De rebus gestis Antonj Caraphaei

271쪽

Urbis descriptie.

Agriam in deditionem

accipit. AP id virtutis praemium brevi post

aliud ingens meritum adstruit , Agria tandem ad deditionem coacta . Ea urbs, ut ceterae Ηungaricae aliis atque aliis vocabulis indigitata, Erla Hungaris Turcisque, Germanis Eger, Latinis Agria sertasse ab agrorum sertilitate sic dicta : quibus promiscuis nominibus tenuis quoque amnis appellatur , qui e superiori nec longinquo sonte demanans eam urbem perfluit , ut influat in Tibiscum . olim pro antiqua muniendarum urbium ratione validissimis operibus firmata, ut i gentium exercituum obsidia frustrata sit. At intestinis turbis anno CIO.ID. .IVC. in Turcarum manus tradita est. Nunc prae Turincica muniendarum urbium sive negligentia , sive ignorantia , murus nullis propugnaculis protectus , nullo aggere solidatus,

272쪽

CAp.XII. ANTONI CARA PHAEI. 243 vetustate fatiscens. Arx vero urbi impositati appellata , unde oppido nomen , sub monte extructa situ in lubjectos praevalida. Urbi praeerat Rustenes Pasia , sciens helli Dux expertusque: ad tria Ianicsarorum millia, Spalij quingenti praesidere . -Eam Caraphaeus irra annos, aut non multo secus

hybernis obsederat et sed , educto in acies Germano milite , fame ferox praesidium

per eruptiones in maturam messem factas circumjectos late agros depraedabantur, aut ad tributa cogebant omnes e vicinia Comitatus. Postea Caraphaeus, Segedino dedita, eam urbem Turcis prorsus occlusit: di subhujus anni initium eam incendiaria oppugnatione capiendam censuerat s sed sententia aemulorum studiis victa est . Tandem ineunte vere quadripertito eam stativis cinxerat: quam ad rem BaVarus, antequam e Superiori Hungaria suas educeret copias , quas cum reliquo Lotharingj me citu ad Essechiensem provinciam conjungeret , Caraphaei legionem , & bis mille Hungaros, sub C. Icoharyio Antemontani limitis Duce manere , & Ioh. Baptistam Auriam, Caraphaeae legionis legatum, obsi-

. . dio Uade Ertiadis

laus.

s derota Per aestiter praesidium ci cumjectis ins fluma Segedino dedia

ta , urbs interis

elusa Turcis. Duatuor ab partitas eam stativis cinxit a te one, Et C. Rohavi auxiliis.

Iob. Baptista

Auria obsidioni praepositus. Diuitiaco by COOule

273쪽

Auriae laus. Agrum circa Agriam lute iniscendit. et arres is proximo captae, unde Agriae commeatus summinifrati. Legiones alisvota Lotharingio relictae ad maturandam dedi

tionem

Agriae utilis

Sohymarat deiscem millia equitum auxilio mittit.

Unde militarIt seditionis apud Tarcas initium.

α ς DE RE pus G Esris Lip. II. dio praeesse imperaverat. At quia Hungari

milites gentis more motoriis quam statariis pugnis meliores, quadratum munimentum e regione obsessae urbis Caraphaeus Auriae extruendum mandavit , quo & Ηungaros contineret , & Agriensium eruptiones reprimeret. Ita Auria , obsidj ratione a Caraphaeo sibi praescripta per summam virtutem diligentiamque administrata , segetes ad milliare oppidum circumsitas, Turcis incoeptum prohibere nequicquam C natis , Omnes incendit e commeatum urbie proximis arcibus tribus Scerepa, Syropa,

& Sarvascho intercipit: & aliquanto post

easdem oppugnat, ut duae in ejus, tertia in Sera.j Ducis manus sese dediderint. Tandem, cum Lotharingius in Transylvaniani exercitum transduceret, aliquot legiones ad Agriam subsistere jussit, ad ejus maturandam deditionem . Ita in arctissimam& impeditissimam rem redacta urbe, qUam dominandae provinciae utilitate Buda longe praestantiorem Soleymanes habebat, eo decem equitum millia auxilium ferre imperavit: a quorum contumacia , seu metu

initium sumpsit militaris seditio, quae tot

274쪽

CAM II. ANTONI CARΛPHAEI. 247. tantorque , ut memoravimus , motus in Regia Turcarum urbe Aulaque excitavit.

