장음표시 사용
21쪽
itiores condiscendos misse Quis quoq: nescit, qaturcarum fines attingunt,scopulorum nauigantibus insim diantium imme inores, Iocoruq; in marisericytbsor uiri
oblitos, cum multarum rerum nostrarum praestantissima fama impulsos, tum vero literarum studio allectos, summa animi alacritate, remorum magna contentibia
ad nauigasse e Nec credo vos ignorare cum primum hilhse applicuerunt, quorum hospitium frequentauerint, &a quibus ad literas has humaniores informati, hisque ornati fuerint. Id scitis, hos bene cognoscitis amatissimi ciues. Sunt enim quotidie cum fit sil vestris, in optimis disciplinis cu ijsde yersentes. Quem vestriam quoq; Iatet ingentem quotannis Papicnsijum numeria ii, Plicentinorum, Parmensium, Mantuanorum, Brixiensium, Insubrium, Vercellensiu, Alexandrinorum, Casalensili, corum,quoq; qui ultra Apenninos moles,cisq; habitant, mediteraneorum deniq; , & maritimorii undiq; ad hanc urbem conuenire laquam domum amicis apertissimam,& persospitalem literarum, morum, sapientiet, eloquentiarii; ossicinam, ad has interiores, & recunditas literas percipiendas Nusquam quod ego saepissime a ciuibus nostris audiui in ciuitas fuit, hac fertilior numero Grammaticorum, qui hanc scientiam in patria sua consequuti, in eadem hanc ipsam professi sint. In nullis enim quod
sciam P annalibus obteruatum est, aliunde accersitos, qui iuuentuti nostrati ex Graecorum more,& instituto in literis, & moribus informandae praeessent. Legimus vero nostrates ciues, & paucis annis ante vidimus magnis pollicitationibus diu oppugnatos, maximis tadem praemijs expugnatos, alio ut iuuentutem suam in moribus ,& literis Cremonensibus crudirent, a grauissimis viris abductos maxima cum nominis Cremonensis existimatione. Quos & si in patria nuper decreto vestro sanctissimo
22쪽
εῖitio reiidcados censeistis, n5 id ea tamen causa a vobis,
fumim est,ut ad labores priuinos excipiendos,&exantiandos. iam de literis, & patria optime meritos euoc .retis, tanquam haec patria vestra literarum nundinae, penitus unius morte omni literatorum praesidio orbata contabesceret, & languida iaceret, sed ut more Atheniensium domi apud ci uos seos, non minus honorifice, ouam illi in Prytaneo suo alerentur. Quo honore qui de Repub. Atheniensi bene meruissent,decorabanturia Qui honos apud Graecos, & mox apud Siculos habitus filii. Nec minus nostri ciues, praestantissime Praetor
ciuium de se preclare meritorum memores,natiq; illos
tibi, adt,bores asperos, & solitos suscipiendos vocare
solent, sed asipectu & praesentia, solum contenti ad decorandam communem patriam, & ad reliquos, horum exemplo ad veterem consuetudinem inflamandos bla id imma oratione inui tare consileuerunt, qui iam in curriculo pristin industriae versantes, a maiorum curriculis laudum constitutis, iamq; constanter impressis vestigiis. c6nt illaq; non deflecterent. Quorum allimni non ab
alijs, Maciuibus suis disertissimis, probatissimisq; viris
antiquae virtutis,& disti plinae exempla acciperent. Ab illis enim & quiescentibus, digitis,nutu l; comonstranti- bus, plurima ad persectam csi tamen ulla doctrina perfe-etae percipi potest eruditionem,& doctrinam accepturi erant, nisi eis praeter omnium expectationem accidisset, ut vel ex filiorum serie, ordiness, naturae, vel aliquorum nomini, famaeq; nostrae inuidentium praestigijs, hinc vi- tam cum morte comutarent. Ad laborem publicae utilitatis tamen admoniti libeter redijssent,& nunqua inte . missa studia iam senescentes libenter pertractassent, ne qui eorum muneri vicarij succederent, pr clara instituta in erudienda iuuentute ad Dei Opt. Max. cultum, cuius
