Commentarius ratioregularis in quatuor libros institutionum imperalium, quo omnium, non modò in singulis paragraphis, sed etiam versiculis traditorum, rationes redduntur, & in breves ut plurimùm regulas resolvuntur. Authore Casparo Manzio ..

발행: 1671년

분량: 640페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

491쪽

co Lib. II. Tit. ε 3. Princi De Exhaeredat. liberorum r

a . An sibi se nepotes nisu olim consectarei fuerint M. Cur testimentum non fuerat ipsό jure

1. D hoc t ut valeat testamentum, requiri. tur praeter solennitates eas , quas tu pra Ixb. uti is errinandis te m. Imperators re densuit, ut pater filium , quem in potestate habet, vel expresse haeredem instituat. vel nominatim exhaeredet, alioquin si eum silentio praeterierit, non subsistit, & inutile est te- a. stamentum. Ratio e cur ' parenti haec necessitas imposita sit, pulchra adducitur . Paulo Iurisconi ulto in L. insumv.f. b. T. g. Fui aut. a. Inst. de bot . quai. st dΤ. quia filiussa mili sis vivo quoq; patre censetur bonorum paternorum Dominus, propter spe in successionis,

quam habet, & patre defuncto in ipsum nonoe novo transfertur , sed continuatur dominium, Q αιρα ηπ. f. ρ--t 3. Inst. de haereae qua

ab ,-re'. Ne igitur filius familias post mortem patris sit bonorum paternorum Dominus, Ac simul etiam alius extraneus . patre institutus contra regulam e Duo non possunt ejusdem rei esse Domini insolidum, L si in Gn.. s.f. si δεν - , 11. f. commodari, ideo v I t lex . ut pater per institutionem filio hane dominii continuationem confirmaret, vel peractum aliquem exteriorem interrumperet, Scs iustam haberet causam, per exhaeredatio ianem dominium auferret.

s a. n. i. conset nritata in comment. til. 2 q. a. J

3. Ratior cur ex haeredare liceat, est ista: . quia patria potestas, aut ficta dominii continuatio in liberos, impedire non debet facultatem testandi , vel etiam exhaeredandi liberos , quippe quos olim & occidere licuit, ἀή. L. N. 3nf. Anton. Pere 2. h. Ratio t cur dixerimus exhaeredare posse situm, si iustam laberia e sam , est ista e quia liberis debetur haereditas. L. ιαβ praselo. Ergo sine iusta causa ex haeredari suus non potest. Quo faciunt regulae: Naturalis ratio liberis haered

talem parentis adjicit, L. caum rario, γ.F. H Mn. damna . Naturalisci; stimulus hortatur ad cogitandum pro liberis, L. ι. taeeat, s. C. de rei

vix. a T. & iuxta Paulum Apostolum , si filius,

, Ad Versic.

lentio omissus , moriatur patre adhuc vivente, convalescitne testamentum rvideri posset, quod sie , quia eessat causa , quae tesso mentum invalidat. Sed Imperator

Ε. haeres, ad Rom. e. l. vers. v. qua de causa filius etiam de jure civili ignorans tinecessa rius haetes est, d. I.-t . de hareae qua arimest.

Cum igitur nemini jus suum auferendum sit, s. f. Inst. vi his at , ideo neq; liberis haereditas sine causa auferencla , quia liberi obsequio fhi parant spem successionis, qua privari non

uae t snt autem iussae illae causae , obnuas pater potest ex haeredare filium, docet

Imperator, f. aliud quoque . Mik mc - de appalis Iari cornosi. ubi quatuordecim enumerat, eas

ob has causas liberi possint ex haeredari, estissa 1 ut contumacia & malitia liberorum re frenetur. Ratio, cur hodie snt certae & de finitae, &ad quatuordecim revocatae, haec: . ne nimium morositati parentum indulgeatur. Ant. Pere T. q. quot si I, ansh. T. & quia exhaeredatio est poena gravis,etiam culpa debet esse gravis. Causas. ob quas parentes ti ha tres exhaeredari possunt, videbimus ins s. tide Molf rast. An autem Oh similes vel maiores causas liberi exhaeredari possint , vide e senb. de lib. ct postham. haud inst. &ibi Bacho v. in notis. ubi affirmativam tenent. Coras. c. a.. rant. Sc. cur. Nolos n. LHabemus t ergo ex hoc principio RE- ε. GuLA M, quod liberi necessario snt instituen di vel exhaeredandi, & quod eorum praeteritio faciat, ut testamentum si ipso iure nullum, L. so. θ. de tib. cst yesthum. Iul. Clar. ν. υ-

Adeo quidem.

ex eo testamento existere possit. Ratio subnectitur in textur quia ab initio non constitit

testamentum. Nam quod ab initio non valet testamentum, ex post-facto non convale. scit , Je sola remotio causae actus sublativae actum sublatum non redintegrat, αδ-uM, 3

492쪽

Lib. II. Tit. 13. Princ. De Exhaered. liberorum. 4 cI

ν. f. g. de milu. test. Et haec est ampliatio re- dem , iuxta divisiones liberorum &lpa

gulae. Sequuntur nunc declarationes ejus in rentum

A d Versic. Sed non ita.

8--N hoc ' Ue ista declaratur regula nostra flucteg. scemina enim est caput Sc finis sa miliae secundum primam divisonem liberorum, suae, O L. ιρα in s.f. a V. S. Utilis qua alii in astuli. alii tamiae, alii primi quoq; & gratiosa semper fuit tam inarum a

