장음표시 사용
12쪽
DE SYNODO INEDITA CONSTANTINOPOLITANA. I. Ineditam graecae ecclesiae synodum, dogmatis graVitate Venerabilem , patriarcharum et metropolitanorum numero insignem, Manuelis gloriosissimi caesaris praesentia et actibus cohonestatam, ex autographo, vetere, in ipsisque synodi penetralibus consecto codice , Deo lavente, vulgamus. Est is codex graecus vaticanus II 6. membraneus iu d. , litteris Paulo grandioribus summaque Sedulitate et calligraphia scriptus quem quidem olim vidit Leo Allatius i , sed ubinam is latitaret, nequaquam indicavit, nunc autem in vaticanae bibliothecae pluteis quaerenti mihi facile
occurrit. Codicem esse autographum , docent ipsae episcoporum Postremae subscriptiones, charactere proprio singulorum satis vario et dissicili exaratae ; quas ego quotquot erant superstites textremum enim solium excidisse videtur diligenter aere expressas Iectoribus meis spectandas exhibui. Insuper hanc synodici codicis αὐθεν- τιαν demonstrant Manuelis imper. eiusque coniugis Mariae, quas ego item excudendas curavi, in fronto codicis auro et variis coloribus pictae imagines, quae nonnisi viventium principum fieri potuerunt: mortuo quippo Manuele, rerum statim Publicarum summa conve sto secta est, tyranno oborto Androuico, qui Mariam augustam illico occidit, pauloque post Alexium puerum, Manuelis heredem, Pari scelere extinxit. Eadem synodus extat etiam in recentioribus vaticanae bibliothecae codicibus, nempe vat. 68o, reg. 67. Separati mucro dogmaticum Manuelis imp. edictum scribitur in otiob. 3ον Iam synodi huius historicam notitiam apud Cinnamum a , nec non apud Choniatam η, atque Ephraemium legere licet: cetera vem quum ex ipsa lectione synodi, quam ego latiuam seci, perquam lucide a PPareant, nolui hac super re verbosius praesari.
13쪽
DE CODICIBUS ARMICIS PERsICIS TURCICIS BIBLIOTHECAE VATICANAE. I. Assemani duo, Stophantis Euodius et Iosephus Simonius,maronitae, septuaginta circiter abhinc annis, patrono et auspico Benedicto XIV. P. M., orientalium codicum vaticanorum catalogum conficiendum typisque imprimendum susceperunt. Praeclari consilii fructus extat tomus unus codicum hebraicorum anno MDCCLVI. Romae editus; duoquo tomi codicum syriacorum an. MDCCLVIII. et IX. in aeterna urbe similiter evulgati. Quartus tomus, ut aiunt ipsi Assemani si , arabicos codices complexurus erat. Reapse is inmus imprimi coeptus erat; namque eius soli a priora decem, id est paginae octoginta, in 4. typis excusa supersunt, quae tamen nonnisi codices octodecim, decimique noni dimidiam partem continent, ut a me in hoc libro pag. 64. adnotatum reperies. Iinmo vero praedictorum decem soliorum unicum exemplar aetatem tulit, quod cum Ins. eatalogo vaticano copulatum fuit: reliqua omnia arabicorum soliorum exemplaria ex hominum iamdiu conspectu se subduxerunt. Et causa quidem abrumpendae editionis, mors ipsius oditoris suit; solia vero coeptae editionis absumpta suisse arbitror
in luctuoso illo incendio, quod anno MDCCLXVIII. Assemanorum cubicula invasit, de quo ego damno alibi locutus sum et . Nisi
enim ita accidisset, vix fieri poterat, ut ex tanto inceptorum exemplarium numero, id solum superesset, quod in bibliotheca vaticana depositum fuerat. III. Catalogi arabicorum codicum auctor, quamquam in exemplarinis. vaticano nominatim non appellatur, sine dubio Stephanus Evodius Assemanus est; is videlicet qui bibliothecae quoque mediceae
codices orientales, nec non chisianam bibliothecam descripsit, et acta martyrum orientalium romanis typis vulgaviti Rei certissimum adigumentum est, quod in hoc arabicorum vaticanorum catalogo, non semel auctor ad suum, ut ait, modiceorum codicum syllabum
provocat: Iosephi vero Simonii Assemani bibliothecam orientalem ut
14쪽
