Commentarius ratioregularis in quatuor libros institutionum imperalium, quo omnium, non modò in singulis paragraphis, sed etiam versiculis traditorum, rationes redduntur, & in breves ut plurimùm regulas resolvuntur. Authore Casparo Manzio ..

발행: 1671년

분량: 640페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

481쪽

ueo Lib. II. Titi i2. Princip. Quib. non est permit .

Ad Versic. Aded quidem.

2 Uid Φ si ereo parentes permiserint fi- L, F H public autem Interes , ne ultima volu

estentur, annε tunc iure testari pos- sunt ' Videri posset, quod sic : quia tunc habent arbitrium voluntatis, Si cenat una ratio Ex dictis' possiimus inserte, quod filius- I familias ne tunc quidem possit testari, quando a prohibitionis. Sed i quia non cessat altera, babet peculium, Gramis g. testa, ruum. q. as. magis praecipua, & quia non acquirunt per η. 3. Myns. n. . b. sive illud sit prosemitium hoc in te lita em stallis sui, ideo imperator in m. L. -fιrsao. Fale. sive adventitium, uinia mi & IC. in L. o. D pr. f. qui testam. Dc N. G -- μ. Schnea d. n. npia respondit, quod nequidem permissu pa- Gr. T. 4 π.a sive t patri debeatur usus fructus, Igtris testari queant. Raso, praeter jam di-'uvς non, adeoq; sicet filius in eo plenum doctam , est h;e: quia non oponet privati ho- mmium bdbeat, pertext. in L. Q qui rei . minis voluntatem plus virium habere, quam Iul Clar. n.a. Myns . leges, Theophilus hie vel, ut Nesen cius cnb. n. N Grass. n. r. Perea. n. r. α ait: quia permissio privata contra publicam .. T. Sichard. trub. n. a. C. . Ratio: quias laprohibitionem nihil operatur, Er O pater ait: nuta permissio privata contra publicana iprohibitionem nihil operatur , Ereo pater non susticit hisbete bona , eorumq; plenum lannuam homo privatu3, non potest permit- domi iuum, & liberam administrationem , ad

c, ut quis testari possit, sed praeterea requi-ur integritas status, , quam tiliussamilias intere' aliquid contra publicam prohibitionem, hoc, 8c immutare ius palicum, Ant. Pere E. & itur initaritas status, , quam hiusfamilias in Hopper. h. Accedit, quM ultima voluntas nullo horum casuum habet. Nunquam enim non Lossit ex alieno pendere arbitrio, L. ilia, hatat i miliam, quam inhaeredem transserat, sta in nr f. de hared. i . schneid. h. n. o. & ΠΟΠ T d minii desectus impedimento est,

r It no autem dioisitam, eut fili f. eum cons ει quo minus testamentum condat, quam patria patris dotiate mortis ea a possit. non testari, L potestas, quae in omnibus his casibus durat, τι .finc dicit .iediruta Pecti rit s-. φ Pere1. n. δ. C. h. T. nulli bi enim repetiiuntur

m. . e. Rν.n p. talis, quia testamenti factio publici fulisin, domuo autem privati: quae verbprivati iuris sunt, promorum etiam pacta admittunt, & Deilita e cedum Lur, nou ita, qua ad publicam utilitatem constitura sunt,

filii hujus peculii respectu patria potest.u

exempti, Id. ad text. nost. Vide quae ad longum de hac re scripsi, est . tria . de resam. ιιι. a.

Ad Versic. Exceptis iis.

militantibus, dum in expeditione agerent, datum est, tam ab imperatore Auῆusto, Nerinquasi Cast. possit testarit & Responde- va, & Traiano, quam postea ab Hadriano tur quod sic quia , m aliquoties iam di- Imperatore etiam dimissis , militia, id est .ctum filivss. in Castrensi vel quasi Casti si veteranis militibus concessum est, ob mem peculio pro patresamilias habetur, A quia sa- riam piistinae militiae, & bene meritorum. or militiae publicam causam , cuius filiussa- Emeriti enim plerumque gaudent privilegiis milias est particeps, obtinet, Hopper. h. Et adhuc merentium. Vide quae dicta sunt s. ιμι 3 hoc t privilegium testanda ab initio tantum M Uum umorib-, pracrae rati

SUMMARIA.

in hoc ' verse: Imp. declarat, quis succe- tur, quam ut supremae voluntatis IIber si sty- dat in peculio Castrensi, tam ex testamen- lus, L. t. C. deSS. Eccus Si vero' intestatus dis Aio quam ab intestato. Itaq; si fecerit si- decesserit, ad quem tunc peculium castrense liuisamilias testamentum de castrens pecu- spectet, maior est dissicultas, & magna juris koia pertinebit hoc ad eum, quem haeredem variatio. Imperator tantum jus Codicis alia reli uit, & de hoc nulla est disicultas. Ra- tingit, nos antiqua & recentia attingemus. tio quia voluntas testatoris pro lege habetur. Itaq; iuret veteri, si privilegium testa- ai .aa.c. a. ic nihil mazis hominibus debe- menti faciendi nealigebat, bona illius ab intestato v

482쪽

Lib. II. Tit. 12. Princip. Quib. non est permiss gn

o patri deserebantur, iure patriae potem - reditario bona accipiat, an vero iure peculii ἐtis, nedum fratribus, sed etiam liberis exclu- ad hoc Respondet Ant. Perez. misis. r. C. qui sis. Deserebantur autem patri, non quasi testam.fac. pQ. quod in primo casu teneatur,

haereditas, sed quasi peculium, L. a. f. vi Cm, ut quisibet haeres, ad exolvendum aes alienum strens petul. Wesenb. h. n. ν. Myns. n. l. Ra- fili i iam ilias , & quidem in solidum , si non zatio : quia i licet etiam veteri jure filiusfami- adeat cum beneficio inventarii: in altero non lias vice patrisfamilias in hoc peculio iunge- nisi peculiotenus creditoribus obligetur , L

