Sphaera / auctior quam antehac ... castigatior, cum annotationibus et scholiis Eliae Vineti ... Praemissa Philippi Melanchthonis praefatione ... Adjunximus ... compendium in Sphaeram, per Pierium Valerianum Bellunensem

91쪽

DE ACRO BOSCO. a. O immobilis parasteus iris solis secet, qua ratione seupra dictum sic

OTANDUMemquὸ se signa sua sunt aprincipio concri per Libram mulliusne Sagittari, habet sicessione ua stans haera obliquasimul iunctariminores censionibus signor quaesiunt a principiis Cupricorniperrietem, que adfinem Geminorv. Vndeisi ex signa prius dicta dicuntur recte oriri, ista ueros boblique. Vnde uersus: Recita mean obliqua cadunt Uidere Cuncri, Done nitur Chiron sed caetera signa sicunturprono scendunt tramite recto. Et quando est nobis maxima dies in aestar cilicet Sole existente in principi Cancri, tuc oriuntur de disse signa direm orientia, nocte autemsi oblique . conuerso,quando no

bis est

dies nanno cilicet

sole existere inprincipi Capric0rni, tunc oriuntur de die ex stomu obli-

que orientia, no

cte uero sex dire- ΕΚ.Quando autem Sol est in alterutro pusio

92쪽

de di

oriuntur

orientia, edi oblique, de noctesimiliter. Est enim eguti: Quantu cunque breuis uel prolixasiit dies uel nox se signa oriuntur de die, sex deno die Necpropter prolixitatem uel breuitatem diei uel nodiu lura uel paucio- rasigna oriuntur Exhu co igitur, quod cum hora naturuit sit alium teporis in quo medi tra signi peroritur in qua bl et die artificiali si- mibtero noctesunt duodecim horae natura-Ies. In omnibus autem ali s circulis, quisenta latere aequino liuiu uel ex parte australi uel

septentrionas, maiorantur uel minorantur dies

vel nodie secundum quod plura uel pauciora designis dire te orientibus, uel Obbque de die

uel nocte oriuntur.

DE DIVERSITATE DIERUM 1 no lium artificialium per

omnia terrae loca.

Notandum autem, quod illi quorum V niti, est in aequinoctiali circulo, Sol bu in

anno transiit perveniti, cupitu eorum, scilicet

quando est in principio Aristis, in principio

Librae:

93쪽

Librae: tun uni illi duo alta Mitia, quoniam Sol directe transiitsupra a ita eorum. Sunt iterum illis duo ima isti itia, quando Soles inprimu puncti Cucri, Cupricori dicuntur ima, quia tuo Sol maxime remouetura Unith capitu eorum. Vnde ex praedi lupa - . tet, ' emper habeant aequinoctrium, in an- no quatuor habebunt Mitia duo alta duorma Paret etiam, quod dura habet. tutes, Sol cilicet exstente in alterutro uncii ori quia noritialium, uel prope. Dua etiam habent hyemes scilicet Sole existete inprimis punctis concri Gyricorni, uelprope. Et hoc est, quod 3:s dicit fragani, quod aestra huems, fili Vcet nostrae sent illi unius edi eissem complexionis quoniam duo tempora, quaeseunt no

s bii. si hyems sunt illi duae hyemes. Vnde

Deprensium est hunc esse locu quo circulus alti Solstiti, medium signorum percutitorbem. Ibi enim appe a Lucanus circulum altisol siti aequinoctialem,in quo contingunt duo altasol tiri ub quinocti ibi exist tibi. Or- omni appellat dodiacum, quem medium,id est mediarum, hoc est iusium in duo media aequino bali pereurit,id est dividit Iris

