장음표시 사용
311쪽
Tertius casus estis onfessore poteri coni suam opinione,
paenitente absoluere perseuera ei contrarra opinione,n. 8.uuarius cases est desub lio contra suam os imonem tene-ιursuperior obediruuintus casus sede aduocaι n. I O. Mκιus casus est δε adminis,atore Sacramentorum,nu. I L. Septiim uicas reside medico,n I 2. Salissi argumentis propositiis n. ι .
ARTICVLVS III. 3 trum iudex teneatur iudicaresecundum pi nionem communiorema proba . biliorem.
Rimypro parte negativa argumemor sic. In C pesianus, de fedij in c. ex iteris, de spons in c. 3.d censiti& mpluribus alijs,definitur, quod non est sequenda comitiums opiniorergo iudex non tenetur secundum illan, iudicare. Secund6. In causa matrimoniali vi inreliquis fauo a'
bilibus,opinio unius Doctoris, vel notis partis praeferintur contra eamquae comunior est argum. text.inc fin .de cognat.spiritu.Et tenent Hostiens in C. si vir, de cognat. spirit.& Abb.in cofin.dere iud. ergo tuae non tenetur se- eundum opthionem communio re iudidare. . His,&alijs nota obstantibus conclusio est itide stene torsecunda--Πntonem comm umorem, probabuistem itidicare Probarur conci Isin, am aliter peccabit miretallae Moontra conscietiam suam sententiam seret;& poterit puniri in syndicatui rati istius multiplex eth Primo, quia iudex tenetur iudicare secundum maiora, se potiora me- . . . . . ' rita
312쪽
rita causae sed qui habet pro se probabiliorem, vel comu
niorem opinione,habet maiora merita in caula: ergo pro illo pronuncianda erit sententia . Secundo quia iudex a communi opinione recedere non debet, nam praesumptio semper est,pro maiori pati que melius inuestigat veritatem ut patet ex texi in c. nouimus, de verta sign. texti. In C. de iudici js 3. q. I in Cima non icis. 9. dist rex. ina. I. E. de offic..uaestoris,glos in f . de poenis,& tenent comu niter Doctores, in c. I. de Const. Αhb. Decius, Felin. Ac alij Iuri eriti, Corduba lib. 2.q. . Conradu de contra tibus,q.fin. V quea disput. 6.c. 2.Sylvester verb. imo,g. 2.9 ali plures in supradictis articulis citari. Sed ut iste articulus intelligatur, aliqua supponenda sunt. Prim6 supponimus, prout dictum est, quod iudex tenetur secundum opinionem communiolae iudicare, nisi praedicta opinio communior fuerit euidenter falsa, vel couincatur probabilibus rationibus, nam in tali casu non co-mumor,sed probabilior sequenda est,argum texr, in c.capellanus,de ferijs,text.in l. i.C.de vet.tur enue. versic. ea neque'. ubi habetur, qudd non ex multitudine auctorum erit iudicandum,qui puterit esse unus,&forsan deteriOrig sententiae,qui mulios, M maiires in aliqua parte superet Ut etiam in artia. n. s. dictum fuit.& ii hoc bonus ita dex attentius respicere debet, ne sententiam ferat cotrase, ne cadat in poenam, quae in c. cum aeterni itibunal .
Secundo suppor imus, nam supradictum est generaliis
ter de opiniombus sequendis in rebus agendio; sed, quia morales regulis sequento excurionem patiun tur ex quo visum est de iudice, videndum strinodis in particulari de alijs quibusdam peculiaribus casibus, s licitum erit in illis, omissis opinionibus comunio tabuς,
313쪽
probabilioribus M tutioribus, qui opiniones probabirius, minus tutas,& secundum eas operari valeamusa idque specialem d: iacultatem habere solet de persona indoctui de docto, de consessario de subdito, de aduo Cato, de administr itore Sacramentorum , de medico, Mpropter hoc de singulis aliquid breuitendicemus. Prumiscasus est de personis indomi, di curas est,
si Lia tenentur opin: ne pro habili remi uel Iuttia remiequi,&secundum eam operari, vel satis sit quamcunque opinionem, etiams fuerit minus tuta , siminiis probabitis,sequi. Ad hac dimeustatem brevitet diro,quod indocti, siuestiant, siue, asciant,quod in reiit quam sequuntur, simvar. Op niones inter Doctores,dc non ex mala intentione, sed ex ignorantia sequuntur opinionem, quaeci mi nu probabilis, vel minus tuta in re graui, sed tamen cum bona fide,& bona conscientia quia putant Iicere agere, Miscuuadum eam operari,imis si sufficienterscirent ulud, quod operantur,illicissi esse desilierent secundum talem opinionem operari rasti certe 4ncalpabiliter agunt, rect C petantur, Nexcusautur, si probabiliorem, vel tutiorem partem non sequantur , per ignorantiam inuincibiletn,ita Nauarras in summai c. 17.M edina de restit. q. L .glocia Extrauag. ternonnullos over sign.Corau