23쪽
haec ciuitas semper obstritantissima fuit, & ad dulcissumae , maximeq; & ad laudis honorem, & dignitatem comparandam patriae natae frugiferae humanitatis studia
insistentes . aliunde expeterentur. Annus undesexagesimus huic urbi morte Tartesij literatissimi, sanctis--simique viri insignis, &maxinie luctuosus fuit. Hunc communem moerorem . expectatione Musonij librorum Helluonis, virtutem omnium compotis, & peritissimi consolabamur, cuius aduentus , quo maiori istitia zciues omnes suos cumulauer*t,eo maiori luctu illius ex vita discessio, omnium animos conturbauit, afflixit,
debelitauit. Non enim sexagesimi anni plagam leuiorem senserunt illa, undesexagesimi, quo Tartesium
desiderauimus, cuius morte adhuc misere plorantes d lemusaugemus, gemimus Nec immerito. Amisimus enim verae, non fictae,& adumbratae doctrinae magistros,& amplissimarum artium cognitores, & disceptatores , qui multiplici intelligentiae genere hanc urbem decor runt, illustrarunt,in pristina dignitate retinuerunt, auxerunt omni literarum, & doctrinae praeceptorum lumine, illustratam, magno, inexpugnabiliq; praesidio circumuallatam, & munitam posteris suis tradiderunt, Cremo-nς nutricis suae nomen ubiq; terrarum celebrarunt,quod illorum passim percelebri fama tam longe euolauit, ut nullus angulus sit in extremo maris littore , Qui summo praeconio Cremonensium mores, & literas celebrari , & clara voce decantari non audierit. Eorum quidem occasu, & hinc ad superos migratione Respub. literaria prope modum labefactata est, non tamen cor . ruit. Non enim quo ordine & amore filijs vestris co
scit c pium, per mortem illoru minus prospici desitum est. Quando quot eorum alumni si non dignitatis, at laboris,superstites fuerunt,tot eorum Theatra,& Gym nata
24쪽
- nasa protinus ab illorum obitu frequentari vidistis.
Neque inficias, eo illorum excessu e vita ingentem nos calamitatem accepisse . Num ideo vobis animo Dec riones cadendum est Non equidem arbitror, potius Dijs gratias habendas censeo, iudico, autumo, libera oratione profero, qui effecerunt, ut illi superessent, qui vos de liberorum vestrorum salute, ciuitatis vestiae dignitate non multum laborare,dcsperare ei; paterentur. Cum illis ciuibus male agitur amantissimi Cremonenses qui amisso illo, in cuius vita decus, ornamentum, uniuersae Reipublicae salus nitebatur, non habent, tanto amisso gubernatore, quo modo acceptum naufragium resarciant. Vobiscum vero si non praeclare agitur, praenostrorum ad antiquam disciplinam natorum interitu ludi Magistrorum, nec tamen desperanter, quando duorum desideratorum ciuium, eorum plurima seminaria munus cum obire possunt, tum vero cupiunt. Non in rerum deberatione eoru res sitas crediderim, qui huiusmodi iacturam subsortione nouoru, selectioneq; recentium non poenitenda resarcire possunt, cum ad manus
habeant quos in eorum locum sufficiant, qui hinc ad celites post diuturnos labores, clarosq; comigrarunt. Qui ex animi sententia haec comoda assequi possunt,lios
non calamitosos, non miseros, non aerumnoses, non
omni solatio, & praesidio destitutos vir prudentilsimu ,
multarumq; rerum maxime perexpertus existimauerit,
sed fortunatos summe i. beatos & censuerit,& habuerit. Sarta enim tecta a Dijs immortalibus haec, quae vos damna,& maxima intertrimenta,improuisaq, & publica mala apellatis, puncto temporis ab omni periculo ciues
vestri seruauerunt. Haec enim monumenta vestra Vetera, haec instituta, haec literarum praeclarissima studia non iacent, sed vigent, florent,indiest inclarescunt. In hac
