C. Iulii Caesaris Commentarii de bello Gallico et civili. Accedunt libri De bello Alexandrino, Africano et Hispaniensi e nuperrima recensione Ier. Iac. Oberlini. Tomus primus secundus 1

발행: 1818년

분량: 622페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

441쪽

LIB. I. CAP. 48-5 i.

Provincia comportabatur: magna copia pabuli sub- Pi Iebat. Harum rerum omnium facultates sine ullo periculo pons Ilerdae praebebat et loca trans flumen integra, quo omnino Caesar udire non Poterat. 5o. Hae permanserunt aquae dies Complures. C natus est Caesar reficere pontes: sed nec magnitudo fluminis permittebat, neque ad ripam dispositae cohortes adversariorum perfici patiebantur: quod illis prohibere erat facile, tum ipsius flumin. S uutura utque aquae magnitudine, tum quod ex totis ripis in unum atque angustum locum tela iaciet,autur; atque erat dissicile, eodem tempore rapidissimo numine opera Persicere et tela vitare. 5 i. Nuiiciatur Afranio, magnos comitatus, qui iter habohant ad Caesarem , ad flumen constitisse. Venorant eo sagittarii ex Rutenis, equit os ex Galliacum multis carris magnisque ita pedimentis, ut seri Gallica consuetudo. Erant praeterva cuiusque generis hominum milia circiter sex cum Servis liberisque: , sed nullus ordo, nullum imperium certum , quum

suo quisque Consilio uteretur atque Omnes sine timore iter facerent, usu Superiorum temporum B tque

itinerum licentia. Erant complures honesti adolescentes , Senatorum filii et ordinis Equestris; erant legationes civitatum; erant Legati Caesaris. Hos omnes flumina continebant. Ad hos Obprimendos cum omni equitata tribusque legionibus Afranius de nocte

Mea intema , nondum vacuefactat ahulatio itibus. M. me erm. Alii Eae. sum ma natu a. Erat enim, ut sequitur rapidissimurn. M. serMis liberιιιue. Sic codd. eL edd. vett. Alii liber ιsque. ve . te . atque it. licentia, i. e. lieentia s. securitas . qtia iter seceraut superiore teuat ore Mite quam ad hoc flumen iii pselitviriueuerant. Est D υ. iter et superius te iri us , Pio . iter Su- seri ,ri, terni oris. M. Reposui ctim ud. v M. quod optimi codd. habent. Vulsu legitur usi. Leri: dra

442쪽

DE BELLO CIVILI

prosiciscitur inprudentesque ante missis equitii, , a igreditur. Celeriter tamen sese Galli equites expediunt proeliu inque committunt. Hi, dum pari certamine res geri potuit, magnum hostium numerum pauci sustinuere; sed, ubi signa legionum adpropinquare Coeperunt, paucis amissis, sese in montes prinximos conserunt. Hoc pugnae tempus magnum adtulit nostris ad salutem momentum: nacti enim spatium se in loca superiora receperunt. Desiderati sunt eo

die sagittarii circiter CC, equites pauci, calonum

atque inpedimentorum non magnus numeruS.

5a. His tamen omnibus annona crevit: quae serereS non solum inopia praesentis, sed Etiam suturi temporis timore ingravescere consuevit. Iamque ad denarios L in singulos modios annona Pervenerat

et militum vires inopia frumenti deminuerat; atque incommoda in dies augebantur; et tam paucis di

bus magna erat rerum tacta commutatio ac se sortuna inclinaverat, ut nostri magna inopia necessariarum rerum conflictarentur; illi omnibus abundarent rebus superioresque haberentur. Caesar iis civitatibus, quae ad eius amicitiam accesserant, quo minor erat

frumenti copia, pecus imperabat; calones ad longinquiores civitates dimittebat; ipse praesentem inopiam, quibus poterat subsidiis, tutabatur.

53. Haec Afranius Petreiusque et eorum amici pleniora etiam atque uberiora Romam ad suos per-FLa tamen. Intelli , quam hoe piiguae lampus magnum adtuis urit momentum ad salutem non opus legem ma lum.

non solum invia praesentis. L sinitur iii aliis an Pia non a iam reae . eodem -- . Ree operae Pretium erat miliare in praesennant expungere inoPici.

ad deniarios L. Cum eodd. ha hemit . ad XL, Oudeiidorpius hoc iudicat ex in eompendium scrihendi, ut X sit nota denarii, L nota numeri. probatqua adeo hos , - donarios L ediderunt. 3I.

