Scriptorum veterum nova collectio e Vaticanis codicibus edita ab Angelo Maio 4

41쪽

Christus intelligitur: superior quidem humanitate, utpote natura Deus et s-lius , minoratus autem aliquantum infra gloriam Deo dignam , utpote homo. Quamobrem modo dixit, qui indu me, misit ρatrem. Item, ego et pater unum sumus. Modo autem pater meus maior me est. ao. S. Gregorii theologi ex sermone primo de stio. Tu vero mihi illas vecordium hominum voces enumerar Deus metis et Deus orator, et maior , et creavit, et sanciscaυie. Et paulo infra. Haec enim singula singillatim persequi, pioque sensu explicare , minime dissicile est et atque ostendieulum illud. quod in litteris existit, removere; si modo vere osseudis et non potius de industria peccas. Ut autem summatim dicam, tu quidem s. blimiora dicta divinitati , passionibusque et corpore experti naturae , adtrihue ἰhumiliora autem composito homini tuique causa exinauito et incarnato.

ai. Eiusdem ex eodem sermone. Quaenam ergo ratio vetat, quominus creaturam sapientiam dicamus seeundum terrestrem nativitatem; stium autem secundum primam magisque incompre-

bessibilem p

42쪽

γειν κου συγχροσιν αγ. Του αυτου κεφαλαιον ρς αλ' ν ιδ ιάτων Φ- u). Τελειον 5 θεον ηιολογωντες φ αυτον μιν ημν 'Iησων , e τι- λειον ανθρωπον --φ αὐένον παντα εχ ν δι- ο et τηρ πλην gs mτιας παντα εχσιπ-o λδαμ o πραντ μ ,- εργης της άμαρτιας ατινάαα. S. Iohannis damasceni ad eos qui rogant, sit ne Christi personaereala an increata. Dei Verbi persona, ante carnem adsum piam simplex erat, nec composita, Corpore expers, et increata. Ex quo autem carnem suscepit, earni quoque persona facta est, compositaque evasit ex divinitate , quam numquam non habuit , et ex earno quam adsumsit a geritque adeo duplicis naturae proprietates, utpote quae in duabus naturis noscitur. Quo sit ut una eademque persona et divinitatis ratione increata sit, et errata ratiotie humanitatis; visibilis simul et inuisibilis. Nam alioqui in eas angustias adducemur , ut vel unum eundemque Christum diuidamus, duas personas adserendo; vel naturarum distinctionem imsciantes, conversionem aut confusionem indueamus. α 3. Eiusdem eapitulum CXVI. de naturarum proprietatibus. Eundem porro dominum nostrum Iesum Christum , et persectum Deum . et persectum hominem praedicantes , hoc profitemur . eundem et omnia habere quae paler habet, excepta ingeniti proprietate; et om uia item, quae primus

43쪽

SYNODI CONSTANTINOP.

Tω ἀληλι τοῦ ει ὰ f ανθρώπου υἱω του τε λογου της σαρκος , ἔν ὐ- προσασον , ὀπερ αχωρίσως, Ρ συ ιρέτως κοινὰς εχει τας ἄραξεις νοεῖν δειciis αυτ et ' ἔργων τας γιοτητας ' η τη κατανον ει τηs εἰλυιρινους π εως . b. κα Θορφν, ἐπὶ ποῖα μὲν η τηε σαρκὸς προαγετα ταπεινοτηε , ἐ-Λdam, excepto solo peccato ; hoc est, corpus et animam ratione et intelligentia praeditam i quin habere etiam eum, uti duabus naturis consentaneum est, duplices naturarum duarum naturales proprietates ; hoc est, duas naturales voluntates , divinam et humanam e duas item naturales operationes , divinam et humanam; duas naturales arbitrii libertates, divinam et humanam i ac d nique sapientiam et scientiam duplicem, divinam et humanam. Nam cum eiu dem ae pater substantiae sit, libere vult et agit ut Deus t rursus quum eo substantialis sit nobis, libere item vult et agit, ut homo. Ipsius enim miracula sunt, ipsius quoque passiones. 24. Ex secunda S. Leonis papae romani ad Leonem imperatorem epistula , cuius est inscriptior gloriosissimo et tranquillissimostio augusto Leoni, Leo mis Uus. In vero Dei atque hominis silio , Verbi et carnis una persona est, quae t separabiliter atque indivise communes habet actiones. Intelligendae tamen sunt ipsorum operum qualitates, et sincerae fidei contemplatione cerneudum est, ad