disczrnere,& examinare valent,an excusentu in dubij dc in rebus grauibus , si opinion dis tutiores, vel probabiliores non sequantur. Ad hanc difficultatem dicopi mo,qudd nullo pacto excuuntur. nam tentes opinionibus minus rufis,, mimis probabilibus temere agunt, contra probabiliorem vi tutiorem conscientiam
314쪽
reclamantem operantur, nec excissantur, si non aduertundia , quod aduertere tenebantur im mortaliter
peccant,qu ia, sectuma perieulum, peribit in illo ita Adri nus ii & Corduba cum alijs supra citatis. Hatius casus est de confessario,si poterit confessarius
poenitentem absoluere contra propriam opinionem, se quendo opinionem probabilem, vel minus tutam ipsius poenicentis V.g.si poenitens confitetur de aliquo contractu,queinputat esse illicitum & confessimus tenet quisdsit usurarius talis contractus: vel si poenitens accedit ad Sacramentum cum sola attrit:one,& consessarius putatio esse lassicientem dispositio em, sed necessiariam esse con tritionem,uel saltem putatiuam,si in tali casu teneatur poenitentem perseuerantem in sua opinione absoluere contra opinionem propriai Et supposita illa distinctione, quod confessariusialius est ordinarius, cproprius sacerdos , Ut parochus,&alius est delegatus,visunt reliqui sacerdotes, qui de licent a Ordinari confessiones audiunt. Dico primis,quὀd si opinio poenitentis est in re graui,siconisub . ierit ordinarius, volproprius sacerdos,ut parochus, Otorse poenitentem permanentem in sua opinione absoluere; ratio est,quia ipse poenitens ex iustitia perit Sacramen tum abeo,& talis sacerdos tenetur eum absoluere in supradiclis casibius Vel dicere possumus ex illa regula quisse, duobus malis minas eris eligendum, sic parochus in praesenti si absoluit, facit contra propriam opinionem si non absoluit,facit contra iustitiam,migat in isto casu ipse parochus, quod est minus malum vi absoluat poenitentem. Dico secundd, quod si contessarius est delegatus , non
tenetur contra propriam opinionem, poenitentem persistentem in sua opinione absoluere , cum ad id non teneatur de iustitia , sicut tenebatur proprius parochus; ita
315쪽
iis tenent Ioarmes de Medma de confessionib, quae stione II. g. sequitur , Corduba , Conradus, δε- , Quartus casis inde subdis , si subditus tenetur coristra propriam opinionem obedire superiori Non loquor etsi id, quod imponituri; sit contra legem disinam, quia in
tali casi clarum est quod non teneatur obedires sed loquor in alljs casibus , in quibus dico breuiter,quod tene tur obedire dc deponere opinionem propriam, Vel eligat exduobus malis minus malum,quod est obedire dcface re contra opinionempropriam, petout in supradicto casu dictum ruit Tum quia subditi no possunt in omnibus maedatis superiorum,certitu/inem habere de mandatis, sit gitima ruerint,cum pendeant plerumque ex rationibus, qua superior non tenetur, nec potest subditis manifesta. re , adeo subdolus superiori obed re tenetur contra propriam opinionem,ita Corduba lib. s.qο VaZquemvis pra disput,62.C. s. 1 Quintus casis est de aduocato , si poterit 3bsendere caulam sequendo opinionem minusturam.& minus probabilem. Ad hanc difficultatem dico breuiter , quod si causa fuerit anceps, vel minus probabilis, poterit eam licito patrocinati, dummodo non decipiat clientem suu -tius illi proponendo sententiam,sed tenetur ei aperi reveritate:& iacioistius est,quia ossicium aduocati no est rem litigiosam definir sicut facit iude per sententiam, sed suum ossicium est proponere sincere fundamenta ii, ris,vel tacti,ut ipse iudex deinde valeat eam dissinite, ita Aragonius, Bane in x x. Plautione I articulo. .