n b. acquιν. ubι Myns. D ex aut horitate Au- De jure t codicis prima in peculii es assosti de hoc testari poseir tamen peculium strensis successione cepit esse caula liberorum. castrense tantum usum ἰ fati. eo iure pro Ratio: quia naturalis successionum ratio do- haereditate habebatur, d. m. f. da Castrensper. cet, liberos patri praeserendos, senb. in cum filius su5 privilegio utebatur. Nam eo parat.= is Casi pecul. n. a. Secunda erat sta ab intellato mortuo peculium hoc, veluti pa- reum , tertia parentum, adeoq; post liherostri non ademptum, jure peculii communi pa- soli fratres succedebant, patrem etiam exclu- tris erat, peria proponebatur. ν. L. tare ase, st.'dentes, Wcsenb. h. Myns. h. Si vero nulli decor. prc. L. δ. g. M qui, frico a bon. We- liberi, vel fratres erant superstites , peculium senb. ad rub. L .per qua pers emg. acaum Ra- ad parentes jure communi, id est, jure peculiitio rationis i redditur , The nilo talis: pertinebat, non ut haereditas, text.ώ Et hoc uando enim is , cui novi quidpiam conces- ius Codicis, quia eo tempore, quo Institutio-um est, eo non utitur , Iocus fit veteri legi: nes fiebant, in usu erat, hic insertum est , & olim qualecunq; esset peculium , mortuo Grunning. h.

filio pater accipere solebat. Quasi diceret: De iure t Novellarum , ubi desunt liberi, a 6

si quis novo sibi concesso privilegio non uti- parentes fratribus non postponiantur, sed cumtur, subiacet dispositioni iuris communis & iis aequaliter succedunt. Sicuti videbimus antiqui: sed filiussamilias, si non facit testa- insta. 3. tit. r. r uti in quem Iocum, tan- mentum de peculio castrensi, non utitur pri- quam in propriam sedem huius rei tractati

vilesio sibi concesso . E. castrense peculium nem rejicimus. Quare hodie pater bona fi-Iubjacet juri communi, D ad patrem jure pe- lii non jure peculii, sed jure haereditatis acci-culi i devolvitur , sicut ius commune anti- pit. Myns. per L siae in droo , Nocet daequum statuit . haraab. H. int

zι sed quid timerest, utrum pater iure hae

Ad Versic. Ex hoc. SUMMARIA.

t estetur par --N hoe i vetac: recensentur Castrensis pe- sicut f igiti quilibet rerum suarum mo- 2 3 culti privilegia, secunddin Myns. vel din 'deratores ,&arbiter, & de re propria pro lu---sserenitae peculii prosectitii & castrensis, bitu aliquis disponere potest, vel inter vivos.

secundumTlieoph. Nam quamquam jure ci- vel in testamento: ita filiussananias de Ovili antiquo filioru ins peculia perinde in strens peculio, Neseiab. in μγ.f. d. east. peribonis parentum computarentur, ac servorum n. r. Theoph. h. a. Sicut f in re propria re- aspeculia in bonis dominorum numerantur, & gulariterquis plenum habet dominium t ita unum qum: peculium huius, scut & servo- filiussamilias in castrensi tam usumfructum, xum ei let , & quomodocunq; conquisitum quam proprietatem habet , Myns. r. Sicut quaereretur patri, v senb. -r .perquinspers id, quod 1 proprium est nostrum, sine facto 3 ocum ac vir: paucis exceptis casibus, quos nostro ad alium transire non potest, sive invi notat Wescis. hie. GLer m. in acto. sim, da tis nobis auferri non potest, L. ia uianostrum, Latiatib. idq; ideo, quia iure vetustissi- ε .gri R. f. ita peculium castrense pater filio mo filius instar servi in patria, velut domini- adimere non potest, secus atq; protectitium. ca erat porestate; in .L. ιαμ ιρ.de lib.ρορυ- 4. Liceti peculium prosectilium un, venda. Ihum. Nesenb. ad rus. Di. num. s. tamen suc- tur, spater grave aes aliorum contraxerit, &cessu temporis coepit peculium castrense pro- hona ejus , creditoribus distrahantur: tamen prium ejus esse, qui id in castris, vel occasio- peculium castrense creditores patris neq; ven- ne militiae acquisiecit, uri. Me. dere, neq; aliter inquietare possint . quia filii

Pp 4 est a

483쪽

s 2 Lib. II. Tit. Ir. Princ.&g. r. Quibus non est permissi.

est: fllux autem pro patre conveniri non pot- qui peculium castrense, nisi filio obvenisset, 3 2 est, tu. tit. C. ne sitim pro patre. s. Si quis i non haereditarium, te omnium fratrum com moriens plures relinquat liberos, & unus ha- mune factum fuisset, E. &c. Alia Ratio desu. at peculium prosectilium , illud in medium mi potest ex L r. μ . per quin per . Ob. ae conferre tenetur, & omnium fratrum com- quin ne quod ei suis laboribus , vel prospera mune erit, mu in die gemcim lyra Satinivcrsn sortuna accesserit, hoe in alium perveniens Castrense vero non venit in collationem, ne- luctuosum ei procedat .

que patre mortuo cum fratribus commune ira ratioeinii ii ut collatici loeum habeat est. sed proprium eius, qui id acquisivit. Ra- necesse est, ut id, de euiti eollatione tractat ut, proscisca tio est: quia ea duntaxat in collationem Ue- tur exsibslantia eius. de cuius haereditate antur,niunt. quae facta suissent haereditaria, nisi data C ἀνωί . Modestin. mo meta e fas. n. r. atqui

. u. e . a autem pater donasset prescistenti in Mutiam i e

Ad Versic. Praeter hos, &c.

si eastrense peculium habent, aliquis aliu3 6 lium de ρη vii I. MonI. σ Λ .prami. o. m. a. itu,samilia, secerit testamentum, quod inutilet Quid si et vero filiussamilias secerit testimen- 3 siit. Ubi, cum haec duo tantum peculii gene- tum, & deinde suae potestatis, sive paterfamira excipiantur, sequitur firmari regulam pro- lias sactus decesserit, firmatume tunc tella-hibitionis in casibus non exceptis, cszΠb. mentum & Respondetur, quod non. Rah. Idq; per Rationem supra dictam: quia in 'tio: bdbetur in L si infamibat, triffisi stam. 3 stegrum statum M samiliam non habet: quan- quia nullae sunt tabulae testamenti, quas is sedo aute in castrense vel quasi castrense pecu- cit, qui testandi facultatem non habuit. Ralium habet, iuris interpretatione perinde ha- tio alia, quia sup. n. r. dicium , testatorem betur, ac si familiam haberet, δή paterfamilias utroq; tempore, tam facti testamenti, quam emet. Dico, quod habratur pro tali. Ratio tempore mortis, integritatem stallis habere 34 quia militia i non liberat filium a patria po- debere ἰ accedit regula communis: quod ab testate , E. noa dicitur ratione peculii filius initio non valet, tractu temporis non conva- verὶ paterfamilias, sed tantum patrisfami- Iescit .