44쪽

sit quod caro sine Verbo non agit, et quid sit quod Verbum sine earne non ieit. Sine Verbi enim potentia nee conciperet virgo nec pareret; et sine veritate carnis obvoluta pannis infantia non iaceret. sine Verbi polentia non adorarent Magi puerum, stella indice deelaratum; et sine veritate carnis non iuberetur in Aegyptum transferri puer, et ab Herodis persecutione subduei. sine Verbi potentia non diceret vox patris missa de caelo , hic est filius motis diluetis, in quo mihi bene comρlacui; et sine veritate camis non protestaretur Ioannes, ecce agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi. Sine Verbi potentia non seret redintegratio debilium, et vivificatio mortuorum; et

sine veritate earnis nec cibus ieiuno , nec somnus esset necessarius satigato. Postremo sine Verbi potentia non se Dominus patri prosteretur aequalem; et sine veritate carnis non idem diceret patrem se esse maioremi cum cath Lea fides utrumque suscipiat, utrumque defendat, quae secundum consessionem

beati apostoli Petri, unum Christum Dei vivi stium , et hominem eredit et

45쪽

υσαι vos νυν ταπειναὶ λεξεις κ; εργα, εις το σωμα του υἱου γεγραμμί- να νοεν ο σα δν ενδοξα γραμματα , εἰς δ τρυ λου θροτητα ρταν πεινα μετα το νησώ σαι , τοῦ σωματs - ἐλάττωμα -κα δε εκ ram αρτων cis πεντακιο χιλιους ἄνδραs , πρυδ ων κ; γυναικων τρεφti , ψ δωδὲ κα κο- φινους πω ρεις κλασμάτων - μευει , της θεοτητος τοῦ λργω To-ηνικαδε εαὶ et O ,προσκεφαλαιον ἐν τω et otiis κοιμαται , ἀναπαυotiis σωματικης ἔργον bταν HEEπατων μ' τῆς θαλαμης απριλῖ τοῖς κυμασι x; τοῖς ἀνι - μοις σι τα πεφι M , άκουει et I εν τω πλοιω-' ο ρ κών ομολογουντων - αληθῶς θεου ωὶς εῖ' ὁ ταν ἰς- υος τω μνηματι Λα- Verbum. Quamvis itaque ab illo initio , quo in utero virginis Verbum ea rosaetum est, nihil umquam inter utramque formam divisionis extiterit , et per omnia incrementa eorporea unius personae fuerint lolius temporis aetiori ea ipsa tamen , quae inseparabiliter facta sunt, nulla permixtione confundimus et sed quid cuius formae sit, ex operum qualitate sentimi . 25. S. Athanasii episcopi alexandrini consessoris. Cunetas igitur humiles dieiiones de filii corpore scripias existima, gloriosas autem dictiones ad Verbi divinitatem refer. Cum esurit post ieiunium , eorporis est infirmitas i cum autem quinque panibus virorum quinque millia , abs que pueris mulieribusque, saturat, et duodecim cophinos fragmentis implet , hoe a Verbi divi uitate procedit. Cum in navi capite reclinato dormit, id eo poralis requiei proprium est i cum autem ambulans supra mare suctibus ventisque imperaus ait, siti obniti osco, statim audit navis socios cum sacramenio adfirmantes, mere ilius Dei es. Cum sepulcitro Lazari adstans lacrima iuri

1 Sequentibus alis ilia legebam etiam in p. 628. Item paria hahet Νie ras aquileiensis inspurio. ut dicitur. opere f. Athanasii de suo opusetito iae ratione fu i a me di ulgato. ua. quod extat latine in edit. Matitio. T. I l.

