장음표시 사용
221쪽
Non tenetur occisor aliquid eis festi E F,
taretur hi, iniciditim fecisse, sic caprars plecterhiatur:quia huius mota non Elastu miseresus ab ipso sed per accidens, ex more vel malitia ac lato
ARTICULUS m debeat restitui ρυ illato Qr λResp. Qui virginem per iniuriam deflorauit,temem tantum rependme amnumisiqvod ei ex tali iniuria est secutum; idque vel matrimonio vel damni aestimatione,ad arbitrium prudentis, vilem nimirum inueniat, qualem manens virgo in Uenisset.etnde Saneh.li 7.d.34.Filiivc.1. 3 ace. 8 ου iobd de resolues i 3. Praecita pro sola virginitate non oblIgat restitutio.Unde si stuprum mansit clam,aur non imis' pedivit quin aeque laute nuberet, ad nihil tenetur stuprator. Leg. Bonae.q. .d mare.paert 2.Item ad nihil tenetur,si deflorauit consentiens rem,absque Vi,haude. vel promissione aerimoni quia non est facta iniuria. d.=ΠuILO. M
tenetur restituere,quia adhue consensit tib erἡ.Nisi forte preces tales fuerinu, vir elinuvi de eo amone aquiparentur se si eoniunctae fuerin eiuri m in is, vel metu reuerentiali v. e. s fuit illius doriai vel vir magnae authoritatis.'ul.c.' d.
η si per promissionem veram, vel ficta' matria monia eam flexit,lunc tenetur dueere ea innulini omni eontractu, ubi alter ex parte sita aceeptauit impleuit, tenetur alter implere , etiamsi fiete confraκit, quia venetivus ex iustitia uere e trahere Desim alio iii omnia humanae eo meisia
222쪽
nem facito indi antibu . a. si ipse conisi essu praedicti voti; luia tunc ipsa contraxisset mala fide. 3. Si ipse mutaui cesse virginem , cum tame a'n esset. 4 βλ rimonio grauidamtium aut scandidit time turn Si ipse him sacris initiatus est,aut al-t Lm trimonio copulatusci tunc enim his casibus wJhm ςneretur curare ut aeque commode nubat, modo ante dicto,dando scilicet dotem ue vel aliteria
quia vibriit stitui pro adulteri ρ ita Resp. CMmeci adulterio damnificari possint eon. au si laeti& Holus legitimae, circa sustentationeni h*-itat . c. patet quod 't que adulterani, nata eis prole debeant, cum id damnum causenta
e .senusa Et si Liae Iu , qua tanus possunt sine detrime na
to a tioris boni ,, causatione maioris mali. Et
communis v. ' d. . , D 1.14. Vnde resolues.
i. Quod autemi adipiam adulteram ordinari)non ietur prodere , quia proles eius spuria sit: nam ct viro suo cristitiam, sui odium,& discordias domesticas erearet, ac famam suam prodige - .
