& quotquor, ut te regno illo exuerent, nefario consilio Scausu vim armorum objecerunt. Senserunt Confoederati in Moscho via rebelles, qui