장음표시 사용
11쪽
CONSTANTII OPOLITANIAR CBIEPISCOPI, IIOMILIIL LXVII IN GENESIM.
Sara autem uxor Abram non peperit ei: Sed habebat ancillam Egyptiam nomine Agar . I. Etiam hodierna lectio linguam nostram denuo in memoriam Patriarchae vocata neque vos admiratio teneat, quod cum tot diebus historiam ejusdem tolles in medium attulerimus, nec hodie illam absolvere potuerimus Magna enim copia est virtutum Iusti, et eximia sunt illius hona opera, adeo ut omnem humanam linguam vincunt. Quem enim Deus superne coronavit et celebrem secit, quis hominum digne laudare poteri y Attamen etsi longe inseriο-re Sumta S, quam EXPOSCant illius merita, pro nostris Saltem viribus, quae de illo Scripta sunt in medium asserentes, ad aemulandum et imitandum virtutem illius vos inducere cupimus. Susticit enim hujus viri philosophia ad omne hominum genu erudiendum, et ad alliciendos eos, qui diligenter auscultant, ut ineant virtuti viam Laetorum ob-
12쪽
secro ut attendatis his, quae dicuntur, quo liceat etiam ex
nuper lectis diasti philosophiam addiscere. Potest enim hicloeus docere et Viros et mulieres, ut magna inter Se Oncordia vivant, et conjugii vinculum indissolutum Serventes et neque vir insurgat adversus mulierem, sed ut vas infirmiori majorem illi veniam tribuat neque mulier viro se opponat, aut ab eo dissideat, sed ut vicissim alter alterius onera ferre certent, domesticamque pacem omnibus bonis praeferant. At perpe-pretium fuerit audire verba ipsa, ut sita nobis doctrina manifestior e Sara autem, in , quit, uxor Abrae non peperit ei Dcoeterum habebat ancili, lam Egyptiam , cui nomen Agar LO, Considera, charissime , pc loco inessabilem Dei tolerantiam et eximiam sidem gratumque animum Iusti, quem datis sibi promissionibus declaravit. Cum enim toties promisisset Deus Se da lurum semini ejus terram, et in tanto multiplicaturum numero, ut multitudini Stellarum adsequaretur; videns nullam promissionem opere impleri Seque ex promiSSiο- ilibus nihil praeterquam verba accipere, non turbabatiar ra-ione, non CommoVehatur mente, Sed mansit immotus et
inflexus, credens potentiae promittentis. Et idcirco etiam hic id significavit Scriptura divina, dicens De Sara autem uxor Abrae non peperit ei, quasi hoc nobis declarans 3Post haec omnia, post pacta cum eo inita, post pollicitationem innumerae multitudinis ex eo procreandae, nihil fluctuabat secum, videns nihil dictorum opere impleri, Sed omnia contrario modo sese habere propterea dicit post illa omnia: Sara uxor ejus non peperit ei tacui discas ni hi illi accessisse post tantas promissiones, et Si quod Sara Sterili et utero emortuo esset, in mente Iusti multam haesitationem ingenerare posset. Verum Patriarcha non pectabat ad impedimenta naturae; sed Sapientiam Domini
13쪽
IN TAP XVI. MENES. BOVILIA xxxviII. cogno ScenS, qui cum naturae Dominus et conditor sit, viam in inviis potest invenire, Sicut gratu Servia non quaerit curioSe nodum eorum quae si unt, sed relinquit incomprehensibili Domini providentiae, et credidit dictis : idcirco