gradus, ut filii, alii ulterioris, ut nepotes, di- praediis non modo fratrum, sed L patrum eX- ntur. Nam regula de jure antiquo haud clutio, extantibus maribus, ut probat Oster m. dubie procedebat, quando quis filium, id est, g. sed bae. I L E T. totius enim reipublicae in in masculum in ptimo gradu constitutum habe- terest, familiarum dignitatem contervari, ocbat in potestate, eumq; praeteribat. Nunc subditos habere opibus nobiles & locupletes, P. autem t Qua Ri Tu R: quid si aliquis habuis- Nov. l. f. r. meansae mmm. Rationem adhuc set in potestate filiam , aut nepotem, vel ne- aliam subnectit Anton. Pere r. h. ubi ait: ar-ptem, pronepotem vel proneptem, oportuit. ctilis videtur filius patri conjunctus, quam fine Ac illos vel haeredes instituere, vel nomi- lia, quae nubendo in alienam familiam transit. hatim ex haeredare : an ver5 8c illi praeteriti Ratio quoad t alios, per virilem sexum de- IO infirmabant testa inentum t Respond. de iure scendentes , secundum V is. M Wesenbeci- antiquo non, infirmabant. Ratio quoad filias um haec est : quia non sunt proximi gradu, fuit naec: quia vetustas masculos plus dilige- neq; aequὲ avo immediatὸ conjunguntur , ut bat,6 uem vetusta insta de heredPa abant. Ra- filius patri. Similiter Duare n. c. - β. Mu-tuar, tio rationis secundum mesesi. h. quia filiae Oers auimen, fidae cona t. Ag ubi dicit: quod nominis Se juris familiae non sunt successores, leges magis faveant filiis, quam nepotibus ,δc propagatrices , quasi diceret; filii conser- cum propiores sint defuncto, quam nepotes. vant nomen ti familiam , filiae non item. Cum quibus concordat Pere Z. n. o. de ιustu. σCommodius itaq; videbantur iuna sic consti- μψα. le Harp. h. n. ra. ubi ait: filius magis tui ut plerumq; haereditates ad masculos con- censetur idem cum patre, quam vel filia, quae suerent, I. 3. vos quia iaco, Inst. de legim agnari exit . familia, vel nepos, qui longius abest.

Ad Versici Sed si.

II a Nnel E. filiae D reliqui descendentes per Vero haeredibus institutis aequales partes se

virilem sexum nihil omnino conseque - cissent, & aequaliter cum illis successissimi. bantur antiqui ths i ad hoc Respondet Paul. 3.sem. ιt. Ulp. tu.aa. g.scriptu. ι . Caia Imperator, quod habuerint ius accrescendi ad ius I. a. Insitu. 3. Mync mesenb. Iul. Pac. lecertam portionem , hoc est , quhd potuerint PereT. Theoph. Harp. h. n. sa scriptis haeredibus certam portionem auferre. Ratio 1 hujus iuris accres endi poterat is Itaq praeteritio filiae, vel nepotum non redde- esse ista : quia ut sic honor patri testatori con battestamentum ips5 iure nullum dui. Pac. h. servabatur, cujus testamentum firmum ina Quae autem fuerit illa portio, textus nihil di- nebat, δέ liberi non adeo gravabantur, qui ali-cit. Doctores seoliuntur Ulpiani opinionem, quid saltem de haereditate consequebantur ,s extranei essent instituti haeredes, quod prae- argumento eorum, quae supra tradita suerunt. teriti institutis abstulissent semissem, hoc est, g .s .m f. y quas μυοπ. arg. L. -mmodo, so. dimidiam partem , L. .. C. deliber. prater. suis C. de in P.

Ad Versic. Sed nec.

i, orro non erat nccesis apud antiquos, iam antea mortuo nepotes p mximi, 8c sui si filias, L nepotes deicendetues ex filiis , cti essent, Wesenb. λα δ. Ulpianus 3 ao. ob 'α nominatim Fc desinite ex haeredare , sed easdem rationes. Quibus Hopperus addit:

poterant illud lacere peneraliter, indefinitE , quod tam inae in multis sint deterioris condi-1: inter caeteros, dicend6: sitium meum hare, tionis, quam in asculi. Hodie vero aliter ob d - - - . t. rei e aere siunto. MIn sing. servatur, ut audiemus infra , L sed bae εὐ- Theoph. V e scob. non obstantes, quod filio dim. h. T.

Ad Versic. Nominatim.

CVm vel institui, vel nominatim filius men eius dicatur. Idem est, si certo aliquo

exhaeredari debeat, ad hoc , ut sustinea. signo, vel demonstratione significetur, Harp. tur testamentum, quaelitur : quando t h. n. δή. Unde Theoph.&post ipsum Myns. dicatur nominatim ex haeredari l Ad hoc Re- statuunt regulam, quod ferino omnis, Zelo spond. Ulp. an L. t. f. in lib. er posthum. baria. im cutio dilucidὶ e plicans personam , de quastis ii vel nomen, vel iraeno incn, vel cogno- quis loquitur , exhaeredationem nominatim

493쪽

461 Lib. II. Tit. 13. l. r. De Exhaeredat. liberor.

Is perficiat. sive ' igitur mminetur filius, sive T. Ratior quia indefinita , ad unum tantum aliter demonitretur. Partim interest, di minoia relata, orationi singulari aequi pollet Gothos. do de corpore consteti. Ratio: quia demon- ad L. a. tu. L.F. h. T. Multo ergo magis nomistratio certa nominis vice iungitur. Muns s . natim exheteretiatus censebitur hoc modo : fi- I. M s. Itaq; extiae redatio valebit, sive ita ex- Iius meus miles, aut filius prim enitus, vel naeredetur: Tmm msu me- exheres esto, sive secundogenitus Rc. exhaeres esto. Ratio: ita :D-mem exta raso, non adjecto nomi- quia certa desis io pro expressione est, ne, intellige si alius filius non extet , L. a. f. h. senb. .. per L.n. s. qui Erud, RGV. O.

Ad h. Posthumi. I. SUMMARIA.

r. 'sthumi quinam dicamur a. An etiam posthumi instituendi Z o qum

. diuomodo disrar praeteritis posthumi o

x. Disserentia prima inter nares est po

ham s.

nepotest ιυ. α uare non Z a . II. D sserentia secundin

mel monstrosus M. Cur non rumpat testamentam tu. An si posthumι exhaurirentur, nomina r. hoc t s. attingitur alia divisito ii rerum, secundum quam ali i iam nati, alii nascituri sive posthumi dicuntur. Pro meliori autem intellectu NOTANDuM est, ejusmodi posthumos alios propriὶ sic dici, alios impropriε. & largo modo, alios quasi pol humos. Posthumi proprie dicuntur filii, qui post humatum , id est, sepultum timortuuin testatorem nascuntur: sive qui patre humato nati sunt, L o. g. 1.fis injust. Hinc etiam illa opuscula, & illos libros, qui post mortem Si humationem auctoris prodeunt, posthum os inscribi videmug. Posthumi largo modo tiimpropriὶ dicuntur illi filii, qui post factum

