장음표시 사용
71쪽
hia,neq; enim erunt eo casu tuti si conuolabunt ad alienani, iurixta carmen sapientis.
16 Casus enim non excusat,quando culpa praecedit casum; inseper caueant ne supra necessitatem ipsam grauent, si enim necessaria. sinit illis dena, & capiunt vicena, non excusantur. Sed neq; de bent indulgere militibus ut grauent prouinciales etiam cum de sent pecunis in stipendia,faltem pro eorum libidine; Quod sem- Ir per faciunt vivendo,ut falso dicunt,addiscretionem. i Discretio enim esset si quod faccret domi suae, siue etiam quod faciunt cum suo vivunt simplu,facerent & in miseros hospites,sed dum volunt lautissimas epulas,insuperq;,&pecuniam,neq; milites, neq; P iacti, neque ipsi Duces, aut Reges quibus hic siint nota, sui ea tolerant lunt tuti apud Deum, & ipse non permittit diu virgam I 8 peccatorum sirper sortem iustorum. Lunge vero milius t debet licere dominis,ἰetiam Regibus, grauarc populos alienos, & qui neque mediate subint eis, satis est enim quod iuuentur eorum territorijs de viribus, quando eo decursima est, ut etiam eas occu- . mi, absque eo quod ipsos prouinciales loco habeant non solum propriorum subditorum, sia etiain seruorum, butendo eorum substantia, dc personis, etiam usque ad rapinam, im fieri via dimus in tota patria Pedemontana , Mensi , Montes ratensi, , δέ tota Liguria quae prouinciae praedae sue ind militibus, atque , utinam non etiam eorum Praepositis & Ducibus sine ulla ri
tate aut misericordia. Quod neque Tutρη faciunt dum berulantur. D
a Bellum magna tonsideratione praemissa indicendum a i Bellum prius indicendum piam mouendum. s . Feciales O fecisseivso Sp. posthumus amnitibus deditus. Mancin s qummantinis deditus. 6 Proditisuis instar est bellum moueresine distitione. 7 Deditus hostibus an remaneat Ciuis. 8 Tempus quantum intercedere debeat a di Matione ad bellum.
72쪽
De Belli denuntiatione. Titulus octauus.
V N G A serie ad ipsam Belli denuntiationem velut quodam omine deuenimus i multa animo voluere, multa pensare diuque militare opportere qui heialum machinatur & parat Res est enim cui maximὲ congruit Poeticum illudZ iFacilis descensus Averni, t. Sed reuocare gradum, superan; euadere ad auras , - Hoc opus .hic laborol. rVtinam secum bene cogitarent Reges suas curas, populorum riunn 1s,& strages euentus bellorum varios,cum saepius, quae facilia vid ebantur initio, dissici limos exitus inueniant: Neque enim frustra de Aenea dixit illultris Poeta. I
. Lentius prosecto si saperent sestinarent.Ego quidem,pro tenuitate mei ingenii, cum iis c mecum reputo, cernoque, quam facile, quam leui ex causa, sit verbo venia, quam inconsulto tape reia :uentur bella his noliris infelicibus diebus, facile adducor ut credam populorum simul.& Principum reatus mentem, diuina acce vdente iustitia,eripere Principibus ipsis,ut suae . atque alienae qui tis immemores,in lain vallim de patens pellagus se demittant vi de vix, nisi diuina ope possint eripi,& reduci,verum ccptum Opus prosequar. Postquani igitur decretum est ius suum bello prosequi,' non est moucudum priusquam denuntianduim,sic per Grae' cos Principes Menelaum, atque Vlysium Troiam missos Helenam repetitum scribit Home. Antequam diutinum illud inchoarent bellum. t Hi erant Romanis feciales, iusque hoc seciale vocis tur,Quo iure .inquit Cice.nullum potest esse iustum bellum, nisi quod aut repetitis rebus geratur, aut denuntiatum prius sit atque Indictum.Quo autem ritu repeterent, atq; indicerent docet Liui. primo ab urbe condita sub Tullo enim Rege legatos eum ad repe 2.tenda ablata Albam misisse ait: Neq; vlla vetuitioris foederis memoria extare,quod & sub Anco, eius succe bre factu dicit, & ius istud a getc antiqua Equiculis acceptu. Quo ctia iure ne sistis Romanis feciale ius fuisse arbitremur usi s ctia sananites ide Liti. est auctor,eos cnim,neduablata sed de ipsum sus gentis Duce, inducia