316쪽
praetermissis probabilioribus,t tutioribus.V. g. si licitum erit baptizare in nomine genitoris, geniti,&procedentiuab utroque, vel si liceat aliquid deitahere a forma Sacra mentorum: S supposita illa generali regula,quod quoties
varietas, M contra tete opiniones repertiantur circa Sacramenta, seruandus est mos, consuetudo Ecclesiae, ni . uersalis,N secundum eam operandum erit. Dico ad difficultatem , quod in administratione Sacramentorum, nullatenus opinionem probabilem, seu minus tutam se.
qui debemus, sed semper probabiliorem, & tutiorem: quod patet subsequentibus rationibus. Primo , quia, qui sequitur opinionem probabilem,vel minus tutam in Sacramentis, exponit se periculo efficiendi irritum Sacra. meuitum ut effectum gratiae ipsius , quod graue sacrilegium est contra reuerentiam debitam Sacramentis. Se .cundis,quia si attendamus ad obligationem, quam de he mus,&tenemur in Sacramentorum administratione, Maddam num,S necessitatem fidelium indigentium Sacramentis,nora fati, est opinionem probabilem S minus tutam sequi,dum probabiliorem, & tutiorem sequi positi mus,in qua nullus annexus timor, periculum neque peccatum contra religionem , nec damnum contra proximum reperitur, neque salus animarum, neque gratia, vel augmentum illias periclitatur. Tum tertio,quia non prudenter facit,qui in re tanti momenti sequitur incer tam viam, nam si contingat errare sicut ficti potest,non
poterit excusari, quasi ex ignorantia inuincibili erraueriLIta tenent Suare 3.p.tΟ.3.dist. I 6.Sess.2.5 distinet. 3. Sess. i.&dist. 6o. Sess. I. Lede sena de Sacramentis in genere,dub. I conclusione 4. Durand. in . dist. I P. I . Tu.ε. Dominicus Sotu in A. distinctione, quaest I ait, . cum
317쪽
Septimus casus est de Medico, an liceat Medico incurationibus sequi opinionem probabiliorem,m tutio rem Ad hanc dissicultatem dico breuiter . quod quando dubium est, an medicamentum proficiat, vel grauiter
noceat, tenetur Medicus secundum probabiliorem, N: tutiorem opinionem , infirmu mederi:& ratio est, prout dictum fuit de Sacramentis nu .ptaecedenti, quia n prudenter,imo temere facit, qui in re tanti momenti, ubi binetur graue damnu,incertam viam sequitur,cum possit liabere certam,nam si contingat errare,sicut faciliter fori potest, excusari non valet, quod ex ignorantia inui, cibili id fecerit si autem liceat, cum infirmus fere dest, tutus sit,ut quocunque medicamento, etiam quod
vit contra communiorem, S tutiorem opinionem, cxcituanos,iexc.petitio,de homicidio volunt. Siluester, verbo Medicus, 4. Nauarrus. incisi quis,de poenitentia, distinct. . nu. . S Corduba,lib. 3 quaest. F.tenent, quod non. poterit, licet alij contrarium sustentent in tali casu: ita Lorca, ut supra disputatione .memb. L. VaZque disput. 64 c. 4. cum alijs. Non obstant modo in contraritam adducta argumenta. Non primum desumptum ex c. Capellanus, de ferariis, nam respondetur, quod verum est, quod quoties communis opinio uidemer fuerit sella , contra rixopinio fuerit probabilior, quae melioribus, Jubiblioridus rationibus nititur et tunc probabiliorem opinionem, non communiorem sequi debemus,prout declaratum fuit supra numero ac sic intelliguntur iura citata,& soluitur primum argumentum.
Non obstat secundum desumptu inexc. fin de cognat spirituali,& ex pluribus alijs iuribus, nam responde . tur, qudd in causa matrimoniali,5 in reliquis causis fauo rabilibus
318쪽
rabilibus pro eis pronuncianda erit sententia, sed hoc intelligitur, quando plures diuertaque sunt opiniones,&variiDoctores inter se, vel ruequales, seu paruae disse-
lentiae, non antem quando contraria opinio erit communior,quia tunc ei standum erit, ut in c. ex tenore, de sero competit cisin. de donat.inter virum & uxorem,&tenent Decius,ut supra, &abb in c. G.de re lud, cata, soluitur argumentum, articulus, di utatio.& liber secundus
320쪽
la libro primo continentur sequentes
Dissutati prima De legibus in commes in quatuor articulos diuise ol.1.
3IArticulus primus. Vtrum lex sit quaedam rationis ordi. natio ad bonum commune,ab eo,qui curam comm . nitatis habet promulgara,fOl.ε. οὐχ, seclinantia legis sit, ut pro communi bono se
Vtrum promulgatio sit de ratione legis,sol. II.4 Vtrum quatuor tantum an legeSin niuersum,aeterna, naturalis,humana,5 diuina,iatari
1 trum egelius legum sit facere miri es bonos, sol 27.
Vtrum pri ximus effectus legis sit praecipere, prolIlbere, permitetere,cM punire, d.F. .