testamenrum , ante mortem tamen tellatotis

nati sunt, d. s. t. De quasi posthumis seq. s. agetur. Hi ita notato,a.. QuAERI Tu R t m hoc paragrapho: utrum is, qui testamentum facit, debeat non tantum liberos iam natos, sed etiam nascituros. & posthumos instituere , vel exhaereda-3. re & Re . quod sic. Ratio isecundilmHd . --.3. eadem est, quae in iam nator puta quia haereditas patris ad liberos , qui in potestate sunt, spectat, & per continuationemrim debuerim exharadisi , an ventarer caeteros potuerint Z

as. Tamen ut sic nomen non exprimitur. M. Cur non etiam mvos posthumuae pam ris inter cateras exhaeredari, resim

ei legato an An Mae e re u- exhauriri ρα ni t i. M. Car pos mus pro jam naro babisus navante nuruuarem rumpaae, vel ἀπ- .n et testamentum'

dominii quasi propria eorum est, donee per

haeredationem priventur. Ratio alia secundum Hopper. & Ant. Perez. h. quia qui in utero lunt iure civili habentur pro jam minus, quoties de commodo eorum apitur. In thoc autem praeteritio posthumi differt a praeia teritione jam nati, quod ab initio tale testi- . mentum valeat, in quo posthumus praeteritus est. Ratio i secundum Myns. h. quia iniquum esset ab initio nullitatem inducere, cum multa contingere possint, quod posthumus non nascatur, & ut mulier, ex qua posthumus sperabatur, abortum iaciat, Perra. h. Quare rectius videbatur, ut testator certum,quem UeIIet haeredem scriberet, idq; testamentum maneret , donec casus ille incertus existeret. Harp. num. s. & secundum Osfermannum is, qui in utero est, antequam nascatur,suus P - riὶ haeres non est, & propriὸ animal non est. ed potius stas animantis devisis sns Hopper. h. ac propterea Entequam nascatur,

dici non potest in potestate patris es Ie. Uida

Alia ratio secundum mes b. quia vIs testamenti ex incerto eventu Pendere non debet.

. Quid

494쪽

Lib. II. Tit. 13. g. r. De Exhaeredat. liberor. Q

K. Qihi si s autem postea posthumus nascatur, ta, & reliqui nepotes descendentes ex filio,& se praeteritum teperiat ξsRespond. tunc haberent ius accrescendi : posthumi Melo Gnatione testamen tu inrumpit, ut audiemus rumperent. Rationem 1 diverit tis adieri ειν. si quu enim, insta b. m .rest. . . atq; ea ra- Mync ex Iasone hanc: quia praeteritio filiatione , secund4m jus Institutionum & Codicis ruin ti taminarii in jam viventium vim exia totum de jure autem Noves Iarum salte in haeredationis habuit, non item praeteritio quoad institutiones, Myns num o. testatimn- posthuinarum : quia videtur eas, quae testa- γ, tum infirmat. Ratio i secundum νesenb. i. menti tempore in ventre portabantur, per e quia praesuinuntur praeteriti per Oblivionem, rorem omisne, non aute inextiae tedate volu -δc verisimile non est , quempiam liberis suis, ii se. Clari sis elaiab. ho posthumae, inquit, quos& natura a d successionem vocat, extra in praesumuntur praeteritae per oblivionem, filiaeneos velle praesei re. Idem in parat. Τ G ιλ ct autem Ac nepotes iam nati non item. Ratio post m. mino Etthaec est prima disserentia rationis: nain quia voti paternieli liberis pa- internatos Ac posthumos , quod iam nati prae- rare, Acrocul et are eos, & naturalis stimulus teriti ab initio statim testamentum annuuent, hortatur ad cogitandum pro liberis piae sumi posthumi vero secuta demum nativitate rum- non potest, aut debet testator tam oblivio pant, ut bene notat Myns. n. r. h. Harp. u. sus, ut potius de externis, qua in propriis li-Pere Z. q. qua vero. Jul. Pac. ret. t. Sed amplius beris jam extantibus , Requos quotidie oculi P. Qua ni Tu Rs secundo : an indisteren- luis obversanae habet, instituendisco itarit. - ter poli humi aenatione rumpant testamen- Ratio autem t cur hyc in politium is non diL Iatum, an vero si discrimen faciendum inter serat nepos , filio , cum tamen in iam natis filios δι filias primi gradsis, & reliquos descen in disserret, sumenda videtur Hai prcchto n. s. ex demes, sive nepotes, sicut in primo titulo, de ratione de fili am nato. Nain quae ratio est jam natis audivimus t ad hoc Respond. quod in filio. quod scilicet sit quasi dominus vivo non, sed qubdin infirmando test tmento Oirmi- Patre, &ei coniunctissimus, L. πβuis, ε/.ν deum horum posthumorum par fuerit conditio. tib. ct sit hum. ea non habet locum in posthu- Io Et haec t erat secunda differentia internatos mo, si vestio, sive nepote auia nondum senti& posthumos, quod scilicet filia nata praeteri-

Ad Versic. Ideoque.

I posthuimis, vel posthuma, D in par- redabortivum , aut monstios ut lusi- . -- nat, an etiam tunc agnascendo rumpat testa- L. ι. Fri stat. hem. & abortivus filius pini onmenium t Respond. quod tune testamentum nato habetur, sive partum efficet e non vide habeat iuris essectum , & quod talis partus ni- tur, Gothos. M d. L. a. Ratio rationis: quia hil impedimento sit scripus hae tedibus , ad quod imperstini in est. nullum est. Alitet 4 haereditate in adeundam ; adeoque t partus Wesenb. abortivus, inquit, posthumi anpelia

ortivus seu monstroius ta-- testamentum latione non continetur, cum nunquam fuisse non rumpit, quam. vocem tama m mn eat. , ictatur, argi. L. cum moram, . vi H S.