46쪽

et eum passioni proximus dicit, tristis est anima mea usque ad mortem atque taediat; et divinitatis quidem spiritum ad omne opus incarnationis paratum est , earnem autem infirmam; haec est videlicet eorporis infirmitas , quae tristatueatque taediat; cum vero imperative dicit , Laetare perii Ioras, surgitque redivivus qui quatriduanus iam foetebat cuiusmodi res ab orbe condito numquam aecidera0 , haec divinitatis demonstratio est. tis. S. C3rilli ex libro septimo operis de adoratione in spiritu. Non igitur aequare poterit divinitatis exeellentiam humana natura; id mitim fieri minime potest. Itaque, ut qui nostri similis laetus esset, talisque intelligeretur, dicebat e pater maior me est, cum tamen idem ex natura divinitatis aequalis sit, et nihilo inserior excellentia genitoris. a7. s. Cyrilli. Nonne de ipso scriptum est, inferiorem esse, quod ad humanitatem ad

47쪽

SYNODI CONSTANTINOP.

διχα σαρκος , 6 Οἴπω τοις καθ ' ἡριας oIον tri πλακεὶς o λ , το γε ενελαττοπι κεῖ se αὐ r ανωκοτως α φεροιτο νου ἀγγήλων, μεν δὶ 'ἴ ἰάσων κτι Πλατων e πηος γε τουτω προσκυνητης' οὐδεν επαμυνοντο- ἡ υπερδκοῦντω ετι παν' ημῖν λογου εἰ δὴ ταυτὶ φαναι τε e φtονιοῦν δυσ-osias τι αμα σφαλερωτατον μειων θ , ετι 6 - ω -' ἔ-ὲεταέ που παντως εκεινο νοειν προσκυνητὴς op οτι ἄνθρωπος. tinet, praestante angelorum natura; infraque horum gloriam paulo minoratum Z Ita est. Dixit enim Paulusi eum autem qui modico quam Angeli minoratus est, videmus Iesum , ρro ter Passionem mortis , gloria et honore coronatum. At quid causae sit, cur licet praestantiorem naturam nacti supernae civitatis incolae , et certissima atque indubitata prorsus Dei cognitione praediti . illum qui natura inferior est, et ipsorum gloriae cedit, adorandum secerint , expone quaeso. Equidem tuae iam sunt hae partes. Igitur , si est idem et inferior simul, et incomparabiliter excellens . facile tribuemus humanitati id quod inserius est , quod in eam congrue cadit multum enim distat ab angelis natura hominis r deitati vero omnia superanti, supereminere et attolli supra

res creatas, et ultra omnem rationalem substantiam et omne nomen quod nominatur , substantialiter excedere concedemus. Sin autem eliam absque carne

et nondum humanitati velut insertum Verbum , ipsis quoque angelis inserius e se censeatur, minus quidem erit ipsum suis creaturis, ac Praeterea adorator ;tire ei iam succurret aut patrocinabitur demum nostra defensio. Quod si haec dicere ac sentire impium est simul ac sallacissimum; minor autem est , quoniam et homo est; utique sequetur id esse cogitandum , scilicet adoratorem esse, quatenus homo est.

48쪽

λλ in φερων δ σαρκα , ὰφικαν αυτην τα τηs Moraως ἐλαττωματα ίπομειναι, ψ . . ιησα, o καθεσθχναι , ψ κοπιάσαι τιλ ο κ επιδ σαυρον , οφ -ιν αυτὴν τα της σα κος παθεν M.' τρυτο MI 8. Eiusdem. Quum autem apostoli eo dieto insultent, perinde ae si ad vulgarem aliquem hominem referretur , age totam sententiam ab initio repetamus, quatenus ad institulum sermonem pertinet. Scriptum itaque este eum autem otii modico quam angeli minoratus est, videmus Iesiam propter passionem mortis gloria et honore coronatum. Et paulo infra. Eece enim, et quidem apertissime quum dicat minoratum infra angelos propter passionem mortis, atque ob id c ronatum esse gloria et honore, manifeste illum ostendit de quo verba saeti, nimirum unigenitum i participem enim ait sactum esse carnis et sanguinis perinde ac nos. as. Chrysostomi. Sed earne adsumpta, sinit eam naturae infirmitates perserae . videlieet et sitire , et requiescere, et laborare di denique ad erucem deveniens, sinit carnem quae sunt propria eiusdem perpeti. Proptereaque et sudoris rivi ex ea de

ci) Dial Q. quod timis est chelatus T. V. O sequentium apud chersostomum verborum patet. l. p. 7 T. B. sedem vestigandam per o tum eruditia permitto.

