장음표시 사용
151쪽
inuin cum sit, figuram hepatis indiviam re fert. a. Sinus D iissuram illam exhibet , per quam vena umbilicatis in hepar ingreditur.
3. Laevor ejus , superficiei hepatis aequalitatem exprimit. q. Convexum A, gibbam h patis partem ; linea C DE, ejus cavam imbiatur : medium hujus segmenti, gibbi hepatis crassitiem , extima vero illius ora, crepidinis hujus tenuitatem , simulque ovalem viper ciem prae se fert- Denique gracilis dc angusta ejus cXtremitas Α Ε D, parti illi hepatis re-υondet, quae ventriculum obtegit, quae altera
anguaior ac tenuior multo est, & in acutam crepidinem cuneatur 1. pars vero segmenti I
tior ec crassior , partem illam hepatis depingit , quae superne in. dextro latere situm obtinet, estque altera parte crassior, amplior, Mobtusa magis.
Postremo, hepar bovillum humani hepatis imaginem quanaam gerit, & noviter in arte Anatomica institutis quibus hominis dissectio-IIJ. an. nem videre necdum conlisiti exemplaris vice
tibia I. este possit: Est enim ut ait Arist.) in bove jecur continuum, Jc humano persimile Exposita jam universa hepatis figura, rationes proximo loco adducendae einent, ob quas
hepar figuram hujusnodi nactum sit. Quoniam vero diversis animalibus variae jecinorum figurae obtigerunt, & fortassis causae omnium communes eaedem esse possunt; haud incongruum fuerit, primo rationes quasdam generales figuris jecinorum omnium communes proponere, ac deinde easdem humani hepatis figurae particulatim applicare.
- qui- I. Prima ac praecipua ratio, figuras omnium ous deter- jecinorum determinans , haec est 3 nempe, minetuγ. ut eas formas induant, quae ipsorum facultatibas , actio'ibus, atque usibus singillatim Optime conveniant. Neque enim figura partis
152쪽
partis cujuspiam approbanda est , nis scopis
primariis, quorum gratia pars instituta erat, respondeat: ejusinodi autem sunt actiones αusus: ideoque necesse est, ut figura iisdem se serviat, aut saltem non adversetur. Fatemur Juidem, regulam hanc praecipue atque immeiate figuram hepatis internam determinare , externam vero haud immediate definire , sed indiscriminatam relinquere: quoniam tamen raterna internar subservit, & utraque scopis jam dictis obsequitur ; oportet regula haec caeteris omnibus regulis sive rationibus imperet, quaecunque vel externam vel internam siguram particulatim definiunt : & quamvis figuram ternam, ejusque varia discrimina haud immediate respicit ; positis tamen aliquando diversis aliis cujuscunque animalis conditioni bus, Carundem Opera resula quoque haec figuris omnibus squascunque in diversis eorum jecinoribus reperirc est) efformandis limites praescribit. I L Regula altera est , ut figura sussicientem materiae quantitatem in se complectatur , adeo ut nihil desit, nihil superfluat. Absque e nim debita hujusmodi materiae proportione, actionibus usibusque, iecundum regulam priorem requisitis, perficiendis haud adaequale suffecerit. Objiciat aliquis , hanc materiae proportionem , hepatis magnitudinem potius, quam figuram spectare. Ego vero respon-Geo , rem ita sele habere: desumitur quippe regula haec a justa hepatis magnitudine., quatenus ipsius figuram respicit. Puto enim certam cuique parti magnitudinem deberi; oportet sane figura canuem alicubi totam amplectatur: ac propterea , si figurae pars aliqua exiguam materiae quantitatem in se continuerit ; necesse est , aliae ejusdem par tes majorem comprehendant. EX. gr. si in
153쪽
hepate lex lobi fuerint, &quatuor eorum maluaeuli extiterint; oportet protecto duo iniqui minores sint, quoniam materia haud satis cinnosa superest, quiae horum magnitudinem cum illorum amplitudine aequet: quemadmodum in hepate cimiculi sive torcelli Indici vid re est. Nam si nece statas postulaverit, ut loborum unus aliquis praegrandis sit , sim, liter necessarium fuerit, ut resiqui labi rari proportione minuantur. Si hepar in longitu dinem productum fuerit, oportet aliquid de illius latitudine, aut caIlitie, aut utraque praecidatur: sicut in jecinoribus anguis atque vj rae contingit. Sin vero tum longitudine, tum latitudine pusillum fuerit ; necesse est profunditas sive crassities ejus , illarum defectum compenset ; quale hepar bovillum cernimus. Quippe , secundum hanc regu lam , materia omnis conformationi heeatis conveniens, alicui figurae ejus parti attribui dibet. Est enim regula haec, non minus quam siI- perior, certa & irrefragabilis; neutraque earum externam figuram immediate definit; sed ambae