, Ad f. Praeterea. I. SUMMARIA.

r. Curri sies restimentum facere noa. Cur furi sis . diuid si verὸ impubes hastea putes, aut furifus postea compos mentu factus fiunt Τ.. Tuid si tempore clucidi inter Lisii i

s. 'tauiae sea furorsuperveneris

r. Aesensio assi mariva es eius ratio.

io. Auid si autem tutor praestet orbo itatem pupi go te intili. --, aeterea f testamentum sacere non pos- tem nondum adeptus est, sapientium homi- - sunt ii uberes. Ratio est: quia quoad num jura pertractare, & in lain tenera aetate hunc actum nullum eorum animi iudi- ex tali licentia parentibus sorte suis, vel aliiscium est, tradit. h. vel quia testamentum est te- propinquis nocere, propriam substantiam ex statio mentis: at impubes mentem & judi- traneis relinquendo. Adde ostem. liae, ubicium firmum non habet, ita Theoph. h. Nam ait: in testatoris persona iacultas requiritur ut qui x testandi jus habeat, inter caetera men- judicandi, cur extraneo potius, quam cognatis integritas, atq; intellectus persectio requi- ω sortunae suae tradendae sint . xitur, teste Minsing. pupillus autem propter Testari s quoq; prohibentur furiosi. Ra-2. aetatis imbecillitatem iudicio carere censetur. tio habetur m La. f qui testam. pQ. quia inii Frastile enim & infirmum est impuberis consi- eo, qui testatur,eius temporis, quo testamen- iiii . Rationem hanc pulchre effert Justi- tum sacit, integritas mentis non corporis nianus imperator in L.f. C. de ustam. militi ubi sanitas exigenda est: atqui suriosus non tan- ait: indignum videtur,eum qui stabilem men- via integritate mentis , sed ipsa mente caret,

484쪽

Iib. IL Titi 11. s. r. Qiesb. non est permig

rim. h. Ratio alia : quia testamentum est v qui furiosi nulla est voluntas, L. furioss. a. mluntatis nostrae iusta sententia , L. δ. f. ατ dt- d. R. f.

Ad Versic. Nec ad rem.

3. Uid si ' vero impnbes postea pubes, ducitur talis: quia nullae sint tabulae testa aut furiosus postea compos mentis fa- menti, quas is fecit, qui testamenti faciendi

eius fuerit, L non revocaverit testa- facultatem non habuit. Quid si vero se mentum, sed ita decesserit, convalescitne te- Tiosus tempore dilucidi intervalIi testatuκ fite stamentum Respondetur, quod non. Nam rit, valetnε testamentum eius i ad hoe Re quod ab initio non valet tessamentum , ex spondet Imperator affrmati νε. Ratior quia postfacto non convalascit, se secundum Myns. tunc mente non caret, sed judicium animi ha-δ. n. 3. semper in eo, qui testatur, ejus tempO- bet, unde tempore dilucidi intervali omniatis, quo testamentum facit, integritas animi Techε agit, L. Μι testamento ac. ., . a. exigenda es . L. a. sis testam. a avi si simu- Τ. p-.μου. fris v sen c. n. f. β. de κά familiis,/μβε. T. Mi Ratio , Modestino as nupta

Ad Uers Furiosi autem.

s. Uid s t vero Miqnis ante furorem re m sit tectatus , aut eo tempore , quo furor interminus est, & quo dilucida luis erat intei villa, valebitne testamentum, si . deinde surere ceperiti Ratio i dubitandi est: quia res devenit ad eum casum , a quo non potest incipere. Ergo videri posset infirmari, argi. . si Φαω l. . . e I fas. Sed hac ratio 7. ne non obstante impe rator decidit, i quod sic Ratio habetur intextu: nam neq; testamentum rem iactum, neq; ullum aliud negotium rectε gestum, postea tiaror interveniens pect-mit. Ratio rationis: quia est facti tantum , non iuris impedimentum . E. non infirmat id, quod iure iacium est. Ant. PereΣ. h. Deinde line sua culpa quis surioias redditur, E. pOtius commiserationem, quam Fenam meretur , Osterman. a. s. - anf. amb. mod te Liris afficto enim non es addenda affictio Hopperus h. Ratio alia r quia sataim legiti-mε retractari non debet, licet casus postea eveniat, a quo non potuit inchoari, e. Aestim. s. n. de R. y.an s. & licet i Testamentum rith sa Oum irritetur, si tempore mortis intestabilia quis fiat. eo quod essectus eius conseratur in

Ad 6. Item

tempus mortis, mesenb. Aparariae. .F de te D-. illud tamen tunc solum procedit, quan do quis ob patratum delicium ius tellaridi amittit, secus si absq; suo delicto ad teliandum redditur inhabilis, Myns. . . vel aliter i Responderi potest , linamentum ini- s. tari, si quis tempore mortis intestabilis fiat, impedimeni3 juris, secus si tantum impedimento facti , quam distinctionem innuit Osterm. aa a. g. 4. vel ut nos supra ad νωλα--. r. indicavimus, quando aliquis propter amissam integritatem statas, Ac passam capitis diminutionem intestabilis redditur, quod iniurioso non deprehenditum. Dic Es: f Pupillus omnia negotia tut .re aiatore agere potest, L. ire uetinu. r. f M R. 3. N per auctoritatem tutoris persona pupil si intestatur Sc habilitatur, me si b. - s.fae a M. εώι. item pupillorum infirma iudicia tutorum prudentia reguntur, L. de aut tu . E. saltem tutore authom testaci poterunt. Respondetur neg. consequentiam , quia ultima voluntas non potest pendere ex alieno albitrio. Oste m. & Schneid. b.

SUMMARIA.

a. Rasis dubitania. s. Ressonsio negasiva. . Rat rima. s. Secunda. . cur Imperator loquar. de re prodigo, eis bonorem a mnisbiam inter L

ν. Cur interdictis ademeris saraiaurem δε-

metur n. Rarrones Abisaria. ra. Res usis negum .