At stativorum principio Agriae praesidium animum nihil quidquam desponderat. Turcae namque , qui urbibus arcibusque praesident quae munimentis ulterioribus proteguntur, pagani ut plurimum,& urbana mollicie resoluti s at ad limites tutandos ipsum militiae ferocissimum robur deligitur. Quare nova jurisjurandi concepta sermula, potius fame perire , quam ut imbelles eminae urbem dedere, juraverunt . Cumque mox Caraphaeus Rustent literas seripsisset bellicae aequitatis plenissimas, ut virtutem fatis acri longaque obῬ-dione ad rictam tandem aliquando relaxaret, uriemque sonis ollatis conditionibus dederet;

is ferox vel accipere est dedignatus 3 & t men obsessi omnia impura & obscoena famis omnium egentissimi perferebant. Postquam autem tres, quas diximus, captae in propinquo arces, & miles copi sus ab Lotharingio missus adfuit , validus qui in urbem impressionem facere posset, iterum ad Pasam in hanc sententiam stria

bit : in laudandam quidem in hose virtu-

. tem, Duἰ Turearum praesidiarj imis belles

Caraphaeas lit ras Rustini mi rit , quibus ad

dedendam arcem exhortatur.

gnatur.

Caraphaeas Dein ram ad Ruste.

275쪽

a virtus, per vicacia punies Ioa Agriae res δε- θι ratas do tia 48 DE RE pus G Εs Tis Lip. II.tem , ita pervicaciam puniendam : se decre-viisse eum , quod tuas literas accipere , Nedum legere , superbe ad ematus it, bellorum extrema dignum esse qui pateretur ; sed Chrisianam mansuetudinem correxisse conodium , eamque nunc sili suadere , ut eum haec po-sremum admoneat . Turcicum exercitum imium, fugatum ; militari tumultu commotam

Consantinopolis Regiam; Sol manent Primum Velirium caesum , Mehmedem imperio spoliatum; dissolui disciWina, copias pro militias gitium factas. Essechum , Possegam SLυoniae

caput, omnemque eam provinciam a Caesare armis receptam, milite conirmatam ψ eique vidIori Tran Daniani jam obsequi. res arces, unde ibi aliquod famis adleυamentum, ab se modo captas.Peter- radini pontes abluis Turcis inierruptos , ct arcem vacuam

derelictam ; Danubium inter ω Tibiscum hoses nou halere ubi pede consant f sibi

a transfugis compertum exploratumque , qua

vexentur adserimnima commeatus inopia ἱhem iis auxilj adfulgere nullain. Malit igitur honestas pacis conditiones accipere , quaMMut ferro , aut fame perire ; re cum possit servare quamplurimos, nolit perdere: ne ejus miles

276쪽

CApNIT. AN TONI CARA PHARI. 24' miles foedae loedio vitae idem , quod univer fus exercitus Turcicus , audeat. In eo obse-

qs consantiam fatis superque spectatam , ut

ultra bonae arris animi nomen non mereat.

Si fuis consilis auscultare velit , eum cum Auria , Legato suo, agere tua ide jubet. obsessi interea famis perpetiebantur mala , ut ii sua linguae sublimi formula

dicerent , a primo humani generis parente nulli unquam mortalium accidisse : multi in dia confecti s complures clam ad Germanos transfugere ἰ & sorum aliquis Christianis sacris initiatus . Sed ut natura Comp rutum , quod corporis viribus ad langu rem datis, animi quoque vires deficiunt; universi & pagani , & milites longa tabe pallentes , ut Virorum duntaxat lentum motum exilemque vocem praeseserrent , Rustenem adeunt , circumsistunt ἰ jamque

deesse ibi ultra perferendae famis virtutemis pergat paucos dies ob dium fulsinere ,

arce vacua hosem potituram : dedere potius obsecrant, ut fervet tot pias Mehmedianimas , quae Rempublicam in aliis parillus tueantur. Pauci aliquot nam id proprium virtutis raritas quos omnis ferociae sensus 1i non-

277쪽

Erena aliquot praesidiariorum virtus. Rustener ad aris eis deditionem sectitur Aumritas m

eis Vult arcem Cae

sari dedere.

aro DE RE 3us GEsTIs L .II. nondum reliquerat, sortiorem aerumnis finem orant: ct quando in hosem inciderint, qui vel eam sibi fortiter occumbendi miseram voluptatem praeripiat s fame perire inem tae proprium sit ue mortem autem di conscia fere ime aliqua reip. utilitate jurisjurandi

religio υetet; ne Musulmanorum miseria quidquam commodet Chrisianis, petunt ut quam cito arcem incendas. Ad haec Rustenes c gitans , compluries a Primo Vezirio & S natu auxilium flagitasse Novembrem mensem circumagi, nec hactenus missum; C raphaeum, gravem vel cum hostibus Ducam,

haut falsa aut ficta sibi scripsisse : Regia

autem urbe commota summam rem curari,

partes negligi intelligens; & eam sortiumvirorum virtutem , quae sub eo meruerant,

reipublicae servandam longe utilius ratus, Caraphaeo ablegat, qui nunciet is in Gemmani Imperatoris manus arcem aequi imis eonditionisus acceptis deditarum , eaque de caussa Turca , Germanus, graves σ h nesi militia miri, Viennam mittantur, qui icium foedus sancte servandum retulerint: id honoris suum merere militem , obfirmatum alioqui arcem incendere , er ob rempublicam

