장음표시 사용
51쪽
1 C ALD En INI COMMENT.& errantes Iudaeos designat stolidissime, qui semper sceni fasciculum
gestam & co finiam. alibi de Iudaea: - cophino Ioemque relicta. Vmbritius, aruspex teporibus Iuvenalis,cuius meminit Plinius , cu de vulturibus scribi Vmbritius initiis aries ex η r. au perissimul.Tacit iis in Galba, iiii euin scribit Imperatori cςdem imminentem praedixiste: Pli tarchus idem tradidit in Galba
Cedamus patria, vivat turius iste, Et catulus, maneant qui nigrum in Candida veriun ciui facile est aedem conducere, umina, pertus, Siccandam eluviem, portandum ad busta cadauer, Et praebere caput domina venalesub hasta. uondam hi comicines, cr municipalis harenae Perpetui comites, notaequeper oppida buccae. unera nunc edum, se verso pollice vulgi ciuemlibet occidunt populariter, inde retiosi Conducunt foricas. 9 cur non omnia. cum sit rauales ex humili magna a Iastigia rerum rossit, quotiens voluit fortuna iocari.
ui Lomae faciam mintiri nescio librum '
/Rτvarus ετ cATvlvs J Nomina vilissimorum hominum, qui ex humillima fortuna iam opibus florebammam Vmbritius nunc urbem ex eo damnat, quod evexerit homines extremae sortis ad summas diuitias. Q sic RVM IN CANDioA vinet T. J Hoc est qui ex humili fortuna&ίn sc licitate: ea autem per nigrum lapillum designatur, ad se licitatem quae lapillo notatur candido peruenerunt. haec sententia magis videtur conuenire iracundiae Vmbratil, qua quae sequitur,quod scilicet vitia pro virtutibus vendant, ut illud Ovidi .gui facere currat, atriae non demerariis, , a Candida de nigris re δε candentibus atra. QVONDAM Hi cor NiciNrs.l Hunc totum locum ridentinus non
potuit non probare in nobis,in quo eius praeceptori gratias ago, quod discipulum hoc etiam loco delirate non permisit. Sed tamen ita recitat ex nostris scriptis tinuitus plane assentiri videatur. Ita intelligo quod Vmbritius conqueratur eos, qui cornicines, tibicines, citharoedi, nec Romae quidem, sed in municipiis fuerunt, adeo locupletatos esse temporibus suis, ut iam tanquam magnifici de potentes munera gladiatoria exhibeat in urbe. eius generis hominibus cornicinibus,sciscet de citharoedis adeo facile erat ditescere temporibus Domitiani,
52쪽
sues distere vult pecuni sis, Fac discat citharis satiι choraules.
Plio habisit Didimus, ut Philomelm habet. eo LNici Nεs. J Id est qui olim erant cornicine . . .rtR oppro A. J Nam in municipiis theatrii erat, VLAtellae,ut Amij, ut Beneuenti ubi edcbantur munera etiam gladiatoria liberto Neronis Anti j, a Vatinio Beneuenit EDVNT MVNERA. J Scilicet gladiatoria. mc. J Legendum est non hi. MVNERA. J Ludos gladiatorios, unde saepe legimus munus gladia
HARENAE MUNICipALis. J Quae in municipiis est. Quod autem eius modi homines ludos gladiatorios edidςrint Romae, Martialis indicat duobus epigrammatis, quorum altς rum est in sutorem: Dasgladiatore utorum rexule cerdo. 'r'so pol ti CE V viai.jid est conciliato vulgo & populi fauore. hoc autem est ex prouerbio. ut scribit Plinius in magicis: Pollicti,inqui oranfaueamur premere etiam prouerbis itiἷemur. occi DuNT. J N.im qui gladiatorum munus dedit eos dicit ut occidere: nam eo aut ore pereunt Martialis insutorem: Cur ludere nobu non liceat. licuit si iugulare tibi 'popvL ARa τε R. J Magna pratia & fauore populi , quasi dicat omnibus applaudentibus. Subterfugies ne ridentine, anto testimonio deprehensus Z nam cum senten tiam nostram pro tua recitaueris, oblitus tollere sententiam quam antequam hanc a nobis disceres scriptis tuiς inserueras proditus es: nam in istis tuis nugis paulo post haec sunt verba. Astinera nunc edunt. inde Claudianus inruit. - venditus ipse
vendere cuncta cupit. i. .i L.
