장음표시 사용
111쪽
AETII AMIDENI DE RE MEDICA deacei, haec omnia flatu carentanedia uero sunt inter statuosa5ctatu carentia, ius, aseli, liri,cicerculae. Quae flatuosa sint. Cap. CCLVI Icesilupin milium indicum &nostrate,sabae,lobi,non aeque tamen ac sinomaza ex polenta, succi omnes, praecipue renensis, oc laseris liquor radi col.flatus uero sicuum ob celerem deiectionem perbrevis est:& si exquisite niaturuerint,prope insontes evadunt.palmulae uirentes caricis generando flatu δυmilantur. Lac quo &rapa crudior facile in uentriculo spiritum gignunt. bul N. . item crudiores.mel semicoctum, uina dulcia, oc quae dulcia simul austerac, sunt. natum tarde secedentem inducunt. passum autem musto simile est. Quaecuno abstergunt,incidunt, aperiunt. Cap. CCLUM PT isana abli ergit,iar nugraecum,me pepon, passulae dulces, abde,cicer,prae
cipue nigrum. capparis egregie attenuat, abstergit, purgat oc aperit, praeseratim ex oxymelite aut aceto, & oleo, ante reliquos cibos comestic tae etiam sv c abstergit maxime si cum sinapi ec aceto comedatur. Ei attenuadi aperierudit uires habent.cepe,allia,porri,crastos lentost humores attenuant di incitati serum item Iactis humorum crassitiem extenuat.sicus abstergunt,ut multa arent a se: / si e renibus pcllant. caricae attenuant, incidunt in re renes expurpant. ammdatis ' exterunt subtiliant i 1, 5c uiscera mundisicant, excreationesi pectoris ac pulmo nis magis paratas reddunt. pistacia ad iocinoris robur utilia, ad humorcsi ext I - - - qui in uasis eius ini pacti fuerint . raphanus extenuandi uirtute pollet, scd nihil melle ad extenuandum praestantius, praecipue quod a calidis siccisS so bus collectum si, ideo mulsa 5co meli ad sputa educenda utiliter exhibentur: quae si liquida fuerint,lc lentore carentia,uiscera etiam feliciter purgat, praecipue . . tamen thoraci oc pulmoni conserunt qui crassum humorem collegerint: idcm uom antiqua ξc tenuia cum quodam acumine essiciunt. At uinum aqirosum quod P in album N perquam tenue ad excrementa e pulmone euocanda efiicacissimum
est 'corroborat enim succos in humectat,ac moderate incidit uinum dulce in ac
sis aegritudinibus refectioni idoneum, ueluti in peripneumonia Ec pleuritide, ubi iam facta suerit maturatio. Quae obstruunt. Cap. CCLVMILAc cui minimum seri, plurimum insit casei tutum non est si uberius sum tur: renes enim laedit, qui ad calculos generandos parati sint,iocinorisq; in structiones efficit in his qui ad id morbi genus perpetiendum natura inclinentur. caricae quoque iocinori oc lieni inflammatis officiunt,quemadmodu 5 sicus GD, cia Ur uniuersa utrique uisceri semper infesta sunt. Mulsa quoque aduersarer laus quibus uiscera scirrho uel cedemate, uel alia inflammatione intumescunt: sedec. Palmulae obstruunt, praecipue immaturae, omnia , liborum genera,ec quae ex si milagine praeparamur opplent, crassiorem in reddunt Iienem, ac calculos renum generant.eodem pacto triticea farina eum lacte occo rus iocinori imbecillo asuersantur. praeterea uinu dulce renibus nocet calculo generando idoneis, idem auget uiscera,ec statu repleta, Quae tardi transitus sint. Cap. cc vix Mnia liba Θc quae ex simila fiunt tarde pertranseunt, & sabae frictae, panes
sinceri lentes decorticats,cerebrum,sipinalis medulla ecur,cor,triticum est xatum, oua assata 8c fricta,lupini,phaseli, pisum, samum,poma, pyra nondum
matura, siliquae, uina dulcia, sed multo magis austera θc nigra sine dulcedine, ec. quod ciussum nouums, fuerit: aqua uero tardioris transitus est.
