장음표시 사용
11쪽
rerum suarum cladesin obsequio sei Principis fortiter sustimiit: non tamen idcirco se ad sarciendam rem familiarem, ut passim fieri solet, contulit , sed ita semper in bonum publicum inticus mansit, ut sua priuata negligere videretur. Poterat sane horum omnium haberi ratio in dignitate illa deferenda i sed Serenissimus Princeps noster, pro sita pietate de prudentia,optime mtelligit,in dignitatibus Ecclesiasticis,ptiesertim hoc tempore quo Religionis negotia turbatissima, non tam parentum, quam filiorum quibus deferuntur, spectanda merita. quod plane iudicium
in tua causia est secutus. Est dc alia causa,cur ad te ani
torum annoru familiaritas, quae
12쪽
mihi, Sc multis nostrae Societatis
viris tecum intercessit; crebrum
transeuntes, amanter Zc liberali ter excepti, dc alia beneficia in nostru Seminarium, domum Probationis collata. Ingrati simus, nisi aliquo symbolo animi gratitudinem dc affectum decla
Accipe itaq. R DOM I N E laoci munusculum eo assessii, quo offertur, Zc nos solito fauore prosequi pergas. Nostrum erit assidue Dominum precari, Ut tibi valetudinem dc vires ad ferendum tantum onus suppeditet, dc singulari fauore ac ope conatus tuos in Ecclesue bonum prosequatur. HOC unicum votum nostru, haec Omnium Comprecatio. Vale in Domino. Louanij,ΣO. Nov. 16ΙΣ.
13쪽
v ΑΕ nobis Me quaesitonesn di, IH QMdiscutiendae r altera de Νu't' mine ; 'ne aliquod Numesq-dsua promdentia res humanar gubernet, em post hanc vitam rationem ficiorum exigat: altera de anima humana .sitne illa immortalis . an ma cum corpore extinguatur. Res utraque inquisi tione dignissima , in inter omnia cognitu maxime necessaria. Nam quod ad priorem quaestionem attinet, si mel constiterit ni isti esse Numen, a quo istud Unincrsis res humanae gubernentur , sed omnis mel naturae quodam impetu, vel fortuito causarum concursu euenire . msno futurov. rum metu soluti , libere secureque poteriamus agere , quidquid animo fuerit coisbytum. Nemo enim post hanc vitam rationem. acyorum exiget nemo pro male gestis poenas irrogabit; nulti etiam pro bene actis prinisa erunt expectanda. Utcumque ergo ut
xertam, nihil mali nobis inde impendebit,
14쪽
rat Lia. Nam oe peccatum ipsum nihil rit nisi fisa quaedam opinio legis violatae, Aminisque stensi. 'Si vero sit aliquod Numen, cuius proui
dentia regantur omnia , magno nos eluae ti
more contineri par est, stre maximopere nobis cauendum , ne illius leges e sanctiones violantes bEud ostiendamus. 6erti me enim post hunc Nitam rationem actorum Gget, ω meritas poenaι iis qui peccauerint infliget. Nam ad prouidentiam Gubernantis pertinet in primis, o malesecta siuppliciis,gν benefacta praemiis compensare. confirmant id omnes gubernationis , quae inter mortales in Uusiunt, formae: tam qua CULtiosae, M Tyrannis, Olearchia, m CDemocratia ; quam qua probae, ut Monarchia, inrisiocratia, Tolitia, ω quidquid ex his mixtum. Nam hae omiis praemia in sup-ρbcia constituunt, quibus tamquam fundamentis nituntur, sive quibus nullo modoronsissere valerent. Si ergo est aliquissi're rasaeae rerum moderator, necesse est etiam inis gubernandi ratione praemia,suppli-
15쪽
cia esse consituta, ut eorum confiigeratione . O a fluitiis absterreantur, in incitentur ad kirtutem. Valde igitur hoc Numen more talibus est formidandum, ne istius iram incurrant , ne vindictam illius in caput Fuum accersant. Nemo issi resistere valet; nemo eius potentiam ον dominatum ess ere, ne 'mo extra imperij limites euadere. Huare lyhoc cauendum quam maximὸ,
ne priusiquam selidis rationibus plane in perificue constiterit, tale Numen nusquam existere , sed esse figmentum humanum ad rem politicam cui quidam volunto excogitatum , negetur esse in rerum natura, Nel. prouidentia edi mundi gubernatio ei detrahatur. . Maximum enim in huiusemodi te
meritate est periculumgrauibsimi siceleris. Si
enim tale Numen existit, atrocem bla*b miam, grauibsimum perduestionis crimen in iliam emiolatem patram. Sicut enim Regem maxima iniuria a cit,qui vel ipsum
esse Regem, vel Regnum ipsi negat esse sub
iectum,estque reus iase mimatis, etiamsi ex abquibus comecturis putet se vera
16쪽