443쪽

LIB. I. CAP. 5 I-54. scribebant. Multa rumor fingebat, ut paene bellum

consectum videretur. Quibus litteris nunciisque R mam perlatis, magni tomum concursus ad Afra nium , magnae gratulationes fiebant: multi ex Italia ad Cn. Pompeium proficiscebantur: alii, ut principes talem nuncium adtulisse; alii, ne eventum belli

exspectasse, aut ex omnibus novissimi venisse vi-

dorentur.

54. Quum in his angustiis res esset atque omnes viae ab Afranianis militibus equitibusque obsiderentur, raec pontes perfici possent, imperat militibus

Capsar, ut naves faciant, cuius generis eum superioribus annis usus Britanniae docuerat. Carinae priamum ae statumina ex levi materia fiebant: reliquum corIIus navium, viminibus contextum, coriis integebatiar. Has persectas carris iunctis devehit noctu milia passuum a castris XXII, militesque his navibus numen transportat continentemque ripae collem inproviso occupat. Hunc celeriter , prius quam ab adversariis sentiatur, communit. Ηu C legionem p stea transiicit; atque ex utraque parte pontem in-

Iemn lihIn Multa rumor a Vingebat. airia in codd. est Miatoriam ora

coneraraus ad Astan. Domum Asennii Romae adierunt, eiusque 'mΡin Irais gratulati sunt. Domumco raraua dicitur, ut utimum rMitto, S. Ad Astantum est . ad domni Afranii. Haec sere monum-rat Davisius. M. Sie 'l'ereui. Ad. 4 . 4 , me adducta est domum. tibi Donnius 2 i. e. nd domum meam. Si non opus erat coniecti . rix at emendatiouihus criticorum ,

de aluitius ut naDes scirent et c. Posterior aetas dixit eiam s. Vid. L idori

Priarum flammina ete. Sie honi eo lil. pro quo alii primum strantinct

transiicit. Sic eodd. veI traiecit. Viago transducit. Pontem institutiam Ursicit. Tre optimi e d. hahetit instituit, ro liqui servant institutiam. Forte levi peridum t mnsem instituit. institulum bid. ικυ. Haec sunt veri Marciandi in Explicat. vet. aucti P. 266. IL

444쪽

DE BELLO CIVILI

stitutum biduo perficit. Ita comitatus, et qui is

menti cauqsa processerant, tuto ad se recipit et rem frumentariam expedire incipit. 55. Eodem die equitum magnam partem flumeutransiecit, qui, inopinantis pabul utores et sine ullo dissipatos timore adgressi, quam magnum numerum iumetitorum atque hominum intercipiunt; cohortibus lite cetratis subsidio missis, scienter in duas pamtes sese distribuunt; alii, ut praedae praesidio sint; alii, ut venientibus resistant atque eos propellant:

Unamque coli Ortem, quae temere ante Ceteras extra aciem procurrerat, seclusam ab reliquis circula veniunt atque interficiunt, incolumesque cum magua praeda eodem Ponte in custra revertuntur.

56. Dum haec ad Ilerdam geruntur, Massilienses, usi L. Domitii consilio, navis longas expediunt. n. mero XVII, quarum erant XI tectae. Multa huc minora navigia addunt, ut ipsa multitudine nostra

classis terreatur: magnum numerum sagittariorum,

magnum Albicorum, de quibuη supra demonstratum est, inponunt atque hos praemiis pollicitationibusque incitant. Certas sibi deposcit naves Domitius atque has colonis pastoribusque, quos.secum adduxerat, complet. Sic , Omnibus rebus instructa classe, in gna fiducia ad nostras naves procedunt, quibuS Pra

qui processerant. Cf. c. 48.exy- . clisticultatas illius rei

minuere. Μ. ' quam magno. vid. Ind. in qua Vulgo, quam maimum. Μ. Contrae a. cetratis. Bene sie Aldufi et Mai. Iales eodd. et edd. vett. lenturiati .