rationes alias intermedias requirunt, quarum interventu eandem determinent. III. Tertia regula desumitur ab usitata n turae consuetudine, qua solet unione 3c continuitate rerum delectari. Ob hanc nempe causam , hepar semper continuum, atque indivisum in lodos cernitur; nisi aliae quaedam pecu Iiares conditiones, in nonnullis animalibus due visionem ejus postulaverint. Adeo ut, quoties curique animalis cujuspiam hepar in iobos dissecatur, ratio aliqua hujusce divisionis requiri possit; de quidem ejusmodi, quae aliis animvlibus quibus hepar indivisum obtigio non comveniat. Fatendum enim continuitatis appetentiam , squae regulae hujus fundamentum est
hara adeo esse immutabilem , quin figuris
154쪽
quibuscunque in particularibus animalibus locum cedat, modo ist* totius utilitati magis fue-IHat consentaneae. Ideoque plurimis animalibus non obstante Jac regiis ) hepar in iobos findatu quod divisio fusis ii, quam continus tas, eorum naturae sit magis idonea. Divisionis autem hepatis , variarumQue illius formarum
i ta regula figuram hepatis determi
nans , est, iii ea partibus omnibus circumvicinis , & totius corporis trunco, actionibusque eorundem conveniat. Caeremouin enim nec
ebitam praestares. Nams pars eomenta, continonii parti minus accurate adaptatur I necesse est, altera alteri molesta sit, eiusque actiori bus atque usibus al,quo modo incommodet. Similiter , si hepar figuram' vicinis partibus nullo modo conformem haberet, non posEt ceste prout illis ex usu est) auxilio suo prode te, Quantopere autem hiepar vicinarum partium .
Ppra dextro reni locum cedit , sinuque amplo excavatur , 'quo illum excipiar. Ad eundem pariter modum in avibus, sinister hepatistobus vinrriculo ita incumbit, ut hiatus alias ituros prorsus expleat: supremaque in iis lo-borum pars civitatem eam etformat, qua cor, ς Psul inque ejus ad amussim amhlexatur. At enim, inquies, hepar Pry caeteris vicinis fari Diis nobise viscus est, ideoque aequum viaetur, ut illae huic inserviant , non autem hoc illis morem gerat. Sciendum vero , naturam in partium ad se invicem conserinatione , non tam partium ipsarum nobstitatem, quam to uua utilitatem ob quam illae extructae
155쪽
sunt respicere. Quapropter si pars nobilior,
sine proprio incommodo , ignobiliori gratiam eam facere possit , nobilitas in hoc negotio haud masni penditur 3 praesertim si, absque ejusinodi concessione , pars ignobilior haud adeb commode efforinati queat. Nihil minus verum est, partem nobilem ignobiliori, cum actionum usuumque suorum damno, nunquam cedere, sed tunc solum de jure suo remittere , cum , citra officii sui injuriam aliquam , figura ejus hoc vel illo modo indiseri minatim sese habere potest. Quoniam, igitur ut in prima regula dictum est actiones & usiis hepatis haud ex propria natura atque immedia te figuram ejus externam definiunt, sed aliorum commodorum respectu, in quorum cenita hoc quidem est potissimum; asserimus, eXt uam nepatis figuram sin rebus functioni ipsius indifferentibus , partibus circumjacentibus , totique corroris trunco adaptari: praesertim , si harum quaepiam certae alicui figurae nece saria adstricta fuerit ' V. Regula quinta: Debebant omnia jecin
ra fieri aliquatenus flexibilia: siquidem ut de situ hepatis diximus hepar haud plane est immobile , neque etiam cunctae ejus partes aequaliter moventur: ideoque si nequaquam inflecti posset) mota una aliqua ejus parte &quiescente altera, necessario dirumperetur. Fieri enim aliter non potest, quin corpus inflexibile , simul vel totum moveatur , vel totum quiescat, vel 'in medio motae & quiescentis par tis termino huc illuc dissiliat.*Eadem haec rosula ex sequenti porro confirmatur. VI. Denique, hepar ventriculo, & iri testi- rum parti sive plenae , sive exinanitae) adaptandum erat. Comprehenditur haec regula ab
ς- 'uam 'uarto loco posuimus ; id solam addit at lius , debuille eam hepati figu
156쪽