remita qui negat esse aliquod Numen supremum , quo mundus er omnia regamiuratrocem muriam irrogat Deo, esique reus
e Maiestatis diuinae, quamuis ratiunculis aliqnibus in hanc opinionem adductus sit Auid ergo idi adiud expectatam quamgr uissima vindicta,si tale Numen extiterit ZEx quibus constat,quantopere haec res sit
cognitu necessaria. Neque multo minus necessaria es notitia coditionis animae.Si enim deprehensum fuerit hanc esse mortalem in bominibus sicut in brutis,nibilest quodH- reamur in posterum ,sed securifuturorum
pro arbitrio vivere poterimus. Si vero comtrarium ostensium Iuerit, merito conuenit nos esse anxios, ne post hanc vitam immortalis anima in graues odi immortales poenas incurrat. Utrumque horumstitui disicut Prius de Numine Uropriore: posterius de anima, libro posti re. Utriusique con sideratio pulcherrima est, oe magni solatii. Nam praesentia diuini Numinis , eiusque prouidentis mirifice elucet , tum in ipsa
modi m eorum qua mundo continentur,
17쪽
Iubrica; tum in rerum cursu in gubernotione. Animi quoque immortalias plurimis stre apertissimis indiciis deprehen itur.Tractabo haec ea qua potero breuitate oe persti cultate, praetermistis multis curiosis oe parum utilibin , qua Lectorem implicare o a primario scopo a ertere possent. Non enim haec adoctentationem Jeda fiuctum legentium comparata esse desidero.
18쪽
'S nullum esse Numen, quo illa res humanae temperentur,& potiora eorum argumenta proferam. Secundo, statuam sententiam contrariam, eamque multiS argumentiS confirmabo. Tertio, rationes aduersis pamiis distbluam.
IN TE R Veteres quidam reperiuntur, qui sustulere prorsus Diuinitatem, negantes omne Numen a quo mundus dependeat. Quidam admisso tali Numine, negarunt. Α ipsius
19쪽
ipsius prouidentiam circa res in particulari spectatas, praesertim circa liberas actiones, coacti ratiuncula aliqua, quam soluere non poterant. Qui prorsus negarunt, pauci fuere; quorum praxipui Diagoras Milesius, Se Protagoras Abderites, uterque Democriti
discipuli, & Theodorus ille passim atheus dictus, sophista impurissimus pariter & impudentissimus,& Bion BorysthenitesTheodori discipulus, de quibus consule Suidam in Lexico,& Laertium l. 2.& 9. de vitis Philosophorum. His adiungi potest Lucianus
omnium numinum irrisor, & acerrimus Christianorum hostis, qui ob impietatem a canibus discerptus, teste Suida. & Plinius, qui lib. 2.c.7. dubitat an praeter solem,quem principale naturae regimen ac numen ante dixerat, sit aliud numen , seu Deus alius.
'laisquis,inquis est Deus p moia est aliau se
quacumque in parte,totus estsensus totus via jus, totus auditus, totus anima, totus animi, totus sui. Deinde refutatis gentilium dijs, ait: Deus est mortali iuuare mortalem, o hae ad aeternam gloriam via: hac proceres iere Romani, hac nunc calens passu cum liberisseis et adit maximus omnis aut Rector Vest
sanus Augustus, fessis rebus subueniens. Hiseu vetustissimus referendi Dene merentibus gratiam mos, ut tales numinibus adscribam
20쪽
tur. Et infra: Irridendum vero Agere curam
rerum humanarum istud quidquid in sum,mum. Anne tam trist atque multiplici minis serio non postui credamus, dubitem mei
Solam prouidentiam, concesso numine, ΣnegaruntDem ritus, Heraclitus,Epicurus,& Lucretius: quia omnia putabant euenire aut vi naturae, teste Lactantio lib. I. de ira Dei cap. s. ω Io. aut fortuito atomorum, Concursu, ut aperte colligitur ex Lucretio.l Item Aristoteles, ut multi putant. Nam lib. I 2. Metaphys .cap s. dicit absurdum esse primam mentem de rebus quibusdam cogitare,& melius esse quaedam vio viderequam videre. Contrarium tamen insinuathb. Io.. Ethic. cap. 8. quam ob causam illum ab hoc crimine malim vindicari Cicero lib. a. de diuinat. tollit praescientiam futurorum quae pendent a libertate arbitrij, quia putat hanc praescientiam allaturam ipsis rebus necessi-zatem: Vnde etiam tollit diuinationem ae prouidentiam. Inter recentiores plures reperias, qui ipsam diuinitatem e medio tollant, pauciores qui solam prouidentiam. Ratio enim prouidentiae it est coniuncta cum diuinitate, ut nullo modo separari pol sit, si quis rem paulo attentius expenciat. Qualis enim esset ille Deus qui ignoraret etiam ea quae nobis sunt perspicua aut cui