485쪽

Lib. II. Titi re. I. 1. Quib. non est permissi.

μ' in hoc paragrapho:l Lit tum p igus possit acere testame cum , nec net videri posset, quod sic. - Ratio: quia istante prodigalitate potest habere integritatem status, integritatem mentis tiiudicii, ac deniq; integritatem sensuum , ad explicandam mentem necessariorum. Sed 3. hoc t non obstante Respondet Imperator intextu nostro, &Iurisconsulti in L. is tus.1l. f. qui testam fac. yeg. quod prodigus, cui bonorum suortim administratio interdicta est, te-4. stamentum facere non possit. Ratio: quia tprodigus ille dicitur, qui bona sua dissipando

prosundit, nec ullum expensarum modum aut finem lacit, I .Lsf. de cvirat. fur. qui autem hoc agit, non habet plenitudinem intellemis, aut integritatem inentis. Unde fit, ut passim in iure aequiparentur furiosus & prodigus, d. L. t. L. Fulcinam, g. ylari, M. eum seq. f. ex u/θ. caus in posse . quia furiosum quoad bona facit exitum , L. Firm in ea, ra. ν. mum, fritur. s eur. dat. senb. n. s. f. de euri fur. Osterm. ad s. furiose, t. an de snut. φρ. Ras, tisi aliat quia testamentum e 'voluntatis no iastrae iusta sententia : atqui furios, Ac ejus, cui bonis interdictum est, nulla est Voluntas, L. fur ιῶν. o. ff. de R. i. vel saltem pro nulla habetur, Duaren. seM.tit. νι testam. Dc mg. b. de

6. Loquitur ' autem Imperator de eo prodi-m , cui donorum suorum administratio interdicta est, quae interdictio olim , Praetore fie-hat ejuscemodi verbis: quando uri bona paterna habita ima sequitia disperdas, liberomtuos adegestatem perdaeu, ob eam rem tibi ea re c--αιο .enterries: oldendorp. in locis commvn. a t. da.

. . .. g. olim. Ratio t autem, cur ista interisdictio ademerit iacultatem testandi, est istarzia testamenti factio habet specie in admini- rationis bonorum, res enim suas testamento reli nouere, vel haeredi, vel legatario, hoc est res suas administrare , atqui prodigo est interdicta honorum administratio, L. r. f. de -- ι. fur. Ergo & testamenti iactio, Sichard. ad

mesenb. h. n. a ubi dicit: quod propter ademptam administrationem familiam, quam in libera non habet potestate , mancipare non possit; cum quo concordat Gothos ad L. M i. ιδ. f. quι testam. fac pos Sed haec ratio mihi non videtur concludens, nam minor 2 s. annis , quamvis non habeat rerum suarum

administrationem, sed plerumq; sub curatore sit, non tamen destituitur testamenti factione. Itaq; t Ratio alia, curis, qui revera prodigus 8.est. & tamen pro pmdigo nondum declaratus , nec ei bonis interdictum est, nihilominus testari possit, est istar quia is, qui bona sua malὶ prosundit, quoad reliquos actus administrationis inter vivos ipso iure non habetur pro prodigo, donec pro tali declaretur, &cessante interdictione facultatem habet de rebus suis inter vivos disponendi, idq; tortassis ideo, ne decipiantur facilδ contrahentes, qui saepe mores ipsius cognitos non habent, vel inter liberalitatem & prodigalitatem non satis bene distinguere norunt, Ergo neque quoad testamenti factionem pro prodigo habebitur, nisi priὐs bonis ei interdicatur. Iul.

in hoc minor est abusus rerum , & nulla prodigalita .

Adde textum in L. ΡΓ--, ro. Τ δε eurm finias. ubi dieituri eos, qui x per Praetorem bonis interdictum et , nihil tranascire posse ad aliquem, quia in bonis novi habent, cum eis derivatio sit interdicta IDeinde ante declarationem cessat causa prohibitionis testandi, supra tradita, nimirum quod non habeat in potestate familiam, quam mancipet, I bona , de quibus disi onat. Raiatio t utriusq; potest dari haec: quia cum quillia P. bet rei suae moderator sit, & arbiter, iam remandata. c. nsandata, non tantum usus , sed

etiam abusus rei suae cuilibet est permissisa, L. μου ct si, g cmsiuisis, M. f ri peti haereae dummodo non sit immodicus L D. Orib. m.

μ' de hiat qui sui. an autem modicus vel immo

dicus sit, id , cognitione judiciali pendet, ac

proinde absque causae cognitione nemini rerum suarum administratio est auferenda, mesenb. h. n. s. Alyn s. n. a. conser quae scripsi ad tu. f. dae curat. furios q. t. resp. 4. Qilo-

modo autem bonis interdicendum sit, vide apud Sichardum ad rub. Q qui testam fac pes

Ad Versic. Sed id.

io Uid sit autem homo frugalis secerit testamentum, & postea predigus factus

pro tali declaretur, eiq; bonorum administratio interdicatur, manet nε firmum &r I ratum testamentum antea factum Z Videri tposset, quod non . Ratio: quia is, qui testatur, debet jus testandi habem utroq; tempore, ge cum testamentum facit, & cum moritur, L. si illi infamilia. ιν. f. qua rusum. μα rig. L. 1. f. t. f. de bon. y Q. βα-d. ιM. Ratio alia: quia res devenit ad eum ca-

sim, a quo non potest incipere, & quidem ob culpam ti delictum testantis. Sed l his non raatientis Respondet Imperator, testamentum, quod ante secerit, quam interdicti O bonorum tuorum ei fieret, ratum esse, adde L. ιδ. β. qui

testam. Dc. mg. Ratio est: quia sacilius aliquid impeditur ab initio , quam tollatur ex postfacto, L. prure furiose, δ. f. de bis, w μι. c.