ram contingere, ut prompte aperiri claudique posset, prout nempe ventriculus atque inicitina vel referta essent, vel deplerentur. Necente enim est, stomacho atque intestinis plenis existentibus, Duram simul hepatis dilatari; haustis vero iisdem, hanc coarctari denuo: licet in animalibus squibus hepar continuum est) discrimen hoc multo minus quam in aliis reperiatur. Regula haec quoque praecedentem confirmat: nisi enim hepar aliquatenus flexibile esset, non posset ventriculo atque intesti nis vacuis plenisque commode applicari. E. cludit etiam figuram sphaericam , aut utrinque convexam et ventriculus enim cibo turgidus , cum necessario rotundus sit, si hepar similiter parte illa, quae ventriculo proxima est, insibbum extumelceret; non posssent visceraula sese invicem aliter fere quam in puncto contingere ; quod & ventriculi concinctioni noceret valde , & hepati ipsi plurimum
obesset. Expedita jam universim figurae hepatis ratim , Iuperest, easdem regulas humano hepati tradiAae pectatim applicemus; omissis tamen duabus humano Prioribus, quae ad externam illius figuram sispari aemhaud immediate pertinent. plica AGTertia itaque regula assirmat figuram hepatis continuam nisi alia quaedam obstiterint incommoda) esse persectissimam; adecque ho-gini, animali maexime perfecto, convenientis. imam. Coeξta erat moveri quaestio, cap. de mero partium hepatis) cur hepar humanum continuum extructum fuerit, non autem in lobos divisum, ad instar jecinorum plerorunque aliorum animalium 3 quoniam vero quaestio haec proprie ad figuram hepatis spectabat, eandem iii hunc locum distulimus. Tertia haec regula ratio m idoneam reddit , cur he-2M in homine , aliisque animanti si qui- E si bus
157쪽
bus tale contigit) sigurae continuae reperiatur: quia tamen regula istaec haud adeo per tua est, quin aliquando postulante id majore aliquo commodo secus evenire possit 3 doce iam porro , figuram hujusmodi continuam humano hepati neutiquam esse incommodam, etiamsi aliis animalibus obfuisset, quorum j cinora in Iobos divisa sunt. Utilitates autem istae, a tribus posterioribus regulis modo di ctis deducendae sunt: nempe a q. s. dc si sed potissimum a quarta, cui propterea prae ceto ris duit ius immorandum est.
Impar t Quarta autem regula requiritur, ut figura hiti trunco patis, Partibus omnibus circumpositis, & ω- conforme tius corporis trunco respondeat. Quoniam au- ep. tem circumpositae partes hic locrnon ad integram hepatis figuram, sed ad partes ipsius duri
taXat referuntur ; de ea repostea, ubi de partibus figurae hepatis agendumerit, tractabimus: interea vero de humani hepatis cum i mus co poris trunco conformitate disceptabimus : id-queut faciam rectius, figura illius trunci necessario introiiciendaesi ; quatenus raempe igurae hepatis legem imponit.
Quali H Asiero itaque, totumhumani corporis tru nam sit cum, respectu totius corporis, latiorem quit Hei in demesse, sed minus promitum, longumque, homines quam in plurimis aliis animalibus reperitur. M. Veritas haec orobatione nulla indiget, eum sensus ipsius testimonio evidenter constet: neces stas tamen figurae huius in homine, aut saltem convenientia atque utilitas admirabilis, digna est quae ulterius a nobis perpendatur. Nonnubia itaque indubitatae fidei postulata de hac re proponam, & corollaria quaedam obvia inde
Rostula a Primo igitur concedendum arbitror quod τε dam. nemo sanae mentis negaverit) totum humani corporis truncum ca amplitudine extrui
158쪽
ui α debuisse , ut viscera omnia in eodem locanda,' comprehenderet, nihilque spatii praeterea ab ,ααι in 'rit, Mu deficeret. Indeque constat, si iij, 'in latitudine i us detraxeris ; tantui dem ulnis longitudini, aut profunditati addena ei dum esse; quoniam aliter dictis omnibus vi-
, iceribus excipiendis nequaquam sussiceret. . , s . 2- PF concesso habeo, voluisse naturam, ut , , t homo birus pedibus erectus incederet: undei 1: 1 equitur, si truncus ejus in ulteriorem lonei- in tudinem extenderetur, debere necessario eticem simul magis gracilem atque imbecillem Vadere , adeoque erigendo corpori minus ido- neum: alioquin enim majoris capacitatis eos let, quam Partes in eodem continendae ne lario requirant. Enimvero si cavitatem
aliquam quoad longitudinem ipsius ampliara mis , haud simul pari ejusdem ves