25쪽
re taceo quam plurimas potentissimas Respublicas isee
Romanis quondam florentissimis' liceat nunc parua magnis conferre 9 rerum, orbis iue terrarum maximis prudentissimisq; moderatoribus inuidetis. Qui ut ipsi Reges, Consules, dictatores aliunde non accersiverunt, . sic & vos morum magistros, filiorum vestrorum fidelissimos custodes, & praeceptores ex alijs euocare nulla necessitate cogimini, quibus potius ad alios hac cura sub leuandos abundatis quam caretis. At dicet aliquis quid de Romanorum Regibus dicis e nonne omnibus compertum est Numam Sabinum secundum a Romulo in urbem a citum fuisse e Et illi omnium coscensu summam, rerum traditam fuisse Θ Verum, non tamen id euenit sortissimorum, sapientiumq; virorum, quibus Romani carerent penuria, sed quia Numae ea pietatis,& integritatis, Religionis ; opinio, & fama non Romae tantum, sed ubiq; gentium erat,vt no homine sed Deum Reipub. suae, qui illum haberent praefuturum omnibus iam persuasum esset,omniumq; voce tanquam oraculo comprobatum , idcirco Romani illum euocandum ad imperii sui rectionem existimauerunt. Neq; hic mihi Hostili , Tarquinij, aliorumq; regum Romanorum, quos omnes Romanos fuisse non dubitanter affirmarim, noua Historia contexenda est. Et ut aliunde auXilia non expetita, divi principes externi non ad Fasces regimenq; tanti imperij euocati fuerunt, ita legimus, & obseruauimus Dynastas, Tetrarchas, Reges populos, alienas 4; nati nes a Romanis cum de corum dominatu vehementer laboraretur,quod petebant facile impetrasse. Sic huius ciuitatis Rectores, Reique publicae gubernatores post Cremonensium memoriam annali u clare consultorum disertissime, disertorum eloquentissime, quod tua lucu- lenta scripta, accurate meditata, summe exquisita testi-- ficantur
26쪽
fieaesur. nun*iam Grammaticos ludi magistros Hyp- podidascalos nuc precio ullo conduxerunt, quod mihi
libitis urbis primates , & rerum Cremonensium minime ignari saepe narrarunt. Quae nam alia ciuitas est, quae illos gignat, alat, qui ludos ciuibus suis in patria ape- fiant, illiq; literarum studium exercentes , sanctissimos mores, iuuenes ab optimis parentibus educatos doceant ξ Cremona hac laude insignita, hoc praeconio de-eorata, hoc nomine celebris semper viguit. Quae nunc
etiam illos habet, quibus si gloriari non vult,& gaudio
ouodamodo triumphare, nec tamen est ut horum ipsam poeniteat. Quos enim foetus sustulerit, & in sinu suo hos proximos annos fouerit,& educarit ipsa no ignorat. Florentissimum Tarte* Gymnasium optime nouistis ,
qui operam tanto viro multos annos in eodem puluere
versantes, & sub eodem sole animi fortitudine, & comstantia;corporis firmitate grauissimos labores spe honoris sustentantes dederunt, vobis notissint, quiq; illo mortuo, qui si in vivis esset, rudem per vos iam acciperet P ex Academia illa Tartesiana tanquam ex resertissimo agmine in diuersa urbis loca migrauerunt ante otiatos vestros obuersantur. Quod unum literarum domicilium diu eodem in loco frequentatu ciuitas nostra cum maxima laude, &existimatione nunc tripartitum videt, illic'; pristinam consuetudinem ex maiorum instituto seruari, & indies magis haec Cremonesia Cymnasia frequentari, & nobilitari tum a iuuenibus nostris, tum a peregrinis ad omnium aures iam perlatum esse arbitror. Qui vero famam, urbisq; vestrae veterem opinionem in re literaria liberos vestros, in optimis disciplinis erudientes , licet eorum nomina non proferam sustineant, me tamen & tacente probe Decuriones nostis e
Neminem hic nominabo ne cum plures haec ciuitas habeat
27쪽