quemadmodum, s. alisquis, in M. ext. de Iur -

μν. Ad t rationes dubitandi Respondimus i

in tractatu de testamentis, tu. a. q. a. quod testamentum valeat, & firmum maneat, si testator eo tempore, quo testamentum fecit, testa

bilis

486쪽

Lib. II. Tit. H. I. 2. de

bila et, unon infirmetur legitimh sactum, nisi impedimentum iuris & tale superveniat, per quod integritatem status amittat & capitis diminutionem patiatur : atqui prodigus

factus non patitur capitis diminutionem, etiamsi adminis rationem bonoruin amittat, quia neq; libertatem, neq; civitatem, neque 14 familiam amittit. Deinde s in sero externorOn multum censetur delinquere, qui bonasia inutiliter consumit, tum quia abusus rei suae cuilibet est concessus, L. sed etsi, at g. consu-isit, D. f. d. s. hared & in hoc tute siti 5 utitur: tum quia mortalium nemo ad eani absolutione in pci venit, ut non obnoxie aliquando res

suas serat, neq; quisquam ita desipit, quincrebro sibi utilis es e possit. πο-α Leonis D. a s tibi ε corrisit imperator antiquam illam legem, quae prodigo omnem rei gestionem interdicit , & diuinguit pro rerum gestarum ratione. Nam si quid inutiliter si gestum , id

non vult admittere, in quo vero aliqua utilitas vel teretur , id iussit i scipere: vel aliter: uae iudicium erroneum, quaeq; prodigum Hagnant, ea voluit neq; approbatione , neq; confirmatione digna haberi, quae vero ad utilitatem spectent, nequaquam reprobari. Et per it: quid enim si prodigus aut haereditatem necessat iis suis relinquere, aut pauperibus sua distribuere, aut servos velit dimittere , an ideo quod prodiqus est, id illi non licere dicendum 3 an si aliud negotium utiliter gerat, prodigalitas impediat, quo minus sibi consulati Et repetit regulam , quam de prodigis tradidit : rerum xessorum conditio

obser vator, & s in ea prodigi mores non conspiciantur,qiiod actum est, ratum esto: si vero a prudente xcrum gestione aberratum esse appareat, id neq; approbatione, neq; confirmatione da glium liabet Lia.

Haec verba Novellae Leoninae volui ad scribere, ut appareat, quomodo & quando prohibeatur secundύm eam si tamen recepta est) prodigus vel testamentum facere, vel aliud aliquod negotium gerere. sed contra Dic Es: poena i non est sine delicto. Si E. prodigalitas non est delictum , cur interdicitur prodigo bonorum administratio 3 ad hoc Respondetur: nos non dicere , quod prorsus non sit delictum , sed non adeo grave , alias enim gravius puniretur. Deinde Respondetur: non interdici tantum in poenam, sed etiam in favorem ipsius , & liberorum , qui non debet retorqueri & vergere in Odium p

dicitur in favorem reip. cujus interest, nequis re sua malE utatur, quia reipublicae interest, locupletes habere subsitos: Dic s : t iamen ipso jure desinit esse pro- a digus, si frugaliter vivere incipiat, ti de hoe

certo constet, & interdictio expirat, L. 3 f. discubi fur. E. etiam ipso iure talis fit. Respond. negando consequentiam , difficilius enim abitur ab iis, quae sunt communis iuris & libertatis, qu m Q redeatur. Res enim facile redit ad sua ni naturam, mesen,

Alii putant, setiti decreto iudicis inteidiei ut admi

nistratio, ne temeth contingat aliquem hie nota aspergit ita eεdem decreto testimendum esse . ne ex simulara m tum mutatione contingat prodigum in da vim incis ita Anion. pete l. nJ C. . e .isset. δεν, s. Rationem tedgiasticho ius inmiti ad pro ι. M.f. g. .. -/M. Iuri. s. quia de mutatis motibus iu8 cate non est pravati N possunt illi ideii ν tofecti ab adempta facultate prolundenda. Ε Λ rator a Magistratu constitutus prodigo bona non pet mutet, neqi curam deponet, Magistatu non eo stilio a quomodo enim certum est, non amplius prodigum eise.

antequam Magistratus iudicium ferat, vide quae semips. q. o. g. de cinas. furios Q 3omodo autem inae uigendi sint isti texius, qui volunt, prodigum ipso iure sol. vide apud Myns. s. p . Inst. da curat. Bacidio . υς. or. v.

a surdus. s.

SUMMARIAE

a. Auare mn de jure antiquo s. Cur non de jure novo e . ων de jure Digestorum licentiam aram. ciste t rarare Musini es. Cur miles resari sine Mentia pomeris ρ

S quitur de iis, qui ob aliquod vitium cor

poris , ti desectum sensus testari neque -

. unia inter quos inprimis est surdus t&mutus, qui non semper testamentum sacere possunt, L. o. g. δ. F. b. Treuxim his. Ubi Imperator declarat, per surdum non intelliost. An murin o Aurdis ex auidenti M. Cur tunc, si si eras siti,' II. An Fardis rotiam P

II. An mutus tantum '

I' Cur te mentum non inmmetur 'u. - non nutu ali sis testari νυμ rsurdastrum, qui tardE, & dissiculter, vel minus cla se exaudit, sed eum, qui omnino non exaudit, scot per mutum ille qui eloqui nihil potest, non qui lingua haesitat, aut tardδloquitur. Ratio: quia i solennia nequeunt a. ervore, Hopper, h. Ratio quoad surdum

487쪽

416 Lib. II. Tit. ix. g. 3. Quib. non est permiss

de iure antiquo est; quia verba familiae em - quia talis nihil praesumitur inteissere, neq:ptoris exaudire non potest. Ratio quoad mu- iudicium habere, sed esse tanquam truncus iatum, quia verba nuncupationis eloqui non homo mortuus, per L. iubemm . m. vi restam. potest, post ill p. infum. ιιι. ao. I. p. Gothos. ad Sichaia. ad L. ια n. y. Unde est impossidite , L. a. postulante enim forma testamenti per quod unquam didicerit literas: nec per aliumae,& libram, testator tabulas testamenti te- scribere potest, cum non possit eum intelligenens ista verba preserebat: Hae tab Iis, re, nec audire, nec etiam haeredem nuncupa eriistie scriptas-ι, ita do, ita lego. Mai vos susti- re, vide quae supra diximus aci g. viis ima AH .