O insulsissime. nonne ex hoc planu est ovo modo exponeres edunt munera, id est Ant dona, ut tu putabas stulti sume. Quare cu discis, non bene discis nos qui de te bene docuimus, tu non bene percipis, ciconfudis.
Si malus es nequeo laudare, es poscere motus Dorum ignoro, funu promittere patris
ec volo, nec po sum, ranarum viscera Nunquam' exi, ferre ad nuptam quae misiit adulter , . uae mandat noruni alii, me nemo ministro Fur erit, atque ideo nulli comes exeo, tanquam Mancus es extin Zae corpus non utile dextrae.
uis hune diligitur ni si conscius, ct cui se exi
53쪽
AEguat occultas animus, si periue Iacen ,
Wil tibi se debere putat, nil conferet unquam Punicipem qui te secreti fecit honori.
Carus erit Verri, qui Verrem tempore qua vulti scos epotest. tanti tibi non sit opaci Omnis arena Tigi, quod ue in mare voluitur aurum Vi Amno careas, ponendaque praemia sumas Tristis,or a magno sempertimearis amico, Guae non diuisibusgens accepit ima nostris,
Et quos praecipue iugiam properabo fateri, repudor obstabit, non possum ferre, ciuirites,
Graecam urbem quamuis quotapstulofaecis Achae λIampridem in Tyberim Drus defluxit Orontes. Et linguam se mores, o cum tibicine chordas Obliquas, necnougentilia Vmpana secum
Vexit, or ad circum iussuprostra reputatis
ετ ros cxRε. J scilicet librum transcribendatri in adulati
vr so MNO cAREA .d Nam qui diuitis secreta nouit sceler emper anxius est, timens ne aliqua eo obiiciat de puniat quod prodiderit ea in Vulgus quorum erat conscius. Tin ε ΛRis.J Ne scilicet prodas scelera,id enim te angit. GRAec AM vRBEM. J Vmbritius. mea quidem sententi tempora sita notat, quod tota urbs mimis, histrionibus, ludis sit occupata, quod alibi plerumque indignando Iuae. carpit, nam Domitianus id genus hominum indulgentissime fouebat , piniti iasque psallo citharistas, α choro citharistas aliquando exhibuit, non contentus citharoedis, ut scribit Tranquillus. idem Circensibus ludis addidit duas Graecorum
factiones, quibus praemium erat pannus purpureus & auratus. No NpossvM EεRRE GRAEc AM vRBEM. J Non possum ferre Circenses, . , quamuis sit minima portio FAEcas AcHAEAE. J Id est Graecorum inter mimos, nam sunt tantum duae factiones in Circensibus, ex Syria vero de Phrygia adsunt tibicines de psaltriae, quibus omnia theatra referta sunLGRAtcAM vRBEM.t Caecilius, ut refert Strabo, rerum Romanarum scriptor sentit urbem accepisse primordia a Graecis, sed nunc mimos nominaturus de histriones, primum Graecos additos Circensibus notat.cRA AM. JId est Graecos qui sum ludis additi. Quor A poR- Tio. id est minima portio. papcis AcHAEAE Jldest vilissimorum Graecorum qui in ludis versantur,nani plures sunt syri.
ORONrss. J Fluvius inter Libanum & Antilibanum quens. qui Tiphon olim est appellatus. de hoc plura alibi ex Strabone de Plinia.
54쪽
cnondas OBLIQVAs CVM TivrcIN r. Genus tabiae notat quae obliqua dicebatur quam primus Marsas iuuenit in Phrygia ut scribit Plinius. ivssus rixosrRARE PUELLAs. J In circo erat aedificimia quod Menianum dicebatur a Meniano conditore , ut scribunt Festus de Mareelande ludi spectabantur Circenses: Tranquit. pauci extraximis Moianis. In proximo pro trabant meretrices, quae ex eo appellatet sunt sub menianae Mattia. quasi sub Meniano, id tamen idem appellat Submeniam, ora r- Submmis fornice rima aret. Ex hoc Iuuena. amarὸ iocatur in scaenicos homines, dicens puellas quae prodibant in circum videri accedere ad submenias vita pro-
ci Rcv M. J Circus dictus,quod circum metas pompa serebatur & equicurrebant,ut ait Varro.