alienum librum saepe appellat, et quandoque etiam reprehendit. Etsi igitur hebraicorum syriacorum ius catalogum coniuncta ope-ma Assemani duo construxerunt; in arabico tamen unus Stephanus Evodius laborandum sibi putavit. Sed quae rerum humanarum conditio est, ex apographo mauu partim auctoris exarato complura solia antiquitus cxciderunt, quae recentior quidam Antonius, ut audio, Asse manus, scriptor arabicus vaticanus , nuper denatus paucioribus multo verbis levique prorsus manu Supplevit, nempe a codice XXIII. usque ad codicum XLIX. Atque hic rursus rece utior auctor catalogum, quem Stephanus Euodius imperfectum reliquerat, a codice CCCXCl. usque ad cod. DXVI. continuavit,
sane breviter et parum curiose, ita ut etiam arabicos omnes teX-tus ubique praetermiserit, nomina Vero arabica , quae latine scribit, diversis saepenumero sonis pronunciavcrit. Iam a codico DXVIII. usque ad cod. DCIV nulla descriptio ita catalogi tomum relata suerat;
sed tamen permultae schedulae reportae sunt codicibus additae, quibus cuiusque codicis argumentum perbreviter denotabatur. Mediocris demum arabicorum codicum numerus sine ulla descriptione sche-dave iacebat, quos ego non sino amicorum ope declarandos curavi. Atque hactenus vaticani pertingunt Arabum codices.
IV. Ceteri qui in vaticana bibliotheca sunt arabici codices, id est a DCV. ad DCCLXXXVII. ex assemaniana domo proveniunt; scilicet hi ex bibliotheca Iosephi Simonii Assemani Tyri ar- clii episcopi, itemque Stephani Evodii Assemani, cum aliis dive sarum linguarum codicibus iussu Clementis XIII. P. M. coemptisuerunt, ut in syngrapha aestimationis apud nos superstite lego. Neque incommodum est adnotare docente nos codice DCXLIX. p. Sri duos fuisse Iosephos Simonios Assemanos; alterum seniorem , theologici cuiusdam tractatus auctorem; qui anno MDCLXXV. archiepiscopus Tripoleos in Syria creatus suit: iuniorem alterum, prioris ex fratre nepotem, celeberrimum hibliothecae vaticanao praesectum , qui bibliothecam orientalem , kalendarium universaIe , monumenta italicae historiae, corpus iuris orientalis vulgavit, et minutiora opuscula plurima, etsi pleraque inedita, elaboravit: ac senili demum aetate archiepiscopus Τyri consecratus, Romae au-
15쪽
no MDCCLXVIII. octogenarius obiit: cui successit in bibliothecae
vaticanae praefectura consobrinus eius vel nepos Stephanus Evodius Assem anus, ad quem apamensis ecclesiae insulae delatae su runt. Iam vero codices assemanianos, quorum sine dubio pars maxima in Iosephi Simonii archiepiscopi Tyri aere suit, utrum ipso possessor, an potius Stephanus Euodius descripserit, desinire liquido non queor sed tamen quia in hoc assemanianorum codd. catalogo quotiescumque Iosephi Assemani siuniori in mentio sit, is
ceu aliena quaedam persona Semper appellatur, Stephanum Potius, quam Iosephum, huius quoque catalogi auctorem esse reor. Porro hi codices assemaniani seriem alteram arabicorum in bibliotheca vaticana constituunt; quam ego in hac mea editione continuam feci, ut omnium arabicorum bibliothecae vaticanae codicum summa constaret, adiunctis tamen notis quoque numeralibus assemanianis, quas reapse adhuc codices in vaticanis pluteis conservant. Atque ego
consecti catalogi gloriam sic Stephano Evodio tribuo, ut de antiquioribus bibliothecae vaticanae scriptoribus, doctis sane viris et laboriosis, qui primi hunc laborem exantiaverunt, silere omnino non queam. Etenim vir cl. Abrahamus Ecchellensis, et deinde Io. Matthaeus Natronus, qui duumviri illustrandis etiam sacris orientalium
rebus facem Assemanis praetulerunt) arabicorum nostrorum catalogum antiquitus cout exuerunt, quae lucubratio apud nos adhuc superest cum hoc titulo: catalogus codicum mn. linguarum orientalium vaticanae