278쪽

CAp.XIL ANTONI CA APHAU. 2Dne sepulchri quidem bonorem curare. Caraphaeus accepto nuncio respondeis Id is belli lare Si Agriae Musubnanorum Imperator os derelar, δε-gat aequum posularet arcem dedere Chrsiano- - 'ram Imperatori. Cetera nunquam id ante amditum , neque ullis IMA Manis artium Rectoia ritus, arciumque Praefectis , quamυis ampla praeditis potesate , per tot gesta cum Chrsianis tella id in mentem venisse unquam 3 qui omnes oppida ct munimenta Caesaris Legatis dedidere . Se autem uti Iummam Germanici exercitas in Hungaria ac ran ka-nia ' Ducem, cum litera rerum gerendarum potesate, multo plus eo dignitatis aues ritatis habere . Neque praevidia6 militis o fessi virtutem ex ratis militiae legibus ex mendam : idcirco deditionum diversa genera, CH deditisηum ' gradus, ut pro viribus animiVque eor in dimosa instit qui ob dentur, aliae aliis aequiores hon/si ε 'μ' resque paclycantur. Quare videre eum j let, ne i id contendae , rei militaris ignoratio

ejus cineri nota inuratur.

' Nam Iuditharingis in Transhaηia jam successstr acies designatus erat , ut lib. III. dicetur.

279쪽

Heliarius eo mitando hosti victi praepositus. Carapbaeus Ru- flevem bumaniter habet. Eum docet de re Tarcarum p ealsa. Tribus generosis equis donat.' αλουιι Cara-ybaei sapientia ct mansuetudi

23 2 DE Rellus GEs Tis Lia. ILΗis Rustenes, & serociores rationibus persuasi prid. Id. Decembris arcem his conditionibus dedidere: MILES HONESTI SIME ARMATUS EX ARCE EDUCLTOR: VASA VICTORIS CuRA EVEHANTUR : GERMANUS MILES HOSTEM TOCCAIA VARADINUM USQUE COMITATOR : CHRISTIANA MANCIPIA , QUAE IN URBE SUNT, NULLO REDEMPTA PRECIO LIBERA SUNTO . Dux Heisterius comitandi ossicio delectus . Caraphaeus arcem visit,& ut vitae necessariis omnino exhaustam, ita belli instructissimam reperit: hostis virtutem laudat: comiter ad se invitat : suo triclinio dignatur 9 & super coenam sermone in Itituto, praesentem Turcarum statum, quam stet in abrupto praecipitique loco, ingentes Caesaris Foederatorumque vidi rias , formidandos helli apparatus in novum annum familiariter eum docet i ut domum reversus Rei p. Turcicae labanti aequi h nique consulat: mox tribus generosae stirpis equis in itineris usum donat. Iis Caraphaei ossiciis Rushenes, & Ηibraimus Essendis, Rusteno a secretis a Tur cico

280쪽

CΑ1 .XII. ANTONI CARA PHAEI. cico Senatu additus , Christiani Ducis sapientia & mansuetudine capti: & Rushenes , miseratus talem belli Imperatorem inter ingloriae mortis insidias vitam degere, apud complures Tribunos & Centuriones eum diligenter admonet , ut majori nomianis gloriae, Imperatoris fui utilitati vi- tarn curatius tueatur : & in grati observantisque animi argumentum cyathum donat , quod a malis venenis bibentem sospitat, inquiens hosi talem υitam chariorem esse, quam civisus . Vbi autem Varaia dinum pervenit ei gratias diligenter egit de paetis secum sanete servatis , & maxime ab Heisterio Duce per totum id itineris humanislime habitos. Aemuli non probarant , Caraphaeum Ruseni, in Caesaris manum arcem dedere Cu

pienti , non obsequutum s ct quod Agriese praesidium Vara linum commeare passus sit, cr

ita ejus munimenti auxerit vires.

Sed Caraphaeus sed hum defendit s quod ejus praυi militiae moris auctor ieri nota rit , ut hosis subditus cum Principe, 9 Orbis Chrisiani omnium maximo Principe a quata dignitate paclyceretur : providissse,

s quid

Magnas bosis

animus. Garao adsessus mala venena δε-

nata

ndist Tureis servata. Aemulorum is Curaphaeam so tota. Caraphaeus sedulus dignitatis Regiae curator.