De Vibus grata e picta lupa Drbara myrra. Rusticus tile tuus fumis recidimna Quirine: Et ceromatico fert niceteris cosso. Hic alia Sicyone a se hic Amidone relicta: Hic Andra in Samo, hic Thralibu , aut labandis A quilias durumquepetunt a vimine costem Viscera magnarum domuum,dominique futuri. Ingenium velox, audacia perdita sermo Promptus, O seo torrentio'ede quid istum Esse putes, quemvis homine e cum Miuilis ad nos Grammaticus rhetor geomere victo a tes, Augur carnobates, medicus, magus emula nouit Graeculus esuriens,calum sitasseris ibit. anus GRAτA Es x Lup A. J Id est psalteria meretii.
MYTR A.JNam Lydiorum de Phrygum erat,quos notat Herinde Aipyriis, capita crinita habentes mirii redimunt. Ite inquir Iuuena.qui oblectamini ludis in quibus puellae meretriciae saltant picta myrra, notans principem , qui his oblectatus est. Papini. de eius ludis. Huc intrantfacilis Haemisur a Rufricus Tu vs. J Romani inquit seuerissimi mutuo commercio mollissimorum hominum de mimorum ei minantur sumtitque. REci Di MNA. Peregrinas vestes quibus in gymnasio utebantur, nam gymnasium a peregrinis inuectum est in urbem, ubi iuuenes se exerce-
55쪽
do levi pendo vires animi amittebant,ut scribit Plini. Recidimna au- te vestes sunt quibus in gymi initio utcbantur, ut Endromydes. his non assentior qui parasiticas vestes putant: nam quod nunc loquatur de mollitie gymnasii ex eo dicitur quod ait Collo caeromatico. caro maautem in gymnasiis tantum in vium fuit, 't scribit Pli. Fidentinus cum suo pr. aeceptore Chirodita deprauato sensu & versu , affertque ex Geu lio expositionem tam vulgarem quὀm non necellariam. Nic Tani A. insignia victoriae pugillum qui in gymnasio alios vicissent, ii in quod significat ictoriam: ego inde suspicior esse verbum pGregrinum,ut recidimna dixit. coli o ca MATico. J Palestra mollitie notat, in quam caeromate uniagebantur , id erat unguentum ex oleo S terra in speciem Iuli. Mar-
vara nec in lecto caera mate brachia tendis. -
Quod romata faece de Sabina. Palestrae mollitie ita carpit Plinius. plura de hac arte non sum dicturus. in
Hercules magis,quam de terrae in caromati ruini exercendo iuuentus ms corpora vires amniorum perdidit.
Hic ALTA sicYONE.JE regione extat Epidaurum,ut scribit Cicero,sicyon Achaiae , item urbs in Laconia. unde Laconia dicta est Syciona. AxiiDON. In tet Sporadas insulas molliitimorum hominum patria. AN P Ros , pppidum habet eiusdem nomii. inter Cycladas insulas , est dicta pollea Cauros. deinde Antandros, ut scribit Myti illus. SAMos, eodem tractu circum nauigationem habet stodiorum. ccc. Parthenias dicta cum Cares olim inhabitarent, eadem Anthemus, Melamphilus, Heros: vino caret, tanta praeterea feracitate, ut Maiiander scribit lac gallinae inde accipi posse. ALABANDA, Asiae minoris oppidum , duobus promontoriis subiacet in speciem cistae in uersae imminentibus , unde Apollonius appellat Alabandam cista in inversam scorpionum plenam : nam eorum illic est copia, homines sunt molles,& psaltri inultae,ut scribit S trabo.TRALEs oppidum in Phrygia Maeandro transeunti occurrunt. is Io TORRENTIOR. lsaei duo, tuorum alter praeceptor fuit Demosthenis iter qui Romae declamauit , cuius meminerunt Libanius δύPli. Maena iumfama prac erat, maior inuentus eIL TORRENTI O R, Plinius de Asclepiade rhetore: Medi i.rrenii oratione blan Leba
ALiPTE . J Ab αλι :ι, quod est virgo is erat qui Palaestritas in Gymnasio ungebat Martialis unctor dixit.