112쪽
LIBER IEcvNDVs tot uae facile corrumpuntur Cap.ccL PErsica, armeniaca,prscocta,re fructibus aestiuis quicunque temperamento humidiores sinat, in uentriculo facile putrescunt,si propera deiectio non prae uenerit.omnia uero h uitioso succo constantia, humida, lubrica, di deiectioni pa/rata,ante reliquas dapes offerenda sunt. ita enim cito secedunt, ac caeteris iter praestant. Quod si postrema sumantur, alijs quot impartiuntur putredinem. Quae difficulter putrestunt. Cap. cc LπI Hamulassaruas, purpuras buccinas, 5c quae in testaceo genere duriori cara ne constant,liis exhibemus, quibus ob vitiosoru humorum copiam in uen triculo alimentum corrumpitur, his aut ter in optima aqua elixates, inde in aliam seruentem transferentes,donee salsedinem omnem exuerint. similic, modo ast cos, paguros,cancros, locustas, ec squisas Sc quaecunm carnem habuerint corroptioni renitentem,sicut habent testacea cuncta quae selidioris corporis sunt. Quae alitum citant. Cap. cc LNIIT Ens, brast ka 5c marinora piscium omnes testa intecti, ac cochleae mixta na I tura constant: singulorum enim ipsium quidem solidum corpus uetrem sistit: humiditas uero delicit. si quis ergo lente, aut brassica, aut quippia eoru quae dicta sunt elixauerit,inde oleo garo ec pipere decoctu condiuerit, oc alicui potandu dederit, conspiciet aluum a tali potione citari . Marinorum etiam herinaceorum &eonchularum,uetustorum que gallorum iura uentrem deiiciunt. Brassicam uero ubi aluum mollire uelimus, oleo & garo condimus: neque multum decoqui sinimus.panes praeterea sursuraces uentre ducunt.scenugraeci cremor cum melle de coctus omnes deprauatos humores ab intestinis expellit. modicum esse oportet si mel quod illi admiscetur, ne stomachum erodat. Item olivae salsae ante cibum m mestae. lac liquidius magis dei jcit, crassius uero minus, sed serum esticax est: mo. scendum illi tantum mellis quantum satis sit ad dulcedinem,ne stomachus euertatur.qua ratione etiam sal addendum,ne gustus abhorreat.eam animalium,qulim maxime iuuenculorum sacilius aluum ducit. simili modo episcibus chartilagi neis torpedo oc turtur moderate Iaxant.idem faciunt malua ycta,caseus nuperri me coagulatus ciam melle,attriplex, cucurbita, pepones, melopepones, ficus, cari cae, uine dulces, praecipue ubi humidae sint.mora ante cibum sumpta, iuglans ashuc uirens uel etiam arida, si modo aqua marinaduerit. pruna recentia, a ut sicca,
quae multa prius madefeceris ubi tamen mulsae plusculum mellis inerit, tunc pruna esstacillime uentrem mollient, si ea solum comederis: sed multo magis si mulsam simul potaueris. Assumptis mollientibus uini dulcis quippiam hibere opor tet, inde interiectoPauco temporis interuallo prandere. Mora uero, cerasa, praecocia, persca,uniuersa b aquosa ec humida, ec omnino quaecuno gustantibus odorantibus ire nullam eminentem afferunt qualitatem mediae quodammodo facul ratis sunt deiiciendo aut sistendo.mel tantum si quis incoctum Iambat,egregie ab uum ducit.uina dulce colari eductioni quae inferius sit,sed passium aperte mollit. Quae uentrem detinent. Cap. cc LXIII PAlmulae austerqpassulae austerae,mora rubi,prunula agrestia, poma adstringentia, pyra, mala punica.asiaci seu gammari, paguri, cancri, locustae, squilla re reliqua crustacea minus quidem uentrem ducunt quam testacea:habet tamen re ipsa succum quenda salsum excitatorium,quem si elixatione deposuerint, ut luti ostreorum caeterorum di testaceorum caro aluum detinent. idem faciunt len
tes 5c brasticae bis cocta . ubi enim sistere aluum cogitauerimus, super Naiscam quae semel satis decocta suerit, pristi aqua abiecta aliam scruentem instandimus,' i 3 tur
113쪽