Tet, ciuibus damna fortunae merito cedunt. Accedit,
quod proles matri non teneatur credere se esse iulegitimam.Ful. - 1.q. raro a.Debet tamen si potest,aliis Industriis damminxCOmpensare, v. g. a diligentius administrando remfamiliarem a. de cultu corporis detrahendo. 3. si habet bona propri:i,plus egitimis,quam spurio re-4.eum inducendo,ut relicta haereditate vel eius parte amplectatur status Ecclesiasticum vel Religiosum, si idoneus sit,&c ruit locitat. d. a. ε. 3. Quod attinet ad ipsum adulterum spurispa , trem . etiam ipse saepe excusatur , vel in toto, veIex parte; siue quia damnum ab adultera compensatum fuit vel compensandum creditur siue qui restitutio non potest fieri sine periculo vitae , dis
pendio ama,turbatione R disco diis ansiliariim:
223쪽
siue quia non est certus filium esse suum via Lem
ΑRΤICVLVS GL rii. Silied Mat,estitui resania is sexu spiritualibus . vi inductione ad Reeeatmm auocatione ληεtigione PResp. I. Iuxta dicta sidestitui non possunt bona ablata,ex bonis eiusdem ordinis non est obligatiosaeiendi ex bonis diuini ordinis. . sis s. I. Pro fama restituenda est fama: cum id non poteS, non teneris ad pecuniam in bona ibre inae, nisi per sententiam a iudiee cogariti sic satisfacere Eadem est rario de reliquis. Quod si tamen laeden- in famam, in bonis etiam fortunae alteri damnum alliitum esset, constat ex supta dictis quid facienda in sit. Porro de laesione famae. cin. φὶ r Si quis adierum induxit ad peccatum suasione vel exemplo suo,tenetur quidem ex charitate quo is ad potest, eum rEuocare ad melilarem statum Hed
x, Si quis autem induxit Gaudes dolo, inristo metu , c tenetur ad id ex iustitiari quia quis me habet ius ne iniuste laedatur in bonis spiritualibiis Unde si laedatur , debet id spirituale restitui vii
Si quis aliquem etiam Nouitui abduxit ab ingressu religionis , tamen sine vi fraude.. eis grauiter peccaticia irrati rabiliter faciendo ae Proinde teneatur ei rursus suadere ingressum en Charitate,non tamen ex iustitia vel illi,vel religio-m tenetur, quae nullum adhuc in eum ius ac quili
s. Si quis religiosum ad apostasiiam induκer stasione aliave cooperatione, obligature iustitia religioni ad restitutionem , non quidem ut ipse quod aliqui volunt loco alterius ingrediatur,sed ut suadeat alteri, quoad potes reditum, di comis penset monasterio commodi, pia e haereditare, bonis,ueI in diutria alterius exspectabantur.
O si quis veneno, philaro, aliove modo Miti . a destiuxin
224쪽
aestrasit memortat rationem,&e tenetur eodem modo .q-λ mutilator aut vulneram quo supra ad restitutionem lucri cessantis , damni inde secuti in bonis tunae
tu tempore, loco, ct modo debeat restismost Resp. vel o quamprimum, S eo modo ae loco restates,quo ius , interesse damnificati requirit,&Cnmmode ac moraliter fieri potest sine graui in commodo, quod quis pateretur in re sua propria,
4. ux undere solae . -r x. Qui non potest commod restituere apertὰ, siciat clames qui non potest per se , iaciat per aliam personaminterpositam, .g Confessarium. a. Possessor malaefidei,v g. fur, debet suis sumptibus ad eum locium xem deferre, ubi alter habicii rufisisset,si nou isset ablata,destructa,vel immu---ra deductis tamen expensis, quas alteream seruand9,n deferendo debuisset facere. Ex cipe , nisi transse ivlo deberet tu impendere, ω am res valet uinc enim plorumque ex praesumpta mente domini posset restituere pauperibus;
vel in usus pios B c.scs.s I. 3. Bonae fidei possessor atisfacit, si restituat in Joco,ubi rem possidet Debita e contractu eo Iolao xempore solui debent, de quo inter partes conuentum fuit eκ- presse,ve incit Letia Lessis Boui. '. 3. Si quis possis quamprimum restituere totum, id tenetur. Si tamen .auer dilataone non pateretur ulterius damnum,aut non notabile, non faci ad arguendus esset grauis peccati's,qu cum proposito sMisfaciendi disterret, aut paulatim per Homu scisse teneri ad restitutionem , cum Pollit in vita , non vult restituere nisi 4n articulo mortis,vel post mortem per haeredes, absolui non debet, nec potest et quia semper est in actuali pec-ivam, di in I nucns Mia r. Eoin Trassim q.