beat doctos,& Gramaticae artis peritos,tres, quatuor commemorans reliquis iniuriam facere videar. Restat ergo ut vos ciues amantissimi adhorter, ut cum ciuitas nostra ornamenta illa hoc sere biennio amiserit, quae autoritate vestra ubiq; enitebant, alij substituantur, qui vetus institutum per successonem ut ius haereditarium seruent, alijsq; tradant, ne veteris virtutis lumina extingui videantur. Quod magno dedecori, & turpitudini ciuitati nostrae foret, quae omnium ciuitatum hactenus sine controuersia hac studij, &literarum exercitatione maxime floruit. Nec unum ex ijs tantum qui famae comendatione apud vos aliquod doctrinae pondus habet, decreto vestro, & legibus autumem decorandum, sed quotquot sunt, qui se in aciem,solemq; referre audeant. Quo enim plures erunt qui laborem publice sustentare non grauabuntur, tanto facilius desideratorum & amis. sorum recordatio vobis feretur, quorum amissio hocsblatio a leuabitur. Quae medicina si non satis oportuna vobis videtur, quam aliam excogitem non habeo. Hoc si egeritis patris nomen,& in literis, humanioribus propagandis existimatio retinebitur, in quanq; regionem
sese diffundet, & dilatabit. Neque hic censeo illos
audiendos esse , qui unum tantum seligendum putant, quorum sententiam ut inanem, stultam,& fatuam,& vos
explosistis, quod mihi per amicos nostros, qui huius
generis sermoni interfuerunt, subito nunciatu est. Nec immerito, honori enim,&beneuolentis vestr in omnes bene hac de patria merentes non consiliebant, qui cum debuissent sententias vestras defendere , & consilium vestru ad comunem utilitatem, & dignitatem adiuuare subuertere clanculum nitebantur. Quam ex dignitate vestra ageretur, si uni tantum publicam mercedem persoluendam decerneretis, reliquos in eodem labore, & studio
28쪽
studio dies noctes ii consistentes, exciperetis, neglige retis, excluderetis Quam pie id ageretis, qui maxime pii iudicamini φ Quam sapienter . qui csteris sapientia
maxime praestare in omnium opinione re ipsa posuistis. rQnam iuste,qui unicuiq; seu censetis tribuendu, quo nolmine λpud omnes optime auditis λ, Hinc abeant. huiu-ὶ scemodi sermone, & minime audiendo susurro decreta 6stradisturbantes, ignari liberalitatis, & munificentiae vestrae insolentes, institutionis antiquae Cremonensis
penitus rudes. Periculum facite, animos eoru tentate qui hoc tam egregium munus non recusant, plures erant
Drtasseqv vos putatis, qui & hic,& apud exteras nationes bene in viroq; genere ossicij, &literarum & morum raudiunt reperietis. Horum labore hoc imposito & st δdiorum in singulos fructu, emolumentoq; nomen laus , honor, digditas, fortunae. si tamen ijs inhiant)augebuntur. Quod sine iudicio, mansuetudine, facilitate decre tosi; vestro assequi non possunt. Tanti est momenti, &pynderis duiutitas, & constensus vester apud omnes
amplissimi. Cremonentes iid λ Si aliqui domi vel
morbo, quod Deus auertat, vel aliqua re occupati, vellari s detenti huius publice consili; ignari, cum primum:
vel conualuerint, vel quid ad rem hanc decreueritis cognorint, statim subscribent, & decretum hoc omnes comprobabunt. Tributis, volsetis, vestigalibus his pro-Ximis annis Italia populata, vexataqi cum ingenti bello Hirudine omnium ibi narum tota Europa flagraret, cum salus cuius': stgeretur, cum pro imperij dignitatet g saretur, erinnanito tenuissimo aerario, Arca cuius'; Cuacuata, oppig irratis fundis, eorum etiam multis venditi, obryimur, ortuitis omitibus euertimur, dicet fomlasse aliquis . Et ita. afflicti nunc sumus qui Olim floren- .ris eramus, ut nisi aliquis Deus nos respexerit a tantis, . . bui tot ue