. t In Rirti R f tertior quid si nascatur text. m L. a. αδ posthum. Paridib. isit. νel exta. Φ posthumus, vel posthuma, & in par- Nd. Ratio est : quia monstrum vel prodi -tum abortivum, aut m Ustiosum desi- gium inter homines non est numerandum

Ad Verti c. Sed suminini.

x hae ita ab mim , nominatim debue- rint exhaeredari, an vero su necerit inter caetero; ex haeredari Ad hoc Respondet Imperator in textu, distinguendo inter ma- is sculos δ: sed minas: sceminini f sexdspersonae, filiae scili et D neptes posthumae vel nominatim , vel inter caeteros ex haeredari solebant, uti iam natae. Nam si dixerit testator:

Ex liber u meis Cornelim miti haeres esto, e reri exis

heredes curo. per haec verba exhaeredari vide-Ir tur posthuma, Theoph. reste. In f hoc tamena iam natis discrepabant, quod notandum loco teritae disserentiae) quod si seneraliter,& inter caeteros M haeredarentur, aliquid legati nomine eis relinquendum esset, ut ita v. g. diceret testator: Cornem miti bares esto, ea-urι extareis suuror post ma vero me s qua na siesur. remum selidor leto. Theoph. h. Ratio i eli in textu: ne viderentur praeteritae esse per oblivionem. Nam ut bene dicit Mysis. num. s. si pater filio instituto reliquos ex haered1sset, posthuma, sive filia, sive neptis, quae in hanc lucem prodiisset, dicere posset, patrem de se non cogitasse, & se tenorasse ,

quam querelam fovere non potest, ii legatum accepit. Debebat itaq: ivgam relicto test. tor indieare, se de posthuina nascitiira cogitasse, cujus, ut nondum natae Scincognitae, oblivio facilis est, Harp. n. 6.ERatio 1 autem, i cur filiae iam natae si inter caeteros ex haeredaretur aut nepti nihil legare debuerit, est ista : quia in jam natis cessat causa oblivionis, ac proinde licet nihil ei legaretur, ex haereda. ri inter caeteros poterat, Pere L. h.

495쪽

64 Lib. II. Titii l. g. I Ad Versic.

X hoe Verite. deducit Iul. Pacius frequ

De Exhaeredat. liberor. Masculos.

haeredatio complectitur omnes superstites, qui succedere possiunt, & de quibus verisimiliter testator cogitare potuit. Complectitur ergo jam natos, posthumos non item , quia verisimiliter de his non cogitatum videtur, tur, testamentum rumpat , nisi si vel haeres instituta , vel nominatim exhaeredata, vel inter caeteros dato legatio exhaeredata. 2I Sed quid fde masculis Respond. mascu- eoque etiam filia posthuma inter caeteros non Ii posthumi tam filii, quum reliqui descenden- praesumebatur esse exhaeredata , nisi legatum tes nepotes, non aliter recte exhaeredaban- ei esset relictum , atq; ita memoria D mentio tur, nisi nominatim exhaeredarentur. In quo ejus expressa. Exinde t deducit Jul. Pacius 33 iterum differunt posthumi a iam natis n*Mi. repulam: quod masculus posthumus rumpat bia, qui inter caeteros exhaeredari poterant, testamentum , nisi in eo si haeres institutus, a Pereh. auf. 3. Ratio i diversitatis affertur . vel nominatim exhaeredatus . esentacio, -- ra. λ quia inter eateros eX

Ad Versic. Hoc scilicet.

SEd inde oriuntur duo dubioPrimum est: dari potuisse, tutius autem Stustatius suisse,

suomodo f nominatim possit exhaeredari eos nominatim exhaeredari. tisius posthumus, & quomodo nomen eius Sed haec t hodie inutilia sunt. Nam a dicere possimus, qui nondum natus est Secundum : curi non etiam nepos posthumus possit inter caeteros exhaeredari, relicto ei legat Alposthumum posthumam vel hodie neq; praete rire licet, neq; exhaeredare, sed necesse est haeredes eos instituere. Ratio : quia nulla υ ex i4. causis ingratitudinis supra enarratis in Ad primum Respondet Imperator in tex- illos radit, id quod advertunt etiam Myn tu, quod hoc inodo nominatim exhaeredari h. n. p. mes b. num. M. HOpper. Harp. n. Aponii postiumus, si dicat aestator: Θέαρο- σ - . . . mih si gemtus 'erit, exhines esto, sve secun- Di ps: t s is, qui in utero est, utilitatis asdum Theoph. ita e qui ex illa mea uxore na- suae causa pro jam nato habetur. tunc sequiis stetur. ex haeres esto, vide L ao. ann st aetib. tur, quod posthumus ante nativitatem testa-as est posthum. Ratio ' secundόm Nyns eis mentum nullum ess iat, scut jam natus, non enim nomen fila non exprimatur, tamen de- prim sim tunc, cum nascitur. Vel quodiesta- monstratio certa nominis vice iungitur , & menium, in quo posthumus reperitur praere- non interest, quid ex aequipollentibus fiat . ritus, statim ab initio si nullum , &non pria 6 Ad alterum s Respondet mesenb. h. a. u. mum agnatione eius rumpatur. Ad hoc Re ratiocinando problematieὴ & dicendo: id sa- spondet Ostermannus , quod habeatur proctum esse propterea , vel quod vetustas plus jam nato, eo sensu, ut videlicet cumia ei iura mares ex malculis progenitos dilexerit, quam in tempus nascendi integra conserventur, Gminast vel euia testator nepotem ex filio, non etiam , ut iis antequam nascatur, frui spem n propagatorem nominis sui ac fami- possit . propter incertitudinem nativitatis.liae, non facilὴ praesumi potest , ac debet, in- Comer. mariter caeterris voluisse facere exhaeredem, quod secus in se mina , quae suae Dinitiae finis est ,

L. MonM-IMIIa /n. g. f. f. .e HS. Putat tamen Harp. nam. r. etiam nepotes ac pronepotes

cum adiectione leaati inter caeteros edi haereia

m n. Aliter Respondere L dicere possumus, nullam hic versari utilitatem , dum adhuc in utero existit, sed tunc primum, cum nasci tur, quam etiam tunc acquiri .

Ad s. Posthumorum. 2.

r. Ingresia ad materiam flaventem. a. Utrum etiam quasi post humi instituens, vel exbaredundi in Sui haeredes qui dicantur, o quare

tur testamentum t . r. Cur non vivb filial r. Cur eo mortuό Τν. Exemplum. N. Cur in eo nepos nons rederer '

496쪽

Lib. II. Tit. 13. s. 1. De EIn aeredat. liberor.