AETII AMIDENI DE RE NE DI carursusq; elixamus donec flaccescat.oportet bis coctam nem aerem nem sei damaquam attingere, alioqui nunquam luperueniet flacciditas, etiam si deinceps odiutissime elixaueris. lens excorticata adstringendi efficaciam amittit, neque ita uentrem desiccat.si tame eam quom his decoxeris inde cum modico sale ut Mro condieris,addito quopiam eorum quae uentrem sistunt,ita ut gustus non ostendatur fiet simul ec medicamentum utilissimum,& edulium suauissimum.Praete rea polenta . uino austero bibita,oryza,pannicu nilium tam indicum quam n strate,leporina caro, uinum austerum, st nigrum sine dulcedine, album&ec fi
uum utrunm austerum uentrem compescunt. Quae calefaciunt. . Cap. c LXIIII
TRlucum elixa tum N panis qui ex ipso conficitur,tipha, omus, rnograe cum, palmulae dulces, poma dulcia,ec medii saporis, sesamum, passulae dul/ces, propterea & reliquis magis suculosae sunt, apium, flamium, eruca, rapha
nus, rapa,sinapi, nasturtium,pyrethrum, pastinaca,carus,allium, cepe, Porrum, caseus uctus. uinum dulce moderate calidum est deo siticulosum,suiuum tame ingo calidius, rustiam omnium calidisssimum, deinde fulvum,deinde rubeum, po ea album quod Minime omnium calefacit, antiquissimu uero calidissimum est. Quae frigefaciunt. Cap. cc Lx Hordeum quomodocunm utaris, milium,pannicum,tubera,cucurbita,meli
gentia, palmulae saporis succiis frigidi sunt.lactuca,intyba,ica, papaueriS semen,aqua.uinum aquosum manifeste non calefacit, ideo febrientibus exhibet. uinu album 5c austeru minime pro uini ratione calidu est albu ue ro austerum 8c nouum aperte instigidat.acetum etiam tenuis substantiae est 6c refrigerat, ideo prae careetis fiigidis neruos tentat. ambigui inter calefacientia dc re stigerantia panes loti,amylum,uuae uinosae.
hQu ς icς-nt. Cap. c c L N VIEns,brassica, polenta,uiticis semen orobi bis cocti θc saepius aqua dulcorali, praestant reliquis albi ec qui assi aut fricti comeduntur.aridum alimentu cor Pori praebent:aridius etiam praebebunt quibus plus gari ec uini si iniectum. pia
rim una enim interest quomodo condiant semina,olera oc plantae, nam condimenti ratione magis aut minus siccare possunt. Quae humectant. Cap.c cLπVIII Ti sana,cucurbita elixata, pepones, melapepones, cucumeres, iuglandes uiri des, pruna,mora,sycomora .lactucae uero, intuba,malua,blitum,attriplex olerum humidissima sunt. Fabae etiam uirides ec cicer humectant. at calida aqua in lefacit quidem dc humectat,frigida autem resigerat. Quae caput tentant. Cap. c c LXVI MI Almulae omnes,eruca, enumecum,mora rubi. praeterea uinum fulvum ecausterum dolorem capitis excitat,oc mentem laedit.aquosum uero nem capi ii dolorem affert,neque neruis officit,nam paucissem etiam dolores sedat, qui nu morum in stomacho contentorum causa contigerint.lac quoque capiti nocet,nia ualde robustum suerit, & aqua in qua uuae madefactae sint, quam iuga quasi se culam uocant,utraq; in vinaceis seruata. De electione simplicium medicamentorum. Cap. c c L πιπΛ Garicum praestantius est quod pectines rectos habet. acaciam eligito leni-α ter fulvam ec odorat aloe optima quae pinguis sine calculis aequalis, spiri
114쪽
Eda,den subsullia, friabilis, iocinoris colore, acile humescens odoram,amaris
sma nigram oc durissimam reiicito. amomum elligito,recens,albina ,sith brutra,
naecompactum, tautum dimissimch, semine resertum racemulis simili, gra
inissimum,odoratum,minime situm redolens, gustu acre,colore simplex di nulla tenus uarium.adulteratur amomide perquam simili herba frustula semper abiicit'clectis ab una radice ramis. amoniacum eligito, sine lignis thus redolens, graenulis liberum,densum, minime sordidum, orem ueluti castorei reserens, gusta amatum .aspalathu grauem esse oportet,colore igneo subrubro,aut purpurascente, densum, odoratum, gustu amarum. absinthium melius est quod in ponto occappadocia nascitur.bitumen optimum est purpureo colore splendidum,grauissi
mum odore grum reprobandum. adulteratur enim admixta pice.elleborum ni
num eligito adultissimum,tenui medulla, gustu acrem & igneum: talis in helicone parnaso N anticyra nascitur. album uero ne eligito. euphorbiu eligito acreta splendidum . uiscum optimum lanis mamibii colorem reserens, interius subflauum, nihil habens asperi aut sursuracei: colligitur a quercu,taxino, pyris,ae alijs arboribus. ute piscium quod ichthyocollam uomat, probatur glaucum, subcras