bibliothecae, nempe linguae arabicae etc. inceptus ah Abrahamo Ecchellensi, et ab mitis a Io. Matthaco Natrono Banerio mar ρ itis, in eadem bibliotheca scriptoribus an. MDCLXXXVI. Antiquus sane hic catalogus haud indignus suis auctoribus est; cet rum multo parcior verborum est, quodque magis interest, nonnisi CLXXXVII. codices comprehendit, quorum LXIX. christi aut argumenti sunt, reliqui mahometani. V. Quomodo autem tanta codicum deinceps arabicorum accessio lacta sit, licet cognoscere tum ex prologo catalogi hebraicorum , tum ex bibliotheca orientali, tum denique ex ipso, quem nunc vulgamus syllabo arabicorum. Nimirum Clemens XI. magnorum spirituum clarissimique nominis pontifex, codices arabicos
Abrahami Ecchellensis et Fausti Natroni, nec non Petri de Valis
16쪽
nobilissimi per orientem peregrini, bibliothecae vaticanae acquisi vis. Insuper idem Pontifex Assemanos duos Eliam atque Simonium nec non Andream Scandar ad conquirendos per orientem arabicae aliarumquc linguarum codices misit; qui sane homines pro sua gentili eruditione, proque suppeditatis a Pontifice opibus, ingentem codicum acervum adduxerunt. Nonnulli item arabici cum suecae reginae bibliotheca sub Alexandro VII. accesserunt. Ilis addendi sunt arabici codices quos Clemens Caracciolus, et Dominicus Siseletus, aliique vel neophyti vel scriptorcs, in vaticana bibliotheca exaraverunt: item arabici amidenses, beroeenses et carsciunici ab Assemano in bibl. or. commemorati: tum et illi quos S. Congregatio de propaganda si de obtulit: tuin quos Maronitarum, nec non neophytorum collegia urbana, et coenobium S. Petri in monte aureo suppeditarunt: et quos Innocentius XIII, Benedictus XIV, et AIODsius Carata adtribuerunt. Postremo, ut dixi, sub Clemento XIII. arabicos codices Iosephi et Stephani Assomanorum centum circiter et octoginta adepti sumus. Ergo Stephanus Assemanus quum et antiquum catalogum nimis per se ieiunum angustisque finibus circumscriptum videret ,- et tantus codicum numerus Supervenisset, universum catalogum sibi rursus marte proprio conciunandum esse
iudicavit. Utinain vero Iosephus Assem anus bibliothecam suam orie talem , vita comite, absolvisseti vel certe uti iὶam materiam eius ope. ris plurimam, quam diuturno studio congesserat, si amma vorax non consumpsisseti Etenim ut vulgatus a me lucubrationum praedicti Assemani syllabus si singillatim demonstrat, is e duodecim, quos paraverat, bibliothecae Orientalis tomis, decimum scriptoribus ara-hicis christianis , undecimum ac duodecimum arabicis mahometanis destinaverat: quibus sane voluminibus universum arabicarum litterarum thesaurum explicavisset. Nunc in illis editis quatuor, nonnisi syriacos scriptores videmus. VI. Ex iis tamen, quae retro dixi , satis constat catalogum arabicorum a Stephano Evodio Assumano, haud omnibus numeris fuisse absolutum. Certe cum ego ad vaticanam bibliothecam accessi , fasciculos mss. huius catalogi dissolutos reperi ac prope
Coll. vati T. III. parti a. p. 266.2
17쪽
EDITORIS incerta sede Vagantes: quos quum sedulo collegissem , unoque volumine colligandos curassem , tum demum huius lucubrationis desectus apparuerunt, qui aliena recentioreque manu expleti u Cumque fuerant. Assemanorum latinitatem in scriptis eorum oditis satis bonam expolitamque videmus: ca tamen in hoc arabicorum catalogo haud ubique sibi constabat; tum quia fortasse ultima manus Don accesserat; tum quia, ut audivi, solebant Assemani, quia se orientales esse memin rant, italo alicui, ante editionem, latinitatem suam emendandam perpoliendamve committere. Ego quidem huius catalogi latiuitatem saepe intactam serine reliqui, neque do omnimoda puritate laborandum esse arbitratus sum : ceteroqui in aliquot partibus, praesertim vero a diverso auctore lucubratis, ne vel obscurus vel insolitus vel aliquando impurissimus sermo videretur, elocutionem Pro meo editoris iure reformavi. Typographicam quoque dispositionem, compendii causa, saepe variavi: quam enim Assem anus per creberrima et minuta capita instituerat, ea cha tam spatiostds iusto occupaVisset.
