장음표시 사용
281쪽
x Irum impedientes, ne ooiciam, vel benes cium ali is conge a Meneantur
η quod impedientes non tenean rur ad restitutio- nem,sic.Vt proprie dic.it uri estitutio necesse est, Vt aliquis sit deiectus apostes,ione, vel dominio rei tuae, sed qui imped tu a pollession quam nonduin habet officit, vel beneficij,non est delestus a possessione, vel do. minio rei suae ergo qui impedit, non tenetur ad restita
Secundδ. Qui peeiebmeticium , vel officium simu lcum est; oppositoribus, cocurrentibus, quos ipse cognouit esse digniores, impis ias ei ossis diametri si lxx tiseri non tenetur ad illud restituendum excomnluni consensu Doctorum ergo falsum est,quὁd impexens reneaturadrestitutionem
rant beneficium Mnus ligno rnonaeenetur ac Drestir
cibusinduxit aliquem, ne daret eleemam aru'inperi,
tenetur ad aliquam restitutionem faciendam ei, que impediumergo quein nostro easu,impedientes tenebunponenda sunt. Primo supponimus,mrepetuntur in praesenti omnia illa,quai inpraecedenti articulo relata sunt.
282쪽
iositi di tributiva, di φ. . 13
4 Supponimus secundo, quod impcdicntes sunt in duplici ditiarentia Abisuini,quvius ex ollicio incumbit i-stributio beneficiorum, ecoinciorum, Ut sunt conssiliati j distributorum. Alii autem sunt, ut extranei, priuatae personae, ad quos distribucre non spectat. Distributores illi,quibus ex officio id incumbit, tenentur ex officio ac de iustitia facere, ut bona ista communia, ct munei apublica applicentur, appropriciarur,x fiant propria actu, SI in enectu illorum,quibus seruata aequalitate Critorum,iconferenda sunt. Caeteri Vero,qui textranei, dc ut priuatae personae se habent, S non incumbi eis munus distribuendi,tenciatur tantum, non adhibere impedit, en tum ne illa bona coamaunia propria non efficiantur, SI
dignioribus non applicentur. Habet enim unusquisque, hoc ius a natura, nequis impediat ipsi bonum, quod o tinere potest,&ius habet ad illud petendum ita Caieta.
uersia . Sit uester verbo Ressiius rico I in .s, Supponimus tertio, quod aliquis potest impedire ali.
quem iuste, ne consequatur officium, vel beneficium, ad quod consequendum nullum ius ex iustitia commutati ua, vel distributiva habetis S tunc impediens ad nullam restitutionem tenetur, quia nullam iustitiam violauit. V.g si cluis impedivit, ne indigno detur beneficium .dii, no,vel digniori praetermistb: ratio eli, quia impediens in isto casu,int edit honorem Dei,REcclcliae utilitatem, imo curat, ut iustitia distributiva seruetur, ut in i nemo'. inde rei vcnd.S tenent San Thom dict.q. 62.art. ad quartum,Paludan .in odistin. I.quaest.2.art. 2. Siluester
duertendum tamen est , quod dixi de indigno. Qui
283쪽
ad beneficium petendum nullum ius habet, ne ex ioc licentia tribυatur ad obstandum dignis, vel dignioribus. nam hoc fieri non potest, simanifeste fit eis iniuria, Ss imiustitia,si impediunt ad consequendam rem,ad quam ius, Sesactionem habebant, & in hoc impedientes a periculo filutis aeternae, M obligatione restitutioris defendi non possunt, praesertim,si id dolo,&faude factum tuerit. Hiςconstitutis sit prima conclusio.go auras impedientes aegritores, ne officii, vel beneficia consequamur etiamsit actant,solum precibus, persuasioni
lem heu ficu alorem, dignioribus aetermisi a lima cere, vel de proprij boms,ve in ali' beneficiys.
