Nicolai Tulpii Amstelodensis exconsulis Observationes medicæ

191쪽

MEDICARUM LIB. II. is rum, infestata aliquandis, ae dolore lumborum, procidit tandem, tu crudele, calculi r natis tormentum: cum vomitu, febre, me struis inordinatis, urinae difficultate, & inte dum, tanta ejus suppressione, ut totos octodecim dies, nihil lolii reddiderit: unde excitabatur ipsi, ex sero sursum recurrente, primum

sopor: sed mox tam gravis nervorum Contractio : ut cogeretur Vitam cum morte comm

Dissecto autem cadavere, apparuit ren sinibster, ut extrinsecus lividus, ac tumidus: sic intus frequenti aqua, & pluribus calculis in- farchus. Quorum maximus insinuaverat se, acuto suo apice, tam longe in ureteris principium: ut id integre occluderetur; neque pedimitteretur illac descendere quicquam lotii. Licet potui darentur plurima, aquam ducentia. Basi enim cum foret latiore, quam ut pedimearet Commode , angustum hunc ductum , necesse fuit, quo plus urgeretur ab assiuente sero, tanto quoque impensius intercludere transitum urinae, a renibus descendenti. Praesertim cum oppositi renis ureter, non minus utique occluderetur, a latiore aliquo lapide, instar

operculi, ipsius principio, imposito. Quae duo

obstacula conspicue omnibus ostensia, vindicarunt artem ab ignominia: & inculcarunt e

caciter :Non esse in Medico, semper relidetur ut aener.

193쪽

M EDI CARUM LIB. I l. t 6sSod dicat quis : quem terminum pontant Medici, morti, exsurgentia suppresso lotio

annon alios Citius, alios vero occidit tardius pValentia corpora ut interdum excurrunt diem

vigesimum: sic attingunt infirma, vix septimiam, vel octavum. Certum est, aliquos durasse ad undecimum , & tamen , re toto, ite rum convaluisse. Sed posset illum diem , equidem certe vidi neminem enavigasse, pericu losum hoc syrtium sequor. Quamvis enim cedat dolor, & fluat iterum lotium : reddidit tamen diuturnior illa mora, urinam, interea loci, usque adeo acrem, & Vesicam ita effoetam: ut ne praestantissima quidem medicamenta, possint ab interitu vendio re, naturam, hac ratione, non ficte, ac simula-xe, sed plene emortuam.

CAPUT XLVI.

IUvenis Patritius, ob calculum, in pueritia

sibi excisum, perhorruit UsqUe adeo, CrUdelem, hujus tormenti recidivam: Ut nulla non admitteret remedia, dummodo cierent lotium Quo tamen impensius fluente, ob continuum usum, vini malvatici, cum semine Urtica , praeparati : Contraxere inde incalescentes renes , tantam imbecillitatem: ut dissoluto ipse-rVm tono, inciderint in diabetem: sive tam

194쪽

ITO OBsERvATIONUM. vehementem,currentis urinae transitum rut cottidie emingerentur circiter sex liquoris librae. Quo perenni profluvio, ultra tertium men

sem continuante, emarcuit summopere Corpus, cum lenta febrienta, siti inexhausta, vigilia indefatigabili, dc tandem totius compam gis, ac omnium viscerum dissolutione tam evidenti: ut vere fuerit in ipso videre: quid argutus Aretaeus intelligat, per colli quatio, nem illam, in quam dicit resolvi, carnes, &membra eorum, qui diabete laborant. lib. II.