VII. Sed illud gravius ac defensione quodammodo indigeri.
tius est, quod arabicos textus, qui in parte catalogi ms. sexta. hant, retenta tantummodo interpretatione latina, cunctos expulimus.
Cur id, inquam, dicet aliquis' Primum quia vaticana typographia
nondum arabicis formis instructa est: vel igitur in aliena ossicina imprimendus liber erat, vel disserenda editio, vel sine typis arabicis , quod malui, peragenda. Sed fac nos voluisse typos arabicos adhibere : tum demum assemaniana lucubratio multo gravius et operosius reformanda suisset. Etenim , ut dixi, codices a XXIII.
ad XLIX, rursusque a CCCXCI. ad DCIV; et denique ipsi codices assemaniani CLXXXIII, videlicet summatim codices CCCCXXII quae est pars catalogi plus dimidia in in ms. exemplari arabicis
litteris prorsus carent. Quid quod noster ipse Stephanus Assemanus, quum catalogum orientalium mediceorum Florentiae ederet, textus orientales, typorum desectu, praetermisit; nec nisi Romae titulos deinde orientalibus sormis appinxit 7 Sed ille enimvero meus non brevis labor neque exigua molestia fuit, quod arabicum catal gum Assemanus sine alphabetico iudice quae res prorsus necessaria
18쪽
estin reliquerat: itaque is catalogus necessitatibus quoque bibliothecae
vaticanae prope inutilis erat; quandoquidem expetitus aliquis auctor in immenso ms. volumine sine ullo indice expiscandus erat. Ergo patienter indicem ipse conseci, quantum ex imperfecto cat logo vitiisque variis et rerum ac nominum corruptionibus obsito, confieri poterat: de qua re plura iam verba non faciam, ne meos videar labores praedicare: verumtamen hanc operam ii demum aestimabunt , qui parem aliquando laborem experti sunt. VIII. Ago verti in hoc edendo catalogo, quam utilitatem philologis suppeditemus, perspicuum ut arbitror per se est. Nihil enim ultra modestam veritatem dicimus, si hac nostra editione novos uberrimosque eruditionis omnigenae sontes aperire adfirmamus, unde diu multumque Philarabes praesertim homines haurire, suosque singuli hortulos irrigare assatim poterunt. Atque ut duplicem arabicorum codicum classem, quemadmodum Assemanus distinxit, summis labris delibem; in christianis quidem eodicibus primo occurrunt utriusque testamenti libri, quorum arabicae fa
pe versiones, ab edita illa in polyglottis prorsus disserunt, dive
sosque habent auctores atque aetates: do quibus biblicis Arabum versionibus pro sua infinita peritia locuturus erat Iosephus Sim nius Assem anus toto bibliothecae orientalis quinto volumine, si
id lucem aspexisset. Atque haec versionu In antiquarum varietas quantopere ad sacram criticen conserat, nemo non videt. Neque
carent hi codices eruditis protegomenis , cum iudicio de priscis interpretibus, variis editionibus, diversis lectionibus, sacrorum librorum canone, aliisque huiusmodi regulis et doctrinis. Accedunt uberes et plurimi commentarii ad libros biblicos , cum eruditis quaestionibus; quae scripta partim e graecis auctoribus derivantur, Partim vero Orientis gemmae sunt, et quidem pleraeque incognitae,
neque ad usum ornamentumque occidentalium ecclesiarum adhuc expositae.