sum,tanquam scabiosum,celerrime liquesces. calamus aromaticus probatur de
sis geniculi re qui factus in multa seusta dissiliat, plenis aranearum sistulis, sub
albidus, mandendo inscidus, adstringens. subactis. cardamomum optimum est quod ab armenia desertur.eligito terenti contuma farctu, clusum .cassia pro baturrussa, corallit speciem reddens, foramine angusto, a qualis, longa,sistulis crassis, gustu mordax oc adstringens, orata, uinum redolens. purpurea uero ec assa quam zmir uocant,miam olet.cera praesertur pontica subpinguis, odora ta, pura. ladanum optimum est Odoratum subviride, molle,pingue, sine armulis, talea cypro desertur. uten probatur rhodium assium splendidum, nigrum deterrimum est. gummi eligito uermiculatis,uitri Olendore, minime lignostim, candiadum: resinosum uero ac sordidit reprobato. costus optimus arabicus,candidus releuis,sed nein syriacus reprobandus, colore buxeo, nares Odore percutiens, prae stantiissimus recen farctus undecum densus, aridus minime cariosus,gustu mor
dis& igneus,adulteratur laetenti radice, sed facile deprehenditur. nem enim qu seruet helenia, neq; irali du odorem θc serientem possidet. crocus optimus est
coricius, recens,coloratus, parum candoris in capreolo retines, procerus nteger, ne educatus,farctus, frangenti cotumax,digitos attritu inficiens,colore iucun/
O,minime situm redolens,iralido odore Ac acri: qui talis non fuerit uel antiquus, uel dilutus est, ut facilius teratur. portet prius sub sole in fictili nouo cotineri.crocomagma ita conficituraeroci drach. c. amyli,myrrhae tro oditicar,gummi,sing. drach. l. tere cum uino odorato re confice pastillos,atque in umbra siccato re utere. peri radix optima est grauissima, densa, solida ,stangeticorumax,crassa, dorata,cu aliqua actimonia.thus mascusu eligito rotundu,integrur,cadidu stactu in teriti pingue.adulterat resina pini aut gumi,sed facile deprehendit .thuris corti cem crassum esse oportet,pingue, odoratu, squamosum, me,anosum .adulterat mixto cortice pinus aut pices,sed igne deprehendit reliqui enim sustiti sumu recidui,sed iste cu odoris iocuditate sicuti thus ardetimedulla optima ceruina est,de inde uitulina deinde taurina: colligeda est in sine aestares appropinquate autuno,na reliquis teporibus sanguini admiscet. praeparat repositioni quς recens est sub acta re aqua diluta,mox setaceo cribro excolata ac rursus deinde Iota ,donec aqua reddat pura, postea si riagine liquefit, di fluitates sordes penna auserunt. demuubi concreuerit, in fictili nouo reponitur, denua prius diligenter sece quae sub 'i sederit
115쪽
io Α- AETII AMIDENI DE RE H E D I c Asederit, postquam liquefacta excolataci suerit. panaceae radix melior arida est recandida situ carens, gustu semida, odorata. eiusdem plantae liquor optimus est.
gustu amarus,exterius uirens terius candicans equalis,pinguis qui cito solii, tur, graui odore,gustu semens.myrrha troglodytica excellit, huirens iplendida. quae uero picis colore est reprobatur. myrrha quam stacten uocat, probatur od rata aequalis,ec cui oleum admixtumnsita styrax praestat qui suiuus est, pinguis, resinosus, grumis refertus,subcandidus,odoratissimus,& qui dum tractatur me, leam humiditatem resere. tragacantha optima est siplendida enis, tentiis sma,pu/ra,subalbida. hyoscyamum eligito qui candidum florem emittit. chalbana eracellit, quae thuri similis est 5c glebosa, pura, sine lignis, habens etiam quidpiam seminis admixtum, odore graui, neque extreme humida, neque ualde sicca. gagates Iapis eligendus qui iacile incenditur, odore bituminis. melanteria opti/ma est,sulphureo colore lenis, pura, attractu statim nigrescens. Pompholo νpria excellit: quae si aceto irrigetur, aeris odorem reddit colore quadamtenus at
ruginoso, gustu scelida, oc accensa a ginosi coloris efficitur.