inquit e Sara autem post tantas promiSSione non peperithei. II abebat autem ancillam aegyptiam, cui nomen Agar. a Non absque causa etiam hoc loco Scriptura divina nobis ancillae memoriam secit, sed ut sciamus unde habuerit illam. Nam idcirco adjecit eam Egyptiam SSe, ut ad Superiοrem historiam recurramus, quod nempe uerit ex numero eorum qias Pharao Abrae donaverat, quando tanta ultione ab omnium De potitus est, quodque redeundo hanc acceperit Sara Studiose enim nobis et nomen et gentem significavit divina Scriptura Verum ulterius hic con Sidera, quomodo Sarae mens philosophicis praedita fuerit moribus, et mirum in modum continenS, atque ulimsuerit ipse Patriarcha illi obsequens et dicto audiens. 3 Dixit autem Sara, inquit, Abrae in terra Chanaan : Eccev conclusit me Dominus, ne parerem : ingredere igitur ad y ancillam meam, ut ex ea prolem suscipias Vide mulieris probitatem Vnihi tale dixit, quale posthaec Rachelinquit ad Jacobrium mihi illos quod si minus, moriorii ego . Sed quid dicit pa Ecce conclusit me Dominus, uti ne parerem. 3 Et quia, inquit, sterilem me secit naturae Conditor, et privavit me siliorum procreatione, Ut ne Propter meam Sterilitatem, cum in extremam veneris Senectam
poStea maneas absque liberis, Ingredere ad ancillamymeam , ut ex ea silio procrees a Multiplex et inessabilis mulieris probitas. Quae enim unquam mulier hoc Susti Deret sacere, Vel viro consulere, vel ancillae conjugali toro Cederes
II. Vidisti quomodo ab omni assectione suerint alienis
14쪽
6 s. Io. ERYSOSTOMI ARCITIEPISCOPI Q. P. Unus erat ei Scopus, ne absque liberis hinc decederent, sed spectabant ilomodo etiam illinc consolationem acquirerent, et in dissolubile pacis vinculum servarent Observa enim hic Patriarchae insignem continentiam, admirabilemque man Suetudinem. Neque enim asperio fuit uxori, quod liberos non haberet , ut insipientes nonnulli neque amor ejus erga mulierem imminutus est. Scitis enim, plane scitis multos hanc potissimum ob causam mulieres despicere, Sicut ob contrariam adamare. Utrurnque 5tolide et imprudente agunt , qui uxoribus scribunt sterilitatem vel cecunditatem, quasi neScientes a naturae Conditore dispensari univerS , et neque CoitUm , neque aliud quiddam ad procreandos liberos conferre, nisi Coo
peretur In V Superna, quae naturam ad procreandum
excitet. Quae cum probe nosset Justus ille , uxori sterilita tem non imputabat, Sed congruentem honοrem Semper
ei tribuebat. Atque hanc ob causam ipsa in ossicii vicem,
volensque declarare quanto amore erga virum assiciatur,
non quod Siti ipsius erat, Spectabat, sed quomodo illi consolationem quamdam orbitatis liberorum excogitaret
quasi manibus suis acceptam puellam Egyptiam in lectum suum induxit' quin et verbis ipsis ostendit qua de causa id sociat, et quis ejus Sit Scopus. Quia eg , inquit,
inutilis visa sum, et ad generandum non idoneam con 3, clusit enim me Dominus, ut ne parerem. 3Vide prudentem animam, quomodo nihil asperum loquitur, sterilita lem non deplorata sed solum hoc nobis declarare vult quod naturae Domin opifici hoc Scribens, lenitor et generose serat, malen quod e placebat, quam quod ipsa concupiscebat, si hoc niam Spectan , Ut Virum Solaretur u Quoniam , inquit, D οminu me conclusit, ut ne 3 parerem. 3 Quanta hujus verbi emphasis esse quam inessa
bilem ostendit Dei potentiam et providentiam 3 Quasi di-
15쪽
ceret re Sicut nos aperimus et claudimus domum, ita et Dominus in natura operatur, et suo praecept Claudit, Et iterum, quando vult, aperit, et jubet naturam quod suum est perari. Quoniam igitur conclusit me Dominus, ut neue parerem , ingredere ad ancillam meam , ut ex ea prolem procreeS. Scio me orbitatis causam esse propterea noloto privare illo solatio. 3Fortassis autem etiam suspicabatur Sara sterilitatem illam non a se sola esse, Sed etiam ex Patriarcha ride volens certo experimento id comperire 'ancillae cedit, et illam in lectum illius ducit, ut reipsa discat an sola sit in causa, sibique soli sit ascribenda Sto-rilitas. Obedivit autem , inquit, Abram voci Sarae . Magna Iusti philosophia. Id enim quod dixi, hoc et nunc dico, illum non priorem hoc consilium iniisse, quamvis in