. hune ' paragraphum commentatur do- ctitii me ti soli diffine Alvnfingerus hic. Ego cum mesen c. o doleo, in his iuris- prudentiae elementis tot perplexas iuris antiqui At obsoleti disputationes afferri, & cumulari, iisq; tyronum ingenia sine fructu onera.

ri , vide quae scripsi in comment. dae restam. tit. s. q. r. a ι. ιγ Olen. Quare rem totam conia

trahendo in compendium , declaratur in hoc paragrapho regula, supra tradita, juxta tertiam divisionem , vel potius subdivisionem liberorum. Nam cum posthumi alii sint ve

re & propriὴ se dicti , alii quasi post humi,

ideo nunc QuAERI Tu R : ut in t etiam quas post humi sint instituendi, vel ex haeredandi Quidam autem dicantur quasi posthumi, non intelligemus, nisi pilus cognostamus, qui dicantur sui haeredes, & qui extranei. Itaque hoc loco

de his d. qisa'. o a g. suos haeredes dici, quasi sui ipsius haeredes, illos nimirum liberos, qui in potestate testatoris mortis tempore suerunt, ita ut nulla persona eos in gradu praecedet et, tales sunt filii in potestate patria constituit. Nam quia filius familias vivente adhuc pati equodammodo Dominus bonorum paternOrum est, de jure civili, ideo censetur sui ipsius, & suus haeres, d. s. stii avitam. reliqui

omnes extranei dicuntur. Contingit au-

tem, i ut is, qui suus haeres non est, in sui haeredis locum aliquando succedat. Ut ecce , squis silium . & ex eo ne tem neptemve in potestate habet, hoc in casu, quia filius gradus raecedit, is solus jura sui haeredis habet, tiuus haeres dicitur, quamvis nepos quoque,ti neptis ex eo, in eiusdem avi potestate sint. Sed si filius ejux vivo eo moriatur, aut qualibet alia ratione v. q. per emancipationem, vel per dignitatem) exeat de potet late eius , tunc incipit nepos nepti sue primum 3radum obtinere, in locum filii succedere. & eo modo iura suorum haeredum nancilci, rem. his. Hoc ita cognito,s. Sit Qu AE R As quis sit quasi post humus i

Respondet imperator in textu nostro illum

diei quasi posthumum & posthumi loco etiam

haberi, qui in sui haeredis Iocum succedit, s-ve qui ante testamentum factum natus quidem est, non suus, sed post testamentum incipit esse suus haeres, At eo modo iura suorum haeredum quasi agnascendὁ consequitur. Hoc ita intellecto, 6. Quaeritur nunc: an eo modὁ sent ipsum

.. filium necesse est haeredem instituere, vel nominatim ex haeredare: ita quoq; nepotem neptemve ex filio oporteat haeredem instituere, vel ex haeredare 3 &an praeteritione nepotis

infirmeti etiam testamentum i Respond. quamdiu quidem filius vivit, At in potestate

patris testantis manet, tamdiu testamen lumnepotes non infirmant. Ratio: quia i suorum proprium est rumpere testamentum : at qui nepotes hoc in casu non sunt sul. E. 1 c. Minor probatur. Nam eis nepotes stit in potestate testantis , ti unam conditionem suorum habeant, altera tamen carent, quia non obtinent primum gradum liberoram, cum filius gradu praecedat .

Quid ii t autem filius vivente adhue te a

statore moriatur, aut qualibet alia ratione, per emancipationem foris . vel patriciam divignitatem &c. exeat de potestate eius , L nepos neptisue in apsius locum incipiat succedere, & iura sui talis obtinere, anne saltcm tunc

rumpunt i Respond. textus, quod lexe Julia Velleja , Iulio Velleio ejus auctore sic dicta provisum si, ut quas agnascend5 rumpatie

stamentum , ad instar posthumorum. In

exemplo: patu i cum haberet filium, L ex s. illo filio nepotem, seeit tessamentum, ' scripsit haeredem ex semisse, sive dimidia parte,

iuum filium, ex altero semisse aliquem emta neum, Pamphilum v. g. amicum suum , postea accidit, ut vivente adhuc testa tot e filius,n post filium ipse etiam testator moreretur.

Hoe i in casu, inspecto iure communi, succe- Ioderet solus Pamphilus ; nam quando unus

ex haeredibus suam portionem non capit, tunc iure accrescendi devolvitur ad coharedem, & nepos omnino excluderetur, nihilq; consequeretur. Non ex testamento , quia non

est haeres in eo scriptus : non ab intestat , quia iura non permittunt, ut alicui partim ex testamento , partim ab intestato succedatur, iuxta regulam : nemo paeanus pro parta testatus, & pro parte intestatus potest decedere : ti quamdiu ex testamento potest adiri haereditas , ab intestato non desertur,) quod erat satis durum. Itaq: posterioribus legibus inductum suit, ut talis aliquis nepos quas agnascendo rumperet testamentum, ad instar post- humorum , ti totam haei editatem sibi vindi

care ii

Dicitur Φ primo i quis issemia . quia i nepotes non verὸ agnascuntur, sed fim , etenim qui iam ana nati sunt, non possunt amplius nasci. Itaq; quasi agnascuntur, respectu avi testantia, & ejus testamenti quodammodo, nempe succedendΛ in gradum sit haereAia. x fenb. n. a. s. ti cum ante sui non fuerint, nunc sui fiunt. Theoph. h. Dicitur f secundo : ad instin ρή --ον-. IINam cum sint jam nati tempore testamenti, nisi νὰ non sunt posthumi: sed quia . fA4 ia-νis posthumorum exemplo succedendo, velut hi agnascendo, testamenta rumpunt, ideolb aliter Theoph. quemadmodum posthumi per nativitatem: ita & isti per successionem

in locum prioris testamenta rumpunt .

Quare ' si quis caut) testari velit, non I 3 solum filium h:eredem instituit, sed & nepotema

497쪽

466 Lib. II. Tit. 13. I. 3. De Exhyredat. libero ta

lem, ne eius praeteritione postea testamentum ter: si filius meus ante me moriatur, aut alici corruat, πὰL Schneid. modo mihi desinat suus haeres esse , nepos ex x Potest autem t ea institutio his verbis eo, qui iam natus est, haeres esto, vel exhar essetri: filius meus haeres esto, aut si filius res. Pere E. h. meus moriatur, tunc si quis mihi nepos, si v et Sed i quomodo quasi posthumi institu- i squae neptis, natus natave erit, haeredes sunto. endi erant, aut exhaeredandi Ad hoc Re L. o. f. d. ib. O mlibum. hared. Myns. n. s. vel spond. ad similitudinem posthumorum , id aliis: si quis ex suis haeredibus suus haeres e se est, masculi nominatim , Leminae autem vel se desierit. liberi ejus, & caeteri in locum suo- nominatim, vel inter caeteros, ita Theoph. lerum, tui haeredes succedunto. Vel adhuc ali- post eum πesenb. h.