rara inna S, MI Profunditatis , ver utriu ue,s mensi a s necesse est, plura, quam antea . in
ct ei endo sit, adeoque visceribus in eo': Tondendis haudadaequare respondeat: quod
is postulatio primo refragatur. Ac proprerrana-x'ra , ut inutilem illam gracilitatem , imbeo ei litatemque evitaret, truncum humani cori eris abbreviare maluit , quo se facilius ere- um tutaretur. Atque hanc causam esse ares, Ultror, cirrhomini nabita magnitudinis ipsius proportione) prae caeteris animalibus sere o-u nanibus , spina dorsi maer cervieem dc os au - mum exigua intercapedine protendatur. Consessa mihi res videtur ac manisesta, , mria vertebras in eum finem fabricatas esse, ut truncum integrum erectum sustineant, ejus-I 0vmque ponderis veluti centrum sint. Quod aliter laneeveniret; si pectus ampla profunditas. Q extructum esset; pondus enim illius omne si h lxror tulia vergeret , corpusque eodem in-s coacet. Ideoque videre est , vertebras in i ' E ho-
159쪽
homine ad trunci ipsius centrum fere perting re , costasque, statim ab illarum cum vertebris dearticulatione , retrorsiun tendere , adeo ut spina inuae in bestiis acuminata cernitrix coimmanis instar subsidat ut scilicet totius trunci innus vertebris tum prorsum tum retrorium ex aequo incumbat, parique libramento susten
q. Haud dubium est, brachia homini qu
quo verium moveri debuisse; extrorsum ne pe protendi, pectus versum incurvari, complicari mutuo, aliterque inflecti, ut organa organorum essent: quae omnia si pectus homini, bestiarum more, prominens conti isiet haud commode fierent. Canes enim, equi, oves, & t quorum pectus carinatum est , nec se pediabus anterioribus amplecti positant, neque osdem late ut homines brachia solent) distendere ; multoque minus ad alia omnia idonei . sunt, quibus manus nostrae inserviunt. Quippe prominentia pectoris intermedia sui diximus P necessario expeditis mutuitque eorum operis exequendis impedimento esset. Quinet-jam homini, dum erectus obambulat, obstaculo fuisset , quo minus vestigiis tuis prospiceret, tutoque & sine cespitatione incederet. Neque etiam tam commode infantes ulnis amplecti, aut tam concinne uberibus lactare potuisset. Quae mala omnia natura provide γmolita est, dum pectus homini in latitudinem potius, quam in longitudinem, autprofunditatem expandit.
Denique , res liquida est , conjugalem t rum homini fuisse persectissimo ritu celebrandum ἱ eo nempe modo, qui animali rati ne praedito optime congrueret. Id autem haud aliter fit , quam minuis arctisque amplexibus , dum utrinque pectora pectoribus jungunt , atque oribus Ora , verbisque, osculisque,
160쪽
animas veluti commutant , aut commiscent. is Quae sane tam convenienter fieri non possent, s nisi homini pectus latum ac depressum, mini et meque acuminatum brutorum exemplo extru- ctum esset G
Ex dictis 'esare constat , debuisse necessario Eae dictiss humani corporis truncum in latum potius Hiatio. quam in profundum expandi ; sequiturque sex: regula 4. ) necesse esse, ut hepar aliquatenus latitudini ac profunditati illius respondeat. ridula trunci latitudo sui iam diximus) ipsiust δ' inditate major est ; debet necessario ea he-- patis dimensio, quae trWaci latitudini respon- aet, longitudo ejus appellari, quoniam altera dimensione est productior I eaque pro rati tu λ ne haberi , quae illius profunditati est commenserabilis. Major enim cujuslibet rei dimemso, Iongitudo ejus dicitur; transversa vero, e latitudo appellatur. Quoniam igitur truncii Iatitudo, profunditate illius fere altero tanto major est, hepatisque longitudo eidem aliquo modo conformari debet; necesse profecto: , ut hepatis longitudo, ipsius latitudinem
Hoc pacto, ais, hepatis longitudo ipsius
Iaritudine duplo major esset: cum tamen I aliter se e habeat. Atque ita quidem, inquam, Contigisset: si modo hepar a latere ad latus us-qRς pertigisset ; quoniam vero in sinistro latexe aliquantum spatii relinquitur, quod a liene ventriculique vicina parte impleatur; longitudo hepatis totam trunci latitudinem non Cupat, neque ad duplum ipsius latitudinis
proportionem sere sesquialteram
Praeterea, definitis hoc modo sper trunci latitudinem ac profunditatem in hepatis longitudine atque latitudine; necesse est, ex re-