extrema Senectute esSet, et nunc a Sara admonitum
prompte hedivisse, ut doceret se non ex concupiscentia vel libidine congredi cum illa voluisse , sed ut seminis re linqueret successionem. Et tulit Sara uxor Abras Agarem aegyptiam ancillam suam , postquam decem annos habi-3tasset cum viro su in Chananaea, et dedit eam Abrae viros suo in uxorem L 3 Attende , obsecro , Scripturae diligen-liam iut enim discamus illum non mox post haec verba,
quae ad eum dixit Sara, in opus prosiluisse, ideo dicit ra Et tulit Sara uxor Abrae Agarem aegyptiam ancillam a Suam V quibus subindicat nobis Scriptura divina eum
uxorem Suam consolaturum , et ei obsequi volentem hanc rem secisse. Nam ut evidenter scias Patriarchae con
tinentiam et eximiam temperantiam, dixit: Postquam de- cem annis habitasset cum Abram viro suci in terra Cha-3nnati v Non abSque cauS tempus assignavit, sed ut Scire possimus quοt annis Iustus sortiter in saecunditatem tulerit, et assectibus superior magnam exhibuerit conti
16쪽
nentiam Vneque hoc Solum, sed ut et aliud quiddam indo discamus. Ideo enim adjecit De Postquam decem annis ha- , bitasset cum Vir su in terra Chanaan non enim omne tempus cohabitationis nobis declaravit, sed illud solum, quod in Chlinanaea consumptum est. Quare hoc, et quam ob causam Qui a Statim ut venit in Chananaeam, benignus Dominus promissionem fecit his verbis De Se- , mini tuo dabo terram hancra et post haec quoque Semel atque iterum promissiones repetiit, ut scias, dilecteri quamvis tanto tempore Dominus distulerit, et promissa non impleverit, Patriarcham tamen non suisSe animo turbatum, sed ratiociniis suis divina dicta praetulisse. Propoterea dicit De Postquam decem annos simul habitassent in
is terra Chanaan. , Vidisti virilem animum vidisti philo sophiae huius excercitationem p quomodo Dominus, ut eam reddat illustriorem, cesset ac dissera Nam quia plurimum ei curae sunt a muli sui non ita Simpliciter in eos conserre beneficia, Sed Simul etiam conspicuos reddere , sidemque ipsorum omnibus declarare satagit. Si enim statim ut promisit se daturum Semini ejus terram hanc aperuisset Sarae vulvam, et libero dediSSet SuccessoreS, neque tam magnum exhibui S Set miraculum , neque tam clara
apud omnes suisset Justi virtus Virtus enim Dei et tunc
manifesta quidem fuisset: nam emortuam naturae ossicinam, et inutilem ad procreandos si io factam, Suo praecepto iterum vegetam sectSSet; at non ita suarum laudum corona redimitus suisset Patriarcha, ut nunc cum tant tempore ipsius probata est virtus , sit quotidie acta est clarior. III. Et ut scias Deum non solum beneficia et dona sua consere velle, Sed solitum Sse beneficia accepturos reddere clariores , vide illum hoc et in Chananaea illa sacere, et idcirco cessare ac disse ere, ut non Solum petitionem illius exaudiat, sed et ut illam ipsam in toto orbe celebrem
17쪽
reddat. Quandoquidem Cum Supplicaret ac diceret e Mi-