Ad *. Emancipatos. 3. SUMMARIA.

An etiam emancipati debeor Minoi, vel

exhaeredari ea. rauare non Ps. Cur non sin sine

. Cur extranei

1. Cur ideo non debeant insim

. Sed quia de jure praetorio fae Cur emancipati quos minui vel exha- reduri debeam 3IN hoc para grapho declaratur regula supr.

tradita secundiun quartam divisionem liberorum , qua alii sui, alii emancipati dicun- I tur,& Ru AERI Tu R: r utrum etiam emancipati debeant institui, vel exhaeredari ad quod Respondet Imperator: Emancipatos liberos de iure civili prout opponitur jus civi- Ie iuri honorario, sive praetorio neq; haeredes instituere, nec exhaeredam necesse esse. a. Ratio f habetur in textu quia emancipati non sunt sui, sed planὶ extranei haeredes. Ratio, cur non sint Iut,est, quia suus haeres duas debet habere qualitates, scilicet ut sit in potestate testatoris, deinde ut obtineat primum gradum liberorum, s. sui, ins de heres quat ore mancipati autem non sunt in potestate. 3. Ratiot cur sim extranei, ex contrario patet, cui Hopperus addit: quemadmodum caeterae res venditae extraneae sunt, & alienae : ita etiam filius emancipatus, quia olim emancipatio per imaginariam.venditionem fiebat. 4 Ratio t cur propterea non debeant institui, est ista , quia haeredis institutionem operatur patria potestas & suitas : atqui hic cessat patria

Ad Versic.

Nspondet Imperator: Praetor omnes eman 'cipatos, tam sceminini sex sis, quam masculini, si haeredes non instituantur, ex haere dari iubet: virilis sexus nominatim , farinini -

emancipati civiliter detierint esse sui, non tamen verE L naturaliter desierunt esse liberi, Anton. Perez. h. per resulam et quia civilis

ν. Sed nunquid hoe undis eontra Hgnitiis rem famulinum ρυ. diuod remediam habeant emancipari, si sint praeserit ist

ra. Cur non remeaeum nosteriιρ

ra. Cur restimone opus u. tauta must utrum nullam dicatur, an vero remndarar λα uod remetum detis de jure novis

simo epotestas, Ergo. Ratio f alia secundum The- s. oph. quia emancipatos propter capitis diminutione in , quam passi sunt, lex Ia. tab. ignorato quod Mynsingerus dicit, ideo fieri: quoniam jus civile in successionibus respiciebat

agnationem : agnatio autem omnibus capitis diminutionibus tollitur,=.bed aqvau. hiusans da luit. aon. tui. & emancipatio minima capitis diminutio est. Cum E. in successionibus prima ratio fuerit agnatorum , & agnatio eman cipatione tolleretur , sequitur emancipatos non suisse instituendos. Rationem autem rati σnis, cur lex l a. tab. emancipatos pro extraneis habuerit, assignat ostermannus h. ubi ait, id factum suisse favore publico, ut scilicet ordinum familiarumq; dignitas salva esset, L. LI. s.f. deveni. M θ. quam dignitatem, una cum agnatione & suitate, emancipatio, tanquam minima capitis diminutio , abstulerat. Ex

quot sequitur, quod emancipati de iure ci- α vili possint praeteriri, Jul. Pac. h. & praeteriti non possint testamentum ipso jure dicere nul Ium, Pere L. h.

Sed taetor.

ratio civilia quidem iura corrumpere potest,

naturalia vero non utique, ν. fhuy debri aena tui. Paulo aliter ei sertur haec Ratio a Theo

philo: quia Praetor respectum non ad agnationem , 8e sui talem sed ad naturalem cognationem habuit, quia haereditas non tantum debetur pmpter patriam potestatem, sed etiam propter sanguinis necessitudinem , quae adhuc durat. Adhuc clarius 8c iusius eam oeffert

498쪽

Lib. II Tit. 13. s. 3. De Exhaeredat. liberor. 46

.sseri Myns dum ait: Praetor considerat coia gnationem naturalem potius , qu hin agnationis ius , quod merum civisu commentum est, cum cognatio si iuris naturae, propter sanguinis necessitudinem , quam in nativitate consequimur , nec emancipatione tolli possit, supra s.f. dedit n. tus. Quare filius emancipatus , utcunq; inter agnatos haberi desnat, per capitis diminutionem , ex cognatis tamen , sanguinisq; necessitudine , non eximitur. Ratio autem, cur Praetor distinxerit, quoad emancipatos , inter masculos S soemi nas, redditur a Wes b. talis: quia in hoe

subsequebatur dispositionem juris civilis . Sed i nunquid hoc tendit contra dignitatem similiarum i ad hoe Respondet Oster-

mannus e licet ad conservationem familiae longo admodum tempore, florente repubrica, leges respexerint: tamen cum prae vetustate nimia Romanae familiae pessum irent, atque obsolescerent, pauci ri: admodum essent patricii , studiumq: illud primum conservanda- rum agnationum sensim extingueretur, Praetor aliquis primum id ius scilicet, ut emancipati etiam vel instituerentur, vel exhaeredarentur suo an o. quo magistratum gerebat, dixit, cuius institutum cum aliis deinde compluribus placitiiset, tandem propter iuris naturalis aequitatem non sole in tralatiuum,

sed & perpetuum hoc factum est.

Ad Versic.

. o Uid si i verδ de facto emancipati, neq;

haeredes instituti suerint, neq; modo praedicto erhaeredati, quomodo ipsis,ti quo remedio succurritur ὶ ad hoc Responti.