Est autem mi cum Paulo AEgineta loquar velox transitus eorum quae bibuntur. Adfectus certe adprime rarus. Quem Galenus duntinat bis: & Victor Trincavellius, spatio quadraginta annorum, ter solummodo Vidit. Et nos annis viginti quinque, in frequentibus aegris, bis improspere i, dc semel feliciter, in anu sexagenaria, ante diem quartum decimum , sanata. Caussa ipsius est, imbecillitas renum. Sive eam induxerit frigus,post potum refrigeratum: uti in Abbatissa Veneta, & Cardinalis Pisani fratre, animadvertit Victor Trincavellius. Sive calor, CXcitans non modo sitim, sed irritans

praeterea, vim attractricem renum, velut de-

CmVere, Paulus ZZgineta, Alexander Trallianus , Avicenna, ec Aretaeus. lib. I. de D. diui.

195쪽

MEDICARUM LIB. IL Irr

Ubi expresse statuitur, morbum hunC eX- citari, a dipsace , Vipera venenata. Quam Dioscorides, dc Aetius Oausum appellant. Si-Ve , quod commorsi ab illa, infestentur febre ardente, sicuti loquitur Galenus, libro de theriaca, ad Pisonem. Sive, quod producat, (ut vult Dioscorides) sitim adeo inexhaustam:

ut nulla compescatur aqua. Quae omnia maXimum, Cum arguant incendium, mirum Certe non est: aestuantem calorem, poni a Medicis, inter caussas, diabetis, uti hic a nobis, quoque

factitatum. l

CAPUT XLVII. Minus Lapidosus. ANus septuagenaria, defatigata aliqUan-

diu, a febre, ac dolore lumborum, min-Xit tandem , unico impetu, quasi relaxatis renum repagulis, trecentos ampliUS Calculos. Quem eundem numerum, licuit quoque videre, in uxore cujusdam praefecti, societatis Indiae occidentalis: quae displosis utique tot tormentis, Vixit deinceps, eXpers o

mnis belli.

196쪽

CAPum XLVIII.

Membrana lapides eras. GEmreglita Rotaria, credita a Calculo obsessa, eminxit tandem membranam satis amplam: obductam exilibus lapillis: sed in medio ita perforatam: ut per hiatum illum commode excerneretur urina. Reliquerat autem haec membrana varia sui, in vesica urinaria, fragmenta. A quibus antequam se liberaret Natura, peperit aegrae tantum negotii: ut resolutis vesicae nervis, inciderit in involuntarium urinae profluvium. Quod vitium taremen deinceps, evicere medicamenta robo, randis nervis dicata. CAPUT XLIX. Mictus vermis cruenti.

Olcardus Alta , Vir pleni habitus, excre

vit utique a vesica, simillimam membranam : & praeter illam, corpore jam plene emaciato , Vermem teretem: Colore adeo rubrum: ut videretur, talo quasi sanguine alius. In quem etiam totus resolvebatur, post mortem flaccesseCNS. Momorderat autem hic vermis, tam acriter, quasi sanguinem sitiens, Cum renes, tUm mem

brana8, ac venas illis vicinai: ut vix a lachrymis

197쪽

Muni CARUM LIB. II. iramis sibi temperarit, vir caeteroquin durus: Ma domesticis aerumnis abunde exercitatus. Ac proinde haud facile erraret is, qui insectum hoc res erret, inter illa animalia et quae veteress de m. sive ferina appellant. Quod instar ferarum depascantur no stra viscera: infesta non minus naturae humanae, quam perniciosissima

venena.

Uti perspicue videre fuit in hoc aegro. Cui pestiferum hoc animal, adeo fuit exitiale: ut etiam, ne mortuo i idem potuerit supervivere Quippe illo excreto, concidere ilico vires:& post illas, tam celeriter, residuum, emam Clati corporis, robur: ut vix ossibus ulterius haerens, amiserit brevi, gratissimae lucis usu

CAPUT L. Undeviginti vermiculi emisi.EXimius, nostrae Reipublicae, Medicus e minxit, post febrem tertianam, intra octi- duum , undeviginti vermiculos: sine dolore, ullave urinae dissicultate , sed cum lotio, a bile, tincto , & pituita in fundo subside te. Erant autem hi vermiculi, inter illos, qui putri caseo, innascuntur, & ascarides, medii. Ab obtuso, ac lato capite (cui protuberabant duo cornicula) sensim desinentes, in acuminatam caudam. Cujus extremus apex