. De praeparativa frictione Cap. cDe exercitiis Cap. iiDe exerciMs particularibus Cap. iii De frictionibus particularibus Cap.iiii
Degestasione Cap. vi De equitatione Cap.vii Deuenereis ex Russo Cap.vita Deoperimento arenae aliis* sementis ex Antylo Cap. ix De incisione uenae ex Galeno Cap. x De mensirma euacuationis Cap. xi Quomodo uenae incidendae Cap.xii Quomodo uena incidenda ex Antylo
p.riss incisionis magnitudine ex eodem p. xiiii De figura diuisonis ex eodem Cap. 6
Deessendo tempore aduenae sectione ex Galeno Cap.xvi De iteratione ex eodem Cap.M' De arteriarum sectione ex eodem p. xviii Ad sanguinem retinendum Cap. xlx De cucurbitulis ex Annio Casi. De scarificatione ex Galeno Cap.xxim trudinibus ex Galeno Cap. xxii purgationeex Antylo Cap.xxiii De bilem flauam purgantibus , re pri mode aloe Cap.xxiiii De scammonia Cap. xxv peplio Cap. invi De elleboro nigro Cap.xxvi Debilim atra educentibus Cap.xxviii De epithymo Cap. xxta Depolypodio Cap. Xo
116쪽
De centaurio minore Cap. xxxi aDe pituitam purgantibus Cap.xxxiiii De colocynthide Cap. xxxv in tithymalo Cap. xxxvi
De isto Cap. xxxvii. De Haterio Cap. xxxviii
agarico p. iam inici semine Cap. xli Delathyri Cap. xlij De aristolochia su reuissa Cap. xliii Demere ali Cap. Hiiii De cucumere agresti Cap.rivi De styrace Cap. xlvim thymo Cap. Evii De clamino Cap. xlviii De scordio Cap. xlix Chamaepitys Cap. indellium Cap. lim aquam ducentibus Cap. in De squamma aeris Cap. liti De euphorbis Cap. iiiii
'Methodus componendam medicinam
quae purgant Cap. lvii Ex theone uini bilis purgantis praepa ratio Cap. Iviii Pituitam ducens Cap. lix Ad melancholicos aliud Cap. ta Aliud uinum polypodites Cap. lxivinum mulsum tima educens Cap.lxii Vinum mulsum bilem flauam educens
Cap. lxiii Vinum mulsum quod pituitam ducite . Cap. lxiiii
Vinum mulsum ad melancholicos Cap. Io Conditum ad flauam bilim Cap. lxvi Conditum ad pituitam Cap. lxvii Conditum ad melanchesia Cap. lxviii Absinthatu adflatus ec fimum educem dum Cap. lata Absinthatu amaram bilim flauam edocens Cap. lxx Absinthatum ad pituitam Cap. laxi Rosatum nauam bilem euacuans p. Ixxii
n π . sos Rosatum pituitam, aquosa, melancho liam di bilim educens Cap. lxxiii Mellis rosa ticam lici prsparatio Cap. Ixxiiii
Aceti eathanici praeparatio Cap. lx Oxymelius purgantis praeparatio Cap. Iovi Oxymeli uniuersam incochymiam ex purgans cap. lxxvii Oxymeli colicis percisterem iniicien dum Cap. lxxviii inmeli amarum Cap. lxx, Fusca uentrem molliens Cap. lxxxinti cathanici compositio Cap.lxxx Laxantis mellis copositio Cap. lxxxii Oxymesi laxatorium prosimelitae Cap. lxxxiii Hydrogaron Iaxatorium Cap. lxxxiiii Oenogarum purgans Cap. lxxxv Iura purgantia Cap. lxxxvi Lac purgans Cap. lxxxvii Olivae purgantes Cap. hcxxviii Oxyporea purgantia Cap. lxxxino potion diaphenicon, id est e palmulis Cap. XCCamarsicum ex citoniis malisCap. Mi Catharticum ex citriis Cap. xcii Catharticum per laeniculu multum in
signe Cap. xciti Diamarathrum,id est per sceniculum quod quotidie pri aratur Cap.xciiii Cassiaricum nigrae bilis ex Oribasio
Allud bilem nigram 5c miram purgans
Pamyus bilem purgatis Cap. xcvii
Buccella cathartica Cap. xcvii Catharticum pituita ex Oribasio Cap. Mix Humorem melancholicum purgans philagrii Cap. e
Billim nigram θc pituitam euacuam Cap. ci Bilis utrius* 5c pituitae Ac reliquorum
humorum catharticum Cap. est Noetica mollientia ex melle rosaceo
117쪽
Cap. cilii Aloetica philagrij bilem ecpituitam du
Aliud ualde expertum treisq; simul hi mores purgans Cap. c Aliud probatu quod in Tyro uria con/ficitur Cap. ccii Aloeticum Oribasii ad lippientes praecipue bilim flavam dc melancholia purgans Cap. cviii
Sal cathan*um Cap. cta Aliud acerrimum ad bilim ducendam
Aliud optimum expertum Cap. mi Pituitae catharticum ex Diogene