Nec rapit immeritas fur idos )nctor opes.
Clinicus vero medicus qui male valentibus & iacentibus in lecto medetur im quod significat lectum: nam aliptes sanos Palaestritas curabat. Fidentinus vero & eius praeceptor, ubi Martialis ait: SOro ia
56쪽
clinici tanta peruertendo scribunt Citta clunici. aiuntque Clunicum diei Cottam a Clunia oppido Hispaniae; nos superiora ex Plinio accipimus. scuot Noaψrs. J Dicitur qui per funes graditurmam dicitur funis, S νω ascendo Messala primusne vocem Graecam Latinis immisceret pro scoenobate dixit lanambulum. G ummam non Maurus erat, que Sarmata, e Thrax
Dii se sit pennas, me iis sed natus Athenis.
Horum ego nonfugiam conchilia,me prior illa Signabis fultu que thoro meliore recumbet Aduectus Romam, quo pruna se coctana venio, VAque adeo nihil est quod nostra infantia caelum musit Auentini bacta nutrit ama.
'uid quod adulandi gensprudent ima laudat
Somonem indocti faciem deforma amici. Ei lungum inualia, costum ceruicibus aequat Herculis Antaeum procul a testure tenentis. Miratur vocem angustam qua deterius nec Illi senat, quo mordetur Gallina marito. Haec eadem licet es nobis laudare sed id sc editur,an melior cum Thaidasustinet,ar cum Uxorem comoedus agat. I Dorida nulti Culiam pastiola,mulier nempe ipsa videtur, No n persona loqui, cua es una omnia dicas, Inseu ventricuum,o tenui distantia rima. Nec tamen Antiochus, nec erit mirabilis illis
Aut Stratocles,aut cum mori Demetrius Haemo. Natio coma da est, rides, maiore cachinno
Concutitur,fusi lachr mas conspexis amici, Nec dolet igniculum brumae si tempor escas, Accipis En romydem si dixeris aestuo, sedat. Non sumus ergo pares, melior quisemper se omni Nocte die epotest alienum sumere vultum, A facie iactare manus laudare pararus
Si bene ii ibi si rectum minxis amicus,
57쪽
An svMMAM Denique inquit hominem volasse per coelum, de dato Graeco fictum est: , t verismilis sabula videreiuruiam hi in coelum se volaturos promittent,ut dixit, si voles,adeo vani sunt, & impuden
PRvNA G co'AMA.J Fructus sunt peculiares syria ut scribit Pli.
Cottana veto fici minores erant,ut idem est autor Mattia. D maiora serent cottana fui erant.
LONGvM coLLvM. J Haec assentatio erat in gymnasio in Palestritam amicum:nam procera ceruix in Palestrita laudatur, & obstipa. Martia. De tirone Palestrae: Haec raptis Antaei lux inpulum Draucus, Granata sui vatio coda laborescit. Pudet refellere deliramenta Fidentini de eius praeceptoris. AM reda quo vel coenam, vel aliquid aliud captat ut Selius cconipeta in Paulino apud Martia. cuius pedes,comas.& singula membra laudat. QvA DETERIvs NON so NAT GALLus. Ea vox maxime damnabatur. Quintilianus. Nam C i ocatur ae , in mai re u minui clara est,m interimosa in ι i senum erumpis, cui Graeci tumen a gazarum immaturo cantu AA-
DEMETRivs ET sv Toctes. JHaemus, Antiochus temporum Iuuenalis histriones. Papinius de Hamo, me intram faciles Hamipue ea. Iuvenalis alibi: Mossius haemo. stratoclis & Demetrii Fabius meminit, quos scribit maximos fuisse actores comoediarum,alicium deos, tuus nes: bonos patres,seruos, matronas graues an us,optime repi essentaste: alterum acres senes, callidos seruos parasitos, lenones melius,stratoclis vox acrior,Demetri j iucundior.