225쪽
Duo Ordine restitui debeat 3 Resp. Certum est,non necessarib ordinem sema xi, quando debitor omnibus soluere potesti quando vero tantum non habet aut haeredibus reliquit. s quentes Regulae seruandae. i. Si debitor rem alterius apud se habet quocumque titulo habeat siue ex furto , siue ex depo sto siue inuentione,&c debet prius restitui domino suci, vel eo deficiente, pauperibus. Similiter Te empta adcreditum , pretio non soluto , adhuc
1 f. d. a. contra Rona e limitat nisi venditor ab
Cmptore fideiussorem,vel pignus accepit. a. Si restitutio facienda ratione iniustae actionis, prius restitui debent cert hoc est,quorum domini Cognose intur, quam incerta. Bon L .d. a. quia illaturae naturae debentur suis dominis, haec autem iure solo posuiuo pauperibus. 3. Prius iacienda est restitutio debitorum Ilaitycontractorum quam usurarum cum in his domimis non fuerit simpliciter inuitus. q. Debita ex titulo oneroso prius soluenda sunt quam quae debentur gratuitb,v.g. e promissione;
quia hae includunt tacitam conditionem , nisi quid Ubstet. Hinc debita deiuncti soluenda sunt ante
c. In reliquis debitis seruandum est ius parti-Culare loci,si tale sit, est non repugnet iuri naturae. Si nullum , sit sequendum est ius commune, se-Mundum quod T. Soluenda sunt debita, ad quae bono debitorum expres e fuerunt obligata. a. DomVxoris extrahenda est. 3. Debita, ad quae bona, debitorum sunt tacite hypothecata. 4. Depos .. Perdita an potestate debitorum. s. Debita priuile glatorum .6. Aliorum creditorum post quos omnes sunt hi, a quibus usurae Meeptae sunt, adhuc post hos restituenda sunt bona incerta. Quando autem multi unius rationis creditores inueni si-τuz,.temporis antiquitas inte eos seruanda est. v. .
226쪽
s. 3.fract.2.cap. II. Vbi addit, ex bonis debitoris, si is destinctus sit, imprimis soluenda esse impensas funeris quae ad confectionem inuentarix apertionem testamenti, item Medicosin Pharmacopolas
pertinent. υ. Fiat. cap. m. 13.
Buaeres. Vtrum mus exigenti non liceat prius soluere Respond. r. Soluens scienter posteriori, praeterito qui habet hypothecam priorem, Vel priuilegia-ram,peccat,teneturque priori de damno, qui etiam potest recuperare solutum Less .f. exl.Scimuis . Eis praetereae. de iure delib.
a. Si ex pluribus creditoribus personalibus qualibus aliquis exigat siue in iudicio siue extra tenetur ei integrum soluere; quia diligentia fecie
cum potiorem Nauar. luest. Bona loco citat e L.
Pupiuiua. qua in fraudem. 3. Debitor sciens statum suum labentem , nota Potest non petenti integre fatistacere, sed debee omnibus personalibus soluere pro rata si tamen iste solutionem accepisset, an posset retinere con
34. hec potest uni soluere,omissis aliis, etsi securi. dum ordinem supradictum. ARTICULUS II: Ma a restitutione Husent γ
parte debitoris excusant ea, quae fa Eunt, ut creditor rationabiliter debeat esse conia centus;etsi de facto non sit contentus.Ita commuiri Doct. de resoluuntur Casus sequentes. r Excusaris in foro conscientiae iuxta sentenissam probabilem P a compensatione damni, si illud datum sit sine tua culpa Theologica graui, hoc est, mortali peccato, nisi aliud cum altero pactussis,vel inde sis factus ditior. Vnde excusaria, s v. g. aliquem occidisti ex subita ira, ut fuerit motus tantum primo primus , vel secundo primus ε, vel si