IX. Sequitur alter theologicus locus, concilia scilicet orientalium episcoporum, peregrina nobis, et in europaeis linguis numquam audita. Iam haec tot concilia , cum suis canonibus atque doctrinis, quis non videt quanti intersit cognoscere 3 Rem egre-
19쪽
giam Ioseplius Sim. Αssem anus molitus erat, dum octavum hiabliothecac orientalis volumen colligendis conciliis sermone arabico seriptis deputaverat: qui reapse tomus assemanianus e vaticanis plerum quo codicibus consarcinandus erat. Nunc is labor et ea cura studiosum quemvis philarabum manet; siquis nempe ad Harduini, Labbaei, Mansit, Coletiquo gloriam adspirati Tertius est locus theologicus, missulta tot diversorum rituum, pontificalia, Sacerdotalia , diaco ualia, sacramentalia, liturgiae seu anaphorae plurimae Priscorum patrum , patriarcharum , atque eccleSiarum ; in quibus constans apostolica traditio cognoscitur de sacratissima missa celebranda , de sacramentis conserendis, de precandi ratione , de sacris ordinibus Eorumque natura ac numero. Ne luc Parum Conserunt ad Confirmandam apostolicam traditionem, neotericosque haereticos pudoro adficiendos, rituales illi nationum arabice loquentium libri , ubi tot ecclesiasticae preces , caerimoniae, consecrationes, henedictiones, puta lustralis aquae, instrui ne utorum, Vestium, mensae , infirmorum , Peregrinantium , Sponsorum , PuePPerarum , daemoniacorum , beluarum , agrorum , fructuum ; item mortuorum exequiae et expiationcs et alia huiusmodi plurima exhibentur: quae Omnia quum in oriente pariter atque occasu, et in remotissimis cunctis Christianorum regionibus usum obtinuerint, qui citamen ipsorum initia satis possint reperiri; sequitur ut merito credamus, ea ab apostolicis usque temporibus partim saltem provenire. Neque minus Protegendae ecclesiasticae, prout aPud nos est, dirusciplinae prosunt tractatus illi de te limio puta, paupertate evan-golica, votis ossiciisque monasticis, caelibatu, et de sacrarum imaginum, praesertim crucis beataeque Dei parae, venerationc. X. Iam in antiquorum Patrum, seu homiliis, seu epistulis, aliisve tractatibus et catechesibus christianae sapientiae nervos contineri exploratum est. Porro in vaticanis Arabum codicibus quanta huiusmodi materia sit, primo statim intuitu palam sit; partim graecorum patrum in arabicam linguam conversorum s neque solum ex eorum numero qui graece cogniti sunt, verum etiam ex deperditis atque incognitis ) partim vero orientalium, quorum arabica scripta in dita plerumque sunt: eaque non solum ob aliquem eloquentiae
20쪽
spiritum commendabilia sunt, sed multo magis ob dogmatum confirmationem, doctrinaeque et disciplinae christianae declarationem. Sed enim orthodoxis dogmatibus constabiliendis rectius sa-vent illac Arabum apologiae, controversiae , quaestiones , Polemicique tractatus, quibus adversus Mahometanos, Iudaeos, haereticos , catholica veritas Propugnatur. At sunt multi tractatus, quibus ipsi haeretici vel inter se digladiantur, vel interdum cum
orthodoxis pugnam conserunt. Esto. Numquam sane error liquidius detegitur , numquam ipsa Veritas clarius innotescit, quam cum controversiarum ventis, ceu triticum a Palea scoriaque, secernitur. Qui . vero Orientalium dogmata cognoscere apprime studet, is
prosessiones illas perlegat christianae fidei, quae in codicibus nostris abundant.
XI. Superest illa pars cruditionis, quae in historia cognoscenda versatur. Sunt quippe tu his codicibus complura chronica, patriarcharum episcoporumque catalogi , rerum illustrium narrationes. Profecto pars non ignobilis ecclesiasticae historiae haerescologia est, quae in his codicibus permulta conspicitur: ibi enim subtiliter edisseruntur haereses, monophySiSmuS praccipue, monothe-lismus, ac nestorianiSmuS, Cum Suis quaeque minoribus sectis atque divortiis: neque sere alibi curiosa haec multiplexque haereseo. logia, nisi in orientalium seriptis perspici potest: occidentales enim auctores , quantumlibet in suis docti et sagaces, in orientis saepenumero rebus insantes caecique sunt. Quid vero hagiologia Z nonne plurimis divorum hominum ditescit nominibus , quae in tot m nologiis seu synaxariis aut halendariis ecclesiarum orientalium arabico scfiptis occurrunti Et quamquam in his haeretici etiam scribuntur homines apud suas sectas sanctitatis gloriam adepti,
Latios tamen divos veris non ossicere aequum os t. Quare et oramus Iectores nostros ut sanctitatis titulis , si hi aliquando im merito in nostris codicibus sunt , nequaquam offendantur, sed eos partium studio generatos arbitrentur. Interim vcro sacrae duliae hostes, qui nempe obsequium sanctis viris denegant, suas sorsitan sententiae pigcbit, prae tanta et tam concordi ac vetere nationum orientalium erga divos veneratione. Qui denique biogra-