29쪽
emue calamitatibus .vix speressius unqua os posse crum . Nam in euin statum res nostrae redactae sunt,ut pcnitus dissidamus in veterem bonorum possesionem, dignitatem nostram reuocari posse . Multis iam bello etiam sepulto & extincto debemus, quibus tamen nec soluta, sumus . . Quid λ illa praete eamri ibutum in singuIai capita, Hostiaria, coIumnaria; frumentum, iis lites ivecturas,& decem millia huiusmodi necessitatum nobis, imposita,& cxacta idem reseret. Sunt hq verae querela',
sunt eae iustae lamentationes: Fuerunt earcomunes m lseriae & calamitates, fateor Hanc ego vicem vestram,
cum haec fieri videbam vobiscum'grauiter dolebam, inunc etiam multum indoleo. Nam praeter quam quoi
vestrorum tributorum. Omniumq; incommodorum, d
doloris affinis semper fui, vester quoq; ciuis sum. Quae vobis onera imponebantur . eadem & mihi. Neq; Timonis vitam i hi affingenda putauia Hoe nanq; gemis 3 hominum, ut otimibus inmum don secus quam pestem' euitandam semper duxi un Sed ut gaudia vestra gaudeo; lde prosperis successis vestris istor, sic communibus cala
initatibus,& doloribus affligor. Attamen cum temporibus inseruiendum sit, quorum varia p& instabilis est vicissitudo animo oos mininie cadere decet, praesertisint quando fortuna nostra conditio lante dissimilissic non .ntestarum casibus ciuitatum ante beluim ssorentis arsi. quae ita postea attritae & iacentes ceciderunt, ut earunis calamitas, ruina, perniciesq;&fere interitus lacrimas Omnibus mouerint,&in annaIibus ad omnium secutorii memoria iam contestatae sint. Quae tamen his acceptis cladibus curam suorum gnatorum, idest Reip. nunquam deposuerunt, sed assidui in hoc munere & officio praestando fuerunt. Quod maxima cum illorum laude a me
dicitur, & in omni sermone passim praedicatur, & omniit'. / . iudicio
30쪽
indicio commendatur. Nam omnia quat ipsi passi fue
runt, patriet pietate, liberorum caritate fortissimo animo iustinuerunt .,Qui cum hostium impetus excipiebant, in gxauissimas pugnas descendebant, eo animo cu hoste
conflictabant ,,ut moenia , tecta, socos patriOS, aras,
patrimonium, c teraq; bona, urbem ipsam posteritati considentes filijs suis incolumnia seruarent. Nos haec
cum ab omnibus duce natura fieri videamus in hac urbe disciplinarum omnium altrice nati, summa cura alti, institutis parentum nostrorum informati, adulti uberri- cmos Naturae fructus experti, quos non paruo studio illu-istrauimus, curam natorum patriae immortalitatis instar deponemus Illos nobis tanto labore educatos, tanta
nobis spe sus eptos in virtutis & industri cursit iam detrito non detinebimus non id equidem bonarum artium vigilantissimi cultores ciues amantissimi, veterum institutorum memores iudicatis. Novi enim vestrum ingenium, noui animorum vestrorum excellentiam, oc imagnitudiωm,qui vestrorum patrum prudentissimorum - virorum, H quibus degenerare graue, & flagitiosum crimen iudicaretis,imitatione nullam uberriorem, beatiorem , fortunatioremque hac ditaris vestris relinqui posse hqreditatem spe animaduertistis, quam illos lite iris tanquam huius urbis haereditarijs cohonestatos videre, imaginem familiae vestrae posteris, grauissimum eruditionisin virtutis exemplum excitaturae, ne desint qui idomi Rempublicam custodiant, foris patriam decorent, alijs ciuitatibus praesidio, & ornamento, sint, quibus egregijs,& selecti Isimis viris h c ciuitas semper,& abuni dauit, & floruit. Vt iam conijcio orationi nostrae ciues amantissuri assentitis hanc probatis, collaudatis, mi quo vestro assensu ingentem capiosvoluptatem. Non