ENDROMiDEM.J Endromis vestis vilosa, qua potissimum in Gymnasis utebantur , sed adulator hoc loco accipiebat ad fouendum corpus,ut ostenderet se algere. A rAcir iAcTARE MANvs. J Adulatorium eae Martialis de ad glatore, eminas tenas in ora manus.
Si tru a inuerso crepitum dedit aurea fundo: Praeiere unctum nihil est o ab inguine tutum , Non matrona iam nonsilia virgo,neque ipse Sponsus laeuis adhuc, non prius ante indisin, Horum si nihil est aulam resupinat amici.
Scire volunt secreta domus atque inde timeri. Et quoniam carpit Graecorum mentis transi Θmnasia,atque audi facinus maioris abolia. Stoicub occidit Baream, delator amicum,
Discipulumquesnex ripa nutritus in illa
58쪽
Non est Romano cuiquam locus his,ubi regnat Protogenes aliquis vel Diphilus, aut Erimanthus, ' geniis vitio nunquampartitur, amicum Solus habet. nam cum facilem Itilauit in aurem Exiguum de natu patriaeque veneno, Liminesummoveor perierunt tempora longi Seruitis inu quam minor es tui Iura clientis. 'uodporro O cium ne nobis blandia aut quod Pauperis hic meritum scurris nocte togatus Currere, cum Praetor littorem impeLati ire, Praecipitem iubeat dudum vigilantibus orbis, Ne prior Albinam, Modiam colliga alutet.
Diuitis hic serui claudit latus ingenuorum Titius,alter enim quantum is legione Tribuni Accipiunt, donas Caluinae vel Catienae,
Vis melaique uerum superi ampalpitet . at o ,
TnvLLA.J A trua dicitur; vas erat quo aqua E culina in lauacrina proii ciebatur. hic si nificat , as quo sordes ventris accipie litur taureis autem vasis in obscoenis desideriis uti primus instituit Antonius autore Messala,& a stipulante Pli. Martialis in Balsam,
Ventris mus misero,nee tepudet,excipis auro.
Assentator igitur Graecus applaudebat amico,cum cius deiectione alui trulla, quae iuberat aurea strepitum faciebat ob pondus&multitudinem sordium , quas inuerso de vacillanti fundo exceperat, & optime sequitur post id quod dixit: Si rectum minxit. Non moueor quorundam loquacitate, uin hanc sententiam asstrinem & putem veram. Qii esoninia ex praeceptore suo narrat hic fidentinus. FACiNvs MA sonis A BOILAE. J Ingenti testimonio ostendit malas artes Gi .aecorum de pernitiosas: nana temporibus Neronis T orius Seuin iis, ut scribit Tacitus, per calumnias accusauit Barcam Soranum d-diditqtie quod pro eo seruilia lilia magicas artes in principem tractas.
xcvATivs. J Sorani amicus Graecus Stoicae philosophiae pro seisor. p
cunia coiruptus,testimonius alsum in Baream dixit. Tacitus: emptus AEd opprimendum amici iras aut arit tem Stoicaesiecta prae se ferebat trabitu Q ore ad eummandam imaginem honesti. Caurum anim4 per i m dolus auaritiam cc libidinem occillans , PAEI Aliam pecunia reclusa sunt tali
59쪽
exemplum prae uendi, ut fraudibum inust,tat, ut agitiis comm culat i j c si di bonorum sal οι cr amicitia fartices. Alibi,corruptor amicitiae cuius se magi urum
ferebat. sLNEx DiscipVLvM.JEgnatius Totium Seuinum. soLvs HABET.J Solus vult possidere, non vult dare aliis. Mati S.ltis h. et nummos. RRERE TOGATvs N TE.J Nam toga summo mane sumebatur a clientibus cum ibam ad salutandum. Martia. Si matutin i fatile est tibi rumpere siummos, citrita veniar portula multa toga.cvM PRAETOR. J Idem in Paulum consulem. Mar. in eum quem non pudebat salutate diuites more togati,