Imperator, quod Praetor det ipss contra ta-hulas tectamenti bonorum possessionem , qua subvertant & rasiandum testamentum. L. 1 I sui. o. f. de bon. ρήs cons. ιώ. Ratio, cur 'opus st bonorum possessione, & cur non possint ad instar suopum testamentum nullum dicere , est secundum Oster m. quia emancipatus non est ex lege haeres: ut ita cesset ratio sup . A pH. m. a. κ'. assignata, nam Praetor iuris ci Vilis custos est, mesenb. n. r. f. ex qua,. caus ti non potest directo tollere ea , quae sunt iuris civisis, Schneid. g. rursMinum ι .er /s. D'. de act. Dii igitur praetor eum. qui lege haeres non est, haeredem sacςre non potest , neque familiam aut haereditatem dare , mesen b. num a. f. dehon. postf. g. a. d. bon. p. g. ita nec ex haeredem, aut leges ex haeredationis statuere, sed tantum

secti bonorum posse rem , qui in ectati est haeres, vel vice haeres, Hopper. h. a Ratio, cur t rescissione opus st: quia praeteritione filii emancipati testamentum ipso jure non erat nullum , sed validum, C sterm. & Anton. Pere Z. h. Nam jus civile

emancipatos non agnoscit, ut rescissione maximὴ opus si, melenb. h. Sed INouisse s non quaeritur de modo, dummodo habeatur effectus , quid interest E. Ipso iure nullum dicatur testamentum, an per

Quia si neque.

honorum possessionem subvertatur 3 vel etiam rumpatur ὶ Ad hoc Respondet Covari

tum intei esse, ut tum testa mentum si nullum, an vero rumpatur per agnationem , vel 1 re- i

scindatur per bonorum possessionem , vel uerelam inofficios. Si nullum est, paterfamilias decedit omnino intestatus, eoq; haereditas ad legitimos haeredes pertinet, illintq;jus dicendi nullum per 3 o. annos durat, Wesenh. n. s. sis tib. O posthum. Couar. IM. GL per L. listi. C. d. jών. δtis. Si vero rumpendum, potest fieri, ut posthumus non nascatur, vel ut si ius querelam, aut bonorum possessionem repudiet, ut intra tempus praestitutum, id est, quinquennium querelam non instituat, ut bonorum possessionem intra annum non agnoscat , & petat , quod tamen fieri de bet, L. r. laetius, ιa. 1. deficeris eis a vide Harp.

ias, quia querela ad quinquennium extenditur , αβ - - β. de thog testam. honorum autem possessio uno anno expirat: ac L. .COvaritie. citi quibus omnibus modis accidit, ut testamentum , scut ab initio valuit, se nunc in totum confirmetur itaq; non legitimis haeredibus, sed his exclusis scriptis haeredibus debeatur, post Donetl. Ant. Matth. iusso. t./f. ut Sed haec nimis diffeilia , L obscura sunt pro incipientibus, vide quae scripsi ιδε. F. de restam.

ν sed quia interest, focooz.

Ad h. Adoptivi. 4. SUMMARIA.

499쪽

4 cs Lib. II. Tit. 13. l. 4. De Exhaerectit. Iiberor.

rum , secundum quam alii naturales , alii legitimi, seu adoptivi dicuntur, 3c Qu AE MτuR: f quid de liberis adoptivis anneti illi sint haeredes instituendi, vel exhaere dandit ad hoc Respond. quod iuxta dispositionem hujus paragraphi, & jus antiquum omnino , quamdiu sunt in potestate patris adoptivi, ejusdemburis habeantur, cujus sunt iustis nuptiis quaesiti liberi. Adeoq; aequiparantur inter se liberi naturales, & legitimi sive

II. Salum tinc, quando monas pure M. optivi emamvatur. adoptivi. Ratio: t quia ars & Ieximitanis a. tur naturam, cum ergo de jure antiquo in filiis adoptivis non mimis , atq; in iis, qui ex justis nuptiis descenderunt, causa successionis, nimirum suitas & patria potestas, locum habuerit, ut suprάδε Mist. dictum est, effectus ejus quoq; locum habebat. Sicut igitur iusti filii institui debent, & praeteriti testatrientum nullum dicunt, si se praetcritos reperiant, ita Sc adoptivi poterant .

Ad Versic. Emancipati.

i. Uid si s verδ adoptivus sit a patre ado- neo tune habetur. Non ' iure civilli quia O.

stptivo emancipatus, estne adhuc insti- civilis ratio civilia jura corrumpit, &eman - . tuendus, vel ex haeredandus Ratio i cipatio vinculum adoptionis tollit. Non t r. dubitandi est haec: quia in superiori s. audivi- juie praetorior quia Praetor consderat cognamus , emancipatos saltem de jure praetorio tionem naturalem, quae fila nulla est. Uel s. admittendos. Sed i ea non obst ante Re- aliter, quia post emancipationem in adopti- sp d. tunc neq; institutione, neq; exhaei eda- - , neq; suitas reperitur , quae a jure civilition pus esse. Ratio est in textu: quia ne- attenditur, neq; sanguinis necessitudo, quaeque jure civili, neq; jure praetori δ inter libe- . Praetore spectatu . ros connumeratur, adeoq; planὶ pro extra-

Ad Versic. Qua ratione.

r. UId vero ' statu Itur de patre naturali, debem ε is filium suum alteri in Bω-- ptionem datum initi tuere, vel ex haer daret Respond. quamdiu est in adoptiva sa-

milia, em --- numero habebatur, ut ne

que haeredem instituere , neq; ex haeredare p. necesse esset. Ratio: quia i sui tantum erant instituendi, vel exhaeredandi : atqui talis

Ad Versic.

ro Uid si s vero vivente adhuc patre na-

iurati fuerit ab adoptivo patre emanci- , patus, anne saltem tunc a naturali patre instituendus , vel exhaeredandus et Reis spond. imo neq; adoptivus tunc eum haere ueni scribere cogebatur, neq; naturalis pater,&praeteritus nullum remedium habebat, inspecto jure civili. Ratior quia utriq; extranei loco erat, naturali prupter adoptionem ἔadoptivo propter emancipationem , quia per utramq; patria potestas solvebatur , conse- quenter etiam iuitas. Alia Ratio ε est in textu : quia tunc in ea causa incipit esse, quasi . patre naturali emancipatus esset, & incipit pereinere ad illum, tanquam ab Ipso emanci- atus : sicut igitur nemo de iure civili cogitur lium , se emancipatum instituere, vel ex inhaeredare, ut si persori parat Mia dictum i ita nee pater naturalis filium suum ab adoptivo patre emanciPammis. tempore testamenti propter adoptionem non ampli 4s suus, sed extraneus, & alienae samiriliae reputatur. Ratio alia: quia non censetur ejus filius, ne videatur habere duos paωttes , quod est absurdum, Sc contra naturam,

ideoti; non potest effci per adoptionem. Iul. Pata & Theoph.