ex obliuione non extinxeris candelam δε lianc ortum sit incendium acc. Quod si autem aduertens serieulum in actionibus periculosis , omittas eam diligentiam praecaueneli , quam homines eiusdem
Bamsai commutet praestare solant , graui ext
227쪽
peccm&Vncris restituere damna secuta. Porro ira. Ioc uno proceditur secundituri culpam iuridi- - , qo saepe non est peccatum,&. diuiditur in latam euem . . leuissimam. a L c.usaris a restitutione aneertorurn, si secistico inpossitione cum Episcopo, vel. Papa Lube. O
3.Item si in casu quo teneris rem restituere pauperibus4ibi ipsi seuera indigenti eam des iunciqiudem postea factus ditior,adhuc non teneris xer
. Si non possis restitueres, nisi cum notabilitet grauiore damno setibi vel tuis,vel Reipub inferen'
do , quam aestimari dabeat commodum ex restitutione creditori obuentornm: tunc differre pote dum cesset ista impotentia. La m.l.c.ex Syru Nauari
Oe Idque verum est et debitum sit ex delicto,ucidi in sequentibus casibus s. Si ad restituendum si lanistinc viai viuersnon possis secundum decentiam tui natus; iuste are acquisiti. Vnde si nobilis, v. g. nostpotest statin soluere; nisi se priuet Latmiis,equis,armis,&C.Vel ciuis primarius, nisi obeat artem mechanicam sibi insuetam ovet mechanicus,nisi vendat instrumenita sua, quibus vivit, aut magnum damnum subeat, potest differre , paulatimarestituere sine iactura Distatias Lam l. e. Bon. 6. Quod si tamen tua culpa in illas angustias d lapsu ss,v.g. luxuria, ludis superfluis,Apensis vectuim,tibi imputare debes, quod iam sine status tui amissione non poss solisneere nid 7. Quod si item creditor ex dilatione aequala damnum subire debeat tu potius,quam is,sustinere debes cum eius ccnditio sit melior. Acipitur e trema necessitas,in qua quoad vium,sunt omnia
8. Quod si item damnum quod timetur eK resti turione,non esset propyrorum bonorum, sed in hoc praecaSc tantum, quoe spolier se rebus debitis, noni potest ideo differre restiῖutionem:quia hoc non est: pati in suis reborineque sinim statum amittere,sedi est dimittere lienum Lia reuerti ad statum pyri--
228쪽
e ' ratem excusaris a restitutione , si fieri nequie absque periculo salutis animae tua',vel tuorum Vivag. si non possis absque peccato; tui sit periculum, ne uxor, aut filiae se prostituant, ne filij se dent latrociniis , ne ipse per impatientiam incidas in
Io. Itena, si non possis restituere absque pericu Io vitae , vel notabili detrimento tam geri cum alias phis damni sustineres, quam intulisti. Benac. d. I. s. Ir. Item , si cedas bonis r quia leges concesserunt, ut qui contraxit multa debita,nec habet unde soluat, possircedere bonis , ea relinquendo in manibus creditorum in tunc maneat liber, tavi etiam in conseientia sit tutus , retentis instruis mentis artis in qua ad sustentationem sunt ne cessaria. Quod si tamen postea redeat ad pinguio
rem fortunam, tenetur adhuc restituere, X L. Cum
si fam. 'κ bon. --r Bonac. Lus X quo TruLlib. .e. I, .m .sic limitat si acquirat pIus quam adderentiam status est necessarium, ex dicta L. Sisi Bes, Nisi tamen debita proueniant e delicto v. g. furto Deo enim casu tantii posse retinere, quae simpliciter nece faria sunt ad Victum , docet Na-- αν.Salon, Less. it. etsi hic concedat ramnae post cessionem iuste acquiruntur, licite vetineri , si ad
sionem dictam non habere rocum in bonise delicto prouenientibus communiter teneant D. cum Lar l.c. contrarium tamen e Less. Dian. e.