Cap. cxii Aliud bilim purgans Cap. cxii Aliud humorem melancholicum pur gans Cap. cxiiii
Hydragagon Oribasii pituitam oc aqua
ducens Cap. coDehi eris.Hiera Logadii Cap. cxvi Hiera Galeni Cap. cxvij
Hiera Archigenis ex epistola ad Mar sum de melancholia Cap. cxviij Hiera Rusti de melanchesia Cap. exix Hiera Iusti iaciens ad quaecuns praece dens facit cap. cxx Quomodo adesse oporteat his qui modicamento sumpto non purgantur p. cxxi
Ex Oribasio curatio eoru qui plus Squo purgantur cap. cxxj Ex Rufio de uomitu Cap. cxxiij Raphani praeparatio cum elleboro albo Cap. cxxiiij Quibus dandus elleborus quibus non
id efficere possit elleborus G. xvi
Quod nonulli cum elleborum sumpse rint ipsum concoxerunt Cap. cxxvii Qui sint ad elleborum commodiores p. cxxviii Tempora uniuersalia ecparticularia ad elleborum sumendum Cap. cxxix De elleboro probando Cap. Qua uictus ratione uti debeant qui elle
horum sumptuti sunt Cap. cxxxi Quot modis eisibeatur ellebor Cap. cxxxii Demadefactione ellebori Cap. cxxxii in ellebori decocto Cap. cxxxiiii
Deramentis et de eo qui in puluerem redactum est Cap. cxxxv Quaenam praeparanda aduersus sumpti elleboris plomata. Cap. mxxvi uomodo a potione curinci sint Cap. cxxxvj De exuberati purgatione cap. cxxxviii Epithemata purgantia Cap. mota Emplastrum quod uocatur chezancha Cap. I
Aliud quod colicis conseri Cap. exlii Compositio olei aut unguenti purgari tis Cap. cxliii ithema umbilico appositum splenem purgans Cap. cxliiii
Epithema ducens sanguinem hemorroidas oc a mulieribus menses trahens Cap. Ivin localibus euacuationibus Cap. exla Quaecum oculos purgant lachrumas' prouocant Cap. cxlvii Aures purgantia Cap. cxlviij Per nares purgantia Cap. cxlix uae ex ore humiditates trahant
Quaecun* lac generent moueant*Cap. cuPulmonem ec thoracem purgantia
Cap. clii De suffumigationibus Cap cliti
Quae intestinum gracile acuent cliij Quae simam hepatis partem purgentCap. clis
Cap.esci Splenem euacuantia Cap.cturi Renes purgantia Cap. clviii Vesicam purgantia Cap. esita uae nam glandi imponantur ad urinaciendam Cap. cla Evacuantia calculas qui sunt in renibus
118쪽
INDEX Vterum euacuantia Cap. es in Quaecunm bibita menses ducunt
Lumbricos educentia Cap . cio Sudorem prouocantia Cap. clavi acuantia re corrumpentia pediculo rum omne genus quaecunt supersi cie corporis occupauerint G.ctavii De intestinorum ablutionibus
Cap. chcviii De glandibus Cap. ch ix De linamentis quae crocidas appellant Cap. cim in aere ex Galeno Cap. clxxi Adamantini sophistit de uentis Cap. clxxii De stellarum indicatura Cap. clxxiii De diebus quibus oriuntur in e o stellae atq; occidunt aerem immutantesCap. dlxxiiii
De aquis ex Russo Cap. clxxv De balneis ex Galeno Cap. ch vim balneis naturalibus Archigenis
De fiuida latione ex Galeno libro demitate tuenda Cap. clxxviii De olei ingressi Cap. clxxis De applicatione spongiae Archigenis
De aspersionibus Cap. cimia Deirrigationibus Cap. clxxxii De insessonibus Cap. clxxxiii Demadefactione Cap. clxxxiiii Ex Galeno de sementationibus irriga tionibus cataplasmatis re cucurbitu lis Cap. clxxxv Ex Lyco de eataplasmatis,& de eo cataplasmate quod e semento sit
Cap. clxxxvi De cataplasmate ex pane Cap.clxxxvii De sursum cataplasmate Cap.chcxxviii De cataplasmate ex sicubiis ca .clxxxta De dropacibus re nicatione Cap. cxcDe sinapisimo ex Archigene Cap. cui Quod caprarum fimus cum aceto illi tus seorsum coxendicibus congruit
Cap. cxcii uamam sint alia rubicantia Cap. cxciii De iberitiae siue cardamina herba Cap. cxciiii
De remedijs metasyncriticis, quae re corporatiua nonnulli uocant Cap. cxcv
