장음표시 사용
691쪽
THESES, piscibilis, se irascibilis inter se realitet di
Nonnulli recentiores ponunt obiectum appetitus sensitivi in cerebro; alii vero communiter in corde, quod longe probabilius videtur. Certum est motum Vitalem eordis,& aris 3 teriarum exigere neeessario potentiam, motivam ab imaginatione, & appetitu sensitiuo distinctam. Tria concurrunt ad motum progressuum animalium,nempe sensus internus, appetitus, & potentia exequens. Neque sensus internus , neque appetitus concurrunt efficienter physice ad motum progrestiuum an alium; sed potentia tantum exequens in membris residens. Potentia motiva proximε residet in musiculi S. NAdmitti potest potentiam motricem ori ginem ducere a corde, si intelligatur de ori gine remota, non tamen si intelligatur de proxima; sed dicendum proxime originem ducere a cerebro , quod intelligendum ut tota vis motriI a cerebro originem ducat: nec eniim pendet ab illius actuali influen
EX CAP. VII. PRaeter animam vegetatiuam,& senis
sitiuam admittenda est in homine anima rationalis , quae a Deo ex nihilo
Anima rationalis infunditur in corpus eum primum organis sibi congruentibus
est distinctum.Nihil autem certi potest aG
692쪽
firmari de tempore quod requiritur ad eiusmodi partium delineationem perficiendam ; quamuis sit Medicorum communis sententia corpus masculorum circa quadragesimum diem, a conceptione absolutum esses foeminarum vero circa sexagefi-
Anima rationalis est vera substantia, simplex, seu non composita ex materia & fotis
Anima rationalis ae vera forma corporis eaque incorporea Sc spiritualis. Est autem Se entitatiue indivisibilis. Probabilius est Aristotelem bene sen fisse
de immortalitate animae rationalis,quae in morte hominis non extinguitur ; sed manet postea superstes 3c in aeternum idurat. Anima rationalis ex natura sua est immortalis: illius vero immortalitas aliqua ratione naturali per se demonstrati potest. Non est admittendus unus solus intelle-Etiis communis per quem omnes homines intelligant. Tot sunt ponendae animae rationales numero distinctae, quot homines hactenus fuerunt, sunt & erunt. Omnium hominum animae sunt eiusdem speciei, probabiliter tamen aliae diuersae speciei diuinitus produci possunt. Inaequalitas indiuidualis animarum rationalium de facto creatarum solide proba ri non potest.
693쪽
DVbixari non potest quin anima ra
tionalis se praedita huellectu seu poη tentia intellectiva. Intellectus autem est potentia a sensibus distincta, & homini intrinieea. Vulgaris est apud Philosophos diuisio in. tellectus in agentem & patientem. intellectus agens est potentia animae raritionalis , quae producit species intellecti.
probabilius videtur intellectum agen tem esse saeuitatem animae realiter distinctam ab intellectu passibili. Intellectus agens non cognostit obie ctum ; sed tantum speciem it Ilus produeit quate debet distingui ab intellectu passibill, cuius proprium munus est Per cognitio. nem ferri in obiectum. Intellectias agens eum sit ex se indeterin minatus ad emetendam hanc vel illam spe, ciem, illius tantum obiecti speciem producit, quod per phantasima repraesentatur tNee determinatur ad productionem talia speciei per emetentiam phantasmatis , sed
tantum occasione illius. Intellectus agens illustrat phantasmata valde improprie , ad eum scilicet modum, quo colores illustrantur a lumine etain
Clim homo per animam rationalem sievivens intellectivum, consequenter habet intra se principium actuum intellectionis,
adeoque intellectio non consistit in mera
694쪽
Deeiei intelligibilis receptione , sed in actione ab intellectu elicita. In intellectione intercedit vera aliqua re realis actio , praeter quam in ea admittenisdus est terminus intrinseeus illius , nempe verbum mentis,seu species expressa obiecti intellecti. Tres actus eognitionis in intellectu vulgo admittuntur I. Apprehensio , ludi- eium x illatio. Tres autem illi actus nulli intellectui competunt, praeterquam hum
Intellectio fit mediantibus speeiebus Incelli et ibilibus , quae de facto admittendae sunt in intellectu; non tamen cum eo c-- creatae , ut pote quae . sensibus pendent, omnino distinctae a speciebus intentionali-
Intellectus humanus apprehendit res spirituales. Anima rationalis non eognoscit seipsam in hae vita per propriam substantiam 3 ge ἡ .rentem Vicem speciei intelligibilis ad eum modum quo ex communiori sententia Angeli seipsos per propriam substantiam cognoscunt. 4Art. DIntellectus humanus eognoscit in hoc statu substantias materiales non quidem per proprias earum species, sed per spe etes accidentium visibilium. Non autem tantum res uniuersales , sed etiam singulares.
Rea materiales prius ab intellecta
695쪽
cognoscuntur, quam spirituales , nec non 3c accidentia materialia. quam substantiae quibus inhaerent: Singularia autem saltem confuse,prius quam uniuersalia. Memoria intellectiva non est potentia ab intellectu te alit et distincta, sed tantum ossicio. . . Ad memoriam requiritur ut non tantum cognoscatur obiectum alias eo gni tum; sed etiam quatenus cognitum & h postremum ad illius rationem magi1 Le-quiritur. Vt cognoscatur obiectum alias cognitum, Sc ut alias cognitum , sussicie unica species obiecti certa ratione modificata. Voluntas est potentia realiter & specie
distincta ab intellectu: nee non & ab appetitu sensitiuo,realiter & essentialiter distimguitur.