73쪽
4 vicissimque Romani eisdem Samnitibus, ' Sp. sthum tu quo Duce famosa illa pax Caudina facta suerat, per feciales & ipsi dediderunt libet ipsius Posthum ij verba recitare,dedamur, inquit,per seciales nudi,uinctique,exoluamus religione populum,si qua obligauimus,ne quid diuini aut humani obsiet,quo minus iustum de caetero ineatur bellum.Sed & ipsam deditionis huius formulam a secialibus factam non erit absonum referrc:Quadoquidem hisce homines, inquiunt,iniussu popu. Roman. Quiritium sordus ictum iri
spoponderunt, neque ob cam rem noxam nocuerunt, ob eam rem
quo populus Roman. noxa sit solutus, hosce homines vobis dedo . t Alio etiam posteriore seculo Numantinis eade ex causa,Romani Mancinti dediderunt:Merito igitur dixit Bal. in I. si manumis-6 ser. C. de obse. ali. pa.praest. t quod species est proditionis arma mouere sine difidatione,quod etiam dixit in I.ij. nu. 2 o. C. de ser.
qui.m .seu mi. quod Prius dixerat Io.An.in c.pro humani,de homici.li.vj. Alio tamen quam ad denuntiationem Bellicam pertinet quod dixi de Posthumio, & Mancino, ipsi enim sponte sua, &non pop.iussu pacem inierunt, propter quod hostibus dediti suerunt,qui de eis,ut vellent statuerent, Ne aliis argueretur populus Ro.iniustitiae,quod Qedus reprobaret, ipsos vero autores foederis 7 retineret,unde & quaestio est exorta. Cum hostes neutrum eorum receperint, an clues Romani manserint , & mihi quidem vis sunt non remansisse, passi sunt enim capitis diminutionem maximam, per quam & diuitas amittitur & libertas ut in I. fi.ff. de capi.dimi. Desijtque ciuitas suum possidere, aut habere civcm quem repudiauit,atque abiecit,etiam si eum hostes non receperint, argumento tex. in l. iij.Isi virisside acquiren.possesContrarium tamen Alcia. dixit in lib.Parergoniij.capit.xiij.qui allegat Ciceriin Topicis,&quaestio ista inter Brutum,& Scquolam varie tractata est Modestinus tamen censuit,si ij non sint a suis recepti cum reuersi sunt, non adipisci ciuitatem ut in l. iiij.ffide capti.& postli. re.quod etia dicitur in I. fili. in fin.sfde legatio.quod mirum est Alcia.non adia s tasse,vel spreuisse loco supra nominato. Maeri etia posset,lquq temporis dilatio de at intercedere ab indicto bello, ad motum ,& geri ceptumZEgo,ut ingenue fatear, nulli bi ex annalibus comperi,ant inotaui statos esse dies, ipsam tamen naturalis ratio di ctat squum esse, ut aliquid intercedat temporis, quo quis se prae- muniat,&defensioni praeparet, vix enitia a dolo de perfidia cxcusaretur qui eodem fere momento,& indiceret,&κgredercturilacit
74쪽
in argumentum text. ini.&qui aliter, siquisse denunciauerit, isquod vi aut clam. Ibi, neque talia arctare aduersarium, ut intra diem occurrere ad prohibendum non possit: sed&causas bello rum puto intuendas, paratum enim se praeitare oportet, qui causam belli sibi indicendi prabuit, maxime si sit recens, si ardua, si inexculabilis. Inuenio etiam quod Guid.Pap.in decisoaua cxcj. cuius initium est, eos qui de caetero, recitat ad verbiim unam constitutionem Imperialem in hac materia omnino videndam his qui haec curant, quam & ipse ibi commentatur, atque interpretatur. Diciturque in ea anter caetera, tridui dilationem requiri. s NMARIV M. et i i
r Formiata Bellum patiuntur. q
s Pueri non deberent captivari.
Presbyterialis ue ecclesiasui Ilait hostibus tuti inter Christianos. is Peregris sunt tuti acas ιίau. 6 mercatores tuti is. ἱν Rustici tuti ab hostibus una eum eorum animvirus. .et 8 Abutentes privilegio ιllud amittunt. . . t to Armori frepitus leges audiri nonfinit . . .. - l LI
Io Legati hostium tuti a d bello. ii Legati aliquid hostilemachmantes nonsumsecuari . .
An sint aliqui a Bello tuti, & inas nes . Titulus IX.
ELLO A vrs M indicto, cum sint belli sicut& pacis iura, quaeritur primo possitne passim in
quoscunque exerceri, cuiuscunque sint ordinis,sc-Xus, aetatis, professionis t Et quod attinet ad minas, & eas captivas ductas probant iura in l.pri ma,C. de postlim. re. quam ad hoc citat Bartol. intra re repraesa. in quarta quaest.tertiae quaest.principalis, probatur etiam in l. Dedissime, in l. praeses, in l. si is qui te, cum l. sequen.& l.commertio, illo eodem titu. & T coden,.l.mulier, & l. non via patre, cum l.sequen.quod de hodie cum ijs hostibus,quibus cum. Κ a vigent
75쪽
vigent nobis antiqua iura, Turcis nempe, & Mauris, in usu est. a ' Neque tutiores sunt pueri, ut probant iura in l. lex Cornelia. E. de vulga. substitutio .in l .pater, in princi p. & l. quod si filius, isdes capi. 4 Abstinuit tamen pueris,raro & laudabili exemplo Camil- Ius,cui cum ludi magister nobilissimos Fatidicoru,quos obsidebat, pueros in castra per astum perduxisset, Nobis, inquit Camillus, quae pacto fit humano, Cum Faliscis societas non est, quam ingerierauit natura est, eritque, sunt & belli sicut & pacis iura, Arma
habemus non aduersus eam aetatem, cui etiam captis urbibus parcitur , sed aduersus armatos: haec ille. Manto ergo aequius atque decentius parceretur insontibus pueris an bellis, quae inuicem Christiani faciunt Cauendas tamen suadeo militum rapaces manus , propter extremam eorum auaritiam, cum maior pars nihil
4 pensi habeat praeter pecuniam. Parci autem iubent Canones, 3 presbyteris, Monachis, conuersis, i Peregrinis, ' mercatoribus 6 trusticis, eorumque animalibus, ut in cap. ij. detreiig. 8 p .ibi I tamen Panormi.dixit hoc priuilegium male obseruari, quod hoc nostro aeuo satis in comperto est, propter quod non ab re ditate etiam ibi Panormi. illa iura contrario esse usit abrogata λ cum distinctione tamen, de qua per eum: Crederem tamen non esse abrogata quo ad ipsosecclesiasticos viros, nempe presbyteros, m liacos, aliosque huiusmodi, in quos manuum iniectio est interdicta sub graui analematis. poena, capit. si quis siradente diabolo. . xvij.qusilio. iiij. qui Canon proculdubio non est abrogatus. Qui
milites igitur Deum verentur manum continento, & a viris Deo ,
dicatis abstinento, Moneo etiam ut militum Magistri, Auditores, &qpi inter milites praesunt iuri redundo, ut eos compellant abstinere hoc sacrilegio. Caveant tamen & ipsi ecclesiastici viri ne suo abutantur priuilegio, neue ingerant se rebus bellicis, 8 ' quia priuilegium amittit qui eo abutitur, cV. ubi, lxxiiij. distin. l. liberam, is de pecul. cum vulg. Alias incident, non imis merito in promptum sui periculum: Neque confidant de fori priuilegio, non enim solent fieri, in his atrocioribus, remissiones rutuntur enim Principes,& exercituum Ductores, in consimilis bus, Mariano illo dicto, ' quod armorum sonitus, & rumor leges non sinit exaudiri. Idem etiam censeo in vere peregrinis, iuxta text. in cap.si qui Romipetas.xxiiij. quaest. iij. ubi Arch. no. quod huiusmodi personae sunt sub protectione,& de foro ecclesiae, &eius interest illas ab omni iniuria defendere allegat cap. ij.xxxvij.
io distin. Sunt & t tuti legati hostium, quod disit Glo. in l. con
76쪽
ῖentionum, ff. de pac .censeri tacite actum inter Duces,verius est tamen quod hoc sit iure gentium inductum,ut d.cap. ius gentium, j.distin.&l.fina.ffide legatio.Quod usque adeo erat primis illis suculis inuiolatum, ut cum Romam venissent Tarquinij, iam Regno pulsi, legati, res ablatas repetitum, occulteque cum nobilis. simis adolescentibus de Rege reducendo tractarent,redetecta, quanquam visi essent commeriti, ut hostium loco haberentur, v ii luit tamen ut ait Liuius Ius genti . t Qu' tamen exemplo non putarem tutos hodie legatos consimilia molientes, quia fines nundati non sunt egrediendi.l.in re nundata, ff.manda. Hincquem contigit Romanis a Senonibus Gallis, nam cum ij Clusinos inuasissent, Romanique legatos misissent qui peterent ne Clusi-etios foederatos sitos ostenderent, vidissentque Senones legatos ipsos, post exequutam legationem, inter Citanos in acie versantes, Scunt eis dimicantes, missis Romam legatis sitis petierunt legatos illos qui ius gentium violassent sibi dedi , di cum non impetrassent,Romam recta,relictis Clusinis, petierunt,captamq; , post Aliensem pugnam, scede dirripueriint, prout legitur apud Liui. li .v.j. Dec.apud quem & legitur li.j. ticum,qui cum Romulo Rege regnabat, a Laurentibus interemptum, quod eorum legatos, contra ius gentium,pullari passus esset. 1 2
Dies quibus est a bello abstis dum.
Treuga canonica. Treuga conuentionalis. PMliares Dies. .
An liceat omni tampore bellari. Titulus X.
E D neq; omni tempore licet bella gerere,& hosti-l ia tractare,Cano enim primus de tre.& pa. quosdam dies interdicit,Iouis,scilicet,veneris,sabbati, t&dominicae, cuius reddit ibi Abb. rationem , quae - suit prius Arch.licet eum non alleget,inc. illi Ora tores.xxiiij.q.iij.ad quos me remitto,Prohibenturti bella cunctis diebus qui sent interAduetiim domini,&octauam Epiphaniae, & a Septuagesima, usque ad octauam Paschae, appe
a Gurque t haec treuga Canonica,siue legalis, ad disserentiam eius
77쪽
3 quae est ex conuentione Ducum; sed de canonida ista parum est curandum cum Gl.& Doc. ibi concludant. l. illam tu,n esse moribus utentium receptam:Et quamuis in .c.si nulla,xxiij.q.viij. dicatur licere dimicare quocuq; tempore, intelligendum est tamen si Vrῆeat necessitas,ut legitur Machab. primo c. ij.S. cransumptiue in c.sI nulla,de reg. iii. Neque tamen nouum est aut Pontificio iure inductum ut sint certi dies,&tempora bello abstinendi, quando & apud testum legitur tPrs liares clies Antiquis dictos, qui ous csset,citra omnem conuentionalem treugam, atque inductas, bello
parcendum,publicis ceu scrijs, a pugna;Nostro tamen quo, si sunt ludibrio sacra prophanaq; omnia, nulli sunt a prilio festi dies, cavet ipso sanctissimo pasciis die, Pontificis Iuliij. II. ac Hispaniarum Regis Ferdinandi milites contra Gallos apud Rauennam fritium praelium commiserint;Rursumq;, ijsdem Paschae diebus sanctissimis,apud Cere solas, quod est vicus in Hastensi Comitatu, trox praelium inter Hispanos & Gallos est factum
I Phratis non denuntiandum bellum.
a Piratae possent impun8 a quocunq; offendi. 3 Bellum potest exerceri in omnes subditos di dati, si iuuant eum depe siona vel bonis. Bellum non exercetur in eum qui origine est hostis, sed non incolatu. Hostes non sunt quisiunt ex locis occupatis. etiam si omes Abditi babeanturprobostibus.
In quos dissidatio & denuntiatio belli exerceatur
quo sile comprehendat. Titulus. XI. ,
Α Μ Dixi non esse mouenda arma nessi prscedat d nuntiatio, siue ut dicunt, diffidatio, s lent tameni excipi t Pirataci ij enim sunt ipso iure & facto diffidati,tqui enim omnes habent pro hostibus,debent ab omnibus expectare rependi vices, & omnibus licere debet in eos insurgere, quod Bal. dixit in Aucth. nauigia.C. de sur. Possunt & a quocunque ostendi ij quos Papa vel Imperator hostes pronunciauit publicos . cum sint extra Omne legum praesidium,itano. Can.in.cd. de homi. in n. & Anse in
78쪽
in confviiij.Dicens quod etiam priuata persona in eiusmodi consurget,etiam usque a internitionem. Sed incidit quaestio, ' an
denuntiato, bello liceat illud exercere in omnes diffidati subditos,vasallos & sideratos,& Anto.de Bu. in.d.c.olim,de rest. spo. in v.col.vers.sed est dubium dixit quod licet, quod & dixit Bal.in.I. h.col. antepen. vers. & no. quod quando aliquis, C. de seruitu. &Αlex. in Add. ad Bar. in.l. si quid in bello.ss de capti. ac Ang. de claua. in sum.in vers.bellum.=.xiij. qui tamen hoc dictim restringit ad subditos qui iuuat domitatim de persona vel bonis: quod est etiam de mente Archiep.Floren.in sum.in iij.parte, tit.iiij.f.j. infin.&.3.iij.col. pen.Quae restrictio nescio quomodo procedat cum omnes subditi inon actii, saltem habitu & potentia, praesto sint domino si egeat, iuxta ea quae dicta sunt supra; t Nisi essent subditi origine,qui alio domicilium suum,&sortunas transtulerunt, in uos forte bellica non exercebuntur neque hostilia icut in similiicit Bariquod in huiusmodi non exequuntur represalis. Et videqitae dicam infra in tit.pacis scedera,per totum primum cap.parte vltima. t Vnum tamen omnivo est in hoc proposito notandum, quod quamuis liceat subditos hostiles prettari & captiuos ducere,n tamen aliqua hostes occupent loca ex nostris,&ea per vim uti propria possideant, non ideo licebit nostris militibus ius belli in illos municipes exercer aut eos , eorumque res hostium loco hahere, cum non possint dici rebelles nisi passive: Et cum in nulla sint culpa vel dolo,si bello tamen abstineant, & rebus suis intendant,ita Bal. respondit in cons. vi. proponitur quod consuetu- .do ciuitatis Hastensi li.iij. in ultimis verbis. Quamuis enim illa loca conserant inuasori ad rem bellicam, praesumitur tamen idem metus & vis continuari,arg.l. qui neque, in fi.ff. de vers. sim& eoru quq per illam.l.dicit Bar.in .l.qui in carcere.ff. de eo quia
me.causa.Et Panor.in.c. accedens, extra de procnr.quod in eo qui
non est pristinet libertati restitutus semper prisumitur durare idenaetus,& vere de eis dici potest quod Bal.in.d.cons. dixit de me te Αχo.tolle voluntatem de medio & omnis actus erit indifferens. Hoc tamen militaris licentia& rapacitas male seruauit in hac patria Pedemontana,in qua Galli multa opida& vicos Ducis,occ pauerant, qus nihilominus patebant praedae& rapinis militibus Caesareis quam si de antiquo fuissent Gallorum dominio,quod tamen puto iure factum. a
79쪽
ri capta in bello fiunt capientium. a Agri hostiles fiunt capientium, Helicet Principis. l D. Q .
qiCaptiuitas absilue bello potest esse licita. lis Indi ab H panis subacti licitd fiebantfrui capientium. ili. t. 'ta i
si Capti a piratis non amittunt libertatem. . P ir Serui ueruando dim.
Capta an capientium fiant. situlus XII.
E L L o ' caussita capientium fieri probant iura ind.c.Iulentuitu in d. l.ex hoc iure. st de itis & iure,in.I. item quae ex hostibus,Inlt de re.di. in l.naturalem, in fi .mde acqui.re.do. Et nedum mobilia aut se mouentia, sed tu immobilia, quod probatur ita l. si captiuus.30. de capti. t Hinc te es illae Agrariae 4 exoris, diutina Romanis dilidij semina. Et nentiat bello co tingit captiuitas sed N eo cessante;si quis enim ad gentem eat cum qua sitis nulla sunt hospicii neque amicitiae foedera, aut siquis exulis ad nos venerit,capientis fiet seruus. Ita probat levias nainij.3.j.ff.de capti.Merito igitur t Hispani Indos illos occidentalas ab orbe nostro diuisos,& G raecis ac Latinis incognitos, puricumllas atque audaci nauigatione nostro aevo inuentos, Auspicii quidem Hispanicis & Ferdinandi atque tiabet is Remm, demumρος Caroli quinti huius nominis Caesaris ac Regis,opera tamen &l bore Italici viri Christo ri Colloni Ianuesis, merito inquam Hirspani Indos illos in seruitute trahebat,lege illa,postlimini j itacucedete;Nisi dicas lege illa loqui in extero capto,dum vadit ad extraneos, non autem in extraneis alieno orbe quisitis,qua sorte ratione moti dicti Rcges.pro Christiana pietate quam sit me colunt iusterunt illas gentes,si Christo inicientur,sitis legibus liberas 5 vivere: ' Non erunt tamen a Piratis,aut latrunculis capti serui capientium, neque libertatem aut Ciuitatem amittent, l. postliminium a Piratis is de capti. Quid autem atrunculi ab host ibus differant habetur & not. in i .hostes. E. de cap.& l .hostes.ff. de vcm.
7 siset Semi vero proculdubio a seruando sunt dicti,natura ipsa in
80쪽
nente humanum esse hostem captum teritare & non occidere, 8 l. libertas.isdestauro.& inst.de iv.perso. .servi j Neque enim fas est in dediticium squire,aut cum occidere,iungeque minus est inhumanum deditionem ipsam reiicere,& iure belli agere, unde,&apud Cornelitu Tac.lcgitur,cuml Oi Ualia Soracorum urbem vi-spen aggrederentur osterrentque oppidani decem milia seruitiorinn,aspernati, inquit, ea sunt victores, quia trucidare deditici Leuum,custodire tantam moltitudinem arduum, prae tare igitiit ut iure belli caderent: ssuum quippe est,& barbarιunssui re in ca- , pios. Sed hoc etiam quandoque factum legimus, Tarquinienses enim, ut est apud Livium lib. vii. primae Dec. Trecentos septem Romanos captos immolaverunt, quod tamen eis non cessitimpua ne : victis enim eis Romani trecentos quadraginta octo captit sex maiore numero selectos,virgis cssbs,securi percusserunt, Idemque factum contra Cluvianos, ij enim Praesidium Rom. in Samiamo,quod expugnare nequiuerant,fanas ad deditionem compita sum verberibus cssi una, necaucriit, Romani vero vicissim oppidoeeorum per vim capto,puberes Omnes ad unum occiderunt. Sed Mapud eximium Poetam legitimo in Pallantis iuncta iunnxerat terga manus,quos mittera νmbris. . it et blInferias,caeso sparsi rassanguine flammas. . . lSed &nostris bellis vidimus quandoque in captos stultum, *disimo tamen more, nisi capiantur tran fugae: de quo latius dicetuUinfra suo loco.
I Foederati qui dicanturea Deditici'. 3 Deditionis formula.
Foederati,Dediticis,Captiui quid differant. Titulus X in.
O s T QI A Μscederatorum, dedititiorum,captiuorum, scrino incidit, opere pretui est vi dete quid intersint, i sexderati sunt qui nobis amicitia & ioc ietate fiunt iacti,Liberi tame de ipsi lae squo iure in f sdus venerinti L siue