Dum tu lain steris intrin qui salicibus annum. Mane salutatur limina mille teras. AzniNAM ET MODiAM.JVetulas orbas& diuites. Mar. a vetulvi tecum plus minus ire decem. si Livs INGENUORUM CLAUDIT LA Tvs DIVI Tiss En vi
Ingenui inquit togati sunt& comites diuitum seruorum & libertinae conditionis Eoi uinum. Libertini vero adeo sunt diuites,ut Caluinae Catiena que imoechis donent quantum vix Tribuni accipiunt ex sti pendio,adlioc alludens quod, ut diximus, libertini & Tribuni edicto imperatoris quaedam ex maximis ossiciis habebant communia. Prodigalitatem agi ur libertinorum cum talariis Tribunorum compa
m tibi tristiti facies scorii placet Vares,
Et dubitas alia Chionem deduceres D. Da te rem Eoma tam sauci se, quam fuit hospes
Numinas Idaei. procedat vel Numa vel qui Seruauit trepidam flagranti ex aede Mineruam . Protinus da censum de moribus vultimas et
'uaestio: quot pasti fimos, quot posit et agri
Iricra,quam multa magnaqueparaspide coenat λ uanium qu quesua nummorum beruat tu arca, et nitim habu es Dei iures licet o Samothracum , i IEt nogrorum ara , contemnere fulmina pauper Creditur, atque Deos, Diis ignoscentibus ipsis. Quid, quod materiam praebet, causa que iocorum
Omnitas hic idem si foeda oscissa lacerua,
60쪽
ta tua surridula est: es rupta calceus alier
Pe e patet .vc consuto vulvere crassum, Atque recens linum o endit non una cicatrix
Nil habet infelix pauperias dorius in se, 'uam quod ridiculos homines facii. cxcai, is uit,
sco RTi, vEsrm. Id est meretricis togatae & publicae: nam conuictae adulteris togatae in publicum procedere cogebantur, ut ante diximus: vel certe ad disteret iam ancillae, quae pro veste palliolum habet. Martia.
Hanc voti quae circumpa lata vagatur. CHlo NEM. JCuriis meminit Martia.
sER vos Qvo T PAsci T. J Nam tot alebant seruos diuites Romani, ut eorum iustos & integros prope exercitus domi haberent,ut scribit ili. sAMOTHRAcv M. Maximum iusiurandum habebatur, cum obtestabatur Deos Romanos, id est Iouem , lunonem , Palladem &Penates qui ex Samothracia aduecti suerunt: Ita iurat Scipio apud hi lium: - tarpei pater qui templa, sicino am i Incili, a calaserim. Id est, o Iupiter Cr Saturnia,id est, o Iuno, Nondum
Iliacis mutata malia,tustiea perapesius , ide Gorgoneos ire succincta furores, Id est,5 Pallas. Hactenus,numina Romana. Tum sequitur:
J nigere que Dei sponte inter numina nostra. Id est, o Penates. hi e Samothracia aduecti a Dardano Troiam , & ab Enea e Troia Romam,ut Varro scribit. Nigidus de Labeo, autore Macrobio , scripsserunt Apollinem dc Neptunum esse Deos Penates: Dionysius Halicarnalicus sententia Timaei consutata scribit Penates fuisse Deos Romae, quorum duo simulachra . ea tenebant hastas. Non placet quod ex Tarquinio recitat Macrobius. PER sAMOTHRA- cura, id est per Penates. ET NOSTRORVM.J per Iouem, Iunonem,& Palladem. Ex EAT i N Qv i T. J Alij hunc locum sunt interpretati aduersus Neronem qui loca equitum Romanorum sedilibus plebis praeposuit ad circum . nam de ordine sedendε in theatro Lucius Rosius Otho Tribunus plebis, ut scribunt Pedianus, Liuius , Porphyrio, multis ante annis lcgem tulerat , ut scilicet quatuordecim pro-Σimi gradus equitibus ait gnarentur : Ego aduersus Domitianum dictum interpretor , qui legem Ochonis temporum vetustate ser me abrogatam rectituit , quod Tranquill is his verbis indicat dc Domitiano , licentiam theatralem prςmiscua iniquitate spectandi inhibuit. Ex cacdictum erat ne in quattuordecim sederet, nisi cui essetit qua