Probatur conclusio euidentisi imis rationibus. Prima est, nam impedientes isti tenentur ad restiturionem, ex duabus causis,ex violatione iustitiae distributivae, quae nofuit seruata sim ad id tenebantur, & ex violatione boni propositi Principis,distributoris, seu collatoris, respectu illis personae, cui dandum erat beneficium. Tum, quia impedientes,ne beneficia dentur dignioribus, spoliant eos iure,&aet one eorum ipsis ex iustitia debita , quam licite obtinere potuerant. Tum,quia consilijs isti priuane tam distributorem ,hare legitime dandi, quam digniores, qui recipere debent,iure recipiendi.Tum quia ipse distributor conferens beneficium digno,dimisso digniori, tenetur ad restitutionem, ut in praecedenti articulo dictu fuit:ergo a fortiori eodem modo isti irripedicte tenentur ex illa regula,12Scausem damni dat,damnum ridisse videtur in cap. tin.de iniurijsTum denique quia faciunt contra iustitiam commutatiuam, S distributiva
nam ista bona comunia siprqmia,sunt dignioli NM utiliotibus
284쪽
itistitia distributiva, disp. . a f
rioribus conserenda, cupropter hoc tenentur ad rasitutionem aequalem, dignioribus iacicndam, o Ecclcsiae, vel Reipublicae, ut in praecedenti articillo dicto fuit, ita S.Thom. loco supra raro, quem sequuntur Caicta- nuta, Aragonius,BaneZ,Salon Rrcardus locis suprccitatis,& VaZqueZ in opusc.Ver beneficit.c.24.3 dub. I ' ω2 . Aduertendum quae que, quod notabilirer dixi cum D. Thoma in conciusione:etjam,qudd id faciant Elmpte- cibus,cu persuasionibus, nulla dolo, neque fraude inici. uenienter ad ostendendum , quod tunc forcius militae ista obligatio restituendi secundiim alios Doctores,sii factu fuerit impedimentu dolo in fraude,ut in . h. f. idem Labe ff.de aqua pluuia arcenda,imo,& peccatum mortala augetur ac obligatio restitutioni sulcitur, cu roboratur, nam faciunt tunc isti Consiliari contra obligatio . nem iustitiae, ad quam tenentur ex stipendio suscepto, contra iuramentum praestitum, contra fidelitatem distributoris,spoliando merentes proprio bono,laedunt illos,&Rempublicam cum graui scandalo Contra charitatem, S iustitiam,contra honorem, & commodum, quod ex illo bono consequi potuerant ita communiter Docto ct res fatentur. Dis Secunda conclusio Impedientes illi, extranei, gni, ut priuat personaeshabent, non incumbit eis munus Aribuendi enentur aliquando resiluere, Aecimaum magis, vel minus,arbitrio boni viri, O aliquando in totum,ct adaequale damnum. Probatur conclusio, declaratur. Primo probatur ratibnibus supradictis in articulo praecedenti num. Io.
Secundo, quia tenenturiae impedient , in intim dimento alijs, ut bona communia n&essiciantur propria digniorum, nam et dictum est, habet unusquisqi hoc ius Ll a natur
285쪽
a natura, ne quis impediat ipsi bonum,quod obtinereio test. Et u istituerunt inpedimento, in principio distributioni, bene rizij quando beneficium, quod eraῖ commitne bonum incipiebat esse proprium alicuius vel in medio tempore distributionis, de quanto magis actus distributionis processit, magis tenentur restituere secundum arbitrium boni viri, quia tunc magis accedebat beneficium ad esse proprium ipsius dignioris petentis. Si autem isti fuerunt impedimento in fine, & vltimo actu distri . tionis,quando decretum erat, illud dari dignior praeter misso,tunc impediens tenetur ad restitutionem ad aequale,quia tunc benefic tum non erat amplius commune boDum neque accedebaxad est e proprium, sed erat mere
proprium bonum ipsius petentis dignioris, et am, quod
non fuerit adhuc collatum,hrmata gratia, neque execu'tioni mandata, quia in tali casu valet regula illa, sti parum disius nihiί Hssare idetur . illi sarum pro nihi-
Non obstant modo in contrarium adducta argumen, ta Non primum, nam respondetur, quod licet dignior non habeatius in re habet tamen ius ad rem, propin equum, ut declaratum est, fimpediens iniuste ne quis consequatur, quod ei iure debetur, maximum damnum infert in bonis, honore , propter hoc tenetur ad I stitutionem,ut declaratum est,&soluitur primum argu
Non obstat secundum nam respondetur, quod dignus eisns beneficium, dum petit eum alijs concurrentibus aullam inimiam facit dignioribus,quia ipse non stet acto M potest licite proponere sua merita, B prop-grua ter
286쪽
ter hac restituere non debet, destituitu secundum argumentum, Non obstat tertium, nam et poetinturne do pari tatem , ut militudinem adductam in argum nroh nam aliter esset impedire in rebus proprijs, nullis dein is , quae gratuite distribu untur,i, vibius committitur peccatvia Contra chariratem, nonautem contra ullam iusti Fam vi sic non currit obligatio restitutionis in eis. At in rebus it. Iis,quae ex ultitia debenturAEt sunt bona commania, oisscia,S beneficia,peccatum committitur contra iustitiam, S consequenter intrat obligatio rinitationis, &soluitur argumentum 5 articulus i
Proponuntur rι argumenta, M. E.