DI cI c LARISSIMI LIBER TERTI Baptista Montano mediconense interpreti IOANNENTE exercitia excalefacere corpus oportet, fit Gonec. tum per lintea,tum per oleum, quae nudis manibus fit utendum, donec satis corpus calfactu, mollitiemc, nactum suerit, iucundusin rubor effloruerit, ec membrum frictione intumuerit. De exercit ijs. Cap. II EXercitiu uehemens motus est, uehementiam respiratio seipsa stequentior terminat. exerci lii usus, ut instrumentalia membra 5c passionibus magis renitentia,& actionibus promptiora reddant sint , ad nutrimenti attractionem ualidiora, ec
119쪽
ios AETII AMIDENI DE RE NEDIc A
ob calorem corpori acquisitum nuisitioni aptiora, ut, a uehementi spiritus m tione meatus tum sensibiles, tum occulti expurgent. At quonia distributioni allamenti consulendum est, non oportet ciborum crudorum semicoctorum cy,uel omnino aliquam humorum multitudinem, nem in uentriculo, neQ in intestinis con/tineri, alioqui periculum immineret, ne ad curuis animalis membra desenentur, priusquam sicut decet,concocta serent.constat igitur ciborum assumptioni exeracitium praeserendum:intempestiuum uero tempus indicat urinae color.ubi enim aquosa fuerit, succum a uentre delatum adhuc incoctum significat. at si fulua hi/liosa sit,iam plus aequo confectum esse. sin mediocriter flaueat palleatcb,coctionem nuperrime lactam demonstrat: tunc igitur uesica pilus ac uentre exonerato, exercitatio inchoanda est. De exerciti js particularibus. Cap. II ro Mnium quidem exercitiorum commune est,ut corporis calor urgeatur: si uero separatim consderentur, ualidum exercitium est quod musculis nera uisi robur praestare potest,qualia sunt sodere, aut maximum onus gestado uno in situ permanere, uel paululum progredi,et ueluti deambulare.huius generis est cum quis manibus innixus lane ascindit, multaci; alia huiuscemodi. porro uel
cia exercitia absi robore oc uioletia sunt cursus, mutua .4; duorum inter se extremarum manuum complicatio, quam uocant, ludusq; paruae pilae. ualida uero exercitia etiam uehementia fient,si quis festinas motiones addiderit. Praeterea exercitiorum quaedam lumbos aut manus aut crura defatigant, quaedaspinam aut thoracem, aut pulmonem. exercendum autem quousq; in tumorem eleuet,rubore Φ ciflorescat corpus,motioi es* expeditae, aequales oc ualidae sint, ac donec sudorem conspexeris uapori commixtum. ubi uero aliquid eorum quae dicta sunt immutetur, illico quiescendum, ut si tumorem corporis contrahi uide ris,aut floridum colorem tabescere,aut motionum uigorem remitti,aut sudorem
multitudine, uel qualitate uariari. si enim paucior uel frigidior stat, tunc admissa quiete oleo inungas, frictione , recurativa quam ἀπιπιαπsitata uocat utitor, ueluti psdotribae,id est, puerorum exercitatores facere consueuerunt. De frictionibus particularibus. Cap. I III
FRictionu quae dura est corpora adstringit,mollis soluit: ergo quae plus squo
soluta sunt,durius fricanda: quae contra induruerint mollius, quae uero aequalia suerint,costat ne in dure,necp molliter, sed intra utrunm cxcessum fricari oportere. nimia autem frictio gracilitatem praebet,med.a aequalitatem. De uociseratione. Cap. VTHoracis ec uocalium instrumentorum exercitium est uociferatio, immo renaturalem calorem expurgat,subtiliat,sirmat, corporisci, membra solida o busta renitentiaci; affectibus reddit. uociferatione uero utendum in suspiriosis, in non nisi recta ceruice spirantibus, in tabidis, in doloribus diuturnis, qui circa poctus aut scapulas sunt, in distuptis thoracis abscessibus, in raucedine uocis,ob nimiam humiditatem factam:quartanariis febribus maxime congruit,humore im/pactu excutit: immo Sc humiditatem stomachi, quam proprie quartanarius ipse typus afferre selet,absumit. Praeterea stomachi uitio laborates iuuat,quos itoma,chicos uocant,praesertim eos qui continue euomunt uel acidum eructant.conia