docet νuti l. e. Denique et debitor principalis cesserit non ideo Liberantur si ieiussores , Aro, Res a. Ex parte creditoris excusat . Si is cui debet restitui semel remiserit, expresse vel tacite, v. g. si lacerauit tuum charographum, vel tibi reddiderit. Remissio autem haec debet esse libera nota
metu fraude , vel mendacio extorta. ita. σου I. uast. 9 Lus.l. 2.c. 6. d. I. Excusat in foro
conscientiar, si litisti ei. cui debebat tuus credi x imus d I bina p. I. Si compensatia, fac cel
229쪽
creditori per commodiri quiuat s . Kurationem offici non gratis factam. omittit uv laltem differri potest restitutio imb aliquando erea. het, si ci editor sit abusarus; v. g.s quis pecunias ire hi mutuis datas repetat ad Arnicandum, vel alitex Peccandum. Item si eas repetat ad peccandu icontra iustitiam, siue inferendum damnunx iniu- sum tertiae personae nisi tamen legatione re μsitutionis timeretur maius malainti R.
R. Esp. Est pactum sive consensus duorum, *
i scienter,libere, legitime,uterque se vicissim, vel minimum saltem una pars, se alteri acceptantii obligat, quocunque signo externo id fiat:vt v. g.in'
Contracta inutur, ex na partem uiuans se obligat'. non repetere mutuum ante Certum tempus, eca
tera parte mutuatarius se obligat tunc illud red dere;&ie de aliis. In promissione autem, vel do Natione absoluta, una pars tantum obligatur post alterius acceptationem. Vnde refluuntur Casus se
. Si adieri promisisti, ut donasti interius tan-- tum aut si externo signo quidem, alter autem non acceptaui non fuit contractus, nec obligaris M Invalidus est contractus, si contrahentes sinexinhabiles ad contrahendum , vel si ius positiuunxnvesistat.vid. Lessum luna .e. 3 .d.8 3 Item si materia eontractus sit illicita, vita sie et peccatum oves illagitima , ut si sur vendat remis
4 Itemsi contractus sit Hetrus vi dolo, vel ero. rore versante cite rei substantiam ς v. g. acetum Pso vino, itrum pro gqmma vendidisti .
230쪽
t erueniat Circa qualitarem,auae circumstantiam ac-- entalem v. gri emisti vinum Mosellanam , putans esse Rhenanaim , nifi fori intenti, contrahentis fuerit conditionata, non obligandi se , nisi existetite tali qualitate,aut circumstantia. Qualis virtualiter fuisse censeri potest , si error versetur circa circumstantiam valde immutantem Dbi ctum, nimis excedentem existimatiohem, ut no
ε. Nec est in Iidus contractus , siue onerosus, . siue gratuitus,ex metu licet graui, iniuste incusso. cum adhue simpliaiter sit liberin voluntarrusci licet possit a iudice rescindi pro arbitrio metu me passi.Ita communiter apud Sanch. d. 8 n. O d. Lugo a za. Da misc.cit eans EXcipiuntur tamen aliqui contractus, qui ipso facto sunt irriti saltem iure positivo sim metu graui fiant talis est 1. Contractus matrimonij etiamsi iuramentum accesserit eoo omties rip. Veniens . Professio religiosa, ex capiari ne in . di aliis quibuscumque votis 4 Contractim dotis psomissae, vel solutae, qui in hoc sequitur naturam matrimonij, cui accesssirius est. Leg. Si mulier. 6. Si das F. Draa metus causa. s. Promissio , vel traditio , in. re Ecclem cap. s. quaest. 6 6. Authomas tutoris per
addunt alii plures , promissionem in donationem gratuitam, renunciationem beneficii, iurisdictionem per metum extortam. Verum hi controuertuntur, ut et C.Lugo deo . d. a. num. O .ersequent.
7 Non possunt contraheres, qui bonorum suo-xtim administrationem non habent quales serὰ sunt prodigi.furiosi,fiiij familias, uxores, religiosi , Impilli Minoresa exceptis quibusdam casibus de quibus v. L .Letae. I .d. Se insea hic c. q. b. I. . DUBIUM M SPid in speei de Promisone, tonatione rResp. Qiue huc spectant, facile colliguntur en dictus supra acrit is. Vioire. . Ex quibus,