Cooperantes in ribu subsequentibu modis , eoncurrunim diremis negariueinu. s. Proponitu prima discultaris Gu, qui tenentur matis
287쪽
'imo pro parte negativa argumentor, probo,st quod qui non accepit non tenetur ad restitum dum,sic Restitutis est quaedan, poma accipientis, sed nullus debet puniri, nisi qui peccauit rgo nullus de bet iisti tu e re itisi qui acce Dii Secundo.Lex restitutionis exigit,ut phas non refunda tur Quam hi erit sublatum. sed si ad relli tutionem tenen
tur illi .qui acceperunt,& illi qui qualitercunque cooperarimi consilio,iauore consensa, de alijs medis infra di Cendis, augetur ex hoc res illius, cui tuit aliquid sublatiam:ergo meliu Wit dicendum, quod qui non accepit, non teneatur ad restituendum. Tutio.Nullus tenetur crimen suum deteger sed qui rettitutionem facit,crimen suum detegit, ut patet in fu ergo non teq
288쪽
μmam,is qui consilis,ctopere,auxitio. mibbus,eauso fui iniurioia acreptionis. Probatur conclusio. Primo auctoritate Diui Pauli ad Rom c. i. ubi ait Digni uni morte, non tum qu actans s etiam, qti conseruiunt adfaciendum,4 ex illa regula generali, i caseam damni dat mnum dedisse Mestir ut m c. fila de iniuri, , in c. suscepimus, in te ex ode tomicidio. ii.nihil interestEdescariis Turn etiam' quia communiter, c passim obseruatur , quod eadem poena puniri debent agentes. consentiente ut in zm,cum glosi.de sentCntia excommunicatio ms, texi in l. I.I.persuadere,sside seruo coimp. Tum oti;
delinqueta ai, causa fuit propinqua malefici quod oti nlatur cadem poena, patet ex proximi, iuribu ist ex rex in ciscelicis, cum glos de pretii, in c. - In C de rap.v Mdo iure Regio,text.i l io.tit tenerit Communiter Doctores, Sane Tho G
Ab . Panorinit nus. Dec.c. i. de officio dElεοῦ Sed clarius hic articulus intelligatur, qui disses mus, 'a te hecessarius est inter materia, restranis, propter multitudinem rerum, quae in eo onmur. Suvponimus primo, quod qui proximo i in duplici d fferentia.' ij sunt principale, . ram
289쪽
oritur, ratione scilicet rei alietur, 'tum quis aceepit, tiratione iniuriosae actionis Quicumque ergo causa fuerit dictae iniuriosae actionis, ad rei tutionem etiam, dineis intur, et i: A: de in 'o inicita ira mo Is Suppis nimus secundo, quod nostia quaestio, non est in praeienti, an isti socii, dc complices criminum teneam cur rellituere alienum, quod commodatum, vel depin. tum acce DCrunt,uel uuauis alia de causia1ωsoemenertit, mim corti Himum sit semper alienum restauendumelle. Sed quaestio nostra est ans operantes in atriualm iuriosa actione , si lolium ratione didis inlutiosa altionis, vel acceptionis, etiam quod nihil remaneat apud eos rei acceptae, teneant ad testkuendum i Eleeseon dehe.ad hoc unanimiter Doctores quod efficax iniustae acce lici na, te ne in au hoc nomen i mussat acceptionis su matur Me, extendiatur ad mlium turicium ac captis in ud αδ et apiendo, siue damnificansso,viqin furatur, comburit,de arrabit,conuiuiam lassit, in bonis comm Embius cohsed quendis,& in umilibus, .u, es in Lati tu a . Et ne vageris ad inquirenduis, quot modis hoe eo tangere possit, Vt quis rationera niurioset acceptaonis te hoeatura restituendum,S.Thom.nouem modos consti itui qui his carminibus continentur. ii
Parncipans,mtus,mno ns, manis LIn quibus noue modis recesen tur,4 ad hos reducunatur omnes illi,qui cooperantur ini uua iniuriosa accep . tion &li computetur in e praedictos modos princip&lispersona, quae ipsam iniuriosam actionem committit subnectuntur decem genera I etisnarunt quae tenemu
290쪽
ad restinuirinem ratione iniurio ae acceptionis, quarum septem priores d:recte M positive concurrunt , tresvero posteriores indilecte, Sc priuatiue se habent ad cau. sandam ipsam iniustam accepzionem. Inchoando igitur ab Executore principali,qui his carminibus non continetur. Dico, quis d Exccutor ipse in . Eitiosae acceptionis, hoc est ille, qui eam exercet per soipsiam, ut qui furatur, qui occidit, qui detrahit,&c siue hoc faciat ex motu proprio , siue ex praecepto alterius, siue pro proprio, siue pro alieno lucro, quomodocuq fueritatenetur semper ad rest tuendum, tua est vera causa proxima efficax iniuriosae actionis. Viso de Executore malefiet , videndum est modo de singulis cooperantibus
mord ne prout illis carminibus continentur.
occurrit primo lusio ,hoc est praecipiens, vel animans. ad aliquod malum perpetrandum in quo nulla est dubi
tatio,quis dieneatur ad restituendum: nam est causa prς-cipua quae potissimum mouet ad inferendum malum,ut siquis dicat seruo,amico,famulo: volo,ut occidas, vel gratum mihi erit,sirinimicus meus occidatur,& sequitur occisio, ut principalis reputatur Iubens,in propter hosterietur adiciti tutionem. Secundus modus, est Consilium, hoc est dans consilium alicui efficax ad efficiendam rem iniuriosim,ut furtum homicidium, causa est haec directe mouens, suo consilio ad illas malum,& propter hoc ad restitutionem tenetur. Tertius modus est Consen*s, hoc est ille, qui consentu suo causat, vel concausat actio nem iniuriosam. V. g. fi consilio ministrorum Princeps non conferat beneficium digniori,vel si eorum consilio, intentatur aliquod belliam inristum , vere causa sunt damni, nam animas Principis consilio eorum mouetur, confirmatur, inflammatur ad illud faciendum, ut insta