serere mei , Domine , quia silia mea male a daemonio tor 5 quetur neque responS eam dignatur misericors et clementissimus Dominus, alioqui prece nostra Semper praeveniens. Et Discipuli quidem nescientes quid suturum esset, et eum Curam agere mulieris , nodoque theSaurum ejus latore, atque ideo non respondere quasi majore commiseratione ducti accesserunt et obsecrabant eum dicentos Dimitte eam, quia clamat post nos ': quasi monstrarent Sesam non erre illius molestiam a Dimitte enim eam , inquiunt, non quia tam aerumnoS QSt, non quia preces eiu rationabile Sunt, Sed quia clamat post
nos. Quid igitur Dominus p Volens et paulatim illius the
Saurum detegere , et docere quantum Discipuli ab humanitate sua ab QSSent, re Spοnsum dat, quod et mulieris ob caecare mentem, niSi tanti suisset succensa desideri alacritatoque viguisset, et Discipulos ab interpellatione deterrere potui S Set. Non Sum enim missus, inquit, nisi ad oves domus Israel, quae perierunt Et hoc quidem dictum illos absterruit, ne pr muliere intercederent sed illam segniorem non fecit, imo in causa fuit ut magis urgeret. Ita enim se habet anima dolens, et serventi asssectu accedens nihil attendit eorum quod dicuntur , Sed unum Solum Spectat, quomod ea, quae ibi curae Sunt a S- sequatur : id quod et ista secit. Auditis enim his, iterum inquit: Adoravit eum, dicenset Miserere mei Domine . Sciebat Domini misericordiam, et proinde magna a SSiduitato utebatur. Sed Vide sapientem illum o Solertem, quomodo neque Sic annuat, Sed asperius et vehementius illam concutiens, responSum det Sciebat enim sortitudinem mulieris, et volebat eam non occulte accipere beneficium ait ut Discipuli discerent ex facto dilationis causam, et alii
18쪽
omnes docerentur quanta sit a Ssiduitatis et perseverantiae potentia, et mulieris virtus Nana dicit De Non est o
nnum Sumere panem siliorum et objicere canibus . re Ilic, obsecroe animadverte mulieri constantiam , quanta
alacritate succensa suerit, quanta in Deum si de incitata suerit, cum interim viscera ipsa, ut ita dicam, pro dolore dissecarentur, et multa siliae commiseratione leneretur: non Ver-
Satur, nec retrocedit ob verbi contumeliam Used audito canis nomine, boni consulit, et satetur se catellum, ut a canum liberetur feritate, et in silioruni statim allegatur ordinem. Audi tandem quid ad haec mulier dixerit, ut discas quantum ex procrastinatione Dei lucrum concedatur. Non solum enim non abegit mulierem dictorum asperitas, sed in majorem alacritatem excitavit et nempe pοstquam audivit haec verba , inquit Etiam Domine , nam et castelli edunt de micis, quae cadunt amens dominorum Uο-hrum'. Vidisti quare huc usque distulerit pretior verba mulieris fidem illius eximiam discamus. Vide enim quomodo Statim eam laudavit et coronavit Dominus, dicens : O mulier, magna est fides tua . 3 Quam principi neque reSponS dignabatur, cum admiratione et laudibus dimittit. Magna , inquit, est fides tua. 3 Erat enim revera magna, quod cum videret semel atque iterum et Saepius Ver
Santem preces, non segnior sacta suerit, neque retroceSSerit,
Sed perseverantiae assiduitate provocaverit Dominum, ita ut voti compos fieret u Fiat in im tibi, inquit , sicut suis . Vidisti quomodo qui prius illam neque respon Sodignatus fuerat, nunc largitionibus certac Non enim simpliciter annuit precibus illius, sed praedicavit et celebravit illam. Iam dicendo mum mulier, , monstravit quomodo fidem ejus obstupescat dicendo autemet Magna est fides stua, divitias quoque mulieris ostendit. Deinde inquit:
19쪽