94쪽

spHAER IOAN.etia in anno contingit habere quatuor umbm. Cum enim Sol si itin alterutro undiorum aequino lialium unc mane iacitur umbra eorum uersus Occidente,vestere uer e conuerso. In meis

ridie uero est istis umbra perpendicularis, cum Solsitsupra caput eorum. Cum autem Sol es iu ignis septentrionalibus, tunc iacitur umbraeorum uersius austrum. Quando est australibus,tunc iacitur uersius tentrionem. I is auteoriuntur , occiduntsellae quaesunt iuxta polos, sicut G quibusdam alijs habitantibiti circa

aequin οἱ hialem. Vnde Lucanis lib.ysii inquit, Tucfuror extremos mouit Romanus Horsal Carmen s duces quoru iamflexus in austri Aether, non tota mergi, tume astici Ardton, Lucet exigua uelox ibi nostis Bootes. Erro mergitur parum lucet. Item Ouidius de eadems et lib. I.TU. le. 3.

Tingitur oceano ubi Osirimanthidos Urse, Aequore que seu fidere turbat aquas. Insiit autem nostr nunquam occidunt itas D. Vnde Vergi lib. I. Georg. Hic uertex nobisempersublimis at illum Sub pedibus1 yx atra uidet, manesis profundi.

Et Lucanus,lib. 8.

xis inocciduus gemina claris imus Arcto.

Item

95쪽

oceani metuentes aequore in LIZlii autem quoru kenit est inter e quin οἱ fialem, tropicum Cuncri, contingit bis in anno, quod

Sol transit per Unith

cupitis eorum. quodsiic patet:Intelligatur circulusparallelus aequino lialis, trapiens pernit cupitis eorum .i e circulus intersiecabit, diu cum in duobus locis aequidi tantibus a principio Cuncri Soli ritu existens in dis duobus pundiis transiit per et enit capitis eorum. Vnde duas habent aestates, Qua hyemes, quatuor sopitia, inquatuor umbras, ficu exstentes seu aequinoctiali Et in tali situ dicunt quidam rabiam eis. Vnde Lucanus loques de Arabibus uenientibus Romam in auxilium Pompeio lib. 3 inquit: notum uobis Arabes uenistis in Orbem, Vmbris mirati nemorum non resim sinu. Qivniamin partibus; ut quandoque erant illis umbrae dextrae,quandoque instrae, 'an doqueperpendiculares, quandoque orientales,

F iiij

96쪽

s PII AERA IOAN. quandoque occidentales. Sed quando uenerant Romam citra tropicum Cancri, russeule habebant umbrii septentrionales.

scholion. L. Caelius Rhodig. hunc Lucani locu explicat lib. I. cap. IO Vmbrarum uulgo has faciunt differentias,ut occidentem umbram uocent quando Sol ab oriente mittit corporis umbram uersus occidentem, orientem uerῖ quae contrario modo it septentriona Iem, quando in meridie sol iacit umbram ad septentrionem, australem,quando in eodem meridie mittitur umbra ad austrum, quod aliquando accidit his qui habitant trans tropicum Cancri, perpendicularem,quando Sol est supra uerticem capitis hominis, reflectit umbram reflesis pedes. Lucanus hic'citpartem mundi sinistram ultralem dextram septentrionalem Sico multi alii Aristoteli uero b. 2. de Caelo,dextrum mundi est orientalispars mundi sinistrum occidua.

c Cancri, contingit quod semel in anno transit

Solper adrnit capiti eorum cilicet quando j

in primo pun lo concri . tunc in una hora diei unire , totius anni es illis umbra perpendicularis. In talis tu dicitur esse, en ciuita . Vnde Lucan. bb. 2. Vmbra nusquamflectente Syene. Hoc in

97쪽

DE ACRO BOSCO. SHoc intestige in meridie cilicet im diei,cuius umbra mane p0 recta occidentalis,'ν orientalu per residuum totim anni

ptentrionalis. Illis uero quorumonit est inter tropicum Cuncri circulum ar licum,contingit quod Sol in sempiternum no transiitper Unit bcupitis eoru , illis semper iacitur umbra uersei septentrionem.Tab sisitu noster. Nota- dum etia quod Aethiopia , uel aliquapars eius est citra tropicum concri. de Lucanus lib. 3. ethiopumqueseolum , quod non premeretur ab ulla,

Signiferiregione poli, nipoplite lapso

Vltima curuati procederet ungula Tauri.