raesidio. Malig. cum aliis ostiis, invitis eodd. Massilienses. Redit narratio ad

e. 36. M.titi L. Dom. cons. Vocem usi abi ieit Gruleriis. male. CL G. . I. tectae. vid. Ind. M. Cotis. Sehesserde re nu . X. S. a-ra demonstratum est. e. M. M Certas nares, eertum numerum navium. μ

445쪽

orat D. Brutus. IIae ait insulam, quae est contra Massiliri in , stationes obtinebant. 5 . Erat multo inferior navium numero Brutus sod ite lectos ex omnibus legionibus sortissimos viros antesignanos Centuriones Caesar ei classi adtribuerat, qui sibi id inuneris depoposcerant. Ιi manus ferreas utque harpagones paraverunt; magnoque numero Pilorum, tragularum reliquor uinque telorum se instruxerant. Ita, cognito hostium adventu, SunS na-VPs ex Portu educunt, cum Massiliensibus Confligunt. Pugnatum utrimque est sortissime atque acerrime; neque multum Albici nostris virtute cedebant, ii minus aspPri pi montani, exercitati in armis: atque ii, modo digrΡssi a Massiliensibuς, receiatem eorum pollicitationem animis continebunt; pastoresque in

domiti , spe libertatis p xcitati, sub oculis domini

Sulam probare operam Stude hant.

58. Ipsi Massilienses, et celeritate navium, et scientia guheriaci torum confisi, nostros eludebant inpetusque eorum excipiebant; et, quoad licebat latiore spatio, producta longius acie, circumvenire nostros, aut pluribus navibus adoriri singulas, aut remos transcurrentes detergere, si possent, contendebant; quum propius erat necessario ventum , ab scientia gubernatorum atque artificiis ad virtutem montan

Centuriones. ideo, ni essent Centurione , fungerentur munere Gnturiouum. M. Pastorestis in Iomiti. Sermo de iis . riuo Domitius Recuru adduxerat. Unde Iurivius legi iubet vel Domιliani vel postea Pria domitia poni Domitii. ωιore Matio, quippe extra por

ρε' lueta longiis, in longitudinem

extensa. M.t vi curremes . trauseurre o.

Navis . per medias hostiles vecta ,

vi et impetu vecturae rem earum refringit. hoc enim est δε- ter gere remos i iis Me refractis coci Versa ad suos redit. Sexcentiex hoe .in uarratior, thun eterum scriPt rum Moirrit. Graece dieitur

M. Vid. Liv. 18 . 3o et 36 . 44. 38 . b. CL Sehesiae de re navis

3, 6. dicitat di torquere, ita seiugere. arti titis. Coild. et edd. vult.

tisitas. In te Mat. bene artificiis. Alii periretum arti ι vel arto m.

446쪽

Tum confugiebant. Nostri , quod minus exercitatis rei nigibus miliusque peritis gubernatoribus visebantur, qui repente ex onerariis navibus erant producti, ue-que dum etiam vocabulis arri. amentorum cognitis, tum etiam gravitate et tarditate navium inpediebantur: tactae enim subito ex trumida materia non eumdem usum celeritatis habebant. Itaque dum locus comminus pugnandi daretur, aequo animo sim gulas binis navibus obiiciebant atque iniecta manu serrea, et retenta utraque nave, diversi pugnabantat i te in hostium naves transcendebant; et, magno numero Albicorum et pastorum interfecto, partem navium deprimunt; non nullas cum hominibus c,

piunt ; reliquas in portum compellunt. Eo die naves Massiliensium cum iis, quae sunt captae, lin

tereunt novem.

59. Hoc primum Caesari ad Ilerdam nunciatur; simul, persecto ponte, celeriter fortuna mutatur. Illi, perterriti virtute equitum, minias libere, minus audacter vagabantur: alias non longo ab castris Progressi spatio , ut celerem receptum haberent, a gustius pabulabantur, alias longiore circuitu: cust dias stationesque equitum vitabant, aut, aliquo ae cepto detrimento , aut procul equitatu viso, ex me

omnino e. M. M. HMerai ρυ-abiani, Para cum It c, Para cum illa uave : Dam singulae

naves Cae aris eum hinis hostilibus pugna haut. αμα mimum Caes. Aut te elue , Hoc Proetium , quam lectionem Ciaeeonius eo licum esse dicit; aedcodicea non uomitiavit : aut, quia Exstat etiam in eo. d. Hoc Primum cum Caeaari - , inde erui ρο- terit . μα tim rix rum Caeson