. Fiat tibi sicut vis. Quantum vis, quantum animo concipis , tantum praebeo. Tanta enim tua perseVerantia dignam te declaravit tua petitione. Vidistis mulieris constantianis vidistis divinae dilationis causam , videlicet ut mulierem clariorem redderet Redeamus autem, si placet, ad propositam historiam, et discamus propter nihil aliud promissiones Patriarcho factas tot annis implere distuliSSe, quam ut multa cum gloria eas illi concederet, omnibusque monstrare justi idem. Idcirco dicit: Post hquam decem annos simul habitas Set in terra Chanaan : hut discus quantum praetorii SSet tempori ex quo promissiones accepisset. Statim enim ut venit in Chananaeam audi vit: Semini tuo ab terram hanc tabet tanto intervallo temporis absque liberis manserat, sterilitasque Sarae interim augebatur. Et dedit, inquit Agar Abrae vir suo
IV. Vide quanta etiam olim philosophia apud Veteres exercebatur, quomodo et Viri temperante erant, magnamque continentiae habebant rationem, ac mulieres elotypiae carebant vitio. Dedita enim opera saepius dicit Scripturam Et, ut tulit Sara Agarem ancillam n et iterum tau Dedit eam hin uxoremet ut discas quomodo absque animi aegritudine negotium egerit, et quantum Apud eos esset virtuti studium. Et ingressus est, inquit, ad Agar , et concepit L , Vide quomodo discit Sara non Iustum in causa suisse , quod
carerent filiis, sed sua potius sterilitas statim enim congressum cum ancilla Sub Secuta est conceptio. Caeterum
vide et ancillae ingratum animum, et muliebris sexus in firmitatem, ut discas etiam hoc loco Patriarchae miram lenitatem. Et vidit, inquit, quod uterum gereret, et constempta est domina coram ea ta Ille enim sermo servorummo SESt, ut cum parum pro Speritati eis accesSerit, nequeant
20쪽
infra suo limites manere : sed statim sui ordinis oblivis cantur, et ingrati sacile evadantia id quod et huic ancilla baccidit. Nam ut vidit uteri sarcinam, neque dominae admirabilem philosophiam, neque suae conditionis vilitatem cogitavit; sed inflata et Superbiens contempsit dominam, quae illam tam commendatam habebat, ut et in viri thalamum admitteret. Quid igitur Sarapta Dixit, inquit, ad Abram , Injuria a te asticior. Ecce dedi ancillam meam in sinumhluumet quae quia Vidit quod uterum gerit, contemptui co-hram ea habita sum Iudicet Deus inter me et te L hs icta quaeso animadverte incredibilem tolerantiam et reverentiam Justi, quam erga Saram declaravit, Veniam ob ea petens tam immerito objecti criminis. Quod enim manibus ancillam viro tradiderat, et dixerat me Ingredere ad ancil-3 Iam meam , 3 quae a CmetipSa et Sua ponte ad congressum hortata suerat, Sta nunc, mutat animo, inquit: In-hjuria a te assicior his mulier, numquid ipse ad ancillae congressum festinavit pium quid intemperantia impellente, ad rem habendam cum ancilla acceleraVit A te persua Sus et tuo mandat obtemperans, hoc tandem fecit. Qua te igitur injuria maritus assecit u Ecce dedi ancillam meam, in sinum tuum. Si igitur sateris te dedisse , nec ipse eam Sua Sponte acceperit, quare injustitiam improperas Etiam, inquit; nam quamvis ego dederim, Sed videns ejus temeri
tatem debebas cohibere mentem tam petulantem. Nam viat Vidit e uterum gerere , contempsit me. Judicet Deus 3 inter me et te. Vere haec mulieris verba Sunt, et infirmi illius sexusa his enim sere illum alloquitur Ego quidem volebam tuum maerorem Solari, quem habes ex prolis inopia tam ossiciosam ea in re me praebui, ut et ancillam meam meis manibus traderem, et ad congreSSum cohortarer: