장음표시 사용
141쪽
iis CALDARINI COMMENT. Hanc ego quae repetit. luitque Palemonis arum, . Seruata semper lege se ratione loquendi, Ignoto que mihi tenet antiquaria versus, Nec curanda viris opicae caseat amicari MetvRAE.JPeriit Dido si vir.credimus discessu AEneae sed grauior historia habet eam periisse cum socii hortarentur ut nuberet Hiarbae, qui nuptias petierat sub denunciatione belli, in media pyra testificans se ad virum proficisci, hoc est Sicheum coniugem iam mortuum. au- .
MARONεM.J vigilium quod nomen sumptum est a Marone Apollinis sacerdote, Hismatij Euanthei filio, cuius meminit Hom '
Menander fabulam composuit quae Thessalainscribitur, quae
IMPoui T FiNEM. J Ego hunc Iocum ita interpretor quod mulieres quae sapientes videri volebant, nouam quoque instituebant sectam de ha itum,& sac ra sua habebant peculiaria: iMPo- Ni T r i N E M , id est mulier suae sapiens videri vult, prisci ibit modum & legem, docens, quid ut honestum: nam quae volunt sapientes&doctae videri tunicam succinctam ad medium crus sument, scilicet habitum peculiaris se Le. Toga autem oratoris, ut scribit Plocius ad talos demitti debet. cAEDERE PORcvM,SYTVANO.l More veteridos gyprio nam AEgyptii quoq; autore Herodoxo porcum tantum mactant Baccho. & Dianae sylvarum parenti:vt Sylvanus est, alius quam Pan. 5 Latinis tantum notus, ut veri simile sit,quod fabulose scripsit Probus.Sylvani numen in Italia primum institutum fuisse,porcum ita mactabant veteres Latini in sponsaliorum coniumstione, ut seribit Varro accepto ab Hetruria
su LVANO. J Vt videatur sequi Sylvas, ut philosophi&podiae solent. ' . LAVARi QUADRANTE. J Vt delitias aspernari videatur intenta litteris: nam pauperes&inculti publicis balneis quadrante lauabantur. ENTHYMEMA. J Enthymema commentum aut co 'amentationem dixerunt Latmi,ut scribit Fabitis: filii imperfectum stlogionum mali, me Urget aduersarium. nunqoitiis ithe nisi per intefiugationem qua' expugnantibus constet . ut illud Antonium ptiuarum non ferre potui .
142쪽
ARτ2M PALAEMONis. JApte insolentem mulierem dicit dare operam Palaemoni: nam Remius Palaemon grammaticus tantae superbia fuit, tlitteras secum natas diceret: & secum morituras, appellaretque Marcum Varronem porcum litteratum, is Vi ni inus suit temporibus Tiberii 3e Claudiu imperatoris, tantae prodigalitatis. Vt demum coactus sit colere vitem,ut scribit Tranquillus. Nomentanum fertile reddidit, ut tradit Plinius: in diuisione partim orationis Aristarchum est secutus Fabio autore.
AMic AE opic E. J Quam scilicet appellax opixam id est barbaram,&agreste,vtante diximus, opici mures: Fideminus quod illic negauit id tandem 1 nobis doctus fatetur.
Verba:soloecismum liceat fecisse marito.. Nil non permittit mulier mi urpe putat nil,
Cum virides gemmas coco circundedit cum Auribus extensis magnos commisit elenchos.
Inlotirabilius nihil est quam formina diues, Interea foeda assectu, radendaque multo Pane tumet facies, aut pinguia popeana Spirat or hine miseri viscantur labra mariti: l . iri marchiam veniunt lota cute, quando videri Vult sermos,domi marchis foliata parantur: itur his quicqui graciles huc mittitis Indi. . Tandem aperit vultum se tectoria ima reponis ιIncipit agnosci atque i sio tunc lactesuetor, l Propter quod secum comites educit a festas, Exul 'penoreum si dimittatur ad axem. Sed quae mutatu inducitur atque fouetur Tot medicaminibus coctaeque uino ossas Accipit, madidae facies dicetur an vicus. Est opereprecium penitus cognoscere toto Myd faciant agitentque Hesi nocte maritu/Auersus iacuit periit libraria ponunt Cometae tunicas tarde venisse tibum Dicitur,or parnas alieni pendere somni
Cogitur hic frangit ferulas rubet iste fugiata
Hic sicutica, sunt quae tortoribus annua praestent. Verberat atque obiter faciem linit audit amicas, Aut latumpiari vestis considerat aurum: Et caedens longi relegit transacra diurni,
Ei cedis donec las is caedentibus exi
143쪽
Intonat horrendum jam cognitione peracita Pofectura domo Sicula non misior aula. Nam siconstituit solitoque decentius optat fruari,ctproperat,iamque expectatur in horise,
Aut caput Isiacae portu acraria lanae,
soLOECis,in M. Mat. iocitas in hoc genus mulierum. Sipe soloecisinium mentula n stra facit. VI Rin Es GEMMAs. JId est smargdos Pli. MAGNAs ELENCHos.JProceros uniones quos mulieres autore Plinio binos & trinos auribus & digitis sui pendebant,& a strepitu idem' dicebantur crotala: nam κρουι sis nisi at pulso. PoppE AN A.JPoppeana gicebpntur panis ossae oblitae lactae asinarum, a Poppea uxore Neronis quae id primum docuit, quemadmodum Cosmiana ungueta a Cosmio dicimus,& Nicet tiana a Nicerote magistro Pli .cutem in facie erugari cr tenerescere: cr candarem cui odiri lacte. n. putant. paulo post, Popea hac mr Neranu principiti ituit,balnearum suo uesic selia temperata , asinarum ire ιἷ- ob hoc etiam cammitamibus. I
FOLIATA PARANTun Moicis. J Id est, se ungit soliato cum accedit ad moechos , ut placeat. soliatum unguentum pretiosis naum. idciri nardinum fiebat, autore Plini. ex omphaton balamino iunco costo, nardo amomo, mirrha, balsamo. τεcToni A. J Tectoriam calcem antiqui dixerunt qua parietes e x teriori parte oblinuntur,& opus te tium quod extra speciolum est &laeuiratum. PRiVA REpo Nir. Id est,illas offas. cos M TAE.JAncillae curantes ornatum domina'. nam κοσμέω signiscat
AtiεNi so MNi.J Id est imariti qui dormiuit nec rem cum ea habuit. Psecas,nomen ancillae sumptum ab una ex comitabu Dimae cuius in minit Oui. t significat iriolo : nam irrorat dominam se compo
sicvLA AvLA. J Id est Phalaride.qui primus in Sicilia tyi annidem insiluit, i scribit Plinius: reprehendit autem insolentiam mulierum quaecum sibi displiceant verberant ancillas: quod Martialis notauit in Lalage, cum vidi siet se in 'peculo. IN HORTis.JDuobus ocis adulteriorum erat occasio in hortis,scilicet.& in templo I si di .Deae. de horiis historia apud Tacuum: de tem'plo lsidis carmen ext. t Ouidi; in libro de arte. LENAE isi Ac AE.Jid est,tenae quae in templo Isidis eam expectat. O . t i pq
144쪽
IN s A TYRAM. vi. DIComponis crinem laceratis ipsa capillis, tuta humeros Psecas infelix, nudirique mamillis. litor hic quare cincinnusὶ taurea punit Continuo flexi crine acin que capilli. Oid Psecas admisis quanam est hic culpa punia, Si tibi displicuit nasus tuus' altera laeuum
tendit, pectisque comas es voluit in orbem. Est in consillio matrona admoIaque lanis Emerita, quae cessat ac sententia prima imius erit: pol hanc aetate, atque arae minores . Censibunt, tanquam famae discrimen agatur. Aut animae, tanta est quaerendi cura decoris: Tot premis ordinibus; tot adhuc compagibus altum Rid cur caput: -dromachen afronte videbis, Post minor est; aliam credas .cedo si breue parui
Sunita est lateris statium, breuiorque videtur Virgineugmaea, nullis adiuta cothurnis, Ei leuis erecta consurgit ad oscula planta.
Vulla viri interea cura, nec menti set Damnorum: vivit tanquam vicina marito
Hoc solo proprior quod amicos coniugis odit Et seruos, grauis est rationibus. ecce furentis Bellonae matrisique Deum chorus inIrat, se ingens Semivir, obstarno facies reuerenda minori, i sollia qui ruptasecuti nitalia usta Iam pridem cui rauca cohors, cui tympana cerint Plebeia, Ophrnia vestitur bucca 'ara. Graiae sonat, metuique iubet si tembris, austri Aduenium, nisibe centum lustrauerit ovis, Eixerampelinas vestes donaueris ipsi
Vi quicquid subiti O magni di criminis instat,
In tunicas eat, se totum semel expiet annum bernum fracta glaice defendet in amnem, Ternet tutino oberi mergetur, o ipsi Vmic dus tumidum caput abluet: inde superbi
Totum regis agrum nuda ac trem bunda cruentis Vist si Ne pYcM J Id est, breuior tribus spithamis, nam mimaei intra tres spuliam si abent statutam, ut scribit Plinius, hoc est intra
145쪽
ira CALDER a NI COMMENT.tre sdrodrantes: nam dodrantalis mensura est unius spithamae Ga Avis EsT RAT ioNinus. J Id est affert sumptum. Eccr. J Superstitionem mulierum carpit cum aliis religionibus tum in Cybeleios sacerdotes&Isidis. TYMPANA p L EAE E I A. J id est tympana istaca & alexandrina. Bucch.J Vestis est, unde buccula & subbuccula dicitur ranquillus Z: Horatius verbum usurpant. XtRA, peris As J Xerampelinae dicuntur togae rasae virides: has supra appellati it Galbana rasa, de Marti . Tunicam prassinam idest vi- iidem significat aridum & significat pampinum : unde xerampelinae: idest rasae tunicae virides. EAt is Tu Nic As.JHoc tractum est ex ritu compitalino, nam pilae, idest . figies hominum veteribus vestibus indutae suspendebantur in compitis, ut manes contenti illis imaginibus & simulacris abstine rent vivis, autor Festus. HinεRNvM FRAcTA GLAcie. J Haec de sacerdotibus istacis, qui idem saciebant. D sc ENDAT IN AMNSΜ. JEx ritu aegri uo hoc fit: nam sacra Isidis in AEgypto igne & aqua in primis celebrabatur in monumentum priastinae nauigationis Isidis : quae in AEgyptum est delata, autor Eu .sebius.
Ereptet genibus si odida iusserit Io, Ibis ad TDpti em, calida ruepetitas
Meroe portabit aquas, vispargat in aedem iis, anil o quae proxima surgit ovili. Credit enim istas dominae se voce moneri: En animam ct mentem cum qua dij nocte loquuntori Ergo hispraecipuum summumque meretur honorum, 'ui grege linigero circundatus, se grege caluo Plangentis populi currit derisor Anubis. Ille petii veniam quotiens non abstinet uxor Concubitu sacris obseruandisque diebus, Magnaque L inr violato poena caduceo: Et movise caput visa est argenteas pens lius lachymis, meditataque murmura praestant, Vi veniam culpae non abnuat ansere magueo, Scilicet es tenuip ovo corruptus o seris, Cum dedit ille locum. cophino faenoque relicto
Archanam Iudaea tremens mendicat in aurem,
Interpres legum Solymaram ct met a sacerdos
146쪽
IN s A TYRAM ut Arboris, de summi sida internuncia caeli. I tu es illa manum sed parcius, aere minuto.
ualiacunque voles Iudae omnia vcndunt. Spondet amatorem tenerum, vel diuisis orbi CANDioA io.JIo, Inachi Argivoru regis filia a Phoenicibus rapta est,
ut Herodoto credimus, &abaucta in AEgyptu. Osiris eam duxit uxorem: quo mortuo segnum tenuit: dictaque Isis, post mortem habita
pro Dea: eius sacra Romam translata sunt, templo iuxta campum Ma tium erecto,sacerdotes linea veste utentes euagabantur lugentes: mox
ad laetitiam conuersi sacra perficiebant, id crat monumentum Isidis, quae Orum quoque filium solicite perquirebat amisso marito, veritane ei accidisset quod patri: mulieres haec sacra frequentabant, nefasque his erat illis diebus coniungi cum viro. 11 ε Rog. J Lege Plinium & Strabonem de Meroe. LINI GERO. J Ouidius: Ne fuge linivrae Memphitica templa iuuenca. Mart. Linigeri fugiunt calui Iurataque turba. Linigeri, sacerdotes Isidis quoniam vesse linea utebantur, ut Harodotus scribit praesertim xylina : ut auctor est Plinius, nec aliam induere fas erat; calceis item papyraceis. CALVi dicuntur quoniam eodem autore cum alibi sacerdotes permittant comam in AEgypto, eo- rum capita radiantur , imo & tertio quoque die totum corpus raditur, ne tinea vel aliud aliquid sordidum inter sacra ostendat. ANudis. J Lingua AEgyptia Mercurius dicitur: idem significat canem: nam Mercurius capite canino una cum Iside colebatur: quoniani Diodoro te ite Isis canibus via est ad maritum inueniendum. canes propterea in eius sacrorum pompa praecedebant: addit Diodorus Annubim fuisse filium Osiridis fratrem Macedonis, qui quoniam cane insigni armorum usus est, ea imagine colebatur: hoc loco Anubim appellat sacerdotem Isidis. quando tanquam Anubis, id est, Mercurius
nuntius erat inter mulieres & Isidem. SA cnis Divvvs.J Dicatis Isidi . nam tunc nefas erat mulieribus cotire, Propertius: quae Dea tam cupidos totiens diuisit am/ntes.
cureumrue illa fuit siemper amara fuit. ARcεNTEA sERppNs. J Intelligit de serpente quae in imagine Osiridis in ara Is dis complectebatur canem S lupum, producto capite ad dexteram Osiridis, auctor est Macrobius. de hoc magis placet intelligas quam de dracone qui est in virga Mercurii geminus.
ANfERE MAGNO. J Nam de carnibus anserinis vescebantur
sacerdotes A gyptii & bubulis, ut scribit Herodotus. PEPONO TEN vi J sui das apud Graecos scribit peponum esse placent
147쪽
IN s AT Y R. AM VI. r CitALD tis JCaue coniugas deserat Chaldaeis sed ita legas. iama iar Ismucia chal se,id est plus credunt Chaldaeis. id est astrologis quam aurus icibus.
Quo Ni AM DELPHIs ORA LA CEssANT. JHoc ait in irrisionem omnium oraculorum: nam Delphica oracula amplius non dabantur, quia scilicet nunquam fuerant,quod Cicero ita scribit. Cur isti modo Γὸ hi iram oracula non eduntur, non modo nostra aetatesea iam diu, laru si nihil poti sycontemptim, Lucanus ,-siluitp.Iquam reges timuere futura, Et superos vetuere loqui.
Extat Plutarchi libellus,quo disputat quare siluerunt oracula, AM ONisoraculum instituit puella a Phoenicibus diuendita, ut gypti j tradunt Pausanias Hamonem pastorem autorem suisse scribit, Diodorus Amonem regem. Herodotus Amum lingua AEgyptia Iouem significari scribit,unde Iupiter Amon. MAc Nus civis. J Damnat astrologorum scelera, sumpto exemplo a. Seleuco astroloeo, cuius consilio mors Galbae dilata est ab Othone ut scribit Tranquillus: h. c, inquit, veram praest ni astrologi, ut rebus nefariis cinsulant. Fidetinus stultam prius opinionem de Pisone recitat, mox addit a nobis edoctus, quidam γοlunt de Galba intersti, ego is sum, ita volo de interpretor, Fidentine: Recte tu quidem in hoc quod hac opinionem ad alios reiecisti: nam veram sententiam nunquam dixisti ex te. MAc, vscivis, id est Galba. Osir.J Consilio scilicet Seleuci astrologi.
PARvΑ st Ripato.J Seriphus inter duodecim Cyclades est, ubi Perseus educatus capite Gorgonis incolas in lapides couertit,quoniam his adiutoribus Polydectes rex, Persei matrem ad nuptias cogere voluit, Strabo autor. graue illic erat exilium,post Seriphon cst Tenos dicata Neptuno, inde emenda carmen. Virgilis,
Undarum Tenas aeruorumlue reci.
Icr Enica. Isteri cum morbia regium. Celsus&Plinius appellant,quoianiam ut ait Celsus regio cubiculi apparatu curatur. Idem arcuatus a co-Iore arcus celcstis: Varro regium dictum putat, quod mulso preciosissi-
Epi EMER in As J Sempronius A selio scribit esse diaria in quibus singi
lorum dierum acta continentur, quam interpretationem alij hoc loco secuti sunt: sed ex verbis Plini j planum est ephemeridas esse subputationem numerorum in altris,quid quoque die immineat Plinius. Crinis. Masiliensis arte eminata,vt c uti r religissiorque ad bderum motus ex ephemeride mathematica cibo danda, horamque obstiniando eum auct-ritate praecesiit. Succi NA. J Nam haec manibus tractabant&tenebant matronae ut bene olerent, ut est apud Mart. Thrasyllus,hic mathematicus fuit aetate
Tiberij principis, ut plane ostendit Tranquillus.
148쪽
tius occursus etiam vitare memento In cuius manibus ceu pinguia succina, trito Cernis ephemeridas,quae nustum consulit O iam Consulitur: quae castra viro patriamque petenie Non ibit pariter numeru reuocata Thrasisti.
Ad primum lapidem vectari cum placet, hora Sumitur ex libro prurit frictus ore i Angulus, inspecta genesi coliria poscit.
Aegro licet taceat,capiendo nu a videtur litor hora cibo, nisi quam dederit Peto fias. Si mediocris eriispatium lustrabit utrumque Metarum G sortes ducet, frontemque, manumque Praebebit vati crebrum popima roganti. Diuitibus resonsa dabit Phr augur, c inde Co ductus dabit agrorum mundique peritu
atque aliquissenior qui publica fulgura condit.
PErosi Ris. J Et Necepsus celebratur testimonio Plin. in ii. naturalis historiae. Phrosi Ris,id est ratio astrorum tradita a Petosiri id genus medicinae instituit Crinas Massiliensis de cibo scilicet dado aegrotis ex hora
Si MEDiocnis Eni T. J Si inquit mulieres sint mediocris conditionis consulunt sortilegos, qui sunt minoris auctoritatis quam astrologi. VTRvMQv E sp Aciv M. J Id est utrumque caput pendentium sortium. SORTEs.JInuenit Numerius Sussu sius praenestinus caedem pendebat Romae hoc genere diuinationis humiliores utebatur. Cicero: quis enim magistratus aut quis instrior auiti sertibus. I RONTEM. Id est adibit,& etiam metoposcopos, quae fronte inspecta sutura praedicunt, & chironomantes qui ex manuum incisuris vatici
POPYsMA.JNonnulli pro coitu acceperunt: sed nulla ratione confirmati. nam Graxe re est manu tractare,adhibito etiam leuiore sono vocis ad mansuefaciendum,ut solentus a quos indomitos quem sonum, quoniam cunnus facit in coitu. Mart. dixit, fatui tot limata cunni. Hic igitur ita intelligit, chironomantaediu differt seritentiam suam, ut mulierem consulentem diu palpitet & tractet: nam popi sina ut dixit est
PHRYx Avovu. Hoc ait quoniam ut scribit Cicero, Arabes, Cilices, Phrues,cantus auium notauerunt diligenter & auguria.
Pva DcA FvIovi A. JHoc est qui habent publicἡm curam sulgurum:
149쪽
nam cum cadebant fulgura aderant qui locum expiarent,caesis bidentia bus,quem clausum & septum bidental appellabat Pcrsius, Triste iacis lupis euitandumque bidenta
plebeium in circo positum est in aggere fatum,
ad ae nudulongum estendit ceruiciam aurum: Consulti ante phalas, delphinorumque columnas, Ansaga vendenti Bubat caupone reti o.