198쪽

spicuC. At in convexa parte, sive dorso, fuere rotundi, ac glabri. In ventre vero depressi, rugosi , & instar millipedum, innumeris pedibus donati. Uti vere exprimit figura minore Conveniens ad amussim, cum genuina ipsorum forma, ac magnitudine, quae tamen veritus, ne oculos lectorum facile fallerent , sategi ex illis,& alteram , majorem illam figuram elicere, per

perspicillum illud , quod saucta insigniter spe

cierum magnitudini significantitis demonstrat laetentia , exilium corpusculorum, lineamenta ,& minutias alias invisibiles. Vide tabulae septimae figuram sectandam. Quas eo delineavi accuratius quo propius videntur convenire, cum illo vermiculo, quem Vir diligens Ambrosius Pareus, asserit olim excretum , a solertissimo Hippocratis Interprete, Ludovico Dureto, ex dissicili morbo, Convalescente, lib. XIX. Cap. III.

MUlier annorum quinquaginta, infestata crebrius partim a pituita, ex capite, destillante: partim vero ad indefatigabili lumborum cruciatu , excrevit, sub Anem morbi, singulis diebus, vel quinos, vel senos vermiculos:

199쪽

MEDICARUM LIB. II. Ipscolore ut albos, sic neque forma disimiles illis ,

quos profert caseus putris. fuere tamen duo,

inter illos, ita magni: ut aequarint longitudine digiti aniculum. Ut eleganter exprimit figura,

a Caelatore, seri incisa. Ne autem putredo, vera vermiculorum causia, ulterius proserperet, pluresque, quam renes, aut vesicam, inficeret partes: sategimus per sequentia remedia, opem ferre , quibus etiam fontem hunc integre exhausimus. . Conservae absinthii Romani , uncias duas, radic. helenii conditarum unciam, Corticum citri conditorum unciam mediam, pulveris hierae picrae serupulum unum, olei vitrioli dragmam mediam. Misee, fiat conditum.

Massae pitularum nitri Tralliani. Pula ris hierae picrae, singularum servulum medium, olei vitrioli, guttas quatuor. Misee, fiant pilulae quatuor. ag. Radicum helenii unciam mediam , Myoniae dragmas duas, raphani agrestis uncias

tres, herbarum, abrotant, rutae, absinthii, singularum manipulum, centaurii minoris, chammaedrios, singularum manipulum medium, seminum limonum, de portulacae singulorum um ciam mediam, foliorum senae mundatorum astipitibus dragmas tres. Decoquantur secum

dum artem, & adde libris duabus colaturae, sy- rupi e quinque radicibus oxymellis scyllitici, singulorum uncias duas, c limonibus unciam

unam a

200쪽

CAPUT LII. Periodicus capillorum mictus. MIetum capillorum, sive et V in, Comspexere Medicorum aliqui, sed admodum pauci. At quis reciprocantem ipsius periodum 3 quam nobis evidentissime obtulit filius , Consulis Hornani : afflictus quatuor amplius annos, ab hoc inusitato capillorum mictu, qui ipsi identidem revertebatur, quolibet decimo quarto die,cum insigni urinae dissicultate, Sc tanta, perturbati corporis, inquietudine, ut vix se contineret in cubili. A quantibus singulis pilis , modo medium, modo vero digitum integrum. Sed muco ita involutis, ut raro separatim, sed plerumque prodierint conglobatim. Durante qualiber accessione dies ferme quatuor: in quibus licet

continenter, & moleste redderet urinam :transegit tamen reliquos dies, 'sine ullo Cruciatu , ullove capillorum mictu, usque dum postliminio repeteret, consiueta reciprocandi

ratio.