EX CΛP. IX. ANima rationalis per separatis nem
a corpore modum aliquem positiuum essendi non acquirit. Statu S separationis animae non est illi simpliciter naturalis , nec simpliciter Violentus, id tamen secundum quid. Status separationis non potest dici animae praeternaturalis.
Animam secundum naturam suam spe Quamon appetit reunionem cum corpores appetitu elicito. Negari non potest quin anima separata, sit aliqua ratione in loco. Potest autem
esse & in loco posuiuo ae in imaginarios
696쪽
nec non & quatenus sumitur pro superficie corporis ambientis,& pro corpore intra illam superficiem content . Anima scparata est in loco per suam substantiam independeter a quacunque Ope-xatIone,idque modo definito Sc incircumscripto.
Anima separata potest esse in loco diui fibili , & etiam in indivisibili, si datur et habetque sphaeram suae praesentia ita limitatam , Ut nequeat existere naturaliter, nisi in uno loco sibi adaequato , nec in pluribus in adaequatis inter se distantibus. Non repugnat plures animas esse natu raliter simul in eodem loco. Anima separata potest vi propria naturali seipsam mouere localiter, nec non 3c motu continuo, non tamen satis constat ara possit moueri motu discreto. Non po- ' , test autem moueri motu continuo ab extremo in extremum, nisi transeundo per medium; nec etiam satis constat an id possit motu discreto, agendo de medio
Anima separata habet vim aliquam n turalem mouendi res corporeas localiter, nec non & ex Varia earum mixtione &applicatione multos effectus naturales non tantum ordinarios, sed etiam insolitos producere. Potentia motiva animae separatae di stinguitur ab illius intellectu 3c voluntate. Non repugnat autem quod anima per
se loquendo possit aliquam substantiaruspiritualem impellere.
697쪽
1n anima separata futura Est aliqua misgnitio intellectiva, eaque perfectior quam in coniuncta. Probabilius videtur animam separatam secundum se spectatam non omnia intelligere, siue compositione & discursu. Animae separatae inter se collo qnuntur per mutuam directionem propriorum conceptuum , ita Vt quod una dirigat suum conceptum ad aliam,velitque ab ea intelli .gi , id sufficiat , vi ab illa percipiatur. Animae separatae habent cognitionem
eorum omnium quae nouerunt in corpore,
Probabile est animae separatae tribui per se loquendo scientias omnes naturales re rum materialium , quas in hoc statu non acquisiuit. Animae separatae seipsas naturaliter cognoscunt per suam mei substantiam,non a tem per speciem aliquam ab ea realiter diis stinctam. Anima separata cognoscit alias animas, Angelos , Sc Deum ipsum aliquo modo spectata rei natura , Angelos quidem per
species a Deo infusas, quae eorum naturam, quoad rationem specificam & numericam, distincte reprςsentant. Deum autem per cognitionem sui ipsius, vel aliarii rerum crea istarum, videns se creaturam essentialiter finitam , Sc dependentem a causa superiori, ex quo arguit Deum necessario existere. Per dona autem gratiae & gloriae ad supernaturalem & intuitiuam Dei visionem potest elevari.
Anima in statu separat ionis duplicis generas habet species, per quas intelligit. Eas
698쪽
mempe quas in hac vita sensuurn ministellio comparauit,& alias , quaS Deus illi infundit.
diuers e & veluti oppositae in quas vita ' 'diu utitur. Sanitas vulgo constituitur in legitima qualitatum & humorum proportione αtemperie, orbus in earum disproportionere intemperie. Vita est permanentia animae vegetantis eum calore; quod de vita corporea debet intelligi , non de intellemiali: fit autem mentio istius caloris,quamuis constet qua tuor qualitatum mixtionem ad vitam re quiri, quia est instrumcntum valde necessarium ad vitae functiones obeundas. Mors est desitio animae in corpore , aut
separatio ab illo, ob caloris innati deis.
Somnus est lig tio sensuum externorum itiad siautem animalis a natura instituta , Vigilia vero, eorum solutio. Somnus fit cum vaporibus e ventriculo is in cerebrum ascendentibus & frigore illius ' 'aliquantulum addensatis adeoque ob contractam grauitatem deorsum Vergentibu occluduntur meatus per quos spiritus animaIes sensibus externis communicari solent; tunc enim necesse est ut ligentur & suis functionibus cessent.
Somnium nihil aliud est, quam visum, quod in somno apparet, seu eognitio quae-
699쪽
dam, a sensu interno elicita, quando se sus externi somno sunt grauati. Quatuor vulgo assignantur somniorum genera , nempe diuinum , daemoniacum, animale, & naturale. Motus cordis naturalis duplici parte constat,nempe dilatatione & contractionεια duplici quiete,altera inter dilatationem ει contractionem; altera inter contracti nem 3e dilatationem. Similis motus dilatationis ae compres- fionis viget in arteriis per totum corpus fusis. Idem vero finia motui arteriarumae motus cordi1.