o. mutus autem illa verba non potuit prolO- suis. De. qui, aut effari. Similiter sam illae emptor ita Si quis in altero i casu mutus & surdus s. loquebatur: hane ego famibam, qua mihi empta est, non a natura , sed ex accidenti, &qua- est hoe ara , anea in Iura , iure uu/ratum meam dam calamitate, v. g. si morbus postea super se. o. surdus autem illa solemnia verba ex- veniens At vocem abstulit, & aures conisust, oudire non potuit, δα ,-.M. I. u. talis igitur tunc si talis persona literas sciat, eo in casu

mutus & surdus iure veteri testari per aes & si- testamentum sua manu saltem scribere potest hiam non potuit, molf Grunning. ad s. no- Ratio ' est in textu paras raphi nostri 1 quia tostr m. Anton. Perea. n. 3. C. ρηι ιestam. Dc. po f. taph etiam literati L eruditi homines variis esenbee. h. qui addit: licet i hae rationes calibus ti audiendi L loquendi facultatem

cum solennitate testamenti, per aes & libram amittunt, quibus Omnino durum esset, testa- snt sublatae, manere tamen illas, quod inu- menti factionem interdicere, eo quod casuatus rogare testes, surdus audire eosdem sibi satalis nemini debeat damnum adserre, L. testimonium perhibentes non possit, Gothos. Prier ab is . ur. p. de HS & afflicto non stiad. L.s, addenda afflictio, L. D um. ι . f. is ossicin M.

Sed quia textus dicit, quod non semper In tertio i casu, s insertunium hoc dis- I testari possint, inferre licet, saltem in certis eretum est, hoc est, s aliquis est surdus tan- casibus testamenti factionem eos habere. Et itim, sive a natura, sue ex accidenii,) tune 4. quidem ' de jure Digestorum tunc surdus & testamentum D codicillos facere, aliasq; ultimulus testari poterat, quando vel scribere, mas voluntates εondere potest. Ratio i habe- Iavel voluntatem suam voce exprimere valens, tur in A L. Aureris. Ere. Si enim vox articula licentiam a Principe impetrabat, L. 7 mutus, r. ta ei a natura concessa est, nihirprohibet eum F. h. T. Ratio: quia princeps lex viva in ter- omnia, quae voluerit facere, quia sensa animiris, E tantum concedere potest, quantum lex. sui, & inentem propria voce significare , &s, Deinde t miles L. .. st de testam. -υι. g. quin aperire, adem: voluntatem suam nuncupare . . a. sev da mitit. testam. etiam sine rescrinio & verbis explicare potest, Ant. Pere r. h.

Ν licenti: principis, uiae Ratio nulla est alia, In quarto i casu, si mutus est tantum , I 36. nis priψilegium militare. Hodie ' plenior non surdus,) tunc si literarum sit peritu a. nihil

facultas ab Imp.Justiniano concessa est, quem - prohibet eum testamentum scribere , sive na- admodum ipse indicat, & ad suam constitu- turaliter, sive per interventum morbi huiustionem, quae habetur in L. Hurasu, δο. C. qua ιι- modi infortunium ei accesserit. Ratio :t quia i s m. fae.pes remittit, ea autem quatuor casus scripto mentem suam indicare potest. Velle sedistinguit . enim satis videmur,qnod literis expressimus,

7. In primo' casu, quando aliquis est mu- & non minus valet, quod scriptura , qu inius & surdus simul, id est, ut neq; audire, ne- quod verbis viva voce prolatis nuncupatur, que loqui possit, tunc si hoc ex ipsa natura L. non figura .ss. f. de D. ct A. Hos ' omnes cais Is habeat, neq: testanaratum sacere, neq; codi- sus paucis complectitur Iul. Pac. h. tibi ait: cillos, neq; fideicommissum relinquere pot- qui loqui potest, is testamentum nuncupati est nec ullam aliam voluntatem condere, cet- vum concere potest, x qui potest scribere , si haec minorem solennitatem requirant.) Ra- potest facere testamentum in scriptis, qui ve-tio: quia mentem suam explicare non potest: ro nec loqui, nee selibere potest, testamenti perea. h. Ratio alia secundum i Schneid. h. factionem non habet .

Ad Versic. Sed si quis.

, ου --, x dictis i facith colligitur, quod s quis isis, vel capitis diminutione contingit. Sicut

post testamentum ritε factum adversa ergo supra g. a. h. T. dictu in suit, quod furor valetudine, aut quolibet alid casu mu- superveniens testamentum rectE sactum non tua aut surdus factus fuerit, ratum nihilomi- perimat: ita nec alia vitia corporis supervenias manere ejus testamentum, L. o. s. I.=s. T. nientia, Wolf Grunning. h. Ratio de iuro

ij Ratio ide jure Digessoruin, quia etsi conce- Codicis: qui a s aliquis ab initio per insonuia deremus inhabilem ti intestabilem factum id nium surdus & mutus faciat testamentum, it tamen sine ipsius delicto,& sne amissione sta- lud subsilit. E. multo magis subsisset, s post

488쪽

Lib. II. Titi tr. s. . Quib. non est permiss 41

ea talis effectus fuit, sacili4s enim aliquid texti in n. ἀ L. Deinde licet mutull x surdus impeditur ab initio, quam tollatur ex post- nutu quandoque suam voluntatem declarare facto. possint; tamen testari, fli nutu vel signis hae-Is Die Es: nurui solo pleraq; consistunt, reditarim relinquere non possunt, Schneid. Ee nutu legimus relinqui fideicommissum , L. h.& Celenb. -. o. β. de har instati Ratio: tu. a/. reis GL ct m. de is s. ad hoc Respon- quia facilὶ in ultimis elogiis salsitas commitia det Mynfingerus, id non in muto & suriso si- titur, ε , C. ἀει tammul intelligi, sed in eo, qui loqui alias potest,

Ad g. Coecus autem. q.

SUMMARIA.