447쪽

dio itinere proiectis sarcinis fugiebant. Postremo et

plures intermittere dies et, praeter consuetudinem omnium, noctu constituerant pabulari. 6o. Iliteri in Osc nses et Calagurritani, qui erant Cum oscensibus contributi, mittunt ad euin legatos seseque imperata facturos polliceritur. Hos Tarra-Conenses et Iaceta iii et Αuqθtani et paucis post diebus Illurgavonenses, qui fluinen Ibitum adtingunt, insequuntur. Petit ah his Om olui' , ut se frumento iuvent: pollicentiar at lite, omnibus undique Conquisitis iumentis, in castra doportant. Transit etiam cohors Illurgavonensis ad eum, cognito civitati A Cousilio, et signa ex statione transfert. Magna celeriter commutatio rerum. Poriecto ponte , magniS fluuique civitatibus ad amicitiam a clivi ictis, expedita re frumentaria, exsti iactis rumori has de auxiliis legionum, quae Cum Pompeio per Mauritaniam venire dicebantur, multae longinquiores civitates ab Ascanio desciscunt et Caesaris amicitiam sequuntur. 6 r. Quibus rebus perterritis animis nil versariorem, Caesar, ne sempΘr magno circuitu per pontem equitatus esset mittendus, nactus idoneum locum, lassas

pedum triginta in latitudinem complures sacero instituit . quibus partem aliquam Sicoris avserteret vadum ius in eo flumino efficeret. His paene essectiq, magnum iri timorem Afraniuq Petreiusque perveniunt, ne omnino frumento pabuloque intercluderentur;

CAESAR. comment. Tom. I.

448쪽

DE BELLO CIVILI

qii nil mullum Caesar equitatu valebat. Itaque 'eo stituunt ipsi iis locis excedore et in Celtiberiam heb

ium transferre. Huic consilio suffragabatur etiam illa res , quod ex duobus Contrariis generibus, quae superiore hollo cum L. Sertorio steterant civitates, victae nomen atque imperium absentis timebant; quae in amicitia manserant, Pompeii magnis adsectae be- inpliciis eum diligebant: Caesaris autem in barbaris

erat nomen obscurius. Hinc magnos equitatus magna lite auxilia exspectabant et suis locis bellum in hi 'mem ducere cogit ahant. Hoc inito con ilio , toto flumine Iliero navis conquirere et octogesam adduci iubent. Id erat Oppidum positum ad Iberum , miliaque passuum a castris aberat viginti. Ad eum I cum fluminis , navibus iunctis, pontem imperant seri, legionesque duas flumen Sicorim transducunhCastraque muniunt vallo pedum duodecim. 62. Qua re per exploratores cognita, summo labore militum Caesar, continuato diem noctemque opere in flumine avertendo, huc iam deduxerat rem , ut equites, etsi difficulter atque aegre fiebat, possent

tamen atque auderent flumen transire; pedites vero tantummodo humeris ac summo pectore exstare, et

ma in a niuexerant, alii cum ber torio fitote lat.

nomen absentis . Pompeii. Hor. 3, 2. Dimisius. Suadehat hie n .men PomPera e litiea seq. traiasseere Post absentia. magnos equitatus. Raro in plurali Meurrit. V. tamen Sall. Iug. 6. Hor. 5 . .

te . Alihi quoque cum inlinitivo acci eL passivo simul struitur iubere . ut apud Laicanum x . Siset to . 3ΑΤ.

eleduxerat. Vulgo duxerat. Alii reduxerat. Mati utius recte e nera' vit e more uostri. vid. cap. To.

exata f. .eg. exstarent, e quin a

cuum e cap. 63 . ubi soli equites

uirentur sustuli ; nee stare Pote teum iis . quae cap. seq. 63 Q εέ narraritur. intriiserat librariun es ais male sudulus. Gusentit Iurinius.