49쪽

'o I Xριτος σωμα καθαρον αμαρτηματων εἶχεν , οὐ φυσικῶν gras κωνί πηψαsμενον ἐπιὶ, ουδε σῖμα ην. λα. Tu αγιυ 'Aμφοσιου s i 'ns ανΘρω προ ρυν ἐνδοιάθε, - ἄνθρωπ9. εκταραττιταρο ου ταραττεται γ ν δυναμα οὐδὲ η θεοτης αὐτου, ἄλλ' η ψυχὴ ταραττεται κὰ σπα-ραττρται κατα τ της άν- ω-ης σα ρτητο ε υρληψιν. λζ. Τοῖ αὐτου'o Ουν Irit, εν τη Θεου μορφη , ελαοπων εν τη προσλήψει τηε ορ- fluebant , et angelus apparuit illam consortans ; et tristatur et maesta esti Nam et ante quam haec diceret . anima , inquit, mea turbata est. Item tristis est anima mea usque ad mortem. Eiusdem. 3o. Christo autem corpus erat peccatis purum, non tamen naturalibus necessitatibus alienum. Alioqui corpus nou suisset. Saneii Ambrosii. 3 i. Ut homo ergo dubitat, ut homo turbatur. Non turbatur eius virtus, non turbatur eius divinitas; sed turbatur animai turbatur seeundum humanae fragilitatis adsumptionem. Eiusdem. 3a. Aequalis ergo tu Dei forma, minor in susceptione carnis et homi uis pas

50쪽

ι aeινος , οὐ τε o που ἐλαφορicia ρυσέα δO', μιαν δύναθαι νοD 23 τ ενεργειαν, ά ποδεικνυσι φανεροῖς μηνυμασι , το μὴ δυνα. s ψαν φυσι ιῆν ἐνεργειαν ε- χειν et ειοτητα ψ δ ἀν' ωποτητα et Di τοῖ' εἰ κὸ ενος προσλυ aberi γινωσώκοών, κὰ μετα της ἀλληλων κοινωνίας ἐνεργειν θεωροῖνταρο δ πω τοινυν με - ν έ ελάττων ἐνεργεια λεγιτα . ου ina' μιαέ, ἄλλα αλ' δυο φυσικὰν τοῖενος χριςου ενεργειοῦν φανερουτα su). - Και ταῶτα μῖν ρλν dici ρουσα η ἔκτηsione. Nam quomodo eadem posset minor esse aequalisque natura 3 Quomodo autem si minor est , eadem similiter facit quae pater facit Nam quemadmodum eadem operatio diversae esset potestatis r diumquid sie potest minor, quemadmodum maior operari y aut uua operatio potest esse , ubi diversa substantia est y Itaque accipe Christum secundum divinitatem , minorem non posse dici. sanes Agathonis. 33. Et dum ostendit magnus Amhrositas , non posse diversae potestatis unam

operationem existere , nec minorem posse operari quod magnam et nec ubi di versa substantia est, unam posse operationem intellisi, demonstrat manifestis ii diciis , quod non possit unam naturalem operationem habere divinitas et humanitas Christi, licet unius personae esse noscantur , et alterum cum alterius communione operari cernantur. Ubi itaque maior et minor dicitur operatio , non de una sed de duabus naturalibus unius Christi operationibus intimatur. - Atque haee quidem sexta synodus decreto firmavit, quae videlieet sanetus Ambrosius scripserat. Quinta vero synodus tum huic sententiae tum reliquis sanctorum

ta Ex eo it. IlI. eo inuti p. ed. Coleat T. cu) Ilaetetius extat textus apud eitatum eoti Vll. p. 686. D. eilium.