I. Utram e in festamentum uecora possis,

nee ne

. sistua ratio harum solennitatum e . Cur caecus tantum re maencupationem μ

m D quare I. UAERI Tu R i in hoe paragraphori Juliam caecus testamentum facere pos- csit, nec ne i Videri posset, quod non. a. Ratior i quia in primaced 3. dictum fuit, vitium corporis, Ze desectum sensuum impedire, quo minus testari aliquis possit sed etiam emi sunt vitio corporis affecti, & sensu desti-3. tuti Uerom t quia illud intelligendum est de vitiis impedientibus factionem testamenti,ti declarationem ultimae voluntatis, non de aliis, quae illi nihil ossiciunt, mesenb. n. r. h. T. ideo Respondetur, coecum non simplici. ter impediri testamentum lacere. Ratio :4. quia i potest haeredem nuncupare, testes accire testimonium perhibentes audire,pos Paul. lib. .RM. ut. . . mesenb. 8c Grunning. h. Ve-

s. rom t propter jussissimum metum falsitatis,

quem ali,s oculorum intentio praecavet, Iustinianus in textu nostro voluit, ut coecus non

aliter testari possit, quum si observet solennitates praescriptas ab Imperatore Iustino in L. Me consi i a. P. C. qua testam. fac pag. sunt autem illae tales: ut caeci, sive natura, sive morbo vitiove tales, I. per nuncupationem sua eo dant moderamina voluntatis, 2. praesentibus septem testibus, sicut in aliorum tectamentis iuris est, 3. praesente tabulario sive Notario, 4. ut cunctis ibidem collectis ed ceat ad se convocatos omnes ideo, ut sine scriptis testetur, s. deinde exprimat nomina haeredum & dignitates singulorum, & indicia alia eorum, ne sola nominum commemoratio quicquam ambiguitatis pariat; exprimat etiam . ex quanta parte , 8t ex quottinetis in successionem admitti debeant, tiquid unumquemq; legatarium, seu fideicomis Cur Notaris vel octavus resis re is rure n. Cur non nomina silum, Adetiam digni mres haeredam, vel arue quatitates ex primenda p

ιρ. An hinedia institum easera evisula pr cedere deberi str . M pater carcin iubear has solennitares observare, si restemr ιnter liberos, ad Haν ea asymisIarium adsequi velit. Uno verbo: omnia pathmedicat, quae ultimarum capit dispositionum series concessa. Quibua omnibus ex ordine peroratis, G. deniq; uno eodemq; loco Se tempore septem testiuin de tabularii manu sic declarata voluntas subscribatur , dehinc consignetur, tam ab eisdem testibus, quam a tabulario. Quibus omnibus peractis plenum obtinebit robur testantis arbitrium Ratio t harum omnium solennitatum ha- σ.betur in s is let. Ne voluntas caeci locum uidem ullum relinquat insidiis , tot oculis pectata, tot insinuata sensibus, tot insuper in tuto locata manibus. Dd. moderni clarius id exprimunt, δι dicunt: quod ubi fraus, dolus , insidiae Se tallaciae metuuntur, plus requiratur, Sc ubi majus est pericuIum, ibi cautius sit agendum. Ostermannus ait, quod tenebrae facilὶ praebeant occasonem fraudibus: sed penes caecos perpetuae sunt tenebrae. E. Possiamus t autem ex recensitis verbis r. Legis colligere, praeter alias solennitates, de quibus supra ret. ιιtivi testam ordis. elictum est, insuper requiri in testamento caeci primo : ut non in scriptis, sed per nuncupationem teste tuta Ratio: quia coecus scribere . 8e in scriptis testari non potest, vel licet scribere scitet,

tamen facili negotio error interveniret, quem relegendo recognoscere , 8e emendare non

posset. Facilὸ enim aliud pro alio scribi, Sescheda pro scheda supponi, itaq; coecus salii, salsumq; committi potest, Grunning. h. Potest tamen i Si hoc lacere,& voluntatem suam, g. sive in testamenti. sive in codicilli formam redactam, sive potius redigendam, & cui velit scribendam credere, ut postea convocatis

in testibus

489쪽

testibus L Notario charta promatur, quam susceptam recitet Notarius testatori simul &testibus, ut ubi tenor eorum cunctis innotuerit, ipse coectis profiteatur, se id elogium suum agnoscere, &ea , quae Iecta sunt, se ex animi P, si, i sententia dispositisse. Ratio 1 hujus perinissionis habetur in textu legis: L.υ. voedne. eust quia humana fragilitas, mortis praesertim cogitatione perturbata, min is potest memoria res plures consequi, quasi diceret: quia facit E potest coecus nuncupando, & ore tellus recitando supremam suam voluntatem , EX memoriae stagilitate, & mentis perturbatione , aliquid per incuriam omittere. Suffcit igitur per Notarium ex charta voluntatem caeci recitari, & ab ipso approbari, quia paria sunt per me aliquid fieri, aut per alium mea

voluntate is

o Secundo i requiritur, ut ultra numerum septem testium adhibeat Notarium, sive, in iis locis ubi tabularius non reperitur, Octavum testem, qui Notarii munus subeat. Ratio asia signatur aΜyns hic, ut nuncupationem , Multimam voluntatem testatoris excipiat, & inscripturam redigat, ad saciliorem eius probationem , Jul. Pac. Grunning. & Ant. Pe-

3 I Tertio : ut i speciatim nomina haereis dum , praenomina, dignitates, qualitates, &ossicia haeredum exprimat, aetas SBurdens G aradis oriri du Mun. Ratio secundum Muns. ut nulla relinquatur dubitatio; hone tamen addit, si solius nominis expresso careret omni dubitatione, quod ea sola sussiceret, idem tenet Grunning. h. a Quarto: ut Notarius scripturae de tali voluntate vel . se, vel ab aIio consectae, propria manu, un, cum aliis testibus se iubscri- . bat, & illam consignet, cum tamen ali Is in testamento nuncupativo subscriptiones & signacula non requirantur, ut supra audivimus. Addunt aliqui

uibus non est permissi.

Qii into': uti haeredis institutio praeeessu omnia alia testamenti capitula , Iiu. Pae. h.

n. . si char i. ad L. r. n. ιo. Sed hoc bene reia probat Alviis per ea, quae dicemus in an-

ιι Mista, Inst. δε-& per Rationem: quod ex huius selennitatis omissione nulla sequatur salsitatis suspicio , quae una fuit causa , ob quam D. Justinus sntimare ius in cilcorum testamentis introduxerit. plures rationes re fert Grunning. IL & Harp. n m. s. 'stra . ubi videri possunt. Haec de testamento coeci dicta sufficiant. Uideatur Recessus imperii de anno a s II. Coloniae, subrub. vota deliraunitiu . a et sit tines j ubi praedim omnia ex ordine

in linqua gemnanica adnum crantuI .