Ann3 1 igitur cadet ab utriusq; successio- IEne Respond. quod de jure civili quidem ,

non autem de jure praetorio, nam si praeteri tus sit . patre naturali, ad instar veri emancipati habebit contra tabu Ias bonorum possessionem, Mynsing. & -smb. &Iul. Pac. h. Dicas: i ta saltem tunc cadet ab utri- a usq; successione, quando patre naturali jam defuncto ab adoptivo patre emancipatur; naturalis quidem, propter vinculum adopti nis, quod mortis suae tempore adhue durabat . & propter quod instituere eum non corbatur: adoptivi vero ob adoptionem jam

tutam, quod est valde iniquum , ind. L. Pen. Cis ad i. Respond. concedendo totum , ω haec est causa, cur hoc jus sterit correetiam, ut audiemus seq. para via. σ I. sed ea amma. ariast. qua ab inust. eo fur notata sis. fisidiade, a. Inst. ia audi'.

500쪽

Lib. II. Titi n. s. s. De Exhaeredat. liberor. 4 cs

Ad ε. Sed haec quidem. S. SUMMARIAE

m. Mutatio iuris antiqui. H quemadmodum ρ u. pr. a. Cur flublata differentia inter masculos o ra. ureum res ment3 infirmaro ex eos far vis narerisiodiu praeter instrationeamin. Cur interfluos o nepotes ρ etiam eatera capitula eo ruant λ . An etiam ex foeminu desiendentes e M. Ruid tae jure novissimo circa hae eorre. Cur inter natos ori umos' ctam p

. Cur inter sari or emanciflatos' M. Cur Ashumi nequeam ex Dradisi in citata ergo juris de jure CodrisOInstitu u. Caae liberi nati non sine adjectione ea 2 rionum ' γε. Σ- si nulla vel MIegitima eos ex Lx An omnes tiberi, a parentibus praeteriti, maturi uniformiser posm impugnare teμ- . V. si justa eos exprimatur, o ab

menta eorum ' bare de non probetur ν. Vel an omnes habeant eundem essectum, Uae t hactenus de institutione , exhae- dio filiδ etiam nepotes suἱ sunt. Dicitur an

redatione , & praeteritione liberorum tem ' per virilem sexum destendanter. edi in L L. 4. diximus,Olim obtinebant, sed ea omnia ..ν. anci--,mf. air si tamen ex mastutia mox ex constitutione Imperatoris Iustiniani nuisiunt. Ratio: nam nepotes qui ex linea ma. emendationem acceperunt. Reperitur au- tema descendunt,de jure Codicis bene possunt tem illa constitutio in L. Maximum vitium, ψ. praeteriri, cum sint prorsus extranei, 8e aliena C. d. libem praeerim vel exhared. quae digna est, familiam sequantur, at quia matris , & paren- ut legatur. Et continet hoc, ut in institutio- tum maternorum praeteritio pro exhaereda a. nibus primo f non habeatur differentia se- tione est, ideo nominata exhaeredatione, hoexus, & ut non distinguatur inter masculos de iure inspecto, non est opus. An vero idem sit Deminas,contra ea quae diximus inpr.νer ed de jure Novellarum, videbimus D ult. h. T. non ita ,supra, h. T. Ratio secundum Perez. h. V esenb. b. n. r.

quia aeque sunt homines. Ratio alia habetur Tertio i sustulit digerentiam Inter iam s.

india. e. . qui enim tales differentias indu- natos ti posthum , tisimile ac simplex juscunt, quasi naturae accusatores existunt, cur in filiis & filiabus non solum in jam natis, sesnon totos masculos generarit, ut unde gene- δc posthumis introduxit. Hunnius aia Nisi terirentur, non fiant. Tertia Ratio habetur in vol. a. ἀθ.ιr. Aes. I. s.f. per toti Hopper. Ω -- textu paraeVapis nostri: quia utraque persona a senb. b. my. Idem n. a. σδ.f. de lib. sr posthum tam masculus qubm Reinella , in hominum Ratio: quia posthumi in eventum nativitatis procreatione siniti naturae officio fungitur. aequδ sunt liberi, aequὶ propinqui. Et quia Quarta ratio ibidem : quia lege antiqua ra. quod est in spe, perinde habetur, ac si jam tab. tam masculus, quam foemina, aequaliter esset in re ipla, tide facto existeret, unde ad successionem ab intestato vocabantur, quia etiam is, qui in utero est, inplerisq; pro jam uterq; se haeres est, d. L. . mpr. E. aequum nato habetui est, eos etiam pariter ex testamento succede- Quarto f sustulit disserentiam Inter suos cre, argumento ducto a causa intestati ad cau- &emancipatos. Ratio: quia in hac emenda-sam testamenti, quod tractat Everhard. in te' tione secutus est ius naturae, melenb. in n. . Adhuc alia & quinta Ratio: Praetores in dan- atqui emancipatus natui a non minias est fidis bonorum possessionibus servarunt inter Ilus , quum suus. quia emancipatio, juris ci masculos ti sceminas aequalitatem , naturali vilis commentum, non potest tollere ea, quae sequitate moti ut inse, videbimus, cur E. non sunt juris naturalis .

in simplici successione idem operaretur aequi- Itaq; t de iure Institiitionum & odieta ntas 3 Frustra enim fit per obliquum, quod di- I. tam masculi quὲm foeminae, a. tam filii, tecto melius fieri potest. Sexta adhuc & pul- quam reliqui ex filiis descendentes nepotes.chra ratio quare jus accrescendi sterit s la- 3. tam nati, quhm nascituri & posthumi,

tum, reperitur in d. L. .. vers. nam cum nun tam sui, quam emancipati, debent vel ex mam. σς. quae videatu a. pressὶ haeredes institui, vel nominatim ex hae-3. Secundo i sustulit Imperator disseren- redari, ita ut exhaeredatio inter caeteros libetiam inter filios, ncaeteros . per virilem se- ris non magis obsit, quam praeteritio, Iul. xum descendentes, hoc est. nepotes, prone- Pac. h. Et haec de modo exhaeredandi videari Potes,4 L. .. -rcsthac na n lalum. Ratio: quia mus nunc de remediis, quibus liberis non ritὶ nepotes defunctum patrem repraesentant, institutis, vel exhaeredatis, laccurritur .ar t. q. t.sup. de excus i M. & quia sublato ε me.

SEARCH

MENU NAVIGATION