Hae tamen es partus subeunt discrimedes omnes
Nutricis tolerant, fortuna urgente ,- res: Sediacet aurato vix vEa puerpera lecto. Tantum artes huim, tantum medicamina possunt Guaesteriles facis,atque homines in ventre necandos Conducit.gaude infelix, atque ipse bibendum Porrige quicquid erit nam si distindere vestet, Et vexare uterum pueris salientibus, esses AE ihivisori septem mox decolor bae res Impleret tabulas,nunquam tibi mane videndus. Transi oppositos,se Dodia, votaque saepe Ad furcos decepta lacu ,atque inde petitos Pontifices alios Scaurorum nomina falso Corpore laturos sui fortuna improba noctu Arridens nudis infantibus hos fouet omnes Inuoluitque Du: domibu tunc porriget altis, Secretumruesibi mimum parat. hos amat, his se gerit,atque suos ridens producit alumnos. Hic magicos asseri cantus,hic thessala vendis
Philtra, quibus valeat mensem vexare mariti,
Ei solea pulsare nares, quod desipas inde est, Inde aAimi caligo se magna obliuio rerum, as modo gessisti tamen hoc tolerabile si non Et furere incipio, ut avunculus ille Neronis, Cui Ioia tremuli prouetem Caesonia pasti Infundit: quae non faciet quod principis uxor λ Ardebant cunc Ia ct fracta compage ruebanI: M aliter quam si fecisset Iuno maritum Insanum. minus ergo nocens erit Agrippinae Boleius, i quidem unius praecordia praesiit Iste senis, tremulumque caput defendere se sit Io caesum, . longam manantia labra saliuam.
150쪽
PLEBΞIVM IN Cinco post Tu M. J In circo flaminio Gnei Domitij delubro Scopae manu siculptae erant Nereidcs, super delphines, & alia Praeterea, magnum ac praeclarum opus , etiam si totius vitae suillet, ut scribit Plin. id appellatur ad columnas delphinor v. iuxta item circu erat colossus Bruti Callaici in templo, prostabant mulieres ad circu, supra ad
circumiti 'spr si repuens. PH ALAE alta aedificia dicuntur autore Pompeio vel turres lignea',ut scribit Marcellus, a phalado, quod caelum significat apud Etruscos. dicitur ergo ante phalas, id est ad templum Bruti iuria circum ubi erat coloss' tissimus. Sensus est pauperes mulieres, ct plebeias adire prostantes ac ircum iuxta scilicet delphinos Gnei Do- iniri j dc colossum Bruti ,&ab has capere consilia. FATvM PLEBEivM, id est responsa de fato plebeiarum mulierum. IN Ct Rco ET AGGERE in mulieribus prostantibus ad circum iuxta aggerem qui illic erat. ara os TENDiT LONGUM AVRvΜ. J Periphrasis est mulieris prostantis.
CoNsvti T. Dat consilium plebeiae interroganti. quod autem mulieres prostit utae darent responsa, locus ille indicat Plini j de Nerone, di Omliue inferos polim Q quoscunque dejo pittambin suis,deas consuluisset .m
lupanaribus atque prostitutis mandasset inquisii tunes eo.
H EJScilicet plebeiae & pauperes nunc enim inuehitur in diuites quae
medicamentis abortiva faciebant. AD spvRcos, LAcvs. JAd paludem Velabrensem uiam illic pueri e ponebantur, eosdem lacus gelidos dixit Mart. FALso conpoRE.J Nam sunt suppositi, nec nati ex nobilibu . AvvN Lvs NεRo Nis.J Caligula frater Agrippinae matris Neronis, qui a Caesonia amatorio medicamento potionatus est, ut scribit Tranquillus,quod mox eum in furorem vertit,dato Hippomane, cuius in veneficio tantae vires sunt,ut affusum aeris mixturae ih esligiem equae olVmpiae admotos mares equos in rabiem coitus ageret. de Hippomane satis multa ante diximus. IVNO MA Ri TvM.JNam Iuno,i'. Iliados,ut scribit Homerus, a cepto a Venere cesto in tantum amorem succendit Iouem, ut fassus sit se nunquam adeo arsisse, sed hic intelligit totum orbem non aliteria lasse insano Caligula, qui eum gubcrnabat,quam si Iuppiter versus estet in surorem, cuius nutu omnia reguntur, ut ita detrimentum veneficumuliebris amplificet. SENis. Nam ad sexagesimum quartu annum peruenerat. DEsCεNDε-RE, A Seneca scribit Claudium primum ascend ille in caelui sed eundem comuni deorum decreto deiectum ad Inseros. Papinius, Nondum sterigerum genitor demissem in axem:
Haec positi ferram atque ignes haec otio torquet,