Dicunt enim quidam, quod ibi humitur signum aequivoce r duodecima parte . iaci, proforma animalis,quodsicundum maiorem partem seis in signo quod denominat. Vnde Taurus cum sit in Modiacosecundum maioremμipartem,tamen extendit pedemseium ηltra tropicum concri, ita premit Aethio-

98쪽

Amicet nuta pars Udiaci premat eam. Si enim pes Tauri, de quo loquitur autho extederetur uersim aequino Elialem,ut esse in dire lo pietis, uel alterim signi, tuncpremeretur ab Ariete vel Virgine, alijssignis, quodpatet per circulis aequino itali parallelu, circundu- Etum per funis capitis ipsorum Aethiopum, Arietem Virgine uel aliasigna Sed cσratio physica huic contrarietur, non enim ita essent denigratisii in temperata nasicerentur regione habitabili dicendum luod illa pars Aethiopiae, e qua loquitur Lucantu, 'sub aequia noritiali circulo, dpe Tauri, te quo loquitur, extenditur ver aequino Eialem Sed distinguitur tunc intersigna cardinalia regiones. Namsigna cardinalia dicuntur duo siι-gna in quibin contingunt solstitia, O duo in quibus cotingunt aequinoctia Regiones autem appellantursigna intermedia Esecudum hoc patet,quod cum Aethiopias sub aequinoEha li,non premitur ab aliqua regione sed a duobmsignis tantum cardinalibus,scilicet Ariete

Libra.

99쪽

πdisci, tuc habent ars diacum sim eclipsa probori Unte. Et hoc est quod dicit fraga vi ferenni, quod ibi circulm .diaciferis itursupra circulum hemi Iphiserj. Sed cumfrmamentum

secabit x diacu in insantis, cumsim maximi circuli ini haera, inter ecabuntse inpartes aequales. Vndestatim medietas una Rodiaci emergit upra ori Untem, reliqua d primitui se hori ζοntesubito. hoc est,quod dicit fraganus,quo tibi occidunt repente ex Dissereri signa, i reliqua ex oriuntur toto aequinocilia T. b. Cum etiam ecliptica sit horion istorum, erit tropicus Cancri totus seupra boriola, totus tropicus Cupricornis hori Unte: sii Sole exstete inprimo puncto concri, eritissis una dies a lorarum, quasit in tans pro nosse, quia in instanti Sol transiit hori ζοnta, sta tim emergit, ille contudim est illiue pro nocte. Econuerso contingit illis Sole existente in primopudio Cupricorni. Est enim timcillis una noxa horarum, quasi instanspro die.

100쪽

spHAERA IOAN. ILLIS autem quorum unit est interc-culum , Alicum motu mundi arriticum contingit quod horia in illorum intersecat diu cum in duobis pun-

tu equi istantibu a principio acri, inreuolutione firmameri contingit, quod illa portio Udiaci inter cepta semper relinquitur seupra hori: Aem. Vndepatet, quod quam diu Sol est in illa ortisne intercepta erit unus dies continuiuisine nodis. ergosi a porti uerit ad quantitatem siι iuniis erit ibi dies continuis unitus nisi fiane nocte Si ad quani iratem duorumsignoram, erit dies cotinum duorum mensitumsine nocte,

ita deinceps. Similiter coringit eisdem, quod portio . iaci intercepta ab illi duobus purilis aequid tantibus a principi Cupricorni, semper relinquitur se hori ronterande cubolestin illa

portione intercepta, erit una nox continua sine dis vreuis uel magna fecundum qualitatem -- terceptaeportionis. Signa autem reliqua, quae eis oriuntur occidunt, praepositire oriuntur Occidunt Oriutur, postero sicut Iriurus ante Aristema