Volunt f autem Dd. ptie dictam testant I4

Ormam non esse necessariam , s ccecus inter liberos , per L. Me ransibit is, II. . exr e selm, C. H ρ δε- vel ad pias causas testetur.

per c. cum eos, να exti de Iesum. Ratio secum

dum Al si& Schneid. quia in liberis cessat salsitatis suspicio, cum ipsi alioqui parenti suo natura duce successari sunt ab inteliato. Sed nec in piis causa salsi suspicio, aut machina tio docum habet, nisi fori 3 tunc, nando ct iis hau peribus aliquid relinquitur ) ti in illia

solum jus Gentium 3c Canonicum considera- tur , quo jure in ore duorum vel trium stat Omne verbum, Harprediit. h. n. s. Quamvis autem Iulius pacius hanc opinionem per speciosam rationem improbet, tamen Crum ning. non minus specios A respondet, quem admodum apud illos videri potest. Di c E s: sanus mente testari potest, licet aeger corpore, & non tam corporis , quam animi integritas requiritur.)

qui commiseratione dignus, ne afficto addatur afflictio. Respond. non prohibetur testari, sed praedictis Observatis selemitatibuat, ob adductas ratione

SUMMARIA.

e. Captus as hosIbin eis testari nequeat tae. An non ex Novelia Leonis

p. diuid si aliquis vad hostis restatin st, ct

postea reduxis eo. Ratio cor videri posses samemum valere s. Ratio cur Imp. nolueris valere.

6. Numqui jure postliminii maleas Τ, . Aptus t ab hostibus, quamdiu in pote- state hostium est , testari non potest,

text. b. cr in L. t. f. h. T. Ratio: quia captivi servi hostium sunt, I. simi. s. sv. is jur. person. servus autem testari nequit, L. δώ. Orest. f. qm testam. Do, posL. Ratio rationis : quia

. diuidsi ergo ante captivitatem domi r

flamentum fecisset '

menta condere

testamenti factio est iuris civilis , seros autem illius juris incapax, mesenb. b. Quamvis i autem Leo Imperator in Novell. 4o. a/pulchras rationes adserat, quare captivi testamenti iactionem habeant: tamen istae Novellae Leonis, quoad ea, quae corri Sunt, non magnae

490쪽

Lib. II. Tit. 13. Princi'

magnae semper apud nos auelaritatis sunt,

a. Quid si i vero aliquis apud hostes secerit testamentum, & deinde redierit, convale- . scetne testamentum ὶ Videri s posset, quod sic. Ratio: quia reversus ab hostibus fingitur iure postliminii semper mansisse civis &perinde habetur, ac si captus non fuisset. Sed hoc non attento imperator Respondet quod s. non. Ratio : quia i testamentum , quod ab initio non valet, ex post-sacto non convalescit, L. quod is anulo,st. A R. f. ti tempus testa menti facti potissimum inspicitur, i. r. sv. h. T. Alia Ratio: quia in testamento debent adhiberi testes, qui sunt ciυes: sed hostes non sunt cives. E. apud hostes non reperiuntur habiles tesses.

s Quid si autem ex Comitibus Deati Romani adhiberemiti testri septεm 33

6. Adt Rationem dub. Respond. ius postliminii non pertinere ad ea , quae apud hostes fiunt. aut ibi nata sunt, L. I. C. de posthm. rein vires sed quae antea iacta vel nata suerunt . . Quid si i ergo aliquis ante captivitatem domi fecisset testamentum , infirmaturae ilias. lud per captivitatem subsecutam 8 Respond. istri es ὁ & summo iure infirmatur. Ratio: quia capitis di ininutio tellatoris testamentum infirmat, ut dicetur inlia e aB. maiulatum ins sed captivitas in species capitis diminutionis , quia peream amittitur licertas, E. &c. vel aliter: quia res devenit ad eum casum , a quo incipere non potuit , Anton.

De Exhaeredat. liberor. 4 Is

Pere Z. num. . . C. qm testam. De. pag. Nihilo minus 1 tamen ex aequitate tale testamentum p. sustinetur, sive redeat, sive apud hostes decedat. Ratio habetur in textu : qui a s redeat, valet iure postliminii, quia jus pomi minii fingit eum temper in civitate mansisse, neq: unquam captum fuisse, g. W ι ib NH ι. sv. reas. ν-.ροι. ρηLeolt si s vero moritur Ioapud hostes, valet testamentum ex sese Cornelia. Ratior quia lex Coinelia fingit ipsunt in hostium potestitem nunquam veni se sed primo captivitatis momento, sive prae nibu-ia captivitatis hora adhuc civem Romanum decessisse, Myns & mesenb. atqui si decessis

set, antequam caperetur, testamentum eius ratum solet, Ergo. Duaren. Miti. rasam.

Dc. prisSunt adhuc t multi alii. oui prohibentur i 1 testamenta sacere, vel propter delectum integritatis salsis ut obsides, peregrini, incerti de statu, interdicti aqua & igni, deportati in insulam, his niti, servi poenae, monachi, &c.υel propter desectum judicii, ut mente capti,

fatui L c. alii non tam propter defectum per sonae suae cohaerentem , quam materiae circa quam , & quidem vel ob qualitatem bon rum, uti clerici, vasalli, usurarii; vel ob ademptionem & consscationem eorum , uti haeretici , rei laesae Maiestatis , percus tesCardinalium , repetundarum rei incestas nuptias contrahentes , mortem sibi consciscentes, &e. de quibus ad longum egi in uri L

DE EX HAEREDATIONE LLBERORUM.

TITULUS XII t

postquam vidimus, quando testamen- a. u. ct mmum. Misaeis M. vel os mea. Inter ,

tum validum si, vel invalidum, ex ca- caetera , quae ad ordinanda testamenta neces- ipite causae formalis, & e meientis, ob sario desiderantur, principale ius est, de libe- solennitates adhibitas, vel omissas , ob tis haeredibus instituendis, vel ex haeredandis. thabilitatem vel inhabilitatem tessatoris, nune Ne praeteritis istis testamentum si nullius videndum est de validitate ex capite causae momenti, ideo Imperator integrum titulam materialis , & haeredum instituendorum. Quia CaiὁJurisconsulto tesse, is inter, M. st de exhaeredatione subnectit a.

Ad Principium Tituli.

1. Lilia ad validis atem ex pote causa mister talis requiratur

. Cur non ejusta e se 1. di sim Iussa cos Τε. Regula in hae maleria. . diuid si vero Isius praeterisus moriatur

ante purem

L An etiam prHemio silia vel nepotis in. firmaveris ustamentum est. Cur non AEa pN. Cur non nepotis

SEARCH

MENU NAVIGATION