449쪽

LIB. I. ULP. 6I-64. 4 ii num altitudine aquae , tum etiam rapiditate flumi

tiis ad transeundum inpedirentur. Si d tamen eodem fere tempore pons in Ibero prope effectus nuticiabatur set in Sicori vadum reperiebatur. 63. Iam vero eo magis illi maturali dum iter existimabant. Itaque, duabus auxiliaribus cohortibus Ler-dae praesidio relictis, omnibus copiis Sicori in transeunt et Quin duabus legionibus, quas superioribus diebus transduxerant, castra coniungunt. Relinquebatur Capsari nihil, nisi uti equitatu agmpia adversa riorum male haberet ei carperet; pons enim ipsius magnum circuitum habebat, ut multo breviore itinere illi ad iberum pervenire possent. Equites ab eo missi flumen transeunt et, quum de tertia vigilia Petreius atque Afranius castra movissent, reIpente Sese ad HO-vissimum agmen ostendunt et, magna multitudine circumfusa, morari atque iter inpedire incipiunt. 64. Prima luce ex superioribus locis, quae Ca 'saris castris erant coniuncta, cernebatur, equitatus nostri proelio novissimos illorum premi vehementer,

RC nonnunquam sustinere extremum agmen atque

interrumpit alias inferri signa et universarum cohortium inpetu nostros propelli; deinde rursus Conve sos insequi. Totis vero castris milites circulari et dolere, hostem ex inanibus dimitti, bellum non ne-eessario Iongius duci: Centuriones Tribunosque ii d

- habebat, transire Pontem velle Im tutabat mi.utium circuitum. Cf. c. si . M. austinere. Imo , ut edd. anti. hahelit. AI. T. arratinere tue-

vim MLari. Restituit e cod. Uraini. couspiraut et alii. Valgo legehatur eonturbari. De Voee rariore P. Seu . ep. 4o. CL P. Victorius V. L. 8 , l3. non necessaris long. διδέ. P.itti eulam negativam e Palatino eod. addi lit C. llarius. Hahent et alit. Proh.ιt Oud. sequor, recipio. Ubi ni Mutio dei fit. τό necessario ablativo casu cecipitur.

450쪽

DE BELLO CivILI

litum adire atque obsecrare, ut per eos Caesar Cer-lior sieret, ne labori suo neu pericum Parceret: ρο- ratos esse sese, Posse et virulare ea transire sumen, qua transdumus esses equitatus. Quorum studio et vocibus excitatus Caesar , Θtsi timebat tantae magnitudinis fluinini exercitum obiicere, conandum t mula atque experiendum iudicat. Itaque infirmiores milites ex omnibus centuriis deligi iubet, quorum aut animus v ut vires videbatitur gustinere non POSse :hos cum legione una praesidio castris relinquit: reliquas legiones expeditas educit magnoque numero tumeti toruin in fluini ne supra atque infra constituto, transducit exercitum. Pauci ex iiis militibus , vi numinis abrepti, ab equitatu excipiuntur ac sublevantur: interiit tamen nemo. Transducto incolumi exe

citu , copias instruit tripliceinque aciem ducere incipit. At tantum fuit in militibus studii, ut, milium VI ad iter addito circuitu, magnaque ad vadum fluminis mora interposita , eos, qui de tertia vigilia

exissent, ante horam diei nonam consequerentur. 65. Quos ubi Afranius procul visos cum Petreio Conspexit, nova re perterritus locis superioribus coii

reatos esse. Vel Iiare verita,e asse et audere deletida hulit. M. Olid. PO , t sese. hic Dillil ι, hui, lat. Sequitur Beriueiti stra transire. T. ea i hest a codd. et edd. vett. lum et quo I gitur Pro quia. eaiνmittas, uiliit uisi arma ge

tantus . . .

G. T . 56. M. Mi staminis. Alii in Ilumine. vi

sti e

trιylicem aetem. vid. Ind. in acies.

ad iter. Ilam verba edd. Uti m. OmiAerant, contra codd. n. Male subpressit Mai. ad Madum. Haee veris I s. Se liger hiae truti tulit . cum in codd.

36. M. hora nona. Est circiter citiaris Pomeri linun. M. yrraeia Misos. An d Iendum Misostii Ciaeeonitis monuit ' Clathi esse idem . quod Rdstaret tex: non Putem Plane idem, osse. M. Atiundare videtur.

SEARCH

MENU NAVIGATION