nil 5c capitis assect: bus.qui uero ad uocem exercedam accessiirus est, ubi aluum subduxerit, inferioraq; mebra sensim sticuerit, ac saciem suauiter lauerit iubmisenus proloquatur ic deambulando cantillet, actum demum uociferasionem inespiat. illud sciendum in exercenda uoce, modulationem dc uocularum concinnitatem nihil ad salutatem consene, sed grauiori impetu intonandum, quoniam inde plurimus
120쪽
tintiis corporis meatus ampliores reddit. expelluntur enim in claus clamoribus, lectioni si sonoris exuberates humores .cti quidem linio robustior fuerit, per sudores:ubi uero mitior, per occultas transpirationes.nam tota corporis moles legendo declamando exicnditur, ita ut subinde ob attenuation a motionibus factam screatus,muci ec diuersae pituitae excretiones fiant.cerie calore indigenti/bus ob exuberatem frigiditatem,quod tandem promptius auxilium eb id quod uehementia respirationis acquiritur Oportet igitur saepius legere,qui languidioris corporis laxioris j carnis iuerint,asperam arteriam atqi alios spiritus transitus sitidiose extendendo, quod quidem siet, si aliquo conatu grauissimas uoces insonuerint.hoc tamen uocis auxilio nem temere,nel passim uicndum: sed quicumque malis aut corruptis humoribus abundauerint, uel qui magnis manifesti scycruditatibus laborauerint, hos ego ab exercenda uoce absisten dum puto, ne per totum corpus plures corrupti succi, aut uapores distribuantur.
De gestatione Cap.VIA Lia quidem exercitiorum genera in motione corporis constant: gestatio uero ex motu ec quiete commixta est, cum plurimae corporis partes quiesce/re uideatur, atq; interim omnes latione moueantur: propterea utilissimum simul ec iucundis sinu exercitium est gestatio,cum nec laborem corpori praestet,oc moueat prope quemadmodum magna solent exercitia, qua motione calorem im tum euentare excitareo potest,ac multitudinem materiS discutere,corporeum ,
habitum firmare, torpentes c, actiones erigere. gestationis disterentiae plurimae. hae tamen magis propriae, aliqua lecto, qui quide duplex est,uel pensilis uel in ansgulorum pedibus sessilis. aliqua in lectica quae adlauc duplex, uel ubi sedetur,uel tibi recumbitur.quaedam in curru,quaedam in naui, ponenda tame oc inter gestationis species equitatio. lecti igitur gestatione his utendum,qui uel febriunt, uel diuturno morbo laborant: ob quem tabescentia corpora haud facile refici solenti iuuat item eos qui a malo quopiam febrili assectu nuper incipiunt reualescere. Item phreniticos ic qui elleborum sumpserint. spiritus enim turbuletias suauiter
ri Hana tres quotidiana. Item attonitos, resolutos enum uitio laborate podagri eos:insidentes uero qui ad integram febrium remissionem deuenerint at gestatio eurulis excusorium quid habet, & quod diuturnos morbos oppugnet. huius ta men quaedam uehemens, quaedam mitior est. mitiori utendum in aegritudinibus rapitis, oc ubi materiae ad intestina defluxerint: uehementi in thoracis ec tam chi affectibus, in cedematibus hydropicis,attonitis. tenebras autem imaginantes quos scotomaticos uocant,& hemicrania laborantes, auersos ab itineris progresesu in curru sedere oportet,& suauiter moueri. multos enim nouimus absque ope alia tali modo curatos, sedem uero supiniorem collocare oportetinauigatio si prope terram fiat,inq; sedato mari congruit hydropicis, elephantia si laborantibus, ac tonitis, lirantibus. stomachus primo quidem euertitur,postea tamen assbescit. porro per fluctuosum mare gestari uiolentum est,plurimosq; ac maximos animi affectus inducit: tum spei, tum timoris, tum ignauiae, tum obeundi discriminis: quando in enim gestiunt, quandoq; anguntur,quandom ociose degunt nauigan res. talia uero uniuersa, ubi commixta fuerint excutere e corpore atque expelle te omnem diuturnam a gritudine possimi.quin quod ex quiete 5c motione com/miscetur, si quid usqua alibi est quod iaciat,hoc maxime